PRAEFATIO.

Guilelmus HeDzen postquam magnam aetatis partem in describendis
et recensendis inscriptionibus antiquis urbis Romae consumpsit, tandem
aliquando absoluta hac opera saeculis profutura et editis Corporis inscrip-
tionum Latinanim urbis Romae partibus duabus (a. 1876. 1882), ad aliam
rem se convertit, et ipsam non exiguae, ut sperabat, utilitatis futuram:
syllogen inscriptionum selectarum, quam ante multos annos I. C. Orellius
duobus voluminibus ediderat et cui ipse Henzenus adulescens tertium
volumen addiderat, a fundamentis constituit reficere. Videbat enim, neque
ipsam syllogen Orellianam Henzenianam amplius sufficere, multis inscriptioni-
bus plenius vel rectius lectis, multis etiam novis inscriptionibus repertis,
neque iam suffecturam esse propter easdem causas syllogen eam quam
anno 1873 Gustavus Wilmanns ediderat, similem eam Oreiiianae Henze-
nianae, sed aliquanto minoris moduli, quippe quae ab auctore adulescenti-
bus potissimum destinata esset qui studiis antiquitatis operam dare in-
ciperent. Et vivo quidem Wilmannsio, Henzenum puto ei auctorem fuisse
futurum, ut ipse ex integro syllogen conderet quae locum illarum duarum
impleret, neque Wilmannsium ei consilio defuturum; sed cum Wilmannsium,
post duo itinera Africana, quae Corporis inscriptionum Lalinarum causa
susceperat, in ipso flore aetatis sors iniqua abripuisset, Henzenus hanc rem
ad se spectare arbitratus est. Coepit igitur Henzenus, novae syllogae
condendae causa, inscriptiones ex Corporis inscriptionum Latinarum volu-
minibus tam editis quam editioni paratis exscribere et in schedulas referre;
sed antequam hunc excerpendi laborem absolveret et ad digerendas has schedas
et adnotandas accederet, ipse quoque morte abreptus est d. 27 Jan. 1887.
— Cum quaereretur qui opus ab Henzeno inchoatum perficeret, con-
sensu amicorum cum quibus vivus Henzenus consiha communicare con-
ueverat, eorumque, quibus moricns rts suas reliquerat, ego hanc rem
sVtcepi. Et usus quidem sum in ea re schedis Henzeni, sed ita ut
/ftev^rem vel demerem quae mihi addenda demendave videhantur, adno-
TV»V^^*^m autem omnem de meo adiicerem, ordinem denique instituerem
li e re esse videbatur. Cum autem inscriptiones collectas non

IV Praefatio.

minus duo volumina impleturas esse viderem, praeterea integrum volumen
indicibus reservandum esset, horum trium voluminum primum iam nunc
emittere placuit.

De consilio operis, quod secuturus erat Henzen, et quod ego secutus
sum, nonnuUa videntur monenda. Seligere volui, et in pauca volumina
redactas proponere, ex ingenti inscriptionum Latinarum numero eas quae
res scitu maxime dignas continerent, aliqua ratione habita etiam earum
quae propter sermonem memorabiles essent, nuUa earum, quae scripturae
tantum genere excellerent; scripturae enim diversitates sine iustis imagini-
bus repraesentari nequeunt. Destinavi hbrum viris doctis qui res Romanas
curant, paucos enim esse inter hos puto qui integra Corporis inscriptionum
Latinarum volumina domi habeant; simul autem eis qui inscriptiones
nondum attigerunt aditum ad haec studia facihorem reddere volui, idque
tribus rebus, ordine, quem ita institui, ut inscriptiones se invicem illu-
strarent; adnotatione, qua modo difficihora vel obscura exphcare sludui,
saepius legentes relegavi ad nota compendia historiae antiquitatumque
Romanarum; denique scripturae genere. Typos enim eos adhibui quibus
in veterum auctorum scriptis edendis iam dudum utimur, item cola eodem
modo qui in ilhs obtinuit distinxi. Corporis inscriptionum editores, cum '■<
inscriptionum antiquarum, in his multarum fractarum, et ita fractarum, j
ut non raro dimidiatae htterae extent, exempla sibi tradita ad posteros
propagare volunt, antiquae scripturae ductus quantuni fieri potuit imitari
debuerunt; mihi utihtati et commoditati lectorum servire hcuit. — In indici-
bus conficiendis indices Corporis inscriptionum Latinarum pro normaeiunt.

Longe aha autem mea fuit condicio quam eorum qui ante me simiha
opera condiderunt. Mihi via fuit expedita, iUis lubrica et plena obstacu-
lorum. Imprimis OreUio conflictandum erat cum variis difficuUatibus. Ipse
paucas inscriptiones viderat, neque tum assueverant viri docti, si paucos
exceperis, inscriptionibus tractandis; sed res ei erat cum muUis mihbus
inscriptionum relatis in corpora Gruteri, Gudii, Reinesii, Muratorii, aliorum
ex fontibus turbidis vel ignotis, item cum inscriptionibus relatis in omnis
generis Ephemeridas ab auctoribus de quorum fide vel peritia nuUus erat
testis; ita ut mirum sit, non saepius OreUium in iudicio de sinceritate
inscriptionum lapsum esse. Ahquanto facUior res facta erat Henzeno;
iam enim ipse coeperat in museis urbis Romae inscriptiones, iam Rossius
coeperat in bibhothecis urbis Romae codices epigraphicos perlustrare;
iam una cum ipso et Rossio Mommsenus se accingebat ad Corpus in-
scriptionum Latinarum condendum. Hodie, Corpore inscriptionum LatiV
narum paene ad finem perducto, supplementis etiam sine raora parat/
iam eo perventum est, ut de inscriptionibus olim descriptis sed po/
deperditis vix umquam dubitari possit, a quo vel certe a cuius gf
vel indolis auctore descriptae sint; earum autem quae extant apc

Praefatio. V

habeamus a viris peritis confecta, vel etiam ectypa instar archetyporum.
Cum totus igitur pendeat hic liber ex Corpore inscriptionum Latinarum,
apparet quicquid in eo continetur, quodammodo deberi Academiae Regiae
Borussicae, quae iam per multos annos inscriptionum antiquarum per
totum orbem patrocinium sustinet, deberi Mommseno et sociis eius, quos
sibi cooptavit in Corpore inscriptionum Latinarum perficiendo. A propriis
Mommseni meritis enumerandis propter plures causas abstineo; sufficit
gratias egisse et ipsi et reUquis Corporis inscriptionum Latinarum edi-
toribus, amicis meis, qui cum omnes prompta voluntate me adiuverint,
Cbristianus Huelsen Romae constitutus nonnuUarum rerum quae longe
ab ItaHa degentem fugere possint admonuit et monumenta nonnuUa recens
reperta mecum communicavit.

Scr. Berolini mense Sept. MDCCCLXXXXIL

H. Dessan.

.s,
siea
^neris

SYMMABIVM

VOL. I.

! Caput I. pag.

Monumenta historica liberae rei publicae 1

Caput 11.
Tituli imperatorum domusque imperatoriae 22

Caput m.

Tituli regum et principum nationum exterarum 188

Caput IIII.
ntnli virorum et mulienim ordinis senatorii 194

Caput V.
Tituli virorum dignitatis equestria 293

Caput VI.
Tiluli procuratorum et ministrorum domus Augnstae condicionis libertinae
et servilis 325

Caput vn.

Tituli apparitorum et servorum publicorum 372

Caput VIII.
Tituli nonnulli ius civitatis illustrantes 387

Caput IX.
Tituli militares 389

Caput X.

Tituli virorum nonnullorum in litteris clarorum 568

I

Corrigendum.
P. 229 n. 1050 v. 5 pro III Scythicae scr. IIU Scythicae.

CAPVT I.

MONYMENTA HISTORICA LIBEEAE EEI
PYBLICAE.

Scipionum elo^a.

1 [I. Corneltjo Cn. f. Scipio

I I I I 1 1 I i I I I ! I I 11 1 1 I l I 1 I I

Cornelius Lucius Scipio Barbatus,
Gnaivod patre | prognatus, fortis vir sapiensque,
quoius forma virtutei parisuma | fuit;
consol, censor, aidilis quei fuit apud vos;
5 Taurasia Cisauna | Samnio cepit,
subigit omne Loucanam opsidesque abdoucit.
Romae extra portam Capenam a sinistra viae Appiae (sed intra moenia
urbis hodiema), quo loco monumentum Scipionum fuisse indicant Cic. Tusc. i, 7, 45,
Liv. 38,36, Hieronymus chr. 0.1849 (ef. Mo. Ip.i1), sarcophagus ex lapide Albano
(peperino) rep. a. 1780 et in museum raticanum translatus (I 29.50. fl 12S4S:
Ritschl tab. XXXFIl). JSomen defuncti (v. 1) scriptum est in sarcophagi operculo
litteris rubro colore pictis, non incisis, carmen legitur in antica sarcophagi litteri*
incisis. Principium carminis periit nescio quo tempore excisum. Versus sunt Sa-
turnii, in ipso lapide lineolis transversis discreti (nisi quod deest lineola post primum
Satumium) ; ad artis normam constituere eos conati sunt Ritschl Priscae Lat. mon.
enarr. p. 32 et Buecheler ind. schol. Bonn. 1876 aest. p. 7. — L. Cornelius Cn. f. Scipio
(Barbati nomen legitur tantum in hoc carmine et N.5) consulfuit a.4S6, censor videtur
fuisse a. 46i (fast. Cap.). De rebus ab eo in consulatu gestis dicersa ab hoc elogio
narrat Livius 10, 12,5. Taurasiae in Samnio mentio est ap. Liv. 40, 58, Cisauna ignota.
Samnio videtur esse casus sextus. Omnem Loucanam, intellege terram (Woelfflin
'•ue de philol. 1890 p. 122). — Carmen hoc ctan multo minus vetustas declina-
num formas habere videatur quam carmen incisum in sarcophago filii huius
irbati N. 3, litteris quoque incisum sit minus rudibus, Ritschelius mus. Rhen. 1834
u/. 9 seq. = opusc. 4 p. 222 seq. inde collegit, hoc carmen non statim post mortem
\Barbati, sed post filii demum mortem compositum esse. (Utrumque carmen post
^Hannibalicum demum bellum facturn et lapidi incisum esse coniecit fFoelfflin l. e.
122). — 1) Erasi sunt verticulus primus et alterius duodecim fere litterae (in
'iuius principio ces. litteras agnovit Uuelsen ap. ff^oelfflin L c).

Dkssjlv, Inscriptiones Latinae. 1

2 Caput I.

3 L. Cornelio L. f. Scipio [ aidiles, coso), cesor.

Romae rep. una cum N. 4 , nunc in museo Vaticano lapis litteris miniatis,
non incisis (I 51. VI 4286; Ritschl tab. XXXFIIId).

3 Honc oino ploirume cosentiont* R[owat''J
duonoro optumo fuise viro^

Luciom Scipione. Filios* Barbati,
consol, censor, aidilis hic fuet a[pM(i! vos\.
5 Hec cepit Corsica Aleriaque urbe',
dedet Tempestatebus aide mereto®

Romae rep. eodem loco quo N. 2, sed multo ante (anno 4614), nunc in aedi-
bus Barberinorum, tabula ex lapide Albano (1 52, F1 1287 ; Ritschl tab. XXXFIIl).

— Carmen ita scriptum est ut singuli versus Satumii etiam in lapide singulos oceu-
pent versus. Numeros constituere conati sunt Ritschl mus, Rhen. 9 p.6 seq. = opusc. 4
p. 245 seq., Buecheler ind. schol. Bonn. 4876 aest. p. 6, ffoelfflin revue de phil. 4890
p. 443. — L. Cornelius L, Barbati f, Scipio consul a, 493 Corsicam cepit Aleriamque
diruit, de Sardis Corsis Poenis triumphavit (Zonar. 8, 44 ; Flor. 4, 48, 46; fast. Capit.
triumph., al, cf. Mo. C. I p.48), censor fuit a. 496 (fast. Cap.). — 1) Similiter
''unum hunc plurimae consentiunt gentes populi primarium fuisse virum^ habebat
carmen incisum in sepulcro A. Atilii Calatini consulis a. 496. 300 (Cic. Cat. mai. 47, 64
cf. de fin. 2, 53, 446). — 2) Bomani vel Romane suppleverunt Grotefendius et Momm-
senus, Romae vel Romai Sirmondus et Ritschelius. — 3) Post viro svpplevit viroro
Ritschelius (praeeunte Grotefendio) metri causa, sed refragante lapide, qui spatium
vaeuum illo loco praebet; versum ita ut traditus est tuentur Buecheler et /Foelfflin.

— 4) fiiiom flagitat Woelfflin, iungens cum eis quae praecedunt — 5) pugnandod
addidit Ritschl opusc. 4 p. 243, clasid Buecheler, qui versum eiiam sine additamento
defendi posse putat (ita etiam fFoelfflin p. 443). — 6) Fersum ita ut traditus est
tuetur fFoelfflin, mereto lubenter Grotefend, meretod votam Ritschl opusc. 4 p. 2/7.
Aedem Tempestatium a Scipione votam memorat etiam Ovid. fast. 6, 195.

4 Quei apice insigne Dial[?s ^jaminis gesistei, |
mors perfe[crt] tua ut essent omnia | brevia,
honos fama virtusque [ gloria atque ingenium,
quibus sei | in longa Hcu[jjset tibe ulier vita j,

5 facile facteis superases gloriam j maiorum.
quare lubens te in gremiu, | Scipio, recip[t]t
terra, Publi, [ prognatum Publio, Corneli.
Romae rep. una cum N. 4, tabulae quae olim e/fecerunt frontem sarcophagi,
nune in museo Faticano (I 55. FI 4288; Ritschl tab, XXXIXf), — Be carmine^
egit Buecheler ind. schol, Bonn. 4876 aest. p. 8. — P. Cornelius P. f. Scipio, flame
Dialis , iuvenis defunctus, alibi non memoratur (a nonnullis putatur esse filiv
Africani maioris memoratus a Cic. Cato mai. 44, 53, de off. 4, 55, 424, Brut. 19, !
Fell. 4, 40).

5 L. Corneli. L. f. P. [n.J | Scipio, quaist., ( tr. mil., annos | gnatus
XXXHI I mortuos. Pater | regem Antioco | subegit.

Romae rep. in sepulcro Scipionum , tabula ex sarcophago topkaceo (I 56

Monumenta historica liberae rei publicae. 3

VI it90; Ritichl tab. XLg). — Videtur esse L. Scipio quaettor a. SS7 memorahis
a Livio iS, 44.

Cn. Cornelius Cn. f.
II» III

pr., aid. cur., q..

Scipio Hispanus'
tr. mil. II, Xvir sl. iudik.,
Xvir sacr. fac.
avi.

Virtules generis mieis moribus accumul
progeniem^ genui, facta patris petiei.
Maiorum optenui laudem, ut sibei me ess e creatum
laetentur; stirpem nobilitavit hon or.
Romae, eodem loco quo N. 4 repertae tabulae tres ex lapide Albano (I 58.
VI 4295; Ritschl tab. XLIIlJ. — 1) Videtur esse Cn. Comelius cognomento Hispa-
nus, missus a. 60o ad arma a Carthngi^iiensibus accipienda (Appian. Lib. 80), in
tribunatu scilicet alterutro aut in quaestura, praetor peregrinus a. 613 (Val.
Max. I, 5, 5, ubi appellatur Hispalus). — 2) Numeri sunt, quibus tabulae distingue-
bantur. — 3) In lapide post progeniem extat hasta, quam coniungens cum littera
praecedente Mommsenus legit progenie mi (i. e. progeniem milii) genui, prius voca-
bulum accipiens pro dactylo; contradicit Ritschl opusc. 4 p,S59.

7 L. Cornelius Cn. f. Cn. n. Scipio.
Magna sapientia | multasque virtutes
aetate quom parva | posidet hoc saxsum.
Quoiei vita defecit, non | honos, honore.*

Is hic situs, quei nunquam ( victus est virtutei.
Annos gnatus XX is | L.eis^ mandatus:
ne quairatis honore | quei minus sit mandatus.
Romae rep. in sepulcro Scipionum, tabula sarcophago apta (I 54. VI 1289;
Ritschl tab. XLI). — Carmen tractavit Ruecheler ind. lect. Ronn. 1876 aest. p. 9. —
E. Q. Viseontius retlulit ad fratrem minorem Cn. Cornelii Scipionis Hispani N. 6;
sed res plane incerta. — 1) Casus quartus; vita, non honesta indoles, defuit de-
'^uncto ad honorem capessendum ; lusit poeta in ambigua significatione vocabuK
• onoris (Mo.). — 2) l[oc]eis supplevit Mo. (intellegens de sepulchro), d[iv]eis (nam
primum elementum posse superesse ex d fracta) Buecheler.

8 ..[Co]rneiius L. f. L. n.

[S^ctjpio Asiagenus
Comatus annoru.
gnatus XVI
Romae rep. ibi ubiN.lseq. (156. V1 1291 ; RiUchl tab. XLh). — Scipio hic
defunctus adulescens non fuit filius eius qui primus ex Asia eognominatus est
(i)bstal enim praenomen avi), potest fuisse eius nepos.

^9 s

I [5«]pionem

I [^<]oad veixei.

Romae rep. ibi ubi N. 1 seq., fragmenlum sarcophagi (I 57. VI 1292; Ritscld
ib. XLj). Cf. Buecheler ind. lect. Bonn 1S76 aest, p.9.

4 Caput I.

10 [P]aulla Cornelia Cn. f. Hispalli.

Romae rep. ibi ubi N. 4 seq., sartophagus (1 59. FI 1294; Ritsehl tab. XXXFIIc).
— Videtur esse aetatis aUquanto recentioris quam qui praeeedunt.

11 Hercolei | sacrom | M. Minuci. C. f. ] dictator vovl|it'. (In latere)
U.I.XXVF.

Prope Romam rep. ad viam Tiburtinam, basis ex lapide Albano (1 1305. VI 284;
Ritschl suppl. I). Ad M. Minucium Q. Fabii dictatoris a. S56 magistrum equitum,
deinde collegam rettuUt Mommsenus. — 1) Litterae it porrectae in latiis basis. —
2) His notis fortasse significatur locus arae adsignatiis,

13 M. Claudius M. f. | consol | Hinnad cepit.

Romae rep. in Esquilino ad S. Petri in vincuUs, basis lapidis Albani (I 350.
VI 4281 descripsit Fulvius Ursinus). — Sustinuit signum a M. MarceUo ex Henna
urbe a. 345 ablatum.

13 Martei | M. Claudius M. f. | consol dedit.

Romae rep. ad portam Capenam (I 351. VI 474; Ritschl tab. La).

14 [I. Quinctius L. f. lejucado' cepit, | \eidem conso\\ dedit,
Praeneste, frustulum lapidis Tiburtini (XIV 2953). — 1) Supplevit Stevenson ;

Leucado dictum pro Leucade ; cepit Leucadem L. Quinclius Flamininus, T. Flaminini
fratris legatus, a. 337 (Liv. 55, 47) ; idem consul fuit a. 362.

15 L. Aimilius L. f. inpeirator decreivit, | utei quei Hastensium ser-
vei I in turri Lascutana habitarent, | leiberei essent; agrum oppidumqu., |
quod ea tempestate posedisent, | item possidere habereque | iousit, dum
poplus senatusque | Romanus vellet. Act. in castreis | a. d. XH k. Febr.

Tabula ahenea rep. in Hispania a Gadibus orientem versus prope vicum Alcald
de los Gazules, ubi videtur fuisse Lascuta memorata a PUnio 5, 1, 43, nunc Parisiis
(II 3044). — L. AemiUus L. f. imperator PauUus est, qui aUero consulatu (a. 386)
Persen devicit; is praetor a. 365 Hispaniae uUeriori praefuit usque ad aestatem
a. 363 (Liv. 53, 24, 6. 56, 2,6. 57, 2, 44. c. 46, 7). Egit de hoc decreto Mo. Herm.
5, 263 seq., Staatsr. III p. XVII not.

16 M. Folvius M. f. I Ser. n. Nobilior | cos.* Ambracia | cepit.
Romae rep. ibi fere ubi fuit aedes Herculis Musarum, basis lapidis Albani

(VI 4507). — 1) Consul a. 363 Ambraciam cepit, triumphavit de AetoUs a. 367. —
Titulus pertinuit ad unum ex signis a Fulvio Ambracia Romam translatis, et dedi-
catis in aede HercuUs Musarum (PUn. h. n. 53, 56, 66; Cic. pro Arch. 44,27; Eume-
nius pro rest. schoUs 7).

17 M. Fulvius M. f. I Ser. n. cos. | Aetolia cepit.

TuscuU, basis lapidis Albani (1354. XIV 2601 ; Ritschl tab. XLVIlIe. LXIXe^
Stetit sub signo a Fulvio dedicato TuscuU, unde oriunda erat gens Fulvia. Cett^
rum basis videtur esse inscripta non Fulvii temporibus, sed muUo postea.

Monumenta historica liberae rei publicae. 5

Senatus consultum de Bacchanalibns.

18 [(?.] Marciiis L. f., S(p). Postumius L. f. cos. senatum consoluerunt
n(onis) Octob. apud aedem | Duelonai, Sc(nbendo) arf(uerunt) M. Clau-
di(us) M. f., L. Valeri(us) P. f., Q. Minuci(us) C. f.

De Bacanalibus, quei foideratei | esent, ita exdeicendum censuere:

*^Neiquis eorum [BjacanaP habuise velet; sei ques | esent, quei sibei
deicerent necesus ese Bacanal habere, eeis utei ad pr. urbanum | Romam
venirent, deque eeis rebus, ubei eorum v[e]r[6]a^ audita esent, utei 5
senatus | noster decerneret, dum ne minus senatorbus C adesent [quom e]a
res cosoleretnr. | Bacas vir nequis adiese velet ceivis Romanus neve no-
minus Latini ncve socium | quisquam, nisei pr. urbanum adiesent, isque
[d]e senatuos sententiad, dum ne | minus senatoribus C adesent quom
ea res cosoleretur, iousiset.^ Ce[n]suere. |

Sacerdos nequis vir eset; magister neque vir neque mulier quis- 10
quam eset; | neve pecuniam quisquara eorum comoine[m A]abuise ve[/]et;
neve magistratum, | neve pro magistratu[d],'' neque virum \neque mMZ]ie-
rem quiquam fecise velet; | neve post hac inter sed conioura[se nev]e
comvovise neve conspondise ( neve conpromesise velet, neve quisquam
fidem inter sed dedise velet. | Sacra in [o]quoltod' ne quisquam fecise velet; 15
neve in pophcod neve in j preivatod neve extrad urbem sacra quisquam
fecise velet, nisei | pr. urbanum adieset, isque de senatuos sententiad,
dum ne minus | senatoribus C adesent quom ea res cosoleretur, iousiset.'
Censuere. |

Homines plous V oinvorsei virei atque mulieres sacra ne quisquam |
fecise velet, neve inter ibei virei plous duobus, mulieribus^ plous tribus | 20
arfuise velent, nisei de pr. urbani senatuosque sententiad, utei suprad |
scriptum est.'

Haice utei in coventionid exdeicatis ne minus trinum | noundinum,
senatuosque sententiam utei scientes esetis, — eorum ] sententia ila fuit:
'sei ques esent, quei arvorsum ead fecisent, quam suprad | scriptum est, 25
eeis rem caputalem faciendam censuere' — atque utei | hoce in taboiam
ahenam inceideretis, ita senatus aiquom censuit, [ uteique eam figier iou-
beatis, ubei facihimed gnoscier potisit; atque [ utei ea Bacanaha, sei qua
sunt, exstrad quam sei quid ibei sacri est, \ ita utei suprad scriptum est,
in diebus X, quibus vobeis tabelai datai | erunt, faciatis utei dismota 30
sient. In agro Teurano.*

Tabula ahenea rep. in vico Calabriae Tiriolo, nunc f^indobonae (Ritsehl
tab.XVlII; 1196 cf.XIOi). — A.868 de Bacchanalibus sacrisque noctumis quaeri

1) sacanal, 2) utra, 3) iousisent, 4) magistratuo, 5) aquoltod, 6) iousisent aes.
7) Scr. niulieres. — 8) Haec tria verba Htteris maioribus adiecta.

6 Caput I.

et de ea re edicta per totam Italiam mitti a consulibus censuit senatus, teste Livio
39, 44 cf. Cic. de leg. 2, iS, 57. In hac tabula habemus tabellas (cf. v. 29) sive epi-
stulam de ea re datas ad magistratus, ut videtur, vici alicuius agri Teurani (cf.
V. 50), cum praemissa parte senatus consulti.

Senatus consultum de Tiburtibus.

19 L. Cornelius Cn. f. pr. sen. cons. a. d. III nonas Maias sub aede
Kastorus. | Scr. adf. A. Manlius A. f., Sex. lulius . . . , L. Postumius S. f. [

Quod Teiburtes v(erba) f(ecistis) quibusque de rebus vos purgavistis,
ea senatus | animum advortit ita ulei aequom fuit — nosque ea ita audi-
5 veramus | ut vos deixsistis vobeis nontiata esse — : ea nos animum nostrum j
non indoucebamus ita facta esse, propterea quod scibamus, 1 ea vos merito
nostro facere non potuisse, neque vos dignos esse | quei ea faceretis, ne-
que id vobeis neque rei poplicae vostrae | oitile esse facere; et postquam
vostra verba senatus audivit, | tanto magis animum nostrum indoucimus
10 (ita utei ante | arbitrabamur), de eieis rebus af vobeis peccatum non
esse. I Quonque de eieis rebus senatuei purgati estis, credimus, vosque |
animum vostrum indoucere oportet, item vos populo | Romano purga-
tos fore.

Tibure rep. tabula ahenea, nunc latet (I 107. Xlf^ 5S8i). Ftdetur esse sae-
euli u. c. sexti exeuntis; L. Comelius Cn. f. praetor fortasse is qui consul fuit
a. S98 (cf. XIF l. c). Hic quogue non habemus integrum senatusconsultum , sed
principium cum responso dato Tiburtiriis. Tiburtinos eo tempore Romanis suspeclos
fuisse et apud senatum legatione 7nissa se purgavisse, aUbi non traditur.

Tituli Mummiani.

30 L. Mummi L. f. cos.

Duct. I auspicio imperioque | eius Achaia capt.,

Corinto | deleto Romam redieit | triumphans.

Ob hasce ] res bene gestas quod | in bello voverat, |

hanc aedem et signu | Herculis Victoris |
imperator dedicat.
Romae, tabula lapidis Tiburtini rep. in monte Caelio anno 1786, nunc in museo
Vaticano (I SH. FI 554 ,• Ritschl tab. LI). — L. Mummius cos. fuit a. 608, triumpha-
vit a. 609. — Fersus, quos Saturnios esse perspexit Marinius, ordinaverunt Ritschelius
opusc. 4, 84 et paullo aliter Buecheler ind. schol. Bonn. 4876 aest. p, S n.2. — Huius
similes tabulas a triumphatoribus in aedibus sacris fixas memorant Atilius Forlu-
natianus (ap. Keil Gramm. Lat. 6 p. 295) et Liv. 40, S2. 41, 28. — De aede sive
aedicula Herculis a Mummio dedicata cf. Jordan Herm. vol. 44 p. 372.

31 ... cos. Achaea capta.

In agro Curium Sabinorujn (IX 4966 ad fidem unius auctoris saec. XFI).

Monumenta bistorica liberae rei publicae. 7

31* L. Mummius cos. [ vico.

Monteleone in Sabinis, ubi fuit Trebula Mutuesca, duae baset eisdem verbis
inseriptae (I S43. IX 4882. Tomastetti Bull. com. 1890 p. 109).

31* L. Mumius | cos. ded. N.'

Nursiae (I 544. IX 4340, semel descripta). — 1) ISursinis.

31*^ L. Muramius | cos. p. P.*

Parmae (1 543. X1 1031 ; Ritschl tab. LIFd). — 1) populo Parmensi. Ceterum
lapis undique circumseclus est et possunt complura periisse. Nec litterae tttnt
aetatis Mummii, sed imperatoriae ; ita ut recte fortasse olim Borghesius titulo magis
integro longe aliud significatum esse coniecerit.

31^ [I. Mimm]ius L. f. imp. | [Corjinlho capta | [vico 7fa/]icensi
Italicae in Hispania rep. parva tabula marmorea (I 346. II 1119).
A L. Mummio post victoriam Achaicam oppida Italiae atque etiam provinciarum
signis tabulisque exomata esse passim tradunt auctores (Strabo 8 p. 581 ; Cic. de
off. 2, 22, 76; Frontinus strat. 4, 5, 13; auct. de vir. ill. 60, al. cf. Mo. I p. 130).

32 Ser. Folvius Q. f. Flaccus cos. ' muru* locavit | de manubies'.
Tifatis supra Capuam (hodie S. Angelo in Formis) rep. a. 1888, lapis to-

faceus viuro insertus (Bamabei Notizie degli scavi 1888 p. 142). — 1) Consul fuit
a. u. c. 619 (cf. de eo Mo. eph. ep. I p. 136 n. 11). — 2) innru(m) , fortasse eum
ipsum, in quo lapis extitit cum repertus est. — 3) Gentes aliquas devicerat iji
lllyria , ex quarum praeda hunc murum faciendum locavit (Liv. ep.56; Appian.
Illyr. 10). De manibiit ef Mo. R. Fortch. 2 p. 443 not. 62.

33 Viam fecei ab Regio ad Capuam', et | in ea via ponteis omneis,
miliarios | tabelariosque poseivei.

Hince sunt |

Nouceriam

meilia

U

Capuam

XXCIIII

Muranum

vl/XIIlI

Cosentiam

CXXIII 1

Valentiam

ca>xxxi«

ad fretum ad [ statuam CCXXXIi ^
Regium CCXXXVII |

suma af Capua Regium meilia CCCXXIj',.

Et eidem praetor in | Sicilia fugiteivos Italicorum | conquaeisivei, redidei-
que I homines DCCCCXVIP. Eidemque | primus fecei, ut de agro po-
plico I aratoribus cederent paaslores*. | Forum aedisque poplicas beic fecei.
In vico Lucaniae Polla, ubi fuit Fomm Popilii (1 531. X 6930 ; Ritschl tab. Llb).
Tabulam positam esse a P. Popillio C. f. Laenate in consulatu a. 622 demonstra-
runt Mommsenus Ritscheliusque (in huius opusc. i p. 113—130; cf. vol. I l. c). —
1) De hac via cf. Mo. I p. 135. — 2) Error in milibut Cotentia Falentiam nume-
randis commistut itaque eliam ad sequentes numerot propagatus, ratura est cor-

8 Caput I.

rectns (Mo.). — 3) ludice Mommseno gloriatur Popillius quod in servos fugitivos
non animadverterit, sed reslituerit eos dominis Italicis. — 4) Pertinent haec ad Ti.
Gracchi legem agrariam, latam anno ante quam PopiHius consul fuit.

Termini Gracchani.

34 C. S[eJmpronius Ti. f. Grac, | Ap. Claudiiis C. f. Polc, j P. Li-
cinius P. f. Cras. | Illvir. a. i. a.^

Columna rep. supra Capuam ad S. Angeli q. d. in Formis (I SS2. X 5S61 ;
Ritschl tab., enarr. p. 49. 94). In vertice columnae legitur k. XI. d. I, i. e. kardo
undecimus, decumanus primus. Siviiles columnas, sed minus plene lectas, habes ISS5.
iS04 = X 2S9. 5760. — Terminos hos positos esse post morlem Ti. Gracchi (a. 62/ ftn.),
qui se ipsum et C. Gracchum fratrem et Ap. Claudium socerum triumviros agris divi-
dendis creaverat, suffecto in eius locum P. Licinio Crasso, exposuit Mo. C. I p. IS7.
— 1) tres viri agris iudicandis adsignandis (vel: adtrihuendis, cf. infra N. 4S).

35 M. Folvius M. f. Fiac, | C. Sempronius Ti. f. Grac, | C. Paperius
C. f. Carbo | Illvire a. i. a.

Columnae duae parvae rep. in agro Hirpinorum inter Aeclanum et Compsam
prope vicum Rocca San Felice (I SS4. SSS. IX 1024. mS; Ritschl tab. LVcd).
In verticibus harum columnarum (nec non columnae tertiae, cuius reliqua inscriptio
periit, I SS6. IX 1026) inscriptae sunt litterae singulares nonduin recte lectae vel
explieatae. Columnas positas esse aut a. 624, quo, mortuis P. Licinio Crasso et Ap.
Claudio suffectos esse M. Fulvium Flaccum consulem a. 629 et C. Papirium Car-
bonem consulem a. 654 statuendum est, aut a. 62S , quo triumviris illis iudicatio
de agris adempta est (Appian b. c. 1, 19) desieruntque appellari ab agris iudicandiSj
exposuit Mo. C. I p. 1S7.

36 M. Terentius M. f. | Varro Luculius | pro pr. terminos | resti-
tuendos ] ex s. c coeravit | qua P. Licinius | Ap. Claudius | C. Graccus
lllvir. I a. d. a. i. ^ statuerunt.

Inter Pisaurum et Fanum rep. (I SS5). — Titulum positum putat Borghenius
opp. 7 p. 5S0. 5SI a M. Terentio Varrone Lucullo inter praeturam (a. 67S, cf. Ascon.
p. S4 Or.) et consulatum (a. 6S1), scilicet cum propraetore Galliam Cisalpinam ad-
ministraret, Mommsenus ab eodem anno 672 vel 675, cum Sullae partes secutus in
illis regionibus exercitui praeesset. — 1) agris dandis adsignandis iudicandis.

27 M'. Aquillius M'. f. | cos. ; CXXXP. [ \Mav1\09 [l4\Av)j.[i\og Ma-
vlov I VTiaTog ^Pw^iaiiov \ gXa^.

Lapis milliarius viae Epheso Pergamum ducentis, rep. non longe a Pergamo
(III suppl. 71S5). Similes lapides et in aliis viae^Asiae prodierunt (III 479. 7177. 7184.
720S). — 1) Numerus millium passuum, quot hic lapis aberat ab Epheso capite pro-
vinciae Asiae. — M'. Aquillium cos. a. 62S Asiam Romanormm factam testamento
Atlali ordinavisse tradit Strabo 14 p. 646. Viarum quoque provinciae curam eum
habuisse hi lapides docent.

Monumenta historica liberae rei publicae. 9

28 Galbae

. . . [Pajpiri Caibonis
[L. Calpu]rm Besliae

Carlhagine (Eph. ep. 7, 477). Tret viri hi tine dubio eollegium aliquod effe-
cerunt, fortasse agris dividendis ; Bestia videtur fuisse is qui fiiil tribunus plebis
anno €33 (Cic. Brut. 34, 128), consul a. 643, Carbo aut is qui memoratur N. 23
aut Cn. Papirius cnnsul a. 641, Galba C. Sulpicius damnatus una cinn Bestia (Cic.
Brut. 33, 127) anno 64i (cf. I. Sckmidt et Mommsen, Eph. l. c).

39 [C.] Sergius M. f. \ Vel. iMena;* | . . [5]ergius C. f. Vel./ | quom
Q. Caepione | proelio est occisus;^ | C. Sergius . . .; | C. Sergius ....

Bomae extra porlam Ostiensem (I 382. FI 5652). — 1) Pater, libertini vide-
licet filius, cognomine utitur Graecanico, filius, utpote a patre avoque civibut
oriundus, cognomine abstinet (Mo.). — 2) Inlellegitur Q. Servilius Caepio, legatus
P. Butilii consulis a. 664, post eius caedeni cum C. Mario exercitui praefectus et
mox a Q. Pompaedio duce Marsoruni insidiis circumventus (Liv. ep. 75; Appian.
b. c. 1, 4i; Eutrop. 3, 5).

Regum et popiiloriim Asiae donaria.

30 [Rex Metradales Pilopator et P//]a(IeIpusS regus Metradati f.,
[pophim Ronianum amicitiai ejt societatis ergo quae iam
[inter rpsum et Romanos op/a«Jet; legali coiraverunt
[Nemanes Nemanei f. et J/aJhes Mahei f.
[BaoiXevg Mid^QadctTr^g (DiX]orcaTioq -/.ai OiXadelcpog^
[§aGi)Jiog ]yiLd-Qa8c'tr]ov %bv 6rif.iov xov
['Pcof.iaicov cpiXov y.al] Gif.tfiaxov avrov
[yevof-ievov evvoiag ] evey.ev xf^g eig avtov'
[^cQeo^evGavrcjov Naifi]avovg rov Naifiavovg,
[Maov Tov 31uov]
Bomae rep. sub Capitolio, ubi nunc dicitur ''piazza della Contolazione\ lapit
Tiburtinus (Gatti Bull. com. 1886 p. 405, 1888 p. 159; Huelsen MiUh. 1889 p. 232).
A parte iniuenti dextra supersunt litterae Graecae OA... | <I>IA . . . | PCD . . ., quae
pertinuerunt ad titulum inalio lapide iuxta posito continuatum 6 6^fxog 6 Ta^Tjvdiv
(fD.oq xal av^fxayoq ^Pojfialwv. Bursus in hoc lapide superest particula tertiae

intcriptionis popul | popul quae videtur timiiis fuisse N. 55 (cf. Kaibel

intcr. Gr. Sicil. Ital. p. 696). Cf. de hit inscriptionibus, positis a regibus populisque
Atiae in Capitolio, sed fortusse non eodem tempore, Gatti et Huelsen l. c. — l) Rex
hic dictus Philopator et Philadelphut videtur idem ette cuiut extat nummut argen-
teut (tetradrachma) cum intcriptione ^aailiwq Mi&QaSdtov q:i).ondxoQoq xal
<pi).aSeX<pov (Th. Reinach rev. numitm. 1887 p. 97 seq., 1888 p. 249 seq.). Sed quis
fuerit et quando vixerit, incertum. Reinach (l. c.) habet eum pro Mithradate rege
Ponti, palre magni Mithridatis Eupatoris^ licet ille alibi appelletur non Philopator
Phiiudelphus, sed Euergetet, praeterea perkibetitnr fui.,se filius non Mithridatit,

10 Caput I.

sed Pharnaois (lustin. 58, 6, 2). Contra Mommsenus (ZeHschr. f. Numism. ■/5, 4887
j). 214 seq.) et inscriptionem et numnum tribuit Mithridatis Eupatoris filio , cui
regnum Paphlagoniae detulerit Sulla,

31 \Lucei ab co] miini reslitutei in maiorum leibert[a?e?» | dant\
Roma(m) lovei Capitolino et poplo Romano \\irlutis\ \ benivolentiae bene-
ficique causa erga Lucios ab comu[m'J. | .AvkUov rb v.0Lvbv v.o^iOa[A.£vov
rrjv TtatQiov dr^ixolxQariav zrjv 'Pwfir^v Ail KaTtetiaXioyt y.al twl
drji.io)\L\ ! '^Pcofiaiwv aQ€T^g eveyiev val evvoiag y.ai eveQyeoiag \ rfjg
eig tb yoivbv xb ^vvicov.

Jtomae in Capitolio, saepius descripta saec. XFl, post periit (I S89. VI 372.
Kaibel inscr. Gr. Sicil. Ital. 986). — Positam inscriptionem putat Mommsen non post
bellum Persei, quo tempore Lycii desiertmt esse provincia Rhodiorum, sed tcmporibus
SuUae, qui victo Mithridate Lycios ikevd-^QOvq ricpisi xal '^Pwfialwv aviyQacpe <pl?.ovg
(Appian. Mithr. 61).

32 \poplum J?]omanum cognatum amicum sociu[m], | iaei

beneficique erga Lucios in comu[ne].

Romae rep. in Quirinali, non longe a '^piazza Barberini^ (Gatti Bull. com.
4887 p. 231,- Huelsen Mitth. 1889 p. 276).

33 Populus Laodicensis af Lyco | populum Romanum, quei sibei j
salutei fuit, benefici ergo, quae sibei | benigne fecit | . ^O d^f^tog 6 yiao-
dtKitov Twv TtQbg \ tl^ .Avy.u}L vbv drjfxov tbv \ '^Pcofiaicov yeyovora
eavTcJot I acoTrJQa y,al €veQyeTr]v \ aQeTrjg evexev xal evvoiag \ Trjg eig
eavTov.

Romae rep. in monte Quirinali, tabula lapidis Tiburtini, nunc in museo Fati-
cano (I S87. FI 374,- Ritschl tab. LXXIIb; Kaibel inscr. Gr. Sicil. Ital. 987). —
Et hanc positam putat Mo. post bellum Mithridaticum, quo Laodiceam ad Lycum
fluvium obsidionem perpessam esse narrat Appianus Mithr. 20 cf. Strabo 12 p. S78.

34 Populus Ephesiu[s populum Romanum\ \ salulis ergo, quod o\pti-

nuit maiorum\ | souom leibertatem i | Legatei : Heraclitus Hi . . . . [/".], j

Hermocrates Dem\etri f.\

Romae olim in aedibus Quirinalibus Barbeinnorum, nunc in Faticano (I S88.
FI57S; Ritschl tab. LXXII a). — Hanc olim stetisse iuxta N. 55 ex ipsarum tabularum
similitudine coUigitur. Mo. utramque stetissc putat in Capitolio antiquo montis Qui-
rinaUs. Populus Ephesius quaniquam a. 666 ad Mithridatem defecerat, a. 668 ad
Romanorum societatem redire maluit, decrevitque dvadei^ac zov TiQoq Mi&Qidd-
XTjV TtoXefiOV vnsQ re rijq '^Pofxalcov tjyefiovlag xal r^q xoivfjq iXevd^eQlaq (teste
psephismate adhuc superstite, ap. Dittenbe7'ger syll. n. 2S5). — De maiorum suorum
libertate, quam Ephesii se recuperavisse scribunt, cf. Mo. Staatsr. III p. 726.

His iungendus est titulus Graecus C. I. Gr. S882 = Kaibel inscr. Gr. Sicil. Ital. 988.

35 Q. Lutatius Q. f. Q. [n.] Catulus cos. substructionem et tabuia-
rium de s. s. faciundum coeravit [eijdemque T^vo\bavit\.

Romae in Capitolio '^ubi nvnc salare maius^ vel '^ubi sal reponitur', i. e. in
ingenti antiquo aedificio quod extat in monte Capitolino inter arcem et Capitolium

Monumenta historica liberae rei publicae. 11

proprie dictum (cf. lorda^i top. I 2 p. i3S seq.) : descripsit saec. XF Poggius et
ante hunc Nicolaus Laurentii f. (Cola di Rienzi) primus auctor syllogae q. d. Signo-
rilii; saec. XF exeunte frustra quaesivit lucundus (1 392. FI 1514). — Pertinuit tn-
scriptio ad ipsum sine dubio aedificium in quo lecta est (cf. lordan ann. inst. arch.
1881 p. 67 seq.). Coniuncta autem videtur fuisse haec aedificatio Catuli cum restitu-
tione magnae aedis Capitolinae, quam idem consul suseepit Sulla morluo a. 676.

35* \Q' iMJtatius Q. f. Q. n. C[atulus cos. | de s]en. sent. faciundu[m
coeravit] \ eidemque prob[ayjY].

Romae in eodem aedificio rep. a. 1845 (I 391. VI 1313 ; Ritschl tab. LXIXc;
lordan ann. inst. arch. 1881 p. 69).

36 P. Servilius C. [/".] | Isauricus | imperator cepi[f]

Romae (I 1306 ad exemplum unicuvi factum ab ignoto auetore a. 1690). —
P. Servilius C. f M. n. Fatia consul a. 675, triumphavit a. 680 ex Cilicia, Isauri-
cusque appellatus est.

37 C. Salluio C. f. rSa'soni' leg. pro pr.^ | Mysei Ab[6]aitae et Epic-
l[e/«]s^ I quod eos bello Mitrhida[fi]s | conservavit, virtutis ergo. | I^at]^
2alXovia}i raiov vtdii Naatovt | Tigsa^evTJj xai avriatQaTrjycoi
3Ivaol I Id^^aiuxaL xat 'E7tiy,Tr]TSlg, oxi avToig j h tloi 7toXif.i(ji twl
Mi&QidaTovg \ disTrjQr^aev, avdqf^ag 'ivsr/.ev.

Ad lacum Nemorensem rep. inter imdera fani Aricini Dianae, columna mar-
morea(XIF2218). — 1) Apex in NA'SONI ex vetustissimis qui innotuerunt. — 2) Homo
praeterea ignotus , idem primus qui in inscriptionibus adhue repertis dictus sit
legatus pro praetore (proximus est Cn. Cornelius Lentulus Marcellinus, tit. Cyrenens.
ap. Dittenberger syll. 262) ; videtur in Asia vices egisse L. LucuUi proconsulis, occti-
pati expeditione Pontica anno 681 seq. (cf. Th. Reinach revue de phil. 1890 p. 148).
— 3) Populi hi Mysiae memorantur a Strabone, alter etiam in nummis.

Lex Antonia de Termessensibus.

38 I de Termesi. Pisid. mai.*

C. Antonius M. f., Cn. Corne[/ms . . /"., Q. Marcius . . f., L. Hostilius
. . f., C. Popilius . . /"., M. Valerius . . f., C. Antius . . f., Q. Caecilius

. . f., L V f.\] 1 C. Fundanius C. f. Ir. pl. de s. s.' plebem

[ioure rogaverunt] | preimus scivit. |

Quei Thermeses maiores Peisidae fuerunt, queique | eorum legibus coi. i
Thermesium maior[u]m'' Pisidarum | ante k. April., quae fuerunt L. Geliio
Cn. Lentulo cos.*, | Thermeses maiores Pisidae factei sunt, queique | ab 5
ieis prognati sunt erunt, iei omnes | postereique eorum Thermeses maiores
Peisidae' | leiberei amicei socieique popuH Romani sunto, | eique legibus
sueis ila utunto, itaque ieis | omnibus sueis legibus Thermensis maioribus | 10
Pisideis utei liceto, quod advorsus hanc legem | non flat. |

12 Caput I.

Quei agrei quae loco aedificia publica preivatave | Thermensium maio-
rum Pisidarum intra fineis | eorum sunt fueruntve L, Marcio Sex, lulio

15 cos.^ I quaeque insulae eorum sunt fueruntve ieis ] consolibus, quei supra
scriptei sunt, quodque | earum rerum ieis consulibus iei habuerunt | pos-
sederunt usee fructetque^ sunt, quae de ieis rebus \ locata non sunt,

20 utei antea habeant possideant; guaeque | de ieis rebus agreis loceis aedi-
ficieis locata sunt, ac ne | locentur sancitum est sanctione, guae facta | est
ex lege rogata L. Gellio Cn. Lentulo cos., ea omnia | Thermeses maiores
Pisidae habeani possideant, | ieisque rebus loceis agreis aedificieis utantur

25 /ruantur | ita, utei ante Mitridatis bellum, quod ^reimum | fuit^, habuerunf
possederunt usei fructeique sunt. |

Quae Thermensorum maiorum Pisidarum pubHca | preivatave praeter
loca[fa]^° agros aedificia sunt | fueruntve ante bellum Mitridatis, quod prei-

30 mum I factum est, quodque earum rerum iei antea | habuerunt possederunt
usei fructeive sunt, | quod eius ipsei sua voluntate ab se non abalienarunt, |
ea omnia Termensium maiorum Pisidarum, utei sunt 1 fuerunt, ita sunto,

35 itemque ieis ea omnia | habere possidere uutei frueique Hceto. ]
Coi.ii Quos Thermenses maiores Pisidae leiberos servosve || bello Mitridatis
ameiserunt, magistratus proue | magistratu, quoia de ea re iuris dictio
5 erit, quoque \ de ea re in ious aditum erit, ita de ea re ious | deicunto
iudicia recuperationes danto, utei ie^' eos recuperare possint. |

Nei quis magistratus prove magistratu legatus ueive | quis ahus mei-
lites in oppidum Thermesum maiorum | Pisidarum agrumve Thermensium

10 maiorum | Pisidarum hiemandi caussa introducito, neive | facito, quo quis
eo meilites introducat quove ibei | meiHtes hiement, nisei senatus nomi-
natim, utei Thermesum j maiorum Pisidarum in hibernacula meihtes |
deducantur, decreverit; neive quis magistratus j prove magistratu legatus

15 neive quis ahus facito | neive inperato, quo quid magis iei dent prae-
beant | ab ieisve auferatur, nisei quod e[o]s " ex lege Porcia | dare praebere
oportet oportebit, |

Quae leges quodque ious quaeque consuetudo L. Marcio | Sex, luHo

20 cos. inter civeis Romanos et Termenses | maiores Pisidas fuit, eaedem
leges eidemque ious ] eademque consuetudo inter ceives Romanos et | Ter-
menses maiores Pisidas esto; quodque quibusque ] in rebus loceis agreis
aedificieis oppideis iouris | Termensium maiorum Pisidarum ieis consuHbus, |

25 quei supra scriptei sunt, fuit, quod eius praeter j loca[fa] '* agros aedificia
ipsei sua voluntate ab se non [ abalienarunt, idem in eisdem rebus loceis
agreis | aedificieis oppideis Termensium maiorum Pisidarum | ious esto;

30 et quo minus ea, quae in hoc capite scripta | sunt, ita sint fiant, eius
hac lege nihilum rogatur. |

Quam legem portorieis terrestribus maritumeisque | Termenses maiores
Phisidae capiundeis intra suos | flneis deixserint, ea lex ieis portorieis

Monumenta historica liberae rei publicae. 13

capiundeis | esto, dum nei quid poitori ab ieis capialur, quei publica ;
populi Romani vectigalia redempta habebunt. Quos | per eorum Gneis 35
publicani ex eo vectigali transportabunt j (continnabatur

in tabula deperdita).

Tabula aenea Romae rep. saec. XFJ, 7iunc Neapoli (I iOi; Rilschl tab. XXXI).
Superesl ex lege lata a C. Antonio (qui eonsul fuit a. 691) tribuno plebis et col-
legis eius de libertate confirmanda civitati Pisidiae, cui nomen fuit Termessus maior,
anno ut videtur 683, certe non mullum post 682 (cf. not. 3). — 1) Sotula hac signi-
ficatur tabularn esse primam ex compluribus legis de Termessiis Pisidis maioribus.

— 2i yoynina coUegarum C. Antonii, scripta olim in aliis tabulis iuxla positis,
quae perieriait (cf. Ritichl opusc. 4 p. 442), suppleta sttnt ope lapidis quem infra
dabimus in capite de operibus publicis. — 3) Sullam institutsse , ut tribuni plebis
de senatus tantum sententia plebem rogarent, iradit Appianus (cf. Mo. Staatr. III
p^ 1S8). — 4) maiorem aes. — 5) A. 682. — 6) Therm, mai. Peis. vocabula abundant.

— 7) A. 665. — 8) Quae inctinatis dedi, hodie in aere oblitterata sunt, sed servata
per apographum factum saec. Xn. — 9) Coepit anno 666. — 10) loca aes, emendavit
nuper Mommsen. — 11) eds aes. — 12) loca aes (cf. noi. 10).

39 L. Cassius Longin. | procos. | Tempe muuivit.

In valle Tempe, ubi ascenditur in montem Ossam, vivae rupi incisum (III 588).
Est legati Caesaris L. Cassii Longini , quem ante pugnam Pharsalicam Caesar in
Thessaliam misit. Caes. b. c. S, 3i. 33, Dio 41, 4 (Mo.).

40 \P.] Serveilius P. [/".] | Isauricus procos.' j res[/if]uit.
Londinii, advecta sine dubio ex Asia, semel descripta saec. XFII (I 622. III

462). — 1) Cos. a. 706, proconsul Asiae a. 708. Eiusdem proconsulis alios titulos
tam Latinos quam Graecos Asianos habes III svppl. 7097. 7098 cum adn.

41 L. Plancus L. f. cos., | imp. iter., de manib.

Romae rep. in foro sub Capitolio, aliquoties descripta saec. XVI (V1 1316). —
L. Munatius Plancus, cos. a. 742, post triumphum de Raetis d. 29 Dec. 744, aedem
Satumi fecit de manibiis, teste titulo sepulcri eius, quem infra dabimus. Nota
hunc lapidem repertum esse non ita longe a ruderibus aedis Saturni restituiae a
Planco.

43 Co. Domitius M. f. Calvinus | pontifex, | cos. iter., imper., | de

manibieis.

Romae, basis rotunda, rep. in monte Palatino (VI 4504 ; Huebner ex. scr. ep. 48).
— Calvinus fuit cos. a. u. c. 704, iterum a. 744, triumphavit ex Hispania a. 748 (fast.
triumph. Cap. el Barb., Dio 48, 42). Extant nummi quos ipse cudi itunt in Hispania,
(Eckhel 5, 203) , in quibus et imperalor dicitur et repraesentantur insignia ponti-
ficattu.

TITVLI CLARORVJVI VIRORVJM POSITI A POSTERIS.
43

[O.JFabiusQ.f.Maxsu- L.Aem[j7]iusL.f.PauUus' P.CorneliusPaulli f.Scipio
aed. cur. [mus co[s. //] cens. augur Africanus cos. II cens.
tr[i]umphavit ter augur triumphavii II

14 Caput I.

43* Q. Fabius Q. f. Maxsumus aed. cur. rest.

In foro Romano rep. anno circiter iS46 (N. 45^ duubus exemplis se invicem,
supplentibus) descr. Smetius (1 606. 607. Fl 4505. 1504). Inscriptiones arcus Fabiani,
facti a Q. Fabio Maximo Allobrogico consule a. 655 (teste Pseudo-Asconio p. 455 Or.),
restituti a Q. Fabio Maximo aedile curule circa a. 698, ad quam restituiionem
spectare Mommsenus vidit verba Ciceronis in Fat. H, 28: '^nihil Maximus fecil
alienum aut sua virtute aut illis clarissimis Paulis, Maximis , Africanis, quorum
gloriam huius virtute renovatam non modo speramus verum etiam iam videmus\
— 1) Paullus (cf supra N. 15 et infra N. 37), consul a. S72. S86, ceiisor a. S90,
imperator ter (unde male tres triumphi ei tribuuntur, pro duobus, ex Hispania et
de rege Perse) pater fuit Q. Fabii Maximi Aemiliani consulis anni 609 et huius
Maximi qui arcum restiluit atavus, Africanus minor, consul a. 607 et 620, censor
a. 642, fuit et ipse Paulli filius, Fabii Maximi Aemiliani frater, ideoque adnumerari
potuit maioribus Fabiorum.

44 Ap. Claudius q. urb., cos cum P. Servilio Pr[jsco] . .

Romae, loco accuratius non indicato, semel descripta saec. XF" (FI 127y cf. I
p. 279).^ — Pertinet ad consulem a. u. c. 2S9.

45 [P. Claudius Ay. f. P. n. Pulcher \ colono]s adscripsit Cales, cos. '
cum I [L. Porcio, IIIvi]v coloniam deduxit Graviscam^

[C. Claudim Ap. f. C. n. Pulcher] \ q., Illvir a. a. a. f. f., aed. cur., iudex
q. veneficis^ pr. | repeiundis, curator vis sternendis, cos.* cum M. Perperna.

Romae, in lapide saeculis superioribus adhibilo pro limine ecclesiae S. Mar-
tini in Montibus, ubi nuper particula denuo prodiit, inscriptiones duae iuxta po-
sitae (FI4285; Bull. com. 1880 p. 548). — 1) Consul a. S70. — 2) Cf. Liv. 40, 29,
cuius loci ope haec inscriptio ad C. Claudiuvi referri potuit. — 3) De iudice quaestio-
nis de sicariis et veneficis cf. Mo. Staatsr. II, S75. — 4) A. 662.

46 M. Valerius M. f. M'.* [n.] | Messalla, pontife[a;], | tr. mil. 11,
q., pr. urb., co[s.], ( Vvir a. d. a. i., interr[ea;] | III, censor.

Romae rep. pone basilicam Constantini, lapis aetate labente in mensulam cofi-
versus (FI 5826). — Perti?iet ad M. Falerium Messallam consulem a. 695, quein
ut pontificem memorat etiam Cicero de harusp. resp. 6, 12; quinquevir agris datidis
adsignandis iudicandis videtur fuisse a. 69S lege lulia (Cic. de prov. cons. 17, 41,
ad Att. 2, 7, 4), interrex ter sine dubio interregnis tribus quae per illa tempora
fuisse scimus a.699. 701. 702, censor fuit a. 6991700 (cf. FI 1254). — 1) Prior
tanlum pars litterae extat, sed W fuisse, non M certum est ex F1 1254. — In eodem

lapide supersvnt Utterae M. n. | . . . inus, ex titulo ut videtur filii huius

Messalae, M. f^alerii Messallae Corvini consulis a. 725. Lapidem superesse ex monu-
mentis f^aleriorum in Felia (Dionys. S, 48, Plut. Pobl. 25, q. Rom. 79) coniecit Henzen.

47 C. Octavius C. f. C. n. C. pr[on.] | pater Augusti j , tr. mil. bis., q.,
aed. pl. cum j C. Toranio, 1 iiidex quaestionum, | pr. pro cos. , imperator
appell^tus ( ex provincia Macedonia.

Romae, tabula warm. incertum 7tbi reperta, saepius descripta saec. XFI, post

periit (FI 1544 cf. I p. ^8). A parte inluenti sinistra supererant litterae

Gaesar | i | ic. q. pr. | cos. in Asia, fortasse ex titulo C. lulii

Caesaris patris dictatoris Caesaris. C. Octavius pater Augusti praelor fuit a. 695,

Monainenta hlstorica liberae rei publicae. 16

deinde toriitus est Macedoniarn, ex qua rediens obiit (Suet. Aug. 4 al.). Titulos
y. A7 — 49 ad sacrarium aliquod domus Augvsiae, in quo imagines siirpis imperaioriae
coniunctarumque familiarum propositae fuerint^ putat MoTnmsenus.

48 C. lulius L. f. Caesar | Strabo, | aed. ciir. , q. , tr. miJ. bis, Xvir
agr. dand. adtr. iud., pontif.

Romae, saec. XF et XFl in pariete quodam iuxta forum Augusli saepius de-
scripta (FI 1540). Cf. Mommsen C. I p. S78, ir. — De lioc viro, in liUeris non
minus quam in re publica claro, passim memorato a Cicerone, cf. praeter alios Teuffel
Lit. §. 155, 5. Occisus est a. 667.

49 M. Livius M. f. C. n. Drusus pontifex, tr. mil., Xvir stlit. iudic.*,
tr. pl., Xvir a. d. a. lege sua et eodem anno Vvir a. d. a. lege Saufe[t]a,
in magistratu occisus est-

Romae, loco accuraiius non definilo (VI 1512 ad exemplum unicum factum
saec. XFI, vv. non divisis). Cf. Mommsen C. I p. 279^ VII. — Pertinet ad celebrem
tribunum plebis a. 663, de cuius legibus cf. Liv. ep. 71, Appian. b. c. 4, 3o, de vir.
ill. c. 66. Saufeius videtur fuisse collega Livii in iribunatu. — 1) Quaestura et
aedilitas, quibus functum esse Lioium tradit auctor de viris ill. c. 66, absunt fortasse
culpa descriptoris.

Elogia fori Angnsti. Elogia Arretina.

Augustum Romae in foro nominis sui dedicavisse statuas clarorum virorum,
ducum poiissimum et triumphatorum , additis gestis, tradunt auctores (cf. Momtnsen
1 p. 281 seq.). Horum ipsorum elogiorum pauca tantum fragmenta ad nos per-
venerunt, plurium servala sunt exempla quae lapidibus insculpta Jrretii cives
apud se collocare voluerunt. Ita enim explicandum esse, quod elogium C. Marii
y. 59 paene toium repertum sit in lapide Arreiii, pars autem eius in alio lapide
Romae, olim vidit Morcellius. Nuper autem etiam Appii Claudii et Q. Fabii
Maximi elogiorum, antea ex Arretinis tanium lapidibus noiorum, frustula reperta
sunt Romae in ipsis fori Augusti ruderibus (v. N. 54. 56). — Num in aKis quoque
oppidis Italiae provineiarumque elogia fori Augusii repetita sint, adhuc non constat.
Sane similis elogii fragmentum prodiit Carthagine (Eph. ep. 7, 178). liem similes
funt liluli Pompeiis reperti Aeneae et Romuli (infra N. 63.64), quos et ipsos ex
titulis urbanis fori Augusti expressos esse coniecit Mommsen.

50 M'. Valerius | Volusi f. | Maximus, j dictator', augur. Primus*
qudm I ullum magistrdtum gereret, | dictator dictus est. Triumphavit | de
Sabinis et M^dullinis. Plebem | de Sacro monte d^duxit, gratiam | cum
patribus reconciliavit; fae'nore gravi populum sen^tus, hoc | eius rei
auctore, liberivit. Sellae | curulis locus ipsi posterisque j ad Murciae
spectandi caussa datus | est. Princeps in senatum semel | I^ctus est.

Arrelii rep. a. 1688 ibique extat (XI 1826). Hlustravit Mommsen I p. 284
n. XXIII. — 1) A. 260 (cf. Liv. 2, 50, iseq. al). — 2) Scr. prius. — Pendere a
Falerio Aniiate huius elogii auctorem probare siuduit 0. Uirschfeld PhiloL 34 (1876)
p. 85 seq.

16 Caput I.

51 [cum Galli o6sJiderent Capitolium |, \virgines Vcjstales

Caere deduxit |, [ibi sacra at\i\uc ritus sollemnes ne | [intermitle]renim
curai sibi iiabuit, | [urbe recM]?Jerata sacra et virgines | [Romam reyjexit.

Romae, fragm.entam tabulae medio aevo in Pantheo resarciendo adhibitum,
nune in museo Faticano (Fl i272). Mommsenus I p. 285 cum aliis rettulit ad
L. Albinium, de quo Liv. S, 40, 9 cf. 7, 20, 7.

53 I Veios post urbem ] captam commigra|ri pas-

sus non est* |; Etruscis ad Sutrium | devictis, Aequis et | Volscis sub-
actis, I tertium triumphavit^; quart.^ sev[ere in] \ Velitern [os animad\ver-
tit

Romae, fragmentum tabulae incertum quo loco repertum, nunc Florentiae
(FI 1508). Cf. Mo. vol. I p. 283:6. Pertinet ad M. Furium Camillum. — \) A. 564. —
2) A.56S. — 3) Quartum, scil. tribunus militum, a. 568.

53 bello Samnitium | cum auspicii repejtendi caussa Ro-

mam ] redisset atque inte'rim Q. Fabius Amb[MsfusJ Maximus mag[tsferj |
equitum iniu[ssM | emjs proelio Q,[on\flixisset

Romae, parva tabula incertum quo loco rep., nunc Parmae (FI 1518). Cf. Mo.
C. I p. 287. Pertinet ad L. Papirium Cursorem et ad rem narratam a Livio S, 50.

54 Appius Claudius | C. f. Caecus, | censor, cos. bis, dict., interrex
III, pr. II, aed. cur. II, q., tr. mil. III. Com|plura oppida de Samnitibus
cepit; I Sabfnorum et Tusc6rum exercijtum fudit; pacem fieri cum [PJyrrho'
rege prohibuit. In censura viam 1 Appiam stravit et^ aquam in | urbem
adduxit; aedem Bellonae | fecit.

Integra prodiit saec. XFI Arretii in tabula marmorea , quae extat Florentiae
(XI 1827) ; frustula nonnulla exempli Romani prodierunt in foro Augusto anno
1889 (Bull. comunal. 1889 p. 77), quae distinximus lineolis subiectis. Illustravit
Mommsen I p. 287 n. XXFIII. — Appius Claudius Caecus censor fuit a. 442, consul
a. 4i7. 438, praetor (iterum ut videtur) a. 439 (Liv. 10,22). — l) tyrrho, 2) ei
lapis Arretinus.

55 navis c [cjepit. Pri[»iMS

triumphum njaval[em egit. H]mc per[mjssjum est u[t ab ejpulis do^mwm

cum tibici]oe e[t /Junali rediret.* [5Jtatua q[MogMeJ od ...

rean . . vic

Rojnae in foro Augusti fragmenta rep. a. 1890 (Bull. com. 1890 p. 237). —
Pertinet titulus ad C. Duilium consulem a. 494, de quo cf. infra N. 63. — Eiusdem
lapidis etiam alia fragmenta exigua prodierunt, in his unum cum litteris rostr . . .,
spectans fortasse ad mentionem columnae rostratae. — \) Cf. auct. de vir. ill. 38 ;
Florus 1, 18, 10; Cie. Cat. mai. 15, 4i.

56 [Q. Fabius] Q. f. Maximus | dictator bis, cos. [gM?Jnquien[sJ ',
cen]sor, interrex [6Jis', aed. cur., | q. II, tr. mil. II, pontifex, augur. ] Primo
consulatu Ligures subejgit, ex iis triumphavit. Tertio et | quarto Hanni-

Monumenta historica liberae rei publicae. 17

balem compluribus vicloris ferocem subsequeDJdd coercuit. Dictator ma-
gistro I equitum Minucio, quoius popu|lus imperium cum dictatoris | im-
perio aequaverat, et exercitul | profligcito subv^nit et eo nomijne ab exercltii
Minuciano pa ter appellaUis est. Consul quinjtum Tarentum cepit, trium-
pha'vit. Dux aetatis suae cautissi|mus et re (sic) mibtaris perilissimus |
babitus est. Princeps in senatum | duobus lustris lectus est.-

Integra (praeter v. 1) extabat saec. Xlf. Xf^ Arretii, quod exemplum hodie
extat Florentiae (XI 1828); exempli collocati Romae in foro Augusti fragmentum
prodiit loco antiquo anno 1889 (Bull. com. 1889 p. 74. 481, huius litteras distinxi
lineis subductis). Illustravit Mo. I p. 288. — Q. Fabius Maximus Ferrucosus
consul fuit a. 521. S26. 539. 540. 5i5, dictator iterum a. 557, obiit a. 550. — 1) V ef
mox II exemplum Arretinum , . . nquien . ., . . is Romanum. — 2) A. 545. 550 (Liv.
27, 41, 12. 29, 57, 1).

57 L. Aemilius | L. f. Paullus | cos. II, cens., interrex, pr. , aed. j
cur.*, q., tr. mii. tertio, aug. Liguribus domitis priore ' consulatu triumpha-
vit. j Iterum cos. ut cum rege | [Perjse belium gereret a p[o|pM^o* /"Jactus
est. Copias regis | [decem r/je6]us quibus Mac[c|rfo«iam aUi\%\\ delev[if, |
regem cum liberijs cep[i/].

Arretii (X1 1829). Iliustravil Mommsen I p.289. — 1) Cos. a. u. e. 572.586,
censor a. 590, praetor a. 565. aedilis curulis a. 562. — 2) Sic supplevit Mo., recte
ut puto (cf. etiam Nissen Uniers. p. 265); ap|[sens] Bormann.

58 [ri. S]empronius P. f. [ Graccus | . . . .

Arretii (XI 1850 cf. I p. 289). Pertinuit ad consulem a. 577. 591.

59 C. Marius C. f. cos. VII, pr., tr. pl., q., augur', tr. mil.*. Extra
sortem bellum cum lugurtha^ rege Kumid.'' cos. gessit. Eum cepit el
triumphans in secundo consulatu anle currum suum duci iussit. Tertium
consul* apsens® creatus est. IIII cos. Teutonorum exercitum | delevit. V
cos. Cimbros fugavit^ ex j ieis* et Teutonis iterum triumphavit. | Rem p."
turbatam seditJonibustr.pl. | et praetor., quei'° armati Capilohum occu-
paverunt, VI cos. vindicavit. 1 Post LXX aunum patria per arma | civilia
expulsus armis restitutus | VII cos. faclus est. De manubiis | Cimbris et
Teuton. aedem Honori | et Virtuti victor fecit. Veste | triumphali calceis
patriciis [m senatum venit] . . .

Integra (praeter finem) descripta est ArreHi taec. Xiy (XI 4851); exempli
urbani fragmentum saec. XI' prodiit ut videtur ibi ubi fuit forum Augusti, nunc
est Ncapoli (TI 1515), particula exigua reperta est a. 1876 in villa Aldobrandinia
(eph. ep. 4, 817) (exempli ttrbani litleras lineolis dislinxi). lilustravit Mommsen
I p. 291. — C. Marius consul fuit seplies, a. 647. 650 - 654. 668, praetor a. 659 (Cic. de
off. 5, 20, 79 al.), tribtmtu plebis a. 655 (Plut. Mar. 4), tribunus militum a populo
(Sall. lug. 65), augur (Cic. ad Brul. 1, 5, 5). De veste triumphali memorata in fine
cf. Liv.ep.67, Plut. Mar. 12. — 1) aug., 2) tr. milituiu, 3) lugurla, 4) Numidiae,
5) cos., 6) absens, 7) fudit, 8) iis, 9) pub., 10) qni exemplum Arretinum.

Dssjiu, Inscriptioaes Latinae. 2

18 • Caput I.

60 L. Licinius L. f. | Lucullus | cos., pr., aed. cur., q., | tr. militum,
aug. I Triumphavit de rege Ponti Mithridate | et de rege Armenia[e] * Tigrane,
magnis | utriusque regis copiis conpluribus pro[ehs terra marique superatis.
Conle|gam snum pulsum a rege Mithridal[e] |, cum se is Calchadona con-
tuHsset, opsidione Hberavit.

Jrretii (XI 1832, cf. Mommsen 1 p. 292), L. Lticullus consul fuit a. 680,
praetor a. 677, aedilis curulis a. 67S, quaestor c. a. 666 (pro quaestore cum esset,
Deli posiius esi ei titulus quem infra edemus); triumphavit a. 692 (cf. Drumann 4
p. 120 seq.). — 1) Armeniae e lapis.

Praeterea exigua frustula incertoruvi huius generis elogiorum edita sunt Bull.
com. 1889 p. 75 seq., 1890 p. 236 seq.

Elogia alia priscorum virorum.

61 Fert. Erresius', | rex Aequeicolus |. Is preimus | ius fetiale para-
vit; I inde p. R. | discipleinam excepit.

Romae, in Palatino rep., columna parva lapidis Albani (I p. 364. FI 1502).
Tituhis aetatis imperatorum , sermo antiquitatis affectaiae. — 1) Fertor Resius (sic
hic quoque scrihendum videtur Mommseno pro Fert. Erresius), ut iuris fetialis in-
imitor vtemoralvr in libro de viris ill. c. 5 et de praen. 1.

62 Lavinia Latini | tiHa.

62* Silvius Aeneas, j Aeneae et Lavi[niae fiHus.

In vico Pratica, ubi fuit Lavinium (XII^ 2067. 2068 cf. I p. 285) bases duae,
inscriptae fortasse saec. p. Chr. altero.

63 A6nea[s, Fen]eris j et Anchisa[e filitis. rroto]nos [ qui capta Tr[oia

et incensa s]uperi[/Me]rant in l\[ah'am adduxit] \ um su |

en I Ibu I [oppidnm Lavinium] coQ[di-

dit . . . I ... regnavit an]nos trfs; in j [bel]\o Lauren[;m]o non con [pa]ruit
appel[/afMs]q. est Indigens j [pa]ter et in deo[rum n]umero reMtus.

Pompeiis in foro rep. (X 808 p. 1006, I p. 285).

64 R6mulus Mdrtis [ [/"^ilius. Urbem R6mam ( [conrft]dit et regnavit
ann6s | duodequadragintci. Isque | primus dux duce hosiium | Acrone rege
Caenineusium | interfecto spolia opi[ma] ] lovi Feretrio consecra[f?Y, j re-
ceptusque in deoru[m] | numerum Quirinu[s] j appellatu[s est].

Pompeiis in foro rep. (I p. 285. X 809).

Elogium Duilii.

65

[iSecesi]ano[s5Me op-]

[sidione]d exemet lecione[sgMe Cartaciniensis omnis]

Monumenta historica liberae rei publicae. 19

[majximosque macistr[a]tos \\uci palam post dies]
[njovem castreis exfociont, Macel^awT^we opidom vi]
5 [pjucnandod cepet. enque eodem nisc[istratud hene]
[r]em navebos marid consol primos c[eset copiasque]
[c]lasesque navales primos ornavet i^a[ravetque],
cumque eis navebos* claseis Poenicas omn[is, item ma-]
[a;]unias copias Cartaciniensis praesente[d Hanibaled]
10 dictatored ol[or]om in altod marid pucn[a7idod vicet]

[yjique nave[!S cepe]t cum socieis septer[esmom unam quin-]
[^Meresm^osque triresmosque naveis X[XX, merset XIII].
[a«ro]m captom: numei 0(D®DCC

[arcenjtom captom praeda numei © C

15 [owine] captom aes ©(©©©(©©(uE)© , . .

.... ©©©©©©©©©©©©(uE) [P"'"]

[mos ^ujoque navaled praedad poplom [donavet pri-]
[mosque] Cartacini[ens]is [tncejnuos 6[uxit in]

[triumpod] eis capt

Romae in foro sub Capiiolio, ubi Rostra fuerunt , rep. fragmentum marmo-
reum nunc adservalum in Capitolio in aedibus q. d. Conservatorum (1 19S. FI 1500;
Ritschl tab. XCF; Huebner ex. scr. ep. 91). — Spectat ad C. Duilium cos. a. 494 qui
Carthaginienses ad Mylas devicit, sed confictum est et lapidi incisum aetate impe-
ratoria, fortasse sub Claudio, cuius temporibus litterae apprime creduntur convenire
(Ritschl opusc. 4 p.204 seq. = Priscae Lal. mon. ep. enarr. p.82). (Sinceritatem tituli,
quem aetate Augusti expressum putat ex antiquiore, tuetur ff^oelfflin act. acad.
Bavar. class. phil.-hist. 1890 p. 29S seq.). Memorat hanc inscriptionem de visu Quin-
tilianus insl. 1, 7, 12, columnam rostratam Duilii memorant praeterea Plin. h. n. 34, 20
et alii. — Supptementa ordinavit Mommsen. De Segestanis obsidione liberatis et
Maceila expugnata cf. Polyb. 1, 24, 2 Zonar. 8, 11, de numero navium apud Mylas
captarum Polyb. 1, 23, 7 Eutrop. 2, 20 Oros. 4, 7, 10. Fv. 15 seq. significatur ex
praeda redacta esse aeris centena milia circiter tricies (certe plus semel vieies) ;
morem aniiquum affectans auctor inscriptionis notam Q2) toties repetivit quoties opus
esset. — 1) navebos lapis sed correctum ex navebas.

66 P. Scipioni cos., | imp., ob restitu|tam Saguntum ] ex s. c. bello
PUiUico secundo.

Sagunti (II 5836; Buebner ex. scr. ep. 454). Scripta aetate imperatorum
(saecuto secundo exeunte, ut olim, eodem incipiente, ut nuper iudicavit qui vidit
Ifuebner). — De restilulione Sagunti cf. Liv. 24, 42, 10. 28, 59.

67 Corneli|us | Scipio ( Carlha|gine | capta.

Ad lacum Fucinum in oppido S. Benedicti, ubi fwt Marruvium Marsorum,
iKi). a. 1880 (1X6548). — Haec ficta est non nostris temporibus, ut putabat Henzen
(Bult. delV Inst. 1882 p. 5S), sed aetate imperalorum, scilicet apposila ad signum,
quod fama sive vera sive falsa ferret ex praeda Carthaginiensi donatum a Scipione
(Mo.). Sincerum titulum signi a Scipione donati vel potius restituti Tkermilanis
in Sicilia, Graece scriptum, edidit Kuibel Uenn. vol. 18 p. 1S6.

2*

20 Caput I.

68 Cornelia Africaoi filia, | Gracchorum.' (In pa7'te superiore basis)
opus Tisicratis.^

Romae basis rep. ibi ubi fuit porticus Octaviae, nunc in Capitolio (F1 10045).
— 1) Titulus scriptus Utteris non antiquioribus Atiguslo. Statuam Corneliae Grac-
chorum matris in poT'ticu Octaviae vidit PUnius h. n. 34, S1. Matris vocabulum
omissum esse plane mirum est. — 2) Hoc scriptum Utteris deterioribus quae
referunt saeculum tertium vel adeo quartum. (Similes titulos opus Polycliti, opus
Praxitelis, [o]pus Tim[a]rchi Rossius BuU. mun. 1874 p. 174 — 181 adtribuit saeculo
p. Chr. aUeri vel tertio). Fidetur, sublata statua CorneUae, basi impositum esse
signum aUquod factum a Tisicrate pinsco artefice.

EX FASTIS CAPITOLINIS.

Tabulae triumphorum principium.

69 Romulus Martis f. rex ann

de Caeninensibus k. Mar.
[Romulus] Martis f. rex II ... .

[de Antemnatibus] . .

[Ancus Marcius rex de]

[Sa6]ineis et [Veientibus] ....
[L.] Tarquinius Dama[rati f. ann. . . .

Priscus rex de Latin[eisJ
L. Tarquinius Damarati f. [ann. . .

Priscus rex II de Etrusce[js] . . .
L. Tarquinius Daraarati f. ann. CLXVI

Priscus rex III de Sabineis idib. Sext.
Ser. Tullius rex de Etruscis VI k. Dec. a. CXXCII
Ser. Tullius rex II de Etrusc. VIII k. lun. a. CXXCVI
Ser. Tullius rex III ann. CXXC . . .

de Etrusceis IIU non

Romae rep. ifi foro variis temporibus (potissimum a. 1S46 et rrirsus a. 1816)
quam plurima fragmenta saxorum inscriptorum aetate, ut Utterae indicant, cir-
citer Augusti, pars habet nomina consulum dictatorum censonim Uberae rei pubUcae,
pars recenstim triumphorum indc ab urbe condita: translati lapides (exceptis paucis
fragmentis) in CapitoUum , unde fasti Capitolini vocantur. Accuratius de loco
ubi steterint egerunt Henzen C. 1 p. 421 et Huelsen Jahrb. des arch. Inst. 1889
p. 247 seq., de tempore quo scripti sint Henzen l, c, Mommsen Rom. Forschungen II

Monamenta historicae liberae rei pablicae. 21

p. 08 seq., Hueisen Herm. vol. 24 p. i8o seq. (conferendus praeterea Huelsen in
Corporis voluminis I ediiione altera). Hoc loco proponere placuit principium partis
pertinentis ad triumphos : sunt frustula duo, alterum rep. a. 1S72 (epfu ep. I p. 137 ;
.lahrb. des arck. Inst. 1889 p. 2i8), alterum a. 1346 (C. I p. 433). — De triumphis
Romuli cf. Solinus 1, 20 p. 9 Mo., de triumpho Anci Marcii de Feientibus Dionys.
5, 41, de bellis Tarquinii Prisei Dion. 3, 49-66 ; tres triumphos Servii TulUi me-
morat idem 4, 27.

CAPVT II.

TITYLI IMPERATORYM DOMYSQYE
IMPERATORIAE.

70 [C. Iul\\o Caesari im^p]., | dictat. iteru[mS | pont]\ifici max[umo, |
aug., c]os., palrono mu[mapi], | d. c."

Boviani in Samnio (1620. IX 2S65 ,- Ritschl tab. LXXXFc). — 1) Dictator
iterum Caesar factus est autumno anni 706, dictaturam tertiu7n iniit kal. lan.
a. 709 (cf. Mommsen C. I p. 431), unde aetas tituli definitur. — 2) Decurionum
consulto.

71 C. lulio Caesari [ pont. max., | patri patriae.

Brundisii: tradit unus auctor saec. XFI (IX 54). Fidetur essejgenuina^ quam-
quam mirum est abesse imperatoris dictatorisque titulum; itemque offendit quod
pater patriae dicitur Caesar, non parens patriae, ut N. 72 et in nummis ap.
Eckhelium 6 p. 9.

72 Genio deivi luli ] parentis patriae '< , quem senatus | populusque |
Komanus in | deorum nuraerum | rettulit.

Aesemiae (IX 2628).

73 divo Iiilio iussu | populi Romani | statutum est lege | Rufrena. '
Romae in mu.seo Faticano, quo potest venisse ex jnnnicipio aliquo, pa7'va

basis marmorea (I 626. VI 872; Ritschl tab. LXXXIFd).

73* deivo lulio i^wssw] ( p. R. [sf]atut[wm esi\ \ lege [i?M/re«o].*
hi vico quodam Piceni (Campovalano) repperit et descr. Drcssel (IXS456). —
1) Lege Rufrena videtur cautujn esse, ut divo lulio statuae collocarentur pei-
omnia Italiae municipia (Mo.). Qui legem tulit Rufrenus me7norat7ir Cic. ad faTJt.
40, 24, 4.

74 divo lulio I civit. | Zmyrnaeorum.

Amalfiae vel Neapoli, origine sine dubio Smymaea (X S42).

74* div6 Iuli6 I August516s.

Hercula7iei rep. (X 4444). Titulus positus post mortem Augusti; una stetit
hic titulus (X 4442): divo Augusto | Augustiles.

Uixor Caesaris Calpurnia in carmine sepulcrali libertae (FI 44244) appellatur
magnifici coniunx Caesaris iila dei.

75 C. lulius Caesar pontif.

Brixiae (P" 4503, vidit Mommse/i). Fidetur esse Caesaris filii, posila a. 740
(post pontif. numquam fuit max.).

Tituli imperatoram domusqae imperatoriae. 23

76 C. lulio C. f. Caesari | imp., triumviro r. p. c.', | patrono J d. d.

In oppido Samnii S. Agata de' Goti, uhi videtur fuisse Saiicula (IX 2142). —
1) Triumvir rei publicae conslituendae factut est Caesar lege Titia d. 27 Nov. 741
(fatii Colol.), C. lulius Caesar vocari desiit appellarique eoepit imp. Caesar a. 714
(Mo. Staatsr. II 744 not. 2).

71 imp. Caesar cos. desig. tert., ] Illvir r. p. c. iter.', ' murum turres-
que fecit

Tergesle (ex exemplo novicio facto a. 1470 ; lapidis aniiqui duo fragmenta hoc
saeculo prodierunt: V 523 p. 1022. Huehner ex. scr. ep. 173). — 1) Consul ilerum
Caesar fuit a. 72i, tertio a. 725; Illvir r. p. c. iterum vocari desiit a. 721 d. 51 Dec. ;
positus est igitur titulus a.721. quo constat Caesarem moratum esse in lilyrico.

78 imp. Caesari d. f.' | imp. V, cos. VI*, | Illvir. r. p. c, | patrono.
Lunae rep. (X1 1550, descripsit Bormann). — 1)^DT lapis; intellege di%i filio.

— 2) Numeri perturbati ; anno 726, quo consul sextum fuit Caesar, imperator fuit
non quintum, sed septimum, nec iam dici volebat triumvir reipuhlieae constituendae.

79 imp. Caesari divi [/".] | imp. VI, cos. III', | [pajtrono, -d. c[. d.]*

Prope Capuam, ad S. Angelum in Formis (X 5826). — 1) A. 725, post pugnam
Actiacam, ex qua Caesar imperator sextum cppellatus est (Oros. 6, 19, 4). — 2) de
conscriptorum decreto cf. X 5834.

80 imp. Caesar[t divi /".] | cos. V, imp. VI, | RufraDi vicaoi q[«o-
rutn\ I aedificia sunt.

Prope Presenzano in Campania, ubi fuit vicus Rufrae (X 4850). — 1) A. 725.

— Eodem loco extat titulus 31. Agrippae plane simiKs (X 4851).

81 senatus populusque Romanus | imp. Caesari divi luli f. cos. quinct.* ,
cos. design. sext., imp. sept., re publica conservata.

Romae rep. in foro saec. XFI medio, descripta a Smetio Ligorioque (Fl 875).

— 1) A.723. — Hic est annus quo Caesar. post bellum Actiacum Romam reversus, tres
egit triumphos, Dalmaticum, Aetiaeum, Alexandrinum d. Aug. 15. 14. 15 cf. Mommseii
mon. Ancyr. p. 10 (ed. 2). Titulum prostitiste in arcu triumphali Augusti sito
iiixta aedem divi lulii coniecit 0. Richter Jahrb. det arch. InsUtuts 1889 p. 135 teq.

^ Primus Marc . . . .* | Vlvir. Au[^.] | (yictoria cUpeum. tustinent)
s. p. q. R. I Augusto dedit | clupeum virtutis | [c]le[»n«]nti[a« tMs]l[ifia« |
pietatis causay.

Rep. in Piceno prope oppidum Potentiam in alveo fluminit cognominis, ubi
nunc extet ignoralur (IX 5811). — 1) Dedicantit vel dedicantium nomina. —
2i Sunt haec repetita ex intcriptione cKpei, quem a. 727 s(enatus) p(opulus)q(ue)
Riomanus) Augusto potuit Romae in curia lulta (Mon. Anc. Vl 18 cf. Momms.
comm. p. 152).

83 (f^ictoria cKpetim sustinens) seoatus populusq. | Romanus j imp. Cae-
sari divi f. Augusto | pontif. maxum. | irop. cos. trib. | potestat

Romae, in fronte arae marmoreae, in cuius reliquis laleribus cemuntur ana-
glypha spectanlia potissimum ad Augustum genlemque Augusti (FI 876). Hic
quoque significatur idem clupeut qui N. 82; led dedicata est ara non ante annmn

24 Caput II.

742, propter po7itificahim maximum (spatia yost imp. et cos. videntur fuisse desti-
vnta numeris).

g4 SENATVS • POPVLVSQwe Romanus

imp. Caesavi divi f. Augusto imp. sept.

COS - SEPT • DESIGNAT • OCTAVOM - Wia Flamin lA et reliqueiS

CELEBERRIMEIS - ITALIAE • VIEIS • CONSILIO et sumptibMS eius muW\TE.\S

Arimini in arcu qui extat (XI 36S; descripsit et supplevit Bormann). A. 727,

cum Augustus viam Flaminiam ab urbe Ariminum munisset, reliquas vias trium-

phalibus viris sternendas distribuisset (Suet. Aug. 30; mon. Anc. 4, 19 cum comm.

Mommseni p. 87).

85 imp. Caesari divi f. ] Augusto c6s. nonum | designalo decimum', |
imp. octavom.

Nemausi (XII 3U8 3149; Huebtier ex scr. ep. 486). — 1) A. 729. — Notat
Mommsenus hanc inscriptionem esse inter postremas earum, quae numerum itera-
tionis litteris perscribant, eum paullo post substituiae sinl notae.

86 imp. Caesar divi f. | Augustus cos. XI, trib. | potestate', dedit, j
M. Appuleius Sex. f. leg.^ | iussu eius fac. curavit.

Tridenti (F S027). — 1) Consul undecimum Augustus fuit a. 731 , duodeci-
vium a. 749; intra hos annos titulus positus est. Tribimicia potestas Augusti
numorari coepit, ut plerique putant (Eckhet 8, 404), d. 26 vel 27 lun., ut Hirsch-
feldius (Wiener Studien 1881 p. 97 seq.) d. 2S lun. 731, ut Mommsenus (Staatsr.
II ^ 797 not. 5) ex quo die Augustus consulatu uiidecimo se abdicavit, id est ex
kalendis luliis a. 731. Sed cum numerus Iribuniciae poteslatis interdum, quamvis
raro, omiltatur (supra N. 83), non certum est hunc tilulum posilum esse ipso unno
75112. — 2) Consul a. 734.

87 imp. Caesari divi f. | Auguslo | cos. XP imp. VII . . .* | tribunic.
potesta[l] . . . I P. Rubrius M. f. Mae. Barba[?MsJ^

Casini (X S169). — 1) A. 731 seq. — 2) Fotest fuisse Vlll et VIIII. — 3) De
hoc homine praefecto Aegypti a. 741 2 cf. III s. 6S88.

88 [jP. Quinctilius S]ex. f. Varus | Ipontifex?], cos. ', | [ludos votivos
pr]o reditu | [imp. Caesaris div]i f. Augusli | [lovi optimo mjaximo fecit |
[cum Ti. Claudio iVerjone conlega | [ex. s.] c.

Romae basis mutUa rep. a. 1S47 in campo Martio prope circum Agonalem
(yi386 ad exemplum Smetii aliorumque). Supplementa certa sunt, propter similem
basem una repertam N. 9S. — 1) A. 741. Hoc atmo Az/gustus ex Hispania Galliaque
Romam rediit, dedicataque est pro hoc reditu ara Pacis Augustae (tnon. Anc. 2, 37).
— In latere basis notae mat^morariorum legebantur L-DXXVIIII et L-CCXLIX.

89 imp. Caesari divi f. | Augusto ] pontif. maxim., cos. XI, j tribunic.
potestaL XI \ 1 magistri Augustal. prim. : | Phibppus Augusti 1., | M. Aebu-
tius Secundus, M. Gallius Anchia[/]us, | P. Fidustius Antigonus.

Nepet (Nepi) Etruriae rep. a. 188S (XI 3200). — 1) A.741J742.

90 imp. Caesar | divi f. j Augustus cos. XI, | tribun. potesL XII', j
imp. XilP.

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 25

Feronae (V 3526). — 1) A. 742/5. — 2) Erratum est in numero; ex .V. 91
scimus Aug^istum etiam in tribunica potestate XIF dici voluisse imp. XII.

91 imp. Caesar divi f. | Augustus | pontifex maximus, [ imp. XII, cos.
XI, Irib. pot. XIV S | Aegupto in potestatem | populi Rom^ni red^cta | Soli
donum dedit.

Romae in basibus obeliscorum duorum qui hodie extant alter in platea dicta
' del popolo' (rep. in circo maximo), alter in 'piazza di Monte Citorio^ (erutus a. 1748
e campo Marlio, ubi fuerat pro gnomone) (VI 701. 702). Testis est de his obeliscis
ab Augusto Romam advectis Plin. h. n. 36,71. — \) A. 744/5.

92 imp. Caes[ar] divi f. August. j pontif. masimus, cos. XI, ; tribunicia
potest. XIIII ', I ex slipe, quam populus Romanus | k. lanuariis apsenti ei
contulit^ I luUo Antonio' Africano Fabio cos.^ j Mercurio sacrum.

Romae, ara rep. in ruderibus sacelli in monte Esquilino (Gatli BulL covt.
1888 p. 228). — 1) A. 744/745. — 2) Kalendis lanuariis Avgusto strenam tn Capi-
tolio etiam absenti contulisse populum, ex qua summa pretiosissima deorum simu-
iacra vicatim illum dedicavisse, ait Suetonius Aug. c. 37. Kalendis lanuariis a. 744
Augustus videtur degisse in Galiia (Dio 34, 36). — 3) FHius M. Antonii triumviri;
de praenomine eius lulio cf. Mommsen Eerm. vol. 24, 133. — 4) A. 744. — Ad
similes dedicationes pertinent tiluli A. 93. 99, itemque mutilus VI 438 (a. 746).

93 imp. Caesar divi f. Augustus ! pontifex maximu?, ; imp. XIII, cos. XI,
trib. potest. XV*, | ex stipe, quam populus Romanus | anno novo apsenti
contulit' I Nerone Claudio Druso j T. Quinctio Crispino cos.^ | Volcano.

Romae basis rep. in foro , est yeapoli (VI 437). — 1) A. 743 6. — 2) Cf.
-\. 92 not. 2. — 3) A. 743. Kaltndis lanuariis huius anni Augustum Roma absentem
fuisse aliunde non constat.

94 imp. Caesari Augusto divi f., pontifici maxumo, tribunic. potestate
XV', imp. XIII, I M. luiius regis Donni f. Cotlius* praefectus ceivitatium
quae subscriptae sunt: Segoviorum Scgusinorum | Belacorum Caturigum
Medullorum Tebaviorum Adanatium Savincatium Ecdiniorum Veaminio-
rum I Venisamorum lemeriorum Vesubianiorum Quadiatium, et ceivitates
quae sub eo praefecto fuerunt.

Susae (Segusione) in arcu qui extat, litteris oHm aere incrtuiati* (V 7251).
— 1) A. 743,6. — 2) Be hoc Cottio, a quo nomen Iraxerunt Alpes Cottice, et patre
eius Donno cf. Strabo 4 p. 204; 3Io. V p. 808. — Cum hoc tilulo conferendus est
iilulus Tropaei Alpium relatns a Plinio h. n. 5, 156 (cf. C. V78I7), positus Augusto
trib. pot. XVII a senatu populoque Romano, in quo enumeranlur gentes Alpinae
ab Augusto devictae (in quibus redire sex ex quattuordecim eivitatibu* Cottio *ub~
ditis observavit Mo.).

95 Ti. Claudius Ti. f. Nero | pontifex, cos. iterum*, | imp. iterum*, | ludos
votivos pro reditu | imp. Caesaris divi f. Augusti | pontificis maximi | lovi
optimo maxirao fecit' | ex s. c. ] i i i i i i i ' i [ l \ { ! ! ! ! i i i i i i i i i !*

Romae basis marmorea rep. a. 1S47 in campo Marlio una cum A'. 88 (f^ S8S
l Bormann eph. 4, 740). — 1) A. 747. — 2) De primis acclamalionibus impera-

26 Caput II.

toriis Tiberii egit Mo. mon. Ancyr. p. M seq. — 3) De ludis a. 747 pra reditu /4ugusti
edilis cf. Dio SS,8. — 4) Erasa sunt verba cum Cn. Calpurnio Pisone conlega, anno
scilicet p. C. 20, cum Piso apud senatum accusatus mortem sibi conscivisset (cf.
Tac. a. 5, 17). Huius fortasse Pisonis nomen erasum est etiam in actis fratrum
Arvalium a. U, FI 2025 a v. 21, cf Civilta caltolica 1888 vol. 10 p. 212 seq. - - Jn
latere basis relictus erat numerus saxo inscriptus anlequam in basim verlerelur
LGCXLVl.

96 imp. Caesari Augusto divi f. | pontufici max., trib. potest. XIIX', j
cos. XI, patri patriae^ d. d.

Vrgavoiie (hodie Arjona) prov. Baeticae (II 2107). — \) A. 748/9. — 2) Patris
patriae appellationem ad^nisit Augustus a senatu populoque Romano ita appellalus
in tertio deeimo consulatu, id est a. 7S2 (mon. Anc. 6, 24; Dio SS, 10), d. S Febr.
(fast. Praen., cf. C. I. p. 586), attamen itiam antea saepe eum ita vocatum esse
ait Dio (l. c.) et confirmant tltuli.

97 imp. Caesar divi f. Aug. cos. XII ', tr. pot. XVIII, poutifex
maxi|raus, ex reditu Dianae fauum et Augusteum muro muniendum | curavit.
[C.j Asini[o] Gallo procos. ", curatore Sex. Lartidio | leg. | AvTO/.QaTcoQ
KaloaQ d^Eov vlog ^e^aarog VTtarog to i^' , drjfiaQxi^rig l^ovoiag xu
tr/ I, £X rwv leQcdv rrjg &£ov nQOOodwv xbv veto Y.al %o 2€^aOTi]0v
TL%Lod-i]vai jcQovori^rii, | ! 1 '. ! ! ! i .' .•' ! / .' ! .' !.'{!!!.'!!!!'' eTtifxe^cc
2i^Tov .AaQTidlov TtQeojievTov.

Ephesi rep., 7iunc Berolini (alter lapis cum eadem inscriptione nunc est Lon-
dinii) (III suppl. 7118). — 1) A. 749. — 2) Erasum nomen C. Asinii Galli procon-
suli.t (sed in parte Laiina adhtic legitur); factum id anno p. Chr. 50, quo ille a
senatu damnatus est (Dio S8, 5 ; Tac. a, 6, 25).

98 Imp. Caesar divi luli f. Augustus

pontifex maximus cos. XII

tribunic. poteslat. XIX* imp. XIIII

rivos aquarum omnium refecit

Imp. Caes. M. Aurellius Antoninus Pius felix Aug. Parlb. max.

Brit. maximus^ pontifex maximus

aquam Marciam variis kasibus impeditam, purgato fonte, excisis et perforatis

montibus, restituta forma, adquisito etiam fonte novo Antoniniano,

in sacram urbem suam perducendam curavit

Imp. Titus Caesar divi f. Vespasianus Aug. pontif. max.

tribuniciae potestat. IX imp. XV cens. cos. VII desig. IIX^ p. p.

rivom aquac Marciae vetustate dilapsum refecit

et aquam quae in lisu esse desierat reduxit

Romae in arcu aquae Marciae, supra viam Tiburtinam, quo arcu postea usi

sunt., cum moenia Aureliani fierent, ad faciendam portam urbis Tiburtinam, nunc

S. Laurentii dictam (FI 124416). — l) A. 749 jSO. — 2) A. 212 aut 215, cum Geta

memoratus non sit, qui occidit a. 212, et desit agnomen Germanici, Caracallae tri-

butum anno 215. — 3) A, 79.

Tituli imperatoram domusque imperatoriae. 27

99 Laribus publicis sacrum | imp. Caesar Auguslus | pontifex maxi-
mus, I tribunic. potestat. XVIIIl*, | ex stipe, quara populus ei | contulit k.
lanuar. apsenti | C. Calvisio Sabino L. Passieno Rufo cos.*

Romae basis rep. in foro sub monte Palatino, est ISeapoli (FI 436). —

1) J. loOjl. — 2) A. 730. — Noli referre hanc basim ad aedem Larum in summa
saera via factum ab Augusto (Mo. mon. Ancyr. p. 82).

100 Pater palriae \ Imp. Caesar divi f. j Augustus pontifex j maxumus,
cos. XII, I cos. designatus XIII, j imp. XIIII, tribunic. [ [/)]otestat. XX[/]'

Rejj. Aptae fuliae prov. Narbonensis (kodie Apt), est Avigaon, pertinet ad
viam per Alpem Cottiam Arelate ducentem (XI J 3497 descripsit Hirschfeld). Eadem
inscriptione inscripti sunt aliarfim quoque viarum provinciae Narbonensis lapides
(XII 3480— 3484. 3487 — 3489. 3300.) — 1) Numerus firmatur reliquis lapidibus
supra citatis. — Titulus positus secundo semenstri a. 731 , Augusto consule desi-
gnato decimum tertium, id est in a. 732. Pater patriae /^oi^ea adiectum, cum Augu-
stiis hanc appellationem reciperet a. 732 (cf. ad N. 96).

101 imp. Caesari | Aug. j parenti patriae.

Prope Antiochiam Pisidiae (III suppl. 6805). Patriae parens cum dicitur Augu-
stus, non pater, videtur titulus scriptus ante annum 732, quo patris patriae appel-
lationem sollemnem recepit (cf. Mo. ad C. X 825).

102 imp. Caesar divi f. | Augustus cos. XIII, trib. | potest. XXI, pontif.
max., I ^ Baete et lano August. | ad Oceanum. | XXIII

Cordubae, columna quae olim stetit ad viam primarium provinciae Baeticae,
a Baete Gades ducenlem (II 4701). — 1) Tituhis positus a. 732, ante d. 3 Febr.,
quo Augustus patris patriae appellationem admisit (cf. ad N. 96).

103 imp. Caesari | Auguslo p. p. | Hispania ulterior | Baetica, quod |
beneficio eius et | perpetua cura | provincia pacata | est. Auri p. C.

Romae rep. in foro Augusii (Lanciani Bull. com. 4889 p. 52 ; Huelsen Milth.
4889 p. 248j. Sustinuit basis statuam Augusti auream pondo centum dedicatam a
provincia Baetica non ante annum 732, quo paler patriae Augustus dici coeptus
est, tunc nisi fallor, cum seiuncla a Lnsitania et ablata legato Augusti tradita etset
proconsuli , utpote paeata.

104 imp. Caes. divi f. Augustus pontifex maximus, cos. XIII, tribunicia
potest. XXXII', imp. XXVP, pater patriae, murum dedit.

Fani in arcu (Grut. 465, 2; vidit BormannJ. — 1) A. 762,5 (p. C. 9/40 J.—

2) Erralum in numero, nam vicies semel tantum imperatorem se appellatum esse
ipse Augustus testatur mon. Ancyr. 4, 22 cf. Mo. comm. p. 46. 47. — In eodem areu
postea insculptus est titulus Constanlini infra edendus.

105 imp. Caesar j August., divi f., | pater palriae, | pontifex maximus, |
trib. polestat. XXXVI ', | obtinente T. Pompio | [P]roculo | pro leg. | X |.

In Sardinia, prope Fordungianus , columna milliaria (Notizie 4885 p. 429).
— l) A. 76-6/7 (p. C. 45144).

28

Caput II.

L. Caesari Aug. f.

106

[C. C]a[e]sari Aug. f. d. n. imp. Cae[s]ari divi f.
[]?]ontif. cos. design. Aug. pont. maxim. cos. XII divi nep.

[pr]incipi iuentut. trib. potestat. XX.' imp. Xllll

P. Sergius P. f. Rufus

rn X» • rr, « T^ n niag. itCr.

T. Braetms T. f. Rufus °
[p]agi St[eWjatini [a]edem* et signa de sua pecunia faciunda curarunt.
In agro yiterhiensi in Etruria meridionali , semel descripta saec. XFIII
(XI 3040). — 1) J. p. C. 7-50J1. C. Caesar, natus a. 734, adoptatus ab Augusto a. 757,
inde ab a. 749 erat consul designatus princepsque iuventutis, frater eius Lucius
natus a. 757 eosdem honores accepit anno demum 732.

107 5.

imp. Caesari

divi f. Augusto

pontific. maximo

patri patriae, aug., XVvir s.f., Vllvir. epulon.'

cos. XIII, imp. XVII, tribunic. potest. XXX ^

4.

Ti. Caesari

Augusti f.

divi nepot., pont.^

cos. [i]teT.*, imp. ter, augurique^

tribuniciae pot. V1II[/]*

3.

Germanico

lulio [T]\. f.

Augusti nepot.

divi pron. Caesari*

6.

Livia[e]

Drusi f.

uxori Caesaris Aug.

[C.] Caesari

Augusti f.

divi nepot.
pontiGc, cos.

iraperatori®

8.

[L.] Caesari

Augusti f.

divi nepot.

auguri, cos. design.'

principi iuventutis

9.

Druso lulio

Germanici f.

Aug. pronepot. '°

Germanico"

\)[rmo lulio Ti.] f.

Augusti nepoti

divi pron. Caesari

pontifici^

1.

Neroni luiio

Germanici [/.]

Aug. pronepot.*"

Caesaii

Servavit codex monaslerii Einsidlensis saeculi noni vel decimi*), descriptas.

10.

Ti. Claudio

Drusi Germanici f.

Neroni Germanico'^

*) De hoc codice et de sylloge inscriptionum , cuius plenissimum servavit

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 29

ut ait, in porta Papia^, sive potius tn porta aliqua , vel arcu, Papia(e), id est
Paviae sive Ticini (seqnuntur inscriptiones complures sine dubio Ticinenses), servavit
autem confusas, tres inscriptiones exhibens pro decem, sic: (1 — i) Neroni lulio d. f.
Germanico Ti. Caesari Gertnanici Augusti nepoti lulio II f. Augusti Lcel., (S.6)\m]f.
Caesari Liviai diui f. Augusto Drusi f. pontific. maximo uxori Caesaris Aug. cet, (7 — 10)
Caesari. i. Caesari Druso lulio Ti. Glaudio cet. Decem titulos esse, non tres pcrspexit
Mommsen, ordinavitque Berichte der sdchs. Gesellsch. d. Wiss. 4830 p. 313 seq.
(f^6416; FI p. XF). Habemus his deeem titulis, quos suppositos fuisse totidem
statuis putandum est, honoratam totam domum Augu.iti, scilicet ipsum (n. S),
uxorem (n. 6), filios tam defunctos C. et L. Caesares (n. 7.8) quarn nuper adoptatum
Tiberium (n. 4) cum huius filiis (n. 5.2) nepotibusque (n. 1.9); accessit Claudius
(n. 10) qui postea imperavit, Germanici frater, alibi quoque domui Augusli adnumsrari
tolitus; desiderantur lulia et Agrippa Postumus eo tempore quo monumentum
posittim est (cf. not. 2) abdicaii et exlorres. — 1) De sacerdotiis Augusti cf.
V1071. Anc. Graec.4,S cum comm. Mommseni p. 52; in titulis ipsi positis raro memo-
rantur (praeter pontificatum) cf Mo. Staalsr. II^p. 736. — 2) /«/. 760^1 (p. Chr. 7j8).

— 3) Pontifex fuit Tiberius iam ante primum consulatum, id est ante a. 741 (cf.
infra iV. 146). — 4) cos. ter. et mox tribuniciae pot. VIII traditur. Ti. Nero privignus
Augusti, adoptatus a vitrico d. 26 lun. 737 (fasl. Amit., cf. C.Ip. 593) indeque dictus
Ti. Caesar, simul collega factus est Augusto in tribunicia potestate (Fell. 2, 105),
quam iam antea habuerat per quinquennium. Anno igitur 760,1 fuit tribunicia pote-
state non FIII, sed FIIII, consul autem fuerat non ter, sed iterum (a. 741. 747). —
5) Falde offendit copula adiecta vocabulo auguris, possisque cogitare in lapide fuissc
auguri qu[indecimviro s. f.]. — 6) C. Caesar, natus a. 754, adoptatus ah Auguslo a. 757,
defunctus d. 21 Febr. 737 (p. C. 4; cf infra N.140 v. 23), i. e. tribus vel quattuor
annis ante hoc monumentum dedicatum, consul fuerat a. 734, imperator appellatus
erat a. 736 Artagiris captis (Dio SS, 10, cf. infra N. 140 v. 10). Pinncipis iuventutis
ap^Uationem, tributam ei a. 748 vel 749, videntur deposidsse cum consul factus
est, utpote equestrein (Mo.). — 7) L. Caesar , jialus a. 757 et mox adoptatus ab
Augusto obiit d. 20 Aug. 733, cojisul designatus. — 8) Germanicus, Drusi Germanici
filius, natus a. u. c. 759, adoptatus a Tiberio iussu Augusti anno p. C. 4 itaque
factus Augusti nepos, tum cum titulus positus est honores non gesserat praeter
quaesturam (Dio 33, 51), ideo fortasse non commemoratam quod dlgnitate inferior
erat. Nota lulium nomen, in domo Augusti pleruinque omissum, hic usurpari non
in filiis, sed in nepotibus pronepotibusque eius (cf. Mo. Staatsr. II ^ p. 742 not. 2).

— 9) Drusus Ti. f, natus a. 759 vel paullo postea (cf. Mo. Herm. 47 p. 654), tum
cum titulus positus ett honores nondum gesserat, quaestor factus anno p. C. 11
(Dio 36, 23). — 10) Nero Germanici filius, cum togam viriiem sumpserit anno
p. C. 20 (XIF 244), natus esse videtur circa a. 3, frater eius Drusus , qui togam
virilejn sumpsit a. 25, paucis mensibus ante hos titulos positos. Mirum autem
est in his pronepotum Augusti titulis omissam esse mentionem avi Tiberii, cum
abavus divus lulius ideo sine dubio non memoretur quod adnepotis vocabulum tunc
nondum in usu erat. — 11) Mirum hunc Drusum, cuius habes infra titulos N. ISSteq.,
hic pro Caesare dici Germanicum (cf Mo. Staatsr. IH p. 746 not. 4). — 12) Clau-
dius, natus a. 744 (ante Chr. 10), auguratus sacerdotium ab Augusto (Suet. Cl. 4)
pott hunc titulum positum accepiste putandut ett.

exemplum (nam exemplum minus plenum innotuit saeculo XF Poggio Florentino
et per hunc aliis viris doctis) egerunt Mommsen Berichte d. sdchs. Gesellsch. d. IFist.
18S0p. 287 seq.; Henzen C. FI, 1 p. IX; de Rutti intcr. chr. urbit Romae I1 1 p. 9 teq.

30

Caput n.

o

a

a

cS

a

O

I— (

•c

■S "S

:s S^ §-

■O «

c/:

55

O)

s

bC

cc

> S «
o fcc g

« « g

S^ s

& 5 o

C/3 «

O c^

o « -2

;= ■< Q-

3 ^

Q- 2 (ZJ J2

3 .2 S

O ^ co

- . S S -a

■". >► ;=

« o

«1

^

lU

SO)

Cfi —

O .2

•- .2

cfi ^ CC

3

« S "
S Q.

I 's-

.2 «

11

co tc

S "•

« CJ

« 3

O 3

._ w

-3 t-

» O

-3 U<

.22 o

'o •.3

3 ce

-3 «

v ::^

t-i o.

« e-

3

Q- B

S co
cfi a.

cr>

(V, 3

cfi (>J

s .

J= = O >

S ^

o

^

^

cg ^

co Q_j H

-5 "cS

c^

5 w

csa

S s
•c ^

.«> -5

•^ -o

,<a,M

5^- ~

•i I

t/3

B e v ^

cc 5o ;» "

•a t:
1

,%> BCJ

"•« -.

a

,<=> •2J

O o

3 S

P*? •- t

bq

^^i

»5 **

OD

^ O

X

=5 3

iE -« S

-^ M

r^ = -'-.-.

> > >

> ^

o o is;

«O U5

:| i^ u: t5 -5

^x X! £5 ;^

so .-^^ *^ c?l

■^ ■». (?I ->.

. ■*' . CC

g <2 .:? « -s

» ■ « « 8

I S -^ .2 i

^ * ^"^ s *

t s . •— «

1:5 «r< « "Sl, •**

^ ^ « ss S

I ^- ^ : r

,Ci «

t-3

oe

5 h

•~ S ■ki ff> s^

S O «e 5

.^ s s a .5

., 5J ■•», 1* g

»3

w SJ5 sa, ,sj S

i: T ?

■^ t* Sp

o S 8

•« .09

S S 5^ ^* "S
S •« t^ ®? a
•1. > "^ ^

s "« ^'

s -§ I .2

^ .S eo

" ^ s I; .£

I I ^ .1 ^

^2 ^^•-

.« .Si •!; «2. '-=
S ■« ^ jj -j

" ■^ =. ^" ^
S sa. g-rrv^

•^ 5 "^ »0 «8

S 5 • a>

|-^:£ ^cS
■S •? .s g 4,

•2 '■H. S I ^
•s <s :S „

* J •2 0"«

•2 •-

2: «

»J •=

•2 s: »5

s "S .« A. 2

^ e

s •>

^ 5) c; •£

t<5 •M — . §

Titnli imperatorum domnsque imperatoriae. 31

l) Hoc solo die imjnolatum esse hosiia , cum reliquis diebus supplicaretur tantum
fscilicet lure et vinoj , notat Mo. l. c. — 5) suppicatio lapis. — 6) Natalis Drusi
Caesaris Ti. f. ex hoc solo momimenlo notus. Annus fuit vnus ex annis 739 — 742.

— 7) Novimbr. lapis. — 8) J. 706 vel 707, cf. Mo. I p. 404. — 9) Dicimbr. lapis.

— 10) A. 7i2, cf 3fo. C. I p. 407. — 1 1) A. 7SS. De honoribus habitis Augusto ex
Syria ttim redeunti cf. Mo. mon. Ancyr. cornm. p. 46. — \2) A. 71 1 ; die 2. lan.
senatus Octaviano imperium propraetore decreverat (Drumann i, 291 ; Mo. 1 p. 585).

— 13) suppicatio lapis. — 14) Augustus appellatus est Caesar a. 727; de die cf.
Mo. C. I p. 58i, mon. Ancyr. comm. p. 449. — 15) De ara Paeis Augustae con-
stituta in honorem Augusli ex Hispania Galliaque redeuntis d. 4. lul. 74t^ dedicata
d. 50. lan. 743, cf. Mommsen mon. Ancyr. comm. p. 49. — 16) Mirum neque aliunde
notum Imperium Augusti pro numine esse cultum. — 17) Ita supplevit Mo. Cum
kie versus plus solilo distet ab eo qui praecedit, de Petra hic scriptum fuisse putavit
[semestre secund]um. — 18) A. 742. — 19) supplicato lapis. — 20) dis publ(icis)
r)(enatibus) p(opuli) R(omani) Q(uiritium). — 21) A. 711 prope Mutinam (supplevit
Mo.). — 22) Supplevit Mo. (cf. C. I p. 595). — 23) Moles Martis memorat etiam
Gellius 15, 25. — 24) cf Henzen act. Arv. p. 32. — 25) Cf C. I p. 596.

109 P. Veidius P. f. PoUio* | Caesareum imp. Caesari Augusto | et
coloDiae Beneventanae.

Beneventi (IX 1336). — l) Notus eques Romanus amicus Augusti, defunctus
a. 739 (Dio 34, 25).

110 Romae et Augusto Caesari' divi f. patri patriae.^

Polae in epistylio templi (F 18). — 1) Auguslus Caesar pro solito Caesare
Atigusto ponitur maxime ubi numen 7nagis intellegitur quam princeps , in templis
potissimum eo vivo positis (Mo. ad X6303; cf. X 825). — 2) A. 752/767.

111 Deanae Epbesiae et imp. Caesari Aug. et Ti. Caesari Aug. f. et
civitati Ephe[sme C.] Sextilius P. f. Vot. Pollio cum OfiUia | A. f. Bassa
uxore sua et C. Ofillio Proculo f. suo cetereisque leibereis sueis pontem
de sua pecunia faciundum curavit. ; '^Qrefudi 'E(peoiai xai avtoycQa-
TOQi KaiaaQt Se^aOTioi xal Ti^CQicoi KaioaQi ^e^. vloji xai TWt
dtjfiwi ToJi ^Ecfeoitoi rdiog | ^eBxiXiog IIoTtUov vlog OvorovQia JJoX-
Xiwv ovv 0(feXXiai AvXov d^vyaxQl Bdoar^i Ttji eaviov yvvaixi xai
Faiuji I O^eXXiioi JIqokXcoi zcoi eavrov viciit xai rotg XoiTtolg rexvotg
TTv '/effvnav Ix rcuv idicov dviS-iqv.ev.

/ (III suppl. 7117).

112 T. Statilio TaurfoJ ) L. Cassio Longino | cos.' X k. Octobr. |
numini Augusti votum | susceptum A plebe Narbo|neDsium inperpetuom: j

Quod bonum faustum felixque sit imp(eratori) Caesarl [ dlvi f. Augusto
p(atri) p(atriae) pontifici maximo trib(unicia) potest(ate) ] XXXIUI, coniugi
liberls gentique eius, senatui | populoque Romano et colonls incollsque |
c(oloniae) I(uliae) P(aternae) N(arbonis) M(artii), qui s6 numini eius in-
perpetuum | colendo oblig^verunt! P16ps Narbonenjsium iram Narbone in
foro posuit, ad | quam quot annis VIIII k. Octobr.*, qua die | eum saeculi

32 Caput II.

felicitas orbi leirarum | rectorem edidit, tres equites Romani | & plebe^ et
tres libertini hostias singullas inmolent et col6nis et incolis ad | siippli-
candum numini eius tbiis el vinum 1 d6 suo ed die praestent; et VIII
k(alendas) Octob.'' | tbus vinum colonis et incobs item praejstent; k(alen-
dis) quoque lanuar(iis) tbus et vinum | colonis et incolis praestent; VII
quoq(ue) | idus lanuar(ias), quci die primum imperium | orbis terrarum
auspiccitus est^ tbure | vino supplicent et bostias singul(as) in[molent et
colonis incolisque tbus vijnum eA die praestent; | et pridie k. lunias,
quod ea die T. StatiUo | Tauro M'. Aemilio Lepido cos." iiidicia | plebis
decurionibus coniunxif, hostias | singul(as) inmolent et tbus et vinum
ad I suppbcandum numini eius colonis et | incolis praestent. | Exque iis
tribus equilibus Roman[ts tribnsve] | liberlinis ijnu[s]

In latere: [Plep]& Narbonesis a[7'am] j numinis Augusti de[<ij]cavit
I / I ( I ! i I ! 1 ! ! ! i ! j .' j» I j ! .' .' legibus iis q(uae) i(nfra) s(criptae)
s(unt)^

Numen Caesaris Aug(usti) p(atris) p(atriae)l quando tibi ( hodie hanc
aram dabo dedicabo que, his legibus hisque regionilbus dabo dedicaboque,
quas hic | hodie palam dixero, uti infimum | solum huiusque arae titulo-
rumjque est: si quis tergere ornare | reficere volet, quod beneficii | causa
fiat, ius fasque est6; sive | quis hostia sacrum faxit, qui'° ] magmentum
nec protoUat, id|circo tamen probe faclum esto; si | quis huic arae do-
num dare au|gereque volet, liceto, eademq(ue) | lex ei dono esto, quae
arae est; | ceterae leges huic arae titulisq(ue) | eaedem sunlo, quae sunt
arae | Dianae in Aventino. Hisce Iegi|bus hisque regionibus, siculi | dixi,
hanc tibi aram pro imp. | Caesare Aug(usto) p(atre) p(atriae) pontifice
maxijmo tribunicia potestate XXXV", coniuge liberis genteque eius, | senatu
populoque R(omauo), colonis ] incolisque col(oniae) Iu](iae) Patern(ae)
Narb(onis) Mart(ii), qui se numini eius in per|petuura colendo obbgave-
ruat, I doque dedicoque, uti sies volens | propitium.

Narbone, ara rep, a. 1S66 (XII 45S3 ; Huebner ex. scr. ep. 1099). Titulum incismn
esse non aetate, quam prae se fe7't, sed teinporibus Ayitoninorum iudicant perili.
Ara dedicata est numini Augusti a plebe Narbonensi, propterea puto quod
Augustus decurionibus plebem recoiiciliaverat (cf. not. 7). — 1) Consules fuerunt
a. H p. C, Taurus per integrum annum, Longinus ex kalendis luliis. — 2) Natalis
Augusti. — 3) Intelleguntur equites Romani Narbone consistentes non decuriones
et proplerea plebi adnumerati. — 4) Natalis Augusti biduo celebrabatur , cf.
Henzen act. Arv. p. 31. — 5) Cf. ad N. 108 nut. 12. — 6) Consules ordinarii a. H. —
7) Significaiur nisi fallor^ Augusti opera animos plebis decurionibus reconciliatos
esse. Videlur colonia Narbonensis per aliquod tempus discors fuisse, cum plebs
isdem poi'ticibus nee tamen isdem anirnis ac iudiciis (cf. Horat. ep. 1, 4, 71) utcretur
ac decuriones, et ea res Augusti aliquo decreto coinposita esse. Mabierunt autem,
re ia?n composita, de iudiciorum div&rsilate quam aperte de discordia animisque
infensis loqui. Alii acceperunt de iudicandi munere ab Augusto etiam plebeis tri-
buto. (Mommsenus iudieiorum vocabulum ita accipit, ut accipiendu?n est in in-
scriptione infra N. 254). — 8) Duo versus erasi sunt (paucas Utteras legit Hi?'sch-

Titali imperatorum domusque iraperatoriae. 33

feld XII p. 84SJ, nescimus quam ob causam. — 9) Leges hae paene eisdem verbis
redeunt in aliis dedicationum titulis (inprimis Salonitano 1111933), quos infra dabimus
inter tilulos sacros. — 10) quod titulus Salonitanus modo laudatus. — 11) A. lijlS.

113 imp. Ca[e]sar divi f. Augustus pontifex maxiin. cos. XIII imp. XX
tribunic. potest. XXXVIP p. p., | Ti. Caesar divi Augusti f. divi luli n.
August. pontif. maxim. cos. IIII imp. VIII trib. potest. XXII' dedere.

Prope Ariminum in ponte fluminis dicti Marecchia, titulus scriptus et a dextra
et a sinistra transeuntis: descripsit Bormann et in altero exemplo quae evanuerunt
ex altero supplevit (XI 567). — 1) Notat Bormannus esse nomina Augusti , quae
habuit, quo tempore mortuus est (nisi quod pro imp. XX expectaveris XXI cf.
Mommsen mon. Ancyr. comm. p. 17), Tiberii a. p. C. 2i , ut hoc anno appareat
confectum esse pontem, incohatum ab Aiigusto.

114 divus Augustus, | Ti. Caesar divi | Augusti f. divi n. ( Augustus |
aquas in coloniam | perduxerunt.

Brixiae (FiSffJ).

115 divo Caesari divi lulii f. Augusto, | Ti. Caesari divi Augusti f.
Augusto I sacrum

Romae in ima parte obelisci a C. Caesare Caligula in circo Faticano statuti
(cf. Plin. h. n. 46, 201. 36, 74), a Sixto Fpapa in plateam S. Petri translati (VI88i).
Obeliscum sacratum esse a Caligula duobus principibus qui ante eum regnaverunt
ex hac inscriptione apparet. Medio aevo credebatur cineres Caesaris dictatoris
sustinere.

116 Genio Augusti | et Ti. Caesaris, | lunoni Liviae, | Mystes 1.
In via Flaminia loco dicto Borghetto (XI 5076, servavit lueundiu).

117 ex domo | Caesarum et | Liviae | libertorum et servorum.
Romae rep. ad viam Appiam, nuper Findobonam translata (VI 2141S; Bor-

mann arch. ep. Mitth. 15, 1890, p. lOS). Pertinuit ad sepulcrum familiae Caesaris
Augusti et Liviae. Caesares intelleguntur cum Augusto aut Gaius Luciusque fihi
aut Tiberius cum Germanico et Druso (cf. Bormann L c).

118 Liviae Caesaris | Augusti' | publice'.

Tibure (XIV3S7S, descripserunt Metellus aliique). — 1) nempe uxori. —
2) pecunia publica statutum a Tiburtinis.

119 Liviae Augusti, | deae*, | municipium

Haluntii in ora Siciliae (X746i, bis descripta saeculis superioribus). — 1) More
Graeco Livia viva dicitur dea.

120 lunoni Liviae Augusti sacrom, | L. Passieno Rufo * imperatore |
Africam obtinente*, | Cn. Cornelius Cn. f. Cor. Rufus | et Maria C. f. Galia
Cn.* I conservati | vota 1. m. solvont

In provincia Africa loco dicto ElrLehs (Eph. ep. S, 640). — 1) Consul fuit

a. 7S0, proconsul Africae a. 7S6 (p. C. 5); imperatorem appellatum eum esse ex

Africa iestis est etiam nummiu editus a Muellero (cf. Mo. mon. Ancyr. comm. p. 18

not. 2). — 2) Formula insolita ideo adhibita est, quod Passiemts imperator appel-

Dessac, InscriptioDes Latiaae. 3

34 Caput II.

latus neque proconsul Africae recle dici potuit et mullo minus imperator Africae
(Mo). — 3) Intellege: Gnaei uxor.

121 Cereri* luliae Augustae | divi Augusti, matri | Ti. Caesaris
Augusti, I Lutatia C. f. sacerdos Augustae | (imp. perpet.)^ uxor | M. Livi
M. I f. Qui. Optati, flaminis G[ajul. | luliae Augusti (imp. perpet.)*, cum V |
liberis^ s. p. consacravit.

Gauli (Gozzo) rep., nunc Maltae (X 7501). — 1) Ceres dicitur Livia , more
Graeco. ■ — 2) imp. perpet. vocabula postmodum in locum aliorum vocabulorum era-
sorum intrusa; videtur perpet. vocabulum coniungendum esse non cum imp. sed cum
sacerdos et flaminis. — 3) cum quinque liberis, aut: cum v[iro et] liheris.

122 Augustae Iulia[e] | Drusi f. | divi Augusti | d. d.

Neapoli in museo, Pompeiis ut videtur rep. (X 799). — Similes simt VI 882 a.
IX 4S14. X 4S9.

123 divae Augustae | L. Mammius Maximus p. s.*

Herculanei rep. (X 1415 ; Huebner ex. scr. ep. 146). — Titulus positus est sub
Claudio (cf. N. 1S0), sub quo Liviae caelestis religio decreta est (Suet. Claud. 11.
Dio 60, 3). — 1) p(ecunia) s(ua).

124 M. Livius [Z)rMs]us Claudia[nMs] *

Jn vico S. Benedetto, ubi fuit Marruvium Marsorum: semel descripta saec.
XFIII (IX 3660). — 1) Traditur i , . us Claudia . . . Intellegitur pater Liviae.

125 Alfldia M. f. mater Augustae*

Ibidem ubi N. 124, iniegram descripsit soltis Accursius saec. XFI (IX 5661). —
1) Mater Liviae; cf. titulus Samius Bull. de Vecole fran^aise d'Athenes vol. 1 (1871)
p. 251 : 6 dTJfiog 'Akq)i6lav zijv fXTjrsQa d-sag 'lovXlaq J!e^aax{rj\q fisylaxcav dya&aiv
atxiav ysyowiav zw xoafiO), item titulus Tuccitanus II 1667.

125* Ti. Claudius ISero* pater | Ti. Caesaris Aug.

Ibidem ubi N. 124, servavit solus Accursius (IX 5662). — 1) Prior maritus
Liviae.

126 ex domo Scriboniae Caesar(is) libertorum libertar(um), et qui in
hoc monument. contulerunt.

Romae (Grut. 9S4, 2, semel descripta saec. XV).

127 luliae Caesaris f. ^ | ^lovXia Kaioagog &vyaTQi.

Eresi in Lesbo (III suppl. 71S6). — 1) Nata est lulia a. 71S (Dio 48, 54),
titulus posilus ante a. 727, quo pater Augustus dictus est.

128 M. Agjrippa

aed./ cur.
Jmp. Cae fsar
//jlvir r.
fci salu

Romae rep. in monte Quirinali (Bull. com. 1890 p. 75 ; v. 1 lapis admittit etiam
M. Ac . . . .). — Apparet M. Agrippam aedilem curulem a, 721 nominari una cum

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 35

imperatore Caesare triumviro reipublicae constituendo. De aedilitate Agrippae,
quam suscepit iam consularis, cf. Dio 49,43; Plin. h. n. 36, 104. i21 ; Frontinut
de aq. 9.

129 M. Agrippa L. f. cos. tertium fecit. * |

Imp. Caes. L. Septimius Severus Pius Perlinax Aug.. Arabicus Adia-
benicus Parthicus maximus pontif. max. trib. potest. X^ imp. XI cos. III
p. p. procos. et | imp. Caes. M. Aurelius Antoninus Pius Felix Aug. trib.
potestat. V cos. procos. Pantheum vetustate corruptum cum omni cultu
restituerunt

homae in Panthei epistylio (FI 896). — 1) Consul tertium Agrippa fuit a. 727,
Pantheum fecit a. 729 (Dio S5, 27 cf. Plin 34, 13. 36, 38; Becker topogr. p. 634 seq.).

— 2) A. p. Chr. 202.

130 M. Agrippa L. f. cos. III, | trib. pot. III.'

Eineritae (Merida) rep. in ruinis theatri (II 474 ter descripta hoc saeculo).

— 1) A. 738/9. — Trib. potestate VI videtur dici Agrippa in inscriptione fracta
XI F 2230. — Imperator videtur Agrippa dici in fntstulis inscriptionum 1X262.
2200, dicitur C. I. Gr. 1878. Fuit etiam quindecimvir sacris faciundis (cf. ad
IX 262).

131 C. Caesari Augusti f. | pontifici, cos. | designato, | principi iu-
ventutis

132 L. Caesari Augusti f. | auguri, cos. | designato, | principi iuventutis
fiomae, bases duae aequales rep. a. iSoI in foro Boario, descripserunt Smetius

aliique (FI 897. 898). — Bases cum simul positae esse videantar, positae sint nec-
esse est a. 7S2 vel 7S3 , cum illo L. Caesar consul designatus sit (cf. Mo. mon.
Ancyr. p. 33), kalendis lanuariis a. 7S4 C. Caesar fasces sumpserit itaque desierit
esse consul designalus.

133 C. Caesar | August. f. | cos.* | vias omnes | Arimini sternl . . .
Arimini (XI 366). — 1) A. 7S4.

134 C. Caesari Augusti f. | po[n]t., cos., principi | iuentutis.

In vico Spoltore, ubi videtur fuisse Angulus oppidum Festinorum (IX 3343).

135 L. eaesar[i] Augusti f., | annos nato XI', | A. Octavius [A.] f.
Ligus, I M. GeniciHus M. f. Sabin. | IIvir(i).

Ad lacum Sabalinum, ibi ubi fuit Forum Clodium, semel tantum descripta
saec. Xyil (XI 5304). — 1) L. Caesar natus a. 737, undecimum annum explevit
a. 748, quo anno hic titulus positus est vel a. 749 ante natalem eius duodecimum.
Cf. infra N. 442.

136 \L. Caesari Aug. f, \ ^Jrinc[rpi] iuventutis, a[M^.], | quem cos.
populus creavit | ann. nat. XIIII, | [sejnatus et populus Romanus'.

Romae (FI 900 bis ut videtur descripta saec. XFI). — 1) Pertinere ad L. Cae-
tarem probavit Mommsen l. c. adducto tiiulo Nicomediensi III 323, contra Borghetium
opp. 3, 4S4, qui tribnit Neroni pottmodum imperatori.

86 Caput II.

137 Templum hoc sacratum her[oibus \ qui] \ quod ger^wnf]
Augusti nomeu felix [illis] | remaneat,

stirpis suae laetetur u[t regtio] parens.
Nam quom te, Caesar, tem[]}Ms] | exposcet deum
caeloque repetes sed[em, qua] \ mundum reges,
sint hei tua quei sorte te[rrae] | huic imperent
regantque nos felicibu[s] | voteis sueis. |

L. Aurelius L. f. Pal. Rufu[s] primopilaris 1 . . . . | XVI mihtans st [

imp. Caesaris j

Acerris in Campania rep., ntinc Neapoli: recognovit Mommsen (X 57S7)
paucis litteris adsumptis ex apographis priorum, reliqua supplevit sicut supra
adiutus a Buechelero (aliter nonnulla suppleverant viri docti Hervi. vol, 1 p. 1S4).
— 1) Supplementum nee hoc loco certum, nec magis v. 3. — '^Fidetur agi de aedi-
cula Laribus (= tjqcdoi) Augustis ita dedicata , ut sub eorum imaginibus C. et L. Cae-
sares colerentur^ (Mommsen l. c).

138 ossa I [I.*] Caesaris Augusti f. | principis iuventutis

Romae (VI 884 ad exemplum unicum saec. XIV vel XV, servatum in sylloge
q. d. Signoriliana). — 1) C. traditur; sed C. Caesar consul et imperator appellari
debuit in titulo sepulcrali , cum principis iuventutis appellatio conveniat fratri
eius Lucio (Mo.),

Extat etiam pars elogii sepulcralis quod videtur fuisse L. Caesaris (VI 89S
cf. Mo. mon. Ancyr. comm. p. S4).

Cenotaphia, quae dicuntur, Pisana.

\.

139 [a.] d. XIII k. Octobr(es) Pisis in foro in Augusteo scrib(endo)
adfuer[e] | Q. PetilUus Q. f., P. Rasinius L. f. Rassus, M. Puppius M. [/".], |
Q. Sertorius Q. f. Pica, Cn. Octavius Cn. f. Rufus, A. Albiu[s] | A. f. Gutta. |

5 Quod C. Canius C. f. Saturninus Ilvir v(erba) f(ecit) de augendis hono-

ribus I L. Caesaris, Augusti Caesaris patris patriae pontificis maximi | tri-
buniciae potestatis XXV ^ fiU, auguris, consulis designati, princip[is] | iu-
ventulis, patroni coloniae nostrae, q(uid) d(e) e(a) r(e) f(ieri) p(laceret),
d(e) e(a) r(e) i(ta) c(ensuerunt): |

10 Cum senatus popuU Romani inter ceteros plurimos ac maxsimos | hono-

res L. Caesaris (sic)^ Augusti Caesaris patris patriae ponlificis maximi
tribujniciae potestatis XXV flllio, auguri, consuU designato, per | cons6(n)-

sum omnium ordinum Studio (nonnulla intereiderunt)

. . . tetur, data cura C. Canio Saturnino Ilvir(o) et decem primis elig[«n(it] |

15 aspiciendique, uter eorum locus magis idoneus videatur, emendi^^^uej |
pubUca peciinici a privtitis eius loci qu^em] magis probaverint; utique |
apud eam aram quodannis a. d. X[/// k. Sept.^ p]ub\ice M^nibus eius per

Titali imperatorum domusqae imperatoriae. 37

magistratus eosve, qui ibi iuri dicendo pr[ae]runt, togis puUis amictos, |
quibus eorum ius fasque erit eo die [eiu]s vestis habendae, inferiae mit -
tantur, b6sque et ovis atrl infulis caerulis infulati diis Manibus eiu[s] | 20
mactentur eaeque hostiae eo loco adoleantur superque eas | singulae
«rnae lactis mellis olei fundantur, ac tum demum facta[m] | c[eteris pjote-
statem', si qui privatim velint Manibus eius inferias mitter[e | nive quis]
ampUus uno cereo unave face coronave mittat, dum ii qui im [ffjo/ayer]int 25
cincti Cabino* ritu struem hgnorum succendant adque | [pen]nde habeant; |
[wfigwe] locus ante eam aram, quo ea strues congerantur conponantur,
pate[ar | g]uoque versus pedes XL stipitibusque robuslis saepiatur ligno-
runique | acervos eius rei gratia quodannis ibi constituatur cippoque
grandi | secundum aram defixso hoc decretum cum superioribus decrelis 30
ad ei[Ms] | honores pertinentibus incidatur insculpaturve ; nam quod ad
cetera | solemnia, quae eodem illo die vitari caverive placuissent place-
rent que, id sequendum quod de iis senatus p(opuH) R(omani) censuisset;
utique prim[o] j quoque tempore legati ex nostro ordine imp. Caesare(m)
Augustum \ patrem patriae pontificem maximum tribuniciae potestatis XXV [ 35
adeant petantque ab eo, uti colonis luliensibus coloniae Opsequenti [/wjiiae
Pisanae ex hoc decreto ea om[n]ia facere exsequique permittat.

Pisis, tabnlae marmoreae fragmenta duo rep. a. 1603 ji: recognovit Bormann
(XI 1420). Decretum deeurionum coloniae Pisanae de honoribus habendis L. Cae~
sari mortuo. — 1) lul. 75o/6 a. u. c. (2j3 p. C). — 2) D. XIII k. Sept. (20 Aug.)
L. Caesarem decessisse colligitur ex fasiis Antiatibus (I p. 528 = X 6638 p. 664),
ubi ad hunc diem adscriptum legitur infer. L. Caesaris, collato Suet. Aug.65 ; non
recte in fastis Gabinis (I p. 473 XII = XI F 2801) est decessit Xlil k. Oct.; cf.
Mo. II p. 400. — 3) Expectaveris fieri potestatem. — 4) Scr. Gabino.

140 "•

[ . . . . Ptsi5 m foro in Augusteo (?), scrib(endo) ad]fu[e]r(e) Q. Ser-
torius Q. f. AtiUus Tacitus, P. Rasinius L. f. Rassus, L. Lappius | [L. f.
(rjalius, Q. Sertorius Q. f. Alpius Pica, C. Vettius L. f. Virgula, M. Herius |
M. [/". f]riscus, A. Albius A. f. Gutta, Ti. Petronius Ti. f. PoJlio, L. Fabius
L. f. Rassus, 1 Sex. [4]ponius Sex. f. Creticus, C. Canius C. [/".] Saturninus,
L. Otacihus Q. f. Panthera. \

Quod [u(er6a) f{acta)] sunt, cum in colonia nostra propter conten- 5
tiones candidato|ru[m m]agistratuus non essent et ea acta essent quae infra
scripta sunt: |

Cum a(nte) [d{iem ll]W nonas Apriies allatus esset nuntius C. Cae-
sarem, Augusti patris patri|ae [;7o]ntif(icis) maxsumi custodis imperi Romani
totiusque orbis terrarum prae|si[</ts /]ilium, divi uepotem, post consulaturo, 10
quem ultra finis extremas popu li [flojmani belium gerens fehciter pere-
gerat, bene gesta re pubiica, devicteis aut | in [^d]em receptls bellicosis-
simis ac maxsimis gentibus, ipsum voineribus pro re | pu[6/t]ca exceptis

38 Caput II.

ex eo casii criidelibus fatis ereptum populo Homauo, iam designa|tu[7n
tjustissumum ac simillumum parentis sui virtutibus principem coloniaeque j
no[s?]rae unicum praesidium, eaque res nondum quieto luctii, quem ex

15 decesjsu [L. Cjaesaris fratris eius, consulis designati, auguris, patroni nostri,
princ[j]|pis [«M]ventutis colonia universa susceperat, renovasset multipli-
cassetque | ma[er]orem omnium singulorUm universorumque , ob eas res
universi decu|rio[nc]s colonique, quando eo c^su in colonia neque Ilvir(i)
neque praefecti | er[aH/] neque quisquam iure diciindo praerat^ inter sese

20 cousenserunt, pro | ma[^]nitudine tantae ac lam inprovisae calamitatis
oportere ex ea die, | qu[a eijus deces(s)us nunliatus esset usqu[e] ad eam
diem, qua ossa relata atque | co[n<i]ita iustaque eius Manibus perfecta
essent^, cunctos veste mutata, templisjqu^e d]eorum immortalium balneisque
publicis et tabernis omnibus clausis, | co[nu]ictibus sese apstinere, matronas

25 quae in colonid nostra sunt, sublugere | di[em]que eum, quo die C. Caesar
obit, qui dies est a. d. VIIII k. Martias, pro AUiensi | lu[^M6]rem memoriae
prodi, notarique in praesentia omnium iussii ac [ vo[/nn]tate caverique, ne
quod sacrificium publicum neve quae supplijca[?jo]nes nive sponsalia nive
convivia publica postea in eum diem | eo[ve d]ie, qui dies erit a. d. VIIII

30 k. Mart., fiant concipiantur indican tu[rye], nive qui ludi scaenici circien-
sesve eo die fiant spectenturve; | ut^/^ne] eo die quodannis publice Mcinibus
eius per magistrdtus eosve, | qu[t P/]sis iure dicundo praerunt, eodem
loco eodemque modo, quo | L. C[aes]ari parentari institutum est, paren-
tetur; ] utique [arc]us celeberrimo coloniae nostrae loco constituatur or-

85 na|tu[s sp]oleis devictarum aut in fidem receptarum ab eo gentium, super |
eu[m st]atua pedestris ipsius triumphali ornatu circaque eam duae | eq[ue-
st]ves inauratae Gai et Luci Caesarum statuae ponantur; ulique [cM]m
primum per legem coloniae duoviros creare et habere po tu[erj]mus, ii

40 duo viri, qui primi creati erunt, hoc quod decurionibus | et [Mnijversis
colonis placuit, ad decuriones referant, eorum pu|bl[tca] auctoritate ad-
hibita legitume id caveatur auctoribusque | iis [m f]abulas publicas refe-
ratur; interea T. Statulenus luncus ] fla[me]n Augustahs, ponlif(ex) minor
publicorum p(opuli) R(omani) sacrorum rogare[tu[r, uti] cum legatis excu-

45 sala praesenti coloniae necessitate hoc | oi[ficiu]m publicum et voluntatem
universorum libello reddito | im[p. Ca]esari Augusto patri patriae pontif(ici)
maxsimo tribuniciae | po[<esf.] XXVF indicet; idqu[e T. 5^]atulenus luncus
princeps coloniae nostrae, flamen August. , | po[nft/".] minor publicorum

50 p. R. sacrorum, libello, ita uti supra scriptum | es[^ tm|)]eratori Caesari
Augusto pontif(ici) maximo tribun(icia) potest(ate) XXVI pat[n] | pat[nae]
reddito, fecerit,

placere conscriptis quae a. d. IIII nonas Apriles, ] qu[ae Sex.] Aelio Cato
C. Sentio Saturnino co(n)s(ulibus) ^ fuerunt, facta acta con|st[jYMta] sunt per
consensum omnium ordinum, ea omnia ita fieri agi halbe[n" o^sejrvarique

Tituli imperatorum domnsque imperatoriae. 39

ab L. Titio A. f. et T. Allio T. f. Rufo Ilviris et ab eis quicum[qu[e 55
post]ea in colonia noslra Ilvir(i) praefecti sive qui ali raagistratus | er^wn/],
omnia in perpetuom ita fieri agi haberi opservarique, uliq(ue) L. Tilius ;
A. [f. T. A]\\i\}s T. f. Rufus Ilviri ea omnia, quae supra scripta sunt, ex
decreto | nos[<ro] coram proquaestoribus primo quoque tempore per
scribam publ[i]c[Mm j]n tabulas publicas referenda curent.

Censuere.

Pisis, tabula marmorea rep. a. -idOG: recognovit Bormann (XI 1421). Decre-
tum decurionum coloniae Pisanae, quo confirmantur quae d. 2 Jpr, a. p. C. 4, cum
magistralus in colonia non essent nec iustiim decretum fieri posset, egerant de
honoribus C. Caesari morluo habendis. — \) Cf. quae leguntur in fasiis municipalibus
Cuprae Marilimae inventis (IX S290) [G. Caesar] Aug. f. dec[essit in Lycia, annum
agens XX]II. Romae iusti([ium indictum est]. donec ossa eius in [ma]esol[aeum infer-
rentur]. — 2) A. 756/7 (p. C. SJi). — 3) Priore semenstri anni p. C. 4.

141 Pup. Agrippae M. f.

Uliae (hodie Montemayor) prov. Baeticae: descr. Huebner (II 1328). Tituli
-Y. 141. 142 positi sunt Agrippae Postumo nondtim ab Augusto adoptato, i. e. anle
annum 757 ^upus Agrippa dicitur etiam in titulo posito a servo suo a. 747, X924).

142 M. Agrippae M. f. | Augusti nepoti, | annos nato VIP, | A. Octa-
vius A. f. Ligus, | M. Genicilius M. f. Sabin. Ilvir(i)

Traditu^ cum N.13o (XI 530S). — 1) Agrippa Postumus natus 742 septimum
annum explevit a. 749.

143 Agrippa lulius | Augusti f. divi n. | Caesar*

f^olceiis (Buccino) in Lucania (X 403 semel descripta ab ignoto auclore saec.
XVI, sed accurate). — 1) Idem qui praecedit, adoptatus ab Augusto (a. p, C. 4),
nondum relegatus (a. 7, cf. Dio 33, 32 , Suet. Aug. 63, Tac. ann. 1, 3). — Num
Agrippa Caesar memoretur Henzen 3578, incertum, cf. FI 8820.

144 Ti. Claudio Ti. [f.] \ Neroni, 1 patrono, coIon[i].

Carthagine nova (eph. 3, 53). — Hispaniam adiit Tiberius adulescens (Suet.
Tib. 9), unde explicatur titulorum ei in Hispania illis temporibus positorum fre-
quentia (praeter hanc et N. 146 etiam II 1U5. 1329, fortasse etiam 476).

145 [Ti. Claudio Ti.] f. Ti. n. Neroni

[pontific]i

ti optimi

.... [pn] ncipis

mani.*

Centumcellis (Civitavecchia) (XI 3317). — 1) [Consilia adiuvan]l\ [optimi ma-
ximique pr/]ocipis, [custodi imperi Ao]mani, vel simite quid in lapide fuisse coniecit
Mommsen.

40 Caput II.

146 [Ti. CJlaudio ] [Ti. f.] Neroni | [p]ontif., pr./ | . . . manus
Tarracone rep. a. 1869 (Eph. ep. 2, S2S). — 1) Praetor fuit Tiherius a. 7S8

(Dio S4, 19).

147 Ti. Claudius Ti. f. Nero pont., cos. II, [imp. 1]\\ trib. potest.'^ V,» |
Nero Claudius Ti. f. Drusus Germa[ntCMs] augur, c[os.], imp. • • . j murum
portas turris d. [s. p.] f. c.

Saepini complura extabant exempla, unum extal paene integrum (IX 2443).
Titulus positus jussu Tiberii non ante annum 732 (cf. infra), nomine suo et fratris
defuncti a. 743. — 1) Cf. supra N. 9S. — 2) Tribuniciam potestatem accepit Tibe-
rius primum a. 748 in quinquennium. — 3) Saxum hiat, sed deest nihil, nam trib.
potestas sexla coepit cum Tiberius adoptatus ab Augusto desiit vocari Claudius
Nero (a. 7S7).

148 Nero Clau (dius Ti. f.

Drmvs |
Germ /anicus
privign { us. Augusli

"~"~----S.

Romae rep. in campo Martio, ubi nunc dicitur ^piazza di Pietra' (Eph. ep.
4, 775 cf. Lanciani Bull. comun 1878 p. 1S tab. II. III). — Graecos titulos Neronis
Drusi habes C. J. Att. 5, 445. Rh. Mus. 1890 p. 615.

149 Antonia Claudi Neronis [Drusi Germanid^, | fratris Ti^ C[a]esaris
[Aug.]

Rep. ibi ubi N. 124, semel descripta saec. superiore (1X5665). — 1) Intellegitur
omnino Antonia uxor Drusi, Augusta dicla demum a Caligula nepole; quamquam
offendit Neronis nomen gentilicio postpositum (Mo.).

150 Antoniae Augustae, matri Ti. Claudi | Caesaris Augusti Germanici
pontif. max., | L. Mammius Maximus p. s.

Herculanei, nunc Neapoli, in basi statuae (X 1417 ; Hueb7ier ex. scr. ep. 148).

151 imp.* Caes. Augus[ti f. Augustus tri. | pot. XVP. — ( Asprenas^
cos., pr. I cos., VII vir epul[o]|num, viam ex cast. | hibernis Tacapes | mu-
niendam curavit. — | Leg. III Aug. | — CI . . .

In Africa inter Tacapen (hodie Gabes) et Capsam, lapis miliarius (VII1 10025 ;
similis lapis sed mutilus FIIl 10018). — 1) Praenomen imperatoris a Tiberio recu-
satum nihilojuinus tribuitur ei in compluribus titulis provincialibus , praesertim
initio imperii (cf. Mo. Staatsr. IP 769 not. 2) , etiam inier annos 26 et 28 in titulu
Dalmatico arch. ep. Mitth. 8 p. 110. — 2) Tribunicia potestate XFI Tiberius fuit
ex extremo mense lunio vel ex kalendis luliis (cf. ad N. 107 not. 4) anni 14 usque ad
eundem diem anni 1S. Hic titulus positus est post mortem divi Augusti (19 Aug. 14)
et Augusti cognomen ab ipso Tiberio receptum, sed a?ite nuntium de consecratione
Augusti, quae facta est d. 17. Sept. a. 14 (cf. fasti Amiternini; fasl. Antiates), ab
Asprenate acceptum. — 3) L. Nonius Asprenas consul suffectus fuit a. p, Ckr. 6,
proconsul Africae a. 14 (Tac. a. 1, S5).

Tituli imperatorum domosqae imperatoriae. 41

152 imp.^ Caesar divi Aug. | f. Aug. cos. II, | trib. potest. XVI, | imp.
Vn*, pont. max. — | M. II. =»

Olim in oppido Santa Cara in Hispania, miliariui viae ex Hispania inAquitaniam
ducentis (114903 servarunt schedae Farnesiae Muratorii). — Titulus posilus a 15,
ante extremum mensem lunium (propter trib. pot. XVI), sed post d. 10 31art., quo
Tiberius pontifex maximus creatus est (infra N.lSi; fasti. Praenestini, C. I p.314). —
l) Tib. correxil Huebner; sed cf. N. 151. — 2) Imperator septimum Tiberius appei-
latus esse videtur vivo etiamtum Augusto , imperator octavum non ante annutn
p. Chr.tO (teslibus nummis quibusdam cusis Lvgduni; in tilulo tameti X7226 a. p.
Chr. 18j9 est imp. VUI; cf. Mommsen mon. Anc. p. 17) ; in hoc numero, reperiri soUto
inde ab a. 21 (cf. supra IS. 113), permansit. — 3) milia passuum duo.

153 Q- Coelius L. f. pr., | aed. pl. Cer., | pro pr. ex s. c, q., | ex
voto suscepto J pro iocolumitate | Ti. Caesaris divi Aug. f. | Augusti | pon-
liGc. maxim., | Concordiae d. d. | [4]uri p. XXV*.

Romae rep. in foro in eruderanda aede Concordiae (FI 91). Titulus positus
ut videtur anno p. C. 16, cum ob detecia nefaria consilia Scribonii Libonis (fast.
Amit. [C. IX 4192] 13. Sepl.) dona lovi Marli Concordiae senatus censuisset (Tac.
a. i, 32j. — 1) Auri pondo XXF.

154 Ti. Caesare tert. Germanico Caesare iter. cos.S | Cn. Acceio
Cn. f. Arn(iensi) Rufo Lutatio, T. Petillio P. f. Qui(rina) Ilvir(is), |
decreta: J

Aediculam et statucis hds, hostiam dedicationi. Victimae nataU Aus:.
VIII k. Octobr. duae, quae p(er)p(etuo) | inraolari adsueta[e] sunt ad aram, 5
quae numini Augusto dedic(ata) est, VIUI et VIII k. Octobr.' J inmolentur;
ilem nataU Ti. Caesaris perpetue acturi decuriones J et populus cenarent,
— quam inpensam Q. CasceII[t]o Labeone J in perpetuo poUicenti, ut gra-
tiae agerentur muniticentiae eius — eoque | nataU ut quotannis vitulus
inmolaretur. J 10

Et ut natalibus Augusti et Ti. Caesarum, prius quam ad vescendum |
decuriones irent, thure et vino genii eorum ad epulandum ara J numinis
Augusti invitarentur. J

Ara(m) numini Augusto pecunia nostra faciendam curavimus; ludos |
ex idibus Augustis diebus sex p(ecunia) n(ostra) faciendos curavimus. | 15
Natali Augustae mulsum et crustlum mulieribus vicanis ad J Bonam deam
pecunia nostra dedimus. J

Ilem dedicalione statuarum Caesarum et Augustae mulsum et crustla |
pecunia nostra decurionib. et populo dedimus, perpetuoque eius die J dedi-
cationis daturo[s] nos teslati sumus, quem diem quo frequentior quodj- 20
annis sit, servabimus VI idus Martias, qua die J Ti. Caesar pontif. maximus
felicissime est creatus.

Prope Bracciano, ubi fuit Forum Clodii Etruriae, rep., nune Ftorentiae
(\l 5503). — 1) A. 18. — 2) Cf. tupra N. 112 not. 4.

42 Caput II.

155 Ti. Caesari divi Aug. f. | divi luli nepoli | Augusto imp.', pont. |
maxumo, tribuu. | potest. XXVF, cos. IIII.

Anticariae (Antequera) prov. Baeticae: descr. Huebner (II 2057). — 1) Impe-
ratoris titulus reliquis praepositus, omisso numero salutationum, reperilur saepius
in Tiberii tiiulis provincialibus. — 2) A. 24123.

156 Ti. Caesari divi | Augusli f. divi | luli n. Augusto | pontif. maximo,
cos. IIII, I imp. VIII, trib. potestat. XXXIF, | Auguslales; | res publica |
restituit. In fronte ingentis basis, in cuius quattuor lateribus sculptae sunt ima-
gines quatluordecim Asiae civilalum, nominibus subscriptis . . *henia Sa[rd!e]s*
*ulloron — [Ma^nesjia — Philadelphia — Tmolus — Cyme — Temnos'

— Cibyra — Myrina — Ephesos — Apollonidea — Hyrca[nta]' — Mostene'

— [iec]ae — [ffjero]aesarea.

Puteolis rep. a. 4695 , nu7ic in museo Neapolitano (X 1624). Civitates illae
Asiae terrae motu eversae (pleraeque a. p. C. 17, cf. Tac. a. 2, 47, Cibyra anno 25,
cf. Tac. a. 4, 15, Ephesus ut videtur anno 29, recensitae omnes a Nicephoro Cal-
listo 1,17), cum opem ferente Tiberio restitutae essent (cf. Tac. l. c; Vell. 2, 126;
Dio S7, 17, al.) , imperatori colossum dedicaverunt adiectis imaginibus ipsarum
(Phlegon de mirab. 42), ad qtiod monumentum, dedicatum Romae ad Feneris, apparet
hoc Puteolanum fuisse imitando expressum, pecunia collegii Augustalium quod fuit
Puteolis. Cf. Jah?i, Berichte der sachs. Gesellsch. der Wiss. 18S1 p. 119 seq. —
Fragmenta titulo7'um Tiberii ob eam causam in ipsis illis urbibus dedicatorum vide
C. 111 s. 7096, clausulam decreti civitatium illarum ob ea7n 7'e7n facti C. I. Gr. 5430 =
Lebas-tVaddington n. 620. — 1) Consul quartum tribunicia potestate tricesimum
alterum fuit Tiberius Jul.jDec. 50 p. C. (kalendis lanuariis a. 51 consul quintum
dici coepit). Hoc ipso ut videtur tempo7'e aut paullo antea colossus ille Romac
dedicatus est. — 2) Sardes vocabnlum in lapide fuisse apparet ; qtiod praecedit voca-
bulum, incertum est, item id quod sequitur. — 3) Focabula, 7iunc evanida, in lapide
lecta sunt aut integra aut paene integra ab iis qui pri7ni descripserunt.

157 Saluti perpeluae Augustae Genio miinicipi anno post

libertatique publicae Interamuam conditam

popuh Romani DCCIIII ad Cn. Domitium

Ahenobarbum .' i / .' / .' /
/ / / / / J / / ! / / / ! / .' ' cos.
Providentiae Ti. Caesaris Augusti n^ti ad deternitatem
Rom^ni nominis, sublato hoste perniciosissimo p. R.^
Faustus Titius Liberalis Vlvir Aug. iter.
p. s. f. c^
Intera7nnae in Uvibria (Terni), descr. Henzen et Borma7in (XI 4170). — 1) Cn.
Domitius Ahenobarbus consul fuit cum M. Furio Ca^nillo Scriboniano a. 52; huius
nomen erasum est, postqua^n bellum civile movit in Dalmatia et hoslis declaratus
est a. 42 (Dio 60, 13 Suet. Claud. 15). — 2) Intellegitur Seianus , qui occisus esi
a. 51. — 3) Pecunia sua faciundum curavit.

158 [iVMm]ini^ ac Providentiae | [Ti. Ca]esar. Aug. et senatus, | [m
mem.Y eius die qui fuit XV k. Novembr.^ [ [P.]* Viriasius Naso*, pro cos.
tertio", sua pecunia ( consecravit.

Titali imperatorum domusque imperatoriae. 43

Gorlynae in Creta: deser. Halblierr (epli. ep. 7 p. 4i4, 3>. — 1) Supplevit Mo.
— 2) Tale quid periisse coniecit Hirschfeld, probabiliter ; lapis tamen integ-er esse
liac parte traditur. — 3) Hunc esse diem quo Seianus periit a. 51 (Tac. ann.
6, 23) monuit Hirschfeld. — 4) Deesse aliquid non traditur. — 5) Idem homo memo-
ratur C. FI, 1267. — 6) ISarrat Dio 38, 25 sub a. 55, tantum numerum senatorum
periisse, ut ex proconsulibus, qui ex praetura provincias sortiebantur, nonnulU per
tres, ex proconsulibus consularibus nonnulU per sex annos provincias obtinuerint ;
illorum unus hic est.

159 Ti. Caesari divi Augusti f. | Augusto | pontif. maximo, cos. V, |
trib. potest. XXXIIIP, | principi optumo ac | iustissimo, cooservatori j
patriae, pro salute et | incolumifate eius | A. Fabius Fortunatus viator
[cos.\ I et pr[ae?.], | Augustalis prim[us], [ voto suscepto p.

In oppido Rignano ad viam Fiaminiam, agri Capenatis (XI 5872 semel ite-
rumve descripta saec. XF). — 1) A. 52^55.

160 Ti. Caesari divi | Augusti f. divi luli | nepoti Aug. ponlifici [
maxirao, cos. V, | imp. VTII, fr. pot. XXXVIil ', | auguri, XV vir. sacr. faciend.,
VII vir. epulon.^, [ L. Scribonius L. f. Vof. Celer | aedil. ex d. d. | pro
kidis.

Antii rep., nune in museo Feronensi (VI 905). — 1)^4. 56/57. — 2) Raro
(ut etiam II 2062. X 8088) memorantur quattuor saeerdotia amplissima in titulis
Tiberii cf Mo. Staatsr. II p. 736.

161 Berculi invicto | Ti. lulius Augusti f. divi nep. Caesar Aug. | imp.,
pontifcx maxumus, ded. | .' .' .' ! l i I i i i i

Tucei in prov. Baetica, descr. Huebner (II 1660). — Et Julii nomen Tiberio
inditum mirum est — reperitur id praeterea tantum in lege de imperio Fespasiani
(infra N. 244) et in titulo Graeco Ephesi rep. (fFood discoveries at Ephesus, inscr.
from the Augusteum n. H) — et consecrationis in Augusto mentio omissa, nam
post consecrationem Augusti titulum posilum esse demonstrat pontificalus maximus.
Mihi videtur titulus posse pertinere ad donum datum Herculi a Tiberio adulescente
in Hispania morante (cf. ad N. 444), restitulus post longam annorum sertem, fortasse
itissu Neronis, cuius nomen vide ne erasum sit in fine.

162 Romae et imp. ' Ti. Caesari ( Augusto sacrum | (reliqua legi non
potuerunt).

In provincia Africa loco dicto Mograwa (FIII 683). — t) Nota iuncta
praenomina Tiberii et imperatoris, id quod factum esse videtur etiam FIII 40492 ;
cf. supra ad N, 432 not. 4.

163 aquam Augus[fa;n] [ in bonorem \Ti. Ca«] saris Augusti n[epo] -
lumq. eius Pell[ttm(wm)] j adduxer(unt) pr(o) ae[/«nt.]* Caesarum | Salvieni
I*aul[MS et\ I Florus | aed. q[g.J

Aquilae rep., sed prodiit iapis pulo ex ruderibus oppidi festinorum Peltuini
(1X4209). — Titulus positus post mortem Drusi, cum hic non memoretur ; nepotes
sunl aut Nero et Drusus Germanici filii, aut horum frater Gaius cum Tiberio
Drusi f. — 1) Supplevit Mo. De formula voti quae fuit pro aeternitate Augusti
cf. Henzen acL Arv. p. 414.

44 Caput II.

164 ossa I Ti. Caesaris divi Aug. f. | Augusti | pontificis maximi, |
trib. pot. XXXIIX, imp. VIII, cos. V.

Roniae, lapis medio aevo in opere adhibitvs prope ecclesiam duodecim Aposto-
lorum, ablatus sine dubio ex mausolaeo Augusti, dudum latet vel periit (FI 887 ad
exemplum potissimum lucundi).

165 Agrippinae | M. Agrippae f., | Drusi Caesar. matri | I .' j .' j ! ! j i |

i i i !!'\ d. d.

Laude Pompeia, hodie Lodi (F 6SS9 ; Huebner ex. scr. ep. n. 166). — Fipsania
Agrippina, M. Agrippae filia, nupsit primum Ti, JSeroni, ex quo mater extitit Drvsi
Caesaris (Suet. Tib. 7), deinde C. Asinio Gallo, Asinii Pollionis filio, consuli a. 746
(Tac. ann. 1, 12). (Frustulum alterius inscriptionis huius Agrippinae vide IX 2201.
Ad libertum eius pertinet FI 9901 a). — 1) Erastim nomen Asinii Galli reperitur
etiam in titulis Ephesinis supra N. 97.

166 Druso lulio Ti. f. | Augusti uepoti | Caesari.
Feronae, originis incertae (F 2131 = FI 908).

167 [Drjuso Caesar[j], | Ti. Aug. f., deivi [ Aug. nepoti, [ deivi luli |
pronepoti, cos.'

SaguTiti (II 3829). — l) A. 13.

168 pleps urbana quinque et | triginta tribuum | Druso Caesari Ti.
Aug. f., 1 divi Augusti n., | divi lulii pronepoti, | pontifici, auguri, sodal.
Augustal.*, I cos. iterum, tribunic. potest. iter.^, | aere conlato.

Romae rep. ad Tiberim sub Avenlino (FI 910). — 1) Cf. Tac. ann. 1, 34. —
2) Consul iterum fuit Drusus a. 21, tribuniciam potestatem accepit a. 22 (Tac.
a. 5, 36) ; tilulus positus igitur a. 25 paullo ante mortem Drusi, aut (qtiod prae-
tulerim, cum litulus Germanici (infra iV. 176) gemellus sine dubio sit postumus)
mortuo eo. Senatusconsulti facti post mortem Driisi a. 25 parliculas habemus in
fragmentis tabulae aeneae FI 912.

169 [/>]ruso Caesari | [Ti.] Augusti f., divi Augusti | nepoti, divi lulii
pronep., | [fl]uguri, pontif., quaestori, | [/]Iamini Augustali', cos. II, | [f]ribu-
nicia potestate II, | [cj]vitates IIII vallis | Poeuinae^

5. Maurice in valle Poenina (XII 147). Hic quoque titulus videtur positus
post mortem. — 1) Nota Drusum dici flaminem Augustalem pro sodali Augustali,
Quindeciynvir sacris faciundis fortasse dictus est Drusus F 4931 (modo constet de
supplemento). — 2) De quattuor civitatibus vallis Poenitiae (fuerunt autem Nan-
tuates, Faragri, Seduni, Uberi) cf. Mo, C, XII p. 20.

170 \Limae Drusi Caesaris, matri T\\. et Ge[manjci Ca]esarum * h . . .*
Prope Brixiam, fragmenta diio, coniunxit Labus, supplevit Mommseji (F 4511).

De Livia, Neronis Drusi et Antoniae filia, C, Caesaris primum, deinde Drusi Cae-
saris uxore, interfecta a. 51, cf. potissimum Tac. a. 4, 5. 4, 40. 6, 2 (memoratur
in titulis servorum FI 4549, Btill. com. 1890 p. 10, fortasse etiam FI 8711). —
1) Gemelli nati Druso Caesari e Livia a. 19 (sed de anno dubitat 0. Uirschfeld
Herm, 23, 1890 p. 566 seq.) cf. Tac, ann. 2, 84; C. I, Gr. 2650; nummi ciim inscriptione
Tc^, FsQ. KalaaQeq (ann. inst. 1831 p. 252). — 2) h littera fructa est, sed certa.

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 46

171 Ti. Caesari | Drusi f., | Ti. August[t n.], | divi Augusti pron[ep.] ', |
P. Varius P. f. Aem. | Ligus* filius.

Albae Pompeiae. descr. solut Fernazza (F7S98). — 1) Varim Ligus comme-
moralur a Tacito ann. 4, 42. 6, 30.

173 Ti. Caesar | Drusi Caesaris f. | hic silus est'.

Romae cippus quadratus rep. ad viam Flaminiam prope mausolaeum Augusti,
nunc in museo Falicano (FI 892). — 1) Occisus a Caligula a. 57, qui paulo ante
eum adoptaverat (Suet. Cal. 44) (eam adoptionem pro nulla habitam esse, ut monuit
Hirschfeld Herm. 25 p. 366 not. 4, ex hoc titulo apparet).

173 [6rerm]anico Caesari | [rji. f. Augusti n. | auguri, q.*
NoTnenti rep. a. 4833, periit vel latet (XJF 5942). Ex litteris quibusdam a

latere relictis apparet fuisse in eodem lapide titulos Augusti, Tiberii, Dmsi. —
1) Quaestor fuit Germanicus anno p. C. 7 (Dio 33, 51).

174 Germanico | Caesari Ti. f. Aug. n. j q., auguri, cos. design.* | d.d.
Apameae in Bithynia (III 53i ad exemplum Pocockii). — 1) Consul primum

fuit a. 12 p. Chr.

175 Germanico Caesari Ti. [Aug. /".]

L. Valerius

L. Tonneius Le . . .
A. Mevius . . u .
magistri Larum Aug[ti5^]

anno V Ti. Cae[sam]*.
Prope Massiliam rep. (XII 406 ; Huebner ex. scr. ep. 188). — 1) A. 18/19.
Ceterum propter hunc inusitatum anni significandi modum Mo. Staatsr. II ^ 802
not. 2 sjispicatur titulum ex Orientis aliqua urbe Latina, fortasse ex Beryto, in
Galliam adlatum esse.

176 pleps urbana quinque et | triginta tribuum | Germanico Caesari I
Ti. Augusti f. I divi Augusti n. ! auguri, flamini Augustali, | cos. iterum, imp.
iterum, | aere conlato.

Romae rep. una cum i\. 168 (FI 909) posita sine dubio eodem tempore quo
haec, id est post morlem Germanici.

177 Germanico Caesari Ti. f. divi Augusti n. | divi luli pronepoti
auguri, flam. Augustal., cos. II, imp. IP | L. Mammius Maximus p. s.

Herculanei rep. (X 1415). Titulus positus Claudio imperante, cf. N. 150.

178 Germanico Caesari Ti. Aug. f. divi Aug. n. divi luli pron. pontif.*,
flamini Augustali, augur., cos. II, imp. II.

Salerni vel Neapoli (XS15, bis descripta). — 1) Pontifex dieitur Germanicus
etiam V 4308, male sine dubio, ut apparet polissimum ex N. 176. — Elogii sepul-
cralis Germanici, eruti ex mausolaei Augusti ruderihus, pars videtur esse servata
C. FI 894 cf. Mo. mon. Ancyr. comm. p. 54 not.; senatusconsulti faeti in honorem
Germanici post mortem eius (cf. Tac. a. 2, 85) habemus parliculas in fragmentis
labulae aeneae FI 911 cf. p. 841.

46 Caput n.

179 Agrippinae | Germanici | Caesaris.

Feleiae rep. (XI 1167). — Agrippinae vivae positus est etiam titulus IX S653,
mortuae (praeter sepulcralem N. 180) II 3379.

180 ossa I Agrippinae M. Agrippae [f.], divi Aug. neptis, uxoris |
Germanici Caesaris, | matris C. Caesaris Aug. | Germanici principis.

Romae, urna magna marmorea, qua medio aevo mensvrae loco utebantur,
ablata dicebatur de sepulcro Augustorum: extat in Capitolio (FI886). — Titulus
positus a. 57, postquam filius Agrippinae Caligula imperium adeptus cineres eiut
ex Pandateria insula Romam in mausolaeum Augusti detulit (Suet. Cal. 4S).

181 C. Caesar | Germanici Caesaris f. | hic crematus est
181" Ti. Caesar | Germanici Caesaris f. | hic crematus est
181* . . [Caesjar | [Gejrmanici Caesaris f. | hic crematus est
Romae cippi quadrati rep. ad viam Flaminiam prope mausolaeum Augmti,

nunc in museo Faticano (VI 889. 888. 890). Tiluli sepulcrales trium parvulorum
filiorum Germamciy de quibus Suet. Cal. 7.

182 Neroni Caesari | Germanici Caesaris f., j Ti. Caesaris Augusti n., |
divi Augusti pron. | fl^mini Augustcili, | sodiiH Augustili, j sod^H Titio,
frdtri Arv^li, | f^tidli', quaestori, ex s. c.

Romae rep. prope amphitheatrum Flavium (Fl 915). — Titulus positus inter
annum 27, quo quaestura videtur functus esse Nero (cf. Tac. a. 5, 29), et annum
29, quo iam Neroni exitium apud senatum struebatur (Tac. ann. S, 5). — 1) Pon-
tificatum decretum esse Neroni a. 20 narrat Tacitus a. 5,29, ei^ore ut videtur.

183 ossa I Neronis Caesaris | Germanici Caesaris f., | divi Aug. pron.,
flamin. | Augustalis, quaestoris.

Romae, Jtrna magna marmorea, descripta in Capitolio saec. XIF — XFI
(ablata, ut dicebatur, de sepulcro Avgusti), postea periit (FI 887). — Neronis Cae-
saris in insula Pontia fame necali eineres a Caligula fratre in urnam conditos et
Romam advectos mausolaeoque inlatos esse narrat Suet. Cal. 4S. — Avi Tiberii
nomen sine dubio ideo omissum est quod ille Neronem necaverat (Mo.).

184 lunia Silani [f.\ sponjsa Neronis Caes^am]" | . . .

Romae (FI 914 ad exemplum Cyriaci; supplevit Henzen). — 1) silanie Cyr.
— 2) De Iu7iia, Q. Caecilii Metelli Cretici Silani (cf. Borghesi opp. 3 p. 212) filia,
Neronis Caesaris Germanici filii sponsa, cf. Tac. ann. 2, 45. Destinata erat Neroni
iam ante ajinum 16 p. Chr., quo pater eius e Syria a Tiberio revocatus est propter
ipsam eius cum Germanico adfinitatem (Tac. l. c), defuncta esse videtur ante
annum 20, quo lulia Drusi Caesaris filia Neroni nupsit (Tac. ann. 5, 29).

185 Druso Caesari | Germanici Caesaris | fiho, | Ti. Augusti nepoti, j
divi Augusti pronepoti, | pontifici' | d. d.

Troade rep., postea in Anglia (III 580). — 1) Augurem fuisse Drusum indicat
Suet. Cal. 42, errans puto.

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 47

186 Druso Caesa[ri, Germa]mci Caesaris [/"., 7Y. Caes.] | Aug. n., divi
Aug[wsfj pron.], j praefect. urbi', s[odali ( 4«Jgustali

Burdigalae, descripta a. IS9i quo reperta est et aliquoties saee. Xyil (lullian
inscr. de Burdeaux p. 91). — 1) A. 2S (Tac. ann. i, 36).

187 Dis mauibus | Drusi Caesaris Germ[anici /".]'.

Rep. in valle gentis Alpinae Camunnorum supra Bergomum, est Bergomi in
museo (F 49S3). — Drusus Caesar necatus est in Palatio a. 33 (Tac. a. 6, 25),
reliquiaeque eius ita dispersae, ^ut vix quandoque colligi possent^ (Suet. Tib. 54).
Inde potest factum esse , iudice Mommseno, ut qui vellent et ubi vellent honoris
causa ei cenotaphia facerent. — Aut ad alterum eiusdem Drusi, aut ad gemellum
Neronis fratris cenotaphium pertinet fragmentum lapidis quod nuper prodiit Ber-
gomi: [dis] manibus | . . . [Caesari]s Germanic^i /".],... d. (Pais n. 720).

188 Livilla' ^ I Germanici C[aesaris f.] | hic sita e[st]

Romae cippus quadratus rep. una cum N. 172. 181 nunc in museo Faticano

(FI891). 1) Natu minima filiarum Germanici, etiam luliae nomine tamquam proprio
usa (Tac.a.2,S4 cet.,- nummi ap. Eckkel 6, 219.233 ; FI 3998. 43S2.10S63), occisa sub
Claudio (Seneca apoc. 10, Suet. Cl. 29, Dio 60, 8. 27). — 2) Nomen mariU M. Finicii
(Tac. a. 6, 1S) supplet Mo.

189 C. Caesari | Germanici f., | Ti. Aug. n., | [djivi Augusti prone-
poti I Germanico | [p]ontifici', q.*

Fiennae AUobrogum (XI1 1849). Plane similis est titulus item Fiennensis XII
1848. — 1) Cf. Suet. Cal. 12; Dio S8,8. — 2) Quaestor creatus est Catigula a. 35
(Dio S8, 23).

190 C. Ummidio Durmio Quadrato* | leg(ato) C. Caesaris Germanici
imp(eratoris) | pro praet(ore) | .

lusiurandum Aritiensium.' |

Ex mei animi sententia, ut ego iis inimicus | ero, quos C. Caesari
Germanico inimicos esse | cognovero, et si quis periculum ei salutiq(ue)
eius I iD[/]ert in[/"]er[e]tque^ armis bello internicivo^ | terra mariq(ue) per-
sequi non desinam, quoad | poenas ei persolverit, neq(ue) me [ne^«]' liberos
meos I eius salute cariores habebo, eosq(ue), qui in | eum hostili animo
fuerint, mihi hostes esse j ducam; si s[cie]os h[U]o fefellerove, tum me |
Uberosq(ue) meos luppiter optimus maximus ac 1 divus Augustus ceteri(que)
umnes di immortales | expertem patria incolumitate fortunisque | omnibus
faxint.

[A. i.] V idus Mai[as] in | Aritiense oppido veteri Cn. Acerrotiio |
iMocuio C. Pelronio Pontio Nigrino cos.*, | mag(istris) | Vegeto Talhci , . . . .
ibio arioni.

Tabella ahenea reperta a. 16S9 in Lutitania ad Tagum inter ritdera oppidi
raro memorati Aritii, hodie deperdita, bis tanlum descripta (I1 172). — 1) tiuius *^71')
legaii titulum dabimus infra inter senatorios. — 2) Idem iusiurandum Gaio prae~
*lititm est per totum orbem ad nuntium acceptum de imperio eius; superett similis

48 Caput II.

tabella cum iureiurando Assiorum in Asia, scripta Graece (Mommsen eph. V
p. 4S5). — 3) inheerii inperitque exemplum melius (emendavit Mo.). — 4) sic
exemplum melius. — 5) alterum neque om. — 6) A. 57 d. H. Mai., id est Lll diebus
post mortem Tiberii.

191 Matronis sacrum, | pro salute C. Caesaris | Augusti Germanici, |
Narcissus C. Caesaris*.

Pallantiae ad lacum Verbanum (lago Maggiore) , lapis omatus anaglypkis
pertinentibus ad sacrijicia (V 66i1 ; de anaglyphis cf. Ihm ann. Rhenan. 85, 1887
p. 49). — 1) Narcissus potest esse is qui manumissus Claudio fuit ab epistulis.

192 M. Aquil^ IuMn6 | P. ]N6nio Aspr^n^te cos.* | VII k. Iiini^s, |
pr6 saliite et p^ce et | vict6ri^ et geni6 | Cdesaris Au[^Msf«] |

Romae (VI 811). — 1) Consules sunt ordinarii anni 58.

193 C. Caesar Germa|nicus, Germanici | Caesaris f., Ti. Aug. n., | divi
Aug. pron., divi | luli abn., Aug., pat. patr. *, | cos. 11% imp., trib. potejstate
IP, pontif. max., | a Baete et lano Augusto | ad Oceanum |

Cordubae, lapis miliarius viae primariae provinciae Raeticae (II 4716). —
1) pat. patr. postmodo additum esse testatur Huebner. Testibus nummis patris patriae
cognomen, primo quidem dilatum (Dio S9, ^12), tamen ante finitum imperii annum
primum recepit Caligula (Eckhel 6, 225). — 2) A. 59. — 3) Imperator a senatu
appellatus est C. Caesar a. 57 d. 18 Mart. (act. Arv. a. 58), ut tribunicia potestate
iterum fuerit a d. 48 Mart. 58 usque ad 17 Mart. 59.

194 luliae Drusill[ae] | Germanici Caes[am f.] \ ! j .' .' .' ! .' 1 .' .' |

( ! 1 .' i ! l li !' \ d. [d].

In vico aliquo agri Mediolanensis (V S722). — 1) Erasa sunt verba C. Cae-
saris Aug. I Germanici sorori.

195 luliae Drusillae, | German. Caesar. f., [r^i^fejerius parenti, num[t-
nis] I honore delat[o, posuit]^

Avennione (Avignon) (XI1 1026 cf. Hirschfeld fViener Studien 1881 p. 266 seq.)-
— 1) Supplevit Hirschfeld, coniciens titulum positum esse divae Drusillae a Tiberio
Claudio Nerone qui postea imperavit, quamquam, ut ipse monuit, fratris filia ab
homine sanae mentis vix dici potuit parens.

196 [(ft]vae Drusillae | sacrum | [C. B^ubellius C. f. Blandus* | [g.]
divi Aug., tr. pl., pr., cos., [;)r]ocos., pontif.

Tibure, nunc Romae (XIV5S76). — 1) C. Rubellius Rlandus progener Tiberii,
cf. Tac. ann. 6, 27.

197 pro salute | Caesarum et p. R. | Minervae et divae | Drusillae
sacrum | in perpetuum | C. Agileius Primus | Illllvir Aug., c. (.. R., d, s.
p. d.'

Avarici Biturigum (Rourges) (Huebner ex. scr. ep. n. 195). — 1) Curator
civium Romanorum de sua pecunia dedit.

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 49

198 [Ti. Cjlaudio | [Dntjsi German. f. | Neroni Germanico | auguri\
sodali Aug.^ | sodali Titio, cos.^

Polae (r 24). — 1) Cf. Suet. Cl. 4. — 2) Cf. Tac. ann. 4, Si. — 3) Consul
suffectus fuit ex kalendis luliis a. 57, cum Caligula.

199 MeduUinae Camilli f.*, | Ti. Claudii Neronis j Germanici sponsae',
1 Acratus 1. paedagogus.

Prope Felitras rep. dicebatur (X 6o61, Fea et Marini descripsertmt). — 1) f. om.
Marini. — De Medullina cf. Suet. Claud. 26.

200 Ti. Claudius | Dnisi f. Caesar | Aug. Germanic. | pontif. max.,
trib. I pot., cos. desig. IP, | imp. II, refecit.

Prope Nemausum ad vicum Mandael rep.^ columna miliaria viae Arelate
Nemausum ducenlis (XII S602; aliae columnae viarum provinciae Narbonensis eodem
modo inscriptae v. XII p. 906). — 1) A. 41.

201 Ti. Claudio | Drusi f. Caesajri Aug. Germ. | pont. maxim., | trib.
pot. n, cos. II*, imp. III, patri | patriae, | d. d.

Sestini in Umbria (Bull. delV Inst. 18S6 p. 140). — 1) ^. 42.

202 Pielati Augustae ex s. c, quod factum est D. Halerio Agrippa
C. Sulpicio Galba cos.', Ti. Claudius Caesar Aug. Gerraanicus pontif. max.
trib. pot. IIP, cos. III, imp. III, p. p., dedicavit.

Romae ''in Capitolio\ semel descripta ante saeculum IX, quod exemplum ser-
vaverunt codex Einsidlensis saec. IX et ex simili codice Poggius (FI S62 cf. p. XII).
— 1) A. p. C. 22. — 2) 2S lan. 45144. — Ara Pietatis Jugustae decreta a senatu
anno 22 pro salute, ut videtur, luliae Augustae tunc aegrotantis (Tac. ann. 5, 64),
dedicata demum a Claudio (cf. Eckhel d. n. 6, 150; Mo. Sitzungsber. d. Sachs. Ges.
d. W. 18S0 p. 501).

203 [Ti. C]laudio Drusi f. Caesari Augu[sfo | G]ermanico pontif.
maximo, tribu[ntc.] | potest. III *, cos. III, imp. V, palri patri[ae, | $ocii^\
publici XX libertatis et XXV venal[iwm].

Romae (FI 913 semel deseripta saec Xf^I). — 1) 2S lan. 45144. — 2) Sic
nncessario supplendum ; lapis posilux a conductoribus vectigalium duorum, vicesimae
Kbertatis sive manumiisionum (cf. Marquardt Staatsr. II* p. 281) et quintae et
vicesimae venalium mancipiorum (ih. p. 278).

204 Ti. Claudio Drusi f. | Caesari Aug. Germanico | pontif. max., Irib.
potest. I IIII', cos. III designato 1111% \ imp., publice d. d.

Feronae (F 5526). A dextra el a sinistra supersunt particulae aliorum tilu-
lorum, aut uxoris filiique aut maiorum Claudii. — 1) 25 lan. 44J4S. — 2) Cos.
tertium fuit a. 43, quarttim a. 47, designatus, ut ex hoc titulo intellegitur , ante
25 lan. 45 (cf. Mo. Staatsr. 1567).

210^ Ti. Claudius Drusi f. Caesar Angustus Germanicus | pontifex
maxira., trib. potest. \\ imp. XI, p. p., cos. desig. IIII, ( arciis ductiis aquae
Mrginis disturbatos per C. Caesarem | a fundamentls novos fecit ac restituit.

Rmnae in ductu aqttae Ftrginis, daobus exemplis (ni25i). — 1) 25 lan.iSjiS.

Dbisac, Inscriptiones Latlnae. 4

50 Caput II.

Edictum Claiidii de civitate Anaunorum, a. 46.

206 M. lunio Silano, Q. Sulpicio Camerino cos. | idibus MartisS Bais
in praetorio, edictura | Ti. Claudi Caesaris Augusti Germanici propositum
fuit id I quod infra scriptura est. |

Ti. Claudius Caesar Augustus Germanicus pont. | maxim., trib. potest.
VI, imp. XI, p. p., cos. designatus IIII, dicit: |

Cum ex veteribus controversfs pe[nd]entibus^ aliquamdiu etiam | tem-
poribus Ti. Caesaris patrui mei, ad quas ordinandas | Pinarium Apollinarem
miserat^ — quae tantum modo | inter Comenses essent (quanlum memoria
refero) et | Bergaleos'', — isque priraum apsentia pertinaci patrui mei*, |
deinde etiam Gai principatu, quod ab eo non exigebatur | referre, non
stulte quidem, neglexserit; et posteac | detulerit Camurius Statutus ad me,
agros plerosque | et saltus mei iiiris esse: in rem praesentera raSsi | Plan-
tam lulium amicum et coraitera meum, qui | cum, adhibitis prociiratoribus
meis qu[^]que^ in alia ] regione quique in vicinia erant, summa cura in-
qui|sierit et cognoverit, cetera quidem, ut mihi demons|trata comraentario
facto ab ipso sunt, statuat pronunltietque ipsi permilto. |

Quod ad condicionera Anaunorura et TuUiassiura et Sindunojrura^
pertinet, quorura partera delator adtributam Triden:tinis, partem ne ad-
tributam quidem arguisse dicitur, | tametsi animadverto non nimiura firmam
id genus homi|nura habere civitatis Roraanae originera: tamen, cum longa |
usurpatione in possessionem eius fuisse dicatur et ita perraix|tum cum
Tridentinis, ut diduci ab is sine gravi splendi[rfj]* municipi | iniurici non
possit, patior eos in eo iure, in qu6 esse se existiraajverunt, permanere
beneflcio meo, eo quidem libentius, quod [ pler[t]que^ ex eo genere homi-
num etiam railitare in praetorio | me6 dicuntur, quidara vero ordines
quoque duxisse, | nonnuUi [a]llecti*° in decurias Roraae res iudicare. |

Quod benificiura is ita tribuo, ut quaecunque tanquara j cives Roraani
gesserunt eg6runtque, aut inter se aut cura | Tridentinis alisve, rat[a] esse
iubea[m]", nominaque ea, | quae habuerunt antea tanquam cives Romani,
ita habere is permittam.

Tabula aenea rep. ad vicum Cles vallis Anaunorum (val di Non) prope Tri-
dentum, nunc Tridenti (ySOSO). lUustravit Mo. Herm. 4 /;. 105 seq. — 1) /5 Mart. 46.

— 2) petentibus aes. — 3) Struciura turbata; debuit esse cum Ti. Caesar ad veteres
controv. ordinandas Pinarium Apollinarem miserit. — 4) Incolae sine dubio vallis
hodie Bergell dictae, supra Chiavennam. — 5) Insectatur Tiberium inde ab a. 26
urbe carentem. — 6) quisque aes. — 7) Ex his populis soli Anauni praeterea noti.

— 8) splendi, 9) plerisqne, 10) collecti, 11) ratam esse iubeat aes.

207 Ti. Claudius Drusi f. Caesar | Aug. Germanicus pontif. max.,
trib; potest. VI, cos. design. IIIP, imp. XIF, p. p,, | fossis ductis a Tiberi
operis porlu[s] | caussci^ eraissisque in mare urbem | inundationis periculo
liberavit

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 51

In Portu Romano (hodie Porto) ad Ostia Tiberii (XIF 83). — 1) Titulu»

riptus a. 46 post d. 3o lan. — 2) Pleraque. vionumenta Claudium etiam a. 47

i^rodunt imperatorem XI. — 3) De portu facto a Claudio prope ostia Tiberit cf.

c. xir p S. 6.

208 Ti. Claudius Drusi f. | Caesar Aug. GenDa[nicus ponlifex maxu mus,
tribunicia potestajte VI, cos. IV' \ imp. XI, p. p., | censer*, viam Claudiam j
Augustam, quam Drusus | pater Alpibus bello patejfactis^ derex[e]rat\ munit
ab I Altino* usque ad flumen | Danuvium, m. p. CCCX®.

Prope Feltriam (Fellre) rep,: vidit Mommseyi (y 8002). Similis lapis, sed in
fine minus integer, rep. est prope Bozen (F 8005). — 1) A. 47 (ante lan. 23, propter
tribunieiam poteslatem sextam). In lapide Bozensi est cos. desig. IIII, abestque
censor, ut sit anni 46. — 2) Censuram gessit Claudius a. 47, luslrum condidit a. 48
(Tac. a. H, 15. 23), appellatur tamen etiam postea eensor in titulis , more solito
fMo. Staatsr. II 558 not. 5). De die, quo coeperit censura eius, vide N. 209 not. 2.

— 3) Significatur victoria de Raetis, anno ante Chr. 45. — 4) derexserat lapis
Bozensis. — 5) Pro ab Altino in lapide Bozensi est a flumine Pado. — 6) De hac
via millium passuum 530 tacent auctores, ita ut trames eius incertus sit ; Mo. puiat
perrexisse eam a Feltria per Fal Sugano ad Athesis Isacique confluentes indeque
per vallem Athesis superiorem ad lacum Brigantinum et caput Danuvii.

209 Ti. Claudius | Drusi f. Caesar | Aug. Germanicus j pontif. max.,
tr. pot. j VII*, cos. IIII, imp. XI, p. p., | censor designat.*, | viam Claudiam
novam | a Forulis ad conflu|entis Atternum (sic) et ( Tirinum per passuum |
xxxxviicLXXxxii I sternendam curavit.

Prope vicum agri Sabini Civitatomassa , ubi fuerunt ForuH, rep. (IX 5959).

— t) 23 lan. 47148. — 2) Apparet, d. 23 lan. 47 Claudium nondum fuisse censorem.
in tilulo tamen, qui praeeedit, notabili disseJisu etiam ante ilhim diem Claudius
(censor sine dubio designaius) appellatur censor. De censore designato cf. Mo.
Staatsr. I p. 560 nol. 4.

210 pro salute | Ti. Claudi Caesaris Aug. Germanici pont. max., trib.
pot.VIP,cos.IIII, i imp.XV,p.p.,censoris J j } ! 1 ! J i l l l i j i j I ! ! i ./ i ! !*
liberorumque i i i i i* ex voto suscepto C. lulius Sex. f. Cor. Postumus',
praef. Aegypti* | Ti. Claudi Caesaris Aug. Germanici, ex auri p. XVI.

Romae (TI 918). — \) 23 lan. 47J48. — 2) Apparet erasa esse vocabukt et
Valeriae Messalinae Aug. et postea eorum. Nomen Messalinae publicis privatisque
monumentis deletum esse iussu senatus, tradit Tacitus ann. 44, 58. — 3) Postumus
praefectus Aegypti memoratur etiam C. I. Gr. 4937 v. 27. — 4) In lapide est AEGI- PTI
littera iiova Claudiana, quam Claudius una cum duabus aliis anno 47 alphabeto addidit
(Tac. a. 44, 44. Suet. Cl. 41 ; cf. Buecheler de Ti. Claudio Caesare grammatico p. 5seq.).
Hanc litteram V, quae viediis inter I et V vocibus inserviret, ex antiquis memorat
solus felius Longus p. 73 ed. Keil. (cf. Buecheler l. c. p. 48); in inseriptionibus
non reperitur adhibita nist loco Graecae Y.

211 [Ti. Chtudms Caes. Ang., \ L. Vitellius P. f. \ ex] s. c. | [c«Jn-
sores* j [/]oca a pilis et colum[ni.<t], | quae a pri.^atis*l possidebantur, causa |
cognita ex forraa in | publicum restituerunt.

52 Caput II.

Romae rep. a. Mi8 prope Tiberim (Fl 919 aliquoties descripta saeculo XFHl).

— 1) Supplementum indicavit Borghesius opp. 4 p. 76. L. Fitellius, pater A. Vitellii
qui imperavit, Claudii collega fuit in censura (Tac. a. i2, 4, kist. 3, 66 Suet. Fit. 2).

— 2) Nota digamma inversum, in litteraliiram Romanam a. 47 a Claudio (cf. supra
N. 210 not. 4) inductum, ut loco esset V consonantis. Cf. Quintil. ■/, 7, 26 ; Priscian.
4,20 p, iS ed. Hertz; Gellius 44, S, 2; ex recentioribus Buecheler de Ti. Claudio
Caesare grammatico p. 3 seq.

Senatus consultum Claudianum (oratio Claudii) de iure
honorum Gallis dando, a. 48.

coi. I 212 • • • I mae rerum no[strarum] sit u |

Equidem primam omnium illam cogitationem hominum quam | maxime

primam occursuram mihi provideo, deprecor, ne | quasi novam istam rem

5 introduci exhorrescatis, sed illa | potius cogitetis, quam multa in hdc civi-

tate novata sint, et | quidem statim ob origine urbis noslrae in quod

formas | statiisque r6s p(ubHca) nostra diducta sit. ]

Quondam r6ges hanc tenu6re urbem, nec tamen domesticis succes]-

10 soribus eam tradere contigit. Supervenere alieni et quidam exterlni, ut
Numa Romulo successerit ex Sabinls veni6ns, vlcinus quijdem, sed tunc
externus; ut Anc6 Mdrcio Prfscus Tarquinius. [Is] \ propter temcratum
sanguinem, quod patre Demaratho C[o]|rinthio natus erat et Tarquiniensi
mcitre generosci sed inopi, | ut quae taU marito necesse.habuerit succumbere,

15 cum domi rejpelleretur A gerendfs honoribus, postquam Romam migravit, |
regnum adeptus est. Huic quoque et fiUo nepotive eius (nam et | hoc
inter auctores discrepat) insertus Servius TulUus, si nostros | sequimur,
captiva natus Ocresi^, si Tuscos, CaeU quondam Vijvennae sodaUs fldeUs-

20 simus omnisque eius c^siis comes, post|quam varia fortuna ex^ctus cum
omnibus reUqufs Caelidni | exercitus Etriiri^ excessit, montem Caelium
occupavit et a duce suo | CaeUo ita appeUita[«jY] ', mutat6que nomine (nam
Tusce Mastarna | ef nomen erat) ita appeUatus est, ut dixi, et regnum
summd cum rei | p(ubUcae) litiUtale optinuit. Deinde postquam Tarquini

25 Superbi m6res in|visi cfvitati nostrae esse coeperunt, qua ipsius qua fiUorum
ei[Ms], I nempe pertaesum est mentes r6gni et ad consules, annu6s magi-
sjtrdttis, administralio rei p(ubUcae) tr^nslata est. |

Quid nunc commemorem dictaturae h6c ipso consul^ri impe|rium

30 valentius repertum apud maiores nostros, quo in a[s]|perioribus beUis aut
in civiU motii difficiUore uterentur? I aut in auxiUum plebis creat6s tri- ;
bunos pl6bei? quid A consu|Ubus ad decemviros transl^tum imperium,
solutoque postea | decemviraU regno ad consules riisus reditum? quid ]

35 in[pf]u|ris distributum consulare imperium tribunosque mil[rtM]m | consulari
imperio appeUat6s, qui s6ni et saepe octoni crearen|tur? quid communi-

Tituli imperatorum domusqae imperatoriae. 53

cdtos postremo cum plebe hoD6res, non imperi | solum sed sacerdotioruni
quoque? lam si ndrrem bella, A quibus | coeperint maiores nostri, et
quo processerimus, vereor n6 nimio | insolentior esse videar et quaesisse
iactationem gloriae prollati imperi ultr^ oceanum. Sed illoc potius revertar. 40
Civitat[ein] j . • • (nonnulla interciderunt)

, . . [^o]test. Sane ! novo m[ore] et divus Aug[MS?MS ay]onc[M?MS w^eus^Coi.ii
et patruus Ti. | Caesar omnera florem ubique coloniarum ac municipiorum,
bo[n6rum scilicet virorum et locupletium, in hdc ciiria esse voluit. | Quid 5
ergo? non Italicus senator provinciali potior est? lam j vobis, cum hanc
partem censurae meae adprobcire coepero, quid j de e^ re sentiam, rebus
ostendam. Sed ne provinciales quidem, | si modo ornare curiam poterint,
reiciendos puto. |

Ornatissima ecce colonia valentissimaque Viennensium, quam | longo 10
iam tempore senatores huic curiae confertl Ex qua colo|nia inter paucos
equestris ordinis ornamentum L. Vestinum fa'railiarissime diligo et hodie-
que in rebus meis detineo, cuius liberi fruantur quaes6 primo sacerdo-
tiorum gradu, post modo cum | annis promoturi dignitatis suae incrementa;
ut dirum nomen la tronis taceam, et odi illud palaestricura pr6digium, quod 15
ante in do|mum consulatum intulit, quam colonia sua soUdum civitatis
Romalnae benificium c6nsecuta est. Idem de fralre eius possum dicere, |
miserabili quidem indignissimoque h6c cdsii, ut vobis utilis | senator esse
non possit. | —

Tempus est iam, Ti. Caesar Germanice, detegere t6 patribus con- 20
scriptis, quo tendat oratio tua; iam enim ad extremos fines Galliae Nar|-
bonensis venisti." | —

Tot ecce insignes iuvenes, quot intueor, non magis sunt paenitcndi |
senatores, quam paenitet Persicum*, nobilissimum virum, amijcum meum, 25
inter imagines maiorum suorum Allobrogici nojmen legere. Quod si haec
ita esse consentitis, quid ultrci desiderajtis, quam ut vobis digito demon-
strem, solum ipsum ultra fines | provinciae Narbonensis iam vobis sena-
tores mittere, quando | ex Luguduno habere nos nostri ordinis viros non
paenilet. | Timide quidem, p(atres) c(onscripti), egressus adsuetos fami- 80
liaresque vobis projvinciarum terminos sum, sed destricte iam Comatae
Galliae | causa agenda est, in qua si quis hoc intuetur, quod bello per
dejcem annos exercuerunt divom lulium, idem opponat centum j annorum
imm6bilem fidem obsequiumque multis trepidis re|bus nostris plus quam S5
expertum. Illi patri meo Druso Germaniam | subigenti tutam quiete sua
securamque A tergo pdcem praesjtiterunt, et quidem cum [a]' census
novo tum opere et inadsuelto Gallis ad bellum advocatus esset^; quod
opus quam ar|duum sit nobis, nunc cum maxime, quamvis nihil ultra,
quam I ut publice notae sint facultates nostrae, exquiralur, nimis | magno 40
xperimento cognoscimus.

54 Caput II.

Tabula magna aenea, a. iS28 Lugduni reperta, est ibi in museo (Allmer et
Dissard musee de Lyon I p. 78 cum tab., recognovit Hirschfeld). Scripta est duabus
paginis, periit pars superior (uiriusque paginae pars prior). — De re cf. Tacitus ann.
H, 25 — 2S, qui c. 2i Claudio orationem similem, sed de suo tribuit. — 1) appellitatus
aes. — 2) Significat Falerium Asiaticum, senatorein Viennensem, pauUo ante accu-
satum et mori iussum (Tac. ann. 44, 4—3) — 3) Hunc locinn primus recte legit
et supplevit 0. Hirschfeld JViener Studien 48S4 p. 268. — 4) Haec verba a plerisque
habita sunt oratoris se ipsum interpellantis , Mommseno (eph. ep. FII p. 394) ere-
duntur senatorum esse acclamantium et simul oratorem prolixum irridentium. —
5) Paullus Fabius Persicus cos. a. 34, de quo cf. Henzen act. Arv. p. 486. — 6) ad
aes. — 7) A. 742, cf. Liv. epit. 438. 439.

213 Ti. Claudius | Drusi f. Caisar | Aug. Germanicus | pont. max.,
trib. pot. I VIIII ^, imp. XVI, cos. IIII, | censor, p. p., | auctis populi Romani |
finibus pomerium | amplia^it^ termina^itq. C/ra uer«ce) Pomerium. (Inlatere)
VIIP.

Rornae, cippus rep. loco antiquo prope montem Testaceum (Notizie 488S p. 47o
cf. Huelsen Herm. 22 p. 624). Similes cippi, ab lioc non diversi praeterquam 7iumero
in latere inciso, praeterea prodierunt adhuc tres (FI 4234). — 1) 2S Ian.49^S0, —
2) Cf. infra N. 244. — 3) De horum cipporum numeris post lordajii coniecturas
parum solidas dixit Huelsen Herm. l. c. — Similes lapides positos a Fespasiano et
Tito habes infra N. 248.

Edictum Claudii de cursu publico, a. 49.

214 T[».] Claudius Caesar Aug. | G[em]anicus pontif. max., | trib.
potest. VIllI*, imp. XVI, p. p., dicit.

Cu[m] et colonias et municipia non solum | Ita[/m]e, verum etiam
provinciarum , item ] civita[?t]um* cuiusque provinciae lebare oneribu[s]
veh[?cM?or]um praebendorum^ saepe tem[ptaviss]em \ [e]t c[nm sati]s multa
remedia invenisse m[ihi viderer, p]otu[it ta]men nequitiae hominum [non

Satis per ea OCCUrri] (reliqua legi non potuerunt).

Tegeae in Arcadia (III S. 72S4). — 1) 2S. lan. 49130. — 2) Scr. civitates. —
3) De vehiculatione vel cursu publico cf. Hirschfeld Fejtoaltungsgesch. I p. 98seij.

215 [T]\. Claudius Drus[t /".] Cae|sar Xvi[g. 6r]erm[an]iicus pontif.
maxim[M]s, | tr. po[f.] X, imp. XIIX, p. p., cos. desi[^.] \\ [p]er M. Ar[n*]u-
tium I Aqu[t7]am procur. su^wm]^ | vias refecit. | Ti.[^i]Qi[og] KXav8io<i
I jQova[ov] vlog Kaloaq \ ^e^aoTog r€Q/^avi\yc6g aQxi£Qsv[g fA]i\yiatog,
dr^f^a^Q^xtytijg e^ovaiag [t]6 | /, avTO-AQccTio^Q t6 irj], | TtaTt^Q jtaTQi-
d[o]g . . '.

Attaleae (Adalia) in Pamphylia (III S. 6757 ad exemplum JFilsoni). — \) A. SO.
— 2) Notat Mommsenus ex hac inscriptione colligi Pamphyliam a. SO paruisse non
legato Lyciae, quod Dio 60, 47 tradits, ed proprio procuratori.

Titnli imperatorum domusqne imperatoriae. 55

216 Ti. Clau[(/!0 Drusi f. Caijsari | Augu[s/o Gemanijco | pontiflc[j
maximo, trib. potes]lat. XI', | cos. V, im[p. XX . . .^ patri pa]triai, senatus
\)o[pulusque] Ro[manus, q]uod reges j Brit[annjai] XI [devictos^ sine] \ ulla
iactur[a m dedilionem acceperit] \ gentesque h[arbaras trans Oceanum] |
primus in dici^onew populi Romani redegerit].

Romae rep. in campo Martio (ibi ubi hodie est ^piazza di Sciarra '), pars
anno ^641 quae extat (imago est ex. scr. ep. n. 86), particulae nonnullae anno 1S6S
quae perierunt (VI 920 cf. eph. ep. I p. 120). Fidetur collocata fuisse in arcu
Claudii supra viam Flaminiam, quem stantem vidit adhuc Poggius saec. XF; ex
eodem arcu supersunt tituli N. 222 et tabulae complures cum opere anaglypho
(mon. deli Instit. arch. X tab. XXI cf. Philippi ann. dell' Inst. 1873 p. 45 seq.). Cf.
etiam Laneiani Bull. com. 1878 p. 13 seq. — 1) y^. 31/32. — 2) Numerus salutationis
imperatoriae incertus; alibi reperitur coniunctum cum Claudii tribunicia potestate
undecima imp. XXII (111476. III S. 7206), item imp. XXUII (II1 1977). — 3) Supplevit
Mommsen, cogitans de Carataco eiusque fratribus in deditionem aeeeplis a. 30
(Tac. ann. 12, 53).

217 divo Aug. Caesari, Ti. Au^^r. divi Aug. f.]
imp., Ti. Claudio Drusi f. [Caesari Aug. Ger]-
manico pont. max. [tr. pot. XI]

p. p., vind. lib., devi[c/on regum X/']
Britanniae, ar[cum posuerunt]
c. R. qui Cyzici [consistunt]

et Cyziceni
curatore ...

Cyzici rep. (III S. 7061). Suppleverunt Perrot et Mommsen. — 1) Numerus
inlatus ex N. 216.

218 Ti. Claudius Drusi f. Caisar Augustus Germanicus pontif. maxim., |
tribunicia potestate XII', cos. V, imperator XXVII', pater patriae, | aquas
Claudiam^ ex fontibus, qui vocabantur Caeruleus et Curtius a milliario
XXXXV, j item Anienem novam^ a milliario LXII sua impensa in urbem
perducendas curavit.

Imp. Caesar Vespasianus August. pontif. max., trib. pot. II, imp. VI,
cos. III desig. IIII*, p. p., | aquas Curtiam et Caeruleam perductas a divo
Claudio et postea intermissas dilapsasque | per annos novem sua impensa
urbi restituit.

Imp. T. Caesar divi f. Vespasianus Augustus pontifex maximus, tri-
bunic. I potestate X*, imperator XVII, pater patriae, censor, cos. VIII j
.iquas Curtiam et Caeruleam perductas a divo Claudio et postea | a divo
Vespasiano patre suo urbi restitutas, cum a capite aquarum a solo vetustate
tlilapsae essent, nova forma reducendas sua impensa curavit.

Romae in arcu duplici aquae Ciaudiae supra bivium viarum Praenestinae et
Labicanae, quo arcu postea, cum moenia Aureliani fierent, uti sunt ad faciendam
portam urbis Praenestinam, nunc'PorlaMaggiore'(FI12S6—38). — 1) Ian,S%lSS.
— 2) Supremus mimerut tahttaUonttm imperatoriantm Cltmdii, quem numentm

56

Caput II.

praeter Constantiuvi Constantini filium nemo aequavit. — 3) De aquis Claudia et
/Iniene nova cf. Frontinus de aquis c. 13 seq.; ex recentioribus lordan top. I i p. 475.
— 4) Ita dictus Fespasianus priore semestri a. 71 (cf. N. 24S not. 1). — 5) Kal.
lul. a. 80/81.

219 I. 0. m. et I divo Claudio Caesar[j] | Aug. German. trib. pot. XIUI' |
P. Anteius P. Antei Syri 1. | Herma IllUIvir et Aug.^ | porticum v. s. 1. m.
Loc. accep. d. d.

Salonis (II1 1947; Huebner ex. scr. ep. 182). — 1) Raro honores divis imperatoribus
attribuuntur ; sed cf. litulos divi Vespasiani (infra N. 2S6) et divi Traiani (N. 504).
Fortasse porticus vota erat lovi et imperatori etiamtum vivo, tilulus autem non
mutatus est, nisi quod praenomini Claudii substitutum est vocabulum divi. —
2) et Aug. litteras postea additas videri observavit Hula arch. ep. Mitth. 15 (1890) p.44.

220 pro I [sajlute Ti. [Claud]i Caesaris | [Aug. 6rerm]anici et luliae |
[Agrippinae Ang. et T]\. Claudi Brittanici | [Caesaris et Neroiiis] Claudi
Caesaris' | us imp. Dia. lumen perp.^

In Nemore Dianae prope Ariciam rep. (Eph. ep. 7, 1242). — 1) Scriptus
titulus paullo post adoptionem Neronis (a. SO), propterea quod Britannicus etiamtum
habel locum priorem. — 2) Imperio Dianae lumen perpetuum, proposuit Barnabeius
Nolizie 1888 p. 194.

221 Ti. Claudio [Caesari] Britta[n?co | Ti.] C\au[di Caes. Aug. /".]

Romae sed origine f^eiens vel Caeretanum fragmentum (XI 5602; Huehner
ex, scr. ep. n. 104).

222 2.

Antoniai
Augustai
Drusi,
sacerdoti di^^i

Augusti*,

matri Ti. Claudi

Caisaris Aug. p. p.

1.

[Gjermanico

Caisari

[r]i. Augusti f.

[d\\A Augusti n.

[d]u\ lulii pron.

[a]uguri, flam. Aug.

cos. II imp. W

Ti

3.
luliai Aug.
Agrippinai
Germanici
Caisaris f.,
. Claudi Caisar.

Augusti
patris patriai

4.

Neron[i]

Claudio Aug. f. Caisa[n]

Druso Germanic[o]

pontif., auguri, XV.i-ir. s. [/".]

Vllyir. epulon.'

cos. [des.]

principi iuj^entuti^s] *

5.

[0]ctaj-iai
[Ti] Claudii

Caisaris

Augusti p. p.

filiai

Romae rep. a. 1362 ibi ubi N. 216 (FI 921, pars 2—4. extat in museo Capi-
tolino, ubi descripsit Henzen, omnia acurate descripsit Nic. Florentius), stelit sine
dubio in eodem arcu Claudii, in quo N. 216, extructo a. 31 vel 32 ineunte. Per-
tinent tituli ad Claudii imperatoris fralrem (1), matrem (2), uxorem (5) , filium
adoptivum (4), filiam (3); perierunt sine dubio (inter 4 et 3) tituli nonnuUi aliorum
propinquorum Claudii, certe Drusi Neronis , patris eius, et Britannici filii (ni,%i

Tituli imperatoruin domasque imperatoriae. 57

hic scrvalus est Fl 922), — l) Cf. siipra N. 176 seq. — 2) Sacerdos divi Avgusti An-
tonia dicta est a Caligula ; cf. Dio 39, 5 ; nummi ap. Eckhel 6, 179. — 3) In omnia
collegia sacerdotalia cooptatum esse Neronem supra numerum ex s. c. testes svnt
nummi ap. Eckhel 6, 261. Factum id esse a. 31 (id est eodem anno quo prin-
ceps iuventulis appellatus et consul designatus est, cf. infra) docet tabula soda-
lium Augiistalium (FI 198i), ubi legitur svb hoe anno: [ajdlectus ad numerum ex
s. c. [Nero Claudius] Caesar Aug. [/".] Germanicus, instituta kuius adleclionis causa
decuria vicesima septima. In titulo recensentur collegia tantum quattuor maiora.
— 4) Princeps iuventutis appeUatus, simul consul designatus in vicesimum aetatis
annum Nero est a. 31, teste Tacito ann. 12, 41. — 5) yersus duos, praeter extremas

litteras (v. 1 fin c, v. 2 . . . .\i), periisse notat Florentius; sed vix potest quic-

quam periisse praeter Oetaviae nomen gentilicium , quod fuit Claudia; cf. tilulum
Samium (editum a Guerinio description de Patmos et de Sanios p. 213) : 6 S^/aog
KXavdiav 'Oxraoviav xrjv yvvaixa xov Zf^aaxov NsQOJvoq KXavSlov dgoiaov
KalaaQoq FiQfxavixov avxoxQuxoQoq; cf. etiam FI 9013.

223 luliae Aiigusta6 | Germanici Caisaris [/".] | Agrippinai, | Ti. (!\laudi
C]aisa [ns Augusti] | . . . .

Caere rep. (XI 3600; Huebner ex. scr. ep. 102).

224 Ti. Claudio, | Ti. Clautli Caesaris | Augusti Germaoici ] p. p. f.',
Neroni* 1 Caesari | d. d.

Neapoli in museo, Pompeiis ut videtur rep. (X 932). — Titulus positus puto
Neroni non multum post adoplionem (y kal. Mart. a. 30 cf. N. 229 v. 38), nondum
consuli designato et sacerdoti collegionim omnium (cf. N. 222 not. 3). In hoc solo
iitulo Neroni datur Tiberii praenomen , cum in reliquis omnibus Nero praenominis
loeum occupet; ceterum etiam Dio (apud Zon. 11, 10) filium Agrippinae Ti^SQiov
JD.avSiov NtQcova dQovaov rsQfxavixov KalaaQa a Claudio appellatum esse scribit.

225 Nero Claudius divi Claudi f., | Germanici Caesaris n.*, divi | Aug.
abn.^ Ti. Caesaris pron.^ | tr. pot. *, imp., cos. | . . . .

Prope Cordubam rep., lapis miliarius eiusdem viae cuius N. 102. 193 (U 4719).
— 1) Germanici nepos fuit Nero per malrem Agrippinam. — 2) Augusti abnepos
.^ero fuit duplici ratione, et per aviajn Agrippinam maiorem, quippe quae nata
esset ex lulia Augusti filia, et per avum Gtrmanicum, quippe qui per adoptionem
factus esset nepos Augusti. — 3) Mirum proavuin coUocatum esse post abavum.
Fidetur Tiberii mentio primum omissa, tum adiecta a quadralario loco non suo, eo
scHicet loco quo scribi debebant Caesaris it Augusti vocabula. Proavus Neronis fuit
Tiberius , utpote pater adoptivus Germanici. — 4) Nero cum imperator factus sit
d. 13 Oct. 34, tribuniciam poteslatem alleram oportet inchoaverit d. 13 Oct. 33. —
5) Primum consulatum Nero iniit a. 33. Nisi igitur des. deest post cos. , titutus
positus est inter kal. lan. et 13 Oct. a. 33. — Patris patriae nomen Nero primum
deprecatus est (Suet. Ner. 8) , unde etiam in nummis comparet una cum altera
demum tribunicia potestate (Eckhel 6, 265).

226 Q. Volusio Saturn., | P. Cornelio Scip. cos.', | Augustales | qui
'. .' ! 1 ! j ' Claudio | Caesari August. et | .' J { ! i l i l :* Augustae 1, i. o. m.
et Genio coloniae | ludos fecer. XIII XII k. Mart., | C. Tantilius C. C. 1.
llyla, I Cn. Pollius Cn. 1. Vicfor, | C. lulius C. I. Glaphyr., | curatoribus' |

58 Caput II.

Neapoli, descripta saec. XV et saepiiis saec. XFI (X iS74). — 1) J. 36. — 2) De
his rasuris pars cerle auctorum diserte monidl; apparet erasa esse vocabula Neroni
et postea Agrippinae. — 3) Deesse aliquid in fine apparet, non traditur.

227 Neroni Claudio | divi Claudi f., 1 Germanici Caesar[js n.\ \ Ti.
Caesaris Aug. [p]ro[n]., | divi Aug. a[6n.], | Caes. [Aug. Germanico\ \ pont.
max., I trib. pot. III \ | imp. III, cos. II, | cos. desig. Il[/]^ | CCXXII.

In Hispania non longe a Gadibus rep., lapis eiusdem viae, cuius supra N. 22S
(II 4754 semel descriptus saec. sitperiore). — \) 4S Oct. 36(37; titulus positus a. S7,
propter consulatum alterum. — 2) Consul iterum Nero fuit a. 37, tertium a. 38
Ceterum numeri huius tituli firmantur lapide Olisiponensi 11 185.

228 Nero Claudius | dfvi Claudi f., | Germarmanici (sic) Cae[s.] ( n., Ti.
Caesaris Aug. pro|nep., divi Aug. abnepos, | Caesar Aug. | Germanicus
pontif. I max., tr. pot. IIII*, imp. IIIF, cos. | III, p. p., restiluit.

In provincia Narbonensi in vico Camp-Dumy , pertinuit ad viam Foro luli
Aquas Sextias ducentem (XII 3471 descripsit Hirschfeld ; eiusdem viae alii lapides
cum eadem inscriptione XII 3439. 3469. 3475-3473). — l) 15 Oct. 37138; titulus
positus est post kal. lan. SS, propter consulatum tertium. — 2) In eadem tribunicia
potestate quarta Neronem appellatum esse eliam imperatorem quinlum constaret,
si constaret accurate descriptos esse numeros lapidis Bithyni III 546 ; contra si
fides est exemplis lapidum Lusitaniae 11 4632. 4685, Nero etiam in tribunicia pote-
state quinta per aliquod tempus remansit imperator quartum; hoc constat, post
paucos menses tribuniciae potestatis quintae eum fuisse imperatorem sextum (infra
N. 229 V. 41). (Manifesto corruptum est exemplum lapidis Lusitani II 4637 , ubi
cum tribunicia potestate quinta coniungitur irop. \\\).

Ex actis fratnim Arvalium a. 58. 59.

229 Isdem cos. ^ Illidus Octobr.* L. Salvius Olho Tilianus^ mag.

10 coUegi fratrum Arvalium nomine | immolavit in Capitolio ob imperium
Neronis Claudi Caesaris Aug. Germanici lovi b(ovem) | marem, lunoni
vaccam, Minervae vacc(am), Felicitati publicae vacc(am), Genio ipsius tau-
rum, I divo Aug(usto) b(ovem) marem, divae Aug(ustae) vaccam, divo Ciaudio
b(ovem) marem. In collegio adfuerunt: | L. Salvius Otho Titianus mag.,
C. Piso, C. Vipstanus Apronianus, M. Valerius MessalJa Corvinus, | A. Vitel-
lius'', Sulpicius Camerinus, P. Memmius Regulus, T. Sextius Africanus. j

15 Isdem cos. Vlllidus Nov.* L. Salvius Otho Titianus mag. collegi fra- |

trum Arvahum nomine | immolavit in Capitoho ob natalem Agrippinae,
Aug(usti) matris, lovi b(ovem) marem, lunoni vac(cam), | Minervae vaccam,
Saluti pubhcae vaccam, Concordiae ipsius® vaccam. In coliegio adfuer(unt): ^
I L. Salvius Otho Titianus mag. , C. VipstanusfApronianus cos. design., '
L. Piso L. f., P. Memmius Regul[Ms]. j i

20 Isdem cos. pr. non Dec' L. Salvius Otho Titianus mag. coUegi fra-

trum Arvalium nomine | immolavit in Capitolio ob tribunic(iam) potestatem

Titiili imperatorum domosque imperatoriae. 59

Neionis Claudi Caesaris Aug. Gerraaoici | lovi b(ovem) marem. luDoni
vaccam, ftlinervae vaccaro. In collegio adfuerunt: L. Salvius Olho Titianus |
magister, M. Aponius Saturninus, Sulpicius Camerinus, C. Vipstanus Apro-
nianus cos. design., | M. Valerius Messalla Corvinus, P. Memmius Regulus |.

Isdem cos. III idus Dec. L. Salvius Olho Titianus mag. collegi fratrum
Arvahum nomine imraol(avit) | in sacram viam (sic) ante domum Domi- 25
tianam memoriae Cn. Domili' b(ovem) marem. In coliegio adfuer(unl): j
L. Salvius Otho Tilianus mag., M. Valerius Messalla Corvinus, C. Vipstanus
Apronian(us) cos. | design., T. Sextius Africanus, Sulpicius Camerinus,
P. Memmius Regulus, M. Aponius Saturjninus, C. Piso.

Isdem cos. XVIII k. lan.® L. Salvius Olho Titianus mag. coliegi fratr.
Arval. nomine immolavit in | CapitoHo ob natalem Neronis Claudi Caesaris 30
Aug. Germ(anici) lovi b(ovem) marem, lunoni vaccam, | Minervae vaccam,
Saluti pubhcae vaccam et Concordiae honoris Agrippinae Aug(ustae) '° vac-
c(am), I Genio ipsius taurum. In coUegio adfuerunt: L. Salvius Otho
Titianus mag., C. Vipstanus | Apronianus cos. design., M. Valerius Messalla
Corvinus, C. Piso, Sulpicius Camerinus, | M. Aponius Saturninus, T. Sextius
Afticanus, P. Memmius Regulus. |

C. Vipstano Aproniano | C. Fonteio Capitone cos. " | III 35
non. lanuar.'* | L. Piso L. f. magister conlegii fritrum ArvaHum nomine
vota nuncupavit pro salute | Neronis Claudl divi Claudi fiU, Germanici Cae-
saris n., Ti. Caesaris Aug. pron., | divi Aug. abnepotis, Caesaris Aug. Ger- 40
manici pontificis maximi, trib. pot. V", | imp. VI, cos. III design. IIIP^ et
Octaviae coniugis eius, victimis immolatis in CapitoUo | quae superioris
anni magister voverat, persolvit et in proximum annum \ nuncupavit",
praeeunte C. Vipstano Apronian6 cos. in eadem verba quae infra | scripta
sunt:*^ lovi mares II, lunoni vaccas II, Minervae vaccas II, Saluti pubUc.
vacc(as) [//], in templo novo divo Aug. boves mares II, divae Aug. 45
vaccas II, divo Claudio boves m(ares) | II. In conlegio adfuerunt: | T. Sex-
tius A'fricanus, M. Aponius Saturninus, P. Memmius Regulus, C. Piso,
Siilpicius I Camerinus, L. SaUius Olho Titianus. |

Isdem cos. pr. idus lanuar. | in Pantheo", astantibus L. Calpurnio 50
L. f. Pisone mag., | C. Vipstano Aproniano cos., L. Salvio Othone Titiano,
M. Aponio Saturn(ino), | M. Valerio Messalla Corvin6, Sulpicio Camerino,
T. Sextio Africano fratribus | ArvaUbus, sacrificium deae Diae indixit'*
L. Calpurnius L. f. Piso magister, praeeunte | L. Salvio Othone Titiano
in VI k. lun(ias) domi, et in IIII k. lun. in luco et domi, | et in III k. 55
lun. domi. | In conlegio adfuerunt isdem qui supra scripti sunt. |

Isdem cos. V k. Mart. | L. Piso L. f. magiter (sie) conlegii fratrum
ArvaUum nomine inmolavit in CapitoUo ob adoptionem Neronis Claudi
Caesaris Aug. Germanici'^ lovi bovem marem, lunoni vacc(am), | Miner^ae 60
vaccam, Saluti publicae vaccam. | In conlegio adfuerunt: P. Memmius

60 Caput II.

Regulus, T. Sextius Africanus, | M. Valerius Messalla C6rvinus, Sulpicius
Camerinus, L. Salvius Olho Titianus, M. Aponius Saturnius (sic). \
65 Isdem cos. IIII non. Mart. | L. Calpurnius L. f. Pis6 mag. conlegii

fratrum Arvalium nomine immolavit in Capitolio | ob comitia consularia
Neronis Claudi Caesaris Aug. Germanici'"' lovi bovem mar(em) j, lunoni
vaccam, Minervae vaccam, Genio ipsius taurum |. In conlegio adfuerunt:
M. Valerius Messalla Corvinus, L. Salvius | Otho Titianus, C. Vipstanus
Apronianus cos. , T. Sextius Africanus, P. Memmius | Regulus, C. Piso,
M. Aponius Saturninus.

Isdem cos. III nonas Mart(ias) | L. Calpurnius L. f. Piso magister col-
legii fratrum Arvalium nomine immolavit |

!

230 [m Capitolio ob pojntificatum Neronis Claudi Caesaris Aug. Ger-

manici" lovi | [bovem marem, /ujnoni vaccam, Minervae vaccam, Genio

ipsius taurum. | [In] coUegio adfuerunt T. Sextius Africanus, Sulpicius

Camer(inus), ' [P. Memmius iJeJguIus, L. Salvius Otho Titianus, M. Valerius

5 Messalla Corvinus, M. | [Aponius 5a]turninus. ]

[Isdem] cos. V k. April. in CapitoIi6 adfuerunt C. Vipstanus Apro-
nianus cos., | [L. Piso L. /"., P.] Memmius Regulus, Sulpicius Camerinus, i
T. Sexlius Africanus cos. design., | [M. Valerius] Messalla Corvinus, M. Apo- '
nius Saturninus, L. Saivius Otho Titianus, C. Piso. | [Non est(?) tjmmo-
latum.^^

10 [/sjdem cos. nonis Aprilib. j [/. Calpurtiius L. /".] Piso magister col- ,

legii fratrum Arvahum nomine immolavit 1 [in Capitolio ex] s. c. ob sup- *
plicationes indictas" pro salute Neronis Claudi Caesar. ] [Aug. German.] lovi
bovem marem, lunoni vaccam, Minervae vaccam, Salutf | [publicae vaccam]^

15 Providentiae vaccam, Genio ipsius taurum, div6 Aug. bovem marem. | [In
co]IIegio adfuerunt C. Vipstanius (sic) Apronianns cos., P. Memmiu (sic) |
[Regulus, L. ^ajlvius Otho Titianus, Sulpicius Camerinus.

[Isdem] cos. IIII k. lunias | [L. Piso L. f. magister c]oIIegf fratrum
Arvalium nomine ad aram immolavit Deae | [Diae porcas piacula]res II,

20 deinde vaccam. Inde in aedem in foco sacrificio facto | [immolavit Deae
Dia]e agnam opimam^^ quo perfecto sacrificio 6 carceribus | [riciniatus
corowaf]us signum quadrigis el desultoribus misit." ( [In collegi]o adfuerunt
C. Vipstanus Apronianus cos., L. Salvius | [Otho Titianus, P. Mem]iniMs
Regulus, Sulpicius Canierinus. |

25 [Isdem] cos. VIIII k. luhas | [I. Calpurnius L. f. Piso »ia^is]ter col-

legif fratrum Arvalium n6mine immolavit | [m Capitolio pro salute et] i
reditu^^ Neronis Claudi Caesaris August. Gernianiciif«c> lovi | \bovem marem,
lunoni t;ac]cam, Minervae vaccam, Saluli publicae vaccam, F61icitat(i) | [vac-

cam, y]accam, item in templo nov6 divo Aug. bovem marem,

dfya[« I Aug. t;acc]am, [divo Claudio 6o]vem marem, item in foro Aug. Marti

Titali imperatorum domusque imperatoriae. 61

Ultori taurum, Geoio | [ipsius fa]urum. | lo collegio adfuerunt M. Valerius 30
Messalla Conious, P. Memmius Regulus, | [5M/pta]us Camerinus, L. Sal-
vius Otho Titianus. I

[T. 5ea;]tio Africano M. Ostorio Scapula cos. | III idus Sep-
tembr. | [I. Piso L. f. »ia]gisler coUegii fratrum Arvalium nomine immo- 35
lavit in Capitolio pro | [salute (?) et r]editu^* Neronis Claudi Caesaris Aug.
Germanici lovi bovem marem, lunoni j [yaccam], Minervae vaccam, item iu
foro Augusto Genio ipsiius taurum, Saluli vaccam, | [ante dom\y\m Domi-
[f]ianam dis Penatibus vaccam. | In collegio adfuerunt P. Memmius Hegulus, 40
L. Salvius Otho Titianus, | [C. yipsiamis\ Ap[ro]nianiis, M. Aponius Satur-
ninus, T. Sextius Africanus.

Romae extra portam Portuensem in vinea Ceccarelli , ubi fuit lucus fratrum
Arvalium, tabulae marmoreae duae, altera (N. 229) rep. a. 1866, altera (N. 230),
quae varie fracta est, partim a. 4S70, partim fossionibus institutis a. 1868 seq.
(FI 2041. 2042 = Henzen act. Arv. p. LXlXseq.; non totas tabulas exseripsi). —

1) Significanlur A. Paconius Sabinus A. Petronius Lurco consules suffecti a. S8. —

2) Dies imperii Neronis cf. Tac. ann. 12, 69. — 3) Frater hic Othonis qui postea
imperavit. — 4) /* qui imperavit a. 69. — 5) Dies natalis Agrippinae notus etiani
ex fastis Antialibus (I p. 329 = X 6638), ubi adscriptum est Agripp. lul. nat. —
6) Concordiae immolatum a fratribus Arcalibus non invenimus nisi natalibus Agrip-
pinae et Neronis. — 7) Hoc die a. S4 videntur fuisse comitia quibus Neroni tribu-
nicia potestas delata est; cf. similem locum actorum anni 69 (infra n. 241 v. 60). De
comitiis tribuniciae potestatis cf. Mommsen Staatsr. II 839. — 8) Est Cn. Domitius
Ahenobarbus pater Neronis (cf. Tac. ann. 13, 10). Dies Illidus Dec. fuit natalis
eius, ut constat ex actis a. 37. — 9) Dies natalis Neronis, notus etiam ex Suet. Ner. 6.
— 10) Cf. supra not, 6; ceterum mire dictum Concordia honoris Agrippinae. —
11) Consules ordinarii anni p. C. S9. — 12) Dies III non. lan. (3 lan.) sollemnis
fuit votis pro salute principis nuncupandis, simul vota anno priore nuncupata per-
solvebantur. Haec aliquanto plenius quam hic enarrantur in actis anni 87. — 13) Nero
cum imperator faclus sit d. 13 Oct. S4, die 3 lan. S9 recte dicitur tribunicia potestate
quintum. Hoc mirum in actis anni sequentis Neronem dici constanter non trib. pot. VI,
sed Irib. pot. VII. Coniecit Mommsen Staatsr. II p. 774 not. 3 circa hoc tempus
mutatam esse numerandi tribunicias potestates rationem et inductam eam quae inde
a Nerva obtinuit, scilicet ut d. 10 Dec. cuiusque anni novus adderetur numerus. —
14) Consulatum quartum iniit Nero a. 60, designatus ut ex hoc actorum loco col-
ligitur iam initio anni praecedentis. — 15) Ferba persolvit et in pr. a. nuncupavit
remanserunt ex relatione de his votis pauUo aliter facta. — 16) Iptum carmen
votorum praetermistum ett. — 17) De Pantheo cf. supra N. 129. — 18) Sacrificium
annuum deae Diae, celebrari tolitum mente Maio, indicebatur mente lanuario. —
19) Adoptatus est Nero a Claudio a. 30 (Tac. ann. 12, 23). — 20) Fidetur hoc
sacrificium inttitutum esse ob comitia quibus a. 31 Nero , vixdum accepta toga
viriti, consul creatus est in annum SS (Tac. ann. 12, 41). — 21) Inter pontifices, ut
in reliqua collegia sacerdotaUa, Nero adlectus est eodem a. 31 (cf. supra N.222
not. 3), altero die pottquam consul designatus est, ut ex hoc actorum loco apparet. —
22) Supplevientum ab Henzen propositum non certum ; id certum est spectare locum
ad eaedem Agrippinae, quae facta hoc anno 39 , teste Tacito ann. 14, 4. 12, circa
tmipus Quinquatrtnim (19 Mart. seq.), a. d. V kalendas Apriles (28 Mart.) Homam
tine dubio Jiuntiata fuit. Probabile est convenisse tunc Arvaies et grates egisse diis

62 Caput II.

ob periculum a principe siiperalum , causam tamen silenlio praeiermissam esse ob
pudorem putat Henzen (act. Arv. p. 78). — 23) Hae supplicationes decretae ob
eandem causam, cf. Tac. ann. 12, 12. — 24) Sacrificium annuum deae Diae, accu-
ratius enarratum in actis posterioris aetatis, accuratissime in aciis anni 218 (cf.
infra inter inscriptiones sacras). — 25) Ludi coniuncti cum sacrifido deae Diae.
— 26) Spectant haec ad redittim Neronis ex Campania post caedem Agrippi7iae
cf. Tac. ann. 14, 15. Quod bis immolaverunt Arvales pro reditu Neronis, d. 24 lun.
ef d. 11 Sept., alterum sacrificium fortasse fuit pro reditu fadendo , alterum pro
facto (Henzen l. c). Et scribit Tacitus l. c, cunctatum esse Neronem antequam
urbem ingrederetur.

231 [Nero Claudms] * ] divi Claudi f., | Germ. Caesaris n., | Ti. Caesaris
Aug. I proD., divi Aug. abn., 1 Caesar Aug. Germ. | pontif. max., trib. pot.
VIIP, imp. VIIF, cos. IIII, | p. p., | tabernas et praetoria ! per vias militares
fieri iussit per | Ti. [/Julium [/Justum proc. ( provinciae ThraC'

In vico quodam Bulgariae (III 6125 semel descripta). — 1) Deest Neronis
nomen, fortasse consullo deletum. — 2) 15 Oct. 61162 (d. 10 Dec 60/61 ? ef. N. 225
not. 15). — 3) In eadem tribunicia potestate octava Nero etiam nonum imperator
appellatus est, teste titulo Hispano II 4888, in quo numevo permansit usque ad tri-
bunidam potestatem undecimam (N. 252). — 4) Provinda Thracia tunc a procura-
toribus recta, cf. Tac hist. 1, 11.

232 Nero Claudius | Caesar Aug. Germanicus | imp., pont. max., trili.
pot. XI ', I cos. IIII, imp. VIIII, pat. p., | Cn. Domitio Corbulone | leg. Aui;.
pro. pr.^ I T. Aurelio Fulvo leg. Aug.^ | leg. III Gal."

In Armenia rep. loco dicto Kasserik ubi videtur fuisse castellum Ziata meme-
ratum ab Ammiano Marc 19, 6, 1 (III S. 6741) (una rep. est plane simili^ in-
scriptio III 6742, ibi prope fragmentum tertiae III 6745). — 1) 15 Oct. 64J6S (10 Dec.
65164?). — 2) A. 65 Corbulo, antea legatus Syriae, tunc legatus ut videtur Galatiae
et Cappadociae sed aucta potestate (Tac ann. 1S, 2S), Armeniam a Caesennio Paeto
derelictam rursus occupaverat (c. 26 seq.). — 3) Aurelius Fulvus, avus Antoni?u
Pii (vit. Pii 1), legatus legionis tertiae Gallicae., anno 65 a Corbulone e Syria in
Armeniam accitae (Tac ann. 1S, 26), fuit etiam a. 69 (Tac. hist. 1, 79). — 4) Fidelur
intellegendum, casu sexto: legione tertia Gallica (Mo.) ; quamquam potest cogituri
etiam de casu primo, item de casu secundo (ut pendeat vocabulum a nomine legali).

233 imp.* Neroni Claudio divi Claudi f., Germ. j Caesaris n., Ti.
Caesaris Aug. pron., divi Aug. abn., | Caesari Aug. Germ., p. m., tr. pot.
XIIP, imp. XP, cos. IIII, I L. Titinius L. f. Gal. Glaucus Lucretianus flani,
Romae et Aug., llvir | llll, p. c.*, sevir eq. R., curio, praef. fabr. cos.*
tr. mil. leg. XXII Primig., praef. pro legato | insular. Baliarum^ tr. mil.
l[e]g. ' VI Victricis, ex v6t6 suscepto pro salute imp. | Neronis, quoil
Baliaribus voverat anno A. Licinio Nerva cos.*, Ilviris L. Saufe[t]o® | Vegeto
et Q. Aburio Nepote, ub[j]'° veUe[<] poneret, voto compos posit lovi luno^»»] !
Minervae Felicitati Romae divo Augusto.

divae Poppaeae Augustae" | imp. Neronis Caesaris August. | L. Titi-
nius L. f. Gal. Glaucus LucretianUS ( (sequuntur eadem quae supra).

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 63

In agro Lunensi rep., nunc Romae, tabula marmorea in qua duo tituli gemelli
iuxta positi (XI 1531). — 1) Imperatoris vocabulum etiam a Nerone interdum
loco praenominis, sed una eum proprio usurpatum, cf. Mommsen Staatsr. II p. 746
not. 1. — 2) 13 Oct. 66167 (10 Dec. 6oj66r). Cf. supra .\. S29 not. 45. — 3) In titulo
Casinate X 3171, coniungente cum tribunicia potestate decima tertia imperatoriam
salutationem octavam alter uter numerus non recte descriptus sit necesse est.
Postea, in tribuiiicia potestate decima quarta, Aero ad salutalionem imperatorium
duodeeimam, vel etiam ultra, pervenit (X SOH). — 4) Duovir quartum, patronus
eoloniae, seilicet Lunensis. — 5) Praefectus fabrtim consularis. — 6) De kis insu-
larum praefectis cf. Mommsen ad C. X 6783. — 7) LLG lapis. — 8) Significatur
annus p. Chr. 6S; collega Licinii Nervae, M. Festinus Atticus, ideo, ut videtur, non
memoratur, quod in ipso coruulatu iussu imperatoris occisus est cf. Tac. ann.
15, 68. 69, Sueion. Ner. 33 (Bormann). — 9) SAVFETO, 10) VBE lapis. — iX) De
Poppaea post mortem a. 63 inter deos relata cf. Tac. ann. 16, i1. 2S. — Ftva
memoratur Poppaea Augusta in actis Arvalium a. 65 et in titulis servorum vel
libertoruin VI 8946 X 1906. 6787. Henzen 3408. 3410; item in imcriptione quae
sequitur.

234 iudicis Augusli p. p. et Poppaeae Aug. feliciterl

Pompeiis, in fronte tabernae cuiusdam pictum (Notizie 1879 p. S2). ludieia
imperatoris, quibus Pompeiani acclamaverunt hic et in aliis similibus inscriptionibus
parietariis, quomodo accipienda sint et ad quid periinuerint, exposuit Henzenum et
Mommsenum secutus Zangemeister ad C. IV 1074.

235 Marti Camulo* | sacrum pro [ salute [NeronisY \ Claudi Caesaris |
Aug. Germanici imp. | cives Remi qui | templum constitulerunt. In fronte
arae, inter duas laurus; in eiusdem latere postico intra coronam quernam: o. C. S.'

Rindern prope Cliviam, deinde Cliviae (Brambach 164 deseripsit). — 1) Ca-
mulus vel Mars Camulus raro memoratus, ut in lapide et ipso posito a cive Remo
VI 46. — 2) Male manus novieia pro Neronis nomine eraso Tiberii vocabutUm
in lapide reposuit, — 3) Ob cives servatos. Laurus et corona civica ex senatus
consulto facto a. 727 (cf. Mommsen mon. Anc^ p. 149) omamentum proprium
fuerunt aedium Augusti, obque eam rem saepius repraesentantur in nummis Augusti
(cf. Mo. l. c. p. 149—132), interdum etiam in aris Augusto dedieatis (cf. ib. p. 225 j.
Hoc revocatum esse sub Nerone haec ara ostendit. Ntmmi qunque Neronis coronam
quemam saepe exhibent (Eckhel 6, 262), sed sine inscriptione ob cives servatos.

236 Neroni Caesari Aag. | et sancto SiIvan[o] | aediculam cum imagin.
I Faustus Caesaris | d. s. p. [/".]

Prope Romam rep. (VI 927). — Imperatorem Silvano praepositum esse non
mirum est in ara dedicata a servo illiut.

237 Sergio | Sulpicio I Galbae | imp. Caesar.

Salonis (Spalati) rep. a. 1874 (Eph. ep. 2, 322). In aitera parte lapidis superest
ex alio titulo ; . . . us. — Ipse imperator appellari voluit Ser. Galba imp. Caesar
Augustus ut ostendunt diplomata ab eo data veteranis legionis primae Adiutricis
(cf. infra inter titulos miiitares). — Omisi fragmentum male descriptum tituii
Galbae dedicati in urbe Clunia (II 2779) in qua.primum imperator consalutatus
est (Plut. Galb. 6. cf. Suet. GaUi. 9).

64 Caput II.

238 imaginum domus | Aug. cultorib., signum j Libertatis restilutae }
Ser. Galbae imperatoris Aug.*, \ curatores anni secundi: | C. Turranius Poly-
bius, I L. Calpurnius Zena, | C. Murdius Lalus, \ C. Turranius Florus, | C. Mur-
dius Demosthenes, | s. p. d. d. (in latere sinisiro) dedic. idib. Octobr. | C.Bel-
lico Nalale | P. Cornelio Scipione Asiatico cos.^

Romae (Fl iTi descripsit Smetius). — 1) Libertas restituta legitur etiam in
nummis Galbae (Eckhel 6 p. 29S). Augusti dicitur libertas, ut etiam alia numina
dicuntur Augtuli. — 2) 1S Oct. 68.

239 borriorura (sic) \ [S]er. Galbae imp. Augusti, | C. Beliico Natale |
P. Cornelio Scipione Asiatico cos.

liomae, in basi columnne incertae quo loco repertae, nunc in museo Capitolino
(FI 8680).

240 [d]\s mSnibus | [L.] Calpurni [P]isonis | Frijgi Liciniani', | [XF]vir.
s. f.^ I et V6[r]aniae, | Q. V6rani cos., aug., f., | Geminae' | Pis6nis Frugi.

Romae rep. ad viam Salariam (Bull. delV Inst. 1883 p. 10). Est titulus sepul-
cralis Pisonis Liciniani, adoptati a Galba d. 10 lan. 69 et paticos post dies caesi,
uxorisque eius. — 1) Adoptionis illius funestae nullam rationem haliuisse eos qui
titulum posuemnt , non est mirum. (In actis Arvalium mentionem putant extare
[Ser. Sulpici Grt/]bae Q^aesaris^l, VI 2031 v. 27 cf. Henzen act. Arv. p. XCI). —
2) Magisiratus nullos gesserat Piso, nalus annos unum et triginta et diu e,rul
(Tac. hist. 1, 48). — 3) Feraniam uxorem Pisonis memorant Plutarchus Galb. 28,
Tac. h. 1, 47, Plin. ep. 2, 20, 2. Pater eius Q. Feranius consul fuit a. 49, decessit
in legatione Britanniae a. 61. — Vna prodierunt tituli M. Licinii Crassi Frugi
cos. a. 27 , patris Pisonis, et Pompei Magni fratris eius, denique aliorum eiusdevi
familiae hominum, quos infra dabimus inter tilulos virorum ordinis senatorii.

Ex actis fratrum Arvalium a. 69.

241 I imp(eratore) M. Otbone Caesare Aug(usto), L. Salvio

Otbone Titiano II co(n)5(uUbus) ' [ Ili k(alendas) Febr(uarias), mag(islro) im-
p(eratore) M. Otbone Caesare Aiig(usto)^ promag(islro) | L. Salvio Otbone
Titiano^ colleg(i) fralrum Arval(ium) nomine im|molavit* io [Ca/jjilolio ol)

50 vota nuncupata pro salute imp(eratoris) M. | Otbonis Caesari[s i]ugusli in
annum proximum in III non(as) lanuar(ias)* | lovi b(ovem) m(arem), lunoni
vacc(am), Saluti p(ublicae) p(opuii) R(omani) vacc(am), divo | Aug(usto)
b(ovem) m(arem), divae Aug(ustae) vacc(am), divo Claudio b(ovem) m(arem).
In colleg(io) adfuerunt | L. Salvius Otbo Titianus, L. Maecius Postumus,
P. Valerius M[a]rinus, M. Raecius Taurus ! / .' .' .' .' .' .' ®.

65 Isdem co(n)s(uHbus) IIII iv(alendas) Ma[rt(jfls)] | in aede divi lub, astan-

tibus fratrib(us) An'al(ibus) cooptat(us) est in locum S[er. 5M/]]pici Galbae'
L. Tampius Flavianus, mag(isterio) imp(eratoris) M. Otbonis Caesaris
[Augmti 11, pro]|mag(istro) L. Salvio Otbone Titiano. In collegio adfue-
r(unt) Olbo Titianus, P. \[aleri]\us Marinus, L. I i .' .' .' .' .' .'«.

Titnli imperatorura domusque imperatoriae 65

Isdem co(n)sulibiis pr(idie) k(aleDdas) Mart(ias) magfisterio) | imp(era-
toris) M. Othonis Caesaris Aug(nsti) II, promag(istro) L. Salvio Othone
Titiano, colleg(i) fratr(um) | Arval(ium) nomine immolavit* in Capitolio ob 60
comit(ia) trib(uniciae) pot(estatis)* imp(eratoris) lovi b(ovem) m(arem), |
lunoni vacc(am), Minervae vacc(am), Saluti vacc(am), Victoriae vacc(am),
Genio p(opuli) R(omani) taur(um), ! Gen(io) ips(ius) taur(um). In colleg(io)
adf(uerunt) Otho Titianus, Maecius Postumus, Valer(ius) Marin(us), ! .' 1 i .' /".

L. Verginio Rufo II, L. Pompeio Vopisco cos.^ k(alendis) Mart(iis),
mag(isterio) | imp(eratoris) M, Otho[n]is Caesaris Aug. II, promag(istro)
L. Salvio Othone Titiano, colleg(i) frat(rum) | Arval(ium) nomine immo- 65
l(avit)* in Capitolio ob laurum positam '^ lovi b(ovem) m(arem), lunoni
vacc(am), | Minenae vacc(ara), Salut[i] vacc(am), Victoriae vacc(am), Marti
taur(um), Gen(io) ips(ius) faur(um). In coll(egio) adf(uerunt) | Otho Titianus,
L. V[tYe//m]s', L. Maecius Postumus, P. Valerius Marinus. j

Isdem co(n)sulibus III non(as) Mart(ias) mag(isterio) imp. M. Otho[n]is
Caesaris Aug. II, | promag(istro) Othone Titiano, coll(egi) fratr(um) Ar[oa]-
l(ium) [n]om[i]ne immolavit* in | Capitolio ob comitia sacerdotior(um) " im- 70
p(eratoris) 0[r]honis Aug(usti) lovi b(ovem) m(arem), lunoni vacc(am), | Mi-
nervae vacc(am), Gen(io) ips(ius) taur(um). In collegio adf(uerunt) Otho
Titianus, P. Valer(ius) Mari(nus). j

Isdem co(n)s(ulibus) VII idus Marl(ias) mag(isterio) M. Othonis Cae-
saris Aug(usti), promag(istro) | Othone T[t]tiano, colleg(i) fratr(um) Ana-
l(ium) nomine immolavit" in Capitolio ob | comitia pontif(icatus) max(imi)"
Othonis Aug(usti) lovi b(ovem) ra(arera), lun(oni) vacc(am), Minerv(ae)
vacc(am), deae | Diae vacc(am), Gen(io) ips(ius) taur(um). I[n] coll(egio) 75
adf(uerunt) Otho Titianus, Otho Aug(uslus), P. Valerius Marin(us) |, L. Mae-
cius Postumus, .' i .' .' .' .' .'*.

Isdem co(n)sulibus pr(idie) idus Mart(ias) \ vota numcupata pro s[a/]ute
et reditu [FtYe///] Germanici imp(eratoris) ", praeeunte L. Maecio j Postumo",
mag(isterio) [VUelli] Germanici imp(eratoris) ", promag(istro) Maecio Pos-
tumo, coll(egi) fra(trum) | Arval(ium) nomine: lov(i) b(ovem) m(arem),
lun(oni) vacc(am), Min(enae) vacc(am), divo Aug(usto) [b(ovem) m(arem)], \
divae Aug(ustae) vacc(am), divo Claudio b(ovem) m(arem). In colleg(io) 80
adf(uerunt) L. Maecius Postumus. \

T. Flavio [Sa6]ino Cn. Aruleno Caelio Sabino co(n)s(ulibus)® pr(idie)
k(alendas) Maias ob comitia | trib(uniciae) pot(estatis) [Vtfe//t] Germanici
imp(eratoris)'', promag(istro) Maecio Postumo, coll(egi) fratr(umj Arval(ium) |
nomine immol(avit) ^ in Capitol(io) lov(i) b(ovem) m(arera), lun(oni) vacc(am),
Min(ervae) vacc(am), Saluti vacc(am), Gen(io) | ipsius t;iur(um). In col-
l(egio) adf(uerunt) Maecius Postumus.

Isdem co(n)s(ulibus) k(alendis) Mai(s) | ob diem imperi [FtYe//t] Ger- 85
mai)(ici) imp(eratoris), quod XIII k(alendas) Mai(as) stalul(iira) est'", magi-

1^'BssAu, inscriptiones Latinae. 5

66 Caput II.

sterio" Vitelli'^ Germ(anici) ' imp(eratoris), promag(istro) L. Maecio Postumo,
coll(egi) fral(rum) Arval(ium) nomine immol(avit)* in Capitolio | lovi b(ovem)
m(arem), lun(oni) vacc(am), Min(ervae) vacc(am), lovi vict(ori) b(ovem)
m(arem), Saluti vacc(am), Felicitat(i) vacc(am), Gen(io) p(opuli) R(omani)
taurum, in | foro Aug(usti) Marti ultori taur(um), Gen(io) ips(ius) taurum.
In coll(egio) adf(uerunt) L. Maecius Postumus.

Romae rep. extra poriam Porluensem in vinea Ceccarelli, ubi fuit hicvs fra-
trum Arvalium, fragmentum tabulae (FI 2031 = Henzen act. Arv. p. XCII; non
totam exscripsi). — 1) Occisis Galba et Vinio consulibus die lan. 1S a. 69, Otho
et frater Titianus in locum eorum successerunl (Tac. hist. I, 77). Titianus iam
fuerat consul ordinarivs a. 32. — 2) Cum in hunc annum magister fratrvm Arva-
lium factus esset Galba, in locum eius successit Otho, ut in huius postea Fitel- -.
lius. Olho iam antea videtur 7nagistri munere funclus esse , unde infra plerum- \
que (v. S9, 64. 68) ad magisterii eius mentionem additur mnnerus II. — 3) Frater \
Othonis, collega eius in consulatu. — 4) Immolavit promagister, cuius nomen sup-
plendum ex superioribus, ut passim. — 5) Nota pro sahite Olhonis d. 50 lan. vota ■
nuncupata esse non in eitndem diem anni proximi sed in diem 5 lan. , propterea
quod hic dies sollemnis erat votis pro salute principis nuncupandis. Votorum i
horum commendandorum causa, ut legitur in nrtis a. 81 in enarratione votorum
nuncupatorum pro salute Domitiani post ?nortem Tiii (VI 2060 v. 59), etiam im-
molabatur. — 6) Nomen erasum est L. VitelHi, fratris A. Vitellii imperaloris , ut
apparet potissimum ex vestigiis relictis v. 67. — 7) Notandum imperatorem occis>/m
nominari, sed tainqi/am privatum. — 8) De comitiis tribuniciae potestatis imperatnri.s
cf supra N. 229 v. 21 et p. 61 not. 7. — 9) Cf Tac. hi.it. 1, 77. — 10) Lavrus posila ia
Capitolio propter victoriam de Sarmatis, de qua Tac. h. 1,79. — 11) 12) De com>-
tiis sacerdotiorum imperatoris, iteyn de comitiis pontificatus maximi cf. Mo. Staatsr.
II p. lOii. 10S5. — 13) Pridie idus Martias, quo dic Olhonem ab urbe profecium e.ise
narrat Tac. h, 1, 90, pro huius sine dubio salute et reditu vota nvncupata sunt ab
Arvalibus ; sed devicto Othone, cum nondum acta huius diei perscripta essent, pro
Othonis nomine, Vitellii positum; id ipsum postea erasum. De nomine GermaJiici
Vitellio indito cf. Tac. h. 1,62. 2,64. — 14) Hic substitutus esse videtur in lociim
Othonis Titiani promagistri, fratrem in bellum comitati (Tac. hist. 2,55) (cf. Hevzi-n
act. Arv. p. V noi. 1). — 15) Hic quoque positum Vitellii nomen ioco Othonis. —
16) Hoc die senatus Vitellium imperatorem videtur agnovisse (Tac. h. 2, 5S, cf.
Henzen act. Arv. p. 64; Mo. Staatsr. II p. 815 not. 2). — 17) Cf not. 2. — 18) Nomen
abrasufn, sed partes litterarum superiores servatae.

242 A. Vitellius L. f. | imperator, | cos. perp.*

Romae, aliquoties descripta saec. XVI (VI 929). — 1) cos. p. p. utium r.r
apographis. Cf. Suet. c. 11: Vitellius comiiia in decem annos ordinavit seque pvr-
petuum consulem.

243 [a] Turre XLIIII
[im]p. A. Vitellius c[os. 'per^^.y

In Sardinia, prope vicum To7'ralba, lapis miliarius viae quae Turri Calarhn
ducebat (X8016 descr. Lama7'mora). — 1) Suppletum ex N. 242 (male edidit ijise
Lamar7nora imp, A. Viteitius Caes.^.

Titnli imperatornm domnsque imperatoriae. 67

Fragmeiitum legis quae dicitur de imperio Vespasiani.

244 foedusve cum quibus volet facere liceat, ita uti licuit divo Aug., j
Ti. Iuli6 Caesari Aug., Tiberioque Claudio Caesari Aug. Germanico. |

Utique ei senatum habcre, relationem facere, remittere, senatus | con-
sulta per relationem discessi6nemque facere liceat, | ita uti licuit divo Aug., 5
Ti. lulio Caesari Aug., Ti. Claudio Caesari | Augusto Germanico. |

Ltique, cum ex voluntate auctoritateve iussu mandatuve eius | prae-
senteve eo senatus habebitur, omnium rerum ius perinde | habeatur ser-
vetur, ac si e lege senatus edictus esset habereturque. |

Utique quos magistratum poteslatem imperium curationemve | cuius 10
rei petentes sendtui populoque Romano commendaverit , | quibusque suf-
fragationem suam dederit promiserit, eorum | comitis quibusque extra
ordinem ratio habeatur. |

Utique ei fines pomerii proferre promovere, cum ex republica ( cen- 15
sebit esse, liceat, ita uti licuit, Ti. Claudio Caesari Aug. | Germanico.' |

Ulique quaecunque ex usu reipublicae maiestate divinarum | hum[a-
njanim- publicarum privatarumque renim esse' | censebit, ei agere facere
ius potestasque sit, ita uti divo Aug., ] Tiberidque Iuh6 Caesari Aug., Tibe- 20
rioque Claudio Caesari | Aug. Germanico fuit. |

Utique quibus legibus plebeive scitis scriptum fuit, ne divus Aug. |
Tiberiusve luHus Caesar Aug., Tiberiusque Claudius Caesar Aug. • Germa-
nicus tenerentur, iis legibus plebisque scitis imp. Caesar | Vespasianus 25
soliilus sit, quaeque ex quaque lege rogatione | divum Aug., Tiberiumve
lulium Caesarem Aug., Tiberiumve | Claudium Caesarem Aug. Germanicum
facere oportuit, | ea omnia imp. Caesari Vespasiano Aug. facere liceat. |

Ulique quae ante hanc legem rogatam acta gesta | decreta im- 30
perata ab imperatore Caesare Vespasian6 Aug., j iussu mandatiive eius a
quoque sunt, ea perinde iusta rataq(ue) | sint ac si populi plebisve iussii
acta essent. |

Sanctio. \

Si quis huiusce legis ergo adversus leges rogationes plebisve scita |
senatusve consulta f^cit fecerit, sive, quod eum ex lege rogatione | plebisve S5
scito s(enatus)ve c(onsuIto) facere oportebit, non fecerit huius legis j erg6,
id ei ne fraudi esto, neve quit ob eam rem populo dare debeto, | neve
cui de ea re actio neve iudicatio esto, neve quis de ea re apud | [s]e
agi sinito.

Romae, labnla magna aenea, a Nicolao Laurentfi f. (Cola di Rienzi) in ecclesia

Taneniti collocata, hodie in museo Capitolino adservata (fl 950). Postremam

esse e plurihus quae perienint apparet. — Ltrum ex lege (cf. v. 51. 55) haec super-

■tint an ex senatus consulto, quaesivil Mo. Staatsr. 11 p. 841. — 1) Cf. supra iV. 215

nfra N. 248. — 2) hamaram, 3) esse e tabula.

68 Caput II.

245 imp. Caesari | Vespasiano Aug. | pont. max., tr. pot. IIP, | imp. IIX%
p. p., cos. III des. IIIF, I s. c.\ | quod vias urbis ] neglegentia | superior.
tempor. | corruptas injpensa sua restituit.

Romae (FI 951, saepius descripta saec. XF et XVI). — 1) Tfibuniciam pote-

statem computavit Fespasianus a kalendis luliis a. 69 (Tac. hist. 2, 79. Suet. Fesp. 6 ;

Borghesi opp. 6 p. 6 seq.), i/t trib. pot. III fuerit secundo anni 71 et pHore anni 72

semestri. — 2) Inip. V appellatus est Fespasianus iam ante finem anni 70 (teste

nummo aureo ap. Eckhel 6, 525, Cohen ^ Fesp. 209), imp. VI ante d. S Apr. 74 (III p. 8S0 ;

Eph. ep. 2 p. 4S7). — 3) Consul tertium Fespasianus fuit a. 74, quartum a. 72;

positus igitur titulus secundo semestri a. 74. — 4) Senatus consulto.
__

T. Caesari imp. Caesari Caesari Aug. f.

Vespasiano imp. III* Vespasiano Aug. Doraitiano^

pontif., tr. pol. II, cos. II pontif. max., tr. pot. IIIP cos. destinato II*

imp. VIIII, p. p., cos. IIII principi iuventutis
C. Papirius Aequos, Y^ leg. III Aug., testamento poni iussit
ex auri p. X.
Romae olim, nunc pars extat Ficetiae (FI 952). — 1) Nota imperatoris voca-
bulum cum numero imperatoriae acclamationis nomini Tili Caesaris adiuncliim,
de qua re cf. Pick Zeitschnft f. Num. 45 488S p. 255. 25S not. 2. — 2) Trib. pot. 111 1
Fespasianus fuit k. lul. 72J75, Bomiiianus consul II processil kal. lan. a. 75 ; positus
igitur titulus secundo semestri anni 72. — 3) Domitiani nomen erasum esse, ita
tamen vt legi et cognosci possit, notavit qui hanc partem lapidis vidit, accuratis
simus Accursius. — 4) Centurio.

247 imp. Caesari | Vespasiano | Aug. pont. max., | trib. pot.*, imp. X.
cos. IIIP, p. p., cens. | designato', | [sjenatus populusq. Caeres.

Caere (XI 560S). — 1) Tribuniciae potestatis numems omissvs est, ut sae/'
in numviis. — 2) Consul quarlum Fespasianus fuit a. 72, quintum a. 7i. — 3) Lustntm
conditum esse a Fespasiano quintum T. Caesare tertium consulibus , i. e. anno 74,
narrat Censorinus de die nat. c. 48. Fidentur igitur censuram suscepisse a. 75.
et quidem anle kal. lulias,. cum iam in tribunicia potestate quarta Fespasianum
(FI 4258) , in tribunicia potestate altera Titum (infra N. 260) reperiamus appel-
latos censores. Hic titulus videtur esse positus initio anni 75. Censor designatu.i
appellatur Fespasianus etiam in inscriptione , eodem fere tempore posita, Olisippo-
nensi II 48S cf Eph. ep. 4 p. 9 (= II S. S247).

248 [jmp. Caesar Vespasianus Aug. pont. m]ax., trib. pot. VP, im[p.
Xlllf, p. p., censor, cos. VI desig. V[//^, et] \ T. Caesar Aug. f. | Vespasianus
imp. VI*, I pont., trib. pot. IV, censor, | cos. IV design. V, auctis p. R. |
finibus poraerium | ampliaverunt terminaveruntq. (In latere Utteris magni.i)
XLVII (in altero latere) p. CCCXX . . . VII.

Romae cippus rep. prope portam S. PauH (FI 4252 cf. Huelsen Herm. 22 p. 62 i
not.). Cippus ab hoc non diversus, praeterquam iwmeHs latervm, et quod minus
integer fuit, olim prodiit prope portam Pinciaiiam descriptus saec. XFI (Huelsen
l. c. p. 622). Similes cippos Claudii habes .<tupra N.245. — 1) Kal. Iul.7i[7S; sed
eonsulatus numerus ostendit, iitulum esse positum a. 7S. — 2) Numerus incertus ;

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 69

nummi (Eckhel 6, 562) UtuUque (polissimum JS. 246. 254) demonstrant yespasianum
Tilo plerumque sex imperatoriis acclamalionibus fuisse superiorem, ut hic fuerit
imp. XIJ,- sed aliunde conslat Fiespasianum imp. Xlll futsse dictum iavi d. 21 Mai.
anni praecedenlis (III p. 852 cf. X 8023i4). — 3) Consul sextum f^''espasianus fuit
a. 73, septiinum a. 76. — 4) Numerus firmaUir apographo exempli Pindani,

249 irap. Caesar | Vespasianus Aug. | pontif. max., tribunic. | potest.
VI, imp. XUII, p. p., I cos. VI* desig. VII, censor, | locum viniae publicae |
occupatum a privatis | per collegium pontiQcum | restiluit.

Romae antea ad muros urbis inter porias Appiam et Ostiensem, nunc in museo
Capitolino (Fl 933 cf. Lanciani BuU. com. 1882 p. 1SS). — 1) A. 7S (anie kal. lul.,
propter trib. poL VI).

250 imp. Caesar Vespasianus Aug. pontir. max., 1 Irib. pot. VII, imp.
XVII, p. p. , cos. VII* design. VIII, j templum Matris deum terrae motu
conlapsum reslituit.

Herculanei rep., nune JSeapoK (X 1406). — \) A. 76 (ante kal, lul., propter
trib. pot. FII).

251 imp. Caesar | Vespasianus ] Aug. cos. VIIF | fines agrorum |
dicatorum [ Dianae Tifat. a | Cornelio Sulla* | ex forma divi | Aug. restiluit.

Capuae (X 3828). — \) A. 77 (vel 78). — 2) Cf. relleiui 2, 23.

252 [imp. Caesari] \ Vespasiano Augusto | pontifici maxim., | tribunic.
potestat. ...', I imp. XVII, p. p., | cos. VIII desig. VIIIF, censori, |
conservatori caerimoniarum | publicarum et | restitutori aedium sacrarum, |
sodales Titi.

Romae (FI 934 ad exempla Poggii, Aceursii, Smetii, aUorum). — 1) Tilulus
positus post d. k. lan. 77 quo consul octavum factus Vespasianus, ante d. k. lan. 79
quo factus est consul nonum; numerus tribuniciae potestatis , qui periit, fuit aut
Vin aut VIIII aut X, imperatoriae acclamationis vix fuil, ut traditur, XVII, cum con-
stet yespasianum iam d. 2 Dec. 76 fuisse imp. XVUI (C. III p. 835).

253 inop. Caesar Vespasiajnus Aug. ponti^/!.] max., trib. pot. | VIIII*,
inip. XIIX, p. p., cos. IIX design. VIIII; | imp. T. Caesar Aug. f.* cos. VI
desig. V[//]; | Domitianus Caesar Aug. f. | cos. V desig. VI, vias | a novo
munierunt | per L. Antonium Nasonem | proc. eorum'.

Prope Prusam Bilhyniae (Brussa) (III S. 6993). — 1) hal. lul. 77/7«. —
\ota hic datum Tito nondum Augusto imperatoris praenomen; qua de re dixerunt
Mummsen Wiener Numistn. Zeitschr. 5, 1871 p. 438seqq., Pick Berliner Numism.
Zeitschr. 15, 227 seq. Reperitur etiam diclus T. imp. Caes. Aug. f., ut in titulo prae-
tiirii Camuntini (areh. ep. Mitth. 5 p. 216) et in nummis quibusdam (Pick Zeitschr.
f. Num. 15 p. 229. 250). Cf. etiam infra N. 239. — 3) Procurator Bithyniae notus
etiam ex nummis (Eckhel 2, 404).

254 imp. Caes. Vesp. Aug. pont. | max., trib. pot. X, imp. XX, p. p.,
cos. IX'; I imp. T. Vesp. Caes. Aug. f. pont., trib. | pot. VIII, imp. XIIII,

cos. VI[7]; I I ! .' 1 .1 ! i ! .'!!!!!!(! | .' .' .' .' .' .' ! ! ! ! ! / i ! ! ! !'; | C. Cal-

70 Caput II.

petano Rantio Quirinali | Val. Festo leg. Aug. pr. pr.'; ] D. Cornelio Mae-
ciano leg. Aug.^; | L. Arrunlio Maximo proc. Aug.*; | leg. VII Gem. fel.®; |
civitates X | Aquiflavienses Aobrigens. | Bibali Coelerni Equaesi | Interamici
Limici Aebisoc' | Quarquerni Tamagani.

In Gallaecia loco dicto Chaves (regni Porhigallici) (II 2477 cf. suppl. p. 902
ad exemplum potissimum Gasparis Castri suviptum anno 1348). — 1) A. 79. —
2) Erasum nomen Domitiani. — 3) Huius legati propraetore provinciae Hispaniae
titulum dabimus infra inter senatorios. — 4) Legato Augusli sine dubio leginnis
eius quae mox nominatur septimae Geminae felicis. — 5) Procuratore Augusti, sci-
licet Asturiae et Gallaeciae. — 6) Fidetur casus sextus (cf. supra JVr. 2S2 not. 4).
— 7) Cum reliqua nomina civitatum harum Gallaecarum ordine litlci-aruin dispositu
sint, Figueiredo doctus Portugallus cotiiecit, in lapide fuisse ^EBISOC vel ^EBISOG ;
et memorari fluvium ISebim apud geographos ; cf. Huebner l. c. p. 902.

255 divo Vespasiano Augusto s. p. q. R.

impp. Caess. Severus et Antoninus pii felic. Augg.* restituer.

Romae in epistylio aedis ordinis Corinthii sitae in foro sub Capitolio, cuius
hodie supersunt tres fantum columnae cum litteris . . . estituer. ; tntegram in-
scriptionem vidit auctor syllogae Einsidlensis (FI 938). — Templum divi Fespa-
siani memorattir a chronographo q. d. a. 3S4 et in Curioso urbis. Cf. lordan top.
I 2 p. 192 seq. 411. — 1) Nota Severum, qui alias dicitur Pius Pertinax, una cum
filio dici Pium Felicem.

256 divo Caesari | Aug. Vespasia |no, censori, | municipium M[M]jni-
guense d. d., | L. Aelius PYonto | dedicavit.

In Baetica loco dicto Mulva, ubi fuit municipium Muniguense, rep., nunc
Hispali: descr. Huebner (II 4049).

257 Fl^viae Domitillae* | [imp.] Vesp5si5n[t C]aesar[ts] Aug. |

Herculanei rep., est Neapoli (X 1419). — Titulus positus ante consccrationem
Domitillae, quae evenit fortasse demum sub Tito (Eckhel 6, o4S. 546.).

258 T. Caesari XM[g. f.] | Vespasiano im[p.], \ trib. potest., co[s.]S
censori desig.^ | colIegioru[m] | omnium sacerd[oa]^

Romae in foro rep. a. 1879 (Eph. epigr. 4, 799). — 1) Titus Iribuniciam pole-
statem accepit biennio post patrem, i. e. kalendi^ luliis a. 71, consul primum fuit
a. 70, iterum a. 72; titulus igitur positus est secundo semestri a. 71, — 2) Cf. N. 247
not. 5. — 3) De Caesaribus in collegia sacerdotum maiora omnia ex s. c. supra nume-
rum adleclis cf. Mommsen Staatsrecht II p. 1030. Adlectionem T. Caesaris ititer
Augustales testantur acta eorum (FI 1984).

259 [Caesari] T. imp. | [F]espasiano, Aug. ( [FJespasiani f., conser|-
[wfl]tori Pacis Aug.

Falentiae (II 5732 vidit Huebtier ; supplevit Mommseti acl. acad. Berol. 1860 •
p. 430).

360 imp. T. Caes. | Aug. f. | Vespasian. | pout., tribu[n.] pot. II*,
imperat. IIII, | cos. II design. IIF, j censori, d. d.

Sestini in Vmbria (Bull. deW inst. 18S6 p. 141). — 1) Kal lul. 72,5, — 2) Consuli
tertium fuii a. 74.

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 71

261 T. Caesari Aiig. f. | Vespasiano pontif., | imp. XII, trib. pote.
Vir, \ cos. VF, I provincia Lusitania, j C. Arruntio Catellio | Celere^ leg.
Ang. pro pr., | L. lunio Latrone | Conimbricese flamine | provinciae Lusi-
taniae, | ex auri p. V.

Merida (Augustae Emeritae) prov. Lusitaniae (II S. SS64). — 1) Kal. lul.
77i78. — 2) Consul sextum fuit a. 77, seplimum a. 79. — 3) L. Pompeius Fopiscus
C. Arruntius Calellius Celer notus eliam ex actis fratrum Arvalium.

S62 imp. Titus | Caesar | Vespasianus Aug. | pontifex | maximus,
tribunic. | potestate VIIIl, | imp. XIIII, p. p., cos. VII* | designatus VIII, |
censor fecit.

Prope Romam rep. ad viam AureUam lapide circiter deeimo tertio (VI 942 =
XI37S4). — 1) A. 79.

263 [»]mp. [T.] C[ae]sa[r] divi Vespasiani f. Aug. pont. max., | trib.
potest. X', imp. XV, cos. | VI[//]\ censor, p. p., [et] Caes. [divi f. Domi-
tianns] \ cos. VIP, [p]rinc. iuventutis, | [per] | A. Caesennium Gal[/Jum |
leg. pro pr.^ vias provinci|aru[w] G[a/a]tiae Cappad[oj;ciae Ponti Pisidiae
Pa|pblogoniae Lycaoniae | Armeniae minoris | straverunt. | LXXI.

Inter Ancyram et Dorylaeum, cnlumna miliaria (III 318 descr. Havtilton). —
1) Kal. lul. 80j8i. — 2) A. 80 Titus fuit consul octavum, Doviitianus septimum.

— 3) Idem legatus est infra N. 268.

264 senatus populusq. Romanus imp. Tito Caesari divi Vespasiani f.
Vespasian[o] Augusto pontif. max., trib. pot. X*, imp. XVII, [c]os. VIIP,
p. p.\ principi suo, quod praeceptis patr[is]'' consiliisq. et auspiciis gentem
ludaeorum domuit et urbem Hierusolymam , omnibus ante se ducibus
regibus gentibus aut frustra petitam aut omnino intem[p]tatam, delevit.

Romae in arcu in circo maximo, semel descripta ante saec. IX, quod exemplum
servavit codex Einsidlensis saec. IX et ex simiU codice Poggins (VI 944). — 1) K.
lul. 80 81. — 2) Consul VIII fuerat a. 80. — 3) Nota abesse censoris vocabulum.

— 4) patriae traditur.

265 senatus | populusque Romanus | divo Tilo divi Vespasiani f. |
Vespasiano Augusto.

Romae in arcu, qui extat in summa sacra via, omato anaglyphis spectantibus
ad pompam triumphi ludaici (VI 94S).

266 Iuba[e] I August[ae] | divi Tit[t /".], | Trumplin[i] et Benacens[es].'
Prope Brixiam rep. (V 4313). — \) De his populis attributis rei publicae

Brixianorum, cf. Mo. C. V p. S07. S1S.

267 Domitiano cos. I[/]', | sacerdoti | [c]onlegiorum omniu[m]*, (
[p]rincipi iuventuti[s].

Curibus Sabinis nt videtur rep.: servavit Marinius (IX 4953). — 1) Potest fuisse
■ liam III vel IIII. Positus est titulus post kal. lan. 75, quo die Domitianus processit
consul iterum. — 2) Cf N. 2S8 not. 5.

72 Caput II.

268 imp. Caesar divi Vespasiani | [f. DomitianusY Aug. pofnjt. max., |
irib. potest., cos. VIIF desig. VIIII, p. p., per | A. Caesennium Galluni leg. I
pr. pr. vias provinciarum | Galatiae Cappadociae | Ponli Pisidiae Paphla-
goniae j Lycaoniae Armeniae minoris | stravit. | VIII | rj'.

Ancyrae (III S12 cf. p. 973 descr. Perrot). — 1) Deesse aliquid non traditur,
sed apparet erasum esse nomen Domitiani. — 2) A. 8S (ante diem /4 Sept., quo
coepit tribunicia potestas altera).

269 imperator Caesar | divi Vespasiani f. | Domitianus Aug. | Ger-
manicusS pontifex | maxsumus, tribuniciae | poteslatis VIIIP, imp. XXF |
cos. XV ^ censor | perpetuus', p. p., ab arcu, [ unde incipit Baetica, | viam
Aug." [restituit\ | . . . .

Cordubae, columna miliaria viae priviariae provinciae Baeticae (II 4721). —
1) Germanici nomen inditum est Domitiano, testibus nummis, anno 85 vel 84 (Eckliel
6, 596 seq.). — 2) U Sept. a. 89/15 Sept. a. 90. — 3) Nummi et diplomata data
veteranis haec fere docent de acclamationibus imperatoriis Domitiani (cf. Cham-
balu de magislratibus Flaviorum, Bonn 1881 p, 2o). Imperator iterum Domitianus
appellatus erat iam ante finem anni 81, si in hac re fides est nummo subaerato ap.
Cohen^ Dom. 257 (cf Cohen ed. 2 I p. 320 not. 1), certe ante d. 19. Aug. 82 (1X3420),
imperalor tertium appellatus est inter 20 Sept. 82 et 9. lun. 85 (Eph. ep. 4 p. 498;
3 p. 615) ; d. 5 Sept. 8i iam fuit imp. VII (Eph. ep. 3 p. 95 cf eliam X 7227),
imp. Vllll d. 3 Sept. 83 (C. III p. 833), imp. XI ante finevi a. 83 (nummi ap. Eckhel
6, 581, Cohen^ Dom. 189. 190) et adhuc d. 17 Febr. 86 (C. III p. 833), imp. XII
d, 15 Mai. 86 (C. III p. 837), imp. XIII eodem anno ante d. 14 Sept. (nummus ap.
Eckhel 6, 181, Cohen^ Dom. 207), imp. XIIII ante finem eiusdem anni 86 (Eckhel
6, 582 ; Cohen " 208. 211) et adhuc a, 88 (X 7885), imp. XV ante 14 Sept. 88 (Cohen » 242),
imp.XIX d. HSept, 89 (Cohen'^ 230/4), imp. XXI eodem anno exeunte (Cohen^ 233 seq.)
et adhuc d. 27 Oct, 90 (Eph. ep. 3 p. 634) alque adeo d. 14 lun, 92 (C. III p. 838),
imp. XXII d. 15 lul. 95 (C. III p, 839) ; hunc numerum non excessit. — 4) Domi-
tianum consulatus decem et septefu cepisse, ex his septem medios continuavisse narrat
Suetonius Dom, 15; scilicet processit consul FIII a. 82, IX a. 85, X a. 84, XI a. 83,
XII a. 86, XIII a. 87, XIIII a. 88, cos. XF a. 90 (quo anno hic titulus posilus est),
cos. XVI a. 92, cos. XVII a. 93. — 5) Censoria potestas videtur Domitiano decreta
esse a. 84 exeunte una cum consulatu in decem annos (Dio 6i7, 4 cf Mo. Staatsr.
II 1045 not. 5); diplomata data veteranis ostendunt d. 5 Sept. 84 Doinitianum
abstinuisse adhuc a censoris appellatione (eph. ep. 3 p. 95), d. 3 Sept. 83 appellari
voluisse censoria potestate (C. III p. 833), d. 17 Febr. 86 censorem perpetuum (C. III
p. 836) ; idque retinuit. Nuvimi docent coepisse censoris perpetui appellationem ex-
eunte a. 83 (post 14 Sept.) (Eckhel 6, 581). — 6) Augusta dicta via, fucta ab Augusto
(supra N. 102).

270 ex comitatu | imp. Domitiani Aug. | Germanici, | ab aquis | Sta-
tiellis.

Aquis Statiellis (Acqui) rep, parva lamina aerea, est Taurinis (V 7306),

271 Domitiae Cn. f. | Domiliani Caesaris | d. d.
Herculanei in theatro rep. (X 1422).

272 in honorem memoriae domus Domitiae Augustae, Cn. Domiti
Corbulonis | fil(iae)', Domitii Polycarpus et Europe, loc(o) dat(o) decreto

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 73

ordiuis decur(ioniini)-, aedem ( fecenint et exornaverunt slatuis et reliquis
rebus pecunia sua, eiusdem|que tutelam in perpetuum reipublicae dederunt
sub inscriptione infra scripta: |

Imp. Caes(are) T. Aelio Hadriano Antonino Aug. Pio 111 M. Aelio
Aurelio Caes(are) cos. , VUIl k. Maias^, Gabi(i)s in municipio in curia
Aelia Augusla, scribendo atfuit universus ordo | decurionum. Referen-
tibus L. Vipstano L. f. Cl. Publicola Messalla, L. Setrio L. f. Pal. Prisco
Illlvir(is) q(uin)q(uennalibus) :

Cn. Domilium Polycarpum nomine suo et Domitiae Europes coniugis
suae I offerre ordini decurionum et sevirum Augustalium IIS X mfilia) n(um-
mum), — qu[t] iampridem extruxisset templum in honorem ac memo-
riam Domitiae Corbulonis fil(iae) et hoc pietatis suae adfectu | exornet,
et mehorem faciat ordinem n(ostrum), singulis etiam universisque prodesse
festinet, at quos ex reditu eius pecuniae fruclum semper desideret per-
venire, — confugiendo at | aeternam rem publ(icam) n(ostram) petendo,
ut secundum exemplum codicillorum C(laudii) VitaUs^ slipulatione inter-
posita desiderio suo lalis condicio decerneretur, ut ex reditu eius pecu-
niae ) 111 Idus Febrar(ias), natale Domitiae, praesentibus decurionib(us) et
sevir(is) discumbentibus in publico aequis portionibus fieret divisio; item
hoc amplius in tutela et ornationibus | templi V m(ilia) n(ummum) sub
eadem condicione inferret*.

q(uid) d(e) e(a) r(e) f(ieri) p(laceret), d(e) e(a) r(e) it(a) c(ensuerunt) ] :

placere universis secundum relationem s(upra) s(criptam) pecuniara
accipi praestarique in per[2>e]tuum, ut celebraretur natalis dies ac momoria
Domitiae Corbulonis fil(iae), et ex reditu HS X m(iliuni) n(ummum) | divi-
sionibus factis discumberetur in publ(ico), et si ullo tempore intermissum
esset quominus praestaretur it quot ordo decrevisset, aut si ordo resci-
disset decretum | suum mutassetve condicionem, tum omnis summa, quae
in hanc rem accepta esset, eadem condicione municipibus Tusculanis con-
festim renumeraretur. |

Hoc decretum post tres relationes placuit in tabula aerea scribi et
proponi in publico, unde de plano recte legi possit.

Gabiis rep., nunc Parisiis (XIF 2793). — 1) Cf. Dio 66, 3 ; Suet. Dom. 4. —
2) Decuriones municipii Gabini, ubi lapis repertus est. — 3) 25 Apr. 140. — 4) Clau-
dius Filalis similem donationem Gabinis fecisse putandus est. — 5) Scr. inferre.

273 M. Cocceius [M. f. .... Nerva cos.\ \ augur, sodal[is Augmt.
.... quaest.] urb,, Vlvir turma[e eq. R., . . . . salius] \ Palat., triumphaUb[Ms'
ornameritis] \ honoratus* patron[Ms] | velustate conla[ps] *

In oppido Lmbriae Sassoferrato (Doni 4, 5i qui habuit a Perotto domino
lapidis). Supplevit Borghesi ann. inst. 4846 p. S40 «= opp. 5 p. i9. — 1) trium-

74 Caput II,

phalis Iraditur. — 2) Accepil Nerva omamenta Iriumphalia a. 65, cum praelor
esset designatus (Tac. ann. 45, 72).

274 Libertati ab imp. Nerva Ca[«s]ar[e]* Aug., anno ab urbe con-
dita DCCCXXXXIIX XIIII [k.] Oc[t.]\ restitu[fae] s. p. q. R.

Romae in Capitolio (FI 472 , seinel desc7'ipta ante saec. IX, quod exemplum
tradunt vetus codex Einsidlensis et ex simili codice Poggius). — 1) Calari, 2) XIlll
Oci traditur. Annus 848 aerae Capitolinae respondet anno p. Chr. 96; XI III
kal. Oct. (18 Sept.) dies est, quo occiso Domitiano Nerva imperator factus est
(Suet. Dom. 47). Libertatem tunc redditam esse ait etiam Plinius ep. 9, 43, 4
(simiUter Tac. Agr. 5); et extant nuvimi Nervae inscripti Libertas publica (Cohen^
2 p. 40).

275 imp. Caesari Nervae Aug. | p. p., cos. IP, civitas Citieusium.

Citii (hodie Lariiaca) iti Cypro: descripsit saeculo superiore Doin. Sestini
(III 246). — 1) Consul pri^num Nerva fuerat a. 74, consul iterum a. 90 ; hic titulus
positus a. 96, cum kal. lan. 97 tertium consul dici coeptus sit.

276 injp. Nervae Caesari Aug. j pontifici maximo, tr. | [j?]otesl., p. p..
cos. III I [rfesj]g. IIIF, Pudens Aug. lib, | [p]rocurator ( [de sm]o posuil.

Prope Hispalim in fodinis aerariis antiquis , hodie de Rio tinto vocalis, rep.
lamina ahenea, nunc Matriti (II 956). — l) A. 97. Tribuniciae potestatis numerus
potest omissus esse, ut omiltilur etiam in titulo IX 5969.

277 imp, Nerva | Caesar | Augustus | Germanicus* | pontifex | maxi-
mus, I tribunicia | potestale II, | cos. III | designatus IIII, j pater patriae, j
faciundum curavit.

Romae (FI 952). — 1) Germanicus dictus est Nerva cum Traidno 7nense
Octohri vel Novembr. a. 97 (cf. Eckhel 6, 406).

278 [t]mp. Nervae 1 Caesari Aug, | pontif. max., | trib. pot. III, [

cos. iir.

Salonis (Spalati) rep. a. 4874 (III S. 8703). — [) A. 97. Quod Nerva, iin-
perator factus viense Sept. a. 96, anle kalendas lanuarias anni 98 dici potuit
tribunicia potestate tertium, argumento esl iam sub Nerva coeplum esse, ut tribu-
nicia potestas renovaretur d. 40 Dec. Nec tamen ubique haec ratio usurpata est:
extant enim nummi inscripti imp. Nerva Caes. Aiig. p. m. tr. p. II cos. Illl p. p.
(Eckhel 6, 409), cusi (ut quartus consulatus ostendit) anno 98. Cf. Mommsen Staatsr.
//3 799 not. 5.

279 [imp. Nervae \ Caes]ari A[ug. \ Ger]m. pont. max,, ] [trib. p]ot.
II, imp. iter., | [cos.] lUlK p. p.. | [d.] d,

Brixiae (F 4314 vidit Mo7nmsen). — 1) A. 98 (vel si suppleris [cos, des.] 1111,

a. 97).

•

280 imp. Caesar | Nerva Aug. Germ. | pontif. max,, trib. | potest. III,
cos. IIIP, p. p., I viam a Tripontio ad | Forum Appi ex glarea | silice ster-;
nendam | sua pecunia incohavit; | imp. Caes. J Nerva divi Nerv[ae /".] |!

Tituli imperatorum domusque imperatorie. 75

Trai[a]uus Aug. ] Germ. \)[ont. »n]ax., | Irib. potest., cos. 111', p. [p.], | con-
summavit.

Prope Fortim Appii, lapis miliariui viae Appiae (X682i, recognovit Momjnsen).
— 1) Consul quartum ^erva fuit a. 98. — 2) CoJisul tertium fuit Traianus a. 100,
quartum a. 101, ut illo anno titulus positus sit.

281 Sergiae [ Laenatis f. \ Plautillae, ] malri j imp. Nervae [ Caesaris Aug.
Romae in aedibus privatis (Smetius vis. Neap. p. ili aliique; Grut. 246, 2

ubi male, auctore Ligorio, reperta dicitur Antii).

282 Providentiae | imp. Caesaris Ner^ae | Traiani Augusti | Germanici |

ex s. c.

Tarracinae, ara omata anaglyphis quae videntur spectare ad institutionem
rei alimentariae (X 6510).

283 Pietati | imp. Caesaris divi Nervae fil. | Nervae Traiani Aug.
Gerni., p. ra., | tr. p. \W, cos. IP, p. p., | ex. s. c.

Romae (VI 363, semel descripta saec. XF). — 1) 10 Dec. 98199. — 2) Consul
iterum fuit a. 98.

284 imp. Caesare | divi Nervae f. \ Nerva Traiano | Aug. Germ., | pont.
max., trib. | pot. IV, cos. 111*, | p. p., | L. Munatio Gallo | leg. Aug. pro
pr.2 I XIX.

Jn Numidia inter Lambaesim et Thamugadem , miliarius nescio cuius viae
(VII1 10210). Eadem inscriptio, excepto numero milium, est VII1 10186. — 1) Tri-
bunicia potestate quartum Traianus fuit 10 Dec. 99^100, consul tertium factus est
kalendis lanuariis a. 100. — 2) Idem legatus memoratur VIII 2535. 10667. Eph.
ep. 7, 559.

285 X. I Imp. Caesar divi | Nervae f. Nerva | Traianus Augustus Ger-
manicus, pontifex | maximus, tribunicia | potestate VP, imp. II, | cos. III,
j)ater palriae, | incohatam a divo Nerva | patre suo peragendam | curavit.

Prope Neapolim, columna miliaria viae Puteolis Neapolim ducentis (X 6928
ad apographa facta saec. XV; idern titulus , excepto numero milium, legitur
X 6926. 6927). — 1) 10 Dec. 101\\02.

286 imp. Caesari | divi Nervae f. | Nervae Traiano | Aug. Germanico |
Dacico', pontifici | maximo, tribunic. \ pot. VII, imp. IIII, cos. V*, p. p., |
tribus XXXV, I quod liberalifate | optimi principis | commoda earum etiam |
locorum adiectione^ | ampliata sint.

Romae rep. ad circum maximujn, nunc in museo CapitoUno (VI 955). —
1) Dacici cognomen Traiano inditum esse anno 102 exeunte docent mtmmi (Eckhel
6, 415 cf Mo. Herm. 5 p. 127. 131, Staatsr. //» p. 806 not. 4). — 2) Contul quintum
processit Traianus kal. lan. 103, quo anno hic titulus positus est (ante 10 Dec,
quo coepit tribunicia potestas octava). — 3) Loca inlelleguntur in circo , nimirum
plebi urbanae tribuum triginta qutnque a Traiano attributa.

287 imp. Caesari divi Nervae f. Nervae | Traiano Aug. Germ. Dacico
pontif. max., j trib. potes. VIII *, imp. V*, cos. V, p. p.

76 Caput II.

287" municipia | provinciae | Lusitaniae stipe | conlata quae opus j
pontis perfecerunt: | Igaeditani | Lancienses Oppidani | Talori | Interan-
nienses | Colarni | Lancienses Transcudani | Aravi | Meidubrigenses | Ara-
brigenses | Banienses | Paesures.

In Hispania, in areu triumphali qui exlat medio in ponte flu7ninis Tagi,
prope oppidum quod ab hoc ponie nomen traxit Alcantara (in fronte arcus extat
adhuc N. 287, in parietibus oli?n legebatur saepius repetita lY, 287 ") (II 759. 760).
1) Dec. 1051104. — 2) Fidetur numerus errore positus pro IV; cerle ex diplomate
quodam militari, quod referemus infra, apparet Traianum eLiam d. 13 Mai. 105
dici voluisse imp. IF.

287* imp. Nervae Traiano Caesari Augusto Germanico Dacico sacrum.
Templum in rupe Tagi superis et Caesare plenum,

Ars ubi materia vincitur ipsa sua,
Quis quali dederit voto, fortasse requiret
Cura viatorum, quos nova fama iuvat:
5 Ingentem vasta pontem qui mole peregit,
Sacra litaturo fecit honore' Lacer.

Pontem perpetui mansurum in saecula mundi

Fecit divina nobilis arte Lacer.
Qui pontem fecit Lacer, et nova templa dicavit
10 (Scilicet et superis munera sola litant*),
Idem Romuleis templum cum Caesare divis
Constituit; felix utraque causa sacri.

C. lulius Lacer [/).] s. f. et dedicavit, amico Curio Lacone Igaeditano.

In aedicula sita iuxta enm pontem, in quo est arcus cuvi titulo qui prae-
cedit (II 761 ad exemplum quod ab Ilispano aliquo accepit Accursius a. 1527).
Duobus gemetlis epigrammatis sacellum dedieatum est Traiano et divis imperato-
ribus (Mo.). — 1) Haec perplexe dicta expUcare temptavit Huebner C. II l. c.

288 imp. Caes. Nervae

Plotinae Traiano Aug. Ger. Mar[c]ia

August. Dacico pont. max., tr. nae'^ Aug.

pot. IX*, cos. V, d. d.
Lunae olim (XI 1533, bis descripta saeculis superioribus). — \) 10 Dec. lOijS.
— 2) martianae vel malriane Iraditur.

289 imp. Caesari ] divi Nervae f. | Nervae Traiano | Aug. Germ.
Daci[co pontifici max., | tribunic. potest. | XII', imp. VI '^, cos. V, p. p., | de-
victis Dacis^ | Foroclaud. publ.

Aime-en-Tarantaise, ubi fuit Forum Claudii Ceutronum Axima (XI1 103). —
1) Dec. 107 jS. — 2) Bellum Dacicum alterum ad finem perductum esse videtur paullo
ante quam haec inscriptio incisa est, a. 107 (cf. Mommsen ad III 550). — 2) Impe-
rator sextum reperitur Traianus appellatus iam in titulis anni 107 (yill 9767. 1X56).

Tituli imperatorum dorausque imperatoriae. 77

290 [imp.] Caesa[r | divi] Nervae f. ^[erva \ r]raianus A^w^r.] [ Germ.
Dacic, I [po]nt. max., tr. pot. XIIP, [ imp. VI, cos. V, p. p., | aquam Traia-
nam* | pecunia sua j in urbem perduxit | emptis locis | per latitud. p. XXX.

In agro Romano non longe a Veiis rep. (Fl 1260. XI 3793). — 1) Dec. 108/109.

— 2) Jqua Traiana viemoratur in nummo Traiani quintum comulis (a. 103 — 111)
(Eckhel 6, 42S). Cf. praeterea lordan Top. 1 1 p. 47o.

291 V. 1 Imp. Caesar | divi Nervae f. | Nerva Traianus | Aug. Germ.
Dacic, 1 pont. max., Ir. pot. | XIII ', imp. VT, cos. V, | p. p., | viam a Bene-
vento I Brundisium pecun. | sua fecit.

Beneventi, columna miliaria (IX 6003). — 1) 10 Dec. 1081109. — 2) Testi-
jnonia veterum de hac via Traiana (ita enim appellatur in nummis) congessit
Mommsen C. IX l. c.

292 s. p. q. R. 1 [t]mp. Caesari divi | Nervae f. Nervae | Traiano
Augusto I Germanico Dacico, | pontif. max., tribunicia [ potest. XVI', imp.
VI, cos. VP, p. p,, I optime de republica | merito domo forisque.

Romae in foro Traiano repertae bases tres eodem titulo inscriptae, dtiae valde
muUlae, una paene integra, cuius paucas laeunas supplevimtu ex illis (IH 959).

— 1) 10 Dec. 1111112. — 2) J. 112.

293 [imp. C]aesar divi [ [iVe]rvae f. Nerva \ [Tr^aianus Optimus' [ [Au]g.
Germ. Dacic, pont. [ma]x., Irib. pot.XVT*, imp. VI, cos. VP, p. p., | [pon]tem
novum a fundamentis | [oj)]era militum suorum et | pecunia sua j [p]rovin-
ciae Africae fecit.

In Africa prope Similthu (Schemtii) in alveo Bagradae fluminis (FII1 10117
repperit Tissoi). — 1) Offendit Optimi nomen ea ratione positum, quam tam nummi
quam tituli ab anno demum 114 proponunt. Fortasse titulus conceptus a. 112 post
intervallum incisus est eoque tempore interpolatus (Mo.). — 2) 10 Dec. 1111412.
— 3) A. 112.

294 senatus populusque Romanus imp. Caesari divi Nervae f. Nervae |
Traiano Aug. Germ. Dacico, pontif. | maximo, Irib. pot XVII, imp. VI, cos.
VI p. p.* I ad declarandum, quantae altitudinis | mons et locus tantis ope-
ribus' sit egestus.^

Romae in eolumna Traiani in foro Traiano adhiic superstite (FI 960), —

' ) 10 Dec. 1121113. — 2) Litterae is ope dudum perierunl, descriptae ab auctore

leris syllogae Einsidlensis (de qua cf. supra p. 28 not.) ; tantis viribns is qiii de

scripsit saec. Xlf^, auctor syllogae Signorilianae, ex supplemento. — 3) Cf. Dio 68, 16

et ex recentioribus Becker top. p. 384, lordan top. 1 2 p. 434.

295 imp. Caesar divi Nervae f. | Nerva Traianus Optimus' Aug. j
Gormanicus Dacicus, pontif. max., [ tribunic potest. XVIII*, imp. Ml. (os.
VI, p. p., [ sacraria numinum velustate collapsa a solo restituit.

Romae (FI 962). — 1) Optimi appellationem recepit, et deinde ea tamquam
proprio nomine usus est Traianus a. 114 (Eckhel 6, 450. 448) ; ut optimus princept
relebratur etiam antea (Eckhel 6, 418 seq.; C. VI 961). — 2) Dec. 113(114.

78 Caput II.

296 imp. Caesari divi Nervae filio | Nervae Traiano Optimo Aug. |
Germanico Dacico, pontif. max., trib. | potest. XVIII \ imp. VII, cos. VI, p. p., |
fortissimo principi, senatus p. q. R.

Beneventi in arcu qui extat, ab utraque parte legitiir (IX 1SS8). — l) Dec.

iisjm.

297 imp. Caesari j tlivi Nervae f. | Nervae Traiano Opjtimo Aug. Germ.
Dacico I Parthico*, pontif. max., Irib. | pot. XVIII, imp. VII, cos. VI, | patri
patriae, municipes.

Cisimbrii in Baetica rep. (II 2097 de.tcr. Huebner). — 1) Traiano Parthici
cognomen publice impositum esse exeunte demvm anno HS vel etiam anno 416.
ostendvnt tituU qui seq7iuntur, factum id esse ante d. 29 Aug. 1i6 ostendunt nummi
Alexandrini. Cf. Mommsen ap. Droysen Hellenism. III 2 ed. 2 p. S61 seq., item ad
C. III S. 7086. Sed cum anno Hi, quo hic titulus positus est, Traianus quam
maxime rem gereret contra Parthos, non mirum esl iam tu?n a nonnulUs eum Par-
thicum diclum.

298 imp. Caesari divi Nervae f. Nervae

Traiano Optimo Aug. Germaoic.
Motinae Dacico, pont. max., tr. pot. XVIIIP, imp.
Aug., cos. VI, p. p., providentissimo principi,

coniugi Aug. senatus p. q. R., quod accessum . ,

». 1- . • , ,. sorori Aug.

Italiae, noc etiam addito ex pecunia sua

portu, tutiorem navigantibus reddiderit.
Anconae in arcu qui extat (IX S894). — 1) Dec. IHjHS. — 2) Imp. VIII 7ion
repperi in tituUs Traiani, iinp. IX coniunctum tantum cum Irib. post. XIX (lapis
citatus a Borghesio opp. 5, 22 acruratius descripfus est C. X 6887).

299 imp. Caesar | divi Nervae f. | Nerva Traianus | Optimus Aug.
Ger. 1 Dacicus, tribunic. | potest. XIX S imp. XI, j cos. VI, p. p., | faciundum i
curavit.

In ponte Metauri fluminis (Fabretti S98, 289 qui descripsit). — 1) Dec. 1141113.

300 imp. Caesari | divi Nervae [/". | Nervae] ' Traian. ( Optimo Aug.
Germ. | Dacic. Parthic^ pont. \ max., trib. potest. XX^ | imp. XII, cos. VI,
patri patr., | cultores lovis Heliopollitani Berytenses qui | Puteolis con-
sistunt.

NeapoU (X 1654, descripsit saec. XFI Accursius). — 1) f. Nervae om. Acc. —
2) Cf N. 297 not. 1. — 3) Dec. IISjlU.

301 imp. Caesar divi Nervae f. Nerva Traianus Optim. | Aug. Germ.
Dacic. Parthic, pontif. max., trib. po|testat. XX*, imp. XIII, procos.', cos.
VI, p. p., I equitibus et peditibus qui militaverunt | in alis duabus et coh.
decem et Septem | (sequuntur sequebantvrve nomina alarum duarum et cohor-
lium decem et septem provinciae Germaniae superioris, quorum veteranis Traianus
hac constitutione civitatem largitus est).

fFiesbaden , fragmentum tabeUae aeneae ulrimque scriptae (III p. 870 dipl.
XXVII). Superest ex diplomate miUtari, quaUa infra dabimus complura. — l) A. 116

Tituli imperatorum dorausqae imperatoriae. 79

(d. Se/it. 8, ut colligilitr ex ftne conxtitutionis servatae in altera parte tabellae).
— 2) Proconsulex appellari solitns esse imperatores , cttm ab iirbe abessent, ad-
firmat Dio 55, /7. TiUili docent id introductum esse demum a Traiano^ viguisse
aiitem etiam aetale Dionis (cf. Mo. Staatsr. II 733 not. 4). Anno 416 Traianus
morabatur in Asia, occupatus bello Partkico.

302 imp. Caesari divi | Nervae fil. Nervae | Traiano Optimo | Aug.
Germanico j Dacico Parthico, j pont, max., trib. pot. XXIII ', j cos. VI, patri
patriae, | senatus populusq. Rom [arms] | ob reciperalos agros et posses-
^[ores reductos], \ quos lacus Fucini violent[m exturbarat].

Avezzani ad laciim Fucinum rep. a. 1615, descripsit soliis Phoebonius, auctor
incorruplae fidei (IX 5915). — 1) Sic Iraditur, aperio errore (prupter queni olim
lottim titulum ut ficticium damnarat Fabretlius); errorem illum orlum esse videri
ex ea re quod in lapide fracto fuerit TRIB • POT • XXI • \Hp. . . coniecit Mo. Cogitari
potest etiam de errore fabrili, ut in N. 505.

303 imp. Caes. \dm] ( Nervae f. Nervae Traiano | Aug. Germ. Dac. j
Part., pont. max., | trib. pot. XXIIP, | imp. XVIII', cos. VI, | p. p., dec.
dec. p. p.

Thamugade (FIU 2556, vidit ff^ilmanns). — 1) Sic legitur in lupide, mani-
festo errore dupUci.

304 irop. Caesari divi Nervae f. | divo Traiano Optumo [ Aug. Germ.
Dacico Partbico, | pontif. max., trib. potest. XXI, imp. | XIII, cos. VI, pater
(sie) patriae, optumo | maxsumoque principi, conjservatori generis bumani, |
res publica Aratispitanornm | decrevit, divo dedicavit.

In Andalusia loco dicto Cauche el viejo , vbi Aratispr fuisse ex hoc et aliis
quibvsdam titulis colligitur: descr. Huebner (II 2054 cf. suppl. p. 879).

305 Victoriae | Parfhicae | Aug. sacr. | ex testamento | M. Anni M. f.
Quir. I Martialis, mil. | (leg. III)* Aug., duplic. | alae Pann., dec. al. | eius-
dem, 7 (lcg. III)' Aug. | et XXX Ulpiae Victric, | missi honesta | missione
ab imp. | Traiano Optimo | Aug. Ger. Dac. Partb., | sing. HS. VIII XX p.
H. min.% j Annii M. bb. Protus \ Hilarus Eros, | adiectis a se HS. III, |
ponend. curaver. | idemq. dedicaver. | d. d.

Thamugade, duae arae gemellae (yill 2554). — 1) Focabula leg. Ill leguntur
in spatio depresso, Dcilicet erasa et postea restiluta. Cf. de hac re titulos legionis
tertiae Augitstae quos dabimus infra inter militares. — 2) Singulas sestertium octo
milibus, vieesima populi Romani minus. Scilicet caverat testamento M. Annitts
Martialis, ut ab heredibus suis ponerentur statuae duae Fictoriae Parthicae Augusti,
ex sestertium octo miliibits quaeque, sed ex qua summa deduceretur vectigal viee-
•^imae pro heredilatibus solvi debitum populo Romano.

306 [e]x. s. c. divi[s Trjaiano Parthico et [Plotinae \ im]p. Caes[ar
dijvi Traiani Parthici [/".] divi ^[ervae nepos | rrajojnus Hadrianus Aug.
pont. ni[aa?. | trib. pot.] . . . cos. III paVentibus sui[sj.

Romae in foro Traiani, duo exempla eiusdem inscriptionis , quorum alterius
trustula ftfxcripsit saec. XFI Silvester Peruzzi, alterius partem rep. a. 1100 descripsit

80 Caput II.

Henzen (FI 966 et p. 841). Pertinuit ad templum Traiani memoratum in vita Ha-
driani c. 19, cf. lordan top. I 2 p. 464. — Extant nuinmi cum imaginibus hinc
Hadriani, illinc Traiani et Plotinae consecratorum et inscriptione Hadrianus Aug. cos.
III p. p. divis parentibus (Cohen ^ 2 p. 246).

307 M. Ul[pto] I Traian[o], | patr[t] | imp. Cae[s.J | Nervae [TVajiani

Au[g. Ger.] \ Dac, po[;i^ max.\, tr. po[f. . . . cos.] \ VI ', p. p.,

Cuicul Numidiae (f^III 8316). — \) /1. 112 seq. — Postea pater Traianus d>vus
dictus est, testibus nummis (Eckhel 6, 455 seq.).

308 P. Aelio P. f. Serg.* Hadriano | cos.% Vllviro epulonum, sodali
Augustali, leg. pro pr. imp. Nervae Traiani | Caesaris Aug. Germanici
Dacici Pannoniae inferioris*, praetori' eodemque | tempore leg. leg. I
Minerviae p. f. bello Dacico, item trib. pleb.^ quaestori^ imperatoris |
Traiani* et comiti expeditionis Dacicae", donis militaribus ab eo donato
bis% trib. leg. II ( Adiutricis p. f. item legionis V Macedonicae item legionis
XXII primigeniae p. f.^ seviro | turmae eq. R., praef. feriarum Latinarum,
Xviro s. i®. I

rj e^ ^Qsiov nayov ^ovlrj y.ai ri r(Zv e^axoalov xal 6 \ 6rj/^og 6
^dd-rivaiiov rbv agxovTa iavTcov \ ^dQiavov*^.

Athenis in theatro Dionysii, basis statuae erula a. 1862 (III SSO). — Titulus
positus Hadriano nondum imperatori a. 112 (cf. not. 10). lidem fere honores Ha-
driani enumerantur in vita eius c. 1 — 5. — 1) Sergia tribus fuit Italicensium ex
Hispania, ex quibus oriundus erat Iladrianus (cf. Kubitschek imp. Romanum tri-
hutim descriptum p. 177). — 2) Consul sn/f. fuit Hadrianus a. 108 (cf C. XIF 2242),
legatus Pannoniae inferioris eodem ut videtur anno ante consulatum. — 3) Prae-
torem factum es.$e Hadrianiim biographus (c. 5) tradit sub Surano (vel potius Sura)
bis et Serviano itenun consulibus (a. 102), qui consules sine dubio errore positi
sunt pro consulibus anni 107 , Sura III et Seriecione II, tribunum plebis a. 103;
munus legati legionis idem meviorat inter tribunatum et praeturam. Ex tituh
videtur colligi posse munus legati Hadriano iniunctum esse etiamtum tribuno
plebis (hoc indicari vocabulo item putat Mo.), certo colligitur legatum eum fuisse
usque in praeturam. — 4) Quaestor fuit, teste biographo, a. 101. — 5) Ait bio-
graphus, orationem Traiani ab Hadriano quaestore in senatu pronuntiatam esse;
id facere debuit Hadrianus utpote quaestor irnperatoris (cf. Mo. Slaatsr. IISSS). —
6) Testc biographo post quaesturam acta senatus curavit et Traianum in bellum
Dacicum (primum) comitatus est; titulus curam actorum senatus praetermittit,
praeterea ostendit Hadrianum cum Traiano exiisse quaestorem etiamtum. — 7) Huc
pertinere putat Mo., id quod narrat biographus, Hadrianum a Traiano bello Dacico
locupletissime remuneratum esse. — 8) Ex tribus his tribunatibus legionariis bio-
graphus diserte memorat primum, indicat etiam reliquos, cum ait Hadrianum post
tribunatum secundae Adiutricis legionis i?i inferiorem Moesiam, postea in Ger-
maniam superiorem tramlatum esse — in Moesia enim inferiore tendebat legio
quinta Macedonica, in Germania superiore legio vicesima secunda Primigenia. —
9) Seviratum et praefecturam non memorat biographus, memorat decemviratum
stlitibus iudicandis (2, 2). — 10) Archon Athenis Hadrianus fuit a. 112 (Phlegon
fr. S4, Mueller hist. Gr. fr. III p. 625).

■ i

Tituli imperatorum domusque imper<atoriae. 81

309 s. p. q. R. t imp. Caesari, divi Traiani | Parthici f., divi Nervae
nepoti I Traiano Hadriano Aug. pont. ] max., tr[i6.J pot. II *, cos. II, | qui
priraus omniuni principum et | solus, remittendo sesterlium novies | milies
centena milia n. debitum fiscis, | non praesentes tantum cives suos sed |
et posteros eorum praestilit hac | liberalitate securos^

Romae in foro Traiani litteris olim aere expletis (f^I 967) : integra semel
tantum descripta est ante saec. IX, quod exemplum servaverunt et codex monasterii
Einsidlensis saec. IX et ex simili codice Poggius ; particula reperta est a. 1S12 quae
exiat. — 1) Tribuniciam potestatem secundam suscepit Hadrianus die IV idiu Dec.
H7, cos. II fuit a. H8. — 2) De hac liberalitate Hadriani, remissione pecuniarum
fisco debitarum, testes sunt praeterea nummi aenei ap. Eckhel 6, 478, Dio 69, 8,
vit, Hadr. 7, 6, Hieronymus ad a. Abr. 2154.

310 imp. Caesari | divi Traiani | Parthici fii., divi | Nervae nepoti, |
Traiano Hadriano | Aug., pontif. maxim., | trib. pot. II, cos. III', | fratri
Arvali.

Romae rep. anno 1S70 extra portam Portuensem, ubi fuit bicus fratrum Arva-
iium: semel descripta, deinde periit (VI 968). Eodem loco eodemque tempore pro-
dierunt etiam aliae bases, imperatoribus positae non multum post adeptum imperium a
fratribus Arvalibus, nempe Pii (VHOOO), M. Aurelii (infra N.560), L. Veri (VH021),
Septimii Severi (ib. n. i026), Caracallae (ib. 40S5), Gordiani (ib. 4095). — 1) Consul
tertium Hadrianus fuit a. 119, tribunicia polestate II d. 10 Dec. 4171H8. AUeruter
igitur numerus corruptus sit necesse est.

311 ex s. c. collegium | augurum, auctore | imp. Caesare divi | Tra-
iani Parthici f., | divi Nervae nepote, | Traiano Hadriano | Aug. pont. max.,
trib. I pot. V, cos. III, procos.^ j terminos pomerii | restituendos curavit.

Romae rep. in campo Martio ad ecclesiam S. Stephani vulgo dictam del Cacco
(descripsit saec. XVIIl R. Venuti, cf. Huelsen Herm. 22 p. 260). Gemelli lapides in
aliis locis urbis Romac duo prodierunt (V1 1255 a b), quorum alter numeros quos-
dam in lateribus inscriptos habebat. — 1) Dec. 1201121. — 2) Cf. supra N. 501 not. 2.

312 imp. Caesari | divi Traiani Parthic. f., | divi Nervae nepot., | Tra-
iano Iladriano | Aug. pont. max., tr. pot. V, ( cos. III, | optimo maximoq.
princ.*, I decuriones | municipesq. Surrent., | pecunia conlata.

Surrenti (X 676). — 1) Dec. 1201121.

313 imp. Caesar divi Traiani | Parlhici f., divi Nervae nep., | Traianus
Hadrianus Aug. | pontif. max., trib. potesta. XP, | cos. III, munificentia sua |
templum deae Cuprae | rcstituit.

In ora Piceni rep. prope vicum Groltamare, non ita multum a loco ubi fuit
' upra marilima (IX S294). — 1) Dec. 1261127.

314 numini domus Augustorfum] | et imp. Caesari divi Traiani Par-
lhic[t fil.] I divi Nervae nepoti Traiano Hadriano Au[^.] | pont. max., trib.
pot. XHl' cos. III p. p., Sabinae Au^^i.J, | senatui populoq. Rom., col.
lui. Conc. Apamea | balineum Uadrianum ex p. public. dedicavit.

Apameae Bithyniae rep.: vidit Domassewski (III S. 6992). — 1) Dee. 128,129.

Obssau, IntcripUones Latinae. 6

82 Caput II.

315 imp. Caesari divi Traiani ] Parthici f., divi Nervae nep., | Traiano
Hadriano Aug. p. m., ', tr. p. XVI', cos. III, p. p., Olympio^ ob | multa
beneficia quae viritim | quae publice praestitit, resti|tutori coloniae suae,
Troadenses | per legatos M. Servilium Tutilium ] Paulum et L. Vedumnium
Aulum.^ 1 TQioadecov.*

Athenis rep. a. 4886 (III S. 7282). — 1) Dec. 15112. Simul positae sunt Ifa
driano et Latinae dedicationes nonnullae et Graecae complures (C. I. Alt. 111^77 seq.).

— 2) Olympius dictus Hadrianus passim in titulis Graeciae. — 3) Haec verba (inde
a per legatosj diversa manu adiecta. — 4) Similiter in basi III S. 7281 posila a
colonia Diensium in fine scriptum est: dieardiv.

316 imp. Caes. divi Traiani | Part. f., divi Nervae n., | Traianus Hadria-
nus Aug. I pont. max., trib. pot. XX', cos. III, p. p., ] I. s. m. r.* statuam
ex donis aureis | et arg. vetustate corruptis | fieri et consecrari iussit ]
ex auri p. III '-- ^ et arg. p. CCVI /^

Lanuvii rep. , nunc Romae (XIF 2088). — 1) Dec. 1551156. — 2) lunoni
Sospiti malri reginae. — 3) Ex auri pondo (libris) tribus uncia tma.

317 imp. Caesar divi Traiani | Parthici f. divi Nervae n. | Traianus
Hadrianus | Aug. pontif. max., trib. pot. XX', j imp. IF, cos. III, p. p.,
augurato^mm] dilaps. | a solo pe[c. stia restitu]\i.

Romae, adhibita medio aevo in pavimento ecclesiae Lateranensis (VI 976
semel descripta saec. XFI). — 1) Dec. 153/156. — 2) Imperator iterum Hadrianus
appellalus est sub finem demitm imperii, certe post d. 1S Sept. 154 (III p. 878).

318 ... [o6 /t6e]ralitates' pub[/ic.]'' .... | [imp. Caes. TJraiani Hadria[«i
Aug. I pont. max., trib. pot. X]X\ cos. III, p. p., im[p. // er^Ja prov[m-
ciam] Hispaniam Baetica[m, ex a. d.] III id. Aug. Q. A[quilio Nigro M.]
Rebilo Aproniano cos.^ in a. [d. XJIIII k. lan. [L. Tutilio Lnperco P. Cal-
ywjrnio Atiliano cos.^

Tibure fragmenta duo, alterum rep. saeculo superiore, altenim a. 1887 (XIV
425S). — 1) Agitur de liberalitatibus colfatis ab Hadriano in provinciam Hispaniam
Baeticam, ex qua ipse oriundus erat, inde ab eo die quo imperium susceperat
(v. not. 4) usque ad tempus praesens (cf. not. S). — 2) Lapis admittit etiam
PVE . . ., ut fuerit pueris et significetur institutio alimentaria. — 3) 10 Dec. 15S 156.

— 4) A. 117, quo anno a. d. III idus Aug. natalis imperii erat Hadriano, cf. vit.
Hadr. c. 4. — 5) A. 15S, quo anno d. 19 Dec. vel etiam 29 Dee. scriptus hic videtur
titulus.

819 imp. Caes. | Traiano | Hadriano | Aug. p. p., trib. pot. [ XXI,
cos. III, imp. II', I L. Aelius Caes. fiL^ | trib. potes., cos. IP, | procos,,
XVvir ) sacris faciund.

Raab in Hungaria, ubi fuit Arrabona provinciae Pannoniae superioris (III 4566
ad exemplum Bongarsii factum a. 1S8S). — 1) Dec. 156f7. — 2) Est L. Ceionius Corn-
mod/ts, adoptalus ab Hadriano non in praetura, ut voluit auctor vitarum Hadr. c. 25
et Veri c. 5, sed in priore consulatu a. 156, indeque dictus L. Aelius Caesar, et mo.r
Pannoniis dux ac rector impositus' (vit. Veri 5 cf, vit. Hadr. l. c), non legati loc

Titali impcratorum domnsque imperatoriae. 83

sed eutn imperio proconsulari ad exemplum Tiberii et Germanici (cf. Borgheti opp.
8, 437; Mommsen /. c.). — 3) A. iS7.

320 imp. I Caesari | Traiano | Hadriano | Aug. lovi | Olympio, | cod-
clitori I col.*

Parii Mysiae (alterum exemplum extat Priapi), descripserunt Kiepert et Mordt
mann (II J 374). — 1) Conditori coloniae, scilicet Parii, quae in nummis dicitur
Hadr(iana), cf. Mommsen l. c.

321 Hadriaoo Sabinae
Augusto cos. HI, p. p., Augustae

locupletatorihus municipii
ex d. d. publice.
In ruderibus Gabiorum rep. (XIF 2799).

322 imp. Caesari divi Traiani Parthici filio divi ] Nervae nepoti Tra-
iano Hadriauo Augusto | pont. max., trib. pot. XXII, imp. 11, cos. III,
p. p., et divae Sabinae*, | imp. Caesar T. Aelius Hadrianus Antoninus Aug.
Pius 1 pontifex max., tribun. potest. II, cos. II design. IIP, p. p., | paren-
tibus suis.

Romae^in introitu castri S. Angeli' , i. e. in mausoleo Hadriani sito ad pontem
Aelium sive S. Petri, aliquoiies descripta saeculo XIF et Xf^, ex quo tempore latet
(yi 984). Est tilulus primarius monumenti illius positus Hadriano uxorique ab
Antonino Pio. In eodem monumento extiterunt tituli (praeter alios quorum memoria
deperdita est) infra N. 529. 346. 349—332. 369. 383-383. 401. Fv. divisionem
videtur servasse unus ex descriptoribus , Cyriacus. — 1) Apparet eo tempore, quo
titulus positus est, nondum in divos relatum fuisse Hadrianum , Sabina iam conse-
crata, scilicet a marito. — 2) A. 159.

333 Sabinae Aug. j imp. Caes. Traiani | Hadriani Augusti, j divi Nervae
nepotis, \ divi Traiani Dac. Parth. f., d. d. | Felicitas lulia Olisipo' | per |
M. Gel[/]ium Rutihanum | et L. luUum Avitum Ilvir.

Olisipone (Lisboa) saeculis superioribus aliquoties descripta (II 4992). Plane
similis est titulus Hadriani eodem loco repertus, positus ut videtur anno 127 (II 186
cf. p. 692). — 1) Cf. Plin. h. n. 4, 117 : municipum civium Romanorum Olisipo,
FfUcitas lulia cognominatum.

824 lulia Aug.*, mater Augg. et castrorum, malronis' restituit.
Sabina Aug. matronis.

Romae, servavit auctor is a quo pendet vetus codex Einsidlensis (cf. supra
p. 28 not.) (FI 997). — 1) lulia est Domna, mater Caracailae et Getae. — 2) Titulum
pertinuisse ad conventum matronarum, qualem fuisse in Quirinali traditur (vil.
Elag. 4), coniecit Mommsen Ber. d. sdchs. Ges. d. IF. 1830 p. 298.

325 Domiliae | Paulinae, sorori* | imp. Caes. Traiani Hadriani j Aug.
[). p., I Fundani | d. d.

Fundis (X 6220). — 1) Cf vit. Hadr. 1, 2; Dio 69, 12. Praeterea eiusdem

6*

84 Caput II.

Paulinae extant tituli Graece scripti^ Cretensis ap, Hall/kerr Museo ital. d> antich,
class. 5, 1890 p. 669, Pamphylius Lebas-Waddington 4560.

326 Matidiae | Aug.* | Fel. lul. Olisipo'' ] per | Q. Antonium | Gallum, j
T. Marcium Marcianum | Ilvir.

Olisipone (Lisboa) semel descripta saec. XVI (II 4995). — 1) C/. N. 527 not. 2-
— 2) Felicitas lulia Olisipo cf. N. 525.

327 Matidiae | divae Marcianae | [i]ug.' nepti, divae | Malidiae Aug.^
f., divae | Sabinae Aug. sorori, | imp. Ant6nini Aug. Pii | materterae',
bule et civitas | Efesi6rum, | c. a.* Success6 lib. pr6c.

Ephesi rep. (III S. 7125). Huic Matidiae, apud scriptores non memoratae ,
filiae Matidiae maioris et fortasse L. Vibii alicuius (cf. not. 2) , praeterea positi
sunl tituli Campani X 5855 . 47U—4747, Ficetinus F5H1, Atiguslanus 1IIS807,
et fortasse Lanuvinus FI i007 et Dalmaticus III 2754. Stemma eius dedit Mommsen
C. X p. 467. — 1) Soror Traiani, cf. N. 298. — 2) Est socriis Hadriani, memorata
in vita eius c. S , consecrala ab eo a. 149 (act. Arv. p, CLFIII cf. p. 88 Henzen),
in cuius honorem habuit vel scripsit orationem, quae superest ex parte in lapide
Tiburtino XIF 5S79. Notandum est in titulis illis Campanis quamvis et ipsis positis
diu post consecrationem Matidiae, eam non dici divam Augustam, sed tantum
Augustam. Sacerdotes divae Matidiae feminae reperiuntur Arimini (XI 41S) et Comi
(F S647). Maritum huius Matidiae fuisse aliquem L. Fibium Borghesius probare
studuit ex titulo quem L. Vibius Aug. 1. Florus posuit Vibiis Sabiniano Matidiano
Matidianae liberis (FI 28804). — 3) Matertera Antonini dicitur Matidia, utpote soror
Sabinae uxoris patris eius adoptivi ; sane lege uxor adoptantis non fit mater
adoptati (Mo. X p. 467), sed Hadrianus et Sabina parentes Antonini dicuntur etiam
supra N. 522. — 4) Curam agente.

338 L. Aelio Caesari, | imp. Caes. Traiani | Hadriani Aug. pont. | max.,
trib. pot. XXI, I imp. II, cos. III, p. p., filio, | divi Traiani Parthici | ne-
poti, divi Nervae | pronepoti, trib. pot., | cos. II', pue[r]i et [p]uel|[Zae ali-
mentari].

In oppido Vmbriae S. Angelo in Fado, tiunc Urbini (Orelli 829, mihi descr.
Bormann). — 1) A. 457 cf. supra N. 549.

329 L. Aelio Caesari, | divi Hadriani Aug. | filio, cos. II.

Romae in mausoleo Hadriani (cf. ad N. 522), descripta reperitur in vetere
codice Einsidlensi, de quo supra p. 28 not., et denuo saec. XIF et XF (FI 98S). —
L. Aelium Caesarem, defunctuyn kal. lanuariis a. 458, sepultum esse in monumento
Hadriani legitur in vita Feri c. 44. Titulum positum esse post mortem et conse-
crationem Hadriani apparet,

330 [C]eion[zae], | L. Aeli Caes. f., | Plautiae, | Q. Servili | Pudentis', |
d. d. p. p.

In provincia Africa loco dicto Tukdber, ubi fuit municipium Tuccabor (Eph.
ep. S, S52). — 1) Ceionia Plautia filia fuit L. Aelii Caesaris, qui ante adoptionem
Hadriani erat L. Ceionius Commodus, soror imperatoris Feri, unde in tilulo urbano
Graece scripto C. I. Gr. S885 appellatur ddsk^prj avzoxQaroQCDV, scilicet per Ferum
etiam soror M. Aurelii. Maritus eius Q. Servilius Pudetis fuit consul ord. a, 466,

Tituli imperatorum domusqne imperatoriae. 86

331 imp. T. Aelio Caesari | AntoniDO, | imp. Traiani Hadriaai Aug. |
poDtif. max., trib. pot. XXII, | imp. II, cos. III, p. p., filio, | divi Traiani

Parthic. n., | divi Nervae pronepoti, | trib. potest., cos., | viatores qui Cae-
sarib. | et cos. et pr. apparent et | h. u.*

Romae olim tn CapitoUo (f^I 988: descripserunt Knibbius auctor accuratus,
aliique). Titulus positus a. 138 inter diem V kal. Martias, quo Antoninus ab /Ta-
driano adoptatus est (v. Pii 4, 6) et VI idus lulias, quo Hadrianus decessit (v. Hadr.
2o, 6). — 1) Fiatores qui Caesaribus et consulibus et praetoribus apparent et
honore usi.

332 imp. Caesari | divi Hadriani f., | divi Traian. Parthic. n., | divi
Nervae pron. | Tito Aelio | HadriaDO Antonino | Aug. Pio pont. maximo, |
tri. pot., cos.*, Sipunt. | pubUce, d. d.

Siponti (IX 697 integra semel tnntum descripta). — l) A. 158.

333 imp. Caesari | divi Hadriani | Aug. filio, divi j Traiani Parthici j
nep. divi Nervae | pronepoti, Tito | Aeho Hadriano | Antonino Aug. Pio |
trib. pol., cos. des. II *, | scribae | armamentari |

Romae in museo Faticano (VI 999). — 1) A. 458.

334 imp. Caesar divi Hadriani fil., divi Traiani Parthici nep., divi
\Nervae\ \ pronepos T. Aelius Hadrianus Antoninus Aug. Pius pontif. max.,
trib. potes[f. //, cos. //*,] thermas*, in quarum exstructionem divos pater
suus HS /xx]' polli[«YMS erat\ \ adiecta pecunia, quanta amphus desidera-
batur, item marmoribus ad omnem o\rnatum perfecit].

Ostiae rep., est Romae in museo Vaticano (XIV 98). — l) Titulus posiius
videtur initio imperii Pii, cum spatium vix videatur sufficere vocabulo patris patriae,
a Pio anno 159 recepto. — 2) Thermas Ostienses inter opera Pii recenset bio-
graphus eitis e. 8. — 3) Sestertium vicies (centena millia).

335 imp. Caesari | divi Hadriani fil., | divi Traiani | Parthici nepoti, |
divi Nervae pron., [ T. Aeho Hadriano | Antonino Aug. Pio | patri patiiae, j
pontifici maximo, | trib. potes. II, cos. II ', { collegium scabillarior. | quibus
s. c. coire licet. | L. d. d. d.

Puteolis rep., nunc Neapoli iw museo (X 4642). — 1) A. 139.

336 imp. Caesar divi Hadriani fil., | divi Traiani Parthici nepos, | divi
Nervae pronepos T. AeHus | Hadrianus Antoninus Aug. Pius | pont. max.,
trib. pot. II, cos. II | desig. III*, p. p., opus pilarum', vi | maris con-
lapsum, a divo patre | suo promissum restituit.^

Puteolis (X 1640). — 1) A. 159. — 2) De piiis portus Puteolani verba facit
Seneca ep. 77, 1 cf. praeterea lordan archaul. Zeitung 26, 1868 p. 95. — 3) Cf.
mutilum titulum a colonis Puteolanis Antonino Pio positum X 164i.

337 imp. Caesar T. Aelius Hadrianus Antoninus ] Aug. Pius cos. III',
Irib. pot. II*, p. p., aquaeductum in novis Athenis coeptum a divo Hadriauo
patre suo | consummavit dedicavitque.

Athenis (III 549). Cf. vit. Hadr. iO. — 1) A. 140. — 2) Requiritur tr. pot. lU.

86 Caput II.

338 ' (5t' 0, I q)iX6d^ee v.al cpiXavd-qoiTte KalaaQ, y.€?.€~aaL

dodijvai (XOL ta aviiyqacpa tmv mtofxviqfxaTWv, log y.al 6 dsog Ttarr^Q \
avvsxwQrjoev. \

Imp. Caes. T. Aelius Hadrianus Antoninus Augustus Pius Sextilio
Acutiano. Sentenliam divi patris mei, | si quid pro sententia dixit, descri-
bere tibi permitto. — Rescripsi. — Recog(novit) undevicensimus.^ Ac(tum)
VI idus April., Romae, Caes(are) | Antonino II et Praesente II cos.^ |

'EacpQayla&rj kv 'Pojfxjj, TtQo tquov viavwv Matcov avroTiQoiTOQi
KaiaaQL T. Ailuo l4dQiav(^ L4vTcoveLv(o to /?' TaUi) Bqovttlc^) \ TlQaL-
aevTL To /?' vTta.TOLg.'' HaQ^aav T. OX. MayQelvog ^L^covag, ^d. L4.Ta-
VLog WXaovLog ^rj/xoa&evLavog, A. A^iSJ^iog 'EQfioyevrjg Aiha[v6g], \
M. ^vTcovLog KQiaTtog, A. Aiy.ivvLog ^X^eLVLav6g, M. Koay.cuVLog
KaQLy6g, Tl. KXavdLog 'AyTLog. |

Stasime, Dapeni, edite ex forma sententiam vel constitutionem.®

Smyrnae, saepius descripta saec. XFII, post periit (JIJ 411). — Hadrianus, sub
finem vitae puto, nescio quid Smymaeis permiserat (forlasse ut ludos instituerunt,
quod coniecit Boeckh) ; conslitutionis ad hanc rem perlinentis exemplum ex com-
mentariis principum , mandatu Smyrnaeorum , ab Antonino Pio posiulat Sextilius
Acutianus. Annuit Pius. — 1) Ex precatione Sexlilii Aculiani quae praecedunt
verba lacunis interrupta, omisi. — 2) In ipso rescripto reliqua scripta erant a
scriba, rescripsi vocabulum vtanu imperatoris. Quae sequuntur perlinent ad recogni-
iionem manus imperatoriae. Vndevicensimi vocabulum obscurum est. Cf. Mommsen
Berichte der sachs. Gesellsch. 1831 p. 374. — 3) * Apr., 4) 5 Mai. 159. — 5) Sta-
simus et Daphnus officiales a commentariis imperatoriis fuisse putandi sunt.

339 imp. Caesari | divi Hadriani fil. | divi Traiani Parthic. nepoti |
divi Nervae pronep. | T. Aelio Hadriano | Antonino Aug. Pio | pont. max.,
trib. pot. IIIF, I cos. III, p. p., | domini navium Carthagi|nensium ex Africa.

Romae, lapis allatus ex Portu ad ostia Tiberis (XIF99^ semel descripta
saec. XF). — 1) Dec. 140,1.

340 imp. Caesari | divi Hadriani fil. | divi Traiani | Parthici nepoti |
divi Nervae pronep. | T. Aelio Hadriano | Antonino Aug. Pio | pontif. max.,
irib. pot. V*, I imp. II, cos. III, p. p., | constitutori sacri | certaminis
[tJselasticiS | socii lictores populares | denuntiatores Puteolani.^

Amalfiae^ origine sine dubio Puteolana (X S1S, semel descripta saec. Xf^I sed
accurate). — 1) Dec. 141/2. — 2) selastici traditur. ^Aywv elaeXaorixhq quinquennalis
ab Anionino Pio constitutus in honorem Hadriani defuncti prope Puteolos saepius
memoratur in titulis et a scriptoribus (vit. Hadr. %1, 5; cf. Mommsen C. X p. 18S).
— 3) Cf Mommsen Siaatsrecht I^ p. SS6 et 592 n. 4.

341 s. p. q. R. I imp. Caesari T. AeUo Hadriano | Antonino Aug.
Pio p. p., I ponlif. max., trib. pot. VI*, cos. III, oplimo | maximoq. prin-
cipi et cum summa ] benignitate iustissimo, ob insignem erga | caerimonias
publicas curam ac religionem.

Romae (FI 1001). — 1) Dec. 142/5.

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 87

342 pro salute | imp. Antoni|ni Aiig. Pii | et senati p^^opuli) R(omani) ,
et Fuscini' leg(ati), | c. v., et leg(ionis) III | AiigCustae) el auxi lis eius,
Catius sacejrdos Mauris^ d{e) s(na) p(ecunia) | et lom^m) instituit guos
coli I sub Siatiano^ leg{ato) et Septi\minus au . . . .

Lambaesi (FIII 2657 parlem vidit Wihnanns ; ea quae inclinatis dedi aegre
legit Renienis). — 1) Eit L. Matuccius Fuscinus legatus pro praetore exercitus
Jfricani a. 138 (f^III 2501. Eph. ep. 7, 764). — 2) Fidentur intellegi dii Mauri
tae.ius memorati in tilulis Africanis. — 3) T. Caesemius Statius Quintius Statianus
Memmius Macrinus legntus exercitus Africani a. 141 , de qiio vide Utulum ipsi
positum infra inter senatorios.

343 ['jmp. Q\aes. divi] Had[nanj /".], | divi ^[ervae^ TVatJani V[arth.
nep.] I divi "Sa^rvae pronep. T.] Aclio [Hadriano] \ Antonino [Aug. Pio pont
ma]x., trib. po[/. . ., cos. . ., p. p.,] \ rest[tM</ori /fjaliae ....

Bononiae (duo fragmenta quorum alterurn periit, coniunxit et svpplevit Rucchi,
XI 803). Putant stetisse in arcu una cum titulis M. Caesaris (XI 806), L. Commodi
(XI 8ff7)., Galeriae Faustinae (cuius frtistulum esse volunt XI 808). — 1) Nerva
dictus divus Traianus, contra usum, ut FIII 3331.

344 pro salute | imp. Caesaris Titi Aelii | Hadriani Antonini Aug.
Pii p. p., et \ M. AUi (sic) Aureli Caesaris n.*, | Genio coloniae Puteolanorum, j
Chiysanthus Aug. disp. a fruminto (sic) | Puteolis et Ostis.^ | L. d. decu-
rionum permissu.

Puteolis rep. , nunc Neapoli (XI 362). — 1) noftri. — 2) Cf. 0. Hirschfeld
Pkilof. 29, 1870 p. 77.

345 [e]\ permissu optimi maximique principis imp. Caes. |

T. Aehi Hadria[ni infonmt i]ug. Pii [Ge]rmanici Dacici [jJo]nt. maximi,

cos. IIII, X[ribunicia]e potesta[/J .... [/]I, p. p., pro[cos.], et M. AeUi [Aurelii

Veri Cae]s. ceterorum[gJue liberorum [eius . . . . | aqtiam tnagno

tijsui futuram thermis .... [ctrjcuitum marm[o7t6Msj .... I

it pra I s et orn | lus colonia

con I bene6ciis eius au[c/a] |

us Val ....

Carthagine rep. fragmenta tabulae marmoreae complura, composuerunt f^ernaz
et Cagnat (Eph, ep. 7, 696). Falde offendit in hoc tilulo quod Antonino dantur
cognomina Germanici Dacici quae ille numquam gessit, sed Traiano propria. Tales
cognominum permutationet vix umquam reperiuntur aetate meliore. Sed lamen
reperiuntur eognomina Traiano propria translata in Hadrianum in Utulo nuper
reperto Lycosurae in Arcadia (uQxaioX. dikzlov 1890 p. 43) hoc: avxoxQdxoQU
NtQOVuv Tquiuvov ''ASqiuvov I.f(iaaxbv rtQtiavixbv Juxixbv UuQ&ixbv aQiaxov,
avxoxQaxoQog NtQOVu Q-eov vlajvbv, TQaiuvov &eoi} vtbv, sveQyexrjv xul aioxiJQu
Tijq oucovfi^VTjg, rj nohg ij xdiv MeyaXonohxojv xbv avxrjg xxiaxTjV; item reperiiur
Hadrianus uQiaxog appellatut in tituto Cretensi edito Museo itil. di ant. clatt. S
p. 748.

346 imp. Caesari Tito .\eliu | Hadriano Antonino | Aug. Pio pontifici
max., I tribunic. pot. XXIIH, | imp. II, cos. IIII, p. p.

88 Caput 11.

Romae in viausoleo Hadriani , descripta repet-itur i/i vetere codice Einsidlensi,
de quo supra p. 28 not, et denuo saec. Xlf^ et XF, quo exeunte periisse videtur
(VI 986). Fv. divisionem videtur servasse Cyriacus. — Est titulus sepulcralis im-
peratoris Antonini Aug. Pii, omnes honores ei habitos recensens.

347 ilivo Antonino Aug. Pio | Anloninus Augustus et ( Verus Augu-

stus filii.

Romae in basi columnae , exornata opere anaglypho ad consecrationetn An-
tonini pertinente, rep. in campo Martio, est in hortis Vaticanis (VI 1004; Huebner
ex. scr. ep. 294).

348 divo Antonino et* | divae Faustinae ex s. c.

In foro Romano in epistylio aedis Antonini et Faustinae (postea in ecclesiam
S. Laurentii conversae) , litteris maximis (VI lOOo ; Huebner ex. scr. ep. 295). —
1) Haec videntur postea addita esse, cum antea aedes soli Faustinae dedicata fuisset.

349 divae Faustin[o]e Augustae inip. Caesaris T. Aelii Hadriani An-
tonini Aug. Pii pontif. maximi, trib. pot. IIII', cos. III, p. p.

Romae in mausoleo Hadriani, (VI 987 servavit vetus codex Einsidlensis , de
quo supra p. 28 not). Est titulus sepulcralis Faustinae maioris. — 1) Dec. I^Ojl ; et
ait biographus Pii c. 6 tertio anno imperii sui (lul. iiOjHI) FausUnam uxorem ei
ereptam esse.

350 M. Aurelius Fulvus Antoninus, filiiis imp. Caesaris T. Aelii Ha-
(Iriani Antonini Aug. Pii p. p.

351 M. Galerius Aurelius Antoninus, filius imp. Caesaris Titi Aelii
Hadriani Antonini Aug. Pii p. p.

Romae in mausoleo Hadriani (VI 988. 989, servavit vetus codex Eintid-
lensis). Tituli sepulcrales duorum filiorum Antonini Pii, quorum mentio extat
etiam in vita Pii c. 4, alterius memoria praeterea in nummo nescio cuius civitatis
Graecae (Eckhel 7, 42; Cohen ed. 2 II 445) inscripto M. raXsQioq 'AvzQ)velvo(i
avxoxQixTOQoq 'AvTwvsivov viog.

352 Aurelia Fadilla*, filia imp. Caesaris Titi Aelii Hadriani Antonini
Augusti Pii p. p.

Romae in mausoleo Hadriani (VI 990, servavii vetus codex Einsidlensis).
— 1) Filia maior Antonini Pii, uxor Lamiae Silani vel potius Silvani (vit. Ant. 4),
mortua ante annum i58 (vit. 5), sedpostea, ut ex hoc titulo apparet, tumulo
Hadriani inlata.

Concubina Antonini Pii videlur memorari VI, 8972.

353 M. Aelio Aurelio | Caes.' cos. IP, fil. | imp. Antonini Aug. Pii |
p. p., d. d. p.3

Firmi Piceni (IX S5S4). — 1) Ita plerumque appeUatur in monumentis Italiae
Marcus qui postea imperavit , eum provinciarum tituli plerique (ut etiatn nummi
civitatium Graecarum , cf. Eckhel 7, 69) ei addant cognomen Veri, quod habuit a
patre naturali M. Annio Vero; eeterum etiam ubi inter testes recensetur senatus-
consulti alicuius facti sub Pio (III S. 7060), est M. Aelius imp. Tili Aeli [Hadriani
^n]tonini f. Pap. Aurelius Verus. — 2) Consul fuit Marcus a. 440, iterum a. 443.
— 3) Decreto decurionum publice.

Tituli imperatorum domusqae imperatoriae. 89

354 M. Aelio Au[reiio Vero | Caes., cos. 11, | imp. Caes. T. Ae|l.
Hadriani | Antonini Aug. | Pii p. p. f., d. d. p. p.*

In provincia Africa loco dicto Sbitla, ubi fuit Sufetula (f^III 229). — 1) De-
creto decurionum pecunia publica.

355 M. Aurelio Vero | Caesari, imp. Cae|saris Titi Aelii Ha driani An-
tonini Aug. Pii p. p. filio, ) cos. II, | scaphari qui Romulae | negotiantur
I d. s. p. d. d.

Sevillae, ubi fuit colonia lulia Romula Hispalis (II 1169 ad exemplum potit-
simum Aecursii). Supra titulum et a latere sculptae erant scapkae. Titulus sine
dubio positus una cum simili titulo Antonini Pii II 1168, in huius tribunicia pote-
state yilll, id esl inter 10 Dec. 145 et 146.

356 M. Aurelio Caesari, | [tjmp. Caesaris T. Aeli | Hadriani Antonini |
[A]vLg. Pii pont. max., trib. | [p]ot. Xllir, imp. II, cos. IIII, p. p., fil, |
\(liv]\ Hadriani nep., divi | \Traia]m Partbici pronep., [divi iVjervae ab-
nepoti, I [tri]h. pot. V^ cos. II, | [Fij>p]onenses | ex Africa.

Romae rep. a. 1362 (F1 1010 descripserunl Manutius aliique). — 1) A. 131. —
2) Tribuniciam potestatem accepit M. Aurelius a. 147 (vel potius d. 10 Dec. 146),
ut ex hoc multisque aliis titulis coWgitur (cf. eiiam vit. Marci 5, 6).

357 L. Aelio Aurelio | Commodo^ | imperatoris Caesa^ris T. Aeli
Hadrijani Antonini j Aug. Pii p. p. f., | d. d. p. p.

Thysdri in Africa (FIII 30). — 1) Ita appellabatur Lucius qui postea tmpe-
ravit, fiUtis L. Aelii Caesaris, postquam ab Antonino Pio adoptatus est, donec a
Marco fratre una cum imperio accepit co^omen Veri. (Caesaris quoque tuvi demum
nomen accepit, antea non nisi per abusum ita appellatus, V 6375).

358 L. Aelio Aurelio, Aug. f., Commodo, cos. ', d. d.

Emonae (Laibach) provinciae Pannoniae superioris (III 5845 semel deseripta
versibus non divisis), — 1) Comul fuit a. 154.

359 imp. Caes. M.

imp. Caes. L. Au-

Aureiio Anto

relio Vero Aug.,

nino Aug. , trib.

trib. pot. II', cos. 11,

pot. XVr, cos. III,

divi Antonini f..

5 divi Antonini f., divi

divi Hadriani

Hadriani nep. , divi

nep. , divi Traiani

Traiani Parthic. pro..

Parthic. pron..

divi Nervae abnepof..

divi Nervae ab-

pubUce

nepoti

10

publice

d. d.»

d. d.

Hydrunti (Otranto), tituli duo in eadem basi iujcta perscripti (IX 15. 16). —
1) 10 Dec. 161/2. — IVotat Mommsenus, M. AHrelium ideo non dici pontificem maxi-
mum, ne offenderetur collega.

90 Caput II.

360 imp. Caes. divi A[ntonini] | Pii fil., divi Had[mntj | nepoti, divi
Tr[ammJ | Parlliici proQ('[poti], \ divi .Nervae abnep[o//j M. Aelio Aurel[io]
Antonino Ang. p. m., ] trib. pot. XVII', cos. III, | fratri Arvali.

Romae rep. una cum N. 3iO, niinc in museo Faiicano (II i0l2). — 1) A. 165.

361 imp. Caes. divi Anjtonini Pii fil., divi ) Hadriani nep., di|vi Tra-
iani Parthijci pronep., divi NerVae abnepoti | L. Aurelio Vero Aug. | Arme-
niaco pont. | maximo', tiib. pot. 111", j [imp. II, c]os. II, d. d.

Locris, hodie Gcrace (X 17). — 1) Pontificis maximi hunor Fero tribuiiur in
compluribus tiltilis provincialibus et in hoc Italico, sed civitatis Graecae, non recte
(cf. Mu. Siaatsr. II ^ p. 1108). — 2) A. 163.

36*2 [»]mp. II Mar|cus Aurelijus Antonin [nsj Pius et imp. II | [iMJcius
Aureliu[s Verus . . .

Deutz rep. in ruderibus caslri Romani (Mommsen ann. soc. antiq. Rhenan. 68,
4880 p. ^7 ad ectypum). Titulus positus inter annos 163 et 163 cum Marcus et
Verus imperatores essent ilerum. Soloecismos in hoc titulo scribendo commissos,
praenomina Marci et Lucii pei-scripta, numerum II additum iviperatoris vocabulo
collocato ante nomina, M. Aurelium appellatum Pium (cf. infra N. 577 not. 1),
nota! Mo. l. c.

363 I. 0. m., I pi 0 salute | et redilu el | victorin imp. j duorum Aug., j
T. Ael. Celsus | cum Petionia | Respecta coniug. | et T. Ael. Celsino filio ]
kal. Aug. dedici.' | Macrino et | Celso cos. - | v. 1. m.'

Aquinci (Budae) rep. a. 1816, nunc in museo Pestinensi, lajiis ornatus anaglyphis
(III 3432). — 1) Scr. dedic. — 2) A. 164. — 3j Respicit titulus ad bellum Arme-
niacum Marci ei Veri, quamquam reditus pertinet ad Verum solum, neque is rediit
nisi a. demum 166 (M<>).

364 Victoriae Aug. | Antonini et Veri, | M. Satrius Maior.

Sub statua ahenea inaurata deae Victoriae scriplum in globo, cui insistit,
rep. a. 1836 inter Cremonam el Mantuam (ibi fere ubi fuit Bcdriacum), nunc in
museo Berolinensi (V 4089).

365 Victoriae | Armeniacae Parjthicae Medicae \ Augustorum \ sacrum
civitas Siagita na d d. p. p.

In provincii Africa loco dicio Gasr Essitt (VIII 963).

366 lunoni Lucinae* | pro salute domus Augiistorum, | imp. Caes.
M. Aureli Antonini Aug. Armeniaci Parthici maximi* Medici^ et Faustinae
Aiig. eius, et | imp. Caes. L. Aureli Veri Aug. Armeniaci Parthici raaximi^
Medici^ et Lucillae Augustae eius*, j liberorumque eorum ( Fortunatus de-
curialium gerulorum dispensator aram cum base consccr. — (In latere sini-
stro) permissu | Maeci Rufi curat. aedium. — (In latere dextro) consecravit
X. k. Sept. I [Q. 5er]viho Pudente L. Fufidio PoUione cos.

Romae (VI360 bis vcl ier descripta saec. XVI exeunte). — t) Titulus positus
propter puerperium Lucillae, quod celelratur etiam in nummis Lucillae, inscriptis
lunoni Lucinae et Fecunditas (Eckhel 7, 99). — 2) Teslibus nummis Verus recepit

Titnli imperatorum domusque imperatoriae. 91

Anneniaci nomen 465, Marcus a. 464; similiter Parthicus maximus Marcus appel-
latur in nummis inde ab a. 166, Verus iam inde ab a. 46S (Eckhel7, 72); cf. quae
narrantur in vita Marci c. 9. Ceterum teste diplomate veterani dato d. S Mai. 467
(111 p. 888) ipse Marcus Parthicus tantum, non Parthicut maximus appellari voluit

— 3) Medici nomen receperunt anno 466, sedpost mensem Mart. (eph. ep. 2 p. 462).

— 4) Lucilla Marci filia Fero nuptit a. 464.

367 imp. Caes. | L. Aurelio | Vero Aug. Armen. Part. max. | Med.
p. m., tr. p. V[//J, I cos. III', | L. Alfenus Aviltianus p. p.*, tr. | coh. III
vig., I XHI urb |

Guadix in Andalusia, ubi fuii Acci (II 5599 descr. Huebner). — 1) Consul
tertium Ferus fuit a. 467, unde numerus tribuniciae potestatis suppletur. — 2) Pri-
mipilaris.

368 Concordiae | Augustor. | imp. Caes. M. Aureli Antojoini Armeniac.
Medic. Parthic. maximi p. p. ', et j imp. Caes. L. AureU Veri Arme-
niaci | Medici Parthici maximi p. p.*, | L. Gargilius Q. fil. Pap. Augustahs
aed. I statuam, quam ob honorem | aed(ihtatis) super legitim(am) ex HS
IIIl mil. I num. poUicitus est, amph[a/fl] | pec(unia) anno suo posuit de-
dicavitq.

Cuicul (Djemila) Numidiae (FIII 8500, descripsit Delamare auctor accuratis-
simus). — 1) Patres patriae videntur appellati esse Marcus et Verus a. 466 (vit.
Marci 9, 42), post mensem Martium (eph. ep. 2 p. 462), quamquam in nummis Veiiis
numquam, Marcus ab anno demum 477 ita appellatur (Eckhel 7, 79).

369 imp. Caesari L. Aurelio | Vero Aug. Armeniac. Med. | Parthic.
pontific, tribunic. | pot. VIIII, imp. V, cos. III, p. p.

Romae in mausoleo Hadriani (cf. ad N. 522) descripta reperitur in velere
codice Einsidlensi (saec. IX) et denuo saec. XIV — XVI., quo periit (VI 994). Est
titulut sepulcralis imperatoris Veri defuncti a. 469.

370 divo Vero Parth. max., fratri | imp. Caesaris M. Aureh Antonin.
Aug. I Arraeniac. Medic. Germ.' Parlhic. max.^ | tribunic. potestalis XXVF,
imp. V, p. p,, I cos. III, procos., | colonia Ulpia Traian. Aug. Dac. | Sar-
mizegelusa.

Sarmizegetusae in Dacia (III 44SO). — 1) Germanici nomen tumpsit Marcus
a. 472 (Eckhel 7, 39 seq., cf. Dio 74, 5; vit. c. 42). — 2) Post mortem Veri Marcum
non amplius voluisse appellari Armeniacum Parthicum Medicum indicat vit. c. 42,
confirmant nummi (Eckhel 7, 88) ; inveniuntur tamen ea nomina etiam pottea pattim
in titulis ei positis. — 3) A. 472.

371 \imp. Caes. M. Aur. Antonino Aug. pont.] max., trib. | \pot. . . .,
imp. . ., cos. . ., pro\c]os. Armen. Med. \Parth. max., divi] \ Antonini hl.,
divi [Veri Parth. niax. fra\t]n, divi Hadr. nep., divi \Traiani Parlh.] | pro-
nepoti, divi Nervae \abnep., co],onia Ulp. Traian. Aug. Dac. | ancipiti peri-
culo virtu|tib. restituta.

Sarmizegetutae in Dacia : temel descripta taec. XVI a Verantio (Eph. 4, 488).

92 Caput II.

372 pro sahite et | reditu imp. Antojnini Aug., Faustinae j Aug.,
liberorumque | eorum, aram sanctae | Isdi (sic), numini Sarapis, | sancto
Silvano, Larib., | C. Pomponius | Turpilianus, | proc. ad oleum in Galbae* |
Ostiae portus utriusque, d. d.

Ostiae rep. (XIF 20). — Titulus positus a. 47S, cuni M. Aurelius cum uxore
et filio (cf. vit. Comm. 2, 3) in Oriente degeret, ante mortem Faustinae. — 1) Supple:
horreis.

373 imp. Caesari | M. Aurel. Antonino | Aug. Armen. Medic. Parth. |
German. Sarmat.' maxim., | trib. potest. XXX*, | imp. VIII, cos. III, p. p,, |
trib. leg. II Tr. fort.

Alexandreae Aegypti (111 S. 6S78). — 1) bisere pontif. omissum a quadra-
tario. Sarmaticus appellatus est Marcus a. 17S (Eckhel 7, 62). — 2) Dec. 17316, —
Titulus positus a tribunis legionis secundae Traianae Fortis, Alexandreae casfra
habeniis, M. Aurelio, quem anno 176 post motum Cassianum in Aegyptum venisse
rerum scriptores tradiderunt (Mo.).

374 s. p. q. R. imp. Caes. divi Antonini fil., divi Veri Parth. max.
fratri, divi Hadriani nep., divi Traiani Parth. [pro] nep., divi Nervae abnep.
M. Aurelio Antonino Aug. Germ. Sarm., pontif. maxim., tribunic. pot. XXX',
imp. VIIl, cos. III, p. p., quod omnes omnium ante se maximorum impe-
ratorum glorias supergressus , bellicosissimis gentibus deletis aut subactis

Romae in Capitolio, semel descinpta ante saec. IX, quod exemplum servavit
vetus codex Einsidlensis et ex simili codice Poggius (VI 1014). — 1) Dec. 175J6.

375 imp. Caesar M. Aurelius | Antoninus Aug. | Germanicus Sarmat.
et I imp. Caesar L. Aurelius | Commodus Aug. | Germanicus Sarmatic' |
hos lapides constitui iusserunf"' | propter controversias quae | inter mer-
catores et mancipes j ortae erant, uti finem | demonstrarent vectigali fori-
culiari^ ef ansarii^ | promercalium secundum | veterem legem semel dum-|
taxat exigundo.

Romae, olim in aedibus privatis, nunc in villa Alhania nescio quo loco rep.
(F1 1016 a). Similiter inscriptus lapis sed mutilus in fine, repertus est prope moenia
urbis Romae pone basilicam Lateranensem (eph. i, 787), alii duo descripti repe-
riuntur iam in codice Einsidlensi saeculi noni vel decimi, descripti alter '^in via
Salaria', alter'' ante portam Flaminiam in via' (V1 1016 b.c); unde verisimile fit alios
similes lapides stetisse etiam ad alias vias circa urbem Romam. Lapides positi sunt
inter annum 177, quo Commodus Augustus dictus est, et a. 180, quo Marcus decessit.
— 1) In exemplo Lateranensi verba et imp. Caesar L. Aurelius Commodus Aug. Germ.
Sarm. erasa sunt, idem fuisse in exemplo viae Salariae apparet ex apographo Einsid-
lensi, in utroque vocabulum iusserunt mutatum est in iussit. In exemplo autem portae
Flaminiae vocabulis illis erasis substituta erant haec: et M. Aurelius Severus Alexander
Pius Felix Aug. ; videtur aliquis sub finem impeiHi Elagabali vel imperante Alexaridro
huic titulo formam dare voluisse constitutionis datae ab Elagabalo et Alexandro
Augustis, quos simul per aliquod tempus imperasse docet N. 47S (Mo.). — 2) maxime
addit exemplum portae Flaminiae. — 3) foriculari (pro foriculiar-j apographa Ein-
sidlensia exemplorum illorum deperditorum. — 4) te lapis villae Albaniae, errore

Tituli imperatorum domusque imperatoriae 93

quadratarii. — 5) De vectigali, quod foriculiarium appellatur, nihil praeterea com-
pertum; ansarium memoratur in lapide reperto Romae ad ripam Tiberis (FI So9i)
quidquid usuarium (i.e. usui ipsius emptoris destinatum) invehitur, ansarinm non debel.

376 Pietati | Fortunae Primig., | votis susceptis, | salvis Augustis j
M. Aurelio Antonino et | L. Aelio Aurelio .' .' 1 i / i .' .' .'', | Fortunatus verna [
disp. eorum | et Aurelia Restituta lib. | 1. d. d. d. d. d. — (In latere) dedi-
catum I IV iilus Aug. | imp. Commodo H | et Martio Vero ![/] | cos.*

Praeneste (XJF S8S6). — 1) Erasum Commodi nomen. — 2) 10 Aug. 179.

317 divo Antonino Pio', | patri (imp. Caes. M. Aureli | Commodi)*
Antojnini Aug. Germ. Sarlmat. pont. max., trib. | pot. V^ imp. IIII, | cos. |
\\\\ p. p., d. d. p. p.

Uzappae in Africa (Eph. ep. S, 1480 bis descripta). — 1) IHus appellatur
M. Aurelius tantum mortuus et consecratus (excepto titulo soloeco supra N. 562;
Orell. 5771 est Antonini Pii, FIII 1S48). — 2) Ferba quae uncis inclusimus, in
litura reposita sunt. — 3) VI alterum exemplum, fortasse recte (cf. JS. 595 not. 4).
— 4) Consul tertium fuit a. 181, quo anno titulus positus est.

378 divo Pio I M. Antonino | Aug., patri imp. | Caes. L. Aeli Aujreli
Commodi | Pii Felicis Aug. | Sarm. Germ. max. | Britannici, p. p., | Augu-
stales I pecunia sua | posuerunt.

Ammaedarae (Hidra) in Africa (f^III 505).

379 Faustina[e] | Aug., ( M. Aureli Caes,, | publice | d. d.

Tarenti (IX35i aliquoties descripta saec. XVI). — Faustina iunior Augusta
dicta est vivo patre, anno ut videtur 147 (cf. N. 580 et Eckhel 7, 77).

380 Faustinae | Aug., | imp. Caes. T. Aeli | Uadriani Antonijni Aiig.
Pii p. p., tr. p. X*, I imp. II, cos. IIII, 1 filiae, j M. Aureli Caesaris | uxori.

Tiferni Tiberini (Gori inscr. Etr. II p. 540 ; descripsit Bormann). — 1 ) Dec. 146 j7.

381 Faustin[aje Aug. | imp. Caes. M. Aureli | Antonin[i] Aug. Ger-
manici, tr. [po]t. XXVIP, | cos. ![//], p. p., | C. Laberiu[s QJuartinus j
cos., VII[ut]r epul.

Fereniini (X S824). — 1) Dec. 17ij5.

382 divae Piae | Faustinae* | viator. q. | ab aer. Sat.'

Romae rep. sub Capitolio (FI 1019). — 1) Piae cognomen primae Faustinae
minori datum post consecrationem. Collegium aliquod ab ea et matre cognominatum
appellatur in inscriptione nuper reperta (Rom. Mitth. 1887 p. 205) coliegium magDum
arkarum divarum Faustinarum Matris et Piae. — 2) De viatoribus quaestoris ab aerario
Saturni cf. Mommsen Staatsr. P 560. Fidentur constitisse eo ipso loco ubi hic
iitulus repertus est,

383 T. Aurelius Antoninus M. Aurclii Caesaris filius, imp. Antonini
Augusti Pii p. p. nepos.

384 T. Aelius Aurelius M. Aurelii Caesaris et Faustinae Aug. filius,
mp. Antonini Augusti Pii [p. p.j nepos.

94 Caput II.

385 Domitia Faustina ', M. Aurelii Caesaris filia, imp. Antonini Augusti
Pii p. p. neptis.

Romae in mausoleo Hadriani (FI 995 — 99S, servavit velus codex Einsied-
lensis). — Tituli sepulcrales liberorum M. Aurelii defunctorum vivo Antonino Pio,
patre nondum Avgusto. — 1) Faustina, de cuius aegrotatione Marcus Caesar que-
riiur et respondet Fronto (ep. ad M. Caes, p. 7S ed. Naber) non haec videtur fuisse
sed soror eius Annia Galeria Aurelia Faustina (Dittenberger archdol. Zeitung 36,
4878 p. 403).

386 M. Annio Vero, | imp. Caesari[s] | M. Aurel[tJ Anjtonini Aug. j
Armeniaci | Medici Parthi|ci maximi et | Faustinae Aug. | filio, d. d. p. p.

Sufetulae in prov. Byzacena (Eph. epigr. 3, 15S1). — Natus est hic filius
M. Aurelii anno 163 , Caesar dictus a. 466 (ante cuius anni finem titulus posilus
sit oporlet), mortutis septennis (vit. Marci 21, cf. Eckhel 7, 8S).

387 Vibiae Aureliae Sabinae^ d. Marci Aug. f., Heliodorus lib. et
proc. p. u.''

Romae (nunc Florentiae) suh statua mulieris (FIIO^O). — 1) De hac Sabina
Marci Aurelii filia cf. ad C. FIII S527. Aurelia Vibia Sabina dicitur in titulo
servi II 135. — 2) Procurator portus uiriusque.

388 Vibiae Aujrelliae, di|vi M. f., divi | Severi sor.* | Sabinae, | patronae |
municipii | decurio[n. [ decreto p. p.].

Calamae (Guelma) in Numidia (FIII S528 cf p. 962). — 1) Soror Severi fuit
Vibia Sabina, ex quo hic filius divi Marci voluit (cf. ad N. 418).

389 [I.] Aurelio | [Cjoramodo Caes, | Germanico', | [tm]p. M. Aureli
Antonini | Aug. Parthic. German. | [p]ontif. maxim. p. p., fil., | d. d. p. p.

Minturnis (Traetto) (X 6001). — 1) Caesar dictus est Commodus a. 166, Ger-
mariicus a, 172 (vit. 11). Titulus videtur positus ante finem a. 173, quo et ipse
et pater Sarmatici dicti sunt.

390 [tmp. Caes. \ L. Aur. Commodo*] \ Aug. | [Germ. Sarm.]\ | imp.

Antonini | Aug. [/.], | res publ. | Siscianor.

Sisciae (III 3968). — 1) Rasura perierunt, ut vidit Mommsen, nomina Com-
tnodi. Positus est titulus Commodo Augusto ante mortem patris, td est inter annos
177 et 180.

391 Victoriae ] imp. Caesarls Commodi | Antonini Aug. Pii Fehcis |
Tyrrhenus lib., proc. reg. | Thevestinae item | Pannoniae superioris, | voto
suscepto.

Romae (VI 790 descripsit saec. XVIII Maffeius).

392 pro salute imp. | M. AureU Commodi | Antonini Aug.' | Pii Fehcis^ |
Libero patri | Commodiano ] sacrum, j lunia Marciane | ex voto fecit,

In Portu Romano rep. (XIV 50). — 1) Etiam in numniis paullo post mortem
pati'is Conimodus desiit vocari L. Aurelius Commodus, coepit vocari M. Commodus
Antoninus (Eckhel 7, 109. 153). Sub finem vitae ?'ursus vocari voluit L. Aeliu^

Tituli imperatonira domusque iraperatoriae. 95

Aurelius Commodus (cf. ivfra N. 400. 401. 403). — 2) Pitis appellalur Commodus in
nvmmis ab a. 185, Felix ab anno 183 (Eckhel 7, 111. 114) ; cf. etiam vit. Comm. 8.

393 imp. Caes. | M. Aurelius | Commodus* | Antoninus | Aug. Pius
Sarm. | Germ. maximus"^ | Britlannicus^ | pont. max., trib. | pot. VII11\
imp. VI, I cos. Illl, p. p., I pontem Hippi {lumi[nis vetustate cor|ruptum
restituit, | sumptum et operas | subministrantibus | Novensibus Delmilnen-
sibus Riditis, cu|rante et dedicante | L. lunio Rufino Procu|liaoo leg. pr. pr.

In Dalmatia rep. in dextra Cettinae ripa (III 3202). — 1) f^ocal/ulum erasum,
sed legitur. — 2) Post mortem patris Commodus in titulis accurate scriptis (ul
infra N. 400. 401) appellatur non Germanicus Sarmaticus, sed Sarmaticus Germa-
nicus, addito ad Germanici nomen maximi vocabulo (Mommsen eph. ep. 2, 1001).
— 3) Britannicus videtur Commodus appellatus esse a. 184 (Eckhel 7, 112). —
4) Tribunicia potestas Commodi plerumque, et certe iam a, 178, computata est ac si
eam accepisset d. 27 Nov. 176 (quo die imperator appellatus est, vit. Comm. 12, cum
re vera tribuniciam potestaiem acceperit anno demum 177, cf. Mommsen Staatsr. II^
p. 801 not. 2), ut trib. pot. FIIII fuerit anno 184 (vel potiiu 10 Dec. 183/184).

394 imp. Caes. M. Aurel. Anto|nino Aug. [Commodo] Ger|ma. Sarm.
max., trib. pot., | imp. VII, cos. Illl*, p. p., vexill. | leg. XV ApoU. sub
Caelio Caljvino leg. Aug. pr. pr., curam | agente Licinio Saturnino trib., j
et Aurel. ♦Labrase'-' 0'leg. eiusdem.

In Armenia maiore rep. prope Edschmiadzin loco dicto f^agharschaput (olim
Valarsapa, teste Mose Chorenensi) : edidit Bartholomaei dux copiaruin Russicarum
(inde III 6032). — 1) Imperator septimum Commodus dictus est a. 184, octavum
a. 186 (Eckhel 7, 112. 116), consul quartum fuit a. 183, quintum a. 186; unde
apparet titulum positum esse a. 184 aut 183. — 2) Nomen comiptum. — 3) Cen-
turione.

395 imp. Caes. M. \Aur. Commodus ^rtJ|toninus Aug. Pius Sar[maf.
Germ.] | Brit. pont. max., trib. pot. X', [imp. VII] \ cos. IIII, p. p., ripam
omnem bu^r^ts] \ a solo extructis, item praes[t]|dis per loca opportuna ad j
clandestinos latrunculojrum transitus oppositis, | munfvit per .' .' .' .' .' .' .' .' .'

( .' i j J .' .' .' .' 1 orm / '. '. ( I ! 2

In Pannonia ad Danuvium non longe ab Aquineo rep. (III 5583). Duorum
aliorum exemplorum eiusdem inscriptionis fragmenta prodierunt in eodem limite^
ab Aquinco meridiem versus, ad vicum Duna-Pentele (ubi fuit Intercisa) (Domas-
zewski arch. ep. Mitth. 15 p. 141). — 1) A. 185, — 2) Erasum nomen legati. Eum
Borghesius putavit altcjmm ex Perennis praefecti praetorio occisi circa a. 185
filiis, quibus exercitus Illyrici a Commodo traditos esse narrat Herodianus 1, 9.

396 imp. Caesar M. Aurel. Commodus | Antoninus Aug. P. Gerraa-
nicu[sj Sarmaticus Brittanicus | maximus, securitati provincialium suorum
consulens, | turres novas instituit et veteres refecit oper[a] mililum | [s]uo-
rum, I curante CI. Perpeluo proc. suo.

In Mauretania prope Auziam rep. (Eph. ep. S, 932. 7, 491 vidit Purgold).

96 • Caput II.

397 imp. Caesar M. Aurelius Commod. | Anloninus Pius Felix Aug.
Sarjmaticus' maximus Brittanicus | pontifex maximus, tr. potes|tatis XP
imp. VIII, cos. V, p. p., (livi | M. Antonini Pii filius, diyi Pii nepos, | divi
Hadriani pronepos, divi | Traiani Partichi (sic) abnepos, divi Ner|vae ad-
nepos, nobilissimus om]ni[M]m^ et felicissimus princip., | restituit |. VII.

In Numidia, columna miliaria viae Cirta Rusicade ducentis (FIII 40307, de-
scripsit accuraie Delamarius). — 1) Insere Germanicus. — 2) Dec. I8SJ6. — 3) Nobi-
litas Aug. celebraiur in nummis huius ipsius anni 486, itevi anno insequente (Eckliel
7, 416. 449).

398 I. 0. m. I Heliopolitano ] Ko,uin6dcp \ cevdQi ^a\oi\Xi'/.[coTaTq)\
j aGTCLGTjj [r^c,'] I oiKov(.i[ivrig\. \ Imp. Caes. M. Aur. Commodo | Antonino
Pio [Felici Aug.\ \ Sarm. Germanic[oJ | trib. pot. X[/j, imp. [Vlll, cos. V,
p. p.\, I m. Antonius M. f. Gai . . . . A CL AVG QVI'> C • 1 EC VS^ |
cistiber.^ Dedic. u. c. [a. DCCCC]XXX1X^ | imp. Commodo [infomjno Pio |
Felice Aug. V, M'. Acil. Gla[6noneJ | II, cos." | III, k. Dec.'*

Romae in museo Capilolino columella valde detrila (Fl 420 descripsit Bor-
mann). — Titulus dedicatus lovi Heliopoliiano et imperatori ; hoc mirum, imperatoris
nomen bis poni, Graece et Latine. — 1) Haec nimis evanida quam ut legi potue-
rint. — 2) Fuii hic ex numero Cislibeinim quos memorat Pomponius Dig. 4,2,2,35.
Cf. Hirschfeld Herm. 24 p. 406. Fortasse eiusdem M. Antonii Gai . . . titulus sepul-
eralis est ap. Kaibel inscr. Gr. Sicil. Ital. 4542 ('Evd-d6s raiwvuq, oq xlari^SQ ^v
nOTS '^PcofiTig .... xsTfiai cet.). — 3) Urbis conditae anno 959 (aer. Varr.). — 4) Con-
sules sunt anni p. C. 486, — 5) Basis dedicata biduo post diem quo ante decem annos
Coinmodus imperator appellatus ei'at (vit. Comm. 2) (Mo.).

399 pro salute | imp. Caes. M. Aureli \ Commodi Antonini Aug. Pii
Sarm. Ger. | Britt. Fel., p. p., pont. max., Ir. p. XIF, imp. VIF, | cos. V,
munus gladiat(orium) et venat(ionem) vari gen(eris) | dentatar(um) ferar(um)
et mansuet(arum), item herbat(icarum), | M. Cosinius M. f. Quir. Celerinus |
in col(onia) Vener(ia) Busicade de sua pec(unia) [ promisif, edidit.

Rusicade in ora Numidiae., hodie Philippeville (f^III 7969 cf. eph. ep. S, 906
viderunt Wilmanns et Schmidl). — 1) Dec. 486 j7. — 2) Sic lapis; requiritur VIII.

400 imp. Caes. L. Aelio Aurelio Commodo Aug. Sa[rmatico\ * Ger-
manico maximo Briltannico [;)Jaca[fJor[tJ"^ orbis fehci invicto Bomano Iler-
culi', pontifici maximo, tribuniciae potestatis X[FJIIP, imp. VIII, cos. VII,
patri patriae, omnium virtutum exsuperant., ordo decurionum Commodianor.
*IIIC C. Papi Capitonis [et L.\ Volcei Max.

Trebae Augustae (Trevi ad Anienem), semel descripia saeculo XFII (X1F3449).
— 1) Sanniti, 2) acapori apographum. — 3) Ita appellabatur Commodus sub fijiem
vitae a. 492. Cf. inilium epistulac apud Dionem 72, 4S avroxQdxoiQ KalaaQ Aov-
xioq AiXioq AvQi^hog Kofifiodog Avyovatog, svas^rjg, svrvx^g, ^aQfiauxog, Fsq-
fiavtxog fisyLaxog, BQsrxavixog , siQijvonoiog XTJg olxovfisvrig , avixr]xog, '^PwfiaZog
^HQaxX^g, aQXiSQSvg, &qfiaQxixfjg i^ovaiag xb oxzcoxaiSsxaxov , avroxQaxwQ xo
oySoov, vnaxog xo e^SofJLOv, naxriQ naxQiSog, vndxoig., axQaxriyoZg, SrjfxaQxuioZg (scr.
SrjfxaQXoZg) , ysQOvala Kofifiodiavy svxvxsZ x(xiQSiv. — 4) 40/34 Dec. 492 fXlIl traditur).

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 97

401 imperatori Caesari divi Marci ADtoDini Pii Germanici | Sarmatici
filio, divi Pii oepoti, divi HadriaDi prooepoti, | divi Traiaoi Parthici abnepoti,
divi Nervae adoepoti | L. Aelio Aurelio Commodo Augusto Sarmatico | Ger-
nianico maximo Brittaoico ' pontifici maximo, Iribuniciae | potestat. XVIII,
imperat. VIII, consuli VII, patri patriae.

Romae iji mausoleo Hadriani (cf. ad N. 322), descripta reperiiur in vetere codice
Eimidlensi (saec. IX) et postea saec. XIF—XFI; postea periit (FI992). — Est tilulus
sepulcralis Commodi, interfecti a. 492 nocte quae kal. lanuarias praecessit; corpus
eius monumento Hadriani inlatum esse iussu PertiJiacis ait biographus Commodi
17, 4. — 1) Adsunt agnomina ex bellis victoriisque derivata; Jiomina pacatoris
orbis, Feticis, Invicti, Romani Herculis, quae Commodus vel primus vel solus sibi
tribuit, omissa.

402 (divo Comm[odo])' | M. Valerius Maximianus* leg. [Aug. pr. pr.]
I d. d.

Ferecundae (prope Lambaesim) rep. (VIII 4212). — 1) Commodi nomen tcri-
ptum est in spatio depresso, scilicet primum erasum (post mortem Commodi), postea
restitutum (cum Seveims Commodum consecrasset fratremque nuncupasset) addito
divi vocabulo. — 2) Legatus Numidiae fuit sub Commodo (Eph. S, 765).

403 divo Commodo | Aug. pontif. max., trib. | pot., cos., d. d.
In Campania, AbelUni ut videtur (X 4H6 ad apographum Smetii).

404 divo Commodo | fratri | imp. Caes. L. Septimi ] Severi Pii | Per-
tinacis Aug., | praepositus Crescens, | scribae Fortunatianus, | Felicianus,
Quintio, | Eutyches, Philumenus.

Romae (FI 1023, descr. Smetius).

405 Crispinae | Aug. | (imp. Caes. | L. Aeli Au[reli Com|modi Aug.
coniugi)*, I d. d. p. p.

Thamugadi Numidiae (f^III 2366). Tituius positus ante a. 185, quo Crispina
in exilium acta et mox interfecta est. — 1) Quae uncis () inclusi, in litura re-
posita sunt. Fidetur autem scriptor reposuisse non ea nomina quibus Commodus
usus erat cum titulus positus est, sed ea quibus usus est siib fijiem vitae.

406 Marciae Aurel. | Ceioniae Deme|triadi *, stolatae | feminae', ob
dedicationem { tbermarum, quas post mul|tum temporis ad pristinam | faciem
suis sumptibus restau raverunt', s. p. q. Anagnin. 1 statuam ponendam cen-
suerunt; | o[b\ cuius dedicationim (sic) dedit decuri|onibus XV*, sivir. (sic)
X II, popul. X sing., I et epulum sufficiens omnib.

Anagniae (X 5918). Una extat similis titulus M. Aurelii Sabiniani Augu-
storum duorum liberti (X 5W7>. — 1) Probabiliter coniecit Mommsen hanc esse
Marciam concubinam Commodi, quae postea interficiendum eum curavit (Dio 72, 4 ;
22. vit Comm. 8. 11. 17. vit. Pert. S), eam enim Ubertini generis fuisse narrat
epitome Fictoris 17, haec autem filia videlur fuisse Sabiniani Augustorum duorum
Hberti cuius titulus gemellus una extat. — 2) De stolatae feminae appellatione cf.
Marquardt Privailebeji ed. 2 p. S7S. — 3) Thermas restauraverunt Marcia et is
euius titulus iuxta stabat Sabinianus, — 4) Denarios quinos.

DissAU, Inscriptionet Latlnae.

98 Caput II.

407 I. 0. m. I et Marli | custodi | P. Helvius | Perlinax | praef.*

Sirmii (Mitrovic) ter descripta (III 5252). Teste biographo c. 1. 2 Periinax
post relictum munus grammatici primum centurio, deinde praefectus cohortis faclus
est, mox alam rexit. In altera utra harum praefecturarum hunc titulum posuisse
putandus est. — Praeterea extat mentio Pertinacis nondum imperatoris in titulo
Apulensi arch. ep. Mitth. 9 p. 246 (== III S. 7731) , scilicet ut consularis Daciae
(cf. vit 2, 41).

408 imp. Cae[scn] | P. Helv. Pert [tna«]' | principi sen[afMs]^ j cos.
H^ p. p., [c. D.]" I dedicavit.

Dertosae (Tortosa) in Hispania, semcl descr. saec. XFI (II 31 28). — 1) Peri,
2) sene apographum. Etiam Dione 75, 3 teste Pertinax TCQoxQixoq z^g ysQOvaiaq
xaxa xo aQXCcTov iTtcovofidaihj. — 3) Consul iterum Pertinax fuit a. 192 cum Com-
modo septimum. — 4) Colonia Dertosa (suppl. Hue.).

409 imp. Caes. P. Helvio | Pertinaci Aug. | cos. H, ponliGci | maximo,
trib. pot., I p. p., principi sen., ] fortissimo duci | et omnium vir|tu[f]uum
principi, | Capenates foeder.', | pr.^ C. Licinio Sperando. (In latere) dedicata
XHI kal. April. ] cur. P. Sextilio Prospecto | et L. Mucio Muciano | qq., |
Falcone et Claro cos.^ |

In agro Capenate rep., est Romae (XI 5875). — 1) Foederati. — 2) Praetore
(cf. XI 5876 a). — 3) Consules sunt a. 195. Dedicata cst basis sex diebus ante
caedem Pertinacis.

410 pro salute imp. Caes. | P. Helvi Pertinacis' | Aug. p. p., pontif.
raax., I trib. potestat., cos. H, ] P. Hel. Pertinacis Caes.^ | et Fl. Titianae
August. I Oceanus ser. verna | dispen[s.] a frumento.^

Metz rep. a. 4749, postea Argentorati, ubi periit a. 4870, ara ornata ApoUinis
et Mercurii ifnaginibus (Renier melanges d^epigraphie p. 472 ; Robert epigraphie de
la Moselle I p. 62 II p. 45 tab. V fig. 5, uterque de visu, hic praeterea adhibito
ectypo chartaceo). — 1) Ferba P. Helvi Pertinacis Renierus ait legi in litura; idque
ita explicat ut Pertinacis nomen iussu Albini deletum sit, postea iussu Severi
restitutum. — 2) Pertinacem Caesaris et Augustae vocabula a senatu filio uxorique
decreta recusasse tradunt biographus c. 3, 4. 6, 9 et Dio 75, 7 ; in provinciis tamen
fuisse qui hane modestiam imperatoris vel nescirent vel non curarent, testes sunt
nummi aliquot (Sallet Zeitschr. f. Num. 4, 544; Cohen^ 5 p. 597). — 3) rerba
dispens. a frumento nec Renier nec Robert viderunt., addita sunt ex Schoepflini
Alsat. ill. I p. 386.

411 divo Pertinaci | Aug. patri' | L. Scantius L. fil. Quir. | lulianus,
eq. pub. I exornatus, statuam, | quam promisit | ex reditibus lojcorum am-
pithe|atri diei muneris, | quem^ de liberallitate sua ob honorem Illviraltus'
edidit, dedit.

Cirtae (Constantinae) (FIII699S). — 1) Patrem putat Mommsenus (FIII l. c.)
dici divum Pertinacem Augustum ad exemplum Martis patris, Summani patris simi-
liumque numinum, Avgusti patrem eum dici putat Renierus (melanges d'epigraphie
p. 485), nempe Severi, qui, cum Pertinacem se dici voluisset, potest ansam dedisse
quibusdam provincialibus credendi voluisse se dici filium divi Pertinacis, ut re vera

Titoli imperatorum domasque imperatoriae. . 99

postea diei voluit fiUus M. Antonini. Conferendi tunt nummi Pertinaeit consecrati,
in quibtu dicitur divus Pert. Pius pater (Eckhel 7, 144). — 2) Scribendum quod.

412 [M. Didio . . . 5«j]ero * luliano

[cos., procos.] Africae, leg. Aug.
[pro pr. prov. PJonti et Bithyniae,
[item Gen/ia/ijiae, Dalmatiae, Belgica[e],
5 [leg. provinciarti]m Africae et Ac[Ajaiae, praetor[i]
[aedili, ^ucesjt^ojri consulum, tribuno leg.
... [X viro stl. iMdJlcandis, sodali Antoni[niJano

praesidi patrono

g. Bisica Lucana* ex Africa.

Romae, semel descripta saec. XFIl (FI 140i). Est titulus posilus Didio luliano
paullo antequam imperator factus est a. 195. lidem honores Didii luliani enu-
merantur in vita eius c. 1. 2, praeter legationes quibus enm functum esse svb pro-
consulibus Africae et Achaiae ex tituli v. o colligitiir, et tribunatum legionis (v. ff),
et sacerdoiium (v. 7); conlra abest a titulo cura alimentorum, item abfuit ut videtur
legatio legionis vicesimae secundae, tributae Didio luliano a biographo. — 1) Seven,
cognomen in luliano testantur tam nummi quam biographus c. 7. — 2) De civitate
Africae Bisica Lucana cf. C. FIII p. 169. 958.

413 [imp. Caes. \ L. Septimio S]eye[ro P«rf]inaci Aug. | [|)onf]if. max.,
trib. i [pofjest., cos. des. II*, p. p., | [cijvitas Ucres d. d. | p. p. fecit et
dedic, anno | Corneli Anullini"^ procos. | c. v. et Valeri Festi leg. eius.

Prope Carthaginem rep., est Havniae (FIII1170 p. 951). — 1) A. 195. — 2) i\otus
dux Severi, euius titulum dabimus infra.

414 (comua copiae duo) Fortunae ] domesticae sanjctae, ara pro salute |
el reditu L. Septimi | Severi Pertinacis ] Aug. [et D. Clodi] Septi|[ffit Albini
Caesaris] *, | L. Valerius Frontinus, | y coh. II vigil.*, sua pecunia | posuit

cum suis. I A. 1. et v. f. i.^ | Fl. lulianus cen. | cor. IIII vigili.

In Portu Romano rep. (XIF 6). — 1) Haec penitus erasa: supplevi conieclura
certa. — 2) Centurio cohortis teeundae vigilum. — 3) Haec obseura.

415 ... [D.] Clodi Seplimi Albini Caes

Agbiae in provincia Africa proconsulari (FIII 1S49 vidit Wilmanns). Superest
ex titulo simili praecedentis, niti quod nomen Ctodii Albini non est erasum.

416 imp. Caesari | L. Septimio Severo | Pertinaci Aug. | pontif.
maxim., | trib. pot. II', | imp. IIII', cos. W, \ p. p., | Nepesini, optimo |
fortissimoque prinjcipi suo devoti.

Nepet Etruriae (XI 5201). — l) 10 Dec. 195^4. — 2) Testibus nummis (Eckhel
7, 171) tiluKsqne (III 6135. II 695. III S. 6S80 ,■ XI 572. 2098) Severus in tribunicia
potestate altera a secunda imperatoria acclamalione ad quartam pervenit (erratum
videtur IX 9S0. Epk. ep. 7 p. 42S, S). — 3) A. 194.

100 Caput II.

417 imp. Caes. L. Septimio Severo Pertinaci Aug. p. m., | Irib. pot.
III*, imp. V^, cos. II, p. p., Parthico Ara bico el Parthico Aziabenico, d.

(1. p. p.

Ammaedarae (Hidra) in Africa in arcu qui extat (yill S06). — l) A. 195.
— 2) Eodem anno etiam sextum et septimum imperator appellatus est Severus (cf.
infra IV. 458), imperator octavum a. 196 (cf. X 6437, Eckhel 7, 174; Coken^ Sept.
Sev. i29. 150. 152. 407 seq.). — 3) In nummis a. 193 cusis Severus appellatur modo
Arabicus Adiabenicus, modo, ut hic, Parthicvs Arabicus Parthicus Adiabenicus.

418 divo Nervae | atavo | imp. Caes. L. Septimius | Severus Pius |
Pertinax Aug. | Arabicus Adiabenicus | pont. max., irib. pot. IIIP, | imp. VIII,
cos. II, p. p.

Romae (FI 9S4; Bull. com. 14 p. 92). — 1) A. 196. — Severus, cum primum
Pertinacis memoriam coluisset atque ipse in honorem eius Pertinax dictus esset,
postea, restituta memoria Commodi, huius fratrem et M. Aurelii filium se dici
voluit, qua re omnes horum maiores, usque ad divum JServam, sibi adoptavit.
Factum id est exeunte ut videtur anno 19S (Eckhel 7, 175), paullo ante hunc
titulum ab ipso Severo ccQXVY^^^-V domus suae positum. Eodem fere tempore coepilt
Pius appellart (Eckhel 7, 192).

419 in h.* L. Septimi | Severi Pii Pertinajcis Aug., invicti imp., | et
M. Aureli Anto|nini Caes., | legioni XXII Pr. p. f. | honoris virtutisq. | causa,
civitas Trejverorum | in obsidione" ab ea | defensa.

Mogontiaci (J. Keller Korrespondenzbl. d. ff^estdeutschen Ztschr. 1886 p. 140 cf.
p. 487). Titulus positus post devictum Clodium Albinum apud Lugudunum d. 19 Febr.
197 (vit. Sev. 11), antequam Caracalla Augustus nuncuparetur, id quod factum est
a. 198. — l) In honorem. — 2) De incursione aliqua Germanorum cogitat Mommsen
Korr.-Bl. l. c. p. 183.

420 imp. Caesari | divi Marci Antonini Pii | Germ. Sarm. fiho, | divi
Commodi fratri, 1 divi Antonini Pii nepoti, | divi Hadriani pronepoti, | divi
Traiani Parth. abnepoti, | divi Nervae adnepoti \ L. Septimio Severo Pio
Pertinaci Aug. | Arab. Adiab., pont. max., 1 trib. pot. \\ imp. VIII, cos. II,
p. p., I col. Aelia Hadriana Augusta Formiae.

Formiis (X 6079). — 1) A. 197. In eadem tribunicia potestate quinta Severus
etiam nonum et decimum imperator appellatus est (Eckhel 7, 176). (Errore imp. VIII
coniungitur cum trib. pot. XII /// S. 6709. 6710. 6712).

421 o&ne] poti divi Nervae adn[ep.] | L. Septiraio Severo

Pio Pe^r^jtinaci Aug. pontifici max[j]imoS Arabico Adiabenico | Partico
maximo^ cos. II, procos., tribunici. pot., | imp. XI', invicto imper., | Feren-
tinates nojvani devotissimi | numini eius.

Ferentini (X3823). — 1) Pontificis maximi vocabulum hic collocatur contra
usum sollemnem, ex quo collocari debuit post Parthico maximo; id ipsum et alia
in titulis Severi rara, ut tribuniciae potestatis numerus omissus , inveniuntur in
titulo a vicinis Ferentinatium Anagninis eodem tempore posito X 3908 (cf. Mo. X
p. 1014). — 2) Parthicus maximus reperitur appellatus Severus primum in titulis
anni 198 et in nummis eodem fere teinpore cusis (Eckhel7^178); (male sine dubio

Titali imperatorum domusque imperatoriae. 101

lectus est nummus mmei fFiczay ^ apud Cohen'^ Sept. Sev. 373). — 3) Imperator
undecimum Severus appellatus est a. 498 (cf. infra N. 443), consul tertium pro-
cessit a. 202/ unde tempus tituli positi definitur.

422 i[mp. Caes. di]\i AntoDi[«t Pii Germanici Sarmatici filijo, di[vi]
Commodi fratri, M. * Antonini Pii [nepoti, divi Hadriani pron.], \ divi Traiani
Parthici et divi fser[vae aftJnepotiS [L. Septimio] Sev[e]ro Pio Pertinaci
Augiisto Adiabenico^ maximo, po|tifici maximo, tribouniciai po. to* VI*,
patri patriai, | et imperator. Caisar. L. Septimi[t] Sever[t^ PJii Pertinacis |
Part. Aug.' niax. f., M.* Antonini Pii Germanici Sarmatici j nepoti, divi
AntoDini nepoti*, divi Adriani et divi Traiaoi | et divi Nerov.^, M. Aurelio
AntoniDO Augusto, tribounicia ^[otestate], \ et L. Sep[ftmto Getae nobilissimo
Caesari^% milia erexit Seb. Papos", [sjacra m[etropolis] | cibitatioum Cypri,
per Audiowm Bassotim procos. | provinc[tfle]*- Cypri, an. \IV^. Deinde

eadem Graece.

In insula Cypro , columna miliaria (III 218 , descr. ff^addington), Titulus
manifesto scriplus a quadratario elementorum Latinorum ignaro, unde praeter alia
menda, interdum adest H pro E e< Y pro V. — 1) Focabulum divi omissum, mera
neglegentia, ut ostendit versio Graeca. — 2) Complexus est qui titulum dictavit
abnepotis vocabulo gradus stirpis quartum et quintum, in Caracallae stemmate etiam
sexlum (similiter III 211). Simiiiter Graece Severus dicitur ^sov TQaiuvov IlaQ-
d^ixov xtd 9sov NsQOva anoyovoq, Caracalla d-sov \idQcavov xal &sov Tgaiavov
HaQ^ixov xal &sov NsQOva dnoyovoq (cf. quae attuli Bull. deiP Inst. 1880 p. 203
not. 1). — 3) Debuit esse Arabico Adiabenico Parthico. — 4) to fortasse ortum ex
Graeeo ro g'. — 5) jI. 198 (cf. not. 13). Graeca versio hoc loco recte inserit avxoxQuroQi
rb la' vndro) rb ^ . — 6) Septimio Severo lapis. — 7) Requiritur Aug. Arab. Adiab.
Parth. — 8) Scr. pronepoti. — 9) Ins. abnepoti (cf. not. 2). — 10) Haec erasa
fuerunt sine dubio. — 11) Ssi^aarri) KX{av6ia) 4>}.(aovLa) [nd\(poq versio Graeca.
— 12) provin. cyr. lapis. — 13) an. IVII lapis (srovg ^ versio Graeca). Intellegendus
annus imp. Severi secundum rationem Alexandrinam septimus, qui coepit d. 29 Aug.
a. 198 itaque recte respondet tribuniciae potestati sextae (Mo.).

Epistulae Severi et Caracallae de immunitate Tyranoram,

a. 201.

423 [Misimus tibi epistulam ad Heraditum, unde intel-

leges, quid staluerimus de immunitate, quam Tyrani sibi concessam esse con-
tendunt.^ Quam licet admittere non soleamus nisi \ privile]gn auct[ort/a/e
perpensa et origine ttntwt/Jinitatis inspecta, quod usurp[a/um esse diu guajjqua
ratione videbatur, cum iusta [moderati] one servavimus, ut ueque ipsi con-
«[uefttdij ne diuturna pellereDtur, et in poste[nm»] | decreta civium ad-
sumendorum coDsil[tYs] | praesidis proviDciae c(Iarissimi) v(iri) perpende-
reuiu[rj. )

Exemplum epistulae ad Heraclitum.

102 Caput II.

10 Quamquam Tyranorum civitas oreginem | dati beneficii non ostendat,

nec facile quae | per errorem aut licentiam usurpata sunt, prae|scriptione
temporis confirmentur, tamen, quoniam divi Antonini parentis nostri^ lit-

15 te|ras sed et fratrum imperatorum^ cogitamus, item | Anionii Hiberi gra-
vissimi praesidis, quod attinet | ad ipsos Tyranos quique ab iis secundum
leges I eorum in numerum civium adsumpti sunt, ex pri|stino more nihil
mutari volumus. Retineant [ igitur quaqua ratione quaesitam sive pos-

20 sessam [ privilegii causam, in promercalibus quoque rebus, quas tamen
pristino more professionibus \ ad discernenda munifica mercimoniorum
edenjdas esse meminerint. Sed cum lUyrici fructum" | per ambitionem

25 deminui non oporteat, sciant | eos, qui posthac fuerint adsumpti, fructum j
immunitatis ita demum habituros, si eos legatus | et amicus noster v. c.
iure civitatis dignos esse, de|creto pronuutiaverit. Quos credimus satis

30 a|bundequae (sic) sibi consultum, si grati fuerint, existimaturos, quod,

origine beneficii non quaesi|ta, dignos honore cives fieri praeceperimus. |

^Ooviviog T^QTvkkog'' agxovoi ^ovXfj ^Jj||Uy TvQavwv xa/^etv. |

35 '^vrlyQacpov rwv ■d^eltov yQa^/ndrcov, 7t€jii\g)^€VT0)v (xoi vtto twv xvqIiov

rifXiJdV aVBL^YJlTWV Y.aL SVTVXBGTdrCOV aVTOY-QaTOQCOV, I TOVTOig fJ.0V Tolg

yQd(ifiaGiv TtQoiTa^a, 6\7cwg yvovxeg ttjv d-eiav eig vfidg fj.€yako\do}-
40 Qiav Tjj /iieydXr] avTwv Tvxjj €vxctQiOTri\Gr^T€. 'EQQcood-ai vfidg y,al
€VTVX€lv 7Tok\Xolg €T€aiv evxofxai.

^ATtedod-r) tcqo \ ly TialavStov MaQTlcov, ^rivetovog^ r]'. \ u4.v€-
GTdd^rj €7tl Movaiavov y.al Oa^iavov VTtdTcov'' ev tco Ifig €T€i^, |
45 aQx^g n. ^iXiov KaXjtovQviov.

Rep. in ripa flurninis Tyrae (hodie Dniestr) , loco ab Akerman , ubi videtur
fuisse civitas Tyras, aliquantuin distante^ est Odessae (III 781 ; Latyschew inscr. orae
septentr. Ponti Eux. I p. 10 tab. I), Leguntur in hac tabula epistulae Severi et Cara-
callae confirmantes immunitatem a portoriis (cf. not. 4), qua Tyrani fuebantur.,
prior acephala nescio ad quem scripta, altcra scripta ad HeracUtum (fortasse pro-
curatorem) ; sequitur epistula legati proinnciae Moesiae inferioris ad Tyranos, qua
eis rescripta i^nperatorum transmittit. — 1) Principium prioris epistulae, ad sensum
fere, explevit Mo. — 2) Intellegitur Pius. — 3) Marcus et Verus. — 4) Illyricum
appellcbatur vectigal portorii provinciarum imperii Romani Danuvianarum teste
Appiano Illyr. 6, conlatis inscriptionibus compluribus ; cf. Marquardt Staatsr. II^
274. 275. Quod immunes fuerunt ab hoc portorio, sine dubio Tyrani relinuerant
ex temporibus quibus nondum Romanis fuerunt subiecti (cf. quae dixi Herm. vol.
49, S50). — 5) Ovinius Tertullus legatus fuit provinciae Moesiae inferiorit (Dig.
49, 13, 9; yniliarii Moesici III S. 7602—7604). — 6) Mensis anm Milesii, quo ute-
bantur Tyrani utpote coloni Milesiorum. — 7) 17 Febr. 201. — 8) Annus CXLF
aerae Tyranae. Intellegitur ex hoc titulo et ex altero, quem edidit Latyschew
inscr. orae septentr. Ponti Euxini I p. S, Tyranos annos 7iumerasse ab a. qui fuit
p. C. S7. Fidentur eo anno imperio Romano accesisse (cf. Borghesi opp. 8 p. 427).

434 imp. Caes. divi M. Antonini Pii Germ. Sarm. filius, divi Com-
modi frater, divi Antonini Pii nep., divi Hadriani prouep., divi Traiani

Tituli imperatoniin domusque imperatoriae. 103

Parthic. abnep., divi Nervae adDep., L. Septimius Severus Pius Pertinax
Aug. Arabic. Adiab. Parthic. raax., pont. max., trib. pot. Vllir, imp. XI,
cos. II, p. p., procos., et imp. Caes., L. Septimii Severi Pii Pertinacis Aug.
Arabic. Adiab. Parthic. max. fil., divi M. Antonini Pii Germ. Sarm. nep.,
divi Antonini Pii pronep., divi Hadriani abnep., divi Traiani Parthic. et
divi INervae adnep., M. Aurelius Antoninus Pius Fehx Aug., trib. pot. IIII,
procos., arcus Caelemontanos plurifarium vetustate conlapsos et corruptos
a solo sua pecunia restituerunt.

Romae olim in monte Caelio in aquaeductu , qui periit (VI 1iS9, aliquotiet
descripta saec. XIF et XV). — 1) A. 201.

425 imp. Caes. Lucio Septimio M. * fil. Severo Pio Pertinaci Aug.
patri patriae, Parthico Arabico et | Parthico Adiabenico, pontific. maximo,
tribunic. potest. XI S imp. XI, cos. III, procos., et | imp. Caes. M. Aureho
L. fil. Antonino Aug. Pio Fehci tribunic. potest. VI, cos. procos., (p. p., |
optimis fortissimisque principibus)^ | ob rem pubHcam restitutam impe-
riumque popuh Romani propagatum | insignibus virlutibus eorum domi
forisque, s. p. q. R.

Romae in areus celeberrimi, qui extat in foro Romano sub Capitolio, fronte
utraque, litteris olim aere repletis (FI 1033). — 1) Intellegitur M. Aurelius (pater
naturalis Severi fuit Lucius, cf. infra N. 459). — 2) A. 203. — 3) Quae uncis in-
clusimus, reposita sint in locum verborum erasorum, quae, computatis foraminibus
reliclis, Nibbyus (Roma antica nel 1838 I p. 479) fuisse putat et P. Septimio L. fil.
Getae nobiliss. Gaesari (cf. etiam Bormann Bull. deW Inst. 1879 p. 40). Mirum est
quod in hoc monumento publice Romae posito Lucii praenomen Severi perscriptum
est; et quod maiores tam Severi quam Caracallae memorantur nulli praeter patrem
(cum aut plane nulli enu7nerari debuerint aut omnes usque ad Nervam) , et quod
Marcus non dicitur divus; et quod ipsi Severo denegatur Parthici maximi cogno-
mentum. Patris patriae quoque cognomen non est positum loco suo.

426 imp. Caes. L. Septimio Severo Pio Pertinaci Aug. Arabic.
Adiabenic. Parth. max. fortissimo fehcissimo, | pontif. max., trib. potest.
XII', imp. XI, cos. III, palri patriae, et | imp. Caes. M. Aureho Antonino
Pio Fehci Aug., trib. potest. VII, cos. (III, p. p., procos. fortissimo fehcis-
simoque principi)* et | luhae Aug. matri Aug. (n).'' et castrorum et (senatus
et patriae et)^ imp. Caes. M. Aureli Antonini Pii Fehcis Aug. | (Parthici
maximi Brittannici maximi)*, argentari et negotiantes boari huius (loci qui
invehent)', devoti numini eorum.

Romae in arcu qui extat ad aedem S. Georgi in Velabro, ubi fuit forum
Boarium (FI 1033). — 1) A. 204. — 2) Quae uncis inclusimus, reposita sunt in
locum vocabulorum erasorum; videtur ab initio scriptum fuisse «c cos. et P. Sep-
timio Getae Caesari, et luliae Aug. matri Augg. et castroruai, et Fulviae Piautiliae
Aug. imp. Caes. M. Aureli Antonini Pii Felicis Aug. uxori, filiae P. Fulvii Piautiani,
adiectis huius titulis, ut in N. 436 (cf Bormann Bull. delF Inst. 1867 p. 218). —
3) Haec quoque reposita in litura , cum primum ihi fuerit unum iantum voca-
bulum loci.

104 Caput II.

427 Genio eq. sing. Auggg.' nnn.' et | Herculi invicto pro salute
el I victoria et reditu impp. Caess. 1 L. Septimi Severi Pii Pertinacis Aug.
et I M. Aureli Antonini Pii Felicis Aug. et \ L. Septimi Getae nobilissimi
Caes.* et | luliae Aug. matr. Augg. et kastr. et | C. Fulvi Plautian.* pr. pr.
c. v. et necesjsari [Awps'.]

Romae (Fl 227 descripsit Detlefsen). — 1) Litterae quas punctis notavimus,
antiquitus erasae sunt sed tamen leguntur. — Titulus posittis ante caedem Plautiani,
quam accidisse d. 22 lan. 205 legitur in chronico Paschali, sed factam esse postea
intellegitur ex titulo FIII 2SS7 ; facta esse videtur a. 204 aut a. 206 ineunte (cf.
etiam Bormann Bull. deW Inst. 1867 p. 219).

428 Diane | Auguste pro | salute dd. nn. Sev eri et Antonini | Augg.
et Getae Caes. | totiusq. d. d.^ L. Gellius | L. f. Flavia Celerianus \ Nemes*
0. leg. XXII Pr. p. f.^ 1 aram et tabulam | pro se et suis posuit, Cilone
et Libone cos.''

Seligenstadt ad Moenum (Zangemeister ann. soc. antiq. Rhenan. 76, 1885 p. 87).
— 1) Domus divinae. — 2) Ex civttate Flavia Nemetum oriundus erat Celerianus
(cf. Zangemeister l. c. p. 89). — 3) Centurio legionis vicesimae secundae Primi-
geniae piae fidelis. — 4) A. 204.

429 lovi opt. max. | conservatori san ctissimorum princijpum ddd.
nnn.* | imp. Caes. L. Septimi Severi Pii [Per] |tinacis Aug. Arab. Adiajb.
Part. max., fortissinii ] felicissimi, pont. max., tr. | pot. XVP, imp. XIP,
cos. III, p. p. et I imp. Caes. M. Aureli Anto|nini Pii Aug. Parthici tr.
pot. I XI, imp. II, cos. III, p. p., i .1 1 ! } J I .' .' ! !.'.'! ! l I ( ( i i l [ i i \
.' ! ! J .' .1 .' .' *, et luliae A[m^.] | matris Aug. et castrorum | ob conser-
vatam eorum sa|lutem, detectis insidiis | hostium publicorum, | d. d. p. p.

Siccae P^eneriae prov. Africae (FII1 1628). — 1) Litterae punctis signatae con-
tilio erasae sunt. — 2) A. 208. — 3) Imp. XII appellari voluit Severus non ante
annum 208, teste diplomate veterani dato hoc anno in quo est imp. XI (III p. 890) ;
nihilominus appellatur imp. XII iam a. 201 in miliariis Noricis et Raeticis (III p. 1114),
item a. 20S (infra N. 439) et a. 207 (X S909). — 4) Abrasvm est nomen Getae.

430 quod evidenti 'm\lustrique |)royj]|dentia domini n[ostri Severus
et\ 1 Antoninus Pii Au[gusti et Geta | Caesar\ cum [lulia Aug. ubivis spes^\ \

parricidiales insid[io/orMm* sustulerunt], \ Helico hbertus eorum ^ {

donum [jposuit. | "Oz^t d[ia rr^g iavriuv TtQOvolag zrjg] evaQyeaTarr^g
€7ti(p[av£aTdTrjg ts ol kvqiol] \ rjf^div 2eovrJQog y.al ^Av^Twvelvog ol
evae§ia]\Td.TOi tcov avTOXQaTOQwv [xat FiTag KaloaQ avv] \ 'lov/Ua

2e^aaTrj 7tavTa[%ov Tag \ eX7tL]dag^ twv avoaiov [eTti^ovXev-

Tcov rjqxxviaav, \ '^EXix]cov ccTtelevd^eQog av^TcJiJv . . . .^ dve-9-rjycev].

Ephesi, semel descripta saec. XFIII (III 427). — 1) Supplevit Mo. — 2) Qui
fuerint insidiatores (cf. vit. Sever. c. 13) paullo ante hunc positum titulum puniti,
nescimus. Cum titulus sit positus in provincia Asia, non sine specie veri coniecit
Cavedonius, intellegi Apronianum in procomulatu Asiae a senatu capitis damnatum

Tituli imperatonim domasqae imperatoriae. 105

(Dio 76, 8). Fieripotest ut eadem de catua posittu sit etiam titulus N. 429. Ceterum
paene quovis tempore regni Severi insidiae imperatori struebantur vel certe punie-
bantur. — 3) In lacuna periit munus quo fungebatur Helicn.

431 [imp. Caes. L. Septimio \ Severo P]io Pe[rtinaci An]g. Arabic.
Ad[iabenic.\ \ Parth. maxim. B[ritann.]\ j pontif. max., l[ribun. pot.] \ XVII^
imp. XV 3, c[os. Ilf, p. p., divi] \ Marci Ant[onini German.] Sarra. 61., di[m
Commodi f]T[atri], | d[iv]i An[tonini Pii nejpot., divi | [Hajdr. ^[ronepot.,
divi rjrai. Part. | [a6]nep[o^, divi Nervae] adnep., | [coh.] I p[raef. p. v. d.
n. m. q. eiu]s.

Romae rep. in Esquilino, fragmenta basis: composuit et descr. lo. Schmidt
(Eph. ep. 4 p. 527). Basis posita a cohorte prima praetoria pia vindice, sine dubio
in castris praetoriis, non ita longe ab illo loco distantibus. — 1) Britannicus dici
coepit Severus in nummis a. 210 (Eckhel 7, 188); sed a. 209 iam bellum gereiat
cum Britannis. — 2) ^. 209. — 3) Neque imp. XIII neque imp. XIIII umquam repe-
ritur in titulis Severi, neque excepto hoc imp. XV; contra reperitur imp. XII etiam
in titulo hoc posterioribus (N. 452; IX 6011).

432 imp. Caesari | L. Septimio Severo | Pio Pertinaci Aug. Arabic.
Adiab. Parthic. | max. Brilt. max., tr. pot. | XVIII \ imp. XII, cos. III, p.
p., I caelesti eius indul|gentia in aeternam | securitatem adque | gloriam
iure aejquo foederis sibi | confirmato, | Camertes | p. p.

Camenni in Umbria fSmetius S6, 4 a Metello ; Griit. 266, 1). — 1) A. 210.

433 pro salute victoria et | redilu imppp. Caesss. L. | Septimi Severi
Pertina|cis et M. Aureli Antonini | e[/] P. Septimi Getae Piorum | Auggg.
et luliae Domnae | Augustae matris Augg. et | [ca]strorum Q. Aiacius |
[Jtfo]destus Crescentiaj [uMs] leg. G. s.* n. . . d.^

Grosskrotzenburg ad Moenum^ nunc Fuldae (Brambach 1432 ; correjcit Zange-
meister Rh. Jahrb. 75 p. 141). — 1) Legatus Germaniae superioris. — 2) Fortasse
fuit num. d., i. e. numini devotus (Zang.).

434 Concordiae | Augg[(/.]' | dominorum | nn[n.]' j impp. L. Septimi |
Severi et M. Aujreli Antonini | (Pi(i) Fel. Aug. Parth. max. [ Brit. max. Ger.)*
Augg^^-.]' I et luliae Aug. | L. Licinius Optatiajnus ob honorem | fl. pp.'
statuas, quas | ex -SS- XX m. n. cum ( basib. praeter le|gitim.* poliicitus |
est, ampliata pec. | ex-SS-XXXV m. n. j posuit easque | sportulis decuri. |
datis et epul. curijis, et ludis scae|nicis editis, de|dicavit.

Thamugadi (Eph. ep. 7, 737). — 1) Erasa tertium g tertiumque n pertinentia
ad Geiam. — 2) Haec reposita in locum nominis Getae. — 3) Ob honorem flamonii
perpetui. — 4) Significatur legitima summa^ ea quae ex lege ob honorem flamonii
numerabatur.

435 Victo|riae | Parthi|cae majximae | Auggg.' | d. d. p. p.

Cuicul (Djemila) in Numidia (^111 8804 cf. Eph. ep. 7, 795). Extanl nummi
et Severi et Caracallae inscripti Vicloria Parthica maxima (Eckhel 7, 180. 202). —
1) Erasa tertia g pertinens ad Getam.

106 Caput II.

436 Victoriae | Brittanicae j impp[p]/ L. Septimi Seve|ri Pii Perti-
nacis et | M. Aureli Antonini | [et P. Septimi Getae] ' j Augg^g'.] ' Gigtiiens[es] |
publice.

Jn ora Africae in ruderibus municipii Gigthensis (Eph. ep. 7, 15). — Titulus
positus anno 210 aut 211, quo tempore etiam nummi cusi sunl Vict. Brit. et Vic-
toriae Brittannicae inscripti (Eckhel 7, 188. 207). — 1) Erasa nomina Getae et in
vocabulis imppp. et Auggg. ullimae litterae ad eum perlinentes.

437 divo [iSe^ptim^jJo Severo Pio Aug. Arab. [id]iab. Part. max. | et
imp. Caes. M. Aurelio Antonino Pio Aug. Felici Part. max. [ Brit. max. Germ.
max. pout. max. fil., trib. pot. XVIU*, imp. III, | cos. IIII, p. p., procos.,
optimo maximoque principi, et | luliae Domnae Piae Felici Aug. matri
Aug. et castrorum et senatu[s] | et patriae, uxori divi S[e]veri Aug. Pii,
col. lul. Assuras devota numini eorum d. d. p. p.

Henchir Zanfur, ubi fuit Assuras, prov. Africae, in arcu triumphali (FJI1 1798
ad exemplum potissimum Guerini). — 1) A. 215.

438 imp. Caes. L. Sept. Sever. | Pio Pert., Arabic. Adiab. Part. ] Brit.
p. m., trib. pot. III, imp. VII', cos. III, | et imp. Caes. M. Aur. Anton|ino
Pio invict. Aug. Part. ma. | prin. m. p. m., trib. potes. XVIII ^ ( imp. IIIF,
cos. IIII, procos., fort. | Aug., fel. princ, dom. ind[M]lg. | Ab Aug. m. p.
XLV, a Ig. m. p. LL^

I¥ope Nassenfels (non longe ab Ingolstadt et Danuvio), iam Monachii, columna
miliaria viae ab Augusta (Augsburg) Castra Regina (Regensburg) ferentis ( II J 3997).

— 1) Tribunicia potestate tertio imperator septimum Severus fuit a. 193; sed titulus
incisus post mortem Severi, loco ut puto antiquioris tituli, appellationibus Severi
quae in illo fuerant ex parte (ut in sirnilibus titulis III p. 1115) retentis. — 2) A. 213.

— 3) Requiritur imp. III ; eerte ita ipse Caracalla etiam d. 7 lan. 216 vocari voluit
(III p. 891). — 4) Ab Augusta milia passuum XLF, a legione (sc. tertia Italica,
quae castra habuit Regensburg) milia passuum LI.

439 P. Septimio L. f. | Getae*, patri imp. j Severi Aug. piisjsimi fili,
maximi | principis, avi^ imp. | sanctissimi Antoni|ni Aug. fortissimi et inj-
dulgentissimi principis, | res publ. IIII coL Cirt. | d. d. p. p.^

Cirtae (Eph. ep. 7, 458). — 1) Getae nomen fuisse patri Severi ait etiam vita
Sev. 1. Titulus positus non ante annum 198, qiio Severi filius Augustus dictus est.

— 2) Scr. avo. — 3) Res publica quatttior coloniarum Cirtensium decreto decu-
rionum pecunia publica.

440 Pacciae Marjcianae*, quon|dam coniugi | imp. Severi Aug. | piis-
simi maxi|mi principis, | res publ. IIII col. | Cirt. d. d. p. p.^

Cirtae (Eph. ep. 7, 459). — 1) Prior uxor Severi, Marcia appellata in vit.
Severi c. 5; ei statuas collocatas esse a Severo tradit eadem vita c. 5. 14. — 2) Cf.
N. 459 nol. 5.

441 P. S I G S I Q,o[gnato\ \ imp. ' Caes. L. Sep]timi

Severi Pii | Pertinacis Aug. Ara|bici. Adiab. Parth. max. | et avonculo' |

Titnli imperatorum domusque imperatoriae. 107

mp. Caes. M. Au[re] li Antonini Pii Fel. | Aug. Britt. max., fortisjsimi feli-
[cisjsimi princ^ | ordo et plebs ex com modis suis.

Anconae rep. (IXS899, semel deseripta, accurate ut videtur). — 1) Gl — . tra-
ditur. — 2) Reliquiae nominis ducunt ad P. Septimium Getam; sed is (legatus
Daciae a. 193— Wo, cf. III 903. III S. 7794, consul iterum a. 203) frater fuit
Severi, Caracallae non avonculus, sed patruus (cf. Mo. l. c). — 3) Haec inde a Britt.
rine dubio restituta in locum nominis Getae erasi.

442 luliae Aug., | imp. Caesaris | L. Septimi Seve ri Pertinacis | Aug.,
et M. Aure|li Antonini Cae|saris imp. destijnati* parenti, | matri castrojrum,
Trebulajni Mutuescani.

Trebulae Mutuescae (IX 4880). — 1) A. W.

443 luliae Domnae [ Augustae | matri castro[rum, | imp. Caes. L. Sep-
tijmi Severi Pii Perjtinacis Aug. Ara|bici Adiabenici | Part. max. trib. i
pot. VF, imp. XI, cos. | II, procos., p. p., pacis | publ. restilutoris , d.
d. p. p.

Thagaste in Numidia (Eph. ep. S, 817). — 1) A. 198.

444 luliae Aug. [ Piae Felici', | malri Augusjti et castrojrum et sena tus
et patriae*, | seniores kast. | pos. et dedic'

Prope Siccam Feneriam provinciae Africae (FII1 1616). — 1) Pia Felix dicta
lulia sjib filii demum imperio. — 2) Mater sen. m. patr. dicitur lulia etiam in
nummis (Eck/iel 7 p. 196). — 3) Seniores kastelli (nomen eius nondum compertum)
posuerunt et dedicaverunt.

445 M. Aurelio Antonino Caesari, filio imp. L. Septimii Severi Per-
tinacis Aug. Arab. Adiab. p. p. pontif. max. , trib. pot. IIII', imp. VIII,
cos. II, procos.*, navarchi et trierarchi cl. pr. Mis.'

Neapoli, sed pertinuit sine dubio ad Misenum (X 33H, semel descripta saec.
XFI ab ignoto auctore, sed accurate). — 1) A. 196. — 2) procos. II apographum.
— 3) Classis praet07'iae Misenensis.

446 M. AureHo Antonino Caesari imperatori destinato', imperatoris
Caes. 1 L. Septimi Severi Pii Pertinacis Aug. Arabici Adiabenici, vindicis et
conditoris ) Romanae disciphnae, fiho, divi M. Antonini Pn Ger. Sarm. ne-
poti, I divi Antonini Pu pronepoti, divi Hadriani abnepoti, divi Traiani
Parjthici et divi Nervae adnepoti , decreto decurionum pecunia pubhc. |
Q. Anicius Faustus leg. Augustorum* pro praetore patr. col. dedicavit.

Thamugadi (eph. ep. 7, 5S3). — 1) A. 197. Caesar destinatus dicitur Cara-
calla F1 1984. FII 210, sed errore descriptorum , qui omiserunt imp. — 2) Minus
proprie Anicius Fausius dicitur legatus Augustorum, cum Caracalla Augustus
dictus sit anno demum 198.

447 M. Aureho | Antonino | Caesari | destinato | imp. Aug. * j d. d.
(in laiere) cur. | Sex. Campajnio Redijto.

Ad lacum roUiniensem (XI 2915). — 1) Aug. vocabuium crediderim pottea
additum.

108 Caput II.

448 inip. C[aes,] M. Aurelio Antonin[o] | Pio Felici Aug., trib. pot.
VII, cos. II \ filio I imp. Caes. L. Septimi Severi Pii Perlinacis Aug. | Arab.
Adiab. Parth. max. (Parthijci maximi Brittannici maximi patri patriae)*
Se[(veri) Augusti fili, nepoti divi Marci Antoni|ni Pii Germanici Sarmatici,
pronepoti divi | Antonini Pii, abuepoti divi Hadriani, adnepoti divi Traiani
Parthici et divi Nerva[e], Cuiculilani.

Cuicvl (Djemila) Numidiae (FHI 10894 cf. eph. ep. 7, 796), — 1) Consul iterum
fuit Caracalla a. 203; pro trib. pot. VII requiritur VIII. De similibus mendis in
titulis Caracallae obviis cf. Mommsen Staatsr. II ^ p. 801 not. 5 (non recte de di-
versis computatinnibus tribuniciae potestatis cogitavit Wilmanns). — 2) Quae uncis
inclusi, scripta sunt in spatio depresso, scilicet 7nale intrusa, cum nomen Getae tol-
leretur; antea fuerat fratri L. Septimi Getae nobilissimi Caesaris, Severi Augusti fiiii.

449 imp. Caes. , imp. Caes. | L. Septimi Severi Pertinacis [iw^.j
Arabici Adiabe|nici Part. pontifici[s] a\\ax. /.], divi | M. Antonini Pii Germ.
Sarm. | nep., divi Antonini Pii pronep. | divi Hadriani abnepo ti, divi Tra-
iani Parthici | adnepoti, divi Nerve | proadnepoti^ | imp. Caes.^ M. Aurelio |
Antonino Aug, | res publica ex dejcreto et collatione [rfecwr.] ex -SS-
IICCCC I n.* fecerunt idemjque dedicaverunt.

In Numidia non longe a Thagaste loco dicto Wed Cham (Eph. epigr. S, 823,
descr, Masqueray), — 1) Hic tantum repertum vocabulum, — 2) imp. Caes. abundat,
supra iam positum. — 3) Ex sestertium duobus milibus nummum et quadringentit.

450 lunoni Concordiae | Aug. pro salute | imp. Caes. M. Aureli \ Severi'
Antonini Pii Fel. | Aug. Parthic. max. Brit. max. ( pontif. max., tr. p. XV ^,
imp. I IF, cos. IIII, procos., divi | Severi fil., et luliae Aug. | matris Aug.
et castror. et | senatus ac patriae, | quod L. Propertius L. f. Vic|tor vet.
ob honorem fla|moni perpetui ab ordine | in se conlati HS IIII [n.] | pro-
miserat, L. Proper|tius Martialis vet. fl. p. p. | frater et Propertius Vicjtor
aevocatus filius ei[ws] | ampliata summa faciend. dedi candamq. curaverunt.

Ferecundae (in Numidia, prope Lambaesim) rep. (FIII 4197). — Titulus de-
dicatus lunoni Concordiae Augustae pro salute Caracallae et matris eius, eo ipso
aTino quo ille fratrem occiderat. Simul dedicatus est iitulus lovi optimo maximo,
conservatori Caracallae et matris (FIII 4196). — 1) Severus Antoninus dicitur filius
maior Seplimii Severi passim in titulis Africae (ubi interdum etiam Getae cognomen
Severi additur (eph. ep. S, 460), inlerdum etiam in aliis provinciis, — 2) A. 212.
— 3) Imperator iterum Caracalla appellatus erat iam a. 208 (III p. 890), fortasse
iam a, 207 (X 3909 sed cf ad N. 429 not. 5)._

Ex actis fratrum Arvalium a. 213.

451 Hoc anno cenajtum est in diebus singuhs (denaris) centenis,
XVI XIV XIII kal(endas) lun(ias)*, et adclamaverunt^: fe[/t]cissime^l feli-
cissimel | te salvo et victore felicissimel o nos fehces qui te imp(eratorem)
videmusl de nostris ann(is) augeat t(ibi) I(uppiter) a(nnos)''! Germanice
max(ime)®, d(i) t(e) s(ervent)l Brit(annice) | max(ime), d(i) t(e) s(erven!)!

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 109

te salvo salvi et securi sumusl te imp(eratore) fe[ijix senatusl Aug(usle),
d(i) t(e) s(en'ent) in perpetuol iuvenis triumphis, senex imp(erator)®I |
maior Aug(usto)^ d(i) t(e) s(ervent)! Aug(uste), Aug(usta)! luliae Aug(ustae)
malri Aug(usti) feliciter! ex te, Aug(usta), Aug(uslum) videmus! d(i) t(e)
s(ervent) in perpetuo, Aug(usta), Aug(uste)! |

III id(us) Aug(ustas) in Capitolio ante cella(m) lunonis reg(inae) fratres
Arvales comvenerunt, quod dominus n(oster) imp(erator) sanctissim(us) |
pius M. AurelUus Antoninus Aug(ustus) pont(ifex) max(imus) per limitem
Raetiae ad hosles extirpandos barbarorum* introi|turus est^ ut ea res ei
prospere feliciterque cedat, et immolaverunt per L. Armenium Peregrinum.

isdem co(n)s(uIibus) | pr(idie) non(as) Oct(obres) in Capitolio ante
cellam lunonis reg(inae) ob salute (sic) victoriamque Germanicam imp(era-
toris) Caes(aris) M. Aurelli Antojnini Pii Felic(is) Aug(usti) Part(hici) max(imi)
Brit(annici) max(imi) Germanici max(imi), pont(iGcis) max(imi), trib(unicia)
potest(ate) XVI, imp(eratoris) III '", co(n)s(ulis) IIII, proco(n)s(uHs), et luliae
Aug(ustae) | Piae Fel[tc(is)]" m(atris) imp(eratoris) Antonini Aug(usti) n(ostri),
senatus, castrorum et patriae, fratres Arvales comvenerunt et immolave-
runt I per L. Armenium Peregrinum pro mag(istro) vice Flavi Alpini ma-
g(istri) collegi fratrum Arvalium, I(ovi) o(ptimo) m(aximo) b(ovem) m(arem)
a(uratum), lunoni ] reg(inae) b(ovem) f(eminam) a(uratam), Minervae b(ovem)
f(eminam) a(uratam), Saluti publ(icae) b(ovem) f(eminam) a(uratam), Marti
ultori taurum a(uratum), lovi victori b(ovem) m(arem) a(uratum) et Vic-
toriae b(ovem) f(eminam) a(uratam), Laribus | militaribus taurum album,
Fortunae reduci b(ovem) f(eminam) a(uratam), Genio imp(eratoris) Antonini
Aug(usti) n(ostri) taurum album, lunoni luliae , Piae matris Antonini Aug(usti)
n(ostri), senat(us), castror(um) et patr(iae) b(ovem) f(eminam) a(uratam).
adfuerunt Cn. Catilius Severus, T. Statilius Silianus.

Romae in vinea Ceccarelli, ubi fuit bicus fratrum Arvalium, tabula rep.
a. 4868 (FI 2086; Henzen act. fratr. Arv. p. CXCyil. CXCflll): continet tabula
acta fratrum Arvalium a. 133 cum parte actorum a. 156, deinde in spatio quod
vacuum fuerat reliclum, partem actorum anni 215 (non omnia exscripsi). —

I) Diebus sing7ilis sacri anniversarii deae Diae Arvales cenabant apud magistrum;
denariis centenis cenatum esse saepius in actis perscriptum est (cf. Henzen eomm.
p. iS). — 2) Tales acclamationes in konorem imperatorum saepius memorantur,
interdum perscribuntur apud scriptores qui dicuntur historiae Augustae (vit.

Comm. 18 ex Mario Maximo; vit. Alex. 6seq.); cf etiam Henzen comm. p. 46.

3) fercissime lapis. — 4) Cf Tertulliamu apol. 53. — 5) Ila acclamare Caracallae
poterant fralres Arvales etiam ante quam ipse nomen Germanici recepissel (ef not.10).

— 6} ludice Mommseno hoc dicere voluerunt Arvales, Caracallam esse ad bellandum
iuvenem^ seneclute imperandi peritum. — 7) Confert Henzen acclamationem ap.
Eutropium 8, S: ^felicior Avgusio, melior Traianol' — 8) Excidit terram vel solam.

— 9) De hac expeditione Caraeallae cf. etiam vita c. S; Dio 77, 15; Aurel. rict.
Caet. 21, 2. — 10) Imperator tertium et Germanictu maximus videtur Caracalla
appellatus esse ex hac ipsa victoria Germanica (cf. Eckhel 7, 209. 211. 222). —

II) fel. io lapis.

110 Caput 11.

452 magno et invicto | ac super omnes prin|cipes fortissimo | feli-
cissimoque | imp. Caes. M. Aurellio | Antonino Pio Fel. Aug. j Parth. max.,
Brit. max., | German. max., pont. max., I trib. potestat. XVII', imp. III, |
cos. IIII, p. p., I mancipes et iunctores | iumentarii viarum | Appiae Tra-
ianae item ( Anniae cum ramulis, divina | providentia eius refoti, agentes |
sub cura CI. Severiani, Mamili Superstitis, Modi Terventini praefff. vebi-
culorum. (In latere) loc. adsigu. ab Caecilio Aris[fone] | c. v., cur. oper. publ.
et max. \ei\ . . | Paulino c. v., cur. aed. sacr. | Dedic. V non. lul. | L. Valerio
Messalla C. Suet[no] | Sabino cos.*

Romae rep. in atrio Vestae (Bull. comm. 1884 p. 8). — 1) A. 214.

453 imp. Caes. M. Aurelio Anjtonino Pio Felici Aug. | principi iuven-
tutis', nu|mini praesenti, restitu|tori et conservatori | semper vitae adque |
dignitatis suae, dejvotissimus numijni eius | M. Aemilius Macer Fausti-
nia[nMs] | v. c. (In latere) dedc. (sic) XVIII kal. | Septem. | Catio Sabino II
el Cornellio Anullino cos.'

Frascati sive Tusculi (Xlf^ 2396). — 1) Princeps iuvenlutis interdum Cara-
calla Augustus dicitur vivo patre (FIII 884. 4246) item, ut hic, cum solus impe-
raret. — 2) A. 216.

454 imp. Caesar. divi | Septimi Severi Pii Arab. | Adiab. Partb. max.
Brit. I max. f., divi [M.\ Aur. Antonini ] Germ. Sarm. nep.', divi [£F]adriani |
abnep., divi Traiani Parthici et \divi NervaeY I adnep., M. Aurel. Anto-
ninus | Pius Felix Aug. Parth. max., | Brit. max., Germ. max., | pater militum^
trib. 1 potest. XX \ imp. III, cos. IIII, | p. p., procos. restituit. | CXXXVI.

Columna miliaria viae quae Salmantica (Salamanca) Emeritam (Merida)
ducebat, bis vel ter descripta saec. XVI et XFII ineunte, non constat qua diligentia
(II 4676: varias lectiones non semper adnotavi). — 1) Deest mentio Antonini Pii.
— 2) et servavit unum apographum, divi Nervae om. etiam reliqua. — 3) Sic ex
exemplis id quod videtur optimum (Bibrani equitis Silesii), ter militum aliud exem-
plum interpolationibus certe liberum (Mamerani Luxembiirgensis) , p. m. tertium
exemplum interpolatum (Panvinii). — 4) A. 217.

455 Fulviae Plautillae Aug., | Anlonini Aug., | res p. Soluutinor. d. d.
Solunti (prope Panormum) rep. (X 7356).

456 [Fulviae Plautillae Aug., coniugi] | imp. M. Aureli Antonini Aug. j
Pii Felicis pontificis cons.*, | imp. L. Septimi Severi Aug. Pii Felicis | pon-
tificis et Parthici maximi cons. III nurui, | filiae | [C. Fulvii Plautiani c. v.] j
pontificis nobilissimi pr. pr., necessarii | Augg. et comitis per omnes ex-
peditiones eorum, | T. Statilius Caiocaerus nomencl. | cum Statilio Dio-
nysio trib. leg. XVI Flaviae | et Statilio Myrone dissignatore scaenar. |
filiis et Statilio Dionysio discipulo fictorum | pontificum cc. vv. nepote
suo, I [a]mpla beneficia de indulgentia | [iw^gustorum suffragio patris eius |
consecutus.

Tituli imperatorum domasqne imperatoriae. 111

Romae (FI 1074, detcripsenint Smetius aliique). — 1) J. 202 — 20i, nnm
a. 202 conml primum, a. 20S consul ilerum prodiit Caracalla. — 2) Nomun erasum
este tignificat Smetius (lapis olim periit).

457 P. Septimio | Getae | nobilissimo | Caes. | pl. c, u.* reg. W.
Romae in Tiberi rep, lamina aerea (Henzen BulL deW Inst. 1884 p. 14). —

1) Notae obscurae. — 2) Regio undeeima sine dulio urbis Romae.

458 [P- Septitnio Gelae nobilis\simo Caesari] ', | imp. Caes. L. Sep-
timi Severi | Pii Pertinacis Aug. Arab. 1 Adiab. Part. max. fortissijmi feli-
cissimi pont, max., | trib. potest. VII*, imp. XI, cos. 11, | p. p., procos.
f[i7.], I imp. Caes. M. Aureli Antonini Aug. j trib. potest. II, procos. [fratri], j
divi M. Antonini Pii Ger. Sarm. | [nep]., divi Antonini Pii pr[onep.], | divi
Hadriani a[6nep.], divi Traia|ni Part. et divi Nervae a[dn«p.], col. Aeilia

Aurelia Mactaris, d. d. p. p.

ifactari in Africa (Eph. epigr. o, 1174). — 1) Getae nomen ei reUqua voca-
bula ad eum pertinentia erasa. — 2) ^. 199.

459 P. Septimio Getae pontifi[ci] | maximo^ nobilissimo Caes[an], |
principi iuventulis Aug.', co[s.]*, | imp. Caesaris L. Septimi Sever[t] | Pii
Pertinacis Aug. Arajbici Adiabenici Parthici max. pontif. | max. trib. pote.
XIP, imp. XII, cos. III, p. p., procos. et | luliae Aug. matris Caesarum
et I castrorum filio, et imp. Caesaris | M. Aureli Antonini Pii Aug. pont.
max., trib. potestat. VIII, cos. II*, p. p., procos. fratri.

Auziae in Mauretania (FIII 9055). Quae punctis notavijnus, erasa sunt sed
agnoseuntur. — 1) Pontifex maximus appellatur Geta Caesar abusu raro et miro
(cf. y III 9257), Augustus saepius (cf FIIIp. 974 et Mo. Staatsr. 2^ p. 1164 not. 5).
— 2) Consul primmn fuit Geta anno 203. — 3) Requiritur XIII (cf. not. 2. 4). — 4) A. 203.

460 irap. Caes. divi Septim[i] | Severi Pii Arab. Adiab. | Parth. max.
Britt. max. filio, | imp. Caes. M. Aur. Antonini Pii Aug. | Parlh. max. Britt.
max. fratri, | divi Marci Antonini Pii Germ. | Sarm. nepoti, divi Antonioi |
Pii pronepoti, divi Hadriani | abnepoti, divi Traiani Partb. j et divi Ner>ae
adnepoti ] (tres verttu erasi) \ procos., | ex dec. Cvir., pec. sev . . .*, | cura-
tore M. UIpi[o] . . . .jtiano e. v.* | L. Valerio Sabino I

Curibus Sabinis rep. (IX 4959). — Titulus positus Getae a. 211 aut 2t2. —
1) Ex decreto centumvirum, pecunia sev[irum] (Mommsen l. c). — 2) Egregio viro.

461 M. Opelli Macrini pr. pr.' c. v.*

461* M. Opelli Diadumeniani c. p.'

Romae rep. a. 1732 in monte Coetio, fistulae duae plumbeae aquariae, nune
in museo Kircheriano (Lanciani sylL aq. n. 16. 17). — 1) Praefectus praetorio fuit
Macrinus sub Caracalla, fortasse inde ab anno 212 (Hirschfeld Ferv}. I p. 252). —
2i Clarissimi viri. — 3) Clarissimi pueri.

112 Caput II.

462 imp. Caes. M. Opelli Severi Macrini Aug.

462* M. Opelli Severi' Diadumeniani Caes. princ. iu[»enf.].

Romae rep. a. 47H in regione castrorum praetoriorum, fistulae plumbeae aqua-
riae (Murat. 2010, S a Ficoronio; N. 462« vidit etiam Gorius inscr. Etr. 3 p. 280).
— 1) Unicum exemplum cognominis Severi dati Diadumeniano, qui praeterea appel'
latur Antoninus.

463 imp. Caes. M. [Opellio] ' Severo [Macrino'] ' Pio Felici Aug. pon[f.]
max., Irib. po[fes]t., cos. desig.^ p. p., procos., | providentissimo et sauc-
tissimo principi, et [M. OpellioY Antonino Diadume[mano] ' ] nobilissimo

Caesari, principi iuventutis, respu[6/ica] Dianensium ex dec. dec.

Dianae in Numidia, in arcu qui extat (Vlll A598). — 1) Opellii, Macrini, Dia-
dumeniani vocabula in hoc titulo et in N. 46S erasa (sed in N. 463 adhuc leguntur),
cum Antonini et Severi nomina integra relicta sint. — 2) A. 217.

464 imp. Caes. | M. Opellius Severus | Macrinus Pius Felix | Aug.
pont. max., trib. p. II*, | p. p., cos., procos., et M. | Opellius Antoninus |
Diaduminianus | nobiliss. Caes. | princ. iuventut., | providentissimi | Augg.,
fecer. | Ab Ag. m. p.'' | LVI.

Ad monasterium Sonnenburg prope S. Lorenzen (Tirol) rep. columna miliaria
viae ab Aguonto (hodie Lienz) in Raetiam ducentis (III 3708). — \) A. 218. —
2) Ab Aguonto milia pasuum.

465 M. Opellio* | Antonino | Diadumeniano' | nobilissimo Caes., |
principi iuventutis, | imp. Caes. M. Opelli* Severi | Macrini' Pii Felicis
Aug., I trib. potest. cos. design. | IP, p. p., procos. filio, | Valerio Tita-
niano | praef. vig. e. m. v.', | curante | Flavio Lupo subpraef.''

Ostiae iri castris vigilum rep. (Eph. ep. 7, 1209). — 1) Cf. N. 465 not. 7. —
2) Significatur consulatus, quem Macrinus iniit a. 218 , pro secundo a nonnullis
(sed non ab ipso Macrino cf. Dio 78, 1S) habitus propter omamenta consularia
antea accepta. — 3) Scribendum em. v., id est: eminentissimo viro. — 4) Subprae-
fecto, sc. vigilum.

Ex fastis cooptationum collegii alicuius sacerdotalis,
a. 197-238.

466

[M. Aurellium^ Antoninum Caes. imp. [destimtum\

supra [numerum.y

[Praese]nte et Extricato II cos.^ a. p. R. c^ DC[CCCIX/X]*
[m PaZ]atio in aede lovis Vio[yugnatoris\

(quattuor vei'sus erasi) ^

imp. Caes. M. Aurellio j ! j j j j i i^ Pio Fe[iice Aug. et Oclatinio]
Advento cos., a. p. R. c. DCCCCLXX' pr. \[d. luU in aede lovis]
Propugnatoris ex s. [c.]

Titall imperatorom domusqae imperatoriae. 113

[t]mp. Caes. M. Aurellium .' ! ! ! .'//!/' Pium F[el. Ang. pont. max.,]
[tr]ib. pot., cos., p. p., procos., co[optaverunt.]

[G]rato et Seleuco cos.^ a. p. R. c. J)CCC[CLXXIIP' VI id. M."].
[in ae]d. lovis Propugnatoris [ex s. c.]

[IU. Aurellium] . l l ! ! / / j ! i" nobilissimum Caes. [supra num. cooptaver.]

Cn. [Claudio 5c]vero et Ti. Claudio Quintiano" c[os., a. p. R. c. DCCCC-

LXXXVIP^,VIIIk.Apr.]''
in [Pa/a/]io in aede lovis Propugnatoris ex [s. c.]
imp. Caes. / / / / / / / .' / / / .' / .' .' i .' / / .' .'" Pium [FelicemAug.,pont.max.,]
trib. pot., [p. p., p]rocos., cooptaveru[nf.]

/ 1 / ( ! / i i i j ! } .'" [4]ug. et Pupienio Africano c[os., a. p. R. c.

DCCCCLXXXVIII,]
[in Palatio in aede /o]vis Propugnatoris [ex s. c.]

!!!!!! !^^ iuventutis [supra num. cooptaver.]

[Pio et Pro]culo Pontian[o cos.]^

[in Palatjio in aede Iov[is Propugnatoris] . .*'

Romae fragmenta rep. a. 4849 in ruderibut basilicae luliae in foro Romano
(VI 2009). Supersunt fragmenta ex fastis cooptationum collegii alicuius sacerdo-
talis, cuius nec nomen scimtts nec praelerea quicquam, nisi convenisse coopiationum
cavsa in aede lovis Propugnatoris. Relatae autem sunt in his fragmentis coopta-
tiones imperatorum Caesarumque exlra ordinem factae ab a. 197 usque ad a. 238.
(Ad septem annos diversos fragmenta spectare apparet etiam ex diversa scriptura,
in prioribus versibus bona, sub finem pessima.) Tractavit Henxen bult. delP Inst.
48i9 p. 153 seq. — 1) Fv. 1.2 speclant ad a. 197, quo Antoninum Severi filium ex
senatus consulto supra numerum in collegia sacerdotalia cooptatum esse docet tabula
sodalium Augustalium FI 1984. — 2) Consules sunt a. p. Chr. 217. — 3) Anno
post Romam condilam. — 4) Annus p. Chr. 217 fuit ab urbe condita 969 ex aera
Capitolina, qua plerumque in huius generis fastis, (ut hic certe v. 10) usi sunt.

— 5) Apparet erasa esse quae scripta erant de Macrino et Diadumeniano co-
optatis anno 217. — 6) Erasum sine dubio Antonini (Elagabali) nomen, qui, cum
a. 218 consules prodiissent Macrinus et Oclatinius Adventus, pro Macrini occiri
nomine nomen suum in fastos referri iusserat. — 7) Annut post Romam conditam
970 aerae Capitolinae incidit in annum 218 p. Chr. — 8) ISotam diei tupplevimut
ex timili tabula sodalium Antoninianorum (VI 2001), in qua referlur Elagabalum
cooptatum esse [a. p. R. c. DCCCCLXjX pr. id. lul. — 9) Erasum est vocabulum
Antoninnin. — 10) Consules sunt anni p. Chr. 221. — 11) Cf. supra not. i. — 12) In
tabula sodalium Antoninianorum (cf. nol.8) refertur cooptatio Caesaris aticuiut, tine
dubio Alexandri, facta esse a. p. R. c. DCCCCLXXIII VI id. lul. — 13) Alexandri
nomen erasum. — 14) Consules sunt anni p. Chr. 255. — 15) Cf. tupra not. 4. —
16) Maximinum cooptatum esse inter tacerdotet a. d. VIII kalendat Aprilet (25 Apr.)
intellegitur ex tubula todalium Antoninianorum (cf. not. 8). — 17) Rasura periitte
putanda sunt verba C. lulium Verum Maximinum (cf. infra N. 487seq.). — 18) Ilie
quoque periit Maximini nomen, contulis a. 256 una cum Pupienio Africano. —
19) Perierunt vocabula C. lulium Verum Maximum principem. — 20) C-ontulet a. 238.

— 21) Relata erat cooptatio uniut ex imperaloribut creatit a. 258.

Dkssau, loscriptioaes Latioae. 8

114: Caput II.

467 b. f.' I [mp.\ Caes. divi Anl6nin[t | ^]lio divi Severi nepoti j
[M. Aure]\. Ant6nin6 Pi6 Fel. | fiMjg., trib. potest., cos.^ | [prjocos., p. p.,
domin6 | [tn]dulgentissim6 , dicai[??]ssima numini eius ] [wcfjropolis Ancy-
ranorum | [per] L. Egnatium Victorem | Lollianiim^ leg. eius pr. pr. | M.
p. I IIL

Prope Ancyram (III S. 6900). — 1) Legendum aut more Latinoritm: Bonum
factum, aut more Graeco: Bona Fortuna (Mo. ad III 583) (cf. etiam III S. 7193).
— 2) A. 218. — 3) Homo notus etiam ex aliis tilulis compliiribtis ; fuit legatus
Pannoniae superioris a. 207 (III 4364), legatus Bithyniae et Ponti (arch. ep. Mitth. 7
1885 p. 171), corrector Achaiae (C. I. Gr. 1624), praeterea sodalis Antoninianus
(FI 2001).

468 imp. Caesari M. | Aurelio [i]ntoni|no' Pio Fel. Aug. , | divi
Severi n[ep]oti*, | divi Antonini [/"]il.S dedi|cante T. Fl. Novio Rufo*, | leg.
Aug. pr. pr., M. Ulpius Antipater | sacerd. provin. et bis dujumviral. ob
hon. pontif,

Iglitzae, ubi fuit Troesmis provinciae Moesiae inferioris , rep. a. 186i, nunc
Parisiis (III 6170 recognovit ReTiier). — 1) Erasa vocabula ad Elagabalum spec-
tantia. — 2) Idem praeses nominatur in Nicopolitarum ad Histrum, qui et ipsi
fuerunt provinciae Moesiae inferioris, nummis cujn capite Elagabali imberbis el
inscriplis: vTt. (i. e. vnaxixov) No^lov 'Pov(pov, NixotcoXlzwv nQoq Igxqov (catal.
mus, BeroL, Beschr. der ant. Miinzen I p. 84 seq.).

469 imp. Caes. divi | Magni Antonini | Aug. Brit. Ger. Part. max. |
filio, divi Sever. Ai[a]b. | Adiab. Part. max. nep., dj|vi Commodi [et] divi
M. Ant. 1 Ger. Sar. pronep., divi | Ant. Pii et divi Hadr. abnep., | divi

Traiani et divi Nerve | adnep ' [colonia] Aug. Mart. veter.

Sitif. M. III.

Prope Sitifim Mauretaniae, cippus miliarius (FII1 10547 descr. Goyt). — Cum
et Elagabalus et Severus Alexander Caracallae fiUi , Severi nepotes dici voluerint,
netiter Severi maiores, quos is sibi adoptaverat, in titulis enumerare voluit. Pauci
tantum tituli Africani (praeter hunc FIII 8522) maiores Elagabali — nam in
hunc hacc res potius qtiadrare videlur quam in Alexandrum — ullra Septimium
Severum recensent usque ad Nervam. — 1) Rasura sine dubio (qttamquam id non
adnotatur) perierunt nomina imperatoris cui titulus positus est.

470 * I p. p., trib. pot., cos., | procons., divi Magni j An-

tonini fil., divi Pii | Severi nepot., et I[?//mJe | Maesae [Aug. ay?Jae Aug. |
n.'', matris castrorum | et senatus, [et luliae So\aemiadis Bassianae]^ Aug.,
I [mafm] ^ Augusti n.*, | duplari leg. III Aug. p. v. Anto|ninianae^ devoti
numini | maiestatique eorum, | regressi de expeditio|ne felicissima Orien]-
tali.^ — In lateribus perscripta sunt duplariorum legionis tertiae Augustae, qui
titulum posuerunt, numero plus centum octoginta, et ante ea tesserariorum, tubicinum,
cornicinum aliorumque nonnullorum principalium legionis nomina.

Lambaesi, basis fracta (FIII 2S64). — 1) Initio, quod abruptum est, interiisse
putanda sunt haec fere pro salute imp. Gaes. M. Aureli Antonini Pii Fel. Aug. pont.

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 115

roax. — 2) Quae punctis subieetis notavimut, erasa sunt, nonnuUa tamen agno-
scuntur. — 3) f^idetur pars legionis tertiae Avgustae, quae consistebat Lambaesi,
a Caraealla evocata esse in Syriam, cum expeditionem susciperet contra Parthos;
ea rediit domum , postquam caesis Caracalla itemque itacrino, Elagabalus rerum
potitus est.

471 imp. Caesar | divi Magoi | AntoDiDi Pii | filius, divi Sevejri Pii
nepos I M. Aurelius / i j / i i i .' i j * Pius Felix | Aug. pontif. max., j trib.
potest. II, cos. II I designatus IIP, proc[os]., | felicissimus adque ( invic-
tissimus ac super | omnes [re]tr[o p]rincipes | indulgentissimus, | viam im-
bribus et | [vestust^dXe. conlaps[am] | cum pontibus | restituit.

Prope Cirtam rep. columna (FIII 1050i ad exemplum Renieri), — 1) Anto-
ninus vocabulum sealpro deletum. — 2) A. 219.

472 imp. Caes. j divi Severi nepoti, | divi Antonini } Magni filio Marco |
Aur. Antonino' Pio } Felici Aug. pontifici | max., tri. potesti (sic) ter.^ |

cos. III, p. p., procos. I c. U. S. N.^ devotissima j posit. A Lop. 1. UII.*
Heidelberg rep. a. 1877, columna miliaria (Christ ann. soc. antiq. Rhenan. 61,
IS77 p. 16). Simul prodierunt similes columnae dedicatae Severo Alexandro, Maa-i-
mino et Maximo, Gordiano, Philippis,-Decio, Etrusco, Faleriano et Gallieno (Christ
l. c. et 64, 1878 p. 67. — 1) Vocabulum erasum, sed legitur. — 2) A. 220. —
3) Civilas Llpia s(altus?) X(iceHni?) (Mommsen RHm. Gesch. V p. 146, 1). Eadem
civitas jiosuit columnas Lopoduni repertas infra N. 552. — \) A Lopoduno (Laden-
burg) levgae quattuor.

473 [Aonjori* im[p. | M.] Aurel[/]i^ Antol[n]ini Pii Felicis Aug., |
[»a]cerd. amp[/.]' invic[ti Solis Elagaba|[/t, p]ont. max., trib. pot. | . . ., cos.
in^ p. p., I [s.] p. q. F.»

Ferentini rep. (X 5827 descripsit Marinius). — 1) Supplevit Henzen. —
2) Aurelii, 3) AMPI Marinius. Similiter sacerdos amplissimos dei invicti Solis Elaga-
bali dicitur Maesae nepos in diplomate militari dato d. 7 lan. 221 (Eph. ep. II p. 46i)
cf. infra N. 475 famplissimas vocahulum superest f^III 4440 cf. p. 956 et Eph. ep. 7
p. 256), sacerd. dei Solis Elagab. tn nummis (Cohen^ 4 p. 347 n. 246 seq.), summos
sacerdos Aog. m nummis aliis (Cohen^ 4 p. 350 n. 276 seq.). — 4) Consul tertium
fuit a. 220, quartum a. 222; titulus positus igitur a. 220 vel 221. — 5) Senatus
populuxque Ferentinas.

474 Herculi invicto j pro salute dd. dd. imp. Caes. M. Aur. Antooini
P. F. Aug. et I M. Aur. Alexandri Dobilissimi Caes.* totiusque domus |
divinae eorum, coh. X pr. p. v. Ant. "y Marciani', | Masculinius Valens bf.
pr. pr.^ [e]em[m.] v[t?.]^ | et Aur. Fabiauus signifer et | Val. Firminus
optio 7 ', quod ] proficiscentes expeditionibus | sacris voveraot, regressi | cum
commanipulis libentes | votum solverunl'.

Romae (FI 323 , descripta saec. XVI). — 1) A. 221 vel 222. — 2) Cohorte
decima praetoria pia vindice Antoniniana, centuria Marciani. — 3) Beneficiariu*
praefectorum praetorio. — 4) FEMININA vel FENIMV (simiKterve) apographa pro
EEMMVV ; intellege: eminentissimorum virorum. — 5) Optio eenturiae. — 6) De ex-

8*

116 Caput ir.

peditionibus , quibus hi milites ex cohortibus praptoriis Romam reliquerint, nihil
compertum.

475 imp. Caes. di\[i Antonini Magni] fil., divi Sever. Pii ne[pos]
M. Aurellius An[toninus P. F.] Aug., sacerdos amplissi[»iMS dei invicti Solis]
Elagabali, pontif. max., [tr. pot. V, cos. IIII, p. p., et] imp. Caes., M. Au[re//.
Antonini f., divi Antonini] Magni nepos, [divi Severi Pii pronepos, M. Aurel-
liu]s A\ex[ander] . . .

Fragmentum tabulae aeneae incertae originis, servatum Monzae (III p. 892),
superest ex diplomate veterani. — Ex hoc fragmento apparet Alexandrum extremo
Elagabali tempore Augusti locum obtinuisse; cf. supra N. 57S not. 1.

476 luliae Maesae | Aug. aviae irap. | Caes. .'[.'(! | .' i i i i*.
Mintumis rep. (X 6002). — 1) Erasa sunt nomina Elagabali. — 1) Cf. N. 475

not. 2.

477 luliae | Cornelilae | Paulae | Aug.^ | [d.] d.=^

Trebulae (Treglia) prope Capuam, semel descripta (X4SS4). — 1) Uxor fuit
Elagabali. Eiusdem Augustae est titulus Graecus rep. in Thracia arch. ep. Mitth.
aus Oestr. 40 p. 258. — 2) 1. d. traditur.

478 Sex. Vario Marcello* | proc. aquar.'^ C^, proc. prov. Brit. CC,
proc. rationis privat. CCC, vice praefT. pr. et urbi functo®, | c. v.', praef.
aerari militaris, leg. leg. III Aug. ] praesidi provinc. Numidiae, | lulia Soae-
mias Bassiana c. f.* cum filis | marito et patri amantissimo. | 2i^Tti) OvaQlfr)
lV[aQY.iXXij} j iTtitQOTtEvaavTL vdaTwv, ETttTQonsvaavTL EnaQxsLOv \ Bql-
ravvEiag, eTCLTQOTtsvaavTi Xoyiov 7tQ€L^aTr]g, 7tiaTev\d^ivTi Tor ^iQti
T(xv ETtaQxiov Tov TtQaLTioQLOv y.ai 'Pwfirjg, \ XafiTtQOTaTq) avdQi, €7taQX({)
eQttQlov aTQaTLWTLTiov, I r^yef.iovL XeyeLCuvog y .AvyovaTTjg aQ^avn ETtaQ-
Xelov I NovfiidLag, 'lovkia ^oaLfitag BaaaLavi] avv Tolg Tsxvoig tio \
7tQoaq)LkeaTaTio avdQl y.a\ yXvnvTaTcp TtaTQL.

Felitris rep. sarcophagus marmoreus, est Romae in museo Vaticano (X 6S69).
— 1) Est pater imperatoris Elagabali, quem Dio 78, 50 narrat procuratoris munere
saepius functum atque deinde in senatum adlectum, mortuum esse ante imperium filii;
quae omnia hoc titulo confirmantur. — 2) Procuratorem aquarum fuisse Varium Mar-
cellum testatur etiam fistula plumbea nuper reperta Romae (Bull. com. 1888 p. 180)
eius nomine inscripta (imperantibus Severo et Caracalla, Geta etiamtum Caesare,
i. e. a. 498 — 209). — 3) Centenario, 4) ducenario, 5) trecenario. — 6) Fice prae-
fectorum praetorio et urhi funclo. — 7) Clarissimo viro: ita significatur adlectio in
senatum; et sunt senatoria munera quae sequuntur. — 8) Clarissima femina.

479 imp. Caes. divi | Pii Severi ne|pos, divi Mag|ni Antonini Pii |
filius I M. Aurelius Seve|rus Alexander* | Pius Felix Aug. pon|tifex max.,
trib. I pot. IIII, cos. desigjnatus II ^ p. p., pontem | Liris vetusta|te dilapsum
sua I pecunia resti|tuit.

Prope S. Giovanni in Carico ubi fuit Fabrateria nova, ad viam Latinam
(X 6895). — 1) No7)ien erasum, sed legitur. — 2) A. 223.

Tituli imperatorum domusque imperatorie. 117

480 imp. Caesari | divi Septimi Severi | Pii nep. , divi Antonini
Magni Pii fllio', | M. Aurellio Severo | A[lexandro]^ Pio Felici | Aug.

pontific. maxim., | trib. potest. V, cos. II, p. p., | col. FI. Aug. Puteoli.
Puteolis rep. (X 46S3). — 1) Focabula erasa. — 2) A. 226.

481 imp. Caes. | M. Aurel. ] Severus | Alexander | P. F. August |
pont. max., | trib. pot. | VIIII*, cos. III, p. p., | restituit | ab Aq.'' m. p.
LXXIII.

In Pannonia rep. in Danuvio ad oppidum Paks, columna miliaria viae Aquinco
(Ofen) Mursam ducenlis (III 5731 vidit Mommsen). Haec illaesa mansit, cum in
simili columna III 3738 etiam numeri tribuniciae potestatis et consulatus erasi
sint. — \) A. 230. — 2) Ab Aquinco.

482 Fortunae Reduci Aug. | imp. Caes. M. Aureli Severi Alejxandri
Pii Felicis Aug. pontif. j max., trib. potest. XII ', cos. III, p. p., | et luliae
Mammaeae'' A[w]g., [mafnjs Aug. 1 nostri et castrorum et senatus | et patriae,
totiusque domus di|vinae, splendidissimus ordo | Siccensium devotus numijni
maiestatique eorum d. d. p. p.

5iccaej Feneriae (Eph. epigr. S, 612 descripta a Roy). Lilterae punctis
distinctae scalpro abrasae sunt, — l) A. 233. Fidetur spectare titulus ad reditum
imperatoris de expeditione contra Persas ; cf. III 3427. — 2) Scr. Mameae.

483 imp. Caes. divi An[tonini Magni] | Pii (filio)\ divi Sept. Severi
Pii (nepotisS | M. Aureli Severo Alexandro Pio Felijcis Aug. p. p., pontif.
maximo, tribun. [pofes?.]

Thuggae prov. proconsularis Africae (FII1 1485). — 1) Verba quae ad ipsum
Severum Alexandrum pertinent, filio et deinceps a nepotis omnia quae servata sunt,
leguntur in litura , scilicet erasa post caedem Alexandri et postea (fortasse sub
Gordianis) restituta (idem accidit in aliis lapidibus Africanis Alexandri, item in
Campano X 3836) (errore autem tunc scriptum est nepotis pro nepoti , Aureli pro
Aurelio, deinde Severi , Atexandri, Pii , Felicis, maximi , sed pleraque ex his in ipso
lapide mox correcta).

484 pro salute domini | nostri imperator. | Severi Alexandri' Pii |
Augusti et j luliae Maesae' et | luliae Avitae | Mameae* sanctissimarum |
Augustarum, | Genio sancto caslror. | peregrinorum | T. Flavius Domitianus |
domo Kicomedia, quod | speculator leg. III Parth. | Severianae vovit, has-|
talus leg. X Fretensis | princeps peregrinorum | reddedit.

Romae rep. in atrio Festae (Bull. delP Inst. 1884 p. 27). — 1) Alexandri,
Maesae, Mameae nomina erasa, sed leguntur.

485 luliae Avitae | Mameae Aug., | matri domini | n. sanctissimi | imp.
Severi Ale[xandri Pii Fejlicis Aug. et | castrorum et | senatus et pa|lriae
et univer'si generis hujmani, convenjtus Karthag.

Carthagine nova (II 3413 ; Huebner ex. ser. ep. €61).

118 Caput 11.

486 [GJneae Seiae Herenniae Sallustiae | [B]arbiae Orbianae sanc-
lissimae Augustae, | coniugi Aug. nostri, | eqq. singulares* devoti | [njumini
maiestatique eius, curante | [ijicinio Hieroclete proc. Aug., | praeside pro-
vinciae.

Caesareae Mauretaniae (hodie Cherchel) (FUl 9533). Una repertus est titulus
Severi Alexandri anni 227 (FIII 9334), quo anno etiam hic videtur positus esse.
— Alios titulos huius Augustae habes C. II 5734. X 1634. — 1) De his equitibus
singularibus praesidis provinciae cf. Mommsen Eph. epigr. 4 p. 404; Domaszewski
arch. ep. Mitth. 10 p. 22.

487 imp. Caes. | C. lulius | Verus | Maxi[mmMS P. F.y | invictus
Aug., I Aquileiensium | restitutor | et conditor, | viam quoque | geminam j
a porta usque | ad pontem^ | per lirones | iuventut. novae | Italicae suae \
dileclus posterior., | longi temporis | labe corruptam, | munivit ac | restituit.

Aquileiae (V 7989; similis lapidis fragmentum V7990). — 1) Nomina Maxi-
mini erasa, sed pleraque legit Mommsen. — 2) ludice Mommseno intellegitur pons
Sontii distans ab Aquileia milia passuum circiter sedecim, saepius memoratus ab
auctoribus , primum (sed nomine fluvii non posito) ab Herodiano 8, 4 (cf. Mo. C.
V p. 75).

488 imp. Caes. (C. lulius | Verus Maximinus Pius)' | Felix Aug. Germ.
max. Sar|mat. max. Dacicus max. pont. | max., Irib. potest. IIF, imp. VP, |
<C. lulius Verus Maximus nojbilissimus Caes.)* princeps | iuventutis Germ.
max. Sar|mat. max. Dacicus max. ] viam a Karthagine usjque ad fines Numi-
diae | provinciae longa incuria | corruptam adque dilap|sam restituerunt.
LXX.

Tunete, columna miliaria viae Carthagine Thevestem ducentis (FIII 10047 ;
eadem inscriptione inscriptae columnae sunt praeterea FIIl 10065. 10073. 10073.
10083. 10087. 10093. Eph. ep. 7, 368. 375. 381). — 1) Quae U7icis <) inclusimus.,
videntur esse in litura reposita; scilicet erasa primum sunt nomina Maximini et
Maximi, postea restituta (illud faclum putat Mo. ad FIII737 iussu Gordiani sen-
ioris, hoc post caedem Gordianorum a legato Numidiae Capelliano). — 2) A. 257.
— 3) In reliquis similibus lapidibus Africanis eiusdem anni (VIII 10021. 10075.
10073. Eph. 7, 339, sed cf Eph. 7, 375) est imp. V.

489 imp. Caes. [C. lulius | Verus MaximinusY | Pius Felix Aug. j
pontif. max. Germ. max. | Dacicus max. Sarm. max., | Irib. potest. IIII-,
imp. V, I cos., procos., p. p. et [C. lulius Verus Ma\ximus nob. Caesar] * |
Germ. max. Dacicus max. | Sarmaticus max., | princeps iuventutis, | litus
vicinum viae Severianae, | adsiduis maris adluentibus | fluctibus ad labem
ruinae | labefactatum, aggeribus | marini operis a fundamentis, | ut peri-
culum commeantibus | abesset, extrui curarunt.

Ardeae (X6811 ad exempla duo saec. XV vel XVI). — 1) Litteras data opera
erasas esse cum observaverint descriptores , Maximini et Maoeimi nomina periisse
vidit Mommsenus. — 2) A. 258.

Tituli imperatomm domusque imperatoriae. 119

490 imp. Caesar G. lulius | Verus Maximinus P. F. ( Aug. Germanic.
max. Dacic. j max. Sarmatic. max., pont. | max., trib. potestatis \\\ imp. VII,
p. p., cons., pro[cos. , et G. lulius Yerus | Max. nobilissimus Caesa[r], |
Germanic. max. Dacic. | max. Sarmatic. max., princeps | iuventutis, filius
d. n. imp. C. | luli Veri Maximini P. F. Aug., | vias et pontes tempore |
vetustatis conlapsos | restituerunt, curanle Q. | Decio* leg. Augg. pr. pr. |
A Brac. Aug. m. p. I.

Bracarae Augustae (Braga) in Callaecia, lapis miliarius: vidit Huebner (II i7S6),
qui ait litteras esse renovatas. Similes lapides alii permulti prodierunt prope Bra-
caram, unde huius lectio, etiam numerus tribuniciae potestatis, firmatur. — 1) Quinta
tribunicia potestas Maximini alibi non reperitur. — 2) Hunc non diversum esse
ab eo Decio qui imperator factus est a. 249 post alios credidit Borghesi (opp. 4
p. 289), vix recte (cf. Huebner ad Borghesium l. c).

491 C. lulio Vero Majximo nobi!is|simo Caes., imp. | Caesaris C. luli |
Veri Maximini | invicti Pii Felijcis Aug. pont. max., | t. p., cos., p. p.,
procos., I filio, res p. col., | Thamug. | I.

Prope Thamugadem (FIII 10205, semel descripta).

Parthicus videtur dici Maximini filius in titulo Feleiae rep. XI 4176, dummodo
recte ex diversis fragmcntis compositus sit.

492 divae ] Caeciliae j Paulinae | Piae Aug.

Atinae in Campania (X SOSi vidit Mommsen). — Extant nummi inscripti
diva Paulina cum capile eius velato, quos nummorum periti attribuunt uxori Maxi-
mini (Eckhel 7, 296). Ex scriptoribus Maximijii uxorem memorant, sed nomine
non posito, Ammianus Marc. 14, 1, 8; Syncellus p. 680 ed. Bonn.; Zonaras 12, 16.

493 imp. [Caes.] | M. Antonio Gord[ia/io Semproniano] \ Romauo
African[o invicto P. F. Aug.] poutifici maximo, t[r. p., cos., p. p., procos.].

Burdigalae rep. a. 1828 (Eph. ep. 3, 342), sed origine videtur Africana (cf.
yillefosse bull. epigr. dela Gaule I p. 160 seq.; originem Burdigalensem tuetur lulKan
inscr. de Bordeaux I p. 104). Est alterius ex Gordianis patre et filio , qui impe-
ratores facti a. 258 in Africa mox caesi sunt. Eorum extant praeterea tituli Graece
scripti Perge in Pamphylia hi: avxoxQcaoQa KaiaaQa M. ^Avxwviov roQdiavov

2sfi7iQwvcavbv '^Pcofiuvov ^AipQixavbv naxsQa et avToxQaxoQa KalaaQa

M. 'Avxtuviov FoQdiavbv SsfmQcaviavbv CP^wfxavbv 'A^Qi[x]avbv vibv, [e]vae^TJ
evxvx^ ae^aaxbv, a(ox[^Qa] xtjq oixovfj.sv[Tjg] rj ysQOvaia (Lanckoronski Stadte
Pamphyliens u. Pisidiens I p. 168 n. 57. 58); ad alterum utrum ex eis spectat etiam
fragmentum item Graece scriptum f^III 10895.

494 Victoriae | Aug.

495 Victoriae | sen. Rom.

In Africa loco dicto Henchir Medeina, ubi fuit municipium Altkiburus, bases
duae aequales (FIIl 1822. 1825). Recte WHmannsius coniecit has bases positas
esse a. 258, cum Gordianus summo senatus contensu Augustus renuntiatus esset,

496 imp. Caes. M. Clodio Pupienijo Maximo Pio Felici Aug. | pont.
max., trib. pot., cos. | II, procos., p. p.\ et | imp. Caes. D. Caelio Caivino j

120 Caput II.

Balbino Pio Felici Aug. | pont. max., trib. pot., cos. j II, p. p.*, et M. An-
tonio Gordiano no|bilissimo Caes. Pi.^ Aug., | nepoti divorum Gor|dianorum^
les p. col. I Nerv. Aug. Sitif.^ | M. VIII.

In Mauretania non longe a Sitifi, columna ?niliaria (FIII 10363). — 1) Jl. 258.
— 2) Scribendum aut Pio aut P. F. — 3) Ex -N. 498 similibusque iitulis intellegiiur
Gordianum tertium natum fuisse ex sorore Gordiani alterius, eademque filia Gor-
diani senioris; nepotis igitur vocabulum mira ambiguitate adhibitum. — 4) Res
publica coloniae Nervianae Augusiae Silifensium. — Similes lapides Pupieni Maximi
et Balbini Augustorum et Gordiani Caesaris praeterea in Mauretania reperti sunt
quaituor (FIH I0S42. 10545. Eph. 7, 660. 675), sed minus bene descripti quatn hic,
item complures in Cappadocia (III S. p. I2S2), male scripti omnes, in quorum cerie
uno nomina Pupieni et Balbini erasa sunt (cf. Mo. ad III S. 69S5), denique unus
in Germania (Korr. Bl. d. Westd. Zeitschr. 6 n. 157). (Titulus Pupieni ap. Wil-
manns n. 1010 ficticius est, cf. IX S768).

497 imp. Caes. | M. Antonio | Gordiano | Pio Fel. Aug. | p. p., cos.,
proc, I nepote dijvorum Gorjdianorum', j [mjiliarium^ | I.

Prope Igilgili in ora Mauretaniae , columna miliaria (FIII 10550 ad duo
exempla). — 1) Cf. ad N. 496 not. 5. — 2) niliarium utrumque exemplum.

498 imp. Caesari | M. Antonio Gor|diano, divi M. Anto|ni Gordiani
nep., divi | Antoni Gordiani so|roris fil., Pio Fel. Aug. , fort|tissimo feli-
cissimo, | pont. max., trib. po[^], | p. p., procos., | col. lulia Aure|lia Com-
moda I Thuburbo | maius d. d. p. p.

Loco provinciae Africae dicio Henchir Kasbat., ubi fuit Thuburbo ( FIII 848)

499 [tm]p. Caesari ( [M. Ant]omo Gordian6 | [Pio] Felici invicto |
Augusto I pontif. max., trib. pot. II', | c6s., proc6s. , p. p., | Numisius
Quintianus v. p. ^, | ab epistulis Latinis, | devotus numini | maiestatique eius.

Romae rep. in thermis Caracallae (FI 1088 descr. Sinetius aliique; in eodem
lapide esi tiiulus Falentis FI 1172). — \) A. 259. — 2) Fir perfectissimus.

500 imp. Caes. M. An[fo]lnio Gordiano invi[cfo] ( Pio Felici Aug.
ponltifici max., trib. pot. j IIF, imp. III, p. p,, cos. procos., ( divi Gordiani
nejpoti et divi Gor(diani sororis filio, [ res p. Verecundens. ( devota numini
I maieslatiq. eius.

Ferecundae prope Lambaesim (FIII 4218). — i) A. 240.

501 imp. Caes. [ M. Antonio [ Gordiano Pio ( Fel. Aug. p. p., cos.
II, ( procos., tribun. ( potest. V, ponl. ( maximo, ( res publica ( ex libera-
litate 1 Matidiarum* | d. d.

Ficeliae (F 5112). — 1) A. 242. — 2) Matidiae duae mater ei fdin rvi publicae
Ficetinae legaium aliquod dedisse videntur.

502 I. 0. m. [ pro salute imperatoris | M. Antoni Gordiani P. F. (
invicti Aug. et Sabiniae Fur(iae Tranquil[/]. coniugi' eius, toltaque domu
divin. eorum, a(la Aug. Gordia.* ob virtutem [ appellata posuit; cui praest (
Aemilius Crispinus praef. | eqq., natus in pro. Africa de [ Tusdro; sub

Tituli imperatonun domnsqae imperatoriae. 121

cur. Nonii Phi|lippi leg. Aug. pro pr. [prov. Brit.], | Attico et Praetex-
talo I cos.'

In Anglia loco dicto Old Carlisle rep. , nunc Cantabrigiae (FII 544 vidit
Huebner). — 1) Requiritur coDiu^s et postea totiusque domus. — 2) Scr. Gordiana.
— 3) A. 242.

503 Furiae Sabiniae j Tranquillinae | sanctissimae | Augustae, | con-
iugi domini n. | M. Antoni Gordiani ( Pii Felicis invicti | Augusti, | decu-
riales | aedilium pleb. et | pleb, cerialiura*, | devoti numini | maiestatique
eorum.

Romae rep., nunc Aquilae (FI 1095 cf.p. 844). — 1) Aedilibtu plebis et aedi-
libus plebis Cerialibiu tuos fuisse decuriales ex hoc titulo intellegitur , cf. Mo.
Staatsr. /' p. 543.

504 Furiae Sabiniae | Tranquillinae | sanctissimae Aug., | coniugi
domini n. | imp. Caes. M. Antoni | Gordiani Pii | Felicis invicti Aug. | de-
curiales geruli* et h. u.^ | devoti numini maiestatiq. eor.

Romae rep. ad S. ClemenUs (FI 1096). — 1) Cf. Mo. Staatsr. /3 p. 366. —
2) Honore usi.

505 Victoriae reducis dd. nn. | [imp. Caes. M. lulii Philippiy \ Pii
FeUcis Aug. et [Offlc/Jjliae Se[i;erae] Aug. [cow]iugi d. n., miUtes leg. II |
Parth. [Philippianae] P. f. f. | aet.*, q. m. c^ Oclatin[t]o Adjvento cos.*,
quorum nomilna cum tribus' et patrijis inserta sunt, devojti numini maie-
statijque eorum, d. X k. Aug. Pere|grino et Aemiliano ®, in his | 0 et evok.
Augg. nn.', cura age[[n]jte Pompon. luliano R.* leg. eius.

Romae olim, sed adoecta sine dubio ex agro Albano, ubi fuerunt castra legionis
secundae Parthicae (FI793. XI F 2238 ter descripta saeculis superioribus). — 1) A'©-
mina Philippi et coniugis, quae desiderari apparet, sine dubio erasa fuerunt. —
2) Piae Fidelis Felicis aeternae; his cognominibus usam esse legionem secundam
Parthicam aiiis quoque inscriptionibus comprobatur. — 3) Qui militare coeperunt.
- 4) A. 218 (cf. supra N. 466 not. 6). — 5) Scr. tribubus. — 6) 25 lul. 2U. — 7) In
his centuriones et evokatus Augustorum nostrorum (Mommsen, eollato laterculo Lam-
baesitano Eph. ep. 3, 1276). — 8) Nota obscura; vix fuit tr.

506 maximo et invicto ac super om[nes fortissimo] \ imp Caes. M.
lulio Philippo Pio ¥[elici Aug. pont. max.,] Pers. max., trib. pot, [cos.
desig.\ p. p., procos., et] \ M. lulio PhiUppo nobiUssimo [Caes. princ. iuv.
et I Otaciliae Severae Aug. ma]tri [Caes. et caslror.]

Romae rep. in castris praetoriis (F1 1097 descripsit Henzen). Ad idem monu-
mentum spectare visus est parastata (ab Henzeno non visus) cum inscriptione vot.
XXannal. felic. — 1) Hentenus ann. inst. arck. 1864 p. 11 seq. titulum atlribuit
initio imperii Philippi propter nomen Persici maximi, in aliis titulis Philippi non
repertum, scilicet mox ab eo recusatum ; simiUler Parthici maximi cognomen reperiri
tantuin iniUo imperii Philippi (cf. N. Sffl).

122 Caput II.

507 itnp. Caes. | M. lal. Philippo | P. F. invicto Aug. | pont. maximo |
Parthico maximo*, | trib. potest., cos.^ | p. p., procos., et [ M. lul. Ph[«-
?]i[p2)]o I uobilis[sj]mo Ca[es. | et M]ar[ciae] Otaci[?]iae | Severae sanctis-
simae Aug., j coniugi Aug. n., malri | castrorum et exercitus, | leg. II Adi.
[P.] F. [ Philippiana^ devota [ nuni[tn? »i]aiestati|[5ue corum].

Prope Alt-Ofen (Aquincuvi) rep.^ est Peslini in museo (Eph. ep. 2, 7S8). —
1) Cf. ad N. S06 not. 1. — 2) Consul primum processit Pldlippus a. 243, quo tem-
pore fuit iam tribunicia potestate iteriim. — 3) Legio secunda Adiutrix pia fidelfs
stativa habuit Aquinci, cf. Mo. C. III p. 416.

508 Genio imperi [ dd. nn.* [ imp. Caes. M. lulii Phi|lippi^ Pii FeHcis
Aug., trib. I pot. IIP, cos., p. p., et | M. [/m]I. [Phi]\[ippi nobi]\[is\simiy
Caes., totiusque | domus divinae [eorum]^ \ municipium lulium [ [PAi]l[jp-
pianu]m^ Abbir | Cellense^, devotum [ uumini maiestatiq. | i[eorMm]* d.
d. p. p.

In Africa loco dicto Henchir Naam, ubi fuit Abbir Cella (FIII 814 cf. p. 979).
— 1) Quae punclis notavimus verba ad Philippos spectantia, erasa sunt, sed pleraque
legi potuerunt. — 2) A. 246. — 3) Celiensem, sed ultima litlera erasa, lapis.

509 Victoriae sacrum [ pro salutem imp. [ M. lulio Phihppo Fehci' |
Aug. pont. max. , trib. pot. IIF, | cos., p. p., et M. I[m??]o [P/j?]hppo' |
nobihssimo Caes., principi ( iuventutis, et M. Otaciliae Sejvere ' Aug., matri
castrorum, [ maiestatique eorum | Aurehus Munatianus evojcatus ex cohorte
VI pretolria p. v. Phihppiana* agens at | latrunculum^ cum mihtijbus n.
XX classis pprr.* (sic) Rave|natis p. v.' Fihpporum, devot. [nwm.] | maie-
statique eorum. | [De]dicatam Presente, | [i?6t]no cos.^ VI idus ...[...
[P]rivatus optio, Aur. Don ....(.... anus, lulen. Marce . . . | . . . ius
tes.', Vibius Pau ....[... a sic. p., Asin. A {vel M) . . . . | . . . [f]es.\

luh lu I . . . . Clemen . . . . j Aur. Eta ... | ... . arm.* , Co . . . . |

[i]ur. Ba . .

Rep. in Umbria ad viam Flaminiam prope locum dictum Galleria del Furlo,
iam Pisawi (Henzen Mitth. 4887 p. 14). — 1) Requiritur casus secundus. Quae
punctis notavimus , erasa sunt, sed pleraque leguntur. — 2) A. 246. — 3) ludice
Henzeno Mu7iatianus cum viginti militibtis debebat latrones persequi. — 4) Requiritur
pr. (praetoriae). — 5) Piae vindicis. — 6) Consules sunt anni 246. — 7) Tessera-
rius. — 8) Armorum (scilicet custos).

510 imp. Caesar M. lul. [PAi7rp]lpus [Pius Fe]lis. i[n]vi[c]tus ( [i]ug.,
[f]ri. pot. V\ c[o]s. I[/]I, [p. p.,] ( et M. lul. P[/j]ihppus [t]uni(o[r] imp.,
c[o]s., p[r]o[cos., pr]inceps ( iuventutis, fihus P[hilippi] \ Aug., et M. Ota-
ciha Severa [ sanctissima Aug. n., [r]esti|tutores orbis [f]otius, ( ob tutelam
civit. coloniae suae [ Romul. circuitum muri manu [ mihtari a solo fecerunt.

In Dacia ad vicum Recka, ubi fuit Romula, rep., nunc Bukaresti (Tocilescu
arch. ep. Mitth. XI p. 49; III S. 8031). — l) A. 248.

Tituli imperatonun domusque imperatoriae. 123

511 VII. I Imp. Caes. [M.] lulius ] Philippus Pius Felix | Aug. pont.
max., trib. pot. \\ cos. III, p. p., procos.; | imp. Caes. M. lulius Phi-
lippus Pius Felix Aug., filius d. n. Phil[«p]pi Aug., pont. max., trib. pot. V*,
cos. II, p. p., procos. , vi[a]m quae ducit a Nor[a Karalibus] vetuslate
[co]rruptam restituerunt, curante P. Aelio Valente proc. eorum, praef. prov.
Sard. I e. v.

In Sardinia, miliarius viae JSora Carales ducentis (Nolizie 1883 p. 92). Si-
milis extat alter miliarius eiusdem viae (X8001). — 1) ^. 248. Hoc ipso anno Phi-
lippus pater tertium, filius iteriim consvl processit. — 2) Mirum est quod Philippo
filio. quem non una cum patre imperatorem esse factum documenta sat multa, tertio
anno posl patrem nonnuUa (ut infra \. 313) probant, adscribitur idem numerus
tribuniciae potestatis qui patri; sed idem reperitur etiam in diplomate militari LIIl
(III p. 896, X 3333), item in nummis plerisque; Mommseno videtur Philippus filius
statim, cum Caesar factus est, accepisse tribuniciam potestatem, et ita factum esse
ul postea in numeranda tribunicia potestate alii inciperent ab eo anno, quo Caesar
factus est, alii ab eo quo Augustus (cf. eph. ep. 4 p. 181. 182, Zeitschr. f. Num. 6,
1879 p. 412—413).

512 M. lulio I Severo | Filippo* | nobilissimo | Caesari, | nobiiissi|mo
principi | iuventutis, ] res publica | Albonessilum.

Albonae in Histria (III 5049). — t) Severi cognomen, quod a matre sine dubio
accepit, Philippo iuniori praeterea datur etiam in nummis civitatum quarundam
Pamphyliae (Kohne Zeitschr. f. MUnzkunde 6, 1846 p. 122; Revue num. 1833 p. 30. 32).

513 Marciae Otaciliae Severae | Aug., coniugi d. n. imp. Caes. | M.
luli Philippi Pii Felic. Aug. | pont. max., trib. pot. V ', cos. III, | procos.,
p. p., mat. imp. Caes. M. luli | Philippi, Aug. f., Pii Felicis | pont. max.,
trib. pot. II, cos. \ II, procos., p. p., principis iujventutis, Aug., et castroj-
rum et senatus et patriae, | res p. Cuiculitanor., devota | numini maiestatiq.
eorum, j d. d. p. p.

Cuicul (Djemila) in JSumidia (FIII 8325 servavit Delamare , auctor accura-
Ussimus). — 1) A. 248.

514 imp. Caes. C. | Mess. Quiuto | Traiano | Decio [P. F. Aug.] \ p.
m. , trib. [pof.] | II , cos. II ', p. p. , j restitutojri Daciarum * | col. nova
Apul[e]s.'

Apuli in Dacia rep. (II1 1176, semel descr.). — 1) A. 230 (consul terlium fuit
a. 251). — 2) Significatur victoria Decii de Gothis (Iord.Get.18); etiam in nummis
Deeii (Eckhel 7, 3^45^ celebratur Dacia felix (Mo.). — 3) De colonia nova Apulensi
ef Mo. l. c. p. 183.

515 imp. Caes. | Ca. Mess. Q. Tra. | Decio P. F. inv. | Aug. p. m.,
tr. p. II*, 1 p. p. , et Messis | Decio et Quin|to nobilissi|mis Caess. Augg.
A B.' ra. XCIX.

Prope Innsbruck rep., columna iniliaria (III 3988 vidit Mommsen; timxH* est
III 3989). — 1) A. 230. — 1) A Brigantio (Bregenz).

124 Caput II.

516 imp. Caes. | C. Messio Quinto Traiaao | Decio P^. invicto Aug. |
pontifici maximo, tri[6u]|niciae potestatis bis, cos. | bis' designato ter, et |
Q. Herennio Etrusco | Messio Decio no[6i]|lissimo Caesari cos. des., | et
C. Valenti Hostiliano | [Messio Quinto nobili]ss\mo \ [Caesari] ....

Prope Aquinmim (Ofen) Pannoniae inferioris rep., lapis miliarius: descr.
Mommsen (III 3746). — 1) J. 250.

517 imp. Caes. C. [iWJessio | Q. Traiano [Z)]ecio ] Pio Felici [mujc]|to
Aug., Dac[i]c. I max., pont. [max., opt.] | max. q. princ[/p/, trib. pot.] | IIIP,
p. p., cos. Il[/, procos., et Q. fl^erewjjnio Etrus[co] | Messio De[c?o] | cos.
et C. V[a/.] I Hostil[«awo] ....

Prope Barcinonem rep., columna miliaria, descr. Huebner (II 49S7; similis
est II 49S8). — 1) Decius quomodo appellari potuerit tribunicia potestate quartum,
quaeritur. Mommsenus (bull. dell' Inst. 1863 p. 2,7 , et in Borghesii opp. 4 p. 290
not. 6) coniecit Decium iam a. 248 a militihus imperatorem esse appellatiim, a. 249
Romae agnittim, eamque esse causam quod anno 2S0 Decius modo dicitur tribu-
nicia potestate iterum (supra N.SU. S46 ; C. F8025. 8028; dipl. mil. LFIb, III p. 899)
modo terttum (infra N. SI8. C. F 2068. XII H).

518 [Q.] Herennio Aetrusco Mesl[st]o Decio nobilissimo Caes. | [p]rin-
cipi iuventu|[fi]s, trib. pot., coss.* de|[s2]gnato% filio | [m]p. Caes. C. Messi
Q. Tra|[m]ni Deci invicti Pii | [Fe/]ic[?s 4]ug. ponti^/".] m[a]x. |

C. Valenti Hosti[?iano Messio] \ Q. nobiiissirao [Caes., filio] | imp. Caes.

Messi [Q. Traiani] \ Decii invicti [Pii Felicis] Aug. pont. ma[a;., trib. pot.] \

III, coss. II de[signato III]^, \ p. p., pro[cos.].

Faleriis rep., duo tituli iuxta positi in eodem lapide (XI 5088 descr. Mommsen).
Focabula, quae punctis subiectis distinximus^ rasura temptata sunt; quod Momm-
senus accidisse putat seditione lulii Falentis, de qua Fict. Caes. 29. Ceterum
Deciorum patris et filii nomina erasa sunt etiam in inscr. Rhenana Bramb. 4826
(cf. etiam V 6780). — 1) Sic lapis, — 2) A. 2S0; navi fasces suscepit a. 2S4. —
3) Consul iterum Decius fuit a. 2S0, tertium a. 2S4 ; ut certum sit titulum positum
esse a. 2S0. Tribunicia potestate tertium appellari potuit Decius imperator factus
a. 249, anno 2S0 post d. 40 Dec; sed cf. supra N. 347 not. 4.

519 Q. Herennio Etrusco | Messio Decio nobilisjsimo Caes., principi |
iuventulis, c6s.*, filio | imp. Caes. Messi Quinti | Traiani Deci Pii Felicis |
invicti Aug., ( argentarii et exceptores ] itemq. negotiantes vini | supernat.
et Arimin., devoti | numini maiestatique eius.

Romae rep. cum amplificatur basilica S. Petri (VI 4104 vidit Bormann). —
1) A. 234.

520 C. Valenti Hostilian[o] | Messio Quinto | nobilissimo Caesar[t], |
trib. potest. H*, principi iuven[f.], | filio ]

Romae, bis, ul videtur, sed accurate, descripta saec. XFII (FI 4402). — 1) A. 234,
— Ut alii Caesares huius aetatis (cf. Mommsen Staatsr, II' p. 4464 not.S), ita
etiam Hostilianus Caesar interdum dicitur Caesar Augustus, ut supra N. 343 (una
cum fratre) et in hoc titulo nuper descripto Cerami in Caria (Journal of hellenic

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 125

studies H, 1890 p. 127) : rbv &so(pi).earaTOv KalauQa rdiov BcO.£vxa ^OariXhavov
Mea[a]iov Koiivrov Evas^rj Ei-rv/Jj Se^aarbv, vVov rov xvqIov Tjfxcov avroxQa-
roQoq KalaaQoq ratov Meaalov Kovivrov TQaiavov Jsxlov Evas/iovg Evrv/ovg
Ss^aarov xr?..

521 Herenniae | Cupresseniae | Etruscillae Aug.\ i coniugi d. n. Deci |
Aug., matri Augg. | nn. el castror., | s. p. q. C^

Carseolis rep., nunc Veronae (IXiOo6). — 1) Plerumque Herennia Etruscilla
dicitur; Cupresseniae nomen rej)erittir praeterea in nummis quibusdam (nummus
Alexandrinus ap. Eckhel 7, 348 cf. Sallet alex. Kaisermiinzen p. 67, nummus Mal-
lensium in Cilicia ap. Cohen^ 3 p. 215). — 2) Senatus populusque Carseolitanus.

522 imp. Caes. | Gaio Vibio Trebon[ta]no | Gallo P. F. Aug. pont.
maximo, | trib. potesl.', et | ira[p.] Caes. Gaio Vibio | Aflni[o Gallo Yel-
rfim]|niano \\olusiano Pio Fel.] | invicto [Aug.^ p. m., trtb. pot.] ] ala T . . .

Promontor prope Ofen (Aquincum) rep., nunc Pesth in museo (Eph. ep. 2, 760).
— 1) A. 231. Omissa est mentio consulatus, queni Gallus videtur gessisse suffectum
etiamtum privatus (cf. N. 325 not. 2). — 2) Teste Fictore (Caes. 50) GalU filius
primum Caesar tantum fuit. In nummis titulisque semper patri aequiperatur.

523 imp. Caes. C. | Vibio Trebolniano Gal[/o] | P. F. invicto | Aug.
pont. mjaximo, trib. | potest. IF, cos.% ] p. p., procos., eqq. | alae III Aug.
Th|racum Gallia|ne Volusiane, | devoli numini m|[ai]estatique eor.

In Pannonia superiore prope Brigetionem (Szony) rep. (IIII 4270, aliquoties
descripta saec. superiore). — 1) A. 232. — 2) Consulatus , qvem Gallus gessii im-
perator a. 232 secundus fuit, testibus plerisque titulis.

524 [i]nap. Caesari | C. Vibio Afinio | Gallo Veldumniano | Volusiano |
Pio Felici Aug., | tr. pot. IP, cos., p. [p.], | Comenses | devotiss. numi[ni] j
maiestatique eiu[s].

Comi (C. I. L. suppl. Ital. I 745 vidit Pais). — 1) A. 232.

525 imp. Caes. C. Vibio Treboniano Gallo Pio Felici A[m^.] | ponlif.
max., trib. potesl. IIII\ cos. II, p. p., procos., [et] | imp. Caes. C. Vibio
Afinio Gallo Veldumniano \[olusiano] \ Pio Felici Aug. pontif. max., trib.
potest. IIII *, cos. II, p. p., p[rocos.], | tribus Palatina corp. iuniorum luvenal.

hon * I client., devoti numini maiestatique eor[«m], | homines num.

DCCCCLXVIII.3

Romae, descr. Henzen (F1 1104 cf. p. 844). — 1) Tribunicia potestate quartum
Gallus et Volusianus dicuntur non solum in hac inscriptione, sed etiam in nummis
non paucis (Eckhel 7, 536. 568). Quare Eckhelius (7, 565) imperiutn eorum e.r-
tendere studuit in annuin p. C. 234. Sed titulus N. 351 nostris temporibus repertus
ostendit iam mense Octobri a. 235 Falerianum et Gallienum, quos occisis demum
Gallo et Folusiano imperatores appeilalos esse constat , non solum in Italia, sed
etiam in Africa agnitos fuisse. Nihil igitur superest quam ut statuamus (cum
JFilmannsio), Gallum et Volusianum aliquando novam tribuniciae potestatis nume-
randae ralionem inslituisse, sive, id quod idem est, a nescio quo die maiorem sibi
tribuniciae potestatis numerum adscripsisse quam pro ralione temporis debebant.

126 Caput II.

— 2) Fortasse supplendum honorati, quibus opponuntur clienles, — 3) De hoc
numero cf. Mo. Staatsr. lll 263 not. 3.

526 taurob[o/mm faclum Matri deurn\ \ Magnae Id[aeae yro salute
et victoria] | iinp. Caes. C. \\ibi Treboniani Galli Pii] \ Fel. Aug.^ et [imp.
Caes. C. Vibi Afini Galli] \ Veldum[nmnt yo?]usiani P[h Fe?.] | Aug.* tot[m]sq.
domus divin. eor. [et] \ sen[a/Ms, X]Vvir. s. f., equestr. ordin., ex[erci-
tuum], .... valium, naviganlium, | s

Ostiae rep. fragmenta duo tabulae marmoreae (Xlf^ 42). — 1) Quae punctis
subiectis notavimus, rasuram passa sunt sed legunlur (plane perierunt tantum ea quae
ruptura lapidis abstulit). Praeterea nomina Galli et Volusiani erasa non repperi
(nisi forle erasa fuerunt in inscripiione Britannica FII949).

527 Afiniae M. f. ] Geminae Baejbianae cl. f., | uxori | Vibi Galli* c.
v., 1 Vibius Thallus | patroni | uxori.

Perusiae (XI 1927, descripta saec. Xf^I). — 1) Esl is qui praecedit adhuc pri-
vatus, ptbios Gallos Perusia oriundos fuisse etiam ex aliis titulis coUigitur (cf.
Bonnann ad XI 4926).

528 M. Aemili Aemiliani — Marcia Caenis fec.

Prope Romam rep. ad viam Tiburtinam, fistula plumbea aquaria (Lanciani
Bull. comunale 1881 p. 40). — Non certum est fistulam esse eius Aemiliani adhuc
privati, cui anno 235 positae sunt N. 329. 330.

529 imp. Ca[esar]i M. [ylewj/.] j Aemiliano P. F. [myjc]|to Aug. pontif[icj] |
maximo, tribu[n?c.] | pot., p. p., [c]os,, pro[cos.], | ab Vi[m.] m. p. CC . .

In Albania rep. prope Kacanik (III S. 8270 vidit Domaszewski).

530 [m.] p. LXXVIIII. I Im[/).] Caes. M. Aemilio Aemiljiano Pio
Felice invicto Aug.* | pont. max., trib. pot. , p. p., procos. , | viam quae
ducit a Kar. Turr., | curant. M. Calpurnio Caeliano | prae^/". prov. et |)r]oc.
suo, I [restituit].

In Sardinia, miliai-ius viae a Caralibus Turres ducentis (X8014 vidil Mommsen).
— 1) Requiritur casus primus.

531 Vic(toriae) Aug(ustae) | pro sal(ute) dd. nn. | Valeriani et Gall|ienf
[Augg., tjea;j]llat(io) mill|[tarm leg. III Aug. re]stitu|tae, e Raet(ia) Geme|ll(as)
regressiS die | XI kal. Nove. Volusiano IF et Maximo | cos.' votum sol-
ver(unt) | per M. Fl. Valente(m) ] y leg(ionis) s(upra) s(criptae), L. Volu-
mius (sic) I Cresces op(tio) pri(ncipis), | M. Aurel. Licinius op(tio), | C. Ge-
minius Victor op(tio). | Esculp(sil) et s(cripsit) Donatus.

Rep. in extrema Numidia, inter oases dictas Uglal et Mlili, ubi Gemellas fuisse
ex hoc tittilo intellegiiur, est Biscrae (VIII 2482 vidit JFilmanns). — 1) Legionem
III Augustam, quae inde a temporibus Augusti in Numidia tendebat, aliquando dis-
solutam et sub Faleriano renovatam esse, testis est praeter hunc potissimum titulus
FIII 2634 in castris legionis positus a centurione quodam qui primus legione re-

Tituli imperatoram domusque imperatoriae. 127

novata apud aquilam posuit vitem (cf. infra inter titulos militares). Partem certe
militum legionis dissolutae translatam esse in Raetiam, et ex Raetia, cum legio resti-
tueretur, in Africam redisse indicat etiam titulus FI II 2832 add. p. 934. — Tradunt
auctores Valeriano imperium delatum esse a. 235 a militibus qui undique contracli
apud Raatias morabantur (Fictor Caes. 32 cf. Eutrop. 97, Zosim. 1, 28). Apparet
honim militmn bonam partem fuisse e legione tertia Augusta, hisque f^alerianum
praemii loco dedisse, ut in Africam reportarentur legioque restitueretur ; id autem
factum eo ipso anno quo Falerianus imperator factus est, ante d. 22 Oct., hic titulus
docet (cf. Henzen ann. inst. arch. 1860 p. 38, Mo. C. VIII praef. p. XX). Fexillatio
legionis tertiae Gemellis lendens praeterea non memoratur, recensetur praepositus
limitis Gemellarum in Notitia dignitatum. — 2) II t lapis. — 3) Consules ordinarii
a. 235, Folusianus Augustus iam defunctus.

532 impp. Caess. | P. Licinio | Valeriano | et P. Licinio | Gal[Z]ieno [
Pis Felicibus | Augg. c. U. S. N.^

Prope Ladenburg (Lopodumim) rep. a. 1885, columna miUaria (Baumann
Korrespondenzbl. der Westd. Zeitschrift f. Geschichte 1884 p. 3). Simul repertae
sunt columnae inscriptae nominibus Gordiani, Philipporum, Decii, Herennii Etrusci.
— 1) Cf supra N. 472 not. 5.

533 imp. Caes. P. Licinio Valelriano Pio Felici invicto | Au[^.] pon-
tifici maximo, \ cos. II', proc, trib. pot. II \ ] patri patriae, restitutori |
publice saecuritatis | ac libertalis conservajtori, ordo Foroclo|diensium dica-
tissimus | numini maiestatique eius, | curantibus C. Antistio Martiajle e. q.
R.^ C. Vettio Felicissimo e. q. R.^ | Q. Aemilio Severiano.

Ad lacum Sabatinum ad aedem S. Liberati, ubi fuit Forum Clodi (XI 5510
descr. Bormann). — 1) A. 234. — 2) Equite Romano.

534 imp. Caes. P. Li;cinio Valerijano P. F., Aug. pont. j max. p. p.,
tr. pot. III', I cos.^ resp. Osson. | ex decreto ord. | devot[a] numini |
maiestatiq. eius | d.

Fari in Lusitania, ubi fuit Ossonoba (II 1 bis descripta). — 1) A. 23S. —
2) Cum iterum comul fuerit Falerianus a. 2S4, tertium a. 233, consulatus numerum
nmissum esse apparet (ut etiam III 5233).

535 imp. Caes. P. Lici|nio Valeriano | Pio Felici Aug. | pont. max.,
trib. pot. I ter, cos. 11*, pro cos., | p. p., | d. d.

Acquaspartae in Umbria, rep. Carsulis (XI 4367 vidil Bormann). — 1) Fale-
rianus imperator factus a. 235 aliquanto ante d. 22 Oct. (supra N. 351), tribunicia
potestate ter dici debuit non solum anno 233, quo fuil consul terlium, sed etiam.,
si veterem usvm tribuniciae potestatis numerandae retinuit, a. 234 post d. 10 Dec,
quo tempore fuit etiamtum comul ilerum. Eo temporis spatio si titulus positus
est, numeri recte procedunt. Ceterum ita referti snnt tituli Faleriani et Gallieni
huiusmodi erroribus (cf. N. 358. 341. 345), ut hic quoque erratum esse credere
malim. Etiam in nummis Gallieni legi numeros ine.Tplicabiles queritur Eckhel
7, 755. *, 4i3.

536 imp. Caes. | P. Licinio Egna[tio Gallieno \ Pio Fel. Aug. poat. |
max., trib. pot. III', | cos.*, procos., p. p., | d. d.

128 Caput II.

Acquasjtarlae in Umbria, rep. Carsulis (XI 4368 vidit Bormann). — 1) Tituhis
sine dubio aequalis eius qui praecedit, — 2) Consul processit Gallienus primvm a. 234,
iterum a. 2SS.

537 impp.* Valerianus et Gallienus | Augg.* etValerianus nobilissimus |
Caes. cohorti VII centurias a so|lo restituerunt per Desticium lubam | v.
c, legatum Augg. pr. pr., et Vitulasium Laetinianum, leg. leg. | II Aug.^
curante Domitio Polentino, | praef. leg. eiusdem.

Caerleon in Britannia, ubi fuil Isca (II 107 vidit Huebner). — 1) Focabulortim
impp. et Augg. ultimas litteras consilio eradi coeptas esse videri ait Huebner. —
2) Iscae fuisse stativa legionis secundae Augustae ex multis titulorum atque etiam
auctorum testimoniis compertum est (cf. Huehner ni p. 57).

538 m. p. CLXVIII. I Ddd. nnn. | [j]mp. Caes. P. Licinio^ \ale{riano
Pio Felici\ \ inbicto Aug. pontifici [maximo^ \ Germanico maximo, tr[t6Mn.] j
potestati V^, cos. IIF, patri \\atriae, e/] | imp. Caes. P. Licinio Egnatio
\(jallieno] \ Pio Felici inbicto Aug. pont. | maximo, Germanico max., \lrih.\ \
potestali IIII, cos. IIF, patri p[afme, et \ P.] Cornelio Egnatio Valerian[o] |
nobilissimo Caes., principi [iuventutis]., \ via quae ducit a Kralibus 01[6mw] |
corrupla restit., curante | P. Maridio Maridiano | e. v. proc. suo.

In Sardinia, lapis miliarius (Notizie I8S8 p. 348; Classical review 3, 4889
p. 230). Similis fuit lapis eiusdem viae, sed male descriptus, X8028. — 1) Requi-
ritur casus primus. — 2) A. 237 (?). — 3) In 7iumeris erratum. Consul tertium
processit Falerianus a. 235 cum filio iterum, quartum a. 237 cum filio tertium;
ita nullo tempore ambo dici potuerunt cos. III. Praeterea qui hunc titulum scripsit,
credidit Gallienum imperatorem factum esse anno post palrem; cui opinioni sujfra-
gatur sane Victor Caes. 32, 2 cum Eutropio 9, 7, sed refragantur reliqua monumenta
(excepto fortasse titulo N. 352) fere omnia (in his diploma veterani Eph.ep. 4 p. 315).

539 imp. Caes. P. Licinius | Valerianus Pius Fel. Aug. pon. | max.
Germ. max., trib. pot. VII*, cos. IIII, | p. p., procos. et imp. Caes. P. Lici-
nius I Gallienus Gerra. Pius Fel. Aug. pont. max., trib. | pot. VTI', cos. III.
p. p., procos. et P. Cornelius Saloninus | Valcrianus nobiliss. Caes. pont.
Secul.'' vi ignis consumpt. indulg. | sua restitui curaverunt.

Prope Mutinam rep. (XI 826). — 1) A. 239 (?). — 2) Pontem Seculae: hodie
Secchia dicitur flumen dioecesirn Mutinensem a Regiensi dividens.

540 imp. Caesar | [P]ublius Licinjnius Valerianus Pius Felix Aug. et
imp. I Caesar Publius Licinius | Gallienus Pius Fel. Aug. et Licinjnius Cor-
nelius Saloninus Valerianus nobilissimus Caesar | Aurelio Marea[e] et aliis|:

Regum antiqua beneficia consuetUjdine etiam inseculi tenporis ad-
projbata is qui provinciam regit, remola | violenlia part[j]s adversae, in-
columia ] vobis manere curabit. |

Sequitur epistula regis Antiochi, qua conceditur templo lovis Baetocaeceni vicus
Baetocaece, item decretum civitalis (Apamenae ut puto) de immunitate huius teinpli.
Deinde

01 TKXTOxoi ayiov ovQaviov ^ibg Trjg vno tiov ^e^^aaxwv filg t£
Tov ■d-eov siae^eiag y.al tov roTtov \E\Xev\d-\eQ[[\ag rrjv ^eiav ava-

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 129

ygacpriv vrco rcavTOiv 7rQoay.vv[7jd-riao]fi€vr^v \ [avayQaqtrjvai 7tQoa]i-
ra^av.

In Syria loco dicto Hisn Suleimdn (inter mare et Hemesam), ubi templum
fuit lovis Baetocaeceni (III 184, semel descripta saec. Kf^III, sed accurate).

541 imp. Caes. P. Licinio Gallieno G^rjmanico Pio Felici Aug. p. p.,
p. max., I trib. p. X, irap. X, cos. IIII desig. V*, procos., | resp. col.
Liciniae Sept. AureL Alex. | Thugg.^ devota numini maiestati|que eius.

Tkuggae prov. Africae (FIII 1487 cf. eph. 3, 567). — 1) Consul quartum fuit
a. 261 , quintufn a. 262. Pro trib. p. X expeclaveris trib. p. IX. — 2) Septimiae
Aureliae Alexandrianae nomen Thvgga habuit a Septimio Severo et Alexandro, Lici-
niae a Gallieno.

542 magno et | invicto | Gallieno August. | cos. VI ( designato VIP

I pag-''

Beneventi (IX 1339). — 1) Consul sextum fuit a. 264, septimum a. 266. —
2) Fidetur intellegendum esse pag(aDi).

543 [imp.] Caes. P. Licinio | [GaZ]lieno Pio Fel. | [mt;]icto Germ. |
[ma]x. pont. max. , | [Pa]rt. max.*, trib. | [pot.] XIIII, cos. | [YP djesig.
VII, j [Tean^enses devoti | [nwwjini maiesta[fj'5.] | eius.

Teani Sidicinorum (X 4784). — 1) Parthicus (. . RT. lapis) maximus appellatus
GaHienus alibi non reperitur ; sed omnino rarissimi sunt iituli ex postremis eius
annis (Mo.). — 2) A. 264/3 (cf. N. 342 not. 1). Tribuniciae potestatis expectaveris
numerum XUI vel XII.

544 colonia Augusta Verona nova Gallieniana, Valeriano II et Lu-
cilio' coss.', muri Veronensium fabricati ex die III non. Apriliu^w], | dedi-
cati pr. non. Dec. , iubente sanctissimo Gallieno Aug. n., insistente Aur.
Marcellino v. p. duc. duc^ curante lul. Marcellino . .

f^eronae in epistylio portae antiquae, quae hodie quoque extat intra Feronam
diciturque porta de' Borsari (V 3329). — 1) Scr. Lucillo. — 2) A. 263. — 3) Duce
dueenario ; hoc nomine praeditus Marcellinus fortasse extraordinarium munus sus-
Unuit coniunctum cum Alamannorum in ItaHam per hos annos invasione (Mo.)

545 Genio | imp. P. [Lic. GaH]ieni* | invicti Aug. | Clementius Sil-
vius I V. e., a(gens) v(ices) p(raesidis), et | Val(erius) Marcellinus | prae-
f(ectus) leg(ionis), prot(ector) Aug(usti) | n(ostri), a(gens) v(ices) l(egati),
municipes ex provincia | Raetia s(olverunt) l(aeti) I(ibentes) m(erito) | Pa-
terno et | Archesilao cos.^

Alt-Ofen (Aquinci) rep. (III 3424 vidit Mommsen). — 1) Nomen GaUieni erasum
reperitur etiam in Afriea (FIII 766 = FIII S. 12229) et in Italia (infra N. 547).
— 2) A. 267.

546 [Io]y\ I monitori [p]ro | salute adque | incolumitate d. n. Gallieni
Ang. I et militum | vexill. leg(ionum) | [G]ermanicia[r. | e]t Britannicin. |
[cu]m auxilis [e]arum | . . • [F]italianus, | [proi]ect.' Aug. n., | [somno mo-
n]itus I p.

Dessau, InscriptioDes Latinae. 9

130 Caput II.

Sirmii rep. a. 'f781 (III 5228 bis ut videtur descripta). — 1) . . . fect. alterum
apographum.

547 magno | et inviclo ] imp. | \Gallieno\ ' [ Germanico Aug. | Licinius 1

Diocletianus^ | v. e. | numini eius | dicatissimus.

Aquileiae rep. a. 4788 (V 8S6 saepius descripta). — 1) Nomen erasum. —
2) In simili titulo ab eodem posito Saloninae est Diocletianus cum apicibus.

548 Gallieno clementissimo principi, cuius invicta virtus sola pietate
superata est, et Saloninae sanctissimae Aug. | Aurelius Victor v. e. dica-
tissimus numini maiestatique eorum.

Romae in arcu qui extat in monte Esquilino ad aedem S. Fiti prope S. Mariae
Maioris, litteris magnis ab uiroque latere (FI 1106).

549 * 1 domini n. | Gallieni | invicti Aug., | qua universum | orbem

suum I defendit ac | protegit.

Romae rep. (Borsari Notizie degli scavi 1884 p. 422), — 1) Supplendum:
Felicitati vel Virtuti.

550 [tjnvicto I [t]mp. P. F. | Gallielno Aug., | dis ani|mo vol][f]uque ]
[c]ompa|[r]i r. p.

Prope Scupos rep. (Eph. ep. 2, 10S7 ; Evans Archaeologia 1883 p.115; inde
III S. 8193).

551 Corneliae Salo|ninae | sanctissim. Aug., | coniug. Gallieni | iunioris
Aug. n.*, I ordo Cemenel.^ | curant. Aurelio | lanuario v. e.

Cimiez prope ISizzam, ubi fuit Cemenelum caput provinciae Alpium mariti-
marum (1^7879 vidit Mommsen). — 1) lunior Augustus dicitur Gallienus (cf. Mommsen
Staatsr. II ^ p. 1171 not. 1), senior Augustus intellegitur f^alerianus. Aliter dieuntur
seniores Augusti Diocletianus et Maximianus post abdicationem. — 2) Ordo Ceme-
nelensium.

552 d. n. Corneliae Saloninae | Aug. , coniugi d. n. | imp. Caes.
P. Licini Gallieni | Pii Fel. et invicti Aug., | Dacici maximi', Germanici |
maximi, trib. potest. IIII, | cos. IIP, imp. III, p. p., procos., | provinciae
Baeticae^ | devota numini | maiestatiq. eius Cord

Cordubae, integra descripta saec. XFI, principia versuum etiam saec. XFII et
XFIII (II 2200). — 1) Cognomen praeterea in titulis Gallieni non repertum. —
2) A. 237. Pro trib. p. IIII expectaveris trib. p. V; sed cf N. 338 not. 3. — 3) Haec
unde pendeant, obscurum.

553 P. Cornelio | Licinio Vale|riano nobilis|simo Caes., principi iuven|-
tutis, 1 nepoti et filio | dd. nn. Valeria|ni et Galleni (sic) \ Augg., ordo |
Vintiensium.

Fintii (Fence) in Alpibus maritimis (XII 12 vidit Mommsen).

554 P. Licinio Corne|lio Valeriano | nobilissimo Caes., | filio | imp.
Caes. P. Licini [ Egnati Gallieni | Pii Fel. invicti Aug., | col. Ulp. Trai.
Aug. I Dacica Sarmiz. | metrop.* publice.

Tituli imperatoram domusque imperatoriae. 131

Sarmizegetusae in Dacia, semel descripta saec. XFl a f^erantio (Epk. ep.
4, 190).

555 imp. Caes. P. Licinio | Cornelio Valeriano | nobilissioio Caes., |
priocipi iuventutis, | vias et pontes vestuta. | conlabsas reslituit. | A Vin[(i
m. 2?.] im.

Prope yindobonam rep. (III 4652 vidit Mommsen).

556 tlivo I Vale|riano | Caes.* | Cingjulani | d. d. p.

Cinguli (IX 3682 vidil Mommsen). — 1) JSomina quamvis erasa adkue
legunlur. — De hoc divo Faleriano cf. N. 5S7.

557 divo Caesari j P. Cornelio Licinio Va|lerianoS nepoti | imp. Caes.
P. Licini Valeria|ni Aug., filio imp. Caes. | P. Licini Gallieni Aug., fra|tri
P. Corneli Licini Sa|lonini nobilissimi Caes. | Aug.', | col. Nerviana Aug.
Mart. I veteranor. Sitifens. | d. d. p. p.

Sitifi in Mauretania (FIII 8475). Ex simili titulo tuperest fragmentum X 7479.
— 1) Hic sine dubio filius Gallieni, quem Coloniae Agrippinae a Postumo inter-
fectum esse narrant auciores (Zos. 1, 38. Zonar. 12, 24. Fictor epit. 32. trig. tyr. 3).
Consecrationi4 eixu praeterea testes sunt titulus N. SS6 et nummi inscripU divo
Valeriano Caes., divo Caes. Valeriano (Eckhel 7, 422, Cohen S^ p. S16 seq.). — 2) Duos
fiUos Gallieni distingxiunt catalogus imperatorum ap. Polemium Silvium [p. 243
ed. 3Io. : Gallienus cum Salonino et Gallieno filiis] et Fictor qui dicitur epit. c. 33^
qui perhibet in locum filii a Postumo occisi allerum fiiium a Gallieno Caesarem
esse subslitutum. Ex koc titulo videtur colligi posse, illi proprium nomen fuisse
f^aleriani, kuic Salonini (et appellatur in epitome ille Comelius f^alerianus, kie
Salonianus). Cetetnim etiam iili reperitur inditum nomen Salonini (Zosim. 1, 38, 2j
trig. tyr. 3). Cf praelerea Mommsen C. FIII p. 10S1, III S. ad n. 69S6.

558 Publio Licijnio Corne|lio Salonijno nobili|ssimo Caejsari Cin|gu-

lani I publice | d. d. p.

Cinguli in Piceno (IX 3683 vidit Mommsen).

559 P. Corneli[o] | Salonino | Valeriano \ nobil. Caes. | principi iuven-
tutis, filio I imp. Gallieni | Aug. s. c. p.

Asisii (XIS380 vidit Bormann). Totus titulus erasus, sed legitur. — 1) Senatut
consulto publice (Bo.).

Imperatores Galliarum.
560 imp. do. n. | Mar. Cassianio Latinio | Postumo | Pio Fel. Aug.

In parte Britanniae , quae dieilur Wales , in comitatu Breeknock rep.
a. 1769 (yil 1161, descripta saee. superiore). — Praeterea imperii Postumi in Bri-
tannia testes sunt tituli yil 820. 822, in quibus eokors prima Aelia Dacorum ibi
consistens appellari ab iUo volmt Postumiana.

132 Caput II.

561 imp. Caes. M. Cas|si[a]nio Latinio | Postumo P. F. inv. | Aug.
pf. max., Ger. | max., tr. p., cos. 11', p. p. | Aed. 1 .... b.* ab Aug. |
m. p. LXXII.

In finibus Haeduorum rep., prope Auxerre, columna miliaria., est Auxerre in
museo (Fillefosse revue archeol. 57, 1879 p. 267). — 1) In nummis Postumi cum
consulatus eius alter coniunctus sit cum tribunicia potestate altera, consulatus tertius
cum tribunicia potestate modo tertia, modo quarta, hic titulus positus videtur anno
imperii eius altero, id est a. 259. — 2) iVec lectio certa nec explicatio; Villefossius
intellegit: Aeduorum f[ini]b(us), ab Augustoduno.

563 imp. Caes. | M. Cassiani|us Latinius Pos|tumus Pius Fel. | in-
vic[<M]s Aug. I Ger. max., | pont. max., | trib. pot., | cos. III S p. p., |
procos., res|tituit.

Acci (Guadix), lapis miliarius, descr. Accursius (II 4945). — \) A. 260 (vel
261) cf N. 561 not. 1.

5^ M-PIAONIVS-VICTO

RINVS-TRIBVNVS-P

RETOmNORUM
n ESTITVIT

Treviris, fragmentum operis musivi: descr. Huebner Rh. Jahrb. 59140 (1866)
p. 2 praeter v. 4 qui periisse videtur, servatum a Wilmowskyo. M. Pia(v)onius
Fictorinus sine dubio^ ut vidit Hue., idem est qui N. 564. 565, nondum imperator, sed
tribunus cohortis alicuitis praetoriae (cf. Mommsen ap. Huebnerum l. c, p. 7. 8).

564 imp. C. M. I Piawolnio Vicltorino | P. F. inv. | Aug. | c. R.* |
1. IIII.

Rennes rep. (Whitley Stokes Academy 26. lul. 1890). — 1) Civitas Redonum.

565 imp. Caes. | Marco Piavonio' | Victorilno P. F. inv. | Aug. pon[r.] {
max., tr. p., p. p., | a L. S. m. | p. XIIII.*

Lindi in Britannia, lapis miliarius (Eph. ep. 7, iOSI contuKt Haverfield). —
1) ^A et V, et rursus N et I litterae contignatae. — 2) A L(indo) Se(gelocum)
m(ilia) p(assuum) XIII, cf. Haverfield l. c.

566 imp. Caes. C. Pio | Esuvio Tetrico | Pio Felici invicto | Aug. p.
m., t. p., p. p., cos., I procos., | c. P. 1. XVI, | fin. L XX.*

In agro Pictonum rep., loco dicto Rom, ubi videtur fuisse Rauranum, columna
miliaria (Esperandieu epigraphie romaine du Poitou tab. III cf. p. 40). — 1) Civitas
Pictonum leugae XFI, fines leugae XX.

567 do. no. I C. Pio Esuvio Te'|trico nobilis[simo Caes. , filio | imp.
C. Pii Esuvi I Tetrici P. F. injvicti Aug. p. m., | trib. ['poti\ II, cos. | . . .

Prope Beziers (in ora Galliae Narbonensis) rep. a. 1890 fragmentum columnae
miliariae (Revue epigraphique du midi de la France 1890 p. 28, 812).

568 imp. Caesar. M. Aur. | Claudio Pio | FeL Aug. pontif. | max..
trib. pot., I cos. II S procos. , | p. p.^ maximoq. | principi nost., | ordo
Barc. I devotus numini j maiestatiq. | eius.

Titoli imperatorum domusque imperatoriae. 133

Bareinone, descr, Huebner (II 4S0S). — 1) j^nte eonsulatum quem Claudius
gesril imperator a. 269, non videtur fuisse consul, certe cos., non cos. II, appellatur
in nummis a. 269 (Cohen ^ 6 p. 1S1, 215 seq.) et in inscriplionibus a. 269 et 2!70 (infra
N.669. o70), nec magis ponunt notam iterationis fasti consulares titulique sepul-
erales (de Rossi inscr. chr. I n. H), nihilominus Claudius cos. II dicitur et hic et in
aliis titulis Hispanis (II 3619. 3834) et in Africano infra N. S71. — 2) Insere optimo.

569 imp. Caesar[i] | M, Aur. Claudio | Pio Felici invicto | Aug. Ger-
manico | max., p. m., trib. potes|tatis II *, cos., patri pajtriae, proc, vexil]-
latiooes adque | equites itemque | praepositi et ducelnar. protect. tenjdentes
in Narb. | prov. sub cura lul. ( Placidiani v. p. praelfect. vigil.^ devoti |
numini maiesta|tiq. eius.

Cularone sive GratianopoU (hodie Grenoble) rep. a. 1879 (XII 2228). Docet
hic titulus, partem certe provinciae Narbonensis Claudio paruisse. — 1) A. 269.
— 2) lulius Placidianus , qui etiam praefectus praetorio fuit (XII 1351) et a. 275
eonsul ordinarius cum Tacito postea Augusto, vir sine dubio eius aetaiis primarius,
videtur , cum praefectus vigilum esset, iussti Claudii copias in provinciam Nar-
bonensem duansse.

570 imp. Caes. M. | Aurel. Claudio | Germanico | P. F. invicto | Aug.
pont. max., | trib. potest. | III', cos. , pro[cos., p. p., leg. II | [i]di. VI
p. VI f. I [Co]nstans | [C]laudiana*, | numini ma|iestatique | eius^ j dica-
tissima.

Ofen (Aquinci) rep. (III 5521 vidit Mommsen). — 1) A. 270. — 2) Legio
secunda Adiutrix, sextum pia , sextum fideiis, Constans Claudiana (ita appellatur
eadem legio etiam in nummis Gallieni, cf. Eckhel 6, 402).

571 imp. Caes. 31. Aurelio Claudio \ Pio Felici Aug. p. m., Gothico
m., 1 Parthico m.', trib. p. IIF, cos. IP, p. p. , | procos., respub. colo-
niae | Thuburs. Nu[m]idarum.^

Thubursici Numidarum (FIII 4876). — 1) Parthici maximi nomen cur Claudio
datum sit, latet. — 2) A. 270. — 3) Cf. N. 568 not. 1. — 4) Nanidarum lapis.

572 [rfi]vo I Clauldio.

Thamugadi (Epk. ep. 7, 767). — Claudii Gothici. Divus Clauditu celebratur
etiam in nummis.

573 imp. Caes. M. Au|relio Claudio 1 Quintilo' invic|to Pio Felici
Aug. 1 pont. maximo, trjib. potest., p. p., a coh. | Breuc. | m. p. Ull.*

In Mtturetania prope Tagremart (Eph, ep. 7, SJO). — 1) Quintillus frater
Claudii. — 2) A cohorte Breucorum milia passuum quattuor. Cohortem secundam
Breueorum stativa ibi prope habuisse ex hoe titulo et eph. 7, 671 diseimus.

574 ^aaiAlaar]g xal ^aai\Xiiog * fCQoaTa^avrwv \ avrl n^g rcQoava-
Y.et\(iivrig TCBql rrjg ava&ia€\iog trjg fCQoasvxfjg 7cXa\x6g ^ vnoyeygafi-
^ivrj I krciyQaqrrixui. \ —

Baaikeig IlxoXe^alog Ev\€Qyinjg ttjv nQoaevxr^v \ aavXov.* \ —
Regina et rex iusser(un)t.

134 Caput II.

Ex Cairo translata Berolinum in museum, rep. dicebatur in Aegypto inferiore
(III S. 6S8S ; Huebner ex. scr. ep. 690). — 1) Regina et rex, quorum iussu haec tabula
scripta est, Mommseno videntur esse Zenobia et f^aballathus, maxime qitod regina
regi praeposita est. — 2) IlQoasvxr} ccGvXog non potest esse nisi oratorium ludaeorum
notum ex actis apostolorum 46, 4S et luvenali 5, 296, maxime vero ex Philone (Mo.).

575 imp. Caesari | L. Domitio Aurelian. ] Pio F. Aug. , invicto, | p.
m., trib. pot., cos., | p. p., | princ. iuvent.*, | hor. Sept. pub. d. d."

Septempedae (hodie S. Severino) in confiniis Piceni et Umbriae (IX SS77). —
1) Ex imperatoribus primum invenimus Caracallam interdum appellatum esse prin-
cipem iuventutis (supra N. 4S5 ; cf. Mommsen Staatsr. II ^ 828); sed mirum est
appellari principem iuventutis imperatorem iam seniorem. — 2) Hordo (i. e. ordo)
Septempedanorum publice decreto decurionum.

576 imp. Caes. | L. Domitiu Au|reliano Pio Fe. | invicto Aug. | Ara-
bico max. | Gothico max. | Carpico max., | trib. p. III, cos. IIF, | procos.
IIF, princijpi n., ordo Barc. | numini maiestatiq. eius.

Barcinone (II 4S06 , descripserunt Accursius aliique). — 1) Consul tertium
fuit Aurelianus a. 27S ; tribunicia potestas tertia convenit a. 272. — 2) Sic Acc,
proc. p., procos. opt. alii.

577 restitutor orb. | imp. Caes. | L. D. Aureliano | Pio Fel. invicto |
Aug. pont. I max. Germ. max. | Got. max. Part. max., | trib. p. IIII \ cos. III,
p. p., p. cos. I V.

Foro lulii, columna miliaria viae ut videtur Aquas Sextias ducentis (XII S4S6
descripserunt Maffeius aliique). — \) A. 27S. De consulatu cf. N. S76.

578 perpetuo victori|osissimo induljgentissimo imp., | restitutori or|bis
L. Domitio | Aureliano Pio | Fehci Aug. pont. | max., trib. pot. V ', | cos. II,
p. p., procos., I res p. col. Thalmug. | VIIII.

In Numidia, in regione Thamugadensi, columna miliaria (FIII 40217). —
1) A. 274.

579 magno | Augusto, | principi max., | imp. fortissimo, | conservatori
orbis I L. Domitio Aureliano' | P. F. pont. max. , trib. pot. V^ | p. p.,

cos. III, procos., Got. max., | Palmyr. max., Germ. maxim., | ordo Brixianor.
Brixiae (V 4349 vidit Mommsen). — 1) Quae punctis notavimus, consilio
deleta sunt sed leguntur. Penitus erasum est Aureliani nomen in titulo rep. in
Moesia inferiore III S.^7386; cuius iussu, incertum. — 2) A.274; de consulatu cf.
supra N. S76.

580 Soli invicto sacr. | pro salute et incojlumitate perpetui | imp.
Caes. L. Domi|ti Aurehani Pu Fel. | Aug. p. m., t. p. VI ', cos. | III, p. p.,
proconsuh[s] | . . .

Thagaste in Numidia (FIII S14S). — 1) A. 27S.

581 imp. C. L. D. Aure|Iiano P. F. invic. | Aug. pont. m., t. p. VII',
cos. III, Ger. m., Got. m., Pa|r. m., Da[c.] m., Car. m., IM."

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 135

Orleans (descripsit Hirschfeld). — 1) A. 27S (?), Tribunicia potestas septima
Aureliani quomodo explicanda sit non liquet; invenitur etiam in nummis , non
solum una cum cos. III sed etiam cum cos. II (Eckhel 7, 481). Nummi quoque
Alexandrini et ipsius Aureliani et coniugis eius Severinae extant cusi anno Aure-
liani septimo (Eckhel 7, 48S. 488; Sallet Daten der alexandr. KaisermUnzen p. 81.82).
— 2) IM litteras certas esse nec quicquam amplius legi in lapide, ait Hirschfeld.

582 imp. Caes. | Luc. Dom. | Aureliano | P. Fel. inv. | Aug. pont.
max., I Germ. max. , ( Gutico max. , | Car. max., | pro V inp. | III', cos.,
p. p. I XXXVIIII.

Ad Rhodanum inter Falentiam et f^iennam ad vicum Tain, lapis viae Lugduno
Arelate ducentis (XII SS48 vidit Hirschfeld). — 1) Sic lapis, quadratarii culpa cor-
ruptus.

583 Herculi | Aug., | consorti j d. n. | Aureliani | invicti Augus[f]., |
res pub. Pis. | cura agente | C. lulio Prisciano v. e. | duc' cur. re. p. Pis.
et Fan. p. m.''

Pisauri (Orell. 1051 deser. Bormann). — 1) f^iro egregio ducenario cf. Eph.
ep. S p. 123. — 2) p. m. non intellego.

584 deo Bono pulero ', pro saiu|te d. n. L. Domi|ti Aureliani j P. F.
inv. Aug., I M. Aurel. For[tunatus v. e., | praef. leg. III | Aug. Aureliajnae,
et Aelia | Optata c. f. | con., v. ss, 1. a.

Lambaesi (FIII 266S vidit fFHmanns). — 1) Eidem deo dedicati sunt tituli
III 87S. 1130 seq.

585 deo Aureli[ano* r. p. c. | Tu.'

Thubursici Numidarum (FIII 4S17 descripta a solo Masqueray). — 1) Sic
appellatus, ut monuit Mo., Aurelianus etiam vivus. Extant nummi inscripti deo
et domino nostro Aureliano Aug., deo et domino nato Aureliano Aug. (Eckhel 7, 482).
Ex titulis similis est Saguntinus II 3832. — 2) Res publica coloniae Tubursicitanae.

586 balnea | ex disciplin[a d. n.] j L. Domiti knv[eliani in]|victi Aug.'
po[sr longam] \ seriem ann[orwm resfi] [tuit j Q. Aemilius Victo[r] | Saxo-
nianus.

Saponarae in Lucania, ubi fuit Grumentum (X 222, semel descripta sed accu-
rate). — 1) Mommseno videtur pertinere ad severiorem balneorum disciplinam Romae
ab Aureliano reductam; confert idem quae leguntur in vita Aureliani c. 4S: thermas
in Transtiberina regione Aurelianus facere paravit hiemales, quod aquae frigi-
dioris copia illie deesset.

587 Ulpiae Se[verinae | Aug., | coniugi d. n. invicti | Aureliani Aug.
Allifis (IX 2327 aUquotiet detcripta taeculo tuperiore).

588 imp. C. I M. Cl. Tacito | P. F. inlvicto | Aug.

In parte Britanniae quae dicitur ff^alet, prope Dynevor, lapit miliariut ut
videtur (Eph. ep. 5, 117).

589 fortissimo | imp. et paca|tori urbis' | M. Claudio | Tacito Pijo
Felice Aug. | n.* | LXXXVIIII.

136 Caput II.

Lapis miliarius viae Carthagine Thevestem ducentis (Eph. ep. 7, 390). — 1) Scr.
orbis, ut est in similibus lapidibus eiusdem viae FIII -10072 et eph. 7, 619 Coibis
etiam eph. 74S). — 2) Nostro.

590 pacatissimo | imp. Caes. M. | Ciaudio | Tacito Pio | Felici Aug. j
Dostro. I CXVII.

Lapis eiusdem viae, prope Siccam (FIII 10089 = eph. ep. 7, 615).

591 verae libertatis | auctor imp. Caes. | Marcus Claudius | Tacitus
Pius Felix | Aug. pontifex maximus, | Ghotycus (sic) maximus^ | tribunicia
pojtestas (sic) bis, cos. | IP, p. p., proco[s.] ( . , , .

Toumon ad Rhodanum in provincia JSarbonensi rep., columna miliaria
(XII SS65 vidit Hirschfeld). — 1) Extant nummi Taciti cum inscriptione Victoria
Gothi. vel Gotthi. (Eckhel 7, 498). — 2) A. 276.

592 imp. Caes. | M. Annio | Floriano | P. F. invicto | Aug.' | M. p, LI.
Miliarius Britannicus, descr. Huebner (FII 4156). — \) A. 276.

593 magno et invicto | imp, Caes. M. Annio | Floriano Pio Felici |
invicto Aug.' p. m., ( trib. potest,, cos., p. p., ( procos. , respublica ( Ita-
licens. devota ( numini maiestati(que eius, dedicante ( Aurelio lulio v. p.
a. V. p.*, [ curante Aurelio ( Ursiano v. e.^, curatore ( rei p. Italicensium,

In ruderibus veteris Italicae prov. Baeticae rep. a. 4771 (II 111S aliquoties
descripta, accurate ut videtur). — 1) A. 276. — 2) Firo perfectissimo agente vices
praesidis. Idem Aurelius redit in tituto I1 1116 dedicato successori Floriani, Probo.
— 3) Firo egregio.

594 imp, Caes. ( M. Aur. Projbo Pio Fel. j Aug. ( Gutthico ( pont.
max., ( trib. pot., cos.S ( p. p., d. d.

Feleiae rep., est Parmae (XI 1178 b). — 1) A. 276. — In eodem lapide est
tiluhis Tranquillinae Gordiani.

595 imp. Caes. M. Aurelio ( Probo Pio Felice ( Aug. pont, maximo, (
trib. pot. III S cos.^ [ p. p., procos., muni(cipium Aur. Aug. Sege[r]|mes
devotum nu[mini maiestati|que eius d. d. p, p.

In Africa loco dicto Hensehir Harat, ubi fuit municipium Segermes (Eph. ep.
7, 695 vidit Schmidt). — 1) A. 278. — 2) Sic lapis, requirilur (ut notavit Schmidt)
cos, II. Testibus fastis et titulis quibusdam (cf. X 5728) Probus Augusttis consulatu
functus est quinquies, a. 277. 278. 279. 281. 282 ; nummi (Eckhel 7,S01) usque ad
quartum consulatum procedunt.

596 imp, Caesari M. j Aurelio Probo ( Pio Fel. invicto ( Aug. p. m.,
trib. potes[tatis III, cos. . . ., p. p.*, res [ publica Tuccitanor. [ devota numini
maies(tatique eius . • . ( curatore lulio Cla|udio . . . . ve conss.-^ d. d.

Martos in Andalusia, ubi fuit Tucci (II 4675 ad exemplum potissimum Ac-
cursii). — 1) Aliud exemplum praebet tiib. potestatis VI cos. IIII (omisso p. p.^. —
2) Haec male excepta,- curator et . . rio Ciaudio sub colosso aliud exemplum.

Titnli imperatorum domusque imperatoriae. 137

597 [2>i«]tate iustitia fortitudine * | et pleno omnium virlutum | prin-
cipi, ver[o Gothi]co veroque j Germanico^ ac victoriarum ] omnium nomi-
nibus inlustri | M. Aur. [ProboY P. F. invict. Aug. \ pont. max., trib. p. \\
p. p., cos. III, procos., I Allius Maximus v. c. leg. iur. | prov. Hisp.
Tarraconens. | maiestati eius ac numini | dicatissimus.

Falentiae (113758 deser. Buebner). — 1) Inserendum: insigni vel simile voca-
bulum (Mo.j. — 2) Extant nummi Probi inscripti victoria Gothic. et victoria Germ.
(Eckhel 7, 506). — 3) Erasum nomen Probi coniecit Mo. rebellione Proculi et
Bonosi, de qna vita Probi c. 18. Ceterum Probi nomen erasum est etiam in titulis
Campano X 3728 et Africanis FIII 400. 1333. — 4) J. 280.

598 imp. C. M. Aurejlio Caro inlvicto Pio | Felici Aug. | pont. max., |
trib. potest., I p. p., resp. mujn. Verecund.*

Ferecundae prope Lambaesim (FIII 4220). — l) A. 282.

599 fortissimo et clemen|tissimo imp. Caes. M. Aur. Caro | invicto
Aug., p. m., t. p., cos. U', I p. p., proconsuli | M. Aur. Valentinianus v.
c. p. p. I Hisp. cit.^ leg. Augg. pr. pr. d. n. m. q. ( eius.

Tarracone (II 4102 vidit Huebner; ibidem rep. est titulus similis Carini II 4103;
fraude Panvinii transformati in titulum communem Cari et filiorum legvntur hi
tituli ap. Orell. 1045). — \) A. 283. — 2) Fir clarissimus praeses provinciae His-
paniae Fiterioris. Idem Falentinianus Aquinci posuit tituhtm III 3418.

600 ' 1 felici invicto Aug. pont. max., | Pers. max., Germ.

max., trib. | potest. H, cos. 11, p. p., procos. | C. Valerius Gallianus Hono]-
ratianus v. c, cur. rei publ. | Karthaginis, numini | maiestatiq. eius dica -
tissimus.

Carthagine rep. (Eph. ep, 7, 151). — 1) Cort nomen perHste eoniecit Mommsen
(FIII S.), probabiUter.

601 imp. Caes. | [M.] Aurelio Caro | [mjvicto Pio Feli{[ci] Aug. el
M. Aurel[/]io C[a]rino* etM. | [iwjrebo Numeria|[no] nobilissim[t's | C]aes.s.s.'

Columna miliaria, in yumidia loco dicto Ain-Amara (propeThibilim), J.Schmidl
descr. ectypum (FII1 10157, eph. ep. 5, 1123). — 1) Nomen Carini erasum. — 2) For-
tatse Caesss., i. e. Caesaribus tribus.

602 principi \ iuventutis | M. Aurelio | Numeriano | nob. Caes. | . . . .
Saepini in Samnio (IX 2445).

603 M. Aurelio | Numerio | Numeriajno nobijlissimo | Caesari | Mut. publ.
Mutinae (XI 827). Litterae, quas punctis notavimus, erasae sitnt, sed agnitae

a Bormanno.

604 princi|pi iuvenjtutis M. Numerio | Nameria|no* nobi|lissimo |
Caesari [ n.^ M. p. I.

Carcassorme in prov. ISarbonensi, columna miliaria (XII 5672 cf. p. 858 deser.
Hirschfeld). — 1) Eadem nomina Numeriani sunt II 4909. — 2) Nostro.

138 Caput II.

605 [imp. CJaes. M. | [Au]r. Numeria|no' Pio Fel. invic[to Aug. p.
m., tr|ib. pot., p. p., F. Cl.'' Cejutrones publice, | curante Lati|nio Marti-
nia|no v. e. proc. | Aug.

Aime, ubi fuit Forum Claudii Ceutronum Axima, in Alpibu^ Graiis (XII 110 ,
contulit Rirschfeld). — 1) Litterae punctis notatae erasae sunt, sed remanent certa
vestigia. — 2) Foroclaudienses.

606 M. Aurelio Carino* | nobilissimo Caes. Aug., pr. iu.'', | cos., filio |
imp. Caes. M. Aureli Cari* ( invicti P. F. Aug. p. p., tr. p. IP, p. | m..
cons. I[/, projcos., fratri | M. Aure[/i Tiumerianiy no|bilissim. Caes. Aug.,

pr. iu., I res publ. col. Kal.'', cur. | Macrinio Sossiano | c. v. cur. rei publ.
Calamae (Guelma) in Numidia : descr. solus Creully sed accurate (FIII S3S2).
— 1) Litterae punctis insignes scalpro abrasae, sed pleraeque adhuc cernebantur. —
2) Principi iuventutis. — 3) A. 283. — 4) ^e* publica coloniae Kalamensium.

607 imp. Caes. M. Aurelio | Karino invicto Pio* | Felici Aug. pon-
tifici I maximo, Germanico | maximo, tribuniciae pojtestatis bis consuli^
pat|ri patriae, consuli^ proconlsuli, M. Aurelius Decimus | v. p. p. p. N.^
ex principe peregrijnor. devot. numini maiestatiq. eorum.

Cirtae sioe Constantinae (FIII 7002, vidit JVilmanns). — 1) Ferba punctis
notata erasa sunt, sed leguntur. — 2) Mommsenus coniungit bis consuli, ut titulus
sit anni 2S4, quo Carinus fuit consul II cum fratre. — 3) consuli abundat. —
4) Idem M. Aurelius Decimus, vir perfectissimus ^ praeses provinciae Numidiae,
memoratur infra N. 609. FIII 2SS9. 2S30. 2643. 2663. 2678. 2717. 4222. 4S78.

608 \m[pp. C]aesa[res] | M. [^lMreZjY] | C[ar]inus [et \ Numeria]n[u]s^ |
Pii Felices invicti Augusti | Germanici maximi , Brittannic. .| maximi, Per-
sici maximi, | tribuniciae potestatis, | coss., patres patriae, | proconsules, |
pontem Laurentibus | adque Ostiensibus | olim vetustate collabsum | lapideum

restituerunt | .' i i i .' J J .' i i i j .' J J J i i i I J i i i ! i i i i ii i i i i J J*

Prope Ostiam, loco dicto Castel Fusano (XIF 126). — 1) Quae punctis notavi,
erasa sunt, paucis, sed certis vestigiis 7'elictis. — 2) Fidentur abrasa esse nomina
ipsorum imperatorum consulum a. 284.

609 [pTO salute] impp. ff.* dd. nn. Carini e[f Numeriani, \ divi Cari]
genitoris eorum Xe,w\iplum a funda\mentis r. p. mun.] Verecundensium con-
sti[fMtY dedicante \ M. Aurelio] Decimo v. p. p. p. N.^

Verecundae prope Lambaesim (FIII 4221), solus descr. Renier qui supplevit. —
1) Imperatorum felicissimorum (Renier), vel: fratrum (Mo.). — 2) Cf. Nr. 607 not. 4.

610 Magniae | Urbicae | Aug., ma|tri casjtrorum | senatus | ac patri|ae,
coniu|gi d. n. Ca|rini in|victi | Aug.

Thamugadi (FIII 2384). Totus titulus abrasus est, sed legitur.

611 divo I Nigriniano ' | nepoti Cari | Geminius Festus v. d.^ | rationalis.
Romae rep. in foro Augusti (Huehen Mitth. 1889 p. 248). — 1) Idem divus

occurrit in nummis, ap. Eckhel 7, 520., Cohen^ 6 p. 409. — 2) Fir devotus.

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 139

612 imp. Caesar C. Valerius Diocletianu[s] | Pius Felix iovictus Aug. |
lovi conservatori.

Fabraieriae, prope Fregellas, rep. (X S376 vidit Mommsen).

613 perpetuo imp. [d. n.] | C. Aur. Val. Diocletiano | P. F. Aug.,
cuius projvidentia etiam | lavacrum ther marum Antoni|nianarum fundi|tus j
eversum sua | pecunia amplifi|catum populo suo | exhiberi iussit.

JSicomediae, semel deseripta saec. XFI (III 324). — De operibus publicis Ni-
eomediae a Diocletiano extructis testes sunt auct. de mort. persec. c. 7 et Fictor
Caes. 39, 43.

.614 aeterno imperatori | nostro maximo op[timoque principi, 1 Aurelio
Valerio | Diocletiano Pio Felhci invicto j Auguslo | Paetus Honoratus v. [c.] j
corrector ItaH[ae], | numini eius dicatissimus.

Patavii (F 2817 semel deseripta saec. XFI). — 1) De munere correctoris Ita-
liae cf. Mo. eph. I p. UO, Staatsr. IP 1086 et Marquardt Staatsverw. /* p. 229.

615 imp. Caes. C. Valerio 1 Diocletiano | Pio Felici | invicto Aug.
pontif. max., | Brittannic. max., Germ. [ max.*, trib. potest. II *, cos. II, [
p. p., procos., I bonorati et decurion. | et numerus militum | cahgatorum.'

(In latere) cura agentibus I Cn. Sergio Mercurio | M. Licinio Privato |
Ti. Claudio Sosipole | magistris qq. lustri XXIX.*

Romae, sed oriunda videtur Oslia (XIF128). — 1) Britannici nomen in tituUs
Diocletiani multo postea demum comparet, et post Germanici Sarmatici Persici
vocabula collocatum; nee tamen ideo crediderim (eum fFilmannsio) Britannici nomen
a Diocletiano depositum et postea rursus admissnm esse. — 2) A. 285. — 3) Ita
appellabatur Ostiae plebs coUegii fabrum tignuariorum. — 4) Tres magistri quin-
quennales eiusdem collegii fabrum tignuariorum Ostiensis; unus ex eis, M. Licinius
Privatus, redit in inscriptione quam infra dabimus inter municipales. Fidentur
autem tres viri illi magisterio functi esse multo ante Diocletianum , el basis olim
alii dedicata fuisse (cf. XIF L c).

616 d. n. Au[r.] Valerjio Maxim|iano inv|icto P. F. Au[g. p. m.,
nobijlissimo C|aes. M. VII.

In Numidia, eolumna miliaria nescio cuius viae (FIII 10396 semel descripta
ab homine ignoto, sed accurate puto). Videtur esse Herculii Maximiani, nondum
Diocletiano aequiperati (cf. VIII 10229. 10239. 1028S. 10371). Cf. Seeck comm.
fVoelffUn. p. 31 seq.

617 lovi, Herculi, Victoriae | imperator Caesar Gaius Aurelius Vale-
rius Diocletianus Pius | Felix invic. Aug. pont. max., Germ. max., trib.
pot. V*, cos. III, p. p. , procos., et | imperator Caesar Marcus Aurelius
Valerius Maximianus Pius | Felix invic. Aug. pont. roax., Germ. max., trib.
pot. III*, cos. II, p. p., procos., I invictissimi principes nn., totius orbis
restitutores, | castra cohortis I Aug. praet. Lusitanorum^ | providentia suae
maiestatis extructa dedicaverunt.

140 Caput n.

In Aegypio loco dicto Manfalut, ubi fuit Hieraconpolis (III 22 cf. III S.p. 4208).
— 1) A. 288. — 2) Tribunicia potestas Maximiani numeratur modo ab anno 28S, quo
Caesar factus esse videtur, ut in titulo longe primario N. 642 (item N. 640), modo ab
a. 286, quo ad Augusti culmen provectus est, ut hic. — 3) Eadem cohors prima Lusi-
tanorum adscripta eodem loco (Hieracon), recensetur etiam in Not. dign. or. p. 76.

618 providentissimo | principi, rectori f orbis ac donaino, | fundatori
pacis I aeternae Diocletiano P. F. | invicto Aug. pont. | max., Ger. max.,
Pers. I max. , trib. pot. VII*, | cos. IIII, patri pat., | procos., Sept. \ [Va-
Zejntio v. p., p. p. R., | d. n. m. que eius d. d.^

Augustae Findelicorum (Augsburg) (III S8I0). — 1) A. 290. — 2) Fir per-
fectissimus, praeses provinciae Raetiae, devotus numini maiestatique eius dedit dedi-
cavit. Idem Septimius Falentio est N. 649.

619 magno et invicto ac | super omnes retro | principes fortissimo, |
imp. Caes. M. Aur. Valerio | Maximiano Pio Fel. | invicto Aug. cos. IIII \ \
p. p., procos., I Septimius Valenlio^ v. p. | a. v. praeff. praett. cc. w.', (
d. n. m. q. eius.

Romae antea in foro sub Palatino , nunc in museo Faticano (FI 142S). —
1) A. 293—296. — 2) Idem est N. 618. — 3) Fir perfectissimus, agens vices prae-
fectorum praetorio clarissimorum virorum.

620 dd. nn. impp.' Caes. Gaius Aurel. Valerius Diocletianus p. p.^
invictus Augustus et imp. Caesar Marcus Aurel. Valerius Maximianus Pius
Felix I invictus Aug. muris Cularonensibus cum interioribus aedificiis pro-
videntia sua institutis adque perfectis portam | Romanam loviam vocari ius-
serunt.

620^ dd. nn. impp. (ut supra, sed in fine) portam I Viennensem Her-
culeam vocari iusserunt.

Cularone, quae postea fuit Gratianopolis (hodie Grenoble), in duabus oppidi
portis (XII 2229, saepius descriptae saeculis superioribus, nunc dirutae). — 1) Re-
quiritur imp. — 2) Debuit esse Pius Felix.

621 Genio lovii Aug.*, | lovia porticu eius^ a fundamentis | absoluta
excultaque, | Aelius Dionysius v. c. operi faciundo.^

622 Genio Herculei Aug.S | Herculea porticu eius^ | a fundamentis ab-
soluta I excultaque, ] Aelius Dionysius v. c. operi faciundo.^

Romae prope theatrum Pompeii rep. (FI 234 descr. Pighius. 2SS descr.
Fabrettius saec. XFII). — 1) Diocletianum lovium et Maximianum Herculium dici
voluisse etiam scriptores et nummi testanlur (cf. Eckhel 8, 9). — 2) De duplici hac
porticu cf. Lanciani ann. inst. arch. 1885 p. H. 12. — 3) L. Aelius Dionysius memo-
ratur etiam infra N. 626; titulum ei positum dabimus loco suo. Operi faciundo
dicitur utpote qui operi faciundo insisteret.

623 I. 0. m. et I G. h. 1.' pro | salute dd. | nn. lovio* | et Her-

^ Augg. nn.

Sirmii (Mitrovic) (1115251 cf. p. 1040). — 1) Gemo huius loci. — 2) Requi-

culio^ Augg. nn.

Tituli imperatorom domusque imperatoriae. 14:1

ritur easus secundiu (simiHa menda non rara sunt , cf. N. SOS. 509. 6S7), Noli
intellegere : pro salute loviorum et Herculiorum Augv^torum.

624 deo Soli I Diocletianus et Maximianus j invicti Augg.

Aquileiae (V 803, semel descripta saec. XFII exeunte).

625 \Afollin{\ Beleno' | [i»i/?erafor]es Caesares | [C. Aur. Va/. Z)f]o-

cletianus et j \M. Aur. Yd. Jfjaximianus | [P. F. invici\\ Augg. |

dedicaverunt.

Aquileiae (f^752 saepius descripta saee. XFIII). — De ApolHne Beleno, numine
ut videtur Camorum, Aquileiae potitiimum culto (Herodian. 8, 5) cf. Mommsen l. c.

626 impp. Diocletianus et Maximianus Augg., perpurgatis fontium
rivis et itineribus eorum ad perennem usum refectis, Tiberino, patri
aquarum omnium, et repertoribus admirabilium fabricarum priscis viris
honori dederunt, curante aquas L. Aelio D[i]on[y]sio* c. v.

Romae ad Tiberim, semel descripta ante saeculum IX, quod exemplum serva-
verunt et codex Einsidlensis saec. IX et sumptum ex simiU codice Poggius (VI 775).

— 1) Idem est supra N. 621 jS.

627 [tM6]ente divina maj[t«]state Diocletiani j [et Jlfaa;t"]miani' Augg. j
pontem belli saevitia j deslructum nunc redjdita pace per Aurelium | Lituam
V. p. p. n.' restitutum | instantia Flavi . . . ric . . . | disp.' [e]or. et lulior.
. . . . e I cae . . . . orati . . . ias. | Pr. CCLL*

Ausiae Mauretaniae (FIII 90H). — l) De nomine Maximiani eraso ef. N. 650
nol. 4. — 2) Virum perfectissimum praesidem nostrum ; de Litua cf. N. 628 not. 2.

— 3) Fortasse dispunctoris (?). — 4) (Anno) provinciae (sciUcet Mauretaniae) CCL!,
sive anno post Chr. 290.

628 lovi optimo maximo | ceterisque dis | immortalibus, | gratum refe-
rens, ] quod, erasis funditus ] Babaris Transtagnenlsibus\ secuuda praeda |
facta, salvus et incolumis | cmn omnib. miiitibus | dd. nn. Diocletiani et |
Maximiani Augg. | regressus, | Aurel. Litua v. p. p. p. M, C | votum libens
posui.

Caesareae in Mauretania (Cherckel) rep. (FIII 952i). — 1) Bavares eorumque
incurtiones in provincias Africanas memorantur etiam FIII 261 S. 9047. Transta-
gnenses fortaste dicuntur quippe habitantes ultra stagna hodie Sebkha el Hodna
(Partsch). — 2) Vir perfectissimus praeses provinciae Mauretaniae Caesariensis.
Idem propter victoriam de Quinquegentaneis similem tituhim dieavit Saldis in ora
Mauretaniae mi 8924; cf N 627.

629 diis genitis' et | deorum creatoribus' j dd. nn. Diocletiano et |

[MaOCimiano tnviC^]is Augg. | (reUqua paene omnia evanuerunt).

Prope Dyrrhachium, ad flumen dictum Rzan (III 710, descr. Heusey, principii
eetypum vidit Mommsen). — 1) SimiUter deus et dominus natus dicitur AureUanus
in nummis (Eckhel 7, 482). — 2) Cogitavit tcriptor, iudice Mommseno, de Faleria
Diocletiani et Maxentio Maximiani fiUis aUisque puttea ereandis, non de prole
adoptioa.

142 Caput II.

630 '. ! '. '. '. '. '.!.'! .' .' '. '. '.'.'.!!('. | ( ! / ! / ! /!.'!.'!.'! / / / / / / /
! / .' .' .' i .' .' j .' .' .' .' ' et imp. Caes. | M. Aur. Valerio Maximiano [P. F.y
invict. 1 Aug., p. m., trib. pot. VIIP, cons. VF, p. p., | procons., et Flavio
Valerio ] Constantio et Galerio Va|lerio Maximiano nobi[^tss. Caess.] | nostri
consti . . ."*

Lorillae in Baetica ubi videtur fuisse Olaura, nunc Sevillae (II H39 vidit
Huebner). — 1) Diocletiani nomen funditus erasum est, Maximiani ita ut pleraque
adhuc legantur. Maximiani statuas revulsas et imagines deletas esse, cum is iussu Con-
stantini necatus esset, narrat auctor de mort. pers. c. 42 (cf. Euseb. hist. eccl. S, 15. vit.
Const. -/, 47); addit ille simul et Diocletiani statuas passim deieetas esse ; quae nar-
ratio huius tituli rasuris confirmatur. Sed praeterea tituli doeent etiarn in Galerii
memoriam simili modo saevitum esse. In Africa potissimum ex Diocletiani colle-
garumque nominibus saepe Constantii solum nomen illaesum mansit. Cf. Mo. Eph.
ep. I p. 123 seq. Ceterum reperiuntur etiam tiluli communes quattuor illvrum impe-
ratorum, in quibus unius Galerii nomen est erasum (N. 636). — 2) Videtur signi-
ficari 7ion annus 292 p. Chr., sed, non connumerato anno quo Maximianus Caetar
tantum fuit (N. 617), a. 293. — 3) Consul sextum Maximianus fuit anno demum
299; fortasse debuit esse cons. IV, et numerus V, qui postea additus videbatur
Huebnero, insertus est loco non suo (Mo.) ; consul autem quartum fuit Maximianus
a. 293, ita ut titulus positus esse possit hoc ipso anno. — 4) Fuit sine dubio, ut
supplevit Mo., consti[tuli]/ ultimis vocabulis addilis per anacoluthiam indicavit
scriptor, Galerium et Constantiurn modo Caesares creatos esse. Constituti autem esse
videntw Caesares Galerius et Constantius kal. Martiis a. 293 (cf. infra N. 642 not. 8).

631 !• 0. m. I conserva|lori d. n. imp. | C. Val. DiocIetij'[om mytjcti
[g]t* 1 semper fel. Aug., | Valerius Fiorus v. p. p. p. INum.^ nujmini maie-
statijque eorum di|catissimus | posuit, curan|te lul. Lambe|sio cur reip.

632 [£fer]culi Aug., | conservatori | d. n. imp. M. Aureli | Valeri M[a]-
x[twta]ni inv[tcft ac sm]|per' felicis Aug., | Valerius Florus | v. p., p. p.

Num.% numi|ni maieslatique | eorum dicatis|simus posuit, | curante | lul.
Lambesio \ curatore rei p.

633 Genio virtutum, | Marli Aug. con|servatori [Galer.\ \ \d[leri Maxi-
m^aniy nobilissimi | et fortissimi Caes., | Valerius Florus | v. p. p. p.
Num.% nu|mini maiesta|tique eorum | dicatissimus posuit, | curante lulio |
Lambesio cur. [ rei publicae.

Thamugadi (FIII 2347. 2346. 2343). — l) Nomina imperatorum (omnia, quae
punctis subiectis notavimus) ., erasa (cf. N. 630 not. 1). — 2) Fir perfectissimus
praeses provinciae Numidiae (Nunn. litteris in tribus hisce titulis contignatis, teste
fVilmannsio ; Renierus legerat N. M., intellegens praesidem provinciae Numidiae
Mauretaniae). — Una prostitit sine dubio titulus dedicatus nescio cui numini con-
servatori Constantii.

634 Herculi Augusto | lovius / .' / ! ! ! ( ( / / / / ! ' Augg. [e^t^ | Her-
culius et lovius nobb. Caess.

Thessalonicae (Kinch Varc de triomphe de Salonique, Paris. 1890 p.10 not.).
— 1) Erasa esse verba et Herculius intellexit Kinch. Nota etiam in Oriente memoriam

Titnli imperatorum domusque imperatoriae. 143

Maximiani aboUtam esse (erasum invenitur nomen eius etiam Palmyris, III S. 6661).

— 2) vet (pro e\) Kinch, sed dubitationis sigjio ad v apposito.

635 \Iovi 0. m.] et G[enfV> | wiajiestatiq. [dd. nn.] Diocletiani et |
Maximiani sen.' | Augg. et Consta[nfn et] \ Maximiani for[ftss. et] nobiliss.
Caess. ! Aurel. Marcellus v. p. | praes. prov. Caria[6 d. n.] \ eorum dedi-
cav[if].

Halicamassi (III 449). — 1) Senior dicitur Maximianus, ita ut Galerius ali-
quoties dicitur Maximiamis iunior (N. 6o5. 675).

636 imp. Caes. C. Val. Diocleltianus P. F. invict. Aug. et | imp. Caes.
M. Aurel. Val. xMax[i]|miani (sic) P. F. invict. Aug. et | FI. Val. Constan-
ti[Ms] et I Gal. Val. Maximianus | nobb. Caess. | M. p, VIIII.

Feronae (V 8016). — Eadem inscriptio legitur in columnis V 8010. 8031.
8058. 8042 a. 8047. 80S7. 8068. paene omnibus territorii Feronensis, in quibus paene
omnibus (praeter 8010. 8068) solius Galerii nomen erasum est. Fortasse hoc factum
est eo tempore quo haec regio Maxentio parebat; qjii quamquam defuncti soceri
memoriam colebat, cum vivo constans bellum habuit. (Praeterea solum Galerii
7iomen erasum inveni in miliario 1X6071; cf. etiam F II1 10450.)

637 felicissimo saeculo dominorum nostrorum C. Aureli Valeri \Dio]-
cletiani Pii Fel. invict. Aug. | [et M. Aureli Valeri Maximiani Pii Fel. invict.
Aug.]^ et M. Fl. Valeri Constanti et C. Galeri | Valeri Maximiani' nobilis-
simorum' Caess. et consulum, quorum virtute ac providen|tia omnia in
melius reformantur, porticum cum arcu suo, quae foro ambiendo deerat, |
a solo coeptam et perfectam p. p.^, Aur. Aristobulus v. c. procos. Africae*
per instantiam Macrini Sos[siani c. v. leg. cum eodem dedicavit, curante
remp. Ca iano, d. d. p. p.

In provincia Africa loco dicto Henchir Midid (FIII 608 ef. epk. ep. S, S75).

— 1) Punctis subiectis notavi vocabula scalpro deleta vel temptata, — 2) Tam Con-
stantius quam Galerius plerumque praenomine carent, in titulis potissimum legitime
scriptis, atque ubi adest praenomen, Constantii plerumque non est M. (praeterea
tantum F 8042), sed C. (infra N. 648. 649. III 52QS. X7S04), Galerii modo, ut hic C.
(etiam XI 5202) , modo M. (X 7S0S). — 3) Peeunia publica. — 4) Est Aristobulus
praefectus praetorio a. 284, consul cum Diocletiano a. 28S; ut proconsul Africae
memoratur saepius in titulis Africanis^ legatus eius Macrinius Sossianus eiiam
in urbano Bull. com. 1885 p. 219.

638 [felicissimis et &]eatissimis temporibus suis | [imp. Caes. C. Ycd.]
Diocletianus invictus Pius Fel. Aug. et | [imp. Caes. M. Aur. Yal. 3f]axi-
mianus invictus Pius Fel. Aug. et | [Flavius Val. Constant'\m& et Galer.
Val. Maximianus | nobilissimi Caess. | municipium Rapidense ante plurima
tempora rebellium | incursione captum ac dirutum ad pristinum statum |
a fundamentis restituerunt, curante | U[2]pio ApoIIonio v. e. p. p. M. C*
numini maiestatiq. eor. d[«vo/o].

In Mauretania, loco dicto Sur Djudb, ubi fuit municipium Rapidens» (Eph.
S, 9S6). — 1) Firo egregio praeside provinciae Mauretaniae Caesariensis.

144 Caput II.

639 imp. Caes. C. Aur. Val. Diocletiano Pio Felici | invict. Aug. pont.
m., tr. pot., p. p., procons., et | imp. Caes. M. Aur. Val. Maximiano Pio
Felici I invict. Aug. pont. m., tr. pot., p. p,, procons., et | Fl. Val. Con-
stantio et Gai.' Val. Maximiano nobb. Caess., | dedicavit leg. I P. vestra^,
agent. Trocundo | prefaec'

Trapezunte (111 S. 6746, Mommsen vidit ectypum). — 1) Scr. Gal. — 2) Legio
prima Pontica vestra. In notilia dignitatum OrienUs p. 96 recenseri praefectum
legionis I Ponticae Trapezunte monuit Mojnmsen. — 3) Agente Trocundo (quod
nomen est Isauricum alibi quoque repertum) prefaecto.

640 [«]mp. Caes. G. Aure. Val. Diocletian[Ms pont. max., Ger. max.]
I Sar. max. , Pers. max.', trib. pot. XI*, im[p. X, cos. V, p. p., procos.,
et] I imp. Caes. M. Aur. Val. Maxsiimia[nMS pont. max., Ger. max., Sar.] j
max., Pers. max., trib. pot. X^ imp. VIIII, co[s. ////, p. p., procos., P. F.
inv. Augg. \ e]l Val. Cons[f]anlius et Gal. Val. [Maximianus nobilissimi \
CJaess. murum Vitudurensem a s[olo sumptu suo fecerunt], \ Aurelio Proculo
V. p. pr[aes. prov. curante].

Constantiae, lapis ablatus sive dubio Fituduro prope JVinterthur (Mommsen
inscr. Helv. 239). — l) Numeri ad has appellaliones in titulis nonnullis Diocletiani
et collegarum accuratius seriptis (N. 6H. 642) additi, ut plerumque, ita hic quoque,
omissi sunt. — 2) A. 294. — 3) Cf N. 617 not. 2.

641 imperatores Caess. Gaius Aur. Val. Diocletianus | et M. Aur. Val.
Maximianus Pii Felices invicti Augg. et Fl. Val. | Constantius et Gal. Val.
Maximianus nobb. Caess., Germanijci maximi V Sarmat. max. IIII Persici
max. II Brittanici maximi, | post debellatas hostium gentis confirmata orbi
suo I tranquillitate in aeternum constituere praesidiu.

Totrocan ad Danuvium , ubi fuit Transmarisca castellum Moesiae inferioris,
nunc Bukaresti (III 61S1 cf. III S. p. 4549). Titultim positum esse non multum ante
N. 642 apparet, postquam Diocletianus quintum, antequam sextum Germanieus maxi-
mus appellatus esset. Ceterum brevitatis puto causa is qui hunc titulum dictavit
vocabula Diocletiano debita tribuit etiam collegis eius omnibus. Eadem de causa
videtur omisisse Carpici., Armenici, Medici, Adiabenici vocabula.

643 [imp. Caesar. C. Aurel. Val. Diocletianus P. F. inv. Aug. po]nl.
max. Germ. max. VI, Sarm. max. IIII, Persic. max. II, Britt. max., Carpic.
max., Armen. max., Medic. max., Adiabenic. max.*, trib. p. XVIIP, coss. VII *,
imp. XVIII ", p. p., procoss. et imp. Caesa[r] M. Aurel. Val. Maximianus
P. F. inv. Aug. pont. max., Germ. max. V*, Sarm. [max. IIII, Persic. max. II,
Britt. max., Carpic. max., Armen. max., Medie. max., Adiabenic. max., tri]h.
p. XVIP, coss. VI, imp. XVII, p. p., procoss. et Fia. Val. Constantius
Germ. max. II, Sarm. raax. II, Persic. max. II, Britt. max., [Carpic^'^ max.,
Armenic. max., Medic. max. , Adiaben. max. , trib. p. VIIII*, coss. IIF,
nobil. Caes. et G. Val. Maximianus Germ. max. II, Sarm. [max. II,
Persic. max. II, Britt. max., Carpic. max., Armenic. max., Medic. max.,
Adia]h. max., trib. p. VIIII*, coss. III', nobil. Caes. dicunt.

Tituli imperatorom domusque imperatoriae. 145

Fortunam rei publicae nosti*ae, cui iuxta inmortales deo[s] bellorum
memoria, quae feliciter gessimus, gratulari licet tranquillo orbis statu et
in gremio altissima[ej quietis locato, etiam pacis bonis, p[r]opter quam
sudore largo lavoratum est, disponi fideliter adque ornari decenter hone-
stum publicum ei Romana dignitas maiestasque desiderant, ut nos, qui
benigno favore numlnum aestuantes de praeierito rapinas gentium barba-
rarum ipsarum nationum clade conpressimus, in aeternum fundatam quietem

d[e]bit[isj iusti[f]iae'° munimentis saepiamus. (Post alia) Quis

enim adeo optumsi pectoris et a sensu humanitatis extorris est, qui igno-
rare possit, immo non senserit in vehalibus rebus, quae vel in mercimoniis
aguntur vel diurna urbium conversatione tractantur, in tantum se Ucen-
tiam difusisse pretiorum, ut effrenata livido rapiendi nec rerum copia nec

annorum ubertatibus mitigaretur? — (Paullo post) Et quibus

senper studium est in questum trahere etiam beneficia divina, ac pubUcae
fehcitatis afluentiam striogere rursusque anni sterih[fcfe de seminum] iac-
tibus adque institorum officiis nundinari; qui singuU maximis divitiis dif-
fluentes, quae etiam populos adfatim explere potuissent, consectenlur
peculia et laceratrices centensimas persequahtur: eorum avartiae modum

statui, provinciales nostii, communis humanitatis ratio persuadet.

(Rursus post alia) His omnibus , quae supra conprehensa sunt,

iuste ac merito permoti, cum iam ipsa humanitas deprecari videretur,
non praetia venahum rerum — neque enim fieri id iustum putatur, cum
plurima[e] interdum provinciae feUcitate optatae viUtatis et velut quodam
afluenliae privilegio glorientur — sed modum statuendum esse censuimus;
ut, cum vis aUqua caritatis emergeret" — quod dii omen averterent! —
avaritia, quae velut campis quada[m tn]meDsitate dif]fusis tener[i] non
poter[a/], statuti nostri finibus et moderaturae legis terminis string[«]retur.
Placet igitur [e]a pretia, quae sub[rft]li brevis scriptum designat, ita totius
orbis nostri [o]bs[e]rvantia contineri, ul omnes intellegant egrediendi ea[d]em
licentiam sibi esse praecisam ; non inpedita utique in his locis, ubi copia
rerum perspicietui* attuere, viUtatis baeatilu[dt]ne, [c]ui maxime providetur,
dum praefinit[a] avaritia conpescit[u]r. Inter v[e]nditores autem einpto-
resque, quibus consuetudo esl adire portus et peregrinas obire provincias,
haec communis actus debebit ess[e] moderatio, ut, cum et ipsi sciant in
caritatis nece^sitate statuta rebus pretia non posse transcendi, distractionis
tempore ea locorum adque discursu[t(]m totiusque negotii ratio subputetur,
qua iuste placuisse perspicitur nusquam carius vendituros esse qui trans-
ferunt. Quia igitur et apud maiores nostros hanc ferendarum legum constat
fuisse rationem, ut praescripto metu conpescer[e]tur audacia — quod
rarum admodum est humanam condicionem sponte beneficam deprehendi,
et senper praeceptor metus iustissimus officiorum invenitur esse mode-
rat[o]r — placet, ul, siquis cootra formam statuti huius conixus fuerit

Drssau, Inscriptiones LaUnae. 10

146 Caput n.

audentia, capitali periculo subi[M]getur. Nec quisquam duritiam statui
putet, cum in promptu adsit perfugium declinandi periculi modestiae ob-
servantia. [^Jidem autem periculo etiam ille subdetur, qui conparandi
cupiditate avaritia[e] distrahentis contra statuta consenserit. Ab [e]iusmodi
quoque noxa [t]nmunis nec iile praestavitur, qui habens [s]pecies victui
adque usui necessarias post hoc st[af]u[f]i temperamentum exist[M]maverit
subtrahendas ; cum poena vel gravior e[s]se debeat inferentis paenuriam
quam contra stal[M]ta quatientis. Cohortamur ergo omnium devotionem,
ut res constituta ex commodo publico benignis obsequis et debita reh-
gione [custodia]iury m[aa?]ime cum e[iM]s modi statuto non civitatibus sin-
guhs ac popuHs adque provinciis, sed universo orbi provisum esse videatur,
in cuius pe[rmcj]era pauci atmodum desaebisse noscantur, quorum ava-
ritiam nec prol[e]xitas temporum nec divitiae, quibus studuisse cernuntur,
[w/fi]gare aut satiare potuerunt.

[Quae prjeiia [in singularum rerum venditionibus ex^cedere nemini
licitum sit, [hic «]nfra o&le[nditur].

Edicti Diocletiani et collegarum de pretiis rerum^ memorati ab auctore de
mort. persec. c. 7 et in fastis Idatianis ad a. 502, lapidi incisa adhuc reperta sunt
exempla tria, unum in AegypLo (unde a. 1807 Aquas Sextias translatum est),
alterum Stratoniceae in Caria (ubi extat loco antiquo in pariete aedificii mar-
morei, fortasse curiae antiquae), terlium Plataeis (primum descriptum a. 1889,
American journal of archaeology vol. S 1889 p. 430 seq.), nullum plenu7ri, exordio
cum nominibus imperatorum extante in solo exemplo Aegyptiaco, fine (cf. not. 11)
servato in solo Stratonicensi. Qui edicto adhaerebat recensus specierum omnis
generis cum pi'etiis statutis, videtur lapidi incisus passim propositus esse i?i oppidis
Orientis; certe locis non minus tredecim adhuc prodierunt frustula eius modo
Latine scripti, modo Graece versi. Frusttila haec composuerunt et suppleverunt
Mommsen Berichte der sdchs. Gesellsch. d. Wiss. 18S1 p. 1 seq. cum commentario ;
JVaddington ad Lebasii iter archaeologium III n. S5S p. 14S seq., item cum commen-
tario; denuo Mommsen C. III p. 801 seq. (idem fragmenta postea reperta recensuit
et commentario nonnulla addidit Herm. vol. SS 1890 p. 17 seq.). Hic placuit repetere
ex Mommseni editione partes edicti potiores (adhibito exemplo nuper reperto Pla-
taeensi). — 1) Plenissimum exemplum vocabulorum quae sibi imposuerant Diocle-
tianus collegaeque sub finem imperii commtinis. In reliquis titulis horum impera-
torum qui extant tantum non omnibus series illa nominum breviata est (etiam in
N. 640 cf. not. 1); diploma militare (X 1115), in quo item fuerunt nomina illa pleria,
mutilum est et male descriptmn; item male descriptus titulus Aegyptiacus C. I.
Gr. 4892 ; sed conferendus est titulus soli Diocletiano positus X 3545. De tempore
singularum appellationum coniecturas Wilmannsii (ex. 1061) non repeto. — 2) A. 501.
— 3) Consul septimum fuit Diocletianus a. 299 una cum Maximiano sextum. —
4) Hic numerus fortasse hac ratione est explicandus. Diocletianus cum primum
post acceptum imperium, nuntiata victoria de Germanis vel de Britannis, appellatus
esset Germanicus maximus vel Britannicus maximus, simul appellari coepit impe-
rator iterum; hoc modo si aequaliter processerunt appellationes adsumptae propter
bella feliciter patrata et imperatoriae acclamationes , harum numerus eo tempore,
quo hic titulus positus est, esse debebat, ut est, XFIII. — 5) Quod Germanicus
maximus quintum dicitur Maximianus, non sextum, ut Diocletianus, hac re videtur

Tituli imperatoram domusque imperatoriae. 147

indieari, ante adsumptum Maximianuvi collegam Diocletiano victoriam de Germanis
partam esse. Reliqua cognomina Maximiano videntur communia fuisse cum Dio-
cletiano. — 6) Cf. N. 617 not. 3. — 7) Sarm. lapis Aegyptiacus , aperto errore
quadratarii, Minime autem certum est, id quod posuit ff^ilmanns, Constantium et
Galerium, ex quo Caesares facti sunt, eadem vocabula victoriarum recepisse quae
receperunt Augusti. — 8) Apparet Constantium et Ga/erium tribuniciam potestatem
accepisse non a. 292 ut credebatur propterea quod auctor de mort. pers. c. 3S
narrat proximis post Galerii mortem (a. 311) kalendis Martiis impendisse vicennalia
eius, sed a. 293, et vicennalia illa Galerii kal. Martiis a. 3i2 celebranda pertinuisse
ad initium vicesimi anni. — 9) Consul tertium uterque Caesar fuerat a. 300. —
10) dibitum iusticiae exemplum Plataeense, in quo solo haec vocabula servata sunt.
— 11) Desinit exemplum Plataeense.

643 pace ac bello maxim[ts]

dominis nostris M. Aur[e/io Valerio Maxmiaiio]

Pio Felici Augusto sempe[r et ubique victori, ef]

Flavio Valerio Constant[/o nohilissimo Caesari]

pietate eorum et cle[»ienfia]

aucto honore* consen[s?<]^

Nummius Tuscus v. c. ^ra[efectus urbiy

curator aquarum et [Miniciae],

numini eorum sem^per dicatissimus].
Romae rep. in monte Quirinali (Borsari Notizie 188i p, 422). — 1) Fidetur
Nummius Tuscus curator aquarum hunc titulum posuisse, cum aucto honore factus
esset praefectus urbis (fuit autem praefectus urbi a d, 19 Febr. 302 ad d. 12 Sept.
303, teste Chronographo qui dicitur anni 334), — 2) Intellegitur consensus Dio-
cletiani et Galerii.

644 Multis XXX* vestris, dddd. nnnn. Diocletiane | et Maximiane
aeterni Augg. et Constanti | et [Maximian]e^ nobb. Caess.l ob felicissi|mum
diem XX' vestrorum Victorias fecit ordo | muo. nostri, regente p(rovin-
ciam N(umidiam) vestra(m) Aurel(io) Quinjtiano v. p.; arcum Pompeus
Donatus fl(amen) p(erpetuus) et Sit|tius Fronlinianus pf.* de suo fecenint.

Jn Numidia loco dicto Ksur el-Ahmar (FJII 4764). — 1) Tricennalibut. —

2) Punctis significavimus [litteras erasas , quarum pleraeque adhuc leguntur. —

3) Ficennalium; vicennalia celebraverunt Dioclelianus et Maximianus Romae d.
20 Nov. 305 (auct. de mort, pers. c. 17). — 4) Fortasse: pontifex (Mo.).

645 [dd, nn. Diocletianu]s et Maximianus seniores Aug. et
[dd. nn. Constantius et Maximianus in]victi imperatores et
[Severus et Maximinus no6t7t]ssimi Caesares,

[quo tempore d. n. Maxim]\anus invictus senior Aug. feliciter
[comprimens turbas Quinquege]ntaneorum ex Tubusuctitana
[regione copiis tHuo]retur, horrea in Tubusuctitana
[civitate fieri] praeceperunt, anno pro. CCLXV.'
Tupusuctu (hodie Tiklat) in Mauretania (FIII 8856, descr, Poulle). — 1) Annu*
provinciae Mauretaniae 265 est aerae Christianae SOi, quo praeceptum de horreis

10*

148 Caput II. ;

aedificandis datum esse apparet, sed titulus incisus est post kal. Maias a. 50lS (cf.
N. 646 not. 1).

646 dd. nn. Diocletianus et Maximianus invicti | seniores Augg.,
patres impp. et Caess., et | dd. nn. Constantius et Maximianus invicti Ajgg.*^
et I Severus^ et Maximinus'' nobilissimi Caesares | thermas felices \Dio\-
cletianas^ quas \ [MJaximianus^ Aug. re[dien]s® ex Africa sub | [])r]aesentia
maie[sfafts] disposuit ac | [/^]ieri iussit et Diocletiani Aug. fratris sui | nomini
consecravit, coemptis aedificiis | pro tanti operis magnitudine omni cultu |
perfectas Romanis suis dedicaverunt.

Romae, inscriptio thermarum Diocletianarum, quae videtur in ingentis illius
aedificii compluribus partibus proposita fuisse: integram inscriptionem vidit solus
auctor syllogae Einsidlensis (cf. supra p. 28 not.), eiusdem ut videtur lapidis, cum
fractus esset, duas particulas descripserunt saec, XFI auctores complures (FI 4i50,
restituit Mommsen Sitzungsber. der sdchs. Ges. der ff-tss. 1850 p. 508); alterius
lapidis cum eadem inscriptione nuper complura fragmenta prodierunt (f^I p. 843 ;
Eph. ep. 4, 794; JSotizie 1890 p. 48S). — 1) Titulus positus post kal. Maias a. 50S,
quibus Dioclelianus et Maximianus imperio se abdicaverunt, seniores Augusti inde
dicti, ante acceptum nuntium de morte Constantii defuncti Eboraci a. d. FIII
kal. Aug. 506. — 2) Severi nomen plane deletum est in exemplo nuper reperto
in particula exempli olim noti, quam vidit Smetius, Severi et Maximini nomina
rasura temptata fuisse, sedita ut legi potuerint, significatur. — 3) Lacunae inde ortae,
quod auctor syllogae Einsidlensis aberravit a vocabulo Diocletianas ad Diocletiani,
praeter paucas litteras suppleri potuerunt ex apographis particularum huius lapidis
posterioribus et ex frttstulis nuper repertis. — 4) Maximiani nomen rasura tem-
ptatum fuisse in particula lapidis , quam vidit, significat Smetius; in fragmento
nuper reperto videtur integrum relictum esse. — 5) re . . . extat in frustulo nuper
reperto; antea suppleverant absens.

647 divo I M. Aur. Val. | Maximiano | seniori |

In agro Amiternino (IX 4316 vidit Dressel). — Divo Maximiario titulos positos
non puto nisi in dicione Maxentii filii eius. — Alatrii extat lapis, in quo, praeter
inscriptionem Gallieni totam abrasam, cemuntur duo tituli alter positus Diocle-
tiano et Maximiano vivis, huius nomine, ul passim, eraso, alter positus divo Maxi-
miano a senatu populoque Aletrinate (X S80S).

648 piissimo ac fortissimo | fundatori pacis | ac publicae | libertatis j
auctori, | d. n. FJavio Val. | Constantio | nobilissimo Caes.', j Val. Honoratus
V. p. I rat. s. r.% d. n. m. q. eius.

Romae rep. in foro (FIii52 descripserunt Pighius aliique). — 1) A. 295 — 50S.
— 2) Fir perfectissimus rationalis summae rei. — Eodem loco postea prodiit titulus
(FI ii55) quem eidem Constantio posuit Tacitius Felix v. p. rat(ionalis) s(ummae)
p(rivatae).

649 domino nostro | C. Flavio Valerio | Constantio | nobilissimo Caes. |
col. col. I lul. Aug. Sald. | legionis VII | immunis.*

Saldis in Mauretania (Bougie) rep. (Recueil de Constantine 2S p. 426). —

1) Coloni coloniae luliae Augustae Saldensium legionis septimae immunis; cf. ad
N. 662.

Titui imperatorum domusque iraperatoriae. 149

650 optimo beDignissimoq. j principi Flavio Valerio | Constantio nob.
Caesari, ! Germanico max., cons.', colonia \ Nicomedensiiim, d. n. m. q. eius.

Nicomediae (III 526 descripterunt Mordtmann aliiqne). — 1) Consul primum
processit Constantius a. 294, consul iterum a. 296 ^ videiur igitur titulus potifus
a. 294 ttut 29S.

650* imp. Caesari | Gaio Fabio' j Constantio p[to] | felici August[o
or]|do C[ii]rium Sabi[7»o]!rum | d. n. m. q. e.

Curibtis rep., est Romae in museo Faticano (IX 4962). — 1 ) Debuit esse Flavio.

651 [t]inp- Caes. Fla|[t7t]o Valerio Copstantio | [t]nvicto pio | felici
Aug. pon tifici maximo, | tribuniciae | potesta[ft]s X[////], | [t]mp. II, cons. |
VI *, p. p., p.*, Val. I [i]nton[tmiS | p. p.\ N. C^ n. m. q. e. [d.], \ p. p. p.*

Thihili in JSumidia (VIII o526 vidit ffllmanns). — 1) Consul VI Constantius
fuit anno 506, unde numerus tribuniciae potestatis suppleri potuit. — 2) Patri
patriae proconsuli. — 3) Praeses provinciae Numidiae Cirtensis. — 4) Pecunia publica
posuit.

652 divo I Flavio Valerio 1 Constantio ] colonia Mint.
Neapoli rep., sed ablata ut videtur Mintutmis (X 6005).

653 b. f.' I fortissimo et invictis|simo Caesari d. n. Galer. | Aur.*
Val. Maximiano | principi iuventutis.

Alexandriae Troadis rep. (III 585 descr. Akerblad et Clarke). — 1) Cf. N. 4S7
noL 1. — 2) Aurelii nomen rarissime datur Galerio.

654 Galerio Vale|rio Maximiajno iun.' nobi|lissimo Caes. , | principi
iuvenjtutis senatus j ac patriae, invic|to pio felici Aug., | res p. col. Thamug. |
numini maies|tatique eius dejvota.

Thamugadi (Eph. ep. 7, 768 vidi ipse). — 1) Cf. N. 655 not. 4.

655 d. n. Flavio Vale|rio Severo nojbilissimo | Caesari ord[o] | et
populus I Vulcentium | d. n. m. q. eiu[s].

Fulcis Etruriae rep., nunc Romae (XI 2928). Alter tilulus eiusdem Severi
ttem in Elruria repertus est XI 5S81.

656 XXXVI. Dd. nn. | Flavio Val. 1 Constantio et | Galerio Val. |
Maximiano | invictissimis et | clementissimis | semper Augg. et | dd. nn. |
Fla. Valerio | Severo et | Galerio Valerio | Maximino | nobilissimis ac | bea-
tissimis | Caess.

In valle Anienis ad bivium viarum Valeriae et Sublacensis, sub vico Roviano,
columna miliaria (Notizie 1890 p. 162). In eadem columna legilur praeterea titulus
Augustorum Constantini et Licinii et Caesarum (cf. infra N. 712). Similiter in-
scripli lapides praeterea in his parUbus Italiae prodierunt IX S455. S959. S941.
S967. Positi sunt inler kal. Maias 50S et extremum mensem Aug. 506 (cf. supra
N. 646).

657 dd. nn. victoribus | Maximiano et Severo | imperatoribus ' et |
Maximino et Constanti [no] | nobilissimis Caesaribu[s]. 1 Ab Ero in Clusma^ |
m. VIIII ^'.'

150 Caput n.

In Aegypto , loco dicto Tell-el Maskhuia, iibi fuit Heroonpolis (III S. 6655,
descr. Naville, Henzen vidit ectypum). — 1) Titulus positus a. 50617 , post mortem
Constantii et Severum Augusium dictum, antequam mors ipsius Severi in Aegypto
innotuisset. — 2) De via ducente Hero (ut est in ilinerario Antonini) Clysma cf,
Mommsen Sitzungsber. d. Ak. i887 p. 56i. — 3) Numerus et Latine et Graece positus.

658 pro salute dd. | nn. | [3f]axiiniano * | lovo' invic. ( Aug. et Maxi-
mino I Caes. | lulius Valeria[n]u|s et Aurel. Maxim[Ms] ddvv. col. | Aq.^

Alt-Ofen (Aquinci) rep. (III 5322 cf. eph. ep. 2, 632 vidit Mommsen). — 1) Re-
quiritur casus secundus. — 2) Debuit esse lovio. — 3) Duoviri coloniae Aquinci.

659 d. S. i. M.', I fautori imperii sui, | lovii et Herculii | religiosis-
simi I Augusti et Caesares | sacrarium | restituerunt.

Carnunti (Petronell) rep. (III 4415, vidit Mommsen). — 1) Deo Soli invicto
Mithrae. — Titulum probabiliter rettulit Mommsen ad a. 507, quo , caeso Severo,
praesentibus Diocletiano et Maximiano senioribus Augustis, Galerius Carnunti Lici-
nium dixit Augustum (Hieronymus ad a. Abr. 2524; item quod iv KaQVOVTO) noXei
KeXxix^ convenisse Maximianum et Diocletianum refert Zosimus 4, 10, ad eandem rem
spectat). Dedicarunt igitur titulum Diocletianus, Galerius, Licinius, lovii Augusti
et Maximianus HercuUus Augustus pro se et pro absentibus Maximino Daza lovio ,
Caesare, et Constantino, qui tunc illis fuit Caesar Herculius.

660 exemplum \sacrarnm litterar%irn\.
imperator Caesa[r] Galeri[Ms Valerius Maximianus\

[pius felix\ invictus Augustus pontif. [maa;.]

quint., Persic. max. tert., Brett. \max ]

5 Med. max., Adiab. max., trib. pot

pater patriae, procons.

i ! i I i ! i i l[\{ [ [[[[ ! )

[et imp. Caes]ar Flavius Va[/]erius Cons,[tantinus]

.... [cjognitum est ita semper cuncta provisio

10 g. adque etiam nostris ordinationibus esse d

m. hostium in omnibus provinciis nostris mani

as ripa fuerat. V[e]rum ad hostium quidem incursio[ne«]

ba hosti[flit[e]r adpetito[*] con[/?]dentibus

4 enquit at ii qui

15 i[/]lius dimi

ntum pis

Sinope (III S. 6979 ad exemplum factum a Graeco quodam). Pariicula (ui
vidit Mo.) edicti alicuius Galerii et collegarum. Persimile exordium est edicti pro-
positi a Galerio sub fi?iem vitae d. 50 Apr. 511 (cf. de murt. pers. c. 53), relali
apud Eusebium hist. eccl. 8, 17: avxoxQdzwQ KalaaQ raXsQiog OvaXeQioq Ma^i-
fuvog (immo Ma^ifxiavoq) avixijxoq Se^aaxoq aQXiSQSvq fzsyioxoq, rsQfiavixoq
/xsyiaxoq, Alyvjtxiaxbq fisyiaxoq, OTj^aixbq fisyiaxoq, UaQfxaxixoq fisyiaxoq nev-
xdxiq, HsQamv fxsyiaxoq 6lq, KaQncov fisyiaxoq s§dxiq, 'AQfievlcov fxsyiaxoq, Mrjdtov
fisyiaxoq, 'Adia^Tjvwv fisyiaxoq, drjfxaQxixrjq s^ovaiaq xb eixoaxbv, avxoxQaxaQ
xb ivveaxaiSsxaxov, vnaxoq xb oySoov, TiaxtjQ naxQldoq, dv&vnatoq' xai avxo-
XQdxcoQ KataaQ <PXavioq OvaksQioq KwvaxavxZvoq evae^rjq evxvx^q dvixTjxoq ^e^a-
axoq aQxieQevq fieyiaxoq, dfjfiaQXixijq i^ovaiaq, avxoxQdxwQ xb nsfjinxov, vnaxoq.

TituK imperatorum domusque imperatoriae. 151

7iaT7]Q natQldog, dv&vnaTog' xal avTOXQdxoQ KaloaQ OvaksQioq Aixivviavoq (ins.
AixivLoq) evae^Tjq evrvxr]? dvixriioq ^e^aGToq dQ/ieQevq fxeyiOToq, drj,uaQxczT}g
i^ovalaq t6 TSTaQTOV , avTOXQaTojQ to tqitov , vnaToq, naTrjQ naTQidoq, dvSv-
naToq, inaQxmTaiq tdioiq xalQeiv. Hic quoque unius Galerii plene recensenfur
cognomina bellica; deinde tam in lapide Sinopensi quam apvd Eusebium Maxi-
minus Daza abest, qui debuit recenseri ante Corutantinum et Licinium, quippe
qui ante illos, a. 503, purpura vestittis esset, in lapide rasura (eradi potuit in his
parlibus Licinio subditis nomen Maximini post bellum extremum quod gessit contra
Licinium quoque periit Tarsi a. 313), apud Eusebium nescio qua de causa. Apud
Eusebium si recte se habet JleQauiv fieyiOToq 6lq, lapis paullo antiquior est, sed
vide ne Eusebianum quoque edictum revera habuerit IleQGcav /neyiaToq rQiq, BQex-
ravtxoq fisyiaToq diq; certe excidit apud Eusebium non solum Britannici, sed
etiam numerms post Germanici vocabulum. — Ipsum edictum quo pertinuerit, plane
incertum,

661 divo I lovio I Maximiano | ordo Sol.

In castro Seckau prope Leibnitz Stiriae, ubi fuit municipium Solva (III S52S
vidit Mommsen).

divo I Galerio | Maximiano^ | colon. lul. | Xv[g. Sald.] \ VII im-
munis.'

Saldis (hodie Bougie) in ora Mauretaniae, rep. a. 4836, bis vel ter descripta
(FIII 8931). — 1) Sic certe unum ex apographis ('Maxim io, Maximino alia). —

2) Colonia lulia Augusta septimanorum immunis diclae Saldae, cf. C. FIII p. 760.

663 imp. Caes. j Gal. Val. | Maximeino | p. f. inv. Aug. et | imp.
Caes. Fl. Val. | Constanlino p. f. inv. Aug. et imp. Caes. | Licinniano |
Licin ....

In Asia loco dicio Elles (III S. 7174 vidit Ramsay). Titulus positus post Galerii,
ante Maximini mortem (a. 5111313), sive etiam ante bellum coeptum inter Lieinium ei
Maximinum quo hic obiit; quo ternpore inter tres legitimos Augustos (nam Maxen-
tius a nullo eorum pro legitimo habebatur) , teste auctore de mort. pers. c. H,
primum locum sibi vindicabat Maximinus, neque iniuria, utpote qui primus ad
Caesaris fastigium evectus esset.

664 Victoriae Augustae | [sacjrum pro salutem | \dd.] nn. Maximini
et I [Con]stantini et Licini* | [sejmper Augg., Aur. Senecio | [v. p.] dux'
templum numini | [ei]us ex voto a novo fieri iussit | per instantiam VaL
Samjbarrae p. p. eqq. Dalm. Aqjuesianis comit.', 1. I. m.*, | ob victoria facta
V k. lulias I Andronico et Probo cos.*

In vico Prutting Bavariae (distr. Rosenheim), qui locus videtur fuisse provinciae
Norici (III SS6S vidit ff^ilmanns). — 1) Titulum apparet positum esse eodem tem-
pore quo iV. 665, a. 511 vel 312. — 2) SciUcet Norici et Pannoniae superioris. —

3) Praepositus equitibus Dalmatis Aquesianis comitatensibus. Memoraniur in NotiHa
dignitatum, inter vexillationes comitatenses , equites Tertio Dalmatae (Or. c. 6),
Quinto Dalmatae (Or. c. 4), Sexto Dalmatae (Or. c. S), Octavo Dalmatae (Oce.
c. 6, 7), Nono Dalmatae (Or. c. 4), Dalmatae Passerentiaci (Occ, c. 6, 7). — 4) Laetu*
libens merilo. — 5) Significatur dies 27 lun. 510; eo die victoria illa reportata
esse videtur, cum titulus positus sit non ante a. 511.

152 Caput n.

665 diis auctoribus ad rei publicae amplificandae gloriam procreato

* pi * nostro lovio maximo * ti ' nobilissimo

Caesari us'' * v. c. m.^ praet. praetor.

Perinthi: descripsit Cyriacus (cod. Fat. 3230^ unde de fiossi inscr. chr. 2, 1
p. 569). — 1) Nomina Augusti et Caesaris omissa sunt a Cyriaco, erasa sine dubio
(litterae asteriscis notatae non reete exceptae esse videntur). Titulus positus est
aut Diocletiano et Galerio, aut Galerio et Maximino (cf. N. 658), aut Licinio et filio
(de f^alente Licinii per breve tempus collega non cogitaverini). — 2) Omissum est
a Cyriaco etiam nomen eius qui titulum dedicavit praefecti praetorio, fortasse
et ipsum erasum. — 3) Fortasse scr. v. em. (Rossius tuetur quae tradita sunt ucm.,
putans significari virum clarissimae memoriae, ut titulus positus sit post mortem
dedicantis).

domino patri | M. Val. Maxentio | viro claris., \ Val. Romulus c.
p., I pro amore | caritatis eius, | patri benignissimo.

667 dominae matri | Val. Maximillae j nob. fem., | Val. Romulus c.
p., I pro amore | adfectionis eius, ] malri carissimae.

In agro Romano ad viam Labicanam, millibus fere XFJ ab urbe rep. (XIF
2823. 2826). — Tituli posili Maxentio nondum imperatori (id est ante memem
Oct. 506) et uxori eius Valeriae Maximillae a Falerio Romulo filio. Hanc fuisse
filiam Galerii inde colligitur quod Maxentius nonnumquam dicitur Galerii gener
(de mort. persec. c. 48 cf. c. 26; anon. Fales. 5, 7; infra N. 671); nobilissima
femina dicitur hic utpote filia imperatoris. Maxentius , filius et ipse imperatoris,
nobilissimus vir fortasse ideo dici noluit, quod pater privatus factus erat (Borghesi
5, 151); ut titulus positus sit anno 503 vel 506.

d[o]mino [nojsitro* Max|entio Auigusto no|biIissim|o viro, ' consuli.^

In Numidia, loco dicto Kherbet Taga vel Ain Taga (FIII 10582 vidit JVil-

manns). — 1) dminos|lro lapis. — 2) Testibus latercvlo praefectorum urbis et fastis

Idatianis Maxentius consul processit primtim a. 508 cum Romulo , iterum a. 509

eum Rom;filo iterum, tertium a. 510 solus, quartum a. 512.

669 imp. Caes. M. Aur. Val. \ Maxentio p. fel. | invicto Aug. | M. p. XI.*
Prope Veronam in vico Colognola, nunc Veronae, columna miliaria (V 8013).

In eodem lapide extat titulus Crispi Licinii Constaniini Caesarum infra N 714.
Similiter inscripti sunt lapides V 8000. 8017. 8059. 8052. 8054. 8055 reperti alii et
ipsi prope Veronam, alii in valle superiore Athesis, unus prope Opitergium, docu-
mentoque sunt has partes fuisse per aliquod tempus sub Maxentio. — 1) Vndecimi
milia pasuum vicus Colognola distat a Verona.

670 imp. Caes. | M. Aurel. Val. | Maxentius p. f. | invictus Aug. |
p. m., tri. pot., I cos. II*, p. p., procos., | viam Herculeam^ | [a]d pristi-
nam | [/]aciem restituit.

Prope Venusiam rep. columna (IX 6066 = X 6971) ; gemelli huius fuerunt
lapides 1X6059. 6067 = X 6964. 6972. ~ l) A. 509 (cf. N. 668 not. 2). In uno ex
supra memoratis lapidibus (fVilm. 1067) pro tii. pot. cos. 11 traditur fuisse trib.
potestate VI, errore descriptoris sine dubio. — 2) Be hac via, quae nomen traxit
a Maximiano Herculio, cf. Mommsen C. IX p. 599.

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 153

671 filio divi Maximi ani, genero divi j Maximiani felicislsimoru impp.,
imp. toitius orbis perpetuo, | d. n. M. Aur. Val. Maxenjtio pio felici invicto |
et gloriosissimo sem|per Aug., Val. Fauslus ] v. p. p. p. Maur. Caes. de-
vo|tus numini raaiesta|tique eius.

Caesareae (Cherchel) Mauretaniae (Eph. epigr. S, 980 vidit J. Schmidt). Titulus
positus aut a. 511, quo deftmctus est socer Maxentii Galerius Maximianus, aut a. 512.

672 m. p. CL . . . I impp. Caesa[ri6Ms] | Marc. VaIe[no] | Maxentio
p. f. I invicto Aug. et | Romulo nobiIis|simo viro, via que [ ducet a Kara-
libus I Olbia*, curante | Cornielio (sic) Fortunatiano | pres. probinc. | Sar-
dinie.

Prope Terranovam Sardiniae, lapis miliarius (Notizie 1888 p. SH). — 1) In-
tellege restituta.

673 divo Romulo n. m. v.* | cos. or[rf. //*], filio | d. n. Maxent[i]
invict. j [ac perpet,] Aug., nepoti | [di]\i [^]axim[i]ani sen. | [e]t divi \Maxi-
miani tM|nt]oris^ ac . . .

Romae rep. in circo Maxentii ad viam Appiam (Fl 1158 descr. de Rossi). —
1) NobHissimae memoriae viro. Extant nummi, in quibus similiter est divo Romulo
n. v. bis cons. et in altera parte aeternae memoriae (Eckhel 8, 39, Borghesi 5, 1S4).
— 2) A. 509, qvo anno di-functus videtur Romulus (cf. N. 668 not. 2). — 3) Intel-
legitur Galerius socer Maxentii (cf. N. 671).

674 restituto[n] ] publicae libe[r]|tatis ac propa|gatori totius | generis
human[t] | nominisque | Romani , d. n. L. Do|mitio Alexan|dro p. f. inv.
Aug.* I Scironius Pa|sicrates v. p. | [p. p. A^Mmi]dia[e]

Cirtae (Constantine) rep. a.1876., mox periit (FIII7004). — l) Eiusdem Alexandri
est titulus repertus Sufetulae in provincia Byzacena (Eph. ep. S, S27). Imperatorem
se appellavit ille a. 508, oppressus a Rufio f^olusiano praefecto praetorii Maxentii
a. circ. 510 (Fict. Caes. 40, 28 qui addit Cirtam obsidione Alexandri cecidisse;
epit. 140; Zos. 2, 12. 14. Nummi eius ap. Eckhel 8 p. 60).

675 d. n. Val. Licinijano Licinio | pio faelici (sic) in|victo Aug.
Non longe ab Aquileia rep., est Udine, columna miliaria (Pais 1062 qui vidit).

676 d. n. lovio Licinio invicto semper Aug.
Canusii (IX 6026 ad unicum exemplum factum saec. XFIII).

677 [res]titulori liberjtatis [et] fundatori | publi[cae se]curitati[s], | d.
n. Li[ctn]iano Licin[io] | pio felici invicto Au[^.], | Domitius Latronianus
V. [c.] I corr. p. S.', [d]evotus n. m. qu[e] | eius.

Panormi (X 7284 vidit Mommsen). — 1) Eundfm Latronianum correctorem
provinciae Siciliae memorari in epistula Constantini (ap. Euseb. hisL eccl. 10, S, 8)
scripta ad Chrestum episcopum Syracusanum anno circifer 514, unde et huius tituU
aetas definitur, oHm observatum est. (Idem Latronianus proconsul Africae posuit
Utulum rill 1016).

154 Caput n.

678 [imp. Caes. Fajlerio | [Licinta]no | [Licinio] p. f. | invicto Aug.
p. I m., trib. p. IIP, con., | p. p., proco., r. p. | Parentinor, | d. n. mai. |
q. aeius.

ParenUi in Histria rep. a. 1843, mox periit (FSSO semel deseripta). — 1) ^. 509.

679 d. n. imp. Valerio Liciniano Licinio Aug. [pont.] max. | Sar-
matico max. Germa|nico max., tribuni[c]ia potes|tate X', cons. V^, imp. X,
pat[n] patriae, projcons., col. Bisica Lucana devota numinibus | maiesta-
tique eius.

In Africa loeo dicto Testur, oriunda sine dubio ex ruderibus coloniae Bisicae
Lucanae (FIII 15S7 saeculo superiore semel nisi fallor, nec fortasse sine mendis,
descripta). — 1) A.516. — 2) Consul quintum processit Licinius anno demum 518.

680 d. n. Valerio Licini|ano Licinio iun., | nobilissimo Caes., | col.
Vallis numijni eius devota.

In Africa loco dicto Henchir el Arfanin, lapis miliarius viae Carthagine The-
veste ducentis (Eph. ep. S, 409S).

Titulos Licinio filioque eius coynmunes cum Constantino vide infra N. 712 seq.

681 Constantine Caes., vivas! | Herculi' Caes., v[t]ncas!

Taurinis in museo fibula aurea (C. I. L. suppl. Ital. I 1086, 1 vidit Pais). —
1) Herculius Caesar vfdntiir esse ipse Constantinus (Mo.).

682 imp. Caes. | Flav. Val. ] Constantino | pio f[eZ.] nob. | Caesari, j
divi I Constanti ] Pii Aug. | fllio.

In Anglia rep. prope Chester (Haverfield archaeological joicrnal 1890 p. 266
ef. Eph. ep. 7, 1112). Titulus videtur scriptus eo tempore quo Constantinus impe-
rator ab exercilu acclamatus (a. 506) ab Augusti vocabulo abstinuit. Similes sunt
columnae miliariae provinciae Narbonensis XII SSS6. SS8i. S675.

683 I .....' I p. f. invic. Augusto | et Fl. Val. \ Constan-

tino I p. f. invic. Aug., | filio Augg.^ . . . | leg. q . .^

Troesmi rep. (III 6174 descripseruni Desjardins et Boissier). — 1) Principium

tituli periit; ...INIO ante P. F. legit Boissier; IIIANO et ex versu supe-

riore .... ITANO Desj'. — 2) Constantinum una cum Maxentio (vel potius Maximino)
a Galerio appellatum esse Augustorum filiuvi narrat auclor de mort. pers. c. 52;
nummi quoque extant tam Constantini (Eckhel 8, 72) quam Maximini (ib. 8, S2)
ita inscripti. Apparet iitulum hunc positum esse in dicione Galerii ipsi Galerio col-
legisque eius vel omnibus vel uni alterive , et Constanfino datum locum extremum.
— 3) leg. q . . . . legit solus Desj'.; legionem secundam Herculiam castra habuisse
Troesmi aliunde scimus.

684 imp. Caes. | Fl. Val. | Constan|tino p. f. | Aug., I M. Aur. | [Val
Max\imi]mi^ \ Aug. | nepoti, ] divi Cons]tanti Aug. | Pii | filio. | XXIIII.

Cabasse in provincia Narbonensi (inter Forum lulium et Aquas Sextias),
columna miliaria (XII Si70 vidit Hirschfeld; similes sunt fueruntve XII Si65.Si90.
SS08. SS12. SS15. SS40. SSSS). — 1) Maximiani nomina erasa sunt, sed ex parte
adhuc legunfur. — Titulum incisum esse crediderim post 7iuptias Constantini et

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 155

Fauitae Maximiani filtae (a. 507), manente concordia inter Maximianum et Con-
stantinum; sine dubio incisus est ante mortem Maximiani (a. 310), quo tempore
nomen eius rursjis ex hoc ipso titulo sublatum est (cf. supra N. 630 not. 1).

685 Constantino | fidem.

In anulis aureis magni moduli , qui reperiri solent potissimum in Germania
(unius imago est Rh. Jahrb. 73, 4882 p. 8i, praeterea Brambach 192; Korrespondenz-
Blatt der IVestd. Zeitschr. I p. 5S, III p. 52), unus rep. est Sirmii (III 6019, 1).

686 pons Mulvi', I expeditio | imperatoris | [Co]n[sfanant].
Caesareae Mauretaniae (hodie Cherchel) rep., fragmentum tabulae (VIII 9556),

in qua scariphatae erant variae res ad triumphum Constanlini post devictum Maxen-
tiuvi pertinentes (supersunt viri laureati, unus cum ramo oleae; alii viri portantes
imaginem pontis, per quem transeunt milites currusque). — 1) Ad pontem Mulvium
prope urbem Romam periit Maxentius victus a Constantino mense Oct. 512.

687 restitutori publicae | libertatis, defensori | urbis Romae, com-
munis | omnium salutis auctori, | d. n. imp. Fl. Val. Constantino | pio
felici invicto semper Aug., | codicari nabiculari | infernates', devoti n. m. q.
eius, I curante Aur. Victoriano v. p., | praef. ann.^

Osiiis Romam allata (XIF 151 aliquoties descripta saec. XFI exeunte). —
1) De codicariis naviculariis cf. C. Xlf^ l. c. — 2) f^iro perfectissimo praefecto

triumphatori omnium gentium ac domitori universaru[m factio-
7ium], 1 q[M]i libertatem tenebris servitutis oppressam sua felici \\[ctoria
nova] luce inluminavit, [d.] n. Flavio Valerio Constant[jno] | maximo pio

felici invicto Aug. | . . va [w. j».] p. p. N. * numini maiestatique eius

devota [mente dicatus].

Cirtae (Constantine) (FIII 7006, partem vidit Wilmanns). — 1) Praeses pro-
vindae Numidiae.

689 providen|tissimo et | cum orbe | suo reddijta liberta|te triumfanti |
d. n. perp. imp. Fl. Val. | Constantino | invict. p. f. Aug. | victori, | res
p. c. L. f.'

Lambaesi in foro (FIII 2721 , vidit Wilmanns). — 1) Res publica coloniae
Lambaesitanorum fecit. — Eodem loco nuper prodiit altera basis iisdem verbis in-
scripta, nisi quod loco nominum Fl. Val. Constantino leguntur verba Ga[l]. Valerio |
Constantis | Caesaris, ex his Constantis Caesaris reposita in litura (Eph. S, 76S cf.
7, 578). Fortasse haec basis dedicata fuit Maximino Dazae (cf. N. 665) ; Constantit
nomen nescio quo tempore imperite intrusum est (Mo.).

690 [rfo]mino' triumfi li|bertatis etTiostro, | restitutori invicitis labo-
ribus suis | privatorum et | publicae | salulis, L.* Flavio Valerio | Constantino
perlpetuo semper, Aug. r. p. | col. U. m.' devotorum | numini maiestati|que
eius in aeternum.

In provincia Africa in ruderibtis oppidi Uci maiori* (Eph. ep. 7, 275). —
1) Supplevit Tissot. — 2) Sic lapis; alibi Constantinus appellatur M. (FII1 1781)
vet C. (f^III 9042. 10064) ; ipse, testibus titulis accurate scriptis , ut iam pater eius

156 Caput II.

et GaleriuSy item. inseculi imperatores omnes, praenomine abstinere maluit. — 3) Res
publica coloniae Ueitanorum maiorum.

691 restitutori Iibp[r/afw] | et conservatori \\zrrar. orU^ | d. n. Flavio
Val. Cons[?awanoJ victoriosissimo et m[aa7mo] | Aug. , lulius Iuvenal[js] j
raf. Numidiae et Mau[ma]|niarum d. n. m. q. ei[Ms].

Cirlae (Constantine) (FIll 7010, vidit fFilmanns).

692 d. n. restitutori humani generis, propagatori imperii dicionisque
Romanae, fundatori etiam securitatis aeternae, Fl. Val. Constantino felici
maximo pio semper Augusto, filio divi Constanti semper et ubique vene-
rabilis^ C. Caeionius Rufius Volusianus* v. c. consul ordinarius, praef. urbi
vice sacra iudicans, numini maiestatiq. eius dicatissimus.

Romae ad forum Traiani (VI i140 semel descripta saee. XF versibus non
divisis). — 1) Scribendum venerabili putat He. — 2) Consul ordinarim fuit a. 311,
iterum a. 514, praefectus urbi inde a d. 28 Oct. a. 310 usque ad d. 28 Oct. 311,
praefectus urbi iterum a d. 8 Dec. a. 515 usque ad d. 20 Aug. 513; in hac prae-
fectura titulus posittis est.

693 \mp. Cae]sa[r. [ divi Const]ant\ \ [filio Flavi]o Vale|[n'o] Con-
stantino | p. f. invicto Aug. | cons. III ', imp. VIIII, | p. p., procons., | libe-
ratori rei Romanae. | M. p. XI . . .

In agro Hirpinorum prope S. Sossio, columna miliaria viae HercuUae, cf.
S7ipra ad N. 670 not. 2 (IX 6060 = X 696S). Similes sunt lapides IX 6063 == X 6970.
IX 6028. 6058. 6076. 6077. X 6952. — 1) Consul tertium processit Constantinus a. 313,
consul quartum a. 513; unde hvius tituli aetas definitur.

694 L

imp. Caes. Fl. Constantino maximo

p. f. Augusto s. p. q. R.,

quod instinctu divinitatis*, meutis

magnitudine, cum exercitu suo

5 tam de tyranno^ quam de omni eius

factione uno tempore iustis

rempublicam ultus est armis,

arcum triumphis insignem dicavit.

2. 3.

liberatori urbis fundatori quietis

4. 5.

sic X sic XX votis X' votis XX

Romae in celeberrimo arcu triumphali qui extat inter montevi Palatinum et
amphitheatrum Flavium (V1 1159). Legitur 1. in xiiraque fronte arciis, 2.5. intra
ianum ex tribus medium, 4. 3. in lateribus arcus. — 1) Opinionem nonnullorum verba
instinctu divinitatis reposita esse in litura loco aliorum verborum erasorum Cnutu
lovis 0. ni.^, refellit de Rossi bull. di arch. crist. 1865 p. 38 (cf. bull. delV Inst.
arch. 1865 p. 184). Idem l. c. docte disputat de ipsis verbis, insUnctu divinilatis.

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 157

— 2) Intellegitur Maxentius. — 3) Propter mentionem decennalium probabile est
arcum factum esse a. 51o (cf, de Rossi bull, crist. l. c. p. SO).

695 magoo et invicto priocipi d. n. imp. Caesari
Flav. Val. Constantioo pio felici semper Aug.

pont. maximo, Sarmatico max., Germ. max., Got. max.,
^^*- ^' trib. pot. X\ cons. IIII, imp. VIIII, p. p., proconsuli, ™"^- ^^'
Septimius Flavianus v. p., p. p. Maur. Sitif.^
numini maiestatiq. eius semper dicatissimus.
Sitifi in Mauretania (FIII 8i77 vidit mimanns). — 1) A, 513. — 2) Fir
perfectissimus praeses provinciae Mauretaniae Sitifensis. — 3) Fotis decennalibus,
multis (votis) vicennalibus.

696 imp. Caes, Flavi|o Constantino | maximo pio felici injvicto Aug.
pont. max. , Ger. | maximo III, Sarm. max. , | Brit. max., Ca[r]p.* max.,
Arab. | max., Med. max., Armen. | max., Goth. max., trib. pojtest. XIUP,
imp. XIII, con|sul. IIIP, patri patriae, j proconsuli, | Flavius Terentia|nus
V. p., praeses | provinciae Maujretaniae Sitif. , | numini maies|tatique eius
semiper dicatissi|mus.

In Maureta7iia, loco dicto Ain-Roua (FIIl 8H2, semel descripta). — 1) Capp.
traditur. — 2) A.519. — 3) A.5ISJ518; anno 519 quintum fuit consul; itaque in
uno alterove numero error est.

697 d. n. imp. Caes. | Fl. Constantino | maximo p. f. victori* Aug. |
pontif. max., | trib. pot. XXJII^ | imp. XXII, cons. VII', | p. p., proeons., |
humanarum rerum | optimo principi, | divi Constanti filio, | bono reip, nato.

Vicetiae, columna (F8011 ad exemplum potissimum Caldogni Ficetini factum
saec. XFII). Similes sunt fueruntve F 8004. 8003. 8040. 8041. 8039. 8063. 8069. 8070.
8079. 8080. — 1) Vicloris vocabulum a Constantino usurpatum esse videtur non
primis annis imperii, sed fortasse ab anno demum 525 (cf. Mommsen Ber. d. sdchs.
Gesellseh. d. WUs. 1831 p. 204). — 2) A. 528. — 3) Consul seplimum fuit Constan-
tinus a. 526. (In lapide F 8039, quem vidit Mommsen, est cons. VIII, minus recte,
cum Constantinus consul octavum factus sit anno demum 529).

698 d. n. Constantino maximo pio felici ac triumphatori semper
Augusto, ob amplificatam toto orbe rempublicam factis consultisq. , s. p.
q. R., dedicante Anicio Paulino iuniore c. v., cons. ord., praef. urbi,*

RoTnae in foro ''in basi Constantini' , descripta ante saeculum nonum, quod
exempluvi servaverunt codex monasterii Einsidlensis saec. IX et ex simiU codice
Poggius (F1 1141, sed cf. de Rossi inser. chr. 2, 1 p. 3). — 1) Consul ordinarius et
praef. urbi fuit Anicius Paulinus a. 554. Eodem tempore suo nomine posuit Con-
stantino titulum FI 1142. Titulos ei potitos vide infra inter senatorios.

699 propagatori Romajni imperii, f[u]udato[riJ | quietis publicae, d.
[n.] I Fl. Constantino | maximo victori | semper Aug., divi | Claudi nepoti',
divi I Constanti filio, | Sertorius Silaous | v. p.^, praepositus | fabiicae',
devotus I n. m. q. e.

158 Caput n.

Ravennae rep. a. 1Si4 (XI 9, lapis antiquus periit, extat exemplum novicium
lapidi incisum). — V) A Claudio stirpem suam derivare coepit caeso demum socero
Maximiano (paneg. 7, 2); cf. quae exposui Herm. vol. 24 p. 542. — 2) f^ir perfec-
tissimus. — 3) Intellegitur praepositus fabricae armorum.

700 omnia magDo, | virtute praecipuo, | d. n. Constantino max. |
victori ac triumphatori | semper Augusto, | Postumius Isidorus v. c, ] praef.
vigil., d. n. m. q, I eius.

Romae, nunc Neapoli (PI i144).

701 fortissimo [a]c piissimo | imp. d. d. F1. Va[/. Cjonstantino | p.
f. invicto Augusto \ Val. Rometalca v. p. dux | Aeg. et Theb. utrarumq[M]e |
Libb.\ n. m. q. eius semper [ dicatissimus.

Luksor (Thedenat Bulletin de la soc. des antiquaires de France 1888 p. 273)-

— 1) Cf. Mommseji Herm. 24 p. 211 not. 2.

703 imperator Caesar | Fl. Constanti[n]us maximus | pius felix in-
[«]ictus Aug., 1 filius divi C[o]nstanti, nepos | divi Claudi', | formam aqu[ae]
Virginis | vetustate con[/]apsam a fon|tibus renova[f]am arquaturis | emi-
nentibus omn[j6]us dirutam^ pecunia | sua populi Romani [ne]cessario usui |
tribuit e[a;]hiberi, | curante CentuUio Va[Z]eriano v. c, cur. | aquarum et
Minic, d. n. m. q. eius.

Romae rep. a. 1881 in regione Alta semita (Bull. comm. 1881 p. 197 tab. XIII).

— 1) Cf. supra N. 699 not. 1. — 2) Expectaveris dirutis.

703 imp. Caesar Flav. Constantinus max. Aug. sempiternus, divi Con-
stanti' Aug. Pii filius, toto orbe victoriis suis semper ac feliciter cele-
brandus, Ihermas fisci sui sumptu a fundamentis coeptas ac peractas civitati
suae Remorum pro sohta Hberalitate largitus est.

Remis (Reims) olim sine dubio (quamvis traditur sine loci indicatione) : de-
scripsit saec. XF Petrus Donatus episcopus Patavinus , cuius exemplum servavit
inprimis codex olim Hamiltonianus iam Berolinensis (cf. Mommsen Herm. 17 p. 649).

— 1) Ante cognilum codicem Hamiltonianum edebatur Constantini (Orell. 1096) titu-
lusque putabatur Constantini iunioris.

704 imp. Caes. FI. Val. Constantinus pius fehx maximus Aug. ( aquas
lasas olim vii (sic) ignis consumptas cum porticibus | et omnib. ornamenlis
ad pristinam faciem restituit, | provisione etiam pietatis sue nundinas | die
Solis perpeti anno constituit, | curante Val. CatuUino v. p. p. p. p. P.
super.'

Toplicae prope ff^arasdin Croatiae, qui locus fuit agri Poetovionensis (III 4121
saepius descripta). — 1) Firo perfectissimo , p(rae)p(osito) [vel potius: pr(aeside)]
provinciae Pannoniae superioris.

705 E. S. R.> I

Imp. Caes. FI. Constantinus | max, Germ, Sarm. Got, victor | triump,

5 Aug, et Fl, Constanlinus | et FI, lul, Constantius et Fl. | Constans,^ | Omnia

quidem, quae humani genejris societate(m) tuentur, pervigilium cujrae^ cogi-

10 tatione complectimur ; sed pro|visionum nostrarum opus maximus (sic) |

Titali imperatorum domusque imperatoriae. 159

est, ut universae urbes, quas in luminibus provinlciarum hac'* regionura
omnium species et forma disjtinguitur^ non modo dignitale(m) pristinam
teneant, | sed eliam ad meliorem statum beneficentiae nos|trae munere 15
probeantur.' Cum igilur ita vos Tuscilae adsereretis esse coniunctos, ut
instituto I consuetudinis priscae per singulos (sic) annorum vijces a vobis
[a]dque praedictis sacerdotes creentur, ! qui aput Vulsinios Tusciae civi-
tate(m) ludos | schenicos el gladiatorum munus exhibeant, | sed propter 20
ardua montium et difficultates iti|nerum saituosa' inpendio posceretis, ut
indulto I remedio sacerdoti vestro ob editiones cele brandas Vulsinios per-
gere necesse non esset, | scilicet ut civitati, cui nunc Hispellum nomen | 25
est quamque Flaminiae viae confinem adque con|tinuam esse memoratis,
de nostro cognomine | nomen daremus, in qua templum Fla\iae gentis |
opere magnifico nimirum pro amplitudinem (sic) | nuncupationis exsur- 30
gere*, ibidemque his® | sacerdos, quem anniversaria vice Umbria dejdisset,
spectaculum tam scenicorum ludorum j quam gladialorii muneris exhibere'",
manente | per Tuscia (stc) ea consuetudine, ut indidem cre|atus sacerdos 35
aput Vulsinios ut solebat ! editionum antedictarum spectacula fre|quentare":
precationi hac" desiderio vestro | facihs accessit noster adsensus. Nam
civi|lati Hispello aeternum vocabulum nomenq. | venerandum de nostra w
nuncupatione conces|simus, sciHcet ut in poslerum praedicta urbs ' Flavia
Constans vocetur; in cuius gremio ] aedem quoque Flaviae, hoc est nostrae
gen|tis, ut desideratis, magnifico opere perfici ] volumus, ea observatione 45
perscripta, ne ae|dis nostro nomini dedicata cuiusquam con|tagiose super-
stitionis fraudibus poUuatur; | consequenter etiam editionum in prae|dicta
civitate exhibendorum (sic) vobis | Hcentiam dedimus'^; scilicet ut, sicuti ] 50
dictum est, per vices temporis sollem|nitas editionum Vulsinios quoque
non de[serat, ubi creati[s] e Tuscia sacerdotibus memo|rata celebritas ex-
hibenda est. Ita quippe nec | veteribus institutis plurimum videbitur ] 55
derogatum, et vos, qui ob praediclas causas | nobis supplices extitistis, ea
quae inpen|dio postulastis, impetrata esse gaudejbitis.

HispeUi in Umbria (XI S263 vidit Bormann). Cf. Mo. Berichte d. sdchs. Gesellsck.
4850 -p. 199 seq. — 1) Exemplum sacri reseripti. — 2) A. 553 j? (Caesarum vocabulum
a quadratario omissum esse putandum est). — 3) Scribendum cararam. — 4) hac
pro ac. — 5) Scribendum distinguit. — 6) Intellege provehantur. — 7) Delendum
difficuUates. — 8) Scr. exsurgeret. — 9) his pro is. — 10) Scr. exhiberet, 11) fre-
quentaret. — 12) Ad hanc aedem hosque ludos pertinuit sine dubio pontificatus
gentis Flaviae, memoratus in titulo item Hispelli reperto C. Matrinii Aurelii An-
tonini, quem dabimus infra inter municipales. Etiam in Africa saeerdotium Fla-
viae gentis instilutum esse nairrat Fictor Caes. 40. Romae quoque circa eadem lem-
pora fuit pontifex Flavialis (yH690. 1691).

706 divo Augusto IMo Constantino patri dominorum,
curante L. Turcio Secundo, Aproniani praef. urb. fil., Asterio, corr. Flam.

let Piceni*

160 Caput II.

Fani, in eodem arcu in quo N. lOi (Grut. i6S, 2; Borghesi opp. 5 p. 159 seq.).
— 1) Idem L. Turcius Secundus Asterius corrector Flaminiae et Pieeni memoratur
infra N. 7S9. Titulum ei positum ab Amiterninis dabimu^ infra inter senatorios.
Pater eius Apronianus praefectus urbi fuit a. 359 (chronogr. a. 334), unde apparet
hanc certe partem tituli non esse incisum ante a. 339. Priorem partem tituli Bor-
ghesius l. c. coniecit incisum esse non multum post mortem Constantini (d. 22 Mai
557), antequam filii Constantini Augusti appellarentur , id est ante d. 9 Sept. 557
(Idat.).

707 divo ac venerabili | principi Constantino, | patri principum |
maximorum, | Fl. Creper[e]ius Madalianus' v. c, | praef. ann. cum iure glad.

Romae rep. ad Tiberim ante ecclesiam S. Marlae in Cosmedin, nunc in Capi-
tolio (FI 1IS1). — 1) Ad eundem Madalianum cum ageret vices praefectorum prae-
torio , data est a. 541 lex cod. Theod. 16, 10, 2; eiusdem est titulus Calamensis
infra editus,

708 dominae nostrae Fiaviae Augustae j Helenae, divi Constanti castis-
simae | coniugi, procreatrici d. n. Constantini [ maximi piissimi ac victoris
Augiisti, I aviae dominorum nostrorum Crispi | et* Constantini et Constanti^
beatissi|morum ac felicium Caesarum, [ Alpinius Magnus v. c. corr. Lucaniae
et I Brittiorum staluit, devotus excellen|tiae pietatique eius.

Saler7ii (XS17). — 1) Focabula punctis signata erasa, sed leguntur. Erasum
autem est nomen Crispi et hic et infra N. 710 post caedem eius, a. 526. — 2) Con-
stantius Caesar factus est d. 8 Nov. 525 (Idat., cf. Amm. Marc. 14, 5, 1). Positus
igitur titulus inter a. 5251526.

709 dominae nostrae Fl. Iu[/]. | Helenae piissimae Aug., | genetrici
d. n. Constan|tini maximi victoris [ clementissimi semper | Augusti, aviae
Constan|tini et Constan|ti beatis|simorum ac fl(irentis|simorum Caesarum, |
lulius Maximilianus v. c, comes | pietati eius semper dicatis(simus).

Bomuf. in ecclesia S. Crucis in Hierusalem, dicta etiam basilica Sessoriana, ibi
prope rep. (F1 1154). — Titulus positus post caedem Crispi (a. 526), antequam Con-
stans Caesar factus est (a. 555). — Eodem fere loco prodierunt tituli cuiusdarn positi
ab ipsa Helena, spectantis ad thermas nescio quas, fragmenta (Fl 1156), loco non
ita longe distante, prope basilicam Lateranensem, prodiit alter titulus Helenae positus
(VI 115S) ; unde colligi potest fuisse hunc locum iuris Helenae. Id quod non nullius
momenti est ad aestimaiidam fidem narrationis de ecclesia S. Crucis ex dono Con-
stantini in palatio Sessoriano aedificata (lib. pontif, vit. Silvestr. 22, 41 cum nota
Duchesnii).

710 piissimae ac veneravi|li d. n. Faustae' Aug., | uxori' d. n. ma-

ximi I victoris Aug. | Constantini, no[u]aer|[cae]^ ddd. nnn. | [CrispiY Con-

stantini | Constanti baea|tissimorum [Caesarum, \ re]sp. ^urrentin]o\\

Surrenti (X 678 cf. p. 1006). — 1) Faustae et uxori vocabula erasa, sed le-
guntur. — 2) Novercae vocabulum, quod in lapide fuisse coniecerat Mo., postea,
quamvis erasum, paene totum agnoverunt F. de Duhn et ipse Mommse7i. Constan-
tinum et Coristantium Constantino Magno natos fuisse ex alia uxore atque Fausta

Titali imperatormn domusque imperatoriae. 161

tradit etiam Zosimm 2, 9 (ef. de hac re Mo. l. c). — 3) Foeabulum erasum sine dubio
fuit Crispi (in lapide iam nihil svperest). — Titulus positus post d. 8 JSov. 325 (cf. suyra
N. 708 not. 2), ante finem anni 326, quo occisi sunt Crispus et post hunc ipsa Fausta.

711 i J Jo 1 / i !(!'.' I inlustri et divinae^ prosa[i).] | genitae, vene-
rabili soror[i] | d. n. Constantini Aug. et | amitae | dd. nn. baeatissimorum
C[aess.], I d. n. Fl. lul. Constanti[ae] j . .

Romae, descr. Benzen (FI 11 53). — 1) Initio unus vel plures versus erasi
sunt, deleto forlasse, ut coniecit Mo., nomine Lieinii Constantiae mariti (minus
recte ipsius Constantiae, quae postea nominatur, nomen hoc loco supplevit Henzen).

— 2) Fortasse legendum divina e.

712 dd. nn. | Constanlino j maximo et | Liciniano Licijnio Augg. et |
Flavio Crispo et j Liciniano Licinio | et Fl. Cl. Constan|tino Caesaribjus
b. r, p. n.'

Falerione Piceni (IX 3434, vidit Mommsen). Tituli hic et N. 713. 714 positi
sunt inter annum 317 quo Comtantinus et Licinius filios stios Caesares fecerunt,
et a. 523 (vel 324, cf Tillemont 4, 643. 646; Seeck Jahrb. f Phil. 1889 p. 629) quo
Licinius periit ei tertius filius Constantini, Constantius , Caesar factus est. —

— 1) Bono rei ptiblicae natis.

713 dd. un. Fla. VaL | Constanlino | maximo et | Liciniano | Licinio
semp. Augg. | et C. luL Crispo' | et Liciniano j Licinio et Fla. | Claudio
Constantino Caesss.

In agro Sabino prope vieum Rocca di Como rep., columna miliariae viae
Salariae, litteris malis (IX S93S deser. Dressel). In eodem lapide incisus est etiam
titulus imperatorum Falejitiniani Falentis Gratiani. — 1) Crispus modo Flavius
lulius dicitur, ut etiam in nummis, modo Flavius Falerius (infra N.716. III S. 7172);
praenomen C. alibi non reperitur.

714 dd. nn.* lul. Crispus et \Licvnianus Itcini]us et | FI. Constan-

tinus nobb. | Caess.' M. p. | XI. M. p. XI.

Prope Veronam, eadem columna in qua est N. 669 (F 8015b). — 1) Nec ddd.
nnn. nee nobbb. Caesss. umquam fuisse in lapide notat Mo.

715 perpetuae victoriae | ddd. nnn. Constantini j maximi triumpha-
toris I semper Aug. et Constanti|[nj] et Constanti et | Constantis nobiIissi[-
morum ac florenlissi morum Caesarum', | Clodius Celsinus v. c. cons. |
p. IN'.^ devotus semper | numini maiestati|que eorum.

Cirtae (FIII 7011 ad exempla auctorum incertorum). — 1) ^. 533f7. — 2) Vir
clarissimus eonsularis provineiae Numidiae.

716 Flavio Valerio Crispo | nobilissimo Caes., filio d. n. | Constantini
maximi | adque invicti semper Aug. | et nepoti divi Constanti, | Ovinius
Gallicanus v. c. | praef. urb.' et iudex sacrarum | cognitionum, devotus |
n. m. q. eius.

Romae, descripsenint Smetius aliique (V1 1155). — 1) Ovinius Gallieanus prae-
fectus urbt fuit a. 516 ei 317 , tesie laierculo praefeetorum apud chronographum
a. 554.

Dessau, loicriptiones Lattnae. 11

162 Caput n.

717 d. n. I Fl. Iiilio | Crispin|o» nob. C. | XllII.

In Numidia, inter Cirtam et Rusicadem, prope Smendu, rep. lapis miliarius
(Eph. ep. S, 1140 vidit J.Schmidi). — 1) Similiter in alio lapide Africano (infra N, 761)
f^alens dicitur Falentinus.

718 d. n. I FI. Delmatio | nob. | Caes.

Saillans in agro Vocontiorum, columna miliaria (XII SSOS vidit Hirschfeld).

— Delmatius Caesar factus est a. 55S, occisut post mortem Constantini a. 557.

719 d. n. Flav. | Delmatio | nob. Caes. ( col. Simitthus [ devota. | I
Simitthu (Schemtil) provinciae Africae, columna miliaria (Eph, ep. 5, 1114).

In eodem lapide postea incitus est titulus Falentiniani et Valentis (Eph. 5, 111S).

720 m. p. CXXXI. | D. n. FI. Deljmatio betissimo (sic) \ Aug. nobi-
lisjsimo Caes. | FI. Octavian. | p. p. Sard.' devo^tus numii[m maiestati]\-
que eius.

In Sardinia, columna miliaria viae Caralibus Turrim ducentis (X801S Mommsen
vidit ectypum). — 1) Praeses provinciae Sardiniae. — In eadem Sardinia nuper pro-
diit alter miliarius nomine Delmatii inscripius, in quo appellatur non Augustus ut
hic sed pontifex maxivius, pater patriae, tribunicia potesiats (Notizie 1888 p. SS2).

721 d. n. I Flavio Claudio | Constantino, | patre avo ma|ioribus* imlpp.
nato, Caesari nob., scmjper orbi taer|re profuturo. | V

Prope Forum lulii (Frejus) rep., lapis miliarius viae Aureliae (XII SiS7
descripserunt Peiresc aliique). — 1) Significatur Claudius Goihicus.

722 domino nostro | FI. Claudio Constantino | fortissimo hac* | bea-
tissimo Caesari^ | FI. Ursacius v. p.^ | tribunus cohorti|um urbanarum |
X XI et XII et fori | suari.^

In foro Romano rep. (VI 11S6 descripserunt Pighius aliique; lapide posiea,
a. 577, usi sttnt ad inscribendum alium titulum). — 1) hac pro ac. — 2) A. 517 — 557.

— 3) Vir perfectissimus. — 4) Cf. Zosimus 2, 9,5 cum adnotatione Mendelssohnii ;
Symmachus ep. 2, 14.

723 1 .' .' 1 ! .'.'!!'.!'.'.! 1 1 i [nobilis]simo [Caes.]\ \ filio d. n. Con-
stan|tini maximi victori]osissimi semper Au^^".], | nepoti M. Aureli Ma|ximiani
et FI. I Constanti divorum, | et divi Claudi abnejpoti, Norici medi|ter. devoti
numi|ni maiestatique | eorum.

Prope Celeiam (Cilli) Norici (III S207 vidit Mommsen). — 1) Nomen abrasum,
quod Constaniis fuisse puio (cf. infra N 729).

724 [ddd. nnn.] Fl. CI. Constantinus A\[amannicus] ' | et Fl. lul. Con-
stantius Sarm. [Per]si[cMs et] | FI. lul. Constans Sarm. pii felices Augg[^.] |
locum in parte limitis positum, gentilium | Goth[orM]m [?]emeritati semper
aptisjsimum, ad confirmandam provincialium | suorum aeternam securitatem
erecta isjtius fabri[c]ae munitione clauserunjt latrunculorumque impetum
perenjnis mun[m?]nis dispositione tenuerunt, | adcurante Sappone v. p.
duce limitis | Scythiae.

Troesmi (IgUizae) rep. (^esci'. Tocilescu cf. arch, ep. Mitth. aus Oeslr.vol. XV).

— Titulus posilus inier a. 557 et 540, quo anno Consianiinus iunior occisus

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 163

est. — 1) Alamannicus appellatur hic Constantinvs etiam III S. 7000 p. 1i67 adhue
Caesar.

725 imperatori Caesari | domioo nostro | [F/a]vio lunio (sic) Cons |-
tanti maximo | victori a[c] trium|[/]atori Augusto, | divi Constantini^ | et
Valeri Maxi miani nepoli, | divi Claudi | pronepoti, | [a] Brac. | m. p. XXI.

/n Lusitania, rep. cum diruitur pons rivi Sedoes, qui in Avum influit, prope
Ponte da Trofa, columna miliaria viae Bracara Olisiponem ducentis (II S. 6029
descr. Sarmento, melius quam II 474S). — 1) Exeidisse vocabula maximi filio, divorum
Flavii Constanti ea; N. 750 colUgitvr.

726 felicitatem publicam | clementia et virtute | cumulanti, d. n. Fl.
lul. 1 Constanti' pio felici | victori ac triumphatori Aug., | Aur. Avianius
Symmachus"' v. c. | praef. annonae, d, n. m. q. eius. (In latere seulpta est
navis, in altero latere) dedicata | VI kal. lun. dd. nn. I Carino Aug. et | iNume-
riano Aug. | coss.^

Rnmae rep. trans Tiberim, basis rescripta, titulo lateris reUcto ex priore terip-
tura (Notizie 1886 p. 562). — l) A. 357-530. — 2) Idem memoratur infra N. 769;
eiusdem titulum honorarium dabimus infra inter senatorios. — 3) A. 284.

727 beatitudine d, n. Constantis victoris | ac triumfatoris semper
Aug., 1 provisa copia quae horreis deerat, | postea quam condendis horrea
deesse coeperunt, | haec Vulc. Ruflnus v. c, praef. praet.' per se coepta |
in securitatem perpetem rei annonariae dedicavit.

Savariae (Stein am Anger) provinciae Pannoniae sup. (III 4180, vidit Mommsen).
— 1) Huius Vulcacii Rufini consulis ordinarii a. 347 , praefecti praetorio a. 549
(cod. lust. 6, 62, 5) titulum dabimiis infra inter senatorios.

728 [Vic?o/]iae Franci[cae ! d. n.] Fl. Con|[sfo»fi]s victoris [ [ac trium]-
fatoris sem[;)er] | Aug. | . . . i

Salonis (III 6573 cf. Hirschfeld arch. ep. Mitth. 9 p. 29).

729 beatissirao saeculo | dominorum ] nostrorum j Constanti | et Con-
stantis' | Augustorum^ | senatus populusq. | Romanus 1 clivum Tiburtinum' |
in planitiem redegit, | curante L. Turcio | Secundo, Aproniani | praef. urb.
fil,, I Asterio* c, v, | correctore Flam, | et Piceni.

Prope Tibur in clivo per quem aditus erat in oppidum Roma venientibtu
(XIV 5582). — 1) Constantis vocabulum erasitm (lemporibus sine dubio Magnentii),
sed legitur. (Idem accidit in Africa, FII 17012. 7013.) — 2) A. 540-530. — 3) Eodem
tempore iussu senatus populique Romani, eodem Turcio Asterio curante, pons viae
prope Tibur refectus est, teste titulo XIV 5385. — 4) Cf. supra N. 706 not. 1.

730 [»]mp. d, n. Flavio | Constantio | maximo viclo[n ac \ /ri]um-
f[o]tori Aii[5us]|to, divi Constan|tini raaxi[m]i filio, | [rfitor]ura Flavii Co[n]s-
[slron]ti et Valeri Maxim[iflnt nepoti , \ divi] Claudii pronepoti, | [o Bra]c.
milia pas[s]uura . , . VII.

Prope Rracaram (Braga) Callaeeiae (II 4844 ad exemplum Lusitani cuiusdam
factum saec. XVIII ineunte). — Similis est titulus Constantis supra N. 725.

11*

164 Caput n.

731 restitutori urbis Romae adque orb[ts] | et extinctori pestiferae
tyrannidis*, ] d. n. Fl. lul. Constantio victori ac triumfatori | semper Augusto, |
Neratius Cere[a]lis v. c. praefectus urbi^ | vice sacra iudicans, d. n. m. que eius.

Romae rep. sub Capitolio in foro Romano (FIHS8 vidit Henzen). — 1) Tyrannis
est Magnentii qui pulsus ex Italia a. 332 periit in Gallia a. 335. — 2) A. 3S2J3S3,
teste chronographo anni 334.

732 m. p. V. I — Imp. Caes. Fla. lul. | Constantius pius fel. | Aug.
victor maximus | triumfator aeternus, | divi Constantini optimi | maximique
principis', divojrum Maximiani et | Conslanti nepos, divi | Claudi pronepos^
pontijfex maximus, Germanicus | Alamamnicus (sic) maximus, | Germ. max.,
Gohticus I maximus, Adiabin. (sic) max., | tribuniciae potestatis | XXXIP, imp.
XXX, consuli VIF, j p. p., proconsuli, viis munit|is, pontibus refecti (sic), j
recuperata re publica, ) quinarios lapides per Il|lyricum fecit, | ab Atrante
ad flumen | Savum milia passus | CCCXLVI.

Sirmii (Mitrovitza) rep., columna miliaria (III 5703). — 1) Insere filius. — 2) Cf.
S2ipra N. 723. 730. — 3) J. 5Si vel 533 , cum Constantius Caesar factus sit a. 525
vel 524 (cf. supra ad JS. 712) et sine dubio eodem tempore tribuniciam potestatem
adeptus. — 4) Consul septimum Constantius processit anno 534, consul octavum a. 536.

733 ' Germanias Gallias Britaneas Africam | adque Illuricum

virtute gloria pietate | iustitia cunctos retro principes supergresso, | d. n.
Fl. lul. Constantio victori maximo ac triumfajtori semper Augusto, | FI.
Magnus [v. s]p. [m']c. Asiae^ vice sacra iudican[s], | [»iat]estati [e]\us cle-
mentiaeque devotus, | curante *M. Anatolium curatore.

Trallibus Cariae, semel descripta saec. XFIII (III 443). — 1) Deesse aliquid
non traditur, sed manifeslmn est; cum autem mox Occidentis solum partes nomi-
nentur , quae ad Constatitium pervenermit victis demum Magnentio et Fetranione,
probabiliter coniecit Mommsen periisse vocabulum subiuganti vel siniile quid. —
2) Magnus vicarius Asiae fuit a. 534 (cod. Theod. 8, S, 6).

734 orbem terrae | Romano nomi|ni subiuganti | domino nostro | Fl.
Constantio | pio felici semper | Aug. Aug.', | Annius Antio|chus v. p. corr. [
[i])]ul. et Cal.^, sem][j)er devot]us.

Aeclani rep., esl Neapoli (IX 4417). — 1) Alterum. Aug. abundat. — 2) Fir
perfectissimus corrector Apuliae et Calabriae.

735 Constanti virtus studium victoria nomen,

dum recipit Gallos', constituit Ligures,
moenibus ipse locum dixit duxitque recenti

fundamenta solo, iuraque parta dedit.
Cives tecta forum portus commercia portas

conditor extructis aedibus instituit.
Dumque refert orbem, me primam prolulit urbem

nec renuit titulos limina nostra loqui,
et rabidos contra fluctus gentesque nefandas

Constanti murum nominis opposuit.

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 165

Albengae (Albingauni) in ora Liguriae (V 7781 vidit Mommsen). — 1) Recepit
Constantius Gallos a. 535 devicto Magnentio. Pace deinde facia cum Alamannis
a. 534 Constantius venit Mediolanum, quo tempore videtur Ligures constituisse et
Albingaunum oppidum restituisse (Mo.).

736 patris opus munusqu[e suum] tibi, Roma, dicavit
Augustus [toto Consfanjtius orbe recepto,

et quotl nuUa tulit tellus nec viderat aetas
condidit, ut claris exa^e^Mjet dona triumfis.
5 Hoc decus ornatum genitor cognominis urbis*
esse volens, caesa Thebis de rupe revellit.

Sed gravior divum tangebat cura vehendi,
quod nuUo ingenio nisuque manuque moveri
Caucaseam molem discurrens fama monebat.
10 At dominus mundi Constantius, omnia fretus
cedere virtuti, terris incedere iussit
haut partem exiguam montis pontoq. tumenti

credidit, et placido \vexmmt aequora ^wjctu
litus ad Hesperium, [Ttberi] mirante, carinam.
15 Interea, Romam ta[cfr]o vastante tyranno,
Augusti iacuit donum, studiumque locandi^
non fastu spreti, sed quod non crederet ullus,
tantae molis opus superas consurgere in auras.

iNunc veluti rursus ruf [is] avulsa metallis
20 emicuit pulsatque polos. haec gloria dudum
auctori servata suo cu[m] caede tyranni
redditur, atque aditu Ro^wae t;i]rtute reperto
victor ovans urbiq[we favens sublim]e tropaeum,
principis et munus cond[if decorat]que triumfis.^
Romae in quattuor lateribus basis obelisci qui rep. in Circo maximo a. 1oS7
mox cotlocatus est ante eeclesiam Lateranensem, sed basis (praeler frustula exigua)
periit, accurate descripta tantum in libro Mercatii de obeliscis edito a. 1389 (V 11165).
De hoc obelisco iussu Constantii in Circo viaximo erecto a. 557 dixit Ammianus
Marc. 16, 10, 17. 17, 4, 12 seq. — 1) Constantinopolis. — 2) lactiit studium locandi doni
(Buecheler). — 3) Sic fere supplevit Buecheler.

737 [/]ibe[r]aloribus | orbis Romani, conjservatoribus rei p. { et omnium
provincial., | dd. nn. Fl. lul. Constantio | Aug. et Fl. Claudio \ Constantio
Caesari.'

Taurinis, columna miliaria (F 8075). — 1) Ita dictus Gallus, frater patruelit

Constanlii, Caesar factus a. 531, oceisus a. 554.

^

738 d[rf. nju. I [C]onstant[i«s] victor ac | [f]riumfat[or se]mper Aug.
et I ( .' .' / / j* I nobiliss[imMS C]aesar pro | virtutum [meritis] et laboru^w] |

166 Caput II.

quos in \t[raefectur]ai emensu[s est], | viro clar[mimo] Filippo pr[ae/".] |
praetorio^ [s?a?Ma]m ex aere | fusam aur[o cond]ecoratam j conloca[n ius-
se]runt.

Chytris in Cypro , descr. fVaddington (III 214), — 1) Erasum (cum nobilis-
simi vocabulo) nomen sine dubio Galli Constantii. — 2) Philippus praef. praetorio
fuit a. 546 (cod. Theod. H, 22, •/;, item a. 549 (ib. 5, 45, 1. 8, 15, 1), consul ord. a. 548.

739 reparatores orbis adque urbium resti|tutores dd. nn. Fl. lul.
Constantius p. f. semper Aug. | et lulianus nobilissimus ac victoriosissimus
Caes.* I ad aeternam | divini nominis propagationem | thermas Spoletinis
in praeteritum igne consumpjtas sua largitate restituerunt.

Spoletii (XI 4781 = Orell. 1105 vidit Bormann). — 1) A. 5SS/560.

740 iussu dd. nn. Constantii triumfatoris | Augusti et luliani nob.
Caesaris | castellum diu ante a latronibus | possessum et provinciis per-
niciosum | Bassidius Lauricius v. c. com. et | praeses occupavit* ad[5]ue
ad perpe|tuam [g^uietis firmitatem militum | praesidio munitum Antio-
chiam" | nuncupavit.

In Cilicia ad flumen Calycadnum ad vicum Tschakur dictum (III S. 6755,
descr. Davis). — 1) Etiam Amviianus 19, 45 sub a. 5S9 narrat Lauricium adiecta
comitis dignitate praepositu?n esse Isauriae, ut eam provinciam pacaret (monuit
Nerutsos). Ab eo tempore Isauriae sublato rectore civili praefuisse comitem rei
militaris monuit Mo. Memoratur Lauricius dux militum per Isauriam etiam apud
Socralem hist, eccl. 2, 59. — 2) De hac Anliochia praeterea nihil compertum.

741 propagatori orbis | ac Romanae rei, j \d. n. Magnentio^ m]a-

x[2mo] I victori ac | triumfatori semper Aug. | Fabius [Titianus v. c.y cons.

ord., I praef. urbi iterum, iudex | cogn. sacr.^, maiestati eius | dicatissimus.
Romae rep. in thermis Titi a.4S89: servavit Celsus Cittadinius (FI 4166). In
lateribus, paulo post, reiecto hoc titulo, incisi sunt tituli pertinenles ad a. 5SS. —
1) ISomina imperatoris et praefecti urbis, qui basem dedicavit, erasa erant praeter
paucas litteras quae legi potuerunt. Imperatovem fuisse Magnentium, praefectum
urbis Fabium Titianum, consulem ordinarium a. 557, praefectum urbis a. 5S0J4,
cuius infra dabimus titulum , docuit Borghesius opp, 5 p. 464 seq. Ceterum Fabii
Titiani nomen integrum relictum est in simili titulo quem dedicavit Magiientio
VI 4467. — 2) ludex cognitionum sacranim.

742 liberatori orbis | Romani, restituto|ri libertatis et rei pujblicae,
conservatolri militum et provin]ciaHum, domino nosjtro Magnentio invicjto
victo* pri[n]cipi-, victori | et triumfato. semper | Augusto.

Inter Ticinum et Taurinos rep., columna miliaria (V 8066 descr, Bruzza).
— 1) victo delendum. — 2) pricipi lapis. — Miliarii similiter inscripti prodierunt et
alibi in Italia superiore et in Piceno (IXS957. S940, S9S1).

743 d. n. Magno | Magnentio | imperatori | Aug. | p. f., | b. n. r. p.
n.* I XXXI.

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 167

Inter Bracaram et Asturicam, lapis miliaritu (II S. 622S ad exemplum Sar-
menti). — 1) Bono rei publicae nato.

744 imp. C. I Magno | Magnenj[f]io Aug. | . . c . . .
Prope Theveste, columna miliaria (Eph. ep. 7, 811 vidi ipse).

745 d. \ti.y I Magno | Decentio ] imp. nostro | piissimo, [ florentis--
simo Caeisare.''

Castimae in Baetica, columna viaria (II 4692 descr. Accursius). — 1) d. m.
traditur. — 2) A. 3S1J335. — Alter titulus Decentii Hispanus est 114827.

746 . . VII p. I Do. n. Fla. Dejcentio | no. Cae. | (luxta) VII.

Prope Tolosam rep. ad vicum Pouvourville , columnae fragmentum (XII S6J7
descripsit Sacaze). — In hoc solo lapide Decentiuvi appellari Flavium notat
Hirschfeld.

747 d. n. I Magnjo Decenjtio Cesar. | p. f. semper | [Aug.\ n

Prope Sicca?» provinciae Apricae, columJia miliaria (Eph. ep. 5, 1118, descr. Roy).

748 d. n. imp. Cludi. | Silvanus Aug.*, | bono riep. (sic) na^tus.

Aversae in Campania, colvmna miliaria (X 694S repperit F. de Duhn, vidit
etiam Zangemeister). In eadem columna leguntur vel legebantur etiam tituli Severi
Alexandri et Falentiniani fratrisque. — 1) Imperator Cludius, vel potius Ciodius
Silvanus ignotus est, nisi forte hic intelligitur Silvanus is., qui a. 3SS Coloniae
Agrippinae purpuram sumpsit et mox interfectus est (circa octavum et vicesimum
diem, teste Fict. Caes. 42: cf. Ammian. 13, 3, al.); quem tamen in Campania vix
potuisse agnosci, Co7istantio legitimo imperatore degente Mediolani, monet Mommsen,
Quisquis fuit, vixisse eum saeculo p. Chr. quarto, ostendunt verba bono rei p. natns,
in lapidibus miliaris hoc tantum saeculo obvia (cf. N. 697. 712. 743. 733. 757. 788).
— Eiusdem Silvani nomen videiur fuisse X 6946.

749 nobiliss. Caes. | d. n. Fl. luiiano [ Annius Antiochus | v. p.*
corrector | d. p. e.*

Cannis (1X318 vidit Kaibel). — 1) yir perfectissimus. — 2) Devotus pietati eius.

750 principi iuventutis | ac restitutori | p.* libertatis, | d. n. Flavio |
Claudio I luliano | pio felici Aug. | col. Thub. Bure.

Thibursici Bure (Tebursuk) provinciae proconsularis Africae (FIII 1432 cf.
Eph. ep. 3, 333 vidit Schmidt). — 1) Publicae.

751 d. n. Fl. C[/. Iulian]o^ . domino [/o/]ius orbis, j filosofl[aeJ magistro*,
I venera[nd]o i principi, piissimo [iinpjeratori, | victorios[mf]mo Augusto, |
propagato[r]i libertalis | et rei publ[i'c]ae, | Ael. Cl. Dulc[i]tius^ | v. c. pro-
con[s.] vic. s. aud.^ | d. n. m. q. su[a€?]

Prope Pergamum (III S. 7088, eetypum vidit Movimsen). — 1) Nomen luliani
data opera deletum esse ait, qui lapidem vidit, Schuchhardt; quod alibi non reperitur,
cum memoria eius publice nullam damnationem subierit. — 2) Similes laudet tri-

168 Caput 11.

buuntur luliano in hac inscriptione reperta Jasi in Caria (buU. de corr. hell. 45,
4889 p. 53) ^Ayad^ t^^xV tov ix (pikoao<piaq ^aausvovra xal dixaioaiv^ ze xal
ralq aXXaiq aQSzatq naaav disiX?]^6za zrjv vcp^ rjXio) , ^A. KkavS. ^lovXiavbv xov

HeyiaTOV xal d-eiotazov avroxQdxoQa (nonnulla erasa) 'laaswv ^ ^ovXtj

xal 6 6fj/xog xa&LSQOjaev svTV/(og. — 3) Idem Aelitis Claudius Dulcitius a. 537
consularis fuit Aemiliae (cod. Theod. 45, 40, 5). — 4) vice sacra audiens explicat Mo.

752 d. n. Flv. (sic) Clau|dio luliano | pio felici [Aug.] \ omn

fej. . . ie . . . . poUelnti virtu|tum, invicto | principi, res|titutori li|be[r]t[a?]is
et Ro|[manae] rejligion^ts] a[c] tr[j|M»i/a?]ori ^ orbis.

In JSumidia, loco dicto El Casae, ubi fuit municipium Madher (FIII 4526
descripsit solus PouUe auctor accuratus, sed qui scripturam evanidam et difficilem
lectu fuisse ait). — 1) religion[is] a[dser]t[ori] coniecit de Rossi.

753 imp. Caess. (sic) \ d. n. Fl. Cl. luliano | p. f. victori ac triumf. |
semp. Aug., p. m., imp. | VII, conss. III', bono r. p. | nato, patri patriie
(sic), I proconss.

Sirmione ad lacum Benacum , columna miUaria (V 8024 vidit Mommsen).
Eadem fere inscripiio legitur in miUariis eiusdem regionis V 8053. 8056. 8035,
simiUs in miUariis duobus rep. prope Innsbruck III 3985. 3984. — 1) Consul ter-
tium luUanus fuit a. 564 , quartum a. 565, ut lapides positi sint a. 561 aut 562.
In miUariis duobus rep. prope Innsbruck est consuli llll, hi ergo posili sunt anno 565.

754 domino totius orbis | luliano Augusto | ex Oceano Britannico
vis per | barbaras gentes | strage resistenti|um patefactis adusjque Tigridem
una 1 aestate transvec|to, Saturninius | Secundus v. c. []praef.] praet. [d.\
n. m. [q.y

Ancyrae (III 247 descripserunt Mordtmann aUique), — 1) Secundus vota,|
raet. n. ao vel Secundus . . . v. c. | praet in mo exempla ; emendavit Mommsen usus
titulo urbano huius Satuminii Secundi, quem dabimus infra.

755 [o]b' insignem singula|remque erga rem publicam | suam fabo-
rem | d. n. lulianus invictissimus prin|ceps, remota provincialibus cura, |
cursum fiscalem breviatis mutationum spa|tiis fieri iussit, j disponente
Claud[i]o Mamerlino v. c. per Ita|liam ac Inlyricum praefecto praetorio^ j
curante Vetulenio Praenestio v. p. corr. \ Venet. et Hist.

Concordiae (F 8987). — 1) ab lapis. — 2) Mamertinus praefectus praetorio
fuit ab a. 562 ad a. 563 testibus rescriptis muUis et Aminiano ; rescripta luUani
ad Mamertinum de cursu pubUco extant cod. Theod. 8, 3, 42.

756 pro beatitudine felicium temporum d. n. Fl. loviani v

Clodio Octaviano v. c. proconsule p. A.*, Ulpius Faventinus v

Thagorae in parle Numidiae attribula provinciae Africae proconsulari
(FIII 4647 bis descripta). — 1) Octavianum proconsulem Africae ordinavit luUanus
a. 565, teste Ammian. Marc. 25, 4, 4 (cf. 29, 5, 4). Eiusdem suni tituU 1X4377. 2366.

Tituli imperatorum domusqae imperatoriae. 169

757 d. n. Fl. Iov[i]ano | victori ac tri]umfatori sem|per Augusto, |
b. [r.] p. n.' I XV.

Feronae in museo, columna miliaria (F 8037). — 1) Bono rei publicae nato.

758 [memorid\e felic[issi»jae | viro atq\vL& per omn[ta saecula \ cel]e-
brando, Gra[a*ano* patri] \ dd. principumque [nostrorum] \ Valentiniani et
V[a?enfjs no]bilium ac triumfat[on(m smjjer Jiu]|gustorum, iuxta C[apitoliumY \
statuam dedicav[rt Antonius] | Dracontius v. c, [». a. p. p. \ p]eT Africanas
[provincias]^, [ curante Valerio | v. e. sacerdotale.

Cirtae sive Constantinae (Fin 7014. vidit fFilmanns). — 1) Supplevit Jienier.
Cf. Symmachus laud. Falent. 1, 5; Amm. Marc. 30, 7, 4. — 2) Capitolium Cirtae
memoratur etiarn FIII 6981. 698314. — 3) Idem Antonius Bracontius vices agens prae-
fectorum praetorio posuit Falentiniano titulum infra N. 765; rearisse Africam vicaria
potestate a. 363 intellegitur ex eod. Theod. 10,1,3. H,I,H.

759 i[mpp. Au]gg. I dd. nn. 1 Valentiniano | et Valente sen|per*
Augg., I insignem j ortus felicem | imperium eo|rum.^

Non longe ab Udine rep., columna miliaria (C. I. L. suppl. Ital. I 4061 vidit
Pais). — 1) Errore scripta quaedam inter sen et per eoepunxit quadratarius. —
1) ^" Qui dictavit videtur laudare voluisse insigne et originis felicis imperium Augu-
storum duorum^ (Mo.).

760 dd. nn. Fl. Valentini[a]|no et FI. Valenti divinis | fratribus et
semper | Augustis, devota Vejnetia conlocavit.

Inter Feronam et Brixiam, nimc Brixiae, columna (F 8031). Similes columnae
praeterea prodierunt V 7993. 8020. 8029. 8032. 8044.

761 dd. nn. | Fl. Valentijniano et Fl. | Valentino* Augg.

Prope Sitifim Mauretaniae, columna miliaria (FIII 10332 cf. eph. ep. 3, 1148,
vidit Schmidt). In eadem columna est titulus imp. Severi, FIll 10354. — 1) Similem
errorem vide supra N. 717.

762 imperatores Caesares dd. nn. | Valentinianus [e]i Valens fratres |
concordissimi victores maiimi 1 ac triumphatores [s]emperque Augusti |
muros cum tur[r]ibus horum castrorum a rudimentis fundamento|rum con-
surgere imperarunt, dispojnente Equitio v. c, comite, mag. equitum | pedi-
tumque*, curante Augustiano .' .' .' ,' l .' .' .' j .' j .'' pr. , v. p.^ et duce Val.
limitis'' I, numini clementieq. eorum dicatissimis.

Gran (Salvae) ad Danuvium rep. (Eph. ep. 2, 718 vidit Mommsen). — 1) Flavius
Equitius, consul ordinarius a. 374 (Flavii nomen praebet titulus ap. de Rossi
bull. crist. 1&71 p. 73), passim memoratur ab Ammiano, Magister militum videtur
factus esse a. 363 (Amm. Marc. 26, 3, 11; cod. Theod. 7,1,8). Ad munilionem
limilis Illyriciani ab eodevi per hos annos factam speclant etiam tituli paullo
post hunc posili infra N. 774/5. Nic titulus positus est ante d. 24 Aug. 367, quo
Gratianus coliega factus est patris patruique. — 2) Litlerae nonnullae erasae, for-
tasse solo lapsu quadratarii hic positae (Mo.). — 3) Praeposito (sic legit Mo. dubi-
tans), viro perfectissimo. — 4) De duce limitis Faleriae cf. Notit. Occ. p. 25. 94,

170 Caput II.

763 clementissimo | principi ac to|tius o[r&j]s Aug,, | [d.] n. Valenti-
nij[a]no, procons. | [/]ul. Festi' v. c. simul ( cum Antonio Drajcontio v. c.
ag. V. p. p.^ I ordo Furnila|nus consecravit.

In Africa, loco dicto Henchir Msa'adin ubi fuit Fumi (Eph. ep. S, S18). —
1) Proconsulatu luli Festi (de hoc Festo cf. N. 768 et praeterea ad titulum ipsi
positum in urbe Roma infra editum). — 2) Dracontius vices agens praefectorum
praetorio, i. e. vicarius per Africam, posuit etiam titubim supra 7V. 738, ubi cf.

764 felicitati perpetui* tempo|ris d. n. Valentiniani | victoris ac trium,-
fatoris semper Aug. j Avianius Valentinus | v. c. cons. Carap., | devotus
numini | maiestatique eius.

Puteolis rep.y nunc Neapoli (X i6S6). — 1) Scr. perpetuae.

765 legum domino Romalnarum, iustitiae ae|quitatisque rectori, (
domitori gentium ( barbarum *, conserva|tori libertatis, d. n. Fl. ( Valenti-
niano fortissimo ( invictissimoque principi [ semper Augusto, [ Fl. Maximus
v. p. praef. vig. ( d, n. m. q. eius.

Romae olim ad circum maximum (VI iiSO saepins descripta saec. XVI). Una
rcpertus est titulus similis Gratiani (VI H81). — 1) barbarum exempla pleraque,
barbaraium nonnulla.

766 votis ( decennalibus ( domini nostri ( Valentiniani max. [ victoris

ac triumf. [ semper Augusti.

Romae rep. in Tiberi, non multum a N. 769 (Eph. epigr. 4,779 descripsit
Schmidt).

767 largitas d. n. Valentiniani Augusti.

In clipeo argento rep. a. 1721 prope Genavam in Arva fl., est Genavae
(XII S697, S vidit Mommsen).

768 bellis strenuo | optimoque consiliis ( d. n. Fl. Valenti victori
ac [ triumfatori seniper Aug., [ lulius Festus v. c. | pro consule p. A.* | vice
sacra cognoscens.

Carthagine (Eph. epigr. S, 1227). — \) Cf. N. 763.

769 imp. Caesari d. n. [ Fl. Valenti max. p. f. victori ac | trium-
fatori semper Aiig. [ s. p. q. R. ( ob providentiam, quae illi semper ( cum
inclyto fratre communis est, | instituti ex utilitate urbis aeternae | Valen-
tiniani pontis atq. perfecti*, ( dedicandi operis honore delato iudicio princip.
maximor. | L. Aur. Avianio Symmacho v. c. ex praefectis urbi.^

Romae rep. ad pontein vulgo dictum Sixti, olim, ut ex hoc titulo apparet, Valen-
tinianum (Eph.ep. 4,800). — \) Recensetiir pons Valentinianus inter pontes urbis Romae
in mirabilibus quae dicuntur (ap. lordan top. II p. 617); sed ubi fuerit, ignorabatur.
— 2) Pontem operis magnifici Romae factum ac dedicatum esse a Symmacho narrat
Ammianus 27, 5, 5 ; dedicatum esse ab eo non in praefectura urbis a. 564, quo
ducunt verba Ammiani, sed postea, speciali principum mandato , docet hic titulus.
De Symmacho cf. supra N. 726 et praeterea infra ad titulum ipsi dedicatum.

Tituli imperatonim domusque imperatoriae. 171

770

[d. n. invictissimus princeps Fl. Fjalens victor maximus triumfator*
[se7nperAug.,infidemreceptoregeAthan]ar'ico^, victis superatisque Gotliis,
[ingmente item in victorias illa]s tempore feliciter quinquennaiiorum'

[hunc hwgum] ob defensionem rei publicae extruxit

[lahore devotissi]momm miiitum suorum primanorum*

[et commissor]um cure Marciani trib. et Ursicini

pp.^ serap. vestri."

[ordinante Fl. 5/e]rcorio viro clarissimo, duce.

Rep. non longe a Hirsova ad Danuvium in ruderibus caslelli Romani, cui
nomen Hassarlik, mtnc Bucaresti in museo (III S. 7494). — Supplementa sunt
Mommseni (cf. Herm. vol.47 p.oSSseq.). — 1) Notabile titulum positum esse nomine
solius Falentis, omissa fratris mentione; qua de re cf. Mo. l. c. — 2) Significatur
pax quae convenit post bellum trium annorum inter Athanaricum et f^alentem a. 369
(Amm. Marc. S!7,S,9; Zosim. 4., 11, 4). — 3) Quinqueiinalia celebravit Valens sine
dubio inilio quinti anni imperii, id est mense Mart. 368; sed titulus positus esse
potest aliquanto post quinquennalia. — 4) Significatur aut legio prima lovia aut
prima Italica. — 5) Praepositi. — 6) Cf. supra N. 659 not. 2; pluralis positus
propter f^alentinian?/m (cf. Mo. l. c. p. 340 seq.).

771 domini nostri imperatores Caesares | Fl. Valentinianus pius felix
maximus victor ac triumf. semper Aug., pontif. maximus, | Germanic. max.,
Alamann. max., Franc. max., Gothic. max., trib. pot. VII, imp. VI, cons.
TI*, p. p. p.", et j Fl. Valens pius felix max. victor ac triumf. semper
Aug. , pontif. maximus, | Germanic. max., Alamann. max., Franc. max.,
Gothic. max., trib. pot. VII, imp. VI, cons. II*, p. p. p.^ et | Fl. Gra-
tianus pius fehx max. victor ac triumf. semper Aug., pontif. maximus ,
Germanic. max., Alamann. max., Franc. max., Gothic. max., trib. pot. III,
imp. II*, cons. primum, p. p. p.^ | pontem felicis nominis Gratiani
in usum senatus ac populi Rom. constitui dedicarique iusserunt.

Romae in ponte hodie dicto S. Bartholomaei, quo insula Tiberina cum dextra
Tiberis ripa coniungitur , legebatur titulus ab utraque parte transeuntis , hodie
(inde ab a. 1849) tantum a dextra (F1 1173 cf. eph. ep. 4, 801). — 1 ) f^alentinianus
imp. factus mense Fehr. 364, f^alens mense Mart. 364 si in tribunicia potestate
numeranda antiquum morem retinuerunt, septimam tribuniciam potestalem in-
choaverunt d. 10 Dec. 369, non multtim ante tertitim consulatum, quod suscepe-
runt k. lan. 370; ut titulus positus sit exeunte a. 369. Sed si ita est, Gratianus,
Augustus appellatus d. 24 Aug. 5b7, appellari debuit trib. pot. IIII, non trib. pot. III.
Ergo hic certe numerus corruptus est. — 2) Pater patriae, proconsul.

772 Graliani triumfalis principis pontem aeternitati Augusti nominis
consecratum in usum seuatus populique Romani ddd. nnn. Valentinianus
Valens et Gratianus victores maximi ac perennes Augusti incohari perfici
dedicariqu[e iusserunt].

Romae in eodem ponte, in quo N. 771 , in laleribus exterioribus tub pluteo,
supra arcus (F1 1176 cf. eph. ep. 4, 802).

172 Caput II.

773 salvis ddd. nnn. Valentiniano Valente et Gratiano | victoriosis-
simis semper Aug. , dispositione luli | v. c. com.*, magistri equitum et
peditum, fabri|catus est burgus ex fundamento mano devo|tissimorum equi-
tum VIIII Dalm.^ s. c^ Vahali trib., | in consulatum* d. n. Gratiani per-
petui Aug. iterum | et Probi v. c*

Loco dicto Umm-el-Djemdl provinciae Arabiae (III 88 descr. fJTaddington).
— 1) Idem videtur esse lulius memoratus ab Ammiano 31, 16, 8. — 2) Equites
Nono-Dalmatae recensentur in Notitia Or. c. 4 'sub dispositione viri illustris magistri
militum praesentalis'. — 3) Sub cura. — 4) Scr. consulatu. — 5) A. 371.

774 ddd. nnn. Valentiniani Valentijs et Gratiani perennium Augu-
storjum saluberrima iussionem, hunc | burgum a [/jundamentis, ordinante |
viro clarissimo Equitio ' comite et | utriusquae miUtiae magistro, ijnsistente
etiam Leontio pp.^, miHjtes auxiUares Lauriacenses^ cu|re eius conmissi,
consulatus | eorundem dominorum prin|cipumque nostrorum tertii*, ad |
summam manum perduxserunt | perfection[^]s.

Ips ad Danuvium, ubi videtur fuisse Fafiana, rep. a. 1508, et Findobonam
translata, saepius descripta saec. XVI, post periit (III S670<i). — 1) Vide N. 762
et 77S. — 2) Sine idonea causa hunc Leontium praepositum eundem esse putavit
Borghesius atque Leontium praefectum praetorio lllyrici, a quo nescio quo tempore
aedificatam esse Thessalonciae aedem sancti martyris Demetrii tradit Photius bibl.
cod. 23S. — 3) De Lauriaco (hodie Lorch prope Enns) cf. Mo. C. III p. 689. —
4) Tertio consules fuerunt FalenUnianus el Valens a. 570.

775 indicio principaii dominorum nostrorum j Valentiniani Valentis
et Gratiani | principum maximorum, dispositione etiam | illustris viri utrius-
que militiae magistri | Equiti[«] * comitis, Foscanus^ praepositus | legionis
primae Martiorum^ una cum | mihtibus sibi creditis hunc burgum, | cui
nomen Commercium, qua causa et factus | est, a fundamentis et construxit
et I ad summam manum operis in diebus XXXXVIII | consulatus d. [n.]*
Gratiani Augusti bis | et Probi viri clarissimi' fecit pervenire.

Ad Danuvium prope Gran (provinciae Pannoniae) (III 56S3 semel descripta
saec. XF). — 1) equitis traditur. De Equiiio cf. supra ad N. 762. Ab eo Illy-
ricum iniquissimis tributorum exactionibus adflictum esse ad eu7n ipsum annum,
quo hic titulus positus est (571), scriptum est in codicibus quibusdam Chronici Hie-
ronyniiani, sed non ab ipso Hieronymo (cf. Mommsen Herm. 2i p. 400). — 2) Nomen
fortasse corruptum. — 3) Legio Martiorum recensetur in Notitia Or. c. 8 inter
legiones comitatenses octo, quae erant sub disposiiione viri illustris magisti-i militum
per Illyricum. — 4) divi nostri traditur, compendio male soluto. — 5) A. 371.

776 forum populo Romano suo [dono dederunt] domini et principes
nostri [imppp. Caesss.] Valentinianus Valens et [Grattanns Anggg.], curante
Flavio Eupraxi[o] v. c, [praef. urhi].'^

Romae ''in foro Palatino vidit, qui solus descripsit, auctor vetustae syllogae
servatae in codice Einsidlensi (Fl 1177). — 1) Eupraxius praefectus urbi ftiit a.57i
(cod. Theod. 11, 29, S. 11, 50, 56. 11, 56, 21).

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 173

777 dd. nn. impp. | Flavio Valente et j Fl. Gratiano Caess. | victorr.
ac triump. semp. Augg.'

FeiTariae, columna miliaria (F 8008 vidit Mommsen). — 1) A. 57S, mortuo
Valentiniano (d. 47 Nov.), nondum audito vel nondum confirmato Falentinianum
iuniorem Augustum nuncupatum esse.

778 virtute inclyto, | pietate pacifico, d. n. Gratiano felii[c]i semper
Augusto I [5]extius Rusticus | lulianus* v. c. procon|[s]ule p. A. numini
eius I dicatissimus saci[r]ae maiestati cons|tiluit.

In provincia Africa, ibi ubi fuit colonia Carpis (Eph. 7, H6). — 1) Proconsul
memoratus et in aliis titulis Africanis (FIII 4447. Eph. S, 643) et in codice Theodo-
siano, ex quo intellegitur Africam rexisse a. 574—575.

779 di\ina stirpe j progenito ] d. n. Valentiniajno Aug.S | fortissimo |
principi, Fel. | Vivius^Bene|dictus [w.^f?."] 1 preses p. T.*, nu|mini maiestajtiq.
eiius sem|per devotus.

Gigthi in ora provinciae Tripolitanae (VIII 40489, nuper bis descripla). Plane
eadem inscriptio extabat Lepti magna eiusdem provinciae (FIII 42 semel descripta
saec. XFIII). — 1) Significari Falentinianum iuniorem ostendit divina stirps. —

2) Sie apographum utrumque, Fevivius apographum lapidis gemelli Leptitani. —

3) Fix hic Benedictus memoratus a Symmacho ep. 4, 33. 9, 4. — 4) v. p, (vir per-
fectissimus) supplevi ex lapide Leptitano. — 4) Provinciae Tripolitanae.

780 inclytae venerande|que memoriae viro | Flavio Theodosio*, 1
genitori domini | nostri invictissimi | perennisque principis | Theodosi per-
petui Aug., 1 cuius virtute felicita|te iustitia et propagaltus terrarum orbis.
et I retentus, statuam | equestrem subauraltam Apuli et Calabri | pro voto
et devotiojne posuerunt, 1 curante ac perflcienlte Flavio Sexione * | viro per-
fectissimo, | correctore Apuliae | et Calabriae.

Canusii (IX 555 vidit Mommsen). — 1) Theodosius pater Theodosii impera^
toris saepe 7nemoratur apud Ammianum propter res gestas in Britannia et in
Africa; occisus est, teste Hieronymo chron., a. 576. — 2) Cf. Symmach. ep. 2, 45.

781 imperatores Caesares ddd. nnn. Gratianus Valentinianus et Theo-
dosius* pii felices semper Auggg. arcum ad concludendum opus omne
porticuum maximarum aeterni nominis sui pecunia propria fieri ornariq.
iusserunt.

Romae ^in arcu proximo ponti Petri' descripsit auctor syllogae vetustae (cf.
supra p. 28 ad N. 407) codicis Esinsidlensis (FI 448i). — Tituli hic et N. 782 positi
inter annum 579, quo Theodotius imperator declaratus est, et a. 583^ quo interfectus
est Gratianus.

782 dominis omnium Gratiano Valentiniano et Theodosio imperatorib.
Aug[«sfts] I L. Val. Sept. Bass[«s] v. c, praef. urb., maiestati eorum dicavit.

Romae in foro rep. a. 4872 (FI 4484 a).

174 Caput II.

783 tlomino nostro | Fl. Theodosio | Augusto | Faltonius Probus |
Alupius V. c. praef. urbis.*

Romae in Vaticano , fortasse rep. in amphitheatro Flavio (FI H8S). —
1) Alypius praefectus urbis fuit a. 391 (cod. Theod. 44, 2, 2) ,• ef. praelerea de eo
Seeck Symm. p. XCFIII.

784 d. n. Theodosius perpet. Aug. ob diem felicissimum X'.
Prope Emeritam Lusitaniae rep., est Matriti, clipeus argenleus, in quo reprae-

sentati sunt imperator diademate ornaius (Theodosius) cum duobu^ filiis , quorum
alter (Areadius) sceptrum et globum tenet, alter (Honorius) globum tantum; in-
seriptio legitur in margine circuitus (II 483 cf. Huebner antike Bildwerke in Madrid
p. 213 n. 472). — 1) Decennalium. — Decennalia celebravisse putatidus est Theo-
dosius ineunte anno 588, utpote imperator factus d. 19 lan. 375.

785 ddd. nnn. | FFF[«/.J Valentin. | Theodosio et | Arcadio [pjiis
fe[?ij|cibus victoribus | et triumfatorijbus semper Aug., | ad solacium la|vo-
ri[oJsae festi|nationis.'

Assi rep. (III S. 7080, descr. Sterret). Tituli hic et N. 786 positi inter annum
583 quo Arcadius Augustus dictus et Gratianus interfectus est. et a. 392, quo inter-
fectus est Falentinianus iunior. — 1) Quid significetur, nescio (fortasse verba non
bene expressa ex Graeeo). [Opifices taedium festinati laboris compensant hono-
rantes eo absoluto principes (Mo.)].

786 [aureo saeculo ddd. nnn. Fa/enjtiniani* Theodosi et Arcadi perp.
[Auggg.] m flaminum perpeluorum.

In provincia Africa loco dieto Henchir Ain Tarf eseh Schna, ubi fuit muni-
cipium Apisa maius (FIII 782). — 1) Falentiniani nomen consullo erasum esse
ex ectypo notavit Huebner (vol. FIII p. 979) ; factum id esse putat Mommseji tem-
poribus Eugenii (cf. N. 79011) ; eum etiam in Africa agnitum esse inde intellegi.

787 Quinlo fl. p. p., sac. prov.* — || Salvis ac toto orbe vin[cewj-
tibus^ I dddd. nnnn. FFFFllll.^ | Valentiniano Theodosio | Arcadio et Maximo*
semp. Augusl.^ | ob meritum magnifice legatijonis quam pro voto totius |
provinciae executus est et [per|g(/Jit Quintus vir laudabilis | sacerdotalis :
huic cupiens | conpetentibus meritis | respondere totius projvinciae consilio
ad. I decreto ord. | n. | i. po. | s. p. p.*

Henchir Djorf bu Grara in ora provineiae TripoHtanae , ubi fuit Gigthis
(FIII 27 vidit JFilmanns). — 1) Quinto flamini perpetuo , sacerdotali provinciae.
— 2) vintibus lapis. — 3) Quattuor dominis nostris Flaviis. — 4) Maximi nomen
erasum. Maximus est, qui a. 585 Gratiannm intei'fecit et a. 588 a Theodosio victus
et interfectus est. Hunc non solum collegam dici voluisse Theodosii sed ab ipso
Theodosio per aliquod tempus pro collega agniium esse tradit Zosimus 4, 57 con-
firmatque hic titulus. — 5) LHterae singulares, teste JFilmannsio data opera relictae
ex inscriptione antiquiore erasa, ut legendum sit: consiHo ad(que) decreto ord(inis)
n(ostr)i pos(ita) p(ecunia) p(ublica).

788 dd. nn. | Magno Ma ximo et ¥[1] * Vic|tori invic|tis et perpetuis |
Augus|tis, b. r. p. n.^ | IIIIII.

P)'ope Brixiam rep. , lapis miliarius (F 8050 vidit Mommsen). Similiter in-
scripti lapides prodierunt in Italia superiore complures (cf. C. F p. 1162) , prope

Tituli imperatorom domnsque imperatoriae. 175

Bononiam unus (Reinet. 3, 63), nonnulH in Lucania (IX 6069 — X 691 i) el Apulia
(IX 6062 = X 6968) et in agro Festinorum (IXS961). Praeterea leguntur nomina
Maximi et Victoris in columna agri Tolosani XII 5673 , item in lapide miliario
rep. in Africa ad viam Carthagine Theveste ducenteni (Eph. ep. 7, 588). — 1) Fil.
lapis Brixianus, Fl. reliqui similes omne*. — 2) Bono rei publicae natis.

789 extinctori tyrannoruin 1 ac publicae securitat[tsj i auctori, domino
nostro Arcad[io] | perpetuo ac felic[t] | semper August[o] ] Ceionius Rufius
.\lbi[m« V. c.y I praef. urbi, ite[rwm] j vice sacra iudicans, d. n. m. [q. ei\is\.

Romae rep. in foro a. 187i (FI 3791 b). Eodem loco saec. XFI visus est plane
similis titulus dedicatus Falentiniano iuniori (VI 3791 a), extitit sine dubio tertius
dedicatus Theodosio. Tituli positi sunt anno 389, quo Albinus praefecturam urbi
suscepit (cod. Theod. 16, 5, 18 cet. cf. Seeck Symm. p. CLXXXI not. 922) aut paullo
post,- tyranni igitur intellegendi sunt Maximus et Victor. — 1) Idem memoratur
saepe apud Macrobiiim, ubi tamen vitio codicum plerumque appellatur Furius Albinus
(cf. Seeck l. c).

790 \salvis domt/it]s el imperatoribus nost-

[m Fl. JAeorfoJsio Fl. Arcadio et [F]!.' Eugenio'

\Auggg.\ te conlabsam iussu viri cl.

[et inZiisfrts ^r6o^a]stis^ comitis et instantia v. c.

[co]mitis domesticorum ei.

s ex integro opere faciun-

\dum ci/rajvit magister Pr. Aelius.

Coloniae Agrippinae (Brambach 360 qui descripsit). — 1) El lapis. — 2) A. 392

— 59i. — 3) Arbogastes comes (Zos. 7, 35, 10), cuius iussu interfectus Valenti-

nianus iunior et purpura circumdatus Eugenius.

791 [hasHicam ifeJXANDRIANAM h[arharorMm\
[tncMrstOMe /JOEDATAM SALVIS D[rfrf. n«n.J
[Theodosio ijRCADIO ET E^ii^gnio]*
[invictissimis pn«cjj?]IBV[s]

NeapoU in museo, Puteolis ut videtur reperta (X 1695). — 1) A. 595. Sup-
plevit Rossi bull. crist. 1868 p. 66. — Ab aliera parte lapidis extat titulus anni 594^5
(X1694).

792 pro beatitudine temporum | felicitatemque (sic) publici status
imp. I ddd. nnn. Theodosi Arcadi et Honori | perennium Augustorum, |
ripam macelli* dextra lebaque | ad gratiam splendoremque | civitatis Puteo-
lanae instructum (sic) \ dedicavit Fabius Pasipbilus v, c. | agis (sic) vicem
praefectorum praetorio | et urbi.

Puteolis rep., est NeapoU (X 1692). Titulus seriptus non solum post Honorium
Augustum dictum (a. 595), sed etiam po*t mortem Eugenii (6 Sept. 59i), ante mortem
Theodosii (17 lan. 593) (cf. Borghesi opp. 8 p. 415). — 1) Ad idem opus pertinent
tituU X 1690,1.

793 dd. nn. Arcadius et HoDorius [invicti et\ perpetui Augg. theatrum
Pompei, [coUapso] exteriore ambitu, roagna etiam [ex farte] interior[«]

176 Caput II.

r[Me»]teS convulsum, [ruderibus] subductis et excitatis invice[m fabricis |
novis, restituerunt].

Romae, servavit vetus codex Einsidlensis {VI H91). — Tituli hic et qui
sequuntur positi inter annum 393, quo mortuus Theodosius senior et a. 402, quo
Augustus dictus est Theodosius iunior. — 1) interior virtute traditur.

794 imperatoribus invictissimis felicissimisque | dd. nn. Arcadio et
Honorio fratribus | senatus populusque Romanus, | vindicata rebellione ]
et Africae restitutione laetus.

Romae rep. in foro Romano saec. XFI medio (VI 4187 ad exemplum potis-
simum Smetii; particula superest Neapoli cf. eph. ep. 4, 803), Pertinet titulus ad
victoriam anno 398 de Gildone reportatam.

795 [imyerator. Caesaribus domi]nis nostris Flaviis Arcadio et [Honorio
fratribus victor]ihus ac tr'\[umfatoribus semjper Au[gustis , quod obsecuti \
optimis providentissimisque] consiliis inlustris et praecla[n viri Fl. Stiliconis
comjitis et mag\[stri utriusque mt7Jitiae, parentis su[t, reliqua ex \ veneranda
antiquitate Uojmana r[e]i publicae monumenta, \x[niversa bona quae capta
sunt] a Gildone h[o]ste p[M6]lico [donan^do, formas ad Anienis f[[uenta, \
quorum aqua non modo nocebat f]os9a[e] urbanicianae sed et \as[titatem
urbis per tmmenjsa spatia gignebat [o]b squ[aZore]s ac pernic[«em ext]en-
dendo, | [instaurari, paludesque pe]r in[via] meatu novo, iuvante etiam [praef.
urb. Quintilio^ Z]aeto dispositione [egregia], averti oport[ere m]sserunt.

Prope Anienem, ah urbe Roma XXXVI mil. pass., ubi ftiit diverticulum
viarum Valeriae et Sublacensis viemoratum a Frontino de aq. 7 (IX 4031 cf. p. 682,
698 descripsit Stevenson, composuit et supplevit Mommsen), Arcam aquaeduclibus
urbis Romae destinatam auctam esse ex bonis confiscatis Gildonis ex titulo quamvis
fracto conclusit Mommsen indeque supplementa formavit. — 1) Nomcn gentilicium
sumpsit Mommsen ex titulo una rep, et ad idem opus pertinente (IX 4031., 8),

796 d. n. Fl. Arcadio | pio felici victori | ac triumfatori | semper
Augusto I Caecina Decius Albinus* v. c. | praefectus urbi vice | sacra iudi-
cans, devotus | numini maiestatique eius.

Romae rep, in monte Aventino, est Florentiae (V1 1192). Titulus positus est
sine dubio una cum simili titulo Honorii, qui periit. — 1) Hic est Decius ad quem
Symmachus dedit epistulas 7, 33 seq. (cf. Seeck Symm. p. CLXXXII), Decius Albini
filius memoratus a Macrobio sat. 1, 2, 5. Praefectus urbi fuit a. 402 (cod. Theod.
7, 13, 13).

797 s. p. q. R. I impp. Caess. dd. nn. invictissimis principib. Ar-
cadio et Honorio victorib. ac triumfatorib. semper Augg., | ob instau-
ratos urbi aeternae muros, portas ac turres *, egestis immensis ruderib., ex
suggestione v. c. | et inlustris, com. et mag. utriusq. militiae Stilichonis,
ad perpetuitatem nominis eorum | simulacra constituit, | curante Fl. Macrobio
Longiniano v. c. praef. urb., d. n. m. q. eorum.

Romae olim supra portam Praenestinam, nunc lapides exempti ex loco antiquo
colloeati inveniuntur iuxta eam portam (VI 1189). Idem titulus legitur hodie

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 177

quoque supra poriam Tiburlinam (VI i190) , legebaiur supra porta Portuensi
(dirula anno 1643) quamdiu stetit (FI H88) nisi quod in hoc nomina SUUchonis
ei Longiniani erasa vel certe rasura temptatn fuisse tradunt auctores, in exemplo
portae Tiburtinae funditus excisa sunt verba ex snggestione v, c. et inlustiis com.
et mag. utriusq. miiitiae Stilichonis. et mox curante Fl. Macrobio Longiniano. Factvm
id esse apparet a. 408, post caedem Slilichonis et Longiniani. — Longinianus idem
est ad quem Symmachus dedil epistulas 7,95— 101 ; Stiliehonis titulos dabimus infra
inter senatorios. — Tilulus positus est, cum ob metum belli Gothici muri urbis Romae
restituerentur (Claudian. de 11 cons. Hon. SS9 seq.) , anno ut videtur 401 vel 402,
certe non multo post, cum Theodosius alter ad imperium evectus a. 402 non com-
memoretur. — 1) De hac murorum ab Aureliano conditorum restitulione conferendus
est lordan top. I 1 p. 541.

798 imppp. clenientissimis felicissimis toto orbe vicloribus, ddd. nn[n].
Arcadio Honorio Theodosio Auggg.' ad perenne indicium lriumpho[rwm],
quod Getarum nationem in omne aevum doc[H]ere exti[n^Mj]-, arcum cum
simulacris eorum tropaeisq. decora[^M?n] s. p. q. R. totius operis splen-
dore

Romae in arcu quodam : semel descripta ante saec. IX, quod apographum ex-
hibenl et codex Einsidlensis saec. IX et ex simili codice derivatum per Poggium multi
codices saec. XV (Vl 1196 cf. p. X). — 1) Theodosius iunior purpura indutus est d.
2 Feb. 402, Arcadius mortuus a. 408. — 2) docere exfi traditur. — Pertinet tiiulus
ad vicloriam a. 403 a Slilichone de Radagaiso reportatam.

799 fidei virlutiq. devotissimorum j militum domnorum nostrorura j
Arcadi Honori et Theodosi | perennium Augustorum, i post confeclum Gothi-
cum I bellum felicitate aeterni ( principis domni nostri Honori, ( consiliis
et fortitudine ( inlustris viri comitis et ( (versus duo scalpro abrasi)^ \ s. p.
q. R., [ curante Pisidio Romulo v. c* j praef. urbi vice sacra | iterum iudicanle.

Romae rep. a. 1880 in foro ibi prope ubi fuerunt Rostra (Eph. ep. 4, 849 descr.
Henzen). In margine .%u7it iitterae ad hanc imcriptionem non pertinentes XAAi). —
1) Erasa sujitnomina honoresque Stilichonis. — 2) Idem praefectus memoratur in titulo
Stilichonis infra edito ; videtur esse idem cum Romulo ad quem Symmachus liiteras
nonnuUas dedit (cf. Seeck Symm. p. CXCFIII). Titulus pertinet ad victoriam a. 405

de Radagaiso reportatam.

. __

V L ^

V I V A ^ T I S

^ c -^^

0

Honori, Maria. Sielicho, Serjjna, vivatis!
Stelicho, Serena, Thermantia, Eucheri, vivatis!
Oessao, Inscriptiones Latioae. 12

&

HM^ .,

0

N

^v/

V I V A4i

T I S

♦

0

c

4-

R

<>

-f

I

0

178 Caput II.

In bulla aurea rep. Romae a. 15ii prope ecclestam S. Petri Faticanam in
sarcophago porphyretico, qui continebat ossa mulieris regiae (Mariae uxoris Honorii),
postea adservabatur Mediolani (Mazzuchelli La bolla di Maria moglie di Onorio nel
museo Trivulzio, 1819; Labus apud Orellium syll. 4999; cf. de Rossi Bull. cristiano
1863 p. S3 seq.). — Mariam Stilichonis et Serenae filiam Honorius uxorem duxit
a. 397 vel 398, eadem nescio quo tempore defuncta sororem eius Thermantiam a. 408.
Eucherius filius est Stilichonis , occisus paullo post patrem a. 408. Hoc cimelium
recte puto credunt fuisse Mariae et cum corpore eius in sarcophago conditum.
Ipsum quoque Honorium maritnm Mariae sepultum esse Romae ''iuxta beati Petri
apostoli martyrium in mausolaeo ' narrat Paulus Diaconus hist. Rom. 13, 7 (p. 197
ed. Droysen) (qui ta^nen in eo errat quod mortuum quoque Romae Honorium narrat,
ef Tillemont S, 6S4).

801 reparatori rei publicae [et] j parenti invictissimo[ntm] | principum
[Fl.] Co[n]s[tan]t[io] \ v. c. et inlustri, comiti [et] \ magistro utriusq.
[militiae], patricio et tertio cfons.] | ordinario', Aur. Anicius | Symmachus"
V. c. pr. urb. | vice sacra iudicans | dedicavit.

Romae ut videtur, servavit codex aliquis Cyriacanus servatus Parmae (Fl 1719
cf. de Rossi inscr. chr. I p. 263). — 1) Est Constantius maritus Placidiae, consul tertio
a. 420, eo ipso anno aut insequenti (cf. Tillemont S, 646 ; Holder-Egger Neues Archiv f.
alt. deutsche Geschichtskunde 1, 1876 p. 30S) Augustus renuntiatus ab Honorio, et
viox defunctus (cf. infra N. 809). — De titulo quodam, qui videtur ab hoc ipso Con-
stantio posilus inter anno 417 et 420 ef. de Rossi inscr. chr. 1 p. 264. — 2) Idem
eodem fere tempore Honorio posuit tituhim V1 1193. Qua parentela iunctus fuerit
cum Syminacho oratore, non constat (cf. Seeck Symm. p. LIII). Eiusdem Sym-
machi praefecti urbis habemus relationes ad Honorium et hunc ipsiim Constantium
missas de turbis exortis Romae anno 418 exeunte post mortem Zosimi episcopi, quae
duraverunt usque in a. 419 (edidit relationes ex collectione q. d. Avellana post alios
W. Meyer ind. lect. Gotting. 1888j9).

802 [Fulgida conscendens] terra[e]ni sidera regni
[imperiu]m de[d«c]ans armorum fulmina [co]ndit
[Placidiae] gra[ndjs ?]utela Valentinianu[s] :
[pace fruens doctam exerc]ei Theodosius artem.*

Sitifi in Mauretania (VIII 8481 p. 972 descripsit Delamare, partern vidit Wil-
manns). Supplementa adscripsit de Rossi, probavit Mommsen. Pertinet epigramma,
iudice Rossio, ad tempus, quo Placidus Valentinianus Placidiae filius itissu Theodosii
iunioris purpura indutus est (factus autem est Caesar a. 424, Augustus a. 42S). —
1) Alludit epigramma ad sludia litterarum Theodosii II, quem notum est armis
neglectis codicibus describendis vacavisse et ita meruisse agnomen Calligraphi (Rossi).

803 d. n. Valentiniano florentissimo Caesari Anicius AciHus [6r]la-
[6]r[to]* Faustus v. c. iterum praefectus urbi'' repara[yj/].

Romae sub Aventino (VI 1677 servavit lo. Bembus in codice scripto a. 1336).
— 1) Clarus traditur. — 2) Faustum praefectum vrbi fuisse a. 423 intellegitur ex
cod. Theod. 16, 3.62, quo anno hunc titulum positum esse Valentiniano nondum
Augusto apparet. Alios titulos ab hoc Fauslo positos , item titulum ipsi positum
dabimus infra inter senatorios.

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 179

804 d. n. Placidus Valentin [tanMS, |)rotJtd«i]jtissimus omnium retr[o
jtrincipum], \ salvo adque concordi [d. n. Fl. 7^eo]|dosio invictissimo Au[^.,
ad deais no]minis sui Neapolitana[m civitatem], | ad omnes terra mari[^e|
incursHs] | expositam et nuUa [securitate] \ gaudentem, ingenti [labore atgue]
sumptu muris turrib[t^sg. munivit].

Neapoli rep. a. Hio, dudum periit vel latet (X 1485). Tituli iV. 804. 805
positi sunt inter annos 423, quo Falentinianus III imperator faclus est, et a. 430^
quo Theodosius II vivere desiit.

805 salvis dd. nnris. | Theodosio et Placido | Valentiniano ( pp.
AAuugg.^ I Fl. [i?]exander Cresconius | v. c, praef. ann. urb. Rom., | ad
ornatum porticus | Placidianae- posuit.

In Portu Romano (XI F 140). — 1; Perpetuis Augustis. — 2) Ad eandem
porticum Placidianam pertinet etiam fragmentum epistylii XI f^ lil.

806 salvis dd, nn. | Theodosio et | Valentiniano | p. f. v. ac triump[A.] |
semper Aug. XV [et lY] \ cons.\ vir. inl. | Auxiliaris prf. | praeto. Gal-
lia[nm] | de Arelate Ma[sst7.] ] miliaria poni ?>^atuit]. \ M. p. I.

Arelate rep. coliimna miliaria (XII 5494 descr. Hirschfeld). — 1) Piis felicibu*
victoribus ac triumphatoribus, semper Augustis, decivium quintum [et quartum] con-
sulibus, i. e. a. 455.

807/8 domioo rerum humanarum Vale[n]tiniano Augusto Petronius Ma-
ximus* V. c, fori condito[r], | post quatjtuor praefecturas et duos ordinarios
consulatus*, auctori sibi tot honorum, loca[t;t^].

Romae, semel descripta saec. superiore (FI 1498; nmilis tituli reliquias vide
V1 1197). — 1) Be hoc Maximo cf. N. 809. — 2) Iteratos honores Petronii Maximi
memorat Sidonius Apollinaris ep. 2, 13, 3. Quattuor praefecturae eius videnlur
fuisse duae urbanae (priore functus est a. 420, cf. cod. Theod. 5, 1, 6 et infra
N. 809), duae praetorianae (cf. de Rossi ann. inst. arch. 1849 p. 337) ; consul ordi-
narius fuit a. 433 et a. 443.

809 Petroni Maximi. j Ddd. nnn. invictissimi principes Honorius j
Theodosius et Constantius* censores | remuneratoresque virtutum | Petronio
Maximo^ y. c, praef. urb., ad petitione(m) | senatus amplissimi populiq.
Romani statuam, | meritorum perenne monumentum, in foro | Ulpio con-
stitui iusserunt; cuius a proavis | atabisq. nobilitas parib. titulorum insignib. |
ornatur; qui primaevus in consistorio | sacro tribunus et notarius meniit
nono decim. | aetatis anno; sacrarum remunerationum | per triennium comes;
post praef. urbis anno et sex | mensib., basque omnes dignitates intra
vice|simum quintum adsecutus aetatis annum | publicum in se testimonium
et aeternorum | principum iudicium provocavit.

Romae, nunc Florentiae (F1 1749). Commentatus est de tilulo CantareUi Bull.
com. 1888 p. 47seq. — \) A. 420 vel 421 (cf supra N. 801). — 2) £st Petronius
.Maximus qui, imperator appellatus post caedem Valentiniam a. 455, post paueos
menses occisus est.

12*

180 Caput n.

810 dd. nn. Leone Caecina Deci
et lul. Maiori us Basilius
ano^pp.Aagg.^ p. p.^ fecit.

Fenetiis, tabella aenea versiculis argenlo incrustatis, cuius generis tabellae a
nonnullis habentur exagia solidorum, sed res est inceria (cf. Borghesi opp. 7
p. 291,- de Rossi Mitth. d. rom. Inst. 1886 p. 123 je) (F 8H9, vidit Mommsen). —
1) Leo imperavit Constantinopoli ab a. i57 ad a. 475, Maiorianus in Occidente ab a. 457
ad a. 461. — 2) Perpetuis Augustis. — 3) Praefectus praetorio Basilius fuit a. 438
(novell. Maiorian. 2. 6. 7). Idem consul fuit a. 465, idemque memoratur a Sidonio
Apollinari ep. 1, 9.

811 salvis dd. nn. Celius Aconiu[s]
Leone et Libio Probianus'' prae.
Severo^ pp. Aug. praet. fecit.

Tabella eiusdem generis, Romae ut videtur in aedibus Barberinis (Maffei mus,
Veron. p. 234, 6). — 1) Livius Severus regnavit a. 461 — 465. — 2) Videlur esse
Probianu^ consul ord. a. 471 ; cf. etiam Bruzza Bull. com. 1878 p. 157.

812 salvis dd. Publi . . .^
nn. Leone Rufini . . .
etAntemio' Valeri . . .

Tabella eiusdem generis, olim in Hungaria in jhusco Wiczay (Mus. fViczay
vol. II add.). — 1) Anthemius regnavit ab a. 467 ad a. 472. — 2) Non integros
esse hos versiculos, quamquam ut integri exhibeniur, apparet.

813 salvis dd. nn. Plotinus Eus
et patrici tathius v. c.
0 Ricimere * urb. pr. fecit.

Tabella aenea eiusdem generis, Neapoli venit BerolintAn in nummophylacium
(X8072, 4; J. Friedldnder Zeitschr. f. Numism. 9, 1882 p. 1). — 1) Ricimer decessit
a. 472, paullo postquam Anthemio substituerat Glycerium.

814 salvo d. n. Audaxv.c*
lulioNepote' praefectus
pp. Aug. urb. fecit

Tabella eiusdem generis, Belgradi rep. (III 6553); similis olim extitit Romae
(Doni 102, 136 ex schedis bibl. Fat.; Sirmondus ad Sidonii ep. 8, 7). — 1) Nepos
regnavit a. 474. — 2) Ad hunc Audacem data est epistula Sidonii 8, 7. Castalius
Innocens Audax qui in praefectura urbis posuit titulum V1 1665, num idem sit, in-
certum.

815 b. f. s.' I dd. nn. Leonis et 1 Anthemi Augg.^

OD'

Tarracone , tabula marmorea (II 4109 descr. Huebner). — 1) Incertae signi-
ficationis litterae; bonum factum, sahiii, proposuit Huebner. — 2) A. 467 — 472.

816 d. n. Placidus Valentinianus pius felix Aug. dedicavit aedes sci.
ac beatissimi martyris Laurentii.^

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 181

Bavennae fortaste (sed locus non indicatur), semel descripta ante saec. p.
Chr. nonum ab ignoto auctore, cuius apographum servavit Scaliger (de Rossi inscr.
christ. 2, 1 p. 8 n. 13). — 1) Laurenlis traditur.

817 reges terrae et omoes populi, principes et omnes iudices terrae,
laudent nomen domini.

Sanctae ecclesiae Hierusalem Valentinianus Placidia et Honoria Augusti
votum solverunt.

Romae in ecclesia quae dicitur S. Crucis in Hientsalem : solus descripsit Petrus

Sabinus professor Romanus c. a. 4S00 (de Rossi inscr. chr. 2, 1 p. 433 n. 107). De

tempore tituli cf. ad iV. 818.

__ _

sancto ac beatissimo apostolo lohanni Evangelistae Galla Placidia Augusta
cum filio suo Placido Valentiniano Augusto et filia sua lusta Grata Honoria
Augusta liberationis periculum maris votum solvent.'

2.
Galla Placidia Augusta pro se et liis omnibus votum solvit

3. 4.

d. Constantinus d. Valentinianus
d. Theodosius d. Gratianus

d. Arcadius d. Constantinus

d. Honorius Gratianus nep.

Theodosius nep.' loannes nep.*

5. 6.

d, n. Theodosius, d. n. Eudocia.^ d. n. Arcadius, d. n. Eudoxia Aug.'

Ravennae olim in ecclesia S. lohannis Evangelistae, quam votam esse a Galla
Placidia matre f^alentiniani III narrat Agnellus in libro quem scripsit a. 839 de
vitis episcoporum Ravennatium (c. 42; Mon. German., Scr. rerum Langobard. et
Italic. p, 507), inscriptiones opere museo expressae: servavit inscriptiones plerasque
libellus nescio qua aetate seriptus de ecclesia illa, una traditus cum libro Agnelli,
inscriptionem 1 etiam ipse Agnellus exhibet (XI ^6). Inscriptiones quo modo dis-
positae fuerint per parietes ecclesiae, quaesivit Quast die altcfiristl. Bauwerke von
Ravenna (Berol. 1842. fol.) p. 6 seq. (Dedi eam tantum partem ijucriptionum quae
spectat ad imperatores, omisi sententias sumptas ex bibliis sacris aliaque.) Factae
sunt inscriptiones non ante a. 423, quo f^alentinianus III imperator factus est, vix
post a. 434, quo anno flonoria palatio expulsa est. — 1) Sic traditur. — 2) D(ivus?)
Theodosius sine dubio imperator est, pater Placidiae, Arcaditis et Honorius filii eius,
fratres Placidiae, Gratianus et f^alentinianus (II) filii falentiniani senioris ideoque
avunculi Placidiae (nam huius mater Galla fuit et ipsa filia Falentiniani senioris),
Theodosius nep. fortasse est filius Placidiae ex Athaulpho (Olympiodorus ap. Pho-
tium, Miiller fr. hist. Gr. IV p. 62, 26). Gratianus et loannes possunt esse filii
Theodosii defuncti infantes (Gratianum filium Theodosii mortuum vivo patre, me-
morat Ambrosius de obitu Theodosii c. 24, cf. Tillemont 3 p. 192). Sed cur nep(otes?)
hi dicantur, incertum. Ilem incertum duo Constantini qui sint. Fortasse allero
loco reponendum Constantlus; vix enim potest abesse Constantius maritus Placi-
diae, pater Valentiniani III. (Stemma propositum C. XI l. c. perturbatum est.)

182 Caput n.

— 3) Dominus noster Theodosius et domina nostra Eudocia sine dubio stint impc'
rator Orientis Theodosius iunior et coniunx eius Eudoeia; d. n. Arcadius et d. n.
Eudoxia vix sunt ii qui antea Constantinopoli regnaverunt, ii enim supra inter impe-
ratores defunctos enumerari debuerunt, et enumeratur ibi Arcadius, sed videntur
esse Theodosii iunioris liberi, ex quibus Arcadius sine dubio infans defunctus raro
memoratur, sed tamen memoratur in carmine in codicibus nonnullis praemisso cen-
toni Probae (Schenkl, poetae christiani minores I p. S68 cf. p. S1S; cf. etiam Teuffel
Lit.^ § 422, 5 ; nam quod credunt illo carmine appellari non Theodosium imperatorem,
sed patrem eius Arcadium, et nomine Arcadii minoris significari ipsum Theodosium
nondum natum^ id plane incredibile est) , Eudoxia eadem est quae nupsit f^alen-
tiniano III a. 457.

819 Theodosius pater Eudocia cum coniuge votum

cumque suo supplex Eudoxia nomine^ solvit.

Romae in ecclesiae S. Petri in vinculis: servavit codex Laureshamensis fnunc
Faticano-Palatinus) saec. IX (de Rossi inscr. chr. 2, 4 p. 410, 66). — Intelleguntur
Theodosius iunior et Eudocia coniux eius (cf. supra j\.818,S) eorumque filia Eudoxia.
Inscriptio facta sine dubio iussu Eudoxiae — nam Theodosius et Eudocia Romam
non viderunt — post nuptias factas cum FalenUniano III (a. 457), fortasse non
multum post nvptias, cum anno 459 vel 440 Romae moraretur (cf. Monsacrato de
catenis S. Petri p. XXI). Votum memoratum v. 1 num sit votum Eudociae nar-
ratum a Socrate hist. eccl. 7, 47 (ut voluit Monsacratus), non diiudico. — 1) Non
intellego; fortasse tcr. coniuge, ut intellegatur f^alentiniantu III.

Tituli imperatoram Constantinopolitani.

820 Fortunae | reduci ob ] devictos Gothos.'

Constantinopoli in basi columnae (III 755 descr. Mordlmann). — 1) Significari
victoriam Constantini de Gothis et reditum imperatoris in vrbem a. 552 exposuit
Mommsen l. c.

821 1.

difficilis quondam, dominis parere serenis
iussus et extinctis palmam portare tyrannis' —
omnia Theodosio cedunt subolique perenni —
ter denis sic victus ego domitusque diebus
iudice sub (Proclo)^ superas elatus ad auras.

2.
yciova TEZQaTtXsvQOv, asl xd-ovl y.Eifxevov ax&og,

(xovvog avaorijaat QEvdoaiog ^aaiXsvg
Toli-njoag {nQoy.log}^ ETiEv.hlEto' y.a\ rooog EOrr]
y.uov rjEkloig ev XQLay.ovxa dvw.
Constantinopoli , in basi obelisci qui extat in hippodromo Turcis diclo At-
meidan (III 757 descr. Mordtmann). Erectus est obeliscus in circo Constantinopo-
litano a. 590, teste Marcellino chron. — 1) Intelleguntur Maximus et Fictor (cf,
supra N. 787—789) paullo ante a. 590 vicii. — 2) Nomen Procli in utroque car-
mine erasitm est et postea restitutum. Illud factum est anno 592 qu» anno Proclus,

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 183

praefectut urbi Conslantinopolitanae inde ab a.589, capite punilus est (Zos. 4,32
al. cf. Tillemont o, 338 seq.), hoc a. 593, quo memoria eitts in integrum restituta
est {cf. cod. Theod. 9, 58, 9). — Pro nQ6xi.oq requiritur IlQOX/ap, idque fuit sine
dubio in lapide ante rasuram.

822 tl. n. Ael, Eiuloxiae semper Augustae j v. c. Simplicius praef.
urb. dedicavit.

[Kio\va 7toQ(pvQir^v y.al aQyvQir^v ^aai/.eiav
diQ/.eo, evd^a Tto^.r^i ^s/iiiaTevovai avay.Tsg'
ovvofxa d ei TtoS^ieig, EvdoBia' Tig d^ avi&r]y.€v;
2iU7i).iy.iog, ^eya/.viv vTtaTcov yovog, iad^Xog vTtaQxog.
Constantinopoli in basi columnae quam Eudoxiae, Arcadii uxori, dicatam esse
a. 403 iuxta ecclesiam S. Sophiae auctores tradunt, nunc basis in opere posita est, non
longe a loco antiquo , in ecclesia S. Irenae (III 756 descr. Frick, qui repperit, et
Mordtmann). — De lurbis factis cum dedicaretur haec statua, quae lohanni Chry-
sostomo causa fuerunt exilii a. 404, cf. Tillemont 5, 470.

823 Theodosii iussis, gemino nec mense peracto,

Conslanlinus ovans haec moenia firma locavit.

Tam cito tam stabilem Pallas vix conderet arcem.

+ ''Huaoiv l^^y.ovTa cpUoayriTtTQii) ^aau^i

4- KojvaTavTlvog VTtaQyog ide\i(.i\aT0 TeixeL Telxog.
Constantinopoli supra portam hodie dictam Mevlewihane Jeni Kapu (III 734
cf. p. 990). — 1) A. 447 intra tres menses urbis Augustae muros olim terrae motu
conlapsos, Constantino praefecto praetorio operam dante, reaedificatos esse tradit
Marcellinus comes.

824 [prjincipis hanc statuam Marciani | cerne torumque |
[pra«/"jectus vovit quod Talianus' | opus.

Constantinopoii in basi columnae vulgo dictae Kyss-Tasch i. e. columna virginis
(III 758 ad exemplum accuratum loannidis). — 1) De Tatiano praefecto urbis Con-
stantinopolitanae a. p. C. 431 cf. Tillemont 6, 243. 292.

Tituli regum Gothorum.

825 salvis domi [no n ]* | Augusto et g\[oriosissimo rege] Theo-

derico, Va . . . . | ex com. domest[icor«m] . . . | in atrio hber[ra/isj * .... I
quae vetus[fa/e] l[9]ue confect[a erant \ rejfecit.

Romae in ecclesia S. Hadriani ad forum (VI 1794 ad unicum apographum
Cittadinii; cum eiusdem falsis supplementis OrelL 1134). — 1) Periit nomen aut
Anastasii aut lustini. Ceterum in hoc solo titulo una eum Theoderico memoratur
imperator Orientis. — 2) Cf. Mommsen Herm, 25 p. 651.

826 rex Theodericus, favente d(e)o et bello gloriosus et otio, fabricis
suis amoena coniugcns, sterili palude siccata, hos hortos* suavi pomorum
fecunditate ditavit.

Ravennae (X1 10 semel descripta ab ignoto auetore ante saec. IX, cuius exemplum
servavit Scaliger). — l) Hortos hos Ravennates plenos arboribus pomiferis memorat
(ut olim Mommsenum monuit per litteras Gutschmiditu) lordanes Get. 22, 1S0.

184 Caput II.

^^"^ tl- n. gl(o)rXi.Qls(issi)mus adq. inclyt. rex Theodericus* vict. ac
tri|umf. semper Aug. , bono r. "jp. hatus, custos libertajtis et propagator
Rom. nom., domitor g(en)tium, Decennojyii^viae^Ap^iae^ id e(st)^ a Tri-
p(ontio) usq(ue) Tarric(inam) it(er) et loca, quae | confluentib(us) ab utraq.
parte palud(ibus) per omn(es) retro princip(es) } inundaverant, usui pub(l)ico
et securitate viantium, ad|miranda'' propitio deo felic(ita)te, reslituit: operi |
iniuncto naviter insudante adq. clementissimi | princip(is) feliciter deser-
viente p(rae)coniis ex prosalpie Deciorum Caec(ina) Mav(ortio) Basilio
Decio V. c. et injl., ex p(raefecto) urbi, ex p(raefecto) p(raetori)o, ex cons.
ord., pat(ricio)^ qui ad perpetu|andam tanti domini gloriam per plurimos |
qui ante non® albeos deducta in raare aq[ua, ignotae atavis'' et nimis anti-
quae redjdidit siccitati. ^*

In via Appia prope Tarracinam^ bases diiae rep. a. 4743 (X 683011, praeierea
teriiae similis fragmenlum extat Tarracinae, quarta innoluit saec. XF et repetita est
in lapide novicio, X l. c). — 1) Thedericus allera basis. — 2) Decennovium appella-
batur tractus viae Appiae miliiim passian decem et novem, qua per paludes Pom-
ptinas tendit, stratus a Traiano {X 6835 — 5. 6839) , cum antea, Augusti certe tem-
poribtts , navibus iter fecissent usi fossa qtiae et ipsa Decennovium appellabalur
(Procop. Goth. 1, 41); cf. etiam Mommsen C. X p. 684,- Nissen ital. Landesk. I
p. 326 seq. — 3) id, 4) admirandam altera basis. — 5) Conferendae sunt epistulae
regis Theoderici nomine scriptae a Cassiodorio ad senalum urbis Romae (var. 2, 32)
et ad Decium virum illustrem, pairicium (ib. 53), ex quibus apparet, Decium pro-
misisse paludes Pomptinas exsiccare, sed ea condicione ut agri exsiccati ipsius
essent. Consul ordinarius videtur Decius fuisse a. 486 (cf. de Rossi inscr. chr. I
p. 492). — 6) Insere fuerant. — 7) ataviis altera basis. — 8) De hoc signo explica-
tionis incertae post Bruzzam ann. inst. arch. 1877 p. 58 seq. dixit J. FriedUinder
Zeitschr. f. Num. 6, 1879 p. 267.

828 reg. d. n. Theode|rico, bono Rome.
828* reg. d. n. Theode]rico, felix Roma.
Tegulae reperiri solitae in urbe Roma (Xf^ 1663. 1669).

829 + d. n. Atalaricus rex + | gloriosissimus has | sedis spectaculi,
anno | regni sui tertio^ fieri | feliciter precepet.

Ticini (F 6418 vidit Mom/nsen). — \) A. 328 Sept.-329 Aug.

830 fines I inter | Vanda|los et | [Gojthos |

Lilybaei (Marsalae) (X7232 deseripsit saec. XVII Gualterus). — Theodericum
Amalefridae sorori cum nuberet Trasamundo regi Wandalorum (496— 325) , dono
dedisse xal zcSv ^ixsUaq dxQojTTjQlwv ovzwv av, o Srj xakovai AiXv^aiov narrat
Procopius bell. Fand. I. 8.

Tituli imperatorum Orientis reperti in Occidente.

831 . .' nutu divino feliciss. temporib. piissimor. dom|minor. (sic)
nostror. lustiniani et Theodorae | Augg., post abscisos ex Africa Vandalos |
extinctamque per Solomonem, gloriosiss. | et excell. magistro militum, ex

Tituli imperatorum domusque imperatoriae. 185

consul. , praefect. | Libyae ac patricio^ universam Maurusiam gentem, |
provi[denfm cjMsJdem aeminentissimi viri The|veste [ctKtYasj a [/■jundament.
aedificata est.^

Theveste in arcu, extructo in honorem Severi et luliae Domnae, quo usi tunt
aevo Byzantio cum 7iova moenia fierent (FIII 4865, cf. Eph. epigr. S, 647). —

1) Initio periit signum crucis praemitti solilu7n inscriptionibus imperatorttm inde
a lustiniano. — 2) De Solo7none cf. Procop. Fandal. 2, 10—15. 19. SO ; occisus est
a. 345 (ib. 2, 21). — 3) yld restitutiones 7noenium civitatium Africanarum sub
lusliniano spectant praeterea tituli FIII 101. 102. 2o9. 700. 12o9. 2093. 4677. 4799.
8485. 8803. Eph. ep. 5, 799, in quormj/i plerisque nominatur idem Solomo.

832 -P imperante d. n. piissirao ac triumphali semper lustiniano p.
p.^ Aug., ann. XXXVIIIF, | Narses vir gloriosissimus , ex praeposito sacri
palatii, ex cons. | atque patricius, post victoriam Gothicam, ipsis eorum
regibus | celeritate mirabili conflictu publico superatis atque prostratis, |
Hbertate urbis Romae ac totius Italiae restituta, pontem viae Salariae us|que
ad aquam a nefandissimo Totila tyranno distructum, purgato fluminis alveo j
in meliorem statum quam quondam fuerat, renovavit.

^Quam bene curbati directa est semita pontis,
alque interruptum continualur iter!
Calcamus rapidas subiecti gurgitis undas,
et libet iratae cernere murmur aquae.
5 Ite igitur faciles per gaudia vestra, Quirites,
et Narsim resonans plausus ubique canat.
Qui poluit rigidas Gothorum subdere mentes,
hic docuit durum flumina ferre iugum.
Prope Romam in ponte Salario super Anienem strato (F1 1199 saepe descripta,
primum ab auctore syllogae Einsidlensis, donec pernit a. 1798). — 1) Perpetuo. —

2) A. 363 post kal. April. (ante nuntiatam mortem lustiniani, qui decessit eo ipso
anno d, 11 Nov.). — 3) Hic quoque a nonnullis auctoribus exhibetur signum crucis.

833 x^ salvis dominis nostris ;fristianissimis | et invictissimis impe-
ratoribus | lustino et Sofia Augustis', hanc munitionem | Tomas excellentis-
simus prefectus fehciter aedificavit.

Thibursici Bure (Tebursuk) provinciae Africae (FIII 1454 vidit Wilmanns).
— l) A. 36SJS78.

834 XQiGTog ^lovorivii) 2o[(fij] ^' «y»',^ ^aoiXioojj]
Ti^SQiij)^ t', kni toiOLV 6X\fig x^ovog erQaTce ■Av8og\
vevoev avaor^oai rdde [reixea, TiakXog a^erQov].
Obtullit imperio praefectus

In Byzacio, non loTige a vico marilimo M'hares, ubi fortasse fuerunt Maco-
mades minores (VIII 10498 Tissot deseripsit ad ectypum). Fersiculos Graecos ex-
plevit fyHamowitz. — 1) Intellegitur Tiberius Constantinus, Caesar a luitino dictus
a. 374.

186 Caput II.

835 (crux, cum litteris adscriptis S R Q A^ quisquis ardua turrium miraris
culmina | vestibulumq. urbis duplici porta firmatum, | dextra levaq. binos
porticos arcos, | quibus superum ponitur camera curva convexaq.^: | Comen-
ciolus^ sic haec iussit palricius, j missus a Mauricio Aug. contra hostes
barbaros, | magnus virtute magister mil. Spaniae |

Sic seraper Hispania tah rectore laeletur, |
Dum poli rotantur dumq(ue) sol circuit orbem. j
Ann. VIII Aug.^ ind. VIII.^

Carthagine nova (II 5420 descr. Huebner), — 1) Porlam, qnae ciim tvrribus itixta

positis hic describitur, non multum diversam fuisse a portis oppidorum ex Romana

aetate superstitibus recte notavit Huebner. — 2) Hic vir passim memoratur apud Theo-

phylactum Simocattam (inde sua habet Theophanes chronogr., I p. 2S3 seq. ed. de

Boor cf. II p. 659); occisus est una cum Mauricio a. 602. De expeditione eitis

Hispanica praeterea nihil traditur. — 3) Annus octavus Mauricii Augusti fuit

15 Aug. S89IS90. — 4) Indictio octana, quae sola inddit in Mauricii regnum, est

4 Sept. S89IS90. — Titulus videtur incisus ante finem anni S89, si vere Comenciolus

eo anno in Thraciam missus est (cf. Clinton fast. Rom. II p. 4S2).
__

[imp. Caesar] Cripid. pius fel. incl. vict. a[c triumf. semper Aug.]

fuisse ad necessariam in

[a]quaeductuum eiusd. civi[faa's]

[co]nslituta Smaragdum' v

Ravennae (XI H vidit Bormann). — 1) Smaragdus exarchus Ravennae fuit
ab a. S85 usque ad a. 388, iterumque ab a. 602 ad a. 609 (cf. Paulus hist. Lang.
5, 18. 26. 4, 23. 28. 52), imperator igitur, cuius nomine titulus positus est, aut Mau-
ricius fuit aut Phocas. Ad illum revocavit titulum Bormann propterea quod illum
appellatione Gepidici usum esse constat ex epistula eius ad Childebertum regem
Francorum (edita a Duchesnio hist. Franc. script. I p. 872 et postea ab aliis),
cuius hoc est initium: in nomine domine dei nostri lesu Christi imperator Caesar
Flavius Matcricius Tiberius fidelis in Christo mansuetus maximus beneficus pacificus
Alajnannicus Gothicus Anticus Alanicus Fandalicus Herulicus Gipidicus AfHcus
pius felix inclytus victor ac triumphator semper Augustus Childeberto viro glo-
rioso regi Francorum. — Ceterum exiguam tantum tituli partem superesse apparet.

837 4-optimo clementiss[mo|)iVsst]moque | principi, domino n. F[ocae'
imperat\oT'\ j perpetuo, a d(e)o coronato, [^Jriumphatori | semper Augusto, [
Smaragdus ex praepos. sacri palatii | ac patricius et exarchus Italiae^, |
devotus eius clementiae, | pro innumerabilibus pietatis eius ] beneficiis, et
pro quiete | procurata Ital. ac conservata libertate, | hanc sta[fuam maie-
sfajtis eius | auri splend[ore fulgen^i^m huic | sublimi colu[m]na[e ad\
perennem | ipsius gloriam imposuit ac dedicavit, | die prima mensis Augusti,
indict. und.^ | p. c/ pietatis eius anno quinto.*

Romae in foro in basi columnae omni tempore visae, sed basis cum inscriptione
eruderata est anno demum 1815 (T1 1200). Qui nuper inscriptionein repositam esse
in locum antiquioris erasae affirjnavit indeque conclusit, in colunma olim alii de-
dieatam iussu Smaragdi statuam Phocae collocatam esse, Nicholsius (Archaeologia

Titnli imperatomm domnsqae imperatoriae. 187

vol. 32, 1890 p. 48516), videtur erravUse (Huelsen Roem. Mitth. 4889 p. 242). —
1) Phocas imperavit Constantinopoli ab a. 602 ad a. 610. — 2) De Smaragdo cf.
ad N. 856. — 3) Significatur d. 4 Aug. 608. — 4) Post consulatum. — 5) Phocas
eonsul processit a. 60i (cf. Clinton fast. R. vot. IJ p. 438); cum autem iempus in-
scriptionis positae certum sit ex indictione, apparet connumerari ipsum annum
consulatus , de qua consuetudine cf. de Rossi inscr. chr. I p. XLIl et ad n. 4117,
item Mommsen Neues Archiv f. alt. deutsche Gesch. 16, 1891 p. 33 not. 4. 3.

Ad hanc inscriptionem nostris temporibus incisus est titulus VIII 40329, cui
originem Africanam attribuit falsarius (cf. Eph. epigr. S, 4224).

838 [ojperibus magnis ex inmine-

[nti] s fortis qua de re introitus

dimus laudes felicissimis

[temporihis dominorum nosjtrorum Eraclio et Eraclio*

.... tino et Eudocia
samiei.

Agust

tissimus •

cum eius co

m perducxit

Prope Theveste duo fragmenta eiusdem lapidis (FIII 10681 12 cf. Eph. ep.
S, 660). — 1) Intellegitur Heraclius (610 — 641) cum filio Heraclio iuniore Constan-
tino et filia Eudocia.

839 +in temporibus Constantini imperatori[s, F]V Gregorio patricio^ {
loannes dux de Tigisi' ofiFeret domum dei. + Armenus.*

Thamugadi (FIIl 2589 vidit fFilmanns). — 1) imperatori bel lapis. — 2) Gre-
gorius patricitu Africae qui memoratur etiam in annalibus ecclesiae propterea, quod
coram eo habita est disputatio quaedam de natura Christi (Mansi act. concil. 10
p. 709 seq.), cum descivisset ab imperatore a. p. Chr.646, anno insequenU ab Arabibtts
victus et interfectus est teste Theophane chronogr. (p. 545 ed. de Boor). Similia
narrantur a Fredegario qui dicilur chron. 4, 81 et in annaiibus quibusdam Arabum.
Cf. Morcelli Africa christ. 5 p. 570 seq.; Tauxier revue africaine 4885 p. 284 seq. Sub
nomine Constantini intellegendus igitur est is qui plet^mqite vocatur Constans,
HeracUi nepos, qui regnavit ab a. 644 ad a. 668. Eiusdem patricii Gregorii nomen
legitur etiam in bullis plumbeis repertis in Africa (FIII 10965). — 3) De Tigiti
oppido Numidiae cf. C. FIIl p. 960. — 4) Non inteUegitur (ad loannem trahit
Tauxier l. c. p. 288).

CAPVT III.

TITYLI EEGYM ET PRINCIPYM NATIONYM
EXTERAEYM.

840 regi lubae^ i*e[^is] | lubae filio, regi[s] | lempsalis n., regis
Gau[rfae]^ | pronepoti, regis Masiniss[ae] | pronepotis nepoti^, | Ilvir quinq.\
patrono, | coloni.

Carthagine nova (II 5417 descr. Huebner). — 1) Est rex Mauretaniae litteratis-
simus , filius eius lubae qui victus est ad Thapsum a. 708. — 2) Gauda hie filius
fuit Mastanabalis, nepos Masinissae (Sallust. lug. 63 Dio fr. 89, 4). — 3) Abnepos
Masinissae non dicitur, quoniam abnepotis vocabulum illis temporibus nondum ex-
cogifatum erat a iuris auctoribus (Mommsen). — 4) lubam Carthagine nova duo-
virum quinquennalem fuisse praeterea testes sunt nummi ap. Eckhel4, 138, L. Mueller
numism. de 1'Afrique 5 p. 111 n. 108 ; fuit duovir etiam Gadibus, teste Avieno ora
marit. 284.

841 [r]egi Ptolemae[o] | reg. Iiibae f.\ \ L. Caecilius Rufus | Agilis
f., honoribus | omnibus patriae | suae consummatis, | d. s. p. f. c. et con-
sacravit.

Algerit, ubi fuit Icosium (FIII 9237 vidit Wilmanns). — 1) Plolemaeits hibae
filius regno et vita privatus est a Caligula a. p. Chr. 40.

Liberti lubae et Ptolemaei, lulii plerique appellati , occurrunt non solum in
titulis Africanis (VIII 9544 seq.; Eph. ep. 3, 1012—1021) sed etiam Romue (FI 20409).

842 Seraspadanes, Phraatis [ Arsacis r6gum r6gis f., | Parthus. |
Rhodaspes, Phraatis | Arsacis regum regis f., | Parthus. |

Romae (FI 1799 saepius descripta saec. XFI). — A Phraate quattuor filios

Seraspadanem Rhodaspem Phraatem Fononem Tiiio praesidi Syriae traditos esse

narrat Strabo 16,1,28 p. 748. Horum duos Romae diem obiisse hic titulus ostendit;

Fonones Phraatesque postea Parthis remissi sunt. Cf. Mommsen mon. Ancyr.^ eomm.

p. 141.

__

[imp. Caesar divi Traiani Parthici fil. divi] Nervae nepos Traianus
[Hadrianm Angustus pont. max., trib]amc. potest. VI \ cos. III

[fanum quod Phraatis regis regu]m Parth6rum fil. Arsacides

[fecerat, vetustate collaps]um restituit.
In Nemore Dianae (Nemi) rep. fragmentum epistylii marmorei (XIF 2216).
Supplevit Henzen. — \) A. 122.

Tituli regum et principum nationum exterarum.

189

844 [raiog 'lov'/i]iog ratov <&«/?.'

^^QTa^dadr]]g '^Qza^dadov

[i^l^og; ^aai/.iajg

\'^gioliaQ^dv]ov vhoyog

[«ujjffjfy Iviavr. '/.&

[C. Iidins C. f. Fah.] Arlabasdes
[Artabasdis fil{]ns, regis Ariobarzanis
[neyos vix\\\. anDos XXXVIII.

Romae , duo fragmenta eiusdem tabulae mamioreae (Huelsen bull. delV Inst.
1884 p. 206 qui composuit; Kaibel inscr. Gr. Sicil. Ital. 1S7i). — JSarrat Jugustus
(mon. Anc. 6, il) Ariobarzanem regis Artavasdis filium, regis Ariobarzanis nepotem,
a se datum esse regem Medis, petitum a legatione eius gentis. Pater eius Ariobar-
zanis, Artavasdes, supplex ad Augustum confugerat , ut ipse paullo ante narravit
(mon. Ancyr. 6, 1) a. 723 vel 72i (Dio 31, 16). Ex hac stirpe apparet oriundum
esse hunc Artabasdem. Alter homo eiusdem stirpis fuit [Iov]).ioq AQioliaQt^uv^riq
.... ^]aai/A(oq 'igio^a[Q^dvov vloq vel vlcDVoq] memoratus in fragmento Romae
rep. (Kaibel inscr. Gr. Sicil.Ital. 989). — Cf. de his regibus Medis Mommsen mon.
Ancyr^^ comm. p. 110 seq. (ubi pars huius tituli quae tum sola innotuerat , relata
est ad ipsum regem Artavasdem). — 1) Reges vel homines regiae stirpis ab Augusto
civitate donati, ideoque C. lulii dicti, tribum quoque videntur adepti esse imperatoris,
sciUcet Fabiam (cf. Kubitschek de tribi/um origine ac propagatione p. 116) : vide
N. 843 et C. I. Gr. 4311.

845

2.

C. lulius C. f.

Fab.* Antio-

chus Philo-

pappus, cos.,

frater Ar-

vaHs, alle-

ctus inter

praetori-

os ab imp.

Caesare

Nerva Traia-

no Optu-

rao Augus-

lo Germa-

nico Da-

cico*

Baai).€vg 'yivrioxog

{.'iaaij.iiog ^Av-

\ti6xov

3.
OiXoTianTrog
[EnKfdvovg
[BriOai€i;g

BaaUeig
.Avriox-
og OlA.6-

TtaTtTtog

^aaiXi-
wg ^Eni-

(pdvovg
Toi- ^ jiv-

xioyov

5.
Baaileig 2iA€V7cog

^AvTi6xov Ni-
[y.dT(og

190 Caput III.

Athenis in colle Musarum, qui est e regione arcis, in monumento trium aedi-
cularum, quarum duae (cum titulis 1. 2. 3) hodie quoque extant, tertia visa a
Cyriaco extabat saeculo XV (III 332. C. I. Gr. 362. C. I. Att. 3, 5S7). Dicatum fuit
monumentum, teste Pausania I, 28, 6 /lomini alicui ex Syria, scilicet ei sub cuiut
statua legebatnr titulus 3 et ad quem pertinebant nisi fallor etiam tituli 2 et 4
iuxta positi ab uiraque parte aediculae mediae; videtur enim his tribus titulis idem
homo nominari, in t. 3 more Atheniensi, in t. 2 more Romano, in t. 4 more domtis
regiae ex qua ei'at oriundus. Fuit autem oriundus, ut videnint multi, ex stirpe regum
Cornmage?ies, filius Epiphanis sive regis Epiphanis (regem eum appellat Tac. h. 2, 2SJ,
memorati a Tacito l. c. et a losepho ant. 19, 9, I. 20, 7, i. bell. 7, 7, 1 — 5, nepos
Antiochi qui ullimus, a Claudii temporibus usque ad a. p. Chr. 72, regnum Com-
magenes tenuit (cf. Mommsen Mitth. des arch. Inst. in Athen I p. 36 seq.). Idem esf
Philopappus memoratus a Plutarcho quaest. symp. 4, 10, 1. Idem posuit titulum nuper
rep. Lycosurae in Arcadia ('AQ/_aio?.. Jskriov 1890 p. 4S) nbi appellatur Baoi?.svg
'lov?.iog ^EnKfavrjq ^iXonannoq. Eidem positus est Athenis C. I. Att. 3, 78 (cf.
praeterea C. I. Att. 3, 738 d. 1020). Regis vocabulo ei licuisse uti notabile est. —
T. 1 videtur spectare ad Antiochum avum Philopappi (cf. supra), t. S ad Seleucum
7iotissimum regem Syriae, a quo per Laodiceam Antiochi Grypi filiam descende-
bant reges Commagenes (cf. Mo. l. c. p. 27 et stemma propositum ib. p. 39). Ceterum
vix potest dubitari quin Philopappus extruclo hoc rnonumento imitari voluerit atavum
suum Antiochum, temporibus Luculli et Pompeii regem Commagenes , qui monu-
mentum in Tauro monte extructum statuis titulisque maiorum suorum exomavit
(Puchstein Sitzungsber. der Berl. Akad. 1883 p. 49; Humann et Puchstein Reisen
in Kleinasien u. Nordsyrien p. 232 seq.). — 1) Be tribu Fabia cf. ad N. 844 not. 1. —
2) Traianus cum appelletur Optimus, non appelletur Partkicus (cf. supra N. 295. 297).,
titulus incisus est inter annos 114—116.

846 Sitalces divi | Augusti | opses Thracum.

lulia Phyllis, | soror eius.
Romae (FI 26608 descripsit Bormann).

847 Staio Esdragass. f. Voben.* | principi Trumplinorum , praef. |
[cjohort. Trumplinorum | [s]ub C. Vibio Pansa^ legato pro | [pr., ite\w?
Vindol., i[m]munis Caesaris | et suis. Messava Veci f. uxor.

Bovegni in valle Alpina Trumplinorum (Fal Trompia), supra Brixiam, rep.,
est Brixiae (F 4910 vidit Mommsen). — Trumplini memorantur inter gentes Alpinas
devictas ab Augusto in inscriptione Tropaei Alpium facti a. 747 vel 748 (Plin. h. n.
3,136). Hic iitulus pertinet ad principem aliquem eitis gentis^ auxiliis gentis suae
a Romanis praepositum, et insuper ab imperatore immunitate (a tributis puio)
donatum. — 1) Pagum aliquem Trumplinorum significari putat Mo. — 2) C. Fibius
Pansa non potest esse is, ui adnotat Mo., qui periit in consulatu a. 711, sed for-
tasse filius eius praeterea ignotus. — 3) Supplevit Mo,

848 M. lul. Cott[j] reg.^ 1 1." Paris t. f. i." | sibi et | M. lul. Eleuthero
1. I t[t\ lul. . . . asilae | p.

Tituli regum et principum nationum exterarum. 191

Segusione rep., nunc Taurinis (F 7296). — 1) De Cottio rege cf. supra N. 94.
— 2) Libertus. — 3) Testamento fieri iussit.

849 lulia Tyndaris, j C. luli regis \ Rhoemetalcaes ^ 1., | fecit sibi et
suis et I libertis libertabus | posterisque eorum. | In fr. p. XII, in agro
p. XII.

Romae ut videtur rep., nunc Perusiae (FI 20748 vidit Bormann). — 1) For-
tasse ultimus rex Thraciae defunctus a. 46.

850 ex voto I Matri deum mag. ] Diacritamenae | [ijulia Tigranis* \
regis [l.]^ Ammia | [a] solo fecit idemque | dedicavit.

In agro Faleriorum rep. (XI 5080 descr. Garrucci). — 1) Fidetur significari
aut is Tigranes qui ab Jugusto (Mommsen ad mon. Ancyr.^ p. 446) aut is qui
a Nerone Armeniae praepositus est (Tac. ann. 44,26); ille occisus est Romae a. 36
(Tac. ann. 6, 40). — 2) f. traditvr; correxit Mo.

851 regem Ti. lul. Sau romaten \ ami[cum imp. popu liq. R.'' prae-
stanltissimum, c. I. f. S.^ | [e]x d. d.

Panticapaei (Kertsch) rep., est Odessae (III 783). — 1) Testibus nummis regnavit
ab anno p. Chr. circiter 92 j3 usque ada. 424 (Koehne musee Kotschoubey II p. 237 seq.;
Imhoof-Blumer Portrdtkopfe auf Miinzen hell. Folker p. 37). Eidem regi positi
sunt tituli Graece scripti C. I. Gr. 2423. 2424, memoratur C. I. Gr. 2430; etiam in
his titulis (cf. noL 2) appellatur (piXoxalaaQ xai (piXoQ(oiJLaioq. — 2) Amicum im-
peratoris populique Romani. — 3) Colonia luiia felix Sinope.

852 P. Aelio Rasparagano | regi Roxolanorum* | v. v. f.*

Polae rep., postea Tergeste, arca magna (F 32 cf. p. 4046 vidit Mommsen).
— 1) Nomina P. Aelii ostendunt hunc regem , qtiem captivum vel exulem Polae
vixisse statuendum est, vixisse sub Hadriano. Hadrianum cum rege Roxolanorum
pacem composuisse narrat vit. Hadr. 6 (Mo. l. c). — 2) Fivus vivo fecit.

853 P. Aelius Peregrinus, reg[is] | Sarmatarum Rasparagani | f., v.
f. sibi et Attiae Q. f. Procillae, lib. I[i6er]'tabusq. posterisq. eorum.

Polae, arca (F 53 vidit Mommsen).

854 d. m. I Ziai, | Tiati fil., | Dacae, uxori | Piepori regis | Coissto-
bocensis*, | Natoporus et | Drilgisa aviae | cariss. b. m. fecer.

Romae (FI 4804 descripsit solus Accursius). — 1) Coisstobocenses vix diversi
ru7it a Costobocis viemoratis potissimum propter incursionem quam fecerunt in
Graeciam temporibus M. Aurelii (vit. M. Ant. 22; Pausan. 40,34,3; lulii luliani
praefecli praetorio Commodi titulus infra edendus). His temporibus hic titulus non
multum videtur recentior esse.

855 d. m. I inemoris' | Eili^Aureli | Canarlhae, | principis gentium j
Baquatium^ | qui vixit | ann. XVI.

Romae (Fl 4800 vidit de Rossi). — 1) Scrib. meinoriae, 2) Aeli (potius qvam
Memoris fili>. — 3) De Baquatibus populo Mauretaniae cf. C. FIII 9665.

192 Caput III.

856 d. [m.] I Sept. Aistomodio, | reg. Germ.*, | Septimii Philippu[s] |
et Heliodorus | fratri incompar.

Carnunti (Pelronell) rep. (III 44S3 vidit Mommsen). — 1) Regulus gentis Ger-
manicae praeterea ignotus, a Septimio Severo civitate donatus.

857 d. m. I Abgar* j Prahates'' 1 fihus, rex | principis^ Orrhenoru, |
Hodda I coniugi bene | merenti fec.

Romae (F1 1797 vidit Henzen). — 1) Henzeno videlur hic esse Abgar {AvyaQoq)
Osrhoenae rex , a Severo coniiter Romae receptus (Dio 79, 16; Herod. S, 9, 2), a
Caracalla in vincula coniectus (Dio 77, 12), Gutschmidio (Untersuch. ilber d. Ge-
schichte des Konigreichs Osroene, Mcm. de VAcademie de St. Petersbourg XXXF,
4887 p. 4S) Abgar is, quem in regnum avitum restitutum esse sub Gordiano docent
nummi (Eckhel 5,316) ; e7im tamen umquam Romae fuisse mera est coniectura. — 2)Nisi
plura turbata sunt, videtur legendum esse Phraatis et principis vocabulum delendum
(Mo.). (Gutschmidio videtur Abgar, qui et Phraates, dici rex Osrhoenorum, idem
filius principis ; patre^n enim eius, Mannum dictum in nummis, regis nomine ab-
stinuisse). — Ad eiusdem domus regiae homines speciat alter titulus Romae repertus,
scriptus versibus Graecis, ap. Kaibel ep. Gr. S85 = Inscr. Gr. Ital. Sicil. 1513.

858 Numidarum prima mulierum [
Plancina, genere regio, |
bona mater, bona coniunx, |
hic sum sepulta multis |
[ijacrimis meorum amaris, |

matrona honesta praeter ahas femina[s], |
hic sum sepulta exorta genere regio, |
ter denos annos et ter ternos functa cura |
bonarum feminarum. Q. [ijrruntius Mas. fi[/.[.
Prope Siccam Feneriam provinciae Africae rep. (Eph. ep. 3, 655 Schmidt
vidit eclypum).

859 pro sal. et incol. reg. Masunae gent. | Maur. et Romanor.', cast-
rura. edific. aMas|givini^ pref. de Safar.^ * iidir.* proc. cast|ra Severian.',
quem Masuna AUava posuit | et Maxim. proc. Alt. perfec, p. p. CCCCLXVHH.^

/n Mauretania loeo dicto Hadjar er-Riim, iam Lamoriciere, 7/bi fiiit Altava,
rep. a. 1S77 (VIII 9853 cf. p. 973 vidit fFilmanns). — 1) Maaacovag regulus Ma7i-
ronim, quem narrat Procopius (bell. Fand. 2, 15) anno 353 Romanis se i7inxisse,
fortasse idem est, ut vidit Mommsen, atque hic Masuna. Eo tempore, quo hic titulus
positus est (cf. not. 6), cum Fandali Carthagine dominarentur , sive eum ipsum,
sive alitim ei7isdem nominis et condicionis , appellatum esse regem gentium Mau-
rarum (sive Maurorum) et Ro7nanorum, valde notabile est. — 2) Idem sine dubio
Maurum nomen occurit, ut monuit Mommsen, apud Corippum lohann. i, 934. —
3) Safar videtur fuisse oppidum Mauretaniae vicinum Altavae, cf. C. FIII p. 858.
— 4) Focab7ilum obsc7irum. Fillefossius legit Ildir, p7itans Ildericum aliquem 7ina
C7im Masgivine cast/nim aedificasse. — 5) Castra Severiana et ipsa oppidum fuerunt
Mauretaniae. — 6) Positum (?) provinciae (anno) 469, i. e. anno p. Chr, 308. (De
aera provinciae Mauretaniae cf. C. FIII p. 1062).

Tituli regum et priQcipum nationum exterarum. 193

860 + Geilamir rex Vandalorum et Alanorum.

Prope Feltriam rep., vas argentettm (Eph. ep. S, 826). — Feltriam venisse vas
coniecit Mommsen (Archiv der Gesellsch. f, dltere deutsche Geschichte nil 1885
p. 3SS) ex praeda Hipponiensi.

861 + condidit Antigonus 1 haec moenia fortia F^oenis, |
surgentemq. dedit | raviem contemnere ponti. +

Sidone (111 6037 delineavit de Saulcy). Seriptum esse saec. p, Chr. quinto vel
sexto ivdicat Sauley ; idem vidit celebrari hoc litulo Antigonum Philippi filium, Ale-
xandri Magni ducem, Phoenices per magnam partem annorum ante Chr. 518 — 501
dominum.

Obssad, loscripUones Latiaae. 13

CAPVT IIII.

TITYLI YIROEYM ET MYLIERyM ORDINIS
SENATORIL

862 C. Poplicio L. f. Bibiilo aed. pl.\ honoris | virtutisque caussa
senatus | consulto populique iussu locus | monumento, quo ipse postereique (
eius inferrentur, publice datus est.

Romae in monumento, cuius frons superest ad bivium vianim diclarum Mar-
forio etMacel de' Corvi (1 65S. Fl 1519; Ritschl tab. LXXXIll). Idem titulus repetitus
erat in latere ntinc maxima ex parte tecto. — 1) Incertum num hic sit C. Poblicius
Bibulus tribunus (non aedilis) plebis a. S4S (Liv. 37, W). Monumentmn certe
factum esse aliquanto postea quam ille vixit, septimo fere a. u. e. saeculo, litterae
inscriptionis indicant. (L. Publicius Bibulus tribunus militvm a. S58 memoratiir
a Livio 22, S5 ; L. Poblici Bibuli alicuius Ubertus est VI 9694.)

863 Ser. Sulpicius Ser. f.

Galba cos.
ped. quadr. XXX.
Romae in fronte monumenti eriiti a. 188S suh Aventino ad montem Testaceum
(Gatti Rom. Mitth. 1886 p. 62 cf. p. 71). Pertinet aut ad consulem anni 610 aut ad
consulem a. 646. Cf X 6525.

864 Italicei j L. Cornelium Sc[tjp]i[owe]m ' | honoris causa.
Halacsae in ora Siciliae (I S55. X 74S9 bis descripta ut videtur, saec. XFI

et a Gualterio, saec. XFII ineunte). — 1) SCHIZIAM vel SCFIIZIVM apographa.
Mommsenus rettulit ad L. Scipionem fratrem Africani, consuleyn a. S64, qui fuit
praetor Siciliae a. u. c. S61 (Liv. 54, S4. SS ; Cicero de orat. 2,69,280).

865 [L. Licininm L. /".] Lucullum pro q.' | p[opulus Athejniensis et
Italicei et | Graece[j qne]i insula negotiantur.

Deli rep. basis fragmeiita (III S. 7257). — 1) Pro quaestore LueuHus Asiae
praefuit ab a. circiter 667 ad a. 6174 (Cic. acad. pr. 2, 1, 1 ; Plut. Luc. 4 cf. etiam
supra N. 60). — Graecos titulos eidem Lucullo pro quaestore Asiam regenti positos
affert Mu. l. c.

A. Terentium A. [f. Yarronemy Italicei et Graecei quei [Deli
consistunt. \ .A\vXov TeqivTLOv .AvXov vibv Ov[aQQiova GXQarriybv \
'^P]io(.iaiajv, 'iTaXrAol xai ElXrjveg ol xaT^oixovvTsg

Tituli viroram et malierum ordinis senatorii. 195

Deli rep. in plintho statuae (III S. 7249). — 1) Mommsenus l. c. refert ad Far-
ronem eum qni a. (179 ex Asia provincia repetundarum accusatus ett (Pseudo-Asconiiu
in div. 7, 2i p. i09 Or.).

867 Q. Caecilio C. f. Metelo | imperatori Italici | quei Argeis nego-
tiaotur.

Argis (IS9o. 111331 ; Wtschl tab. LXXa). — Mommserius rettulit ad Q. Metellum
cos. a. 683, devictorem Cretae a. 686 — 688, ex qua rettulit Crelici agnomen et trium-
phavit a. 692. Eiusdetn est titubis Alheniensis C. I. Att. 5, S6S.

868 Q. Maarcium Q. [f. RegemY \ Italicei quei negotianfft/r Argeis\ \
Koivrov Madg/.io[v'^ Koiv\rov vibv ^Prjya lTa).[iy.oi].

Argis (III S52 III S. 726S descr. Lebas). — 1) Consul a. 687. — 2) MAARKIO

lapis (cum R Latina).

Q. Pompeius Q. f. Ruf. | cos.

869* L. Cornelius L. f. Sulla procos.

Deli rep,, Lases xtatuaruvi (III S. 7258. 7234 Mommsen vidit ectypa). — Q. Pom-
peius et L. Sulla consules fuerunt a. 666; itle occisus est in ipso consulatu. Titulos
positos esse putat Mommsenus ineunte a. 667, antequam Sulla, victis in Graecia
Mithridaiis copiis, imperator acclamatus esset.

870 L. Cornelio L, [f.] \ SuIIae Feleici | imperatori | publice.
Suessae rep. (X 47S4 deser. Zangemeister). — Tiiulus videiur posiius antequam

Sulla dictator creatus essei, id est ante finem anni 672. Suessanos Sullae Campa-
niam occupanti inter primos sese dedidisse intellegitur ex Appiano b. civ. 4, 8S.

871 L. Cornelio L. f. | Sullae Feleici | dictatori | leiberteini.'
Traiecti in ora Campaniae , ubi fueruni Minturnae , sed eo advecia foriasse

ex urbe Roma medio aevo (I S8S. FI 4298. X 6007 vidit Mommsen). — 1) Mommseno
videntur intellegendi esse Cornelii liberiini, de quibus Appianus b. c. 4, 400. 404.

872 L. Cornelio L. f. | Sullae Felici | dictatori | vicus laci Fund.
Romae in Quirinali rep., nunc Neapoli (I S84. FI 4297 ; Ritschl tab. LXIXa).

873 L. Cornelio L. [/".] | SuUai Feelicft] | dic.

Clusii (1586. XI 2402; RiUchl tab. LXIXb).

874 L. Cornelio L. f. SuI[/aeJ | Felici, dictato[rij, | publice statuia.
Albae ad lacum Fucinum rep. (IX 5948 vidit Mommsen).

875 Cn. Calpurnius | Cn. f. Piso, | quaestor pro pr. ex s. c. | pro-
vinciam Hispaniam | citeriorem optinuit.*

Romae (I 398. f'I 42f76 descr. Smetius ali/que). — i) Piso hic esi Catilinae
socius propier suspicionem urbanae coniurationis^ cum quaesior esset (a. 689), ultro
in Hispaniam missus, in qua occisus est (Sallust. Cat. 48, Suet. Caes. 9, Asconius
p. 66. 94 Or., Dio 36, 27).

876 Cn. Pompeio Cn. f. | Magno ( imper. iter.'

Clusii (XI 2404 vidit Bormann cf. 1646). — 1) Pompeium ut ler iriumphavit
(Cic. pro Balb. 6, 46) , etiam ter imperatorem appellatum esse constat ex titulis

13*

196 Caput mi.

Iliensi C. 1. Gr. 5608 et Pompeiopolilano Bull. de corr. kell. 1888 p, 427: videtur
igitur hic titulus positus ante tertium eius triuynphum (a. 695).

877 [Cn. P]ompeio Cn. \f. \ Ma]gno irilp., cos. ter', | [pajtrono,
publice.

Auximi (I 613. IX S857 ; Riischl tab. LXXXVI c). — 1) Co?isul futt Pompeius
a. u. c. 684. 699. 702.

878 L. Afr[a]nio A. f. | cos.^ | consc[r]ip. et c[ol.] \ col. Vale[nf].^
In vico Piceni Cossignano inter Asculum et Cupram maritimam (1 601. IXS27S:

Ritschl tab. LXXXFIb). — 1) Consul a. u. c. 694, notus potissimum ex historia
belli gesti inter Caesarem et Pompeium. — 2) Mommseno videtur intellegenda
colonia Falentia Hispaniae citerioris , cuius decuriones sive conscripti et coloni
Afranio titulum posuerint in villa eius Picena. Cf. etiam Borghesi op. 8 p. ^OO,

879 M. Favonio M. V \ leg. | popul. Agrigent.

TarraciJiae (X €516 semel descripta saec. XF). — 1) Mommseno videtur esse
amicus M. Catonis, qui legatione suscepta in Siciliam aliquo modo de populo Agri-
gentino bene merere potuit; Tarracina fortasse fuit oriundus.

880 L. Caecilio L. f. Rufo q., tr. pl., pr. pro cos.' (ab alio latere)
dis manibus L. Caecili Rufi.

Marini in agro Albano (I 659. XIF 2464 servavit lucundus). — Fidetur esse
L. Caecilius Rufus (cognomen ponit solus Asconius in Mil. p. 48 Or.), frater uterinus
P. Sullae, Ir. pl. a. 691, praetor a. 697, saepius memoratus a Cicerone. — ^) Cf, N. 885
not. 2.

881 Caeciliae | Q. Cretici f. | Metellae' ^rassi."

Prope Romam in via Appia in sepulcro magno rotundo viilgo Capo di Bove
(y 11274; Ritschl tab. LXXXIFd). — 1) Filia Q. Caecilii Metelli Cretici consulis
a. 68S. — 2) Maritus Crassus ignotus est.

882 P. Claudius P. f. | Ap. n. Ap. pron. | Pulcher q., quaesitor',
pr., augur.

Romae rep. vas ex alabastro, nunc Parisiis (F1 1282; Ritschl tab. LXXXF f).
— Est filius P. Clodii inimici Ciceronis (memoratus a Val. Max. 5, S, 5) cf. Borghesi.
opp, 3, 176; Mommsen ap. Ritschl l. c. enarr. p. 75. — 1) De hoc munere cf. Mo,
Staat^r. II ^ p. S86 not. 2.

883 M. Coelio M. f. Viniciano* | pr. pro cos.% tr. pL, q., | Opsilia
uxor fecit.

Prope Tusculum (I 641. XI F 2602. Ritschl tab. LXXXIXc). — 1) Memoratur
a Caelio ap. Cic. ad fam. 8, 4, 5 et a scriptore belli Alex. c. 77. Tribunus plebis
videtur fuisse a. 701 ; a. 707 a Caesare cum duabus legionibus Ponto praefectus est,
quod munus omittitur in inscriptione. — 2) Mommseno videntur in hoc titulo et
aliis eiusdem aut non multum diversae aetatis (N. 880. 902) non duo diversi honores
significari, proconsulatus et praetura, sed solus honor praetoris provincialis appel
latione proconsulis ornati (C. I p. 188, Staatsr. IP p. 6S0 not. 2), ut Vinicianus
fuerit praetor pro consule.

Tituli virorum et molierum ordinis senatorii. 197

884 [L iVonJio L. fil. ] [ispjrenati prop[r. cjoloni et incolae | patrono.
Falentiae (falence) prov. Narbonensis (XII 1748 descr. Allmer qui et v. 2

supplevit). ludice Hirschfeldio pertinet ad L. Nonium Asprenatem, qui pro consule

a. 708 et 709 in exercitu Caesaris bellis Africano et Hispaniensi interfuit (Caesar
bell. Afric. 80, Hispan. 10, cf. Catuli. carm. 52, Plinius h. n. 57, 81).

885 L. Staio Sex. f. | Murco.'

Prope Sulmonem in vico dicto Introdacqua (1X3080 vidit Dressel). — 1) Fidetur
L. Staiiu Murcus (praenomen habent Cicero PhiL 11, 12, 30 et Dio i7, 27. 48, 19;
gentilicium plerique codices mutaverunt) , legatiu Caesaris dictatoris a. 708 (Caes.

b. c. 5, 1S) , postea praetor et imperator (Fell. 2, 69), saepius memoratus a. 710 et
insequentibns, interfectus a Sex. Pompeio. — Ceterum eiusdem nominis miles videiur
memorari ap. Tac. hist. 1, 43.

886 L. Munatius L. f. L. n. L. pron. | Plancus cos., cens.*, imp.
iter., Vllvir | epulon., triump. ex Raetis^ aedem Saturni [ fecit de manibis',
agros divisit in Italia | Beneventi^, in Gallia colonias deduxit | Lugudunum
et Rauficam.*

Prope Gaetam ioco antiquo in mausoleo quod vu/go dicitur Torre d^Orlando
(X 6087). — 1) Consul fuit a. 712, censor a. 732. — 2) 29 Dec. 711 (fast. Cap.;
fasl. Barb.). — 3) Cf. supra ad N. 41. — 4) Beneventum fuit inter oppida a trium-
viris rei publicae constituendae a. 712 militibus destinala (Appian. l. c. 4, 5; de
colonia Benevento cf. Mo. IX p. 136). — 5) A. 710 vel 711 cum proconsule Galliam
comatam regeret; de Lugduno condito cf. praeterea Dio 46, SO; Hieronymus chron.
ad a. 1992.

887 L. Menimius C. f. Gal.* q., tr. p[Z.]'i I frumenti curator ex s.
c^ j praefectus leg. XXVI et VII | Lucae ad agros dividundos^ j pontifex
Albanus. | Memmia filia testamento suo fieri iussit.

Romae (Fl 1460 XI F 2264 vidit Henzen). — 1) Tribu Galeria. Nota tribum
usurpatam ab homine ordinis senatorii, cum cognomine careret. Similiter aHi Mem-
mii, quorum alter fortasse huius Memmii fuit avus, nummis a se cusis inscripserunt
L. Memmi Gal. et L. C. Memies L. f. Gal. (Mommsen Rom. Miinzen p. 575. 597). —
2) Incertum num exciderit mentio praeturae. — 3) Cf. Mommsen Staatsr. II^ 672
not. 2. — 4) Aut pott belhtm Philippense, aut post Actiacum (cf. Mommsen Uerm.
16, 171).

888 L. Cornelio L. [f.] | Balbo cos.', patr[onoJ, | d. c. d.'

Capuae (X 3854; Ritschl tab. LXXXFe). — 1) Consul suffectus ftut a. 714.
— 2) De conscriptorum decrelo.

C. Calvisius C. f. | Sabinus cos., | imp.' | XCVI.
Inter Casinum et Teanum rep. loco dicio Monte Rotondo, columna miliaria
viae Latinae (X 6901 vidit Mommsen; coiumnae ab hac non diversae, praeterquam
numero milium, sunl X 6895. 6897—6900). — 1) Consul fuit a. 715, triumphavit ex
Hispania a. 726 (lab. triumph. Barberin.). Fiam Latinam refecit e manubiis (cf.
Suet. Aug. 30; Mommsen mon. Ancyr.* comm. p. 87).

890 Ap. Claudio C. f. Pulchro | cos.', imp., | Herculanenses post

iiiort.

198 Caput IIII.

Herculanei rep. in theatro, basis statuae (XH2i descripta saec. XFIII, nu?ic
latet). — 1) Consul fuit a. 746. — hi eodem theatro extabat titulus ab eodem positvs,
in quo appellabatur cos., imp., Vllvir. epulon. (X 1423).

891 cives Romani qui ) Mytileneis negotiantur | M. Titio* L. 1.^
procos., I praef. classis, | cos. desig., patrono, | honoris causa.

Mytilenis (III 433. III S. 7160 servavit Cyriacus). — 1) Co?isul fuit suffectus
a. 723. Eiusdem videtur esse titulus Au^imas IX S8S3. — 2) De praenomine patris
cf Mo. ad C. 1X4191.

892 M. Acilio M. f. Canino | q. urb., | negotiatores ex area | Saturni.'
Romae, rep. dicebatur Ostiae (1636. XIF 1S5 ; Ritschl tab. XCl l). — 1) ludice

Mommseno titulus antiquior est a?mo u. c. 726, quo curn aerarii Saturni quaesto-
ribus adempta esl.

893 T. Statilio | Tauro imp. III, cos. II, | patrono. — llici (Elcke)

provi?iciae Ta?'raconensis (II 5SS6 descr. Huebner).

893 * \T. Sta\i\\\o T. f. Tauro ] [ajuguri, cos.* iter., imp. ter, | [cm]-
rioni maximo. — Folceiis (Bucdno) i?i Lucania (X 409 semel descripta saec. XFI).
— 1) . . . ugurico cos. exemplum, praeterea acc?iratum.

T. Statilius Taurus consulatu funct?is est a. 717 et a. 728; imperator sine
dubio appellatus est i?i Africa, qiiam Caesari subiecit (Dio 49, 18), cum ex ea etia?n
triumphaverit, a. 720 (fast. Cap.) ; iteriim imperator fortasse appellatus est, ut con-
iecit Huebner, i?i Dalmatia (cf. Dio 49, 58), tertiuni in Hispania a. 72S (Dio Sl, 20).
Complu?-a sacerdotia eius significat Felleius 2, 127.

894 Sex. Appuleio Sex. f. j imp., cos.', auguri, | patrono.
Aeserniae (1X2637 vidit Mommse?i). — \)Fide.tur esse co?isul a. u. c. 72S (poUus

quam is qui fuit consul a. 767114 p. C). Imperator appellalus esl sine dubio in
Hispania, ex qua etiam triumphavit (a. 728, fast. Cap.; tab. tri?i?nph. Barb.). Ide?n
memoratur in titulo Pergami reperto hoc (Jahrb. der preuss. Kunslsamml. 1882 p.8S):
0 S?]ixoq irlfXTjasv ^Oxxaoviav zrjv KaiaaQoq pikv d6£?,^rjv [fi]r]Z£Qa Ss Ss^zov Ano-
lijiov xov acoTTJQoq zs xal svSQysrov.

895 C. Nonio C. f. M. n. Illlvir. | quinq., M. Nonius Gallus j imp.',
Vllvir epuL, filius | posuit.

Aeserniae (1X2642 vidit Dressel). — 1) Nonius Gallus a. 72S Treviros domuit
(Dio S1, 20).

896 M. Nonio M. f. | Balbo pr. pro cos.^ | Herculanenses.
896* M. Nonio M. f. Balbo | procos. | Nucherini municipes sui.
896* Volasenniae C. f. | Tertiae Balbi | decuriones et pleps | Her-

culanenses.

Herculanei rep. (X 1426. 1429. 143S, hae descriptae a soio Fabio Giordano,
illa translata in museum Neapolitanum). — Nonius Balbus, c??ius praeterea eodem
loco alii quoque tituli reperti sunt (X 1423. 1427. 1428. 1430 seq.), potest fuisse is
qui tribunus plebis fuit a. 722 (Dio SO, 2). — 1) Cf N. 883 ?iof. 2.

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 199

897 A. Terenlio A. f. ^arr. ( Murenae* | Ptolemaiei Cyrenens. | pa-
trono, dia TtQeajSevTwv ^Itd^cc}jMf.i!.iovog tov ^ATte^.Xa, 2ifiwvog tov
2iiia}vog.

Lanuvii rep., niinc Romae in museo Capitolino (XIF S109). — 1) j4ut consul
a. 751 (cf. C. I p. 430 ad a. 731, FI 13U), aut pater eius (Cic. ad fam. 46, 12, 6;
Caes. b. c. 5, 19).

898 M. Claudio C. f. Marcello' | palrono.

Pompeiis in foro triangulari, basis statnae (X832). — 1) Videlur esse gener
Augusti defunctus in aedilitate a. u. c. 731.

899 P. Silio I P. f. procos.' j patron. | d. d.

Aenonae in Dalmatia (1112973 cf. Eph. ep. 3, 591 descripserunt Cyriacus et
saec. XFII Gliubavaz Zarensis). — 1) pr. cos. pars codicum Cyriacanorum (cf.
Mo. l. c). — Consul fuit Silitts a. 754, proconsul Illyrici a. 758 cf. Dio 34, 20,
antequam ea provincia a senatu ad Caesarem transferretur a. 745. Eiusdem est
iitulus rep. Carthagine nova II 5414.

900 L. Calpurnio | L. f. Pisoni | pontif., cos.* | . . . .

Veleiae rep., nunc Parmae (XI 1182). — 1) Constil a. 759. Cf. Henzen act.
fratr. Arv. ind. p. 180.

901 . . Fonteio Q. f. | q.' | mancup. stipend.* | ex Africa.

Prope Romam rep. ad quintum miliarium viae Latinae, sed loco non suo (Lan-
eiani bull. arch. com. 1882 p. 160 n. 339). — 1) Titulum quaestori posuerunt mancipes
stipendiorum provinciae Afrieae.

902 M'. Cordi M'. f. | Rufl' | pr. pro cos.*, | aed. lustr., mon. sacr.^
Tusculi (XI F 2605). — 1) M\ Cordius Rufus is qui fuit triumvir monetalis

a. 703 vel paullo post testibus nummis (cf. Mommsen R. Miinzwesen p. 631. 637 ;
Cavedoni in Borghesii opp. I p. 269 not. 5), ab hoc non videtur diversus esse. —
2) Cf. N. 885 not. 2. — 3) Tusculi, unde erat oriundus (cf. Borghesi l. c. p. 270), Rufus
fuit aedilis lustralis et monitor sacrorum (cf. Mommsen mJts. Rhenan. 1864 p. 438).

903 Cn. Baebio Cn. [/".] | Tampilo Valae | Numoniano* |, q., pr. pro
cos., I Illvir. a. a. a. f. f., | viro.

Prope Romam rep. inter viam Appiam et Latinam, extat ad viam Appiam
(V1 1360). — 1) Vix est idem, ut voluit fVilmanns, atque C. Numonius Vaala, cuius
nomen legitur in nummis aureis aetatis Caesarianae, nam hic videtur fuisse quat-
tuorvir, non triumvir aere argento auro flando feriundo; potest fuisse eius filius.

904 C. Clodio C. f. Vestali' | procos., | Claudienses ex praefectura |
Claudia urbani, | patrono.

In colle S. Liberati prope Bracciano, ubi fuit Forum Clodii, rep. a. 1886
(XI 3510 a). — 1) Eiusdem sine dubio sunt nummi inscripti C. Glodius C. f. et ex altera
parte Vestalls (quod vocabulum coniungendum esse cum C. Clodii nomine nune
demum intellectum est). Eos Jiummos non anno 711, ut vulgo putabatur, sed potius
inter annos 717 et 738 cusos videri exposuit Mommsen Zeitschr. f. Num. 13, 1887
p. 204. Idem contecit Vestalem non conditorem fuisse Fori Clodii sive praefecturae
Claudiae (cf. Plin. h. n. 3, 32) , nam ea aetate qua hic vixit nova municipia non
appellabantur praefecturae, sed ex posteris conditoris.

200 Caput IIIL

905 Q- Sanquinius | Q. f. Stel.' | q., tr. pl., pr. | pro cos.

Prope Homavi rep. ad viam Aureliam (l 640. FI 1523 ; Ritschl tab. XCIm).
— 1) M. Sanquinius Q. f., triumvir monetalis a. 757 , testibus nummis (Eckhel S,
299. 500), huius Q. Sanquinii potest fiiisse frater vel, id quod voluit Borghesius
opp. I, 244, filius.

906 C. AppuUeius | M. f. Tappo | pr., aed., tr. pl., q., | iudex | quae-
stionis* 1 rerum capital.^

Aquileiae rep. (F 862 descripta saec. XFIII a duobus viris doctis). — 1) quae-
sitionis alier ex auctoribus. — 2) De hoc munere cf. Mo. Staatsr. II ^ p. 586. S89
not. 5; in fine coUocatur post consuetos honores utpote exlraordinarium.

907 Ofania C. f. | Quarta uxor. [ C. Papirius | C. f. Vel. Masso | tr.
mil., aed. pl., | q. iud., cur. fru.*

Romae in museo Vaticano (VI 1480). — 1) Quaesitor iudex, curator frumenti
(cf. Mommsen Herm. vol. 4 p. 364 not. 2, Staatsr. II ^ p. S86 not. 2 fin.).

908 T. Titius T. f. Ser. Tappo, XXVIvir. | T. Titius T. f. Ser. Pop-
palenus pater, | Gessia M.' f. mater, Titia T. f. Rufa soror. |

Parcitis heredi et vos insentibus dedite morti.^ |

Si quid mortui habent, hoc meum erit, cetera liq(ui). |

Arbitratu Q. Umbrici Q. f. Cla. Flacci. j H. m. h. n. s.

Nomenti rep., est Romae (XIV394S vidi ipse). — 1) ExpKcare teviptavit Mo.

C. XIV l. c.

909 C. Papirius C. f. Clu. Carbo tr. mil., | XXVIvir, q. pro pr. | An-
tullia Q. f. uxsor.

Romae in aedibus privatis (VI 1517 vidit Henzen).

910 M. Ilerennius M. f. | Mae. Rufus | praef. Cap. Cum.', q.
Alsii (Palo) in ora Etruriae (XI 3717). — 1) Praefectus Capuam Cumas.

911 P. Numicio | Picae Caesian6* | praef. equitum^ | Vlvir.^ q. pro
pr. I provinc. Asiae, tr. pl. | provincia Asia.

P. Numicio Picae | Caesiano ' praef. eq.^ |, Vlvir.^ q. pro pr. provinc.
Asiae, | tr. pl. | P. Cornelius Rufinus, C. Autronius Carus, | L. Pomponius
Aeschin., Sex. Aufidius Euhodus | Q. Cassidienus Nedym., T. Manhus In-
ventus, I C. Valerius Albanus, Sex. Aufidius Primigen. [ patrono.

Romae rep. a. 1S75 trapezophora duo marmorea eleganter sculpta (VI385S).
Temporum fere Augusti esse titulum ipsae litterae indicant (cf. Henzen mus. Rhen.
55,1878 p, 488). — 1) Filius puto Minuci (scr. Numici) Picae memorati a Varrone
r. r. 3, 2, 2. — 2) Fuit praefectus alae alicuius; qua militia, postea equitibus
Romanis reservata, sub Augusto etiam senatorii ordinis adulescentes fungebantur
(Suet. Aug. 58; cf. Mommsen Staatsr. I^ p. S^). — 3) Significatur seviratus tur-
marum equitum Romanorum.

912 M. Arrio M. f. | Maximo | Illvir. cap., praef. equ.', ( q. pro pr.,
aed. cu[r] . . .

Anagniae (X S911 vidit Mommsen). — 1) Cf N. 911 not. 2.

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 201

913 T. Mussidio Polliano | cos., pr., procos. provinc. | Gall. Narbon.,
tr. pl., q., I Xvir. stl. iiidic, ciir. viarum, | praef. frumenti dandi ex s. c.

Romae (Fl 1466 aliquoties descripta saec. XFllXFII). — Titiilum non certuvi,
sed probabile est esse temporum Augvsti (cf. Mommsen Staatsr. II ^ p. 669 not. S fin.).

914 Q. Propertius Q. f. Fab. |

C. Propertius Q. f. T. n. Fab. Postumus ] Illvir cap, et insequenti
anno pro | Illvir.*, q., pr. desig. ex s. c. viar. cur.*, pr. | ex s. c. pro aed.
cur. ius dixit^ procos. |

Q. Properti . . .

Romae (FI ISOl bis descripta saec. XFIII). — 1) Propertius videtur iterum
functus triumviratti (cf. Mommsen Slaatsr. P p. 676 not. 4), cum candidati de-
essent, id qvod sub Avgusto interdum accidisse narrat Dio S4, 26 sub a. 741. —
2) Cf. Mommsen Staatsr. IH p. 669 not. S. — 3) lurisdictionem aedilium saepius
praetoribus mandalam esse testatur Dio S5, 2 sub a. 726 (cf. Mommsen Staatsr. I ^
p. 676 not. 1).

915 P. Paquius, Scaevae et Flaviae filius, Consi et Didiae nepos, Barbi
et Dirutiae pronepos, | Scaeva', quaestor, decemvir stlitibus iudicandis ex
s. c^ post quaesturam, quattuorvir | capitalis ex s. c* post quaesturam
et decemviratum stlitium iudicandarum , tribunus plebis, | aedilis curulis, |
iudex quaestionis^ | praetor aerarii, | pro consule provinciam Cyprum opti-
nuit, I viar. cur. extra u. R. ex s. c in quinq.\ procos. iterum extra sortem
auctoritate Aug. Caesaris | et s. c. misso* ad componendum statum in reli-
quum provinciae Cypri, fetialis, | consobrinus idemque vir Flaviae Consi
liliae, I Scapulae neptis, | Barbi proneptis, simul cum ea conditus.

Flavia*, Consi et Sinniae filia, | Scapulae et Sinniae neptis, | Barbi et
Dirutiae | proneptis, consobrina eademque uxor P. Paquii Scaevae, filii
Scaevae, Consi ] nepotis, Barbi pronepotis, | simul cum eo condita.

Histonii, ingens sarcophagus duplex, in quo duo tituli perscripti (IX 284S,6
vidit Mommsen). — 1) Ad hunc P. Paquium Scaevam et uxorem eius Flaviam
praeterea pertinent tituli urbani FI 1485. 1484. Stemma eorum dedit Mommsen
IX l. c. — 2) Cf Mommsen Staatsr. IP p. 674 not. 1. — 3) Cf supra JS. 906 not. 2.
— 4) Fiarum curator extra urbem Romam ex senatus consulto in quinquennium
(cf. Mommsen Slaatsr. II^ p. 669). — 5) Scr. missus.

916 Cn. Pullio [../". . . .] | Pollioni, feti[a?i. Xviro] | sllitib. iud. ex
s. c, tr. pl., prae[fori], . . . . | procos. [pr]ovinciae Narb., \Jeg. imp. Caes.] \
Augus[ft t]n Gallia Comat[a itemqne] \ in Aquita[nia], Athena[s ivit ab
imp. Caes.] | Augusl[o] legatus in [Achaiam], Ilvir. quinquenna[/t • . .] |
Claudie [nses].

Prope Bracciano ad S. Libtrati, ubi fuit Forum Clodii (cf N. 904), rep.
(Mommsen revue de philologie 1890 p. 129 supplevit et commentario illustravit).

917 C. Cestius L. f. Pob. Epulo pr.', tr. pl., ] VllvSr epulonum. |
(Infra) opus apsolutum ex testamento diebus CCCXXX | arbitratu | [£.] Ponti
P. f. Cla. Melae heredis et Polhi 1.

202 Caput IIII.

Romae ad viam Ostiensem in pyramide marmorea (cf. Bunsen Beschr. fioms
5, 4 p. 433seqq.), sub Aureliano inclusa moenibus urbis (Fl 1374). — \) Fortasse
hic est C. Cestius praetor a. u. c. 7i0 (Cic. Phil. 3, iO, 26). Quisquis fuerit, mor-
tuus est aJite Agrippam, id est non jiost a. 742, ut colligitur ex N. 917".

917* M. Valerius Messalla Corvinus, | P. Rutilius Lupus, L. lunius
Silanus, \ L. Pontius Mela, D. Marius | INiger, lieredes C. Cesti, et | L. Ce-
stius quae^ ex parte ad ( eum fratris hereditas | M. Agrippae munere per|-
venit, ex ea pecunia, quam | pro suis partibus receper. | ex venditione
Attalicor., | quae eis per edictum | aedilis in sepulcrum | C. Cesti ex testa-
mento | eius inferre non licuit.

Romae prope sejmlchrum C. Cesti (N. 917) rep. bases duae gemellae (FI 137o
vidi ectypa). — 1) Sic utj-aque basis, requiritur qua.

918

[rjegem, qua' redacta in i)oi[estatem imp. Caesaris]
Augusti populique Romani senatu[s dis immortalibus]
supplicationes binas ob res prosp[ere gestas, et]
ipsi ornamenta triumpb[a?m decrevit] ;
pro consul. Asiam provinciam o\)[tinuit; legatus yr. p\]
divi Augusti iterum^ Syriam et V\\[oenicen optimtit].
Tibure j'ep. fragjnejitum, est Romae (XIF 3613). Pertinere videtur ad P. Sul-
picium Quirinium consulem ord. a. 742 {Mommsen mon. Ancyr. cotnm.^ p. 161 seq.).
— 1) Intellegejida est gejis Homonadensium a Quirinio devicta testibus Tacito ann.
5, 48 et Strabone 12 p. o69; rex, cuius meJitio praecedit, Amyntas est rex Galatiae
ab illis inlerfectus. — 2) A. p. Chr. 6.

919 Paullo Fabio Maxi[mo] j cos.S pontif., patron. | coloniae.
Pj'ope Hadriam Picejii (Eph. ep. 8, 207 descr. Barnabei). — Ij Cos. a. u. c. 743.

920 L. Cornelio P. f. [ SuUae cos.S pr., | Vllvir epul., clientes | pos.
Romae (FI1390 ad exemplum relatum saec. XF exeunte a lucundo). — 1) Consul

fuit suffectus a. 749.

921 M. Plautius M. f. A. n. | Silvanus^ | cos., Vllvir. epul6n. ( Huic
sendtus triumphalia | ornamenta d6cr6vit j ob res in Ilyrico ( bene gestas. (

Lartia Cn. f. uxor. (

A Plautius M. f. ( UrguMnius ( vixit ann. IX.

Prope Tibur ad pontem Anienis dictum ponte Lucano ante monumentum Plau-
tiorum (XIF 3606 ; titulus pj-ijnaj-ius extat praetej-ea repetitus in fronte ipsius mau-
solei, sed mutilus, XIF360S). — 1) Silvanus cos. fuit a. 732, ojmamenta triumphalia
meruit Tiberii bello Pajinonico a. 763 (p. C. 10) cf Fell. 2, 112, 4. Dio 33, 34.
36, 12. 17.

922 M. Herennio | M. f. Picenti cos., j miiuicipes municipi | Augusti
Veientis ( intramurani, j patrono j.

Feiisrep., est Romae (XI 5797 vidit Bojnnami). — CoJistd suffecius fuit a. 73i
(fast. Cap., Eph. ep. 3 p. 11). Idem videtur proconsul Asiae, jiotus ex titulo Ephesio
(Herm. 4 p. 193).

Titali virorum et mulierom ordinis senatorii. 203

923 L. Volusio [I. /".J Salurni[no] | cos., auguri, \sodali] \ August.,
s[odaIi] 1 Titio, 1 leg. divi Aug[MSf?, leg.] | Ti. C[aesaris \ divi ^M^justi f., |
[paltrono. — jSonae in Dalmatia, ubi fuit Aenona (III 2973 vidit 3Iommsen).
Alteriui tituli eidem f^oluxio eodem loco potiti fragmentum est III 2976.

923* L. Volusio [L. f. Satumino] \ cos., aug., so[dali Augustali] \
sodali Titio, [leg. pro pr. divi Aug.], | leg. pro pr. Ti. C[aesaris Augusti].
— yenetiis, videtur oriunda ex oppido aliquo Dahnatiae (IIl 297i vidit Mommsen).

L. Folusius Saturninus, consul a. p. Chr. 5, mortuu^ a. S6 annorum nonaginta
trium (Tac. ann. 15, 30 cf. Plin. h. n. H, 223), Dalmatiae praefait extremo tempore
Tiberii et primo Caligulae (cf. etiam III 2882. Epk. ep. 4, 366).

924 Licinia Cornelia | M. f. Volusia | Torquata | L. Volusi cos., |
auguris.

Romae rep. ibi ubi N. 240. ^SijS (Stevenson BuU. delP Inst. 188S p. 2S). —
Uxor L. Folusi qui praecedit, memorata apud Plinium h. n. 7, 62 et in titulis non-
nullis servorum gentis Folusiae, cf. C. VI p. 1043.

925 Pietati | [C.] Calvisi C. f. Sabini | patroni, cos., | Vllvir. epuL,
cur. max, | . . . .

Prope Spoletium rep. (XI 4772, nuper descripta a Montirolio architecto). — Pix
pertinet ad C. Calvisium C. f. Sabinum cos. a. u. c. 71S, quem imperatorem appellabim
esse supra vidimus (N. 889) , sed aut ad filium eius eiusdem nominis consuiem
a. 7S0, aut ad nepotem consulem a. 779 (p. Chr. 26).

926 C. Plautio C. f. | Rufo^ leg. pro [pr.], | ceivitates Sicilia[e] | pro-
vincia defen [sa].

Auxijni in Piceno (IX S834 vidit Mommsen). — 1) Idem, iudice Borghesio
opp. 2, 21, C. Plotius Rufus, qui fuit triumvir monetalis sub Augusto et postea in
eundem coniuravit (Sitet. Aug. 19).

927 Calpurniae Asprenatis', L. Pisonis [/■.], matri L. ^oni Asprenatis
et Asprenatis Calpurni Ser[r]ani et Asprenatis Calpurni Torquati.

Romae (F1 1371 semel descripta saec. XV exeunte). — 1) Asprenas Calpurjiiae
maritus videtur esse, ut coniecit Henzen, L. Nonius Asprenas consul a. p. C. 6 (cf.
supra N. 131), L. Piso pater eius consul a. 739, L. Nonius Asprenas filiorum natu
maximus consul a. p. C. 29. Ad eandem stirpem pertinent Calpurnius Asprenas,
Tac. hist. 2, 9; L. Nonius Torquatus Asprenas cos. ord. a. 94; Torquatus Asprenas
consul iterujn a. 128.

928 L. Aquillio C. f. Pom. F16ro | Turciano Galio ' | Xvir. s[r]i. iud.,
tribuno mil. leg. VIIII ( Macedonic.% quaest6r. imp. Cdesar. Aug. , | pr6-
quaest. provinc. Cypri, tr. pl., pr., procos. Achaiae | ri ^ovkrj 7] l^ ^qbiov
na\yov v.ai r\ ^ovXf] riov X y.a[i] \ 6 drjiiog vl. u4xvkliov OXiZ qov Tovq-
xiavov rdXkov avd-VTiatov evvolag evexev \ zfjg TtQog rrjv noXiv. EtvI
leQiag 'iTtTioaa&evidog rrjg Ni}coy.}.i\[ovg n]iQaiiwg d^vyaxQog.

Athenis (III 331 cf p. 983; C. I. Alt. 3, S78). — 1) L. AquiUius Florus triumvir
monetalis a. 754 vel paullu post (Eckhel S, 142) diversus fuit ab hoc deeemviro

204 Caput IIII.

stlitibus iudicandis. — 2) Legio notia Macedonica, praeterea non memorata, fortasse
non diversa est a legione nona Hispana (Mommsen mon. Ancyr.^ p. 69 not. 4).

929 Q. Arliculeio | Regulo | pr., procos., leg. | imp. Caesaris Aug. p.
p.*, I patrono.

Canusii (IX 534 vidit Mommsen). — 1) Titulus positus inter annum 732 (cf.
ad N. 96 not. 2) et 767.

930 P. Tettio P. f. Rufo | Tontiano | q. tr. pL, pr., legio XX.^
930* P. Tettio P. [/".] Rufo Tontiano q., tr. pL, pr., Atinates urbani

patrono d. tl.

Atinae in Campania (XS0S9 vidit Mommsen, 3060 semel descripta saec. XFI).

— 1) Titulum homini privato positum a legioJie crediderim esse temporum Augusti.

931 T. Trebelleno L. f. | Cla.' Rufo | q., Ir. pL, legato^ | Caesaris
Augusti I plebs.

931* T. Trebelleno L. f. | Cla.' Rufo | q. urb., | legato'' imp. | Caesaris
Augusti, I tr. pL | P. Octavius T. f.

Concordiae (V 4878 vidit Mommsen ; Bertulini yotizie 1886 p. 108). — Tre-
bellenus Rufus, praetura functtis, tutor datus a Tiberio liberis Cotyis regis Thraciae
(Tac. a. 2, 67. 3, 38) , periit a. 33 (Tac. a. 6, 39). Hi tituli positi sunl ante eius
praeturam, vivo etiam Ai/gusto. — l) Claudia tribus Concordiensium, unde videtur
originem habuisse Rufus. — 2) Notabile hoc miinus divei'so loco collocatuin esse
in dtiabus inscriptionibus.

932 Q. V^rio Q. f. I Gemino' | leg. divi Aug. IP, | procos., pr., tr.
pL, I q., quaesit. iudic^ | praef. friim. daniL, | Xvir. stL iiidic, | curatori
aedium sacr. | monumeutor. que public | tuendorum. | Is primus omnium
Paelign. senator | factus est et eos honores gessit. | Superaequani publice,
patrono.

933* Q. Vario Q. f. | Ser. Gemino', q., | pagus Vecellanus.
Castelvecchio Subeqno rep., ubi fuit oppidum Paelignorum Superaequum
(IX 3303/6 vidit Dressel; litterae multo pulchriores smit in N. 932 a quam in N. 932).

— 1) Farius Geminus , memoratus saepius a Seneca rhetore, forlasse idnn est. —
2) Legatus videtur fuisse duarum provinciarum, quarum nomina ?io?i stmt posita.

— 3) Cf N. 906 not. 2.

933 Cn. Asinio | Pollionis et Agrippae nepoti' | Puteolani patrono,
publice.

Puteolis rep. a. 1602 (X1682 servavit Capacciu.i). — l)Filius fuit y. Asinii Galli
et Fipsaniae Agrippinae, de quibus cf. N. 163.

934 L. Nonius Quintilijanus L. f. Sex. n.*, C. Sosi | cos., triumphaLS
pronep., | augur, saHus Palat., | vix. ann. XXIIII.

In agro Sabino rep. prope vicum Bocchignano (IX 4833 vidit Stevenson). —
1) Avus videtur fuisse Sex. Nonius Qtiinctilianus cos. a. p. Chr. 8. — 2) C. Sosius
triumphavit a- u. c. 720 ex ludaea (C. I. L. I p. 461. 47S), consul fuit a. 722.

935 [Sex.\ Appuleio Sex. f. | GaL | Sex. n. Sex. pron., | Fabia Nu-
mantina' | nato, ultimo genlis | suae.

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 205

Lunae (XI 4562 descr. Carolus Promii). — 1) Forlaste Numantina, uxor
Plautii Silvani praetoris a. S4 et ah hoc repudiata (Tac. a. 4, 22), quae postea potest
nupsisse Sex. Appuleio cos. a. p. Chr. -U (Borghesi opp. 3 p. 309).

936 L. Livio L. f. Ocellae* ] q.^ ] Segobrigenses.
L. Livio L. f. Ocellae | Sussetanei.^

Romae (FI 4i46 semel vel bis saec. XFI descripta). — 1) Fortasse pater
Liviae Ocellinae, novercae imp. Galbae (Suet. Galb. 4; cf. Borghesi opp. o p. 4iS,
Mommsen Herm. 3 p. 63 n. 2). — 2) Quaestori. — 3) lidem sine dubio Suessetanei
sunt memorati a Livio 23, 34, 6. 28, 24, 4. 34, 20, 1. 39, 42, I.

937 M.' Vibio M.' f. i Vel. Balbino [ tr. mil., pr. fabr.S pr. j eq.^ q.,
aed. pl., praet. | aerari, leg. | divi Aug. et | Ti. Caesaris Aug. , | procos.
provinc. | Narbonensis.

Treiae in Piceno (IX 3643 vidit Mommsen). — 1) Praefecli fabrum senatorii
ordinis nulli innotuerunt praeter hunc et J\\ 978. — 2) Cf. N. 911 not. 2.

938 P. Cornelio Dolabellae cos.* | Vllviro epuloni, | sodali Titiensi, |
leg. pro pr. divi Augusti \ et Ti. Caesaris Augusti^ | civitates superioris |
provinciae Hillyrici.^

Ragusae in Dalmatia, ubi videlur fuisse Epidaurum (III 1741, partem vidit
Mommsen). — 1) Consul ord. a. p. C. 10. — 2) Legatus fuit a. 14 p. Chr. et Sequen-
tibus (cf. Fell. 2,123). — 3) Significatur provincia postea dieta Dalmatia, mari-
iima pars lUyrici dicta a Felleio l. c, paullo ante a reliqua parte Illyrici sive pro-
vincia Pannonia seiuncta.

939 [L. Apronius L. f. Caesian]m Vllvir [epulonu]m |

[FeMejri Erucinae [d.] d.

[A patre hic missns Libyae procon]su\e bella
[prospera dtim pugnat, cecidit ilfaMrjisjius bostis.

Felicem gladium [//61 qui patrisque dicavit]
Aproni efflgiem, [natus belli duce] duxque
5 hic idem fuit: hic \[usto certamine ui]ctor,
praetextae positae [causa pariterque re]sumptae,
septemvir puer han[c, gemtor quam rite r]o[^]arat,
Caesar quam dedera[f, veslem tibi, sancta, rel]\[q]m[t].

Divor[M»i]

10 mut[Ma]

filius Aproni maio[r quam nomine factis]

Gaetulas gentes q[nod dedit ipse fugae],
effigiera cari genitor[js, diva, locavil],

Aeneadum ahna paren[s, praemia iusta, tibi]
15 armaque quae gessit: sculo [per volnera fracto]
quanta patet virtus! ens[ts ab hoste ruhet]

206 Caput IIII.

caedibus attritus, consummatque [hasta tropaeum]
qua cecidit [/]os[s]u[s] barbar[Ms ora ferus].

Quo nihil est utrique magis venera[6?7e signum],
20 hoc tibi sacrarunt fihus atqu[e pater]:
Caesaris effigiem posuit p[ar cura duorum]:
certavit pietas, s\i[mma in utroque fuit].

[Curante] L. Apronio [L. 1]

Jn vwnte Eryce tabellae fragmenta duo, alterum rep. a. 16i6, quod dudum
periit, alterum vidit Mommsen (X 7237 = Eph. ep. 2 p. SSiseq.; coniumrit frag-
menta Mo., supplevit Buecheler). Titulus positus est a L. Apronio Caesiano qui
consul fuit ordinarius a. 59, adhuc adulescentulo , cum a. p, Chr. 20 pairem pro-
consulem Africae comitatus prospere adversus Numidas pugnasset (Tac. ann. 5, 24).
Is videtur his carminibus dedicasse Veneri praetextam suam sacerdotalem (v. 6 seq.),
effigiem patris armaque quae gesserat in pugna illa Africana (v. 43 seq. cf. v. 5),
denique una cum palre effigiem Tiberii (v. 49 seq.).

940 P. CorneUo Len[fM/o] Scipioni cos.^ pr. aerari, legato Ti. Cae-
saris Aug. leg. VIIII Hispan.^ pontif., fetiaU, d. d.

Brixiae (V 4329 bis ul videiur descripta saec. XFI ineunte). — 1) Consul
videtur fuisse svffectus a. p. Chr. 24 cum C. Calpurnio Aviola (fast. fratr. Arv.,
ap. Henzen act. Arv. p. CCXLIF). — 2) Legatus legionis fuit in Africa a. 22 (Tac.
ann. 3, 74) , quo legio nona Hispana prnpter seditionem Taefarinaiis transportata
erat (Tac. ann. 4, 23).

941 L. Asprenati L. f. cos., au[(/Mn]* . .

Romae rep. a. 4877 in turre portae Flaminiae (Eph. ep. 4, 848 vidit Henzen).
— 1) Videtur esse L. Nonius Asprenas consul a. p. Chr. 29 (narn yater eius L. As-
prenas consul a. 6 non augur fuit, sed septemvir epulonum, cf. supra N. 4S4).

942 C. Ponlio C. [/".] [ PaeHgno trib. m[il.] \ leg. X Gem., q., cur. |
locorum public. ] iterum\ aed. cur. , legato pro pr. iter. | ex s. c. et ex
auctorit. | Ti. Caesaris^ d.

Brixiae (V 4348 partem vidit 3Iommsen). — 1) Memoratur C. Pontius Paeli-
gnus inter curatores locorum publicormn iudicandorum VI 4266. — 2) Cf. Mommsen
mon. AncyrJ^ comm. p. 484, Staatsr. II^ p. 674 not. 4.

943 Q. Caerellius Q. f. | Qui., Illvir cap., quae. ( pro pr., tr. pl.,
legato' I pro pr. ter^ pr., praef. | frum. ex s. c. s.^ | leg. Ti. Caesaris
Aug., I procos., I ex testamento

Q. Caerellio M. f. 1 Qui. patri, tr. milit., | quae. , tr. pl,, praetori, |
leg. M. Antoni*, procos.

Romae (VI 4564 vidit de Rossi). — l) Scr. legatus. — 2) De legatione ter
suscepta cf. Mommsen mon. Ancyr. comm.^ p. 481. — 3) s. iittera videtur esse
delenda. — 4) Nomen M. Antonii, quarnvis erasum in fastis Capitolinis aliisque,
tamen in iisdem mox est reslitutum, anno certe p, Chr. 20 fuisse in fastis colli-
gitur ex Tacito ann. 3, 48.

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 207

944 viacure ..;... \tr. p\l., pr., leg. ; [imp. C]aesaris Augtisti |

[i]ter. per commendation. \ Ti. Caesaris Augusti | ab senatu cos. dest.\ \
patrono.

AUifis in Samnio (IX 2542 particulam vidit Mommsen, reliqua servavit Ant.
AiJgustinus, ea dedi litleris incUnatis). — \) Cf. Mommsen Staalsr. II^ p. 925 not. •/.

945 Sex. Papinio Q. f. | Allenio | tr. mil., q.\ leg. ] Ti. Caesaris Aug., |
ir. pl., pr.^ leg. I Ti. Caesaris Aug. | pro pr., cos.', XVvir. '■ sacr. fac, | d. d.

Patavii, poslea Lodi vel prope Lodi in villa quadam (F 2825 deseripta et
saec. XF exeunte et postea saepius). — 1) Tribunus militum fortasse fuit in Syria^
quaestor provinciae Africae, cf. Plin. h, n. 1o, -/4, 47 et Borghesi opp. 7 p. 396. —

2) Fuit praetor peregrinus a. 2J (fast. Arv. ap. Henzen act. Arv. p. CCXLF). —

3) Consul fuit ordinarius a. 56.

946 Sex. Palpellio P. f. Vel. | Histro* | leg. Ti. Claudi Caesaris Aug., |
procos., I pr., tr. pl.^ Xvir. stl. iudic, tr. mil. | leg. XIIII Geminae, comiti j
Ti. Caesaris Aug. dato ab divo Aug., | C. Precius Felix Neapolitanus | memor
benefici.

Polae (F 53 descripserunt Veneti duo, Sanutiis a. 1485 et loh. Bembus a. 1305).
— 1) Postea Palpellius Hister fuit consul suffectus (a. 45, C. FI 2013, Plin. h. n.
10, 55) et legatus Pannoniae (a. 50, Tac. a. 12, 29). — 2) Mentio quaesturae excidit.

947 Post. Mimisius C. f. Sardus* | tr. mil., q., aed. pl., pr., legatus |
Ti. Caesaris Aug., procos., prae^/".] | frumenti dandi ex s. c.

Tibure rep., est Romae in museo Faticano (XI F 5398). — 1) Homo origine
fjmber Asisinns, cf. C. 1 1412.

948 L. Antistio C. f. 1 Veteri pont., pr., | Xvir. stl. iud.*, q. | Ti.
Caesaris Augusti, | decuriones* et populus municipes Gabini, | praefectura |
Sex. Mirci Teris et C. Varini Canacis.

Gabiis rep. , nunc in insula maiore Balearitan (XIV 2802 vidit Huebner). —
1) Nota decemviratum collocatum inter praeturam et quaesturam.

949 Paullo Aemilio | PauIIi f. Pal. | Regillo ' XVvir. sacris faciendis, |
praefecto urb. [ iuri dicundo^ | quaestori | Ti. Caesaris Aug., | patrono.

Sagunti (Murviedro) (II 5857 saepenumero descripta inde a saec. XF usqve
ad huius initium, quo periit). — 1) Homo praeterea ignotus, oriundus sine dubio
ex antiqua Aemiliorum stirpe, te$te ipso nomine (cf Mommsen R. Forsch. I p. 55).
De tribu Palatina Aemiliorum patriciorum (nam etiam Paulltts Aemilius Lepidus
consul a. u. c. 720 fuit tribu Aemilia) cf. Mommsen Silzungsber. d. preuss. Akademie
1889 p. 967 not. 1. — 2) Scilicet feriarum Latinarum causa.

950 memoriae | Torquati Novelli P. f. | Attici' Xviri sllit. iud., | [tr.]
mil. leg. I, trib. vexillar. \ [leg. ^^uattuor I V XX XXI', q., aed., | [jjroef.]
ad hasl., cur. loc. public, | [leg. a]d cens. accip. et dilect. et | \proco]s.
provinciae Narbou., | [m c«ijus honoris fine ( [a?inMm] agens XXXXIIII |
[For]o lulii decessit.

Tibure olim, saec. XFI bis vel semel descripta (XIF 5602). — 1) Est Novellitu
Torquatus quem sub Tiberio vel paulo post Tiberium praetura et proconsulatu functum

208 Caput IIII.

esse scimus ex Plin. h. 7i. 4i, 22, lii (Borghesi opp. S p. 8). — 2) Quattuor legiones
tendenles in Germania inferiore.

951 [Paullus Fajbius Persicus ponti[/ca7, | sodalis iMpjustalis, frater
Arvdl[?s], I •

Ephesi rep. (III 6073. III S. 7129 Mommsen vidit ectypum). — 1) Consul
a. 54, cf. Henzen act. Arv. p. 186.

952 [itufcjelliae | [J5/a]ndi* f. Bassae | Octavi Laenatis, | Sergius Octa-
vius I Laenas Pontianus^ | aviae optiraae.

Tusculi rep. (XIV 2610 vidi ipse). — 1) Rubellius Blandus progener Tiberii
Caesaris (Tac. ann. 6, 27). — 2) Consul ord. a. p. Chr. 131 (cf. Borghesi opp. 4
p. 489).

953 Antonia A. f. Furnilla Q. Marcii | Q. f., C. n. , C. et Geniini
Artori | pronepotis, Bareae Surae.'

Romae rep. ad Tiberim a. 1880 (Bull. com. 4880 p. 136). — 1) Antonia Fur-
nilla et maritus eius Q. Marcius Barea Sura parentes sine dubio fuertint Marciae
Furnillae, quam Titus postea imperator uxorem duxit nondum quaestorius (Suet.
Tit. 4).

954 M. Licinius | M. f. Men. | Crassus Frugi' | pontif. , pr. urb.*, |
cos.^ leg. I Ti. Claudi Caesaris | Aug. Ge[r]manici | in M[aMre/anj]a''

Romae rep. ad viam Salariam una cum N. 240 (BuU. delV Inst. 18SS p. 9). —
1) De hoc Crasso Frugi cf. Mommsen eph. 1 p. 14S. — 2) Praetor urbanus fuit a.p.
Chr. 24 (fast. Arv., ap. Henzen act. Arv. p. CCXFLIf^). — 3) Consul fuit ordinarius
a. 27. — 4) Supplevit Henzen, cogitans de una ex expeditionibus, quibus Mauretatiia
imperio Romanorum subiecta est (quamvis inter duces earum Crassus non memo-
retur a Dione 60, 8. 9) ,• eo bello parta esse videri priora ornamenta triuinphalia
Crassi, quae memorat Suet. Cl. 17.

955 Cn. Pomp[e«us] | Crassi f. Men. Magnus* | pontif., quaest. | Ti.
Claudi Caesaris Aug. | Germanici | soceri sui.

Romae rep. ad viam Salariam una cum N. 240.934 (Bull. deW Inst. 1883 p. 9).

— 1) Filius Licinii Crassi Frugi N. 934, frater Pisonis Liciniani N. 240.

956 dis I manibus | Liciniae, Crassi | Frugi ponlificis f., | Magnae \ |
L. Pisonis pontificis uxor.*

Romae olim in aedibus privatis, nunc in museo f^aticano (f^1 1443; liitschl tab.
LXXXlXh). — 1) Filia Licinii Crassi Frugi N. 934. — 2) Maritus videtur L. Cal-
purnius Piso consul a. 57 (Mommsen eph. ep. I p. 148).

957 [i. lunius M.] f. M. n. Silanu[s Torqiiatus^}
[honoratus an]n. XVIII [triumphalib. ornam.\]
[q., pr. inte]v civis e[t peregrinos^, ^enerj

[Ti. Claudi (7]aesaris Augus[f«*].
In agro Tusculano (XIF 2300 ter descripta saec. XFIIjXyill). Supplevit
Mommsen eph. ep. 1 p. 63 et illustravit. — 1) Eiusdem est titulus Atheniensis C. I.
Att. 3, 612. — 2) Cf Tac. anh. 12, 3, Suet. Cl. 24, Dio 60, 31. — 3) Tac. ann. 12, 4

— 4) Tac. ann. 12, 3. Suet. Cl. 24. 27.

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 209

958 Cornelia | Gaetiilici f.* | Gaetulica.

Romae rep. in sepulcro Scipioniim (cf. supra N. 1), est in museo Faticano
(FI 1392). — 1) Fidetin- significari Cn. Curnelius Lentulus Gaetulicus cos. a. p.
Chr. 26.

959 M. lunius Silanus j D. Silani f.'. Gaetulici | nepos', Cossi pron.% |
Lutatius Catulus Xvir ] stlitib. iuiiic, salius CoUin., vixit j annis XX nien-
sibus VIIII.

Romae rep. in sepulcro Scipionum, est in museo Faticano (FI 1459). —
1) Pater huius Silani Lutatii Catuli, D. Silanus, a Borghesio opp. S, 213 creditur
esse Gaetulicus cooptatus in collegium aliquod sacerdotale a. 63 (FI 2002, 12), avus
Gaelulicus creditur ab eodem Cn. Cornelius Lentulus Gaetulicus cos. a. 26 (cf. ad
N. 932), proavus Cossus Coimelius Lentulus cos. a. u. c. 735.

960 C. Pontilio I Fregellano | cos., patrono, | d. d. | publice.
Salonis rep. a. 1883 (Bulic Bull. Dalmato 1886 p. 63). — Pontius (sic traditur)

Fregellanus, quem narrat Tacitus ann. 6, 48, senatu motum a. 37 , fortasse idem
est, scilicet restitulus sub Caligula et ad consulatum provectus, certe eiusdem stirpis.

961 0 M. f. Ter. Celeri

\\vir. s//j]tibus iudican., q.

lli' cos., legalus missus

[c]um A. Plautio- in Apulia

.... \ad servos fo]rquendos^ aed. Cerialis,

. . [leg.] aunculi sui provincia

leg Camilli in provincia

..... [procos. pro]vinciam Cretam et Cyrenas

[obtinuit, legatus illfa]rciani consobrini sui in provincia

[Hispani]a ulteriore

Jn agro Allifano (1X2333 vidit Mommsen). — \) L. Rubellii, qui cotisul fuit

a. 29, nomen supplevit Hirschfeld ap. Mommsen Staatsr. II ^ p. 1073 not. 3; ego

propter v. 7 cogitaverim de Camillo aliquo (fortasse consule a. 52). — 2) Devictor

Britanniae, consul suff. a. 29. — 3j Supplevit Mommsen^ cf. Staatsr. l. c. (not. 1).

962 [P. Memmio P. /".] Regulo cos. , procos.*, legat. Xugu[storum*

. . . I . . . fra]iri Ar^ali, sanctissimo et iustissimo 1 • • • palrono

semper de se merito | [cura?ite] Potamone

Pergami (III S. 7090 Mommscn vidit ectypum). — De P. Memmio Regulo,
consule suff. a. 51 p. Chr., cf. Henzen act. Arv. ind. p. 191. — l) Proconsul Reguius
fuisse videtur Asiae; id quod alibi non memoratur. — 2) Legatio intellegenda
est Moesiae Macedoniae Achaiae, quam suscepit Regulus a. 56 (Dio 38, 23).

963 [Aesculapio?] ' d. d. ""A.t^.

[q. prov. Cretae et Cymj]arum, trib. pl., ^*^
[X.Vvir s]acr. fac, sodalis

[Augustalis] leg. Ca^sarum

[Z)]almati^e et exercitus
[Illyrici, procos.] provinc. Asiae.

Dksai', Inscriptionei Latiaae. 14

210 Caput IIII.

Epidauri in Peloponneso (III S. 7267 descr. Wolters). — 1) Nomen dedicantis
periit. — Titulus scriptus est sine dubio sub luliis Claudiisve imperatoribus. I)e
P. Memmio Regulo cogitavit Mommsen, qui supplementa adscripsit.

964 P- Plaulius I Pulcher | triumphalis ' filius, | augur, Illvir a. a. a.
f. f., q. I Ti. Caesaris Aug. V consulis^ |, tr. pl., pr. ad aerar. , comes
Drusi fili | Germanici^ avonculus Drusi \ Ti. Claudi Caesaris Augusti fili |
et ab eo censore* inter patricios | lectus, curator viarum sternendar. 1 a
vicinis lectus ex auctoritate | Ti. Claudi Caesaris Augusti Germanici, | procos.
provinciac Siciliae. |

Vibia Marsi f., | Laelia nata^, | Pulchri.

Prope Tibur ante sepulcrum Plautiorurn (cf. ad N. 921), ler descripta saec,
XF, dudum periit (XIFS607). — Pertinet ad filium M. Plautii Silvani cos. a. 732.
— 1) Triumphalis dicitur Silvanus pater Pulchri propter omamenta triurnphalia
quae acceperat. — 2) A. 51 p. C. — 3) Jnte a. 51, quo hic Drusus in vincula con-
ieetus est. — 4) /J. 48. — 5) Praeter patrem Fibiae, Fibium Marsum (consulem suff.
a. p. Chr. 17, de quo cf. Henzen act. Arv. p. 200) adicitur eiiam mater casu sexto,
more Etrusco (Borman?i).

965 M. Cusinius M. f. Vel. | aed. pl., aerario praef.', pr. j
M. Cusinius . . f. Vel. paler, |

Fictoria C. f. mater. j
Cusinia M. f. soror.

In agro Tusculano (XIF 2604 bis descripla saec. XFII). — Oplimae aetatis,
j, cum cognomina absint. — 1) Fidetur munus exlraordinarium , non praefectura
aerarii Saturni instituta a Nerone. Cf. Mommsen Siaatsr. II ^ p. 555 not. 1.

966 . . [Z)o]mitio T. f. Vol. Decidio', | [///jviro capitah, | [eUci\o a
Ti. Claudio Caesare | [iw^wsjto Germanico qui primu[s j ^Moesjtor per trien-
nium citra | [sorfejm praeesset aerario Saturni^ | praetori.

Romae (VI 1405 servavit Gutenstenius). — 1) Socer Agricolae (Tac. Agr. 6
cf Borghesi opp. 4, 148). — 1) A. 44 (Tac. a. 15, 29. Dio 60, 24 cf. Mommsen StaaUr.
IP SS9).

967 L. Coiedio L. f. Ani. | Candido 1 tr. mil. leg. VIII Aug., IIIv. |
capital., quaest. | Ti. Claud. Caes. Aug. Ger. , | quaest. aer. Satur.', cur.
tab. p.'' I Hunc Ti. Cl. Caes. Aug. Germ. | revers. ex castr. don. m[i7.]
don.^ I cor. aur. mur. vaL hast. [pjura, | eund. [q.] cum ha[6e]r. inter suos
q(uaestores) , | eod(em) ann(o) [e]l a[e]r(arii) Sal(urni) q(iiaestorem) ' esse
ius(sit). I Pub[/ice].

Sr/asae in Umbria (Bormann ungedruckte Inschr. p.19). — l) Cf Mo. Staatsr. IP
SS9 n. 5. — 2) Cf ib. p. SS8. — 3) Dona militaina merjiit tribunus militum legionis
octavae Augustae, in Britannia ut videtur (cf Henzen buU. deW Inst. 1872 p. 100).

I Ma 0 I a Ti. Cla[M]dio Caesare | Augus[r]o

Germanico [ censor[e a]diecto in | senatum et inter | tribuni[«o]s relato |
ab eodem, adscito in | numerum sahorum', | Salonia mater | filio [])je]n-
tissimo I viva fecit.

Tituli virorum et mnUerum ordinis senatorii. 211

Ficetiae (f^5H7 vidit Momnuen). — 1) Sic excepit qui tiiuhim saee. XFIJ de-

senpsit Caldogni, . . alioru . . agnovit Mommsen. Offendit saliorum vocabulum
nude usurpatum, cmn aut Palatini aut Collini dici debuerint.

969 . . Martio L. f. Pom. | [ifacjro » trib. mil. leg. II, Illlvir. \[iar, j
cur., q.,] aed. cur. , pr., leg. Ti. Claudi Caes[ans | Aug. pr.] pr. provinc.
Moesiae leg. IV Scyt [^ic. | et leg.] V Maced.^ procos. prov. Achai[fle ( ciYr]a
sor[f]em, ex d. d. p.

Arretii (XI 1833 vidit Bormann). — 1) Nomen supplevit Burgkesi opp. 5
p. I85.I coniciens eundem Martium Macrum nominari apud Tac. hist. 2, 25. oo. 56. 7/.
— 2) De munere legati provinciae Moesiae et duarum legionum in ea tendentium
dixit Domaszewski mus. Rhen. 1890 p. 4 seq.

970 A. Didius G[allus fe]gatus [Ti.]

Claudi Caes[amj Aug. Ger[mani]-
ci', tr[;]umphal[t6iis o]rnamentis,

[XFytr] s. f., proco[s] e* et Sicilia[«],

siae', pT[aefectu]s equitat.*

[tm])e]ratoris i^iwsn]

[dedity
Olympiae rep. (111 S. 7247 descr. Purgold). — 1) ^. Didius Gallus sub Claudio,
ante a. i9, copias Romanas duxit trans Danuvium (Tac. a. 12, 13) legatus vt videtur
Moesiae, qua in legatione puto hunc titulum positum esse. Postea etiam factus est
legatus Britanniae (Tac. ann. 12, 40 Jgr. 14). — 2) Fuit Asiae vel Africae. — 3) Hoc
loco Mo. memoratam fuisse putat legationem Moesiae; sed potest lioc loco fuisse
memoria quaesturae vel legationis provinciae Asiae. — 4) Supplevit Mo.; videtur
Gallus militiam iniisse temporibus Augusti, sub quo adulescentes senatorii ordinis
militiam auspicabantur non solum a tribunatu legionis, sed etiam a praefectura
alae (cf. supra A'. 911 not. 2). — 5) Supplevit Mo.

971 *ciu id

regi sac[ror.], flam

patric, leg. Caesaris pro[uincta€ , comiti divi]

Claudi in Britanoia, ad [legato] . . .

b [p]ro pr. in Hiberia ad sel

ornamenta triumph *

Histonii (IX 2847 semet descripta saec. XIII, a Phoebonio). — 1) Fidetur is,
■ ui hic tituius positus est, missus a Claudio vel a Nerone in Hiberiam ad lurbas
iii hoc regno ortas (cf. Tac. ann. 13, 57) componendas, postea ornamentis trium-
phalibus honoratus esse. [F. 5 sel . . . forlasse supererat ex vocabulo sedaadas (Mo.)\.

972 C. Ummidio C. f. Ter. Durmio | Quadrato cos., XVvir. s. f., |
leg. Ti. Caesaris Aug. prov. Lusit.', | leg. divi Claudi in Illyrico, eiusd. et |
Neronis Caesaris Aug. in Syria*, procos. ( provinc. Cypri, q. divi Aug. et
Ti. Caesaris [ Aug.', aed. cur., pr. aer.\ Xvir. sllit. iud., curat, | tabular.
publicar., praef. fnim. dandi ex s. c.

14*

212 Caput mi.

Casini (X S182 vidit Mommsen). — 1) A. 37 cf. supra N. 190. — 2) A. 31 seq.
(Tac. a. 12, 43), in qua legatione defunctus est (Tac. a. 14, 26). — 3) A. p. Chr. 14. —
4) A. p. Chr. 18 (C. V1 1496).

973 P. Tebanus P. f. Quir. | Gavidius Latiaris' | quaestor | divi Claudii,
tr. pl., pr., I per omnes honores 1 candidatus Augustor., j Feroniae.

Prope Aquilam agri Amiternini, est Aquilae (IX 5602 vidit Dressel). — 1) Idem
fortasse nominatur IX 4318. JSotat Mommsenus ad l. c. nomina ex parte redire in
filia Herodis Attici et Regillae Marcia Claudia Alcia Athenaide Gavidia Latiaria
(Archaolog. Ztg. 1877 p. 10314).

974 [trib.] mil. leg. V Alaudae, | [donw] militarib. donat6

A Ti. Claudio [Caes. Aug., \ q., t]r. pl,, pr., testament. fieri iuss[t7].

In vico agri Festinorum Capestrano (IX 3580 vidit Dressel).

975 M. Helvio L. f. Fal. ( Gemino Illvir. a. a. a. | f. f., salio Pala-
tino, trib. | milit. leg. XVI Germaniae, | q. Caesaris, praet., leg. Maced. |
pro pr., leg. Asiae pro praet., | adlecto inter patricios a | divo Claudio.

Ephesi rep. (III 6074 Mommsen vidit ectypum).

976 L. [^]rru[na]o L. f. S[criboniano]\ \ Pompei Magni di[bnepoti], \
Ani.S praef. urb.^ au^^-.], .... Prymness. et c. R. [qui ibi n^^o] jtiantur,

cura[m agente] \ C. Caecillio (sic) L. f. M | '0 drj/nog /.at o[i

yiaTOixovv]\T€g 'Piof.ialot ^a{vxiov ^ Aqqovv]\tiov ylevy,iov vibv, ^vi.,] \
Ilofx/trjiov 31[ayvov a7t6yo]\vov, 2xQi(iiov[iavdv , €^aQ]\xov 'Pw/^(rjg),

av[yovQa].

In Asia in oppido AfiHn- Karahissar , prope rudera Prymnessi (III S. 7045
repperit Ramsay, ectypum vidit Mommsen). — 1) Homo praeterea ignotus (nisi ad

eum pertinet fragmentum Romae rep., eph. ep. 4, 850: Scribonianus, cos.,

augur., fetialis^ ; fuisse eum filium M. Furii Camilli Arruntii Scriboniani, qui consul
fuit a. 52 et occisus est in Dalmatia a. 42, nuper coniecit Mommsen (C. III l. c).
— 2) Mira tribus commemorata hoc loco. — 3) Intellegitur praefectura urbis feriis
Latinis. ■

977 [r.] Helvio T. f. Basilae | aed., pr., procos., | legato Caesaris
Augus[f.]S I qui Atinatibus HS lutviiiLi'^^'' I legavit, ut liberis eorum | ex
reditu, dum in aetate[m] | pervenirenl, fiumentu[w] ] et postea sesterli[a] |
singula millia darentur. | Procula filia posuit.

Atinae (X 3036 vidit Mommsen). Eodem loco extat alter titulus eidem viro
positus X 3037. — 1) Caesaris Augusti nudis vocabulis interdum etiam Claudius
(FI 3359) et Nero (VI 8945) appellantur; horum alterum hic significatum esse puto,
cum Procula filia Helvii Basilae uxor fuerit viri defuncti in flore aetatis a. 69 (infra
N. 985). — 2) Sestertium quadringenta millia; ex hac summa, usurls quincuncibtu
(S^^lo), quotannis Atinatibus redire debebant sestertium vicena millia.

978 C. lulio C. f. Cla. | Montano' | tr. mil. leg. V ( Macedonicae, !
praef. fabr.', Xvir. ( stlitibus iudicand., ( quaestori destinato, | lulia C. f.
Nobilis ( patri.

Tituli virorum et malieram ordinis senatorii. 213

Rignani in agro Capenate (XI 5884, aliquoties descripta saec. Xf^ et XFJ). —
1) Fidetur lulius Montanus quem^ honoribus destinatum, mori adactum esse a yerone
a. 36 narrat Tacitus i3, 23 cf. Suet. ^er. 26, Dio 61, 9 (monuit Hirschfeld C. l. c).
— 2) Cf. supra N. 957 not. 4.

979 1 auguri, leg. pro ] pr. exerc[if.] Gerni. | infer., leg.

pro pr. j provinciae Aqui tanicae, [p]raetori |

In agro f^asionensi (XII 1534 semel descripta). — Recte relatum est frag-
mentum a Reniero (revue de philol. 2 1878 p. 60) ad L. Duvium Avitum, quem ut
legatum provinciae Aquitaniae hiemorat Plinius h, n. 54, 57, ut legalum Germaniae
inferioris Tac. ann. 15, 34 seq. (sub a. 38). Consul suffectus fuil a. 36.

980 M. Arruntio | M. f. Ter. Aquilae | Illviro a. a. a. f. f., | quaest.
Caesaris, | trib. pi., pr., cos.', | XVviro sacr. fac, | filio.

Patavii (V 2819 vidit Mommsen). — 1) Fortasse consul suffeelus a. 66 (cf.
acL fralr. Arv.).

981 C. Caesio T. f. Cl. | Apro, praef. coh. | Hispanor. equijtatae S
trib. milit., | quaestori pro pr. | Ponli el Bithyniae, | aedili pleb. Cer., pr., |
legat. pro pr. projvinciae Sardiniae, | d. d.

Sestini in Umbria (Bullett. Inst. arch. 1836 p. 141). — 1) C. Caesium Aprum
cohorti secundae Hispanorum praefuisse a. p. Chr. 60 legitur in diplomate militarijiHif)
quod infra repetivimus. Apparet Aprum post vvlitiam eqiiestrem ad senatorium
ordinem transiisse.

982 lovi 0. m. I pro salute | et victoria L. | Vergini Rufi^ [ Pylades
saltuar. | v. s.

Rep. in regione dicta Brianza inter Mediola7iium et lacum Larium (V 3702
vidit Mommsen). — 1) De L. Ferginio Rufo cf. polissimum Plin. ep. 2, 1. Hic titulus
scriptus est a. 68, quo tempore Rufus victo f^indice imperium credebatur capessi-
turus. Cf. Mommsen Herm. vol. 6 p. 127.

C. Dillio A. f. Ser. Voculae* trib. milit. leg. I, Illlviro viarum

curandar., q. provinc. Ponti et Bith[y]niae, trib. pi., pr., leg. in Germania*
leg. XXII Primigeniae. Helvia T. f. Procula^ uxor fecit.

Romae, semel descripla ante saec. IX, quod exemplum referunt vetus codex
Einsidlensis et ex simili codice Poggius (f^I 1402). — 1) Cf. de eo Tae. hist.
4, 24—39. — 2) Non raro in titulis legatorum et tribunorum locus adicitur ubi
legio tetendit (cf. N. 973. 986. 1059) ; sed hic fortasse is qui titulum seripsit ad-
monere voluit legentes remim a Dillio in Germania gestarum. — 3) Cf. N. 977.

984

[leg. divi C/a«]di pro pr. provin[c. Moe]-
[siae\ cur. census] Galiici, praef. urb[i]
[itemm.^ Huic] senatus auct6r[e]
[imp. Caes. Fesp^asi^no fratre
[clupeum j3o]suit vddimon[js]
[honoris cau]s& dilatis, [fu]-

214 Caput IIII.

[tms censorium^] censuit, sta [fwawt]
[m foro dtvi] Augusti [ponen]-
[dam decrevit.]
Romae rep. in capite fori Romani (Bull. coin. i883 p. 224). Titulum perti-
nuisse ad Flavium Sabinum f^espasiani frairem occisum Romac exeunte a. 69
apparet. Quomodo conceptus fuerit^ ostcTidunt supplementa adiecta a Mommseno.
— 1) Cf Tac. hist. 5, 7S. — 2) Cf Tac. Iiist. i, 46. 3, 73. Plut. Otho o. — 3) Tac.
hist. 4, 47.

985 . • [Tampio FjIavi[ano]

[cojs., procos. p[row.]
[Africae, leg. An]^. pro pi-. Pjinn[o]-
[nj]arum
[huic /nu]mj)halia ornanien[fa]

opsidibus a Tran[sda/tM]-

[vianis acceptis, lim]itihus omnibus e\[plo7'atis,]
[hostibns ad vectig]di\\di praestanda [adactis]

L. Tampius Rufus . . .

Fundis (X 6223, vidit Mommsen; idem supplementa adscripsitj. — Tumpius
Flavius memoratur a Tacito hist. 2, 86. 5, 4. 5, 10. 3, 26.

Ti. Plautio M. f. Ani.* | Silvan6 Aeliano, | pontif.', sodali Aug.. j
Illvir. a. a. a. f. f., q. Ti. Caesaris, | legat. leg. V^ in Germani^, j pr. urb.,
legat. et comiti Claud. | Caesaris in Brittannia^ consuli', | procos. Asiae^
legat. pro praet. Moesiae', | in qua plura quam centum mill. | ex numero
Transdanuvianor. | ad praestanda tribula cum coniugib. ] ac llberis et prin-
cipibus aul r6gibus sufs | trdnsduxit; m6tum orientem Sarmatar. | com-
pressit, quamvis parte magnd® exercitiis ] ad expeditionem in Armeniam
misisset; | ign6tos ante aut infensos p. R. r6ges signa | R6m^na adoritiiros
in ripam, quam tuebatur, | perduxit; r^gibus Bastarnarum et | Rhoxolanorum
filios, D^corum^ fratrum | captos aut hostibus 6reptos remisit; ab | ahquis
e6rum opsides acc6pit; per quem pacem | pr6vinciae et confirmavit et
pr6tulit"; | Scyth^rum quoqu6 r6gem" a Cherr6nensi, | quae est ultr^
Borustenen", opsidi6ne summ6to. | Primus ex ea pr6vincia raagn6 tritici
modo 1 ann6nam p(opuli) R(omani) adlevavit. Hunc l^gatum in | in " Hispi-
niam ad pra6fectur. urbis remissum" | senatus in prai^fectura triumpha-
libus I ornamentis hon6ravit, auctore imp. | Caesare Augusto Vespasiano,
verbis ex | 6rdti6ne eius q(uae) i(nfra) s(cripta) s(unt): |

Mo^siae ita praefuit, ut non debuerit in | me differri'^ honor trium-
phdlium eius | orndment6rum ; nisi quod latior ei | contigit mora*^ titulus
pra6fecto urbis. |

Hunc in eadem pra6fectura urbis imp. Caesar | Aug. Vesp^sianus iterum
cos. f6cit."

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 215

Prope Tibur, ante mausoleum Plavtiorum, cf. N. 9H (XIF 3608 vidi ipse). —
Plantium Aelianum cum stirpe M. Plautii Silvani, qui mausoleum aedfficavit, nescio
quo modo coniunctujn ex scriptoribus memorat solus Tacitus hist. 4, 33. — 1) Ani.
vocabulum dudum periit, sercatum apograpkis factis saec. Xf^. — 2) Cf, Tac. l. c.
— 3) Significal.ur legio dicta Alaudarum. — i) A. 43 et 44. — 5) Consul suffectus
fuit a. 45 (X 823; Eph. ep. 3 p. 204). — 6) Proconsul Asiae videtur fuisse primis
temporibus JVeronis. — 7) Legalus Moesiae videtur fuisse et fines provtTiciae pro-
tulissc (cf. infra not. 40) a. S7, quo tempore Tyranos provinciae Moesiae accessisse
constat (cf. supra N. S23 not. 8). — 8) Scr. partem magnam (aut paullo post missa^.
Pars exercitus missa in Armeniam aut legio quarta Scylhica fuit initio ut videtur
principatus Neronis, aut quinta Macedonica paullo ante a. 62 e Moesia in Armeniam
translata. — 9) Cogitatione supplendum : regi (vel regibus-^ ,• pro fratrum scr. fratrem (vel
fratres^. — 10) Dicere voluit qui haec scripsit, rebus illis gestis ab Aeliano et pacem
provinciae confirmatam et fines prolatos esse. — 11) Scr. rege (aut paullo post sum-
movit). — 12) Significatur Heraclea Chersonesus. De rebus ab Aeliano in Moenia
gestis a Tacito ne verbum quidem fieri nvtabite est. — 13) in bis positum, errore qua-
dratarii. — 14) Videtur significari, Aelianum missum in Hispaniam legatum pro
praetore, revocatum esse ad praefecturam urbis. — 15) Notanda in oratione Fespa-
siani insectatio Neronis. — 16) Mord (casu sexto). — 17) Iterum consul fuit suf-
fectus a. 74 (iessera edita ab Henzeno ann. inst. areh. 1839 p. 3).

987 [A.Larcio A. f. Lepido * | sevi]r. equit. Rom., [trib. mil. leg. . . idjiut.,
Xvir. I [s?]litib. iudic, quaes[/. pr. p]r. provinciae | [Cjretae et Cyrenar[M»w,
leg. ijmp. Vespasiani | [C]aesaris Aug. leg. X Freten[s., donato] donis mili-
[taribm \ a]h imp. Vespasiano Caesar[e Augusto et] T. Caesare Aug. f. |
[6]ello ludaico corona murali vallari aurea hastis puris j [duab. yjexillis duobus,
tr. pl., leg. provinc. Ponti et Bithyniae, | [Cjaecinia A. f. Larga uxor et |
[iojrcia A. f. Priscilla filia fecerunt.

Anlii rep. saec. superiore (X 6639, solus descripsit Marinius). — 1) Supplevit
R/ lournal des savans 1867 p. 93 seq., item Memoires de Vacademie des inscrip-
fc^\ t belles-lettres vol. 26, I (1867) p. 269—321 , adhibito loco losephi bell. lud.
6, ♦> bi inter duces a Tito Hierosolyma obsidente ad consilium convocatos nomi-
natur . "cius Lepidus legatus legionis decimae.

hic in omn[t6tis honoribus candidatus]

Caesarum [fuit].
hunc imp. T. Caes[ar Vespasianus]
triumpbaturus [de ludaeis donavit]
coronis* muralib[ws // coronis vallaribus II]
[cjoronis aure[ts // hastis puris . . . totidemque]
vexill[is].
Carthagine (Letaille gazette archeol. 1887 p. 60 cf Schmidt mus. Ithen. 1889
p. 483). — Ad Sex. Fettulenum Cerealem, legatum legionis quintae Macedonicae
bello ludaico (loseph. b. lud. 3, 7, 32. 6, 4, 3. 7, 6, 1 cf. 3, 7, 54. 4, 9, 9; Mo. Eph.
ep. 4 p. 499), refert Schmidt, probabiliter. — 1) Dona militaria accepit non solita,
sed duplicia, fortaste propter res antea gestas in Armenia, ubi legio quinta Mace-
donica paullo ante fuerat (vide N. 986 not. 8) (Mommsen).

216 Caput IIII.

989 [C.] Calpe[?awo] | Rant[?o] | Quirinal[j | Ffl^lerio P. f. Pomp.
¥[esto^ I ////]vir. viar. curand., t[r. mil. \ le]g. VI Victr., quaestori, se\viro |
egM]it. Romanor. , tr. pleb. , prae[fon, | sorfa]li August. , leg. pro praet.
e\[ercit. \ i/n]cae^ cos.^ donato ab imper[arore | hastis] puris llll vexillis
IIII co[ron?s | //// ?;]allari murali classica a^urea, | CMra]tori alvei Tiberis
et ripa[nm^ | pon]t\f., leg. Aug. pro pr. provinc[tae j /*an]noDiae' et
provinc[?ae] | Hispaniae®, [ patrono, | plebs urbana.

Tergeste (F351 vidii Mommsen). — 1) Homo notus etiam ex Tacito et Plinio,
apud quos appellatur Falerius Festus, et compluribus aliis inscriptionibus (cf. infra).
— 2) Legatus exercitus Africae fuit a. 69. 70 (Tac. hist. 2. 98. 4, 49. SO cf. Plin. ep.
5, 7, 42). — 3) Consul suff. a. 74 (XIF 2242). — 4) J. 72!3 (FI 4238). — 5) A. 76
(titulus Carnuntinus arch. ep. Mitlh. 3 p. 246). — 6) A. 79/80 (supra N. 234. C. II 4799.
4802. 4803. 4838. 4847).

990 Cn. Domitio* Sex. f. Volt. ] Afro Titio Marcello | Curvio^ Lucano ]
cos., procos. provinciae Africae^ | legato eiusdem provinciae Tu1[/j] | fratris
sui*, septemviro epulonum, i^few?]" praetorio legato provinciae Afr[ijc[ae] |
imp. Caesar. Aug.^ praef. auxiliorum omnium | adversus Germanos', dooato
ab imp. Vespasiano Aug. et T. Caesar Aug. f.* coronis | murali vallari
aurfeis* hastis puris III | vexillis III, adlecto inter patricios'°, praetori, | tr.
pl. , I quaest. propraetore provinciae Afric[ae, | tr.] mil. leg. V Alaud.,
Illlvir. viarum curandar., patrono | optimo | d. d.

991 [Cn. Domitio^ Sex. f. Curvio^ Tullo cos., procos. pro-

vinciae Africae^], fetiali, praef. au[a;j7tor. omnium] adversus Germanos' —
qui cum esset j candidatus Caesar. pr. desig., missus esl ab | irap. Vespa-
siano Aug. legatus pro praetore ad | exercitum qui est in Africa^ et apsens
inter | praetorios relatus — , donato ab | [?tn]p. Vespasiano Aug. et Tito
Caesare Aug. f.* coronis | murali valiari aureis® hastis puris III vexilhs III, |
adlecto inter patricios'", tr. pl., quaest. Caesar. Aug., | [t]v. mil. leg. V
Alaud., Xvir. sthlib. iudicandis, patrono optimo | d. d.

Fulginiis in Umbria (XI 3240. 3244, vidit Bormann). — 1) Domitii Lucanus
et Tullus fratres, noti ex Plinii epislulis (cf. Mo. iiid. Plin. p. 409), Martiali, in-
scriptionibus operis fictilis (cf. Dressel C. XFp. 266 seq.). — 2) Curvii fratres dicunlur
etiam a Martiali 3, 28,3 (cum emendatione Friedlaenderi) ; id nomen iis videtur
fuisse primum; Domitii dici coepti sunt cum hereditatem adissent Domitii Afri
(Plin. ep. 8, 48, 3). — 3) Consules suffecti fuerunt aut Fespasiani extremis aut
Titi aut primis Domitiani temporibus , proconsules Africae (najn Tullum quoque
proconsulem Africae fuisse constat ex N. 990 cf. not, 4) sub Domitinno (nnte a. 94,
quo Lucani mortem recentem meviorat Marlialis 9, 34). — 4) Legatus provinciae
Africae proconsulatu Tulli fratris Lucanus fortasse fuit eo anno qui insecutus
est ipsius proconsulatum ; simiUter A. Fitellius fratri minori succedenti sibi inpro-
consulatu Africae factus est legatus (Suet. Vit. 3). — 5) Supplevit Bormann. —
6) Significatur legaiio exercitus Africani a praetoriis administrari soliia; Tullus
tamen ad eam promolus est praeior designatus. — 7) Auxiliis exercitus Germa-
nici fratres praefueriint , postquam inter patricios adlecti sunt, id est non ante
annum 73 (cf. not. 40); 7ion recte igitur cogitavit Wilmanus de bello Civilis, recte

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 217

fortasse Borma^vi de expeditione Germanica memorata infra N. 997. — 8) Donis
militaribus donati sunt fratres non antequam aua^iliis exercitus Germanici prae-
fuissent, sed postea, sine dubio propter operam praestitam in expeditione Germanica,
Tulbis reversus demum ex Africa. (Apparet hanc partem honorum fratimm scrip-
tam esse non inverso ordine, ut reliqua, sed recto). Ceterum mirum est Fespasianum
et Tittim non dici divos, licet tituli positi sint sub Domitiano. — 9) aureis uterque
tilulus; expectaveris aurea. — 10) Inter patricios adlecti sunt a Fespasiano a. 73
i-el 7i, si recte credilur Fespasianus in censura tantum patricios creasse (Mo.
Staatsr. II ^ 4101 not. 4) , certe non ante censuram susceptam a Fespasiano.

992 T. Clodio M. f. Fal.' | Eprio Marcello | cos. IF, auguri, | curioni
maximo, | sodali Augustali, | pr. per.^ procos. | Asiae III \ | provincia Cypros.

Prope Capuam rep., est Neapoli in museo (X 38S3). — De Eprio Marcello cf.
Tac. ann. 4G, 22 seq. hist. 4, 7 cet. dial. S, 8, et ex recentioribus Borghesi opp. 3,
28S seq. — 1) Tribus Campanorum, unde Marcellus erat oriundus (Tac. dial. 8).

— 2) Primum consulatum gessit sub Nerone, consul iterum fuit suffectus a. 74
(dipl. IX). — 3) Praetor peregrinus fuit a. 48 uno die, cf. Tac. ann. 12, 4. — 4) Pro-
consul Asiae videtur fuisse a. 70 — 73.

993 C. Helvidio I C. f. Arn. | Prisco.»

994 Plautiae | Quinctiliae A. f. | P. Helvidi | Prisci, et | P. Helvidi
Prisci.*

In agro Romano ad viam Praenestinam XP^III millibus passum ab urbe, nune
Roviae in museo Faticano (XIF 2844. 284S; Huebner ex. scriptur. epigr. 31S. 516).

— 1) Tribus Amiensis argumento est fuisse hos homines ex eadem^ stirpe cum
noto Helvidio Pj-isco praetore a. 70, occiso sub Fespasiano (Suet. Fesp. 1S); eum
f/tim fuisse tribu Arniensi, probabile est propter ea quae Taeitus hist. 4, S tradit
de origine eius collata inscriptione IX 2999. Fieri potest ut hic C. Helvidius C. f.
sit ipse Priseus praetor a. 70, honoribus omissis quod mortuus est in exilio. —

— 2) Verba et P. Helvidi Piisci postea adiecta sunt; scilicet cum titulus positus
esset Quinctiliae P. Helvidii Prisci uxori, postea, mariti quoque ossibus sub eo
conditis, huius mentio addi debuit.

995 Flaviae T. [f.\ \ Sabinae | Caesenni Paeti.'

In agri Romani vico Zagarolo (XIF 2830 ad exempla nonnulla facta saec.
XFII). — 1) Caesennius Paetus potest fuisse is qui fuit consul a. 61 et mox Arme-
niae praepositus (Tac. ann. 13, 6 seq.), postea legaius Syriae sub Fespasiano (loseph b.
lud. 7, 3, 4. 7, 7, 1) et proconsul Asiae sub Domitiano (Lebas 3, 3S8. Eckhel 2, 319. SS7
cf. fFaddington fastes prov. Asiae n. IffJ) (si quidem hic non diversus fuit a con-
sule a. 61). Uxorem Flaviam Sabinam fuisse ex stirpc Flaviorum qui regnaverunt
ipsum nomen videtur ostendere.

996 M. Fabius | Fabullus' | trib. militum | leg. XIH Gem., | leg. Aug.'
provinc. | Africae pr. pr., | leg. Aug. leg. XIII Gem., | sacr. Nym.

Tnpliczae in agro Poetovionensi (III 4118) rep. — 1) Incertum mim idem sit
Fabius FabuUus qui caput Galbae circumiulit (Plut. Galb. 27), legatus tegionis quiniae
Alaudarum eo ipso anno (Tac. kist. 3, 14). — 2) Aug. vocabulum Motumsentu
adiectum credit errore; nam legatus Augusti pro praetore exereitus Africani vix
potuit fieri Fabullus ante legationem legionis tertiae decimae Geminae.

218 Caput IIII.

997 Cn. PiDarius L. f. Pap. Cor[nelms Clemens

legat. pro pr. exercitus qu[i est in Germania snp., cnr. aedium

sacrarum locorumq. pubi [jcorwm

triumphalibus ornament[?s ob res

in Germa[»n'a prospere gestas
Hispelli (XI S271 vidit Bo7'man?i). — Cti. Pinariiis Comelius Cleinens legatus
Germaniae superioris fuit a. 74 (dipl. IX C. III p. 8o2 ; XII H5 ; cf. Zangemfdster
Westd. Zeitschr. III p. 249).

998 Cn. Pompeio | Collegae', | palrouo co[/.J, | d. d.

Antiochiae in Pisidia (tll S. 6817, descr. Sterrett). — 1) Legatus Galatiae sub
f^espasiaJio testibus nummis Ancyranls et lapide T/dliario a. 75 (III 306).

999 P. [(?]l[rt«]o' }>. f. ano cos., | Illvii-. a. a. a. [/. /".],

sal. Palat.^ | quaestor[e T. Cjac[s]aris^ praelori^ | flamini Augu[s/a?ji^ hasta
pura donato j per censuram" [a]b imp. Vespasiano | Ca[e]sare Aug. p.' et
[Ti]io imp. Caesare | [A]\ig. f.* Loc. public. dat. d. d.

Faleriis, tabula in plures jiartes fracta (XI 5098 deser. Michaelis et Garrucci).
— 1) GL . . . 110 apograpbum Michaelis; Glitii nomen ihi fuisse cu?iiecit Garruccius,
confirmat XI 5097. — 2) Igitur patricius fuit Glitius. — 3) Sic supplevit Mommsen
cf. Staatsr. IP p. S70 not. 2. — 4) Praelor factus est omisso Iribunatu vel aedili-
tate, utpote patricius (not. 2); cf. Mommsen Staatsr. I^ p. SSS. — 5) Cf. Eph.
ep. 5 p. 221 seq. — 6) Cf. Mommsen Staatsr. IP p. 599 not. 5. — T) Patre. —
8) Augusii filio.

1000 [T]\. f. Pom. Firmo | c, tr. mil. leg. IIII |

[Scyth\\c.., leg. Aug. Vesp., q. Aug., orn. | [p]raetoricis a senatu auctorib. |
[t]mperatorib. Vesp. et Tito adlect.S | [ab eisd. «]mperator. d. d. coron. III
aur. I [mur.? classic]a, hast. pur. III, praetor., | [d.] d.

Arrelii (XI 1854, descripsit Bormann). — 1) Cf. Mommscn Staatsr. I^ p. 437
not. 1, p. 467 not. 1.

1001 [inter praetorios aUecto \ ab i]m[p. Cae]s. V[es2)ase|a]no

Aug. et Tito I imp. Aug. f., sacerdoti fe|tiali, praef. aerarii j militaris, cos.
ex Afric[a | p]rimoS Pactume[?]a Vev|. ... m . . . mo . .

Cirtae (FI1I70S8., descripsit Delamare auctor accuralus). — 1) Titulum ad
P. Pactumeinm Frontonem cos. a. 80 (act. Arv.) refert Borghesi opp. 8 p. SS9.

1002 [P. Tullio Varroni] \ Xvir. stlitib. [iudicand.]. \ tr. mil. leg. VIII
bis August.S I q. urbano, pro q. provinc. ] Cretae et Cyrenarum, | aedili
pl., pr., legato divi | Vespasiani leg. XIII Geminae, | procos. provinc. Mace-
doniae, | P. Tullius Varro^ optimo patri.

Viterbii (XI 5004 vidit Bormann). — 1) Si vere bis Augusia hic dicitur legiu
nona, illo tempore iterum appellatione Augustae ornata est. Factum id esse con-
iecit Bormann cum Nerone imperante in Moesia rem gereret conlra Sarmatas et
Roxolanos, quo tempore legatus eius Numisius Lupus consularihus ornamentis donatns
est; cf. Tacittis hist. 1, 79. 5, 10. — 2) Eiusdem est titulus Tarqui?iiensis infra
N. 1047 (tmde eiiam patri cognomen Varronis fuisse apparet).

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 219

1008 [Sex. AppioY Sex. filioVolt. | Severo | [IIIImr]o viarum curan-
darum, | [fn6«]no milit. leg. III Gallicae, | [sodaZJi Titio, quaestori | [T.
Fesjp. Caesaris Augusti fili, ( patri piissimo, j [Appia Sex.] ' fil. Severa Ceioni
Commodi.-

Prope Romam rep. ad viam Cassiam, nunc in museo Vaticano (VI 43iS deser.
Henzen). — 1) \omina suppleta ex X 1004. — 2) Intellege: u,ror.

1004 Appiae Sex. f. Severae | Ceioni Commodi cos.', | VII vir. epu-
lorun). ^

Prope Homam rep. cum N. 1005 (FI 1349 vidit Henzen). — 1) Conml ordi-
narius a. 78.

1005 L. Funisulano | L. f. .\ni. Vettoniano* | trib. mil. leg. VI Vict.,
quaesjtori provinciae Siciliae, | trib. pleb., praet., leg. leg. IIII | Scythic.-,
praef. aerari SatarjDi, curat6ri viae Aemiliae, cos., | Vllvir. epulonum, leg.
pro pr. I provinc. Delmatiae item pro[vinc. Pannoniae^ item Moesiae | supe-
rioris, donato [ab \ imp. Domitiano Aug. Germam]co] * bello Dacico coronis
IIII j murali vallari classica aurea j hastis puris UII vexlis (sic) IIII, | pa-
trono I d. d.

In Croatia loco dieto Lukavecz, ibi prope ubi fuit AndauUmia eivitas Pan-
noniae superioris (III 4013 vidit Mommsen). — 1) Eiusdem alter eactal titulws Foro-
popHiensis XI 571 sed mutihu et confusus. — 2) /1. 62 (Tac. ann. 15, 7). —
3) J. 84. 85 (dipL mil. III p. 855; Eph. ep. 5 p. 95). — 4) Haee erasa,

1006 .... eliae* | Appi Masimi | bis cos., | confectoris | belli Ger-
manici.*

Romae ante portam Flaminiam (FI1347 ter quatlerve descripta saee.XVjXVI).
— l) . . . . eliae (vel .... Uiae^ superest ex nomine ttxoris Appii Maximi. — 2) Siffni-
fieatur seditio Antonii Saturnini legati Germaniae superioris a. 88 qitam L. Appiiu
Maximiu Sorbanus oppressit (Dio 67,11). De Maximo cf. Mommsen ind. Plin. p. 401.
Ex tegulis quibusdam nuper repertis in finibus Lingonum atque etiam in .4quitania,
inscripUs )egr. VIU Ang. L. Appio leg., videtur eolligi posse eum ipsum postea factum
esse legatum Germaniae superioris (Mommsen Herm. 19- p. 438).

1007 C. Rutilio Gallico» cos. 11", \ T. Fla^ius Scapula.

Taurinis (F6988 vidit Mommsen). — 1) Ad hunc Statius dedit carmen receptum
in silvas 1, 4 ; mem->ratur etiam a luvenali 13, 157. Origine videtur fuisse Tauri-
nensis (cf. Stat. l. c. v. 60). Sodalis Augustalis est cooptatus a. 68, defunctus a. 92
(yi 1984). Ad filium eius eiusdem nominis videtur speclare titulus Corfiniensit
IX 3181. — 2) Consul bis fuit suffeetus, neseimus quibus annis.

1008 Minicia[e] | L. f. Paetioae | uxori | Rutili Gallici | Leptitani^ i
publice. I

Taurinis (V 6990 vidit Momvuen). — 1) GaUieus in Africa videtur fuisse ad
eensus accipiendos (Stat. silv. 1, 4, 8i), unde explicatur Leptitanos uxori eius sta-
tuam posuisse (Borghesi).

220 Caput IIII.

1009 G. Bellicus Natalis Tebanianus cos.'
XV vir Flavia li um''

Ptsis in campo sancto, sarcophagus ornatus (XI ti50 vidit Bormann; Huebner
ex. scriptur. epigr. 529). — 1) Consul suffectus a. 87 (act. Arv.). — 2) Tebanianus
videtur fuisse qui7idecimvir sacris faciundis, et sodalis Flavialis (cf, Eph. ep. 5
p. 215 not. 1).

1010 A. Didius Gallus | [Fjabricius Veienlo ' cos. | IIP, XVvir sacris
faciend., | sod^Iis Augustal., sod. Flavial. , | sod. Titialis, et Attica eius, |
Nemeton. v. s. 1. m.^

Moguntiaci rep., tabella aenea (Korrespondmzblatt der IFestdeutschen Zeitschr
f. Gesch. u. Kunst i884 p. 86). — 1) Fabricivs Feiento viemoratur a Tacito ann.
U, SO, Dione 61, 6, Plinio ep. 9, 15, 15. 9, 19, 20 el ab aliis (cf. Mo. ind. Plin.
p. 410 et Korrespondenzbl. l. c. p. 104). — 2) Tertiuvi consulatum Feientotii a Tra-
iano datum esse coniecit Mommsen, qui confert Plin. paneg. 61 : des quam plurimis
tertios consulatus. — 3) Moguntiacum venisse et Nemetonae sacrum fecisse Feien-
tonem inter legat»s, qui a. 97 Traiano in Germania sufteriore degenti nuntium
attulerunt adoptionis, coniecit Mn.

1011 [C. Salv\\o C. f. Vel. Liberali | [iVonto] Basso * cos. , procos.
provin|[c*ae | vl/fl]cedoniae, legalo Augustorum | [iuridi\c. Britann.-, legato
leg. V Maced., | [fratri 4]rvali^ allecto ab divo Vespasiano | [et divo Ti]lo
inter tribunicios, ab isdem | [allecto] inter praetorios, quinq. IIII, p. c.''
Hic sorte | [procos. /ac] tus provinciae Asiae se excusavit.

Prope Urbem Salviam (Urbisaglia) rep. (IX 5355 vidit Mommsen). — 1) Cf.
Borghesi opp. 5, 179; Mommsen ind. Plin.; Henzen act. fratr. Arv. p. 196. — 2) Sup-
plevit Gsell melanges d'archeologie de 1'ecole fr. de Rome 8, 1888 p. 69 (cf. N. 101S).
— 3) Memoratur in actis Jrvalium ab anno 78 ad a. 101. — 4) Quinquennali quarto,
patrono coloniae.

1012 VitelliHe I C. f. BufiUae' | C. Salvi Liberalis cos., I flamini^
Salutis Aug., matri | optumae, | C. Salvius Vitellianus vivos.

Urbisagliae (1XSS54 vidit Mommsen). — 1) Uocor eius qui praecedit, — 2) Ex-
pectaveris flaminicae.

1013 Herenniae M. f. | Helvidiae Aemilianae^ | L. Claudi Proculi ]
Corneliani cos., | reginae suae, h. c.'' posuit \ Ti. Claudius Ti. f. Qui. |
Liberalis Aebutianus^ | equo publico, praef. fabr., | trib. mil. leg. III Cyre-
naicae, | dec. Caes. cos. pr.*, cum | Claudia Nectarea | uxore.

Tibure rep. a. 1886 (XIF4259 vidit Gatti). Titulus saeculo p. Chr. primo non,
aut non multo recenlior (cf. not. 5). — 1) Eidem mulieri positus est titulus Caralitanus
X 7828. — 2) Honoris causa. — 3) Cum Aebutio Liberali, ad qtiem Seneca libros
dedit de brneficiis, h>c Claudius Liberalis Aebutianus aliqua parentela videtur fuisse
coniunctu.s. — 4) Decurialis Cuesarum consulum praeiorum (cf. Mo. Staatsr. I^ 544
not. 5).

1014 Q. Pomponius P. [/". i?]ufus cos., pont., so[rfa/«s . . . ., kg.
Aug.] pro pr. provinc[mr«m itf]oesiae, Da[^]mati[ae] *

Tituli vironun et mullerum ordiuis senatorii. 221

Lepti magna (f^II1 13 cf. p. 979 non plus semel puto descripta). — 1) Legatus
Dalmaliae fuit a. 95, Moesiae inferioris a. 99 (dipl mil. C. III p. 839. 863). —
Povtponius Rufus memoratus a Plinio ep. 3, 9, 55. 4, 9 fortasse idem est.

1015 C. Octavio | Tidio Tossiajno laoleno | Prisco', 1. leg. IV Flav.,

leg. leg. III Aug. , iuridic. provinc. Brittaniae, leg. | consulari provin[c.]

Germ. superioris^ |, legato consulari provinc. Syriae, | proconsuli provinc.

Africae^ pontifici | P. Mutiiius P. f. Cla. [Cjrispinus t. p. i.^ | amico ca-

rissimo.

j\adin, ubi fuit Nedinum Dalmatiae., rep. (III 286i p. 4062 descripsit Glaviiiic).

— 1) Est L. lavolenus Priscus notus auctor iuris (Teuffel Lit. § 342, 3 ; Mommsen
eph. ep. o'p. 6So). — 2) Germaniam superiorem rexit a. 90 (dipl. mil., Eph. ep. l. c).

— 3) Omissos esse honores urbanos omnes ipsumque consulatum, in eius vicem ad
legationes Germaniae et Syriae adscriptum esse vocabulum eonsularis, notat Mommsen.

— 4) Testamento poni itissit.

1016 T. lulio Sex. f. Volt. Maximo Ma . . . . | Broccho Servilian.
A. Quadr6n[to] | L. Servilio Vatiae Cassio Cam . . . | leg. Aug. leg. IIII
Fldiviae, 16g. Aug. leg. I Adiut[r., leg. ^4«^.?] | iiiridico Hisp. citerior. Tar-
rac6nens. , pr., a[erf. cur. (?) , q.] \ pr6vinciae Hisp. ulteri6ris Baeticae,
don[a/o] | bello Dacico cor6nis murali et vajlari h[asta pura] \ vexillo',
trib, mil. leg. V Macedonic, s6viro [equittim] \ R6m. turm. I, Xviro stli-
tibus iudic[anrfis,] | Calagurritani | ex Hispdnia cileri6re patr[o«o].

Aemausi (XII 3167 vidit Hirschfeld). — 1) Dona haec accepit tribuntis militujn
legionis quintae Macedonicae a Domitiano ut tndetur, nam Traiani nomen enun-
tiaretur.

1017 I P. f. Stel. Sosp[t]ti* | fetiali, leg. Aug. | pro pr. pro-

vinc. Gal. | Pisid. Phr)g. Luc. Isaur. | Paphlag. Ponti Galat. | Ponti Pole-
moniani | Arm.% leg. leg. XIII Gem., | donat. don. militarib. | expedit.
Suebic. et Sarm.^ | cor. mur. cor. vall. cor. | aur. hast. pur. trib. ve|xill.
trib., curat. cololnior.* et municipior. , prae. | frum. dand. ex s. c, prae-
tori, I aed. curul., q. Cret. et C[yr.], | trib. leg. XXIIP Primigen., | III vir.
a. a. a. f. f., | Thiasus lib.

Anliochiae in Pisidia (III S. 6S18 Mommsen vidit eciypj/m). — 1) /Intea ede-
batur So[ller]li titulusque putabatur esse Beliicii SoUertis infra -V. 1051 aut patris
eius. — 2) Galatiam cum regionibus finitimis Sospes rexit praetorius. — 3) fidetur
intellegenda expeditio Snebica et Sarmalica Domitiani circa a. 90, cf. Mo. Hermae
vol. 3, 115. — 4) Scr. coloniar. — 5) Scr. XXII.

1018 Sex. Quinctilio | Sex. f. Ani. Valerio | Maximo', lalo clavo ex-
ornato a divo Aug. | Nerva, quaeslori Ponti | el Bithyniae, patrono | colo-
niae, pontifici, Iljviro, praef. fabrum, | Ilviralib. et sacerd. ornam. honor. |
d. d., 1 vic X.''

Alexandriae Troadis rep. (III 584 descr. Kieperl). — 1) Idem ut videtur Marimvs,
ad quem Plinius scripsil ep. 8. 24 (cf. § 7), unde apparet eum post hunc titulum

222 Caput IIII.

positum factum esse praelorem et missum in Achaiam ad ordinandum statum libe-
rarum civitatium; idem memoratur ab Arriano diss. Epictet. 5, 7 (cf. Mo. Staatsr.
IP p. 837). — 2) Alexandriae vici numeris distincti erant (111586); liunc lapidem
posuit vicus decimits.

1019 • . . . [misso a\ \ divo Nerva ad agros dividendos*,

[comiti emp.] | Caesaris Nervae Traiaiii Aug. Germ. Dacic [dum] \

exercitus suos circumit^ leg. pro pr. provinc. Belgic[ae, adlecto inter]
patricios ab imperatorib. divis Vespasiano et [Tito] ....

Roviae rep. saec. XFI (FI 4348 ad exeinplum accjiratufn Metelli amicive eius).
— 1) X>e agris divisis a Nerva Mu?n?nsenus confert Dinimn 68, 2 et Piinium ei>.
7, 51, 4. — 2) Iter quo Traiamis exercitus suos circumiit, intellegilur a. 98, quo
Traianus imperator facius in Gef^mania inferiore inde per superiorem perrexit ud
provincias Danuvianas et inde demum a. 99 ad urbem accessit (Mo.).

1020 legalo \ imper. Cae[s.] Nervae^ Aug. Germ. leg. XVI |

Flaviae Firmae et legato irap. Nervae ] Traiani Caesaris Aug. German,
Dacici | leg. VI F[e]r[rat]ae^, sodali Flaviali, praetori | aerari militaris^,
legato imp. Nervae | Traiani Caesaris Aug. Germanici Dacici | provinciae
Lugdunensis, consuli, legato | imp. Nervae Traiani Caesaris Aug. Germanic.
i Dacici ad census accipiendos, | colonia Pia Flavia Constans Cmerita |
[Helv]etio[r]um* foederata | patrono.

Aventici (Mommsen inscr. Helv. 173 qui descripsit partem dimidiam, reliqua
su?npsit ex apographo facto saec. XVI). — 1) Hic et per totum hunc titulum in-
clinatis expressi ea quae perierunt. — 2) Firmae (raditur. — 3) Praetor aerarii
?nilitaris alibi non ?nemoratur. ~ 4) iinpia Aetiopum traditur.

1021 [Q. Glitio P.] fil. Stel. | [Atilio] Agricolae | [cos., VII]\iro epulon., |
[/eg^ajto pro praetor. | [tm]p. Nervae Caes. Aug. | provinciae Belgicae, |
legat. leg. VI Ferratae, | leg. citerioris Hispan.*, | praetori, aedili cur[M?.], |
q. divi Vespasiani, [tr. mil.] \ leg. I Italic, Xv[tro stlitib.] | iudic, sev[tVo
equitum] | Roma[non(m],

1021* [Q- Glitio] P. f. Stel. | [Atilio] Agricolae, cos. II, | [F//]viro
epulonum, sodali \ Augustali Claudiali, legat. pro pr. | imp. Nervae Caes.
Traian. Aug. Ger. Dacici | provinc Pannon., donato ab eodem ( bello
Dacico donis militaribus corona | murali vallari classic. aurea hast. | puris
IIII vexillis IIII, legato pro pr. | provinc Belgic divi Nervae, leg. j leg. VI
Ferrat., leg. Hispan. c{iterior.] \ | praetori, [aedili curuli, q.] di[wt Vespasiani,
trib. mil. leg. \ I Italicae, Xviro stlit. iud., seviro eq. R.] ....

Tnurinis (F6974. 6977 vidit Momm.se?i). — Eidem homini p?'aeterea positi sunt
Taurinis, unde fuit sine dubio o?'iundus (teste etiam tribu Stellatina) ?nulti alii
tituli, y 6973 seq. (ex quoru?n numero non ?ninus quattuordecim , comminuii sane,
servati sunt). Pa?'s certe tituloru/n dedicata fuit a civitatib?is provincianmi, quas
Jgricola re.Teral (cf. C. F 698i seq.). Titiiius JS. 1021 posilus est imperante Nerva,
sub quo fuit legatus provi?iciae Belgicae, N. 1021 a post secunduvi consulatu?n quem
gessit a. 105 cum M.' Laberio Maxivio (dipl. XXI, C. III p. 864). Post hunc tituhim

Tituli virorum et muiierum ordinis senatorii. 223

positum pervenit etiam ad praefecturam urbis (V 6980). — 1) /n Hispania fuit
legatus iuridicus.

1022 [cwm?] imp. Caesar Nerva Traianus [i«p. Germa-

nicus] I Dacicus gentem Dacor. et regem Decebalum j bello superavit; sub
eodem duce leg. pro pr.*, ab | eodem donato hastis puris VIII vexillis VIII
coronis muralib. II vallarib. II classicis II | auratis IP, leg. propr. pro-
vinciae Belgicae, leg. leg. I | .Minerriae, candidato Caesaris in praetura j
et in tribunatu pleb., quaestori provinciae | Achaiae, Illlviro viarum curan-
darum. | Huic senatus auctore imp. Traiano Aug. j Germanico Dacico
triumphalia ornament. | decrevit statuamq.^ pecun. public. ponend. censuit.

Romae, rep. esse dicitur in Caelio monte (Vl 1444 vidit Henzen). — Ad Lici-
nium Suram, amicum Traiani, qui fuit consul iterum a. 102, consul tertium a. 107,
rettulit Borghesius opp. 3 p. 53 seq., probabiliter. — \) Cf. Mommsen Slaatsr. IP
p. 833 noL 3. — 2) Bis videtur donis donalus esse , scilicet post ntrumque bellum
Dacicum, nani ob expeditiones singulas IIIl hastis IIII vexillis IIII coronis plura
non dabantur. — 3) Cf. Dio 68, 13.

1023 i potes j senatus

supplicationes dis immortalib.. \[psi autejm a[u\c[tore] \ imp. Caes. Nerva
Traiano Aug. Germ. Dacic. senatus ornament. | triumphal. decr. statuamq.*
in foro Aug. ponendam censuit.

Romae, fragmentum basis (11 1586 ad exempla duo non optima saec. Xf^II). —
Ad Cornelium Palmam, qui, eum esset legatus Syriae, a. fere 1ff7 Arabiam ad im-
perium Rowanum adiunxit, reitulit Borghesius ann. inst. 1846 p. 5i2, opp. 3 p. 31.
— 1) Cf Dio 68. 16.

10S4 C. lulio P. f. Hor ... I Cornuto Tertul[/o]* | cos.*, proconsuH
provinci[ae Asiae], | proconsuU provinciae Narbo[ne»5/s], | legato pro prae-
tore divi Traiani [Parthici] \ provinciae Ponti et Bith[yn/a«]', | eiusdem
legato propr[aefore] | provinciae Aquitani[a«] c[e]nsu[Mm] | accipiendorum*,
cu[ra]to[n viae] \ Aemiliae, praefecto aerari Sa[<M]r[»i]\ | legato pro prae-
tore provinc[iae] ] Cretae et Cyrenarum, a[<i/]e[c/o] | inter praetorios a
divis Ves[posiano] | et Tito censoribus, aedili Ce[rja/i], j quaestori urbano, j
ex testamento | C. lulius Pla[n]cius* Varus Cornutus . . .

In agro Romano prope vicum La Colonna (^IF 2923 semel descripta saec.
superiore). — 1) Est Cornutus Tertullus saepe memoratus a Plinio iuniore (cf.
Mommsen ind. Plin. p. 414). — 2) Consul fuit suff. a. 100 una cum Plinio. — 3) In hoc
munere videtur fuisse successor Plinii cf. Mommsen Herm. 3 p. 97 not. — 4) Cf.
Mo. Staatsr. II ^ p. 1092 not. 3. — 5) Praefectus aerarii factus est a iS'erva, una
cum fiinio (Plin. ep. 5, 14, 3, paneg. 90). — 6) Pl. Anicius traditur (correxit
Cichorius, cf. Tae. hist. 2, 65).

1025 L. Boscio M. f. Qui. | .4eliano Maecio | Celeri | cos.', procos.
provinc. j Africae, pr., tr. pl., quaest. | Aug.*, Xvir. stlitib. iudic, | trib.
mil. leg. IX Hispan. | vexillarior. eiusdem | in expeditione Germanica^ |
donato ab imp. Aug. | militarib. donis corona | vallari et murali, vexillisl

224 Caput IIII.

argenteis II, liastis puris II, | salio'', | C. Vecilius C. f. Pal. Probus | amico
optimo. I L. d. s. c*

Tibure rep. (XIF 5612 descr. Henzen et Mommsen). — 1) Consiil fuit snff.
a. 100 (C. VI iSI). — 2) Quaestor fuit Domitiani , cuius nomen hic et infra eon-
sulto tacetur. — 3) Praefuit vexiUariis e legione nona Hispana ad expeditionem
Germanicam depulatis. Intellegitur expeditio Domitiani in Chattos (cf. Mommsen
hist. Rom. 3 p. i36). — 4) Salius fuit Tibure , ubi salii saepius memorantur. —
5) Locus datus senatus (Tiburtini) consulto.

1026 L. lulio L. f. Fab. Maiin[o] | Caecilio Simplici Illlviro | viarum
curanilarum, ir. mil. | leg. IIII Scylhicae, q. pro pr. pro|vinciae Macedoniae,
aedili pleb., | praetori, leg. pro pr. provinciae Cypri, | leg. pro pr. pro-
vinciae Ponti et | Bithyniae proconsulatu patris sui, | curatori viae Tibur-
tinae, fratri ArvaHS | leg. Aug. leg. XI C. p. f., leg. imp. Nervae Traiani (
Aug. Germ. provincia (sic) Lyciae et | Pamphyhae^ procos. provinciae
Achaiae, | cos.^

Prope Cures Sabinos rep., est Pisauri (IX 496S vidit Bormann). — l) Memo-
ratur in actis fratrum Arvalium, a. 91 et a, 101 et in fragmentis incertis. — 2) Cf.
C. I. Gr. 4238 c. — 3) Consul fuit cum L. Arruntio Stella suffectus (VI 1492) anno
ut videtur 101 vel 102 (cf Slobbe Philol. 26, 77; Mo. Herm. 5 p. 123).

1027 M. Eppuleio I Proculo L. f. | Claud. | Ti. Caepioni | Hisponi»
cos., pont., 1 procos. provinc. Asiae | et Hispaniae Baeticae, | praef. aerari
militar.

Ravennae (X1 14 descripsit saec. XVI Accursius). — 1) Hic videlur esse Caepio
Hispo memoratus a Plin. ep. 4, 5, 16 seq. Consul videtur fuisse c. a, 104 (Dig. 40, S,
26, 7 cf. Mo. ind. Plin.). Eiusdem videtur esse titulus mutilus VS813.

1028 Q. Licinio | Q. f. Silvano | Graniano j Quadronio | Proculo IIIj-
viro ad mo|netam, trib. | mil. leg. VI Vic. | p. f.\ ex d. d.

Baetulone prope Barcinonem (II 4609 descr. Huebner). — 1) Consul fuit postea
suffectus a. 106 (VI 2016; XS670).

1029 L. Min[tcms L. fil. Gal. iVajtahs ' cos.^ procos. | provinc. [Africae,
sodalis iM^Jisjtcilis, I6g. Aug. pr. pr. divi Traia|ni Vdiv\thici et imp. Traiani
Ha]tir\^m Aug.^ provinc. Pan|nonia[e . . . ., curator ajlvei Tiberis et'ripirum
et I cIoacar[Mm urhis , leg. divi Tra]\am Parthici leg. III Aug.', leg. di|vi

Traia[m Parthici leg doni]s donatus expediti6ne Dacic[a] | prima a[6

eodem imperatore] cor6nci Vcilldri murcili aurea | has[?js puris III vexillis III,

/]6g. pr. pr. provinc. Africae, pr., | trib. pl., q. p[roy IIIIvi]v.

vidrum curandarum, et \ L. Minicius L. f. [Natalis Quadro]n\us Verus f.^
augur, trib. pl^bis | desig. , q. Aug. et [eodem tempore leg. p]r. pr. patiis
provinc. Africae, tr. | mil. leg. I Adiut. p. f,, ][eg. XI Cl. p. f., leg. XIIII
Ma]rl. Vic, Illvir monetalis a. a. a. f. f., | balineum c[um porr]icibus solo
suo et ( du[cfMS a^Moe] fecerunt.

Barcinone (II 4S09 et denuo paullo plenius, 7'ep. a. 1879 novo frustulo, II S. 61 4S,
descr. Huebner). — 1) Ad hunc L. Minicium Natalem pertinent praeterea titulus

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 225

urbanus, editus ab Huelseno Mitlh. des arch. Inst. in Rom. 1S88 p. 8i, AfricaJii
FIII 2478. 4676, tegula incertae originis FIII 10962 = X 8045, 12. — 2) Consul
fuit suffectus a. 106 (FI2016; Xo670). — 3) J. 147. — 4) Legatus legionis tertiae
Augustae fuit a. 104 vel 105 (FIII 2478). — 5) Filius (de hoc cf. N.1061).

1030 d. m. I Miniciae Marcellae | Fundani f.* v. a. XII m. XI d. VIT.

Prope Romam rep. in colle yaticajio, ubi dicitur mons Marius (VI 16651
descr. Dressel). — 1) Huius puellae mortem deflet Plinius ep. 5, 16 anno 105 vel 106.
Pater ei fuit Minicius Fundanus consul suff. a. 107, proconsul Asiae sub Hadriano
(Euseb. h. eccl. 4, 9).

1031 Claudiae | Ti. f. 1 Marcellinae | Bellici Soliertis* | cos., | M. et
Q. Hortensi | [Pjaulinus et Firmus.

Feronae (F5338 vidit Mommsen). — 1) Extant tegulae inscriptae nominibus
Claudiae Marcellinae et L. Rellici Sollertis (XF 934 — 936. 887). Sollers videtur
idem esse qui memoratur a PUnio ep. 5, 4. Ex titulis Feronensibus C. V 5337. 3356
apparet eum filium fuisse Ti. Claudii Augustani et antea, scilicet ante quam adop-
taretur a Rellicio quodam SoUerte, dictum fuisse Claudium Alpinum.

1032 M *^'^ Traiani Aug. prov. | Britanniae, curat.

aquar. | urbis, pr., Irib. mil. leg. XII Ful|minat. , salio Palat. , quaest.
Aug., curat. actorum senatus^ adlecto inter patric. | ab divo Vespasiano,
Illvir. I a. a. a. f. f., | ex testamento Vettillae eius.

Saepini in Samnio (IX 2456 vidit Dressel). — 1) Principium inseriptionis
abrasum non ob memoriam viri damnatam, sed cum lapis nescio quo tempore in
aUos usus verteretur (Mo.). Inscriptionem Rorghesi ann. insi. arek. 1852 p. 20 =
opp. 5 p. 359 probabiUter tribuit L. JSeratio MarceUo, quem legatum sub Traiano
(a. 103) Rritanniae fuisse constat (dipl. mil., C. III p. 864) et cuius fratri Prisco
item Saejmii posiU sunt tituU N. 1033. 1034 ; consul iterum ordinarius fuit a. 129.
Ab eodem videtur Saepini dedicatus esse a. 130 Hadriano tilulus, cuius fragmentum
est Eph. ep. 8, 108. — 2) Cf Mommsen Staatsr. IP p. 901.

1033 L. Neratio L. f. | Vol. Prisco' | praef. aer. Sat., cos., | leg.
pr. pr. in prov. | Pannonia, | scribae qua^stori | et munere functi, | patrono.

1034 L. Neratius L. f. [Vol. Priscus']

praef. aer. Sat., cos., l[e^. pr. pr. prov.]
Pannonia.
L. N eratius L. f. Vol. Pr[iscMs? f,, cos.]
Vllvir. epul., leg. Aug. pr. pr. V[annonia]
inferiore et Pannonia [superiore.]
Saepini in Samnio (IX 2454. 2455 vidit Momvuen). — 1) Est Neratius Priscus
auctor iuris (cf. Teuffel hist. Uli. § 342, 1) et consiUarius Traiani (Dig. 57, 12, 5)
et Hadriani (vitn c. 4). Legatus Pannoniae fuil ante provinciam divisam, id esi anie
annum 107, fortasse a. 98 (cf. Rorghesi ann. insi. 1S52 p. 9 = opp. 5, 349).

1035 Q. Roscio Sex. f. | Quir. Coelio Murenae | Silio Deciano Vi-
bullo' I Pio lulio Eurycli Herclano | Pompeio Falconi cos., | XVvir. s. f.,
procos. provinc. Asiae, leg. pr. pr. | imp. Caes. Traiani Hadriani Aug.

Dessac, InscriptioDet Latinae. 15

226 Caput IIII.

provinc. | Brittanniae, leg. pr. pr. imp. Caes. Nervae | Traiani Aug. Ger-
manici Dacici^ \ [prjovinc. Moesiae inferior., curatori | [viaje Traianae et*
leg. Aug. pr. pr. provinc. | [ludaeae e]t leg. X Fret., leg. pr. pr. prov.
Lyciae | [et Pamphyl]\ae, leg. leg. V Macedonic. | [bello Dacico, donis mili'

fanjbus donato | a |

Prope Tarracinam rep., est Romae (X 6321 vidit He?izen). — 1) Scr. VibuUio.
— 2) Expectaveris divi Traiani. — 3) et interposilum contra mum.

1036 Q. Roscio Sex. f. Qui. Coelio Po[mij?]eio Falconi decemviro
stli[^«6M]s iudicandis, trib. mil. leg. X Y\ret., \ 5]uaestori, trib. pleb., pr. inter
civ[es I et\ peregrinos, leg. Aug. leg. V Maced., | [/e]g. Aug. pr. pr. provin.
Lyciae et Pam|[pft]yliae, leg. Aug. leg. X Fret. et leg. pr. pr. | [pr]ovinciae
ludaeae consularisS | XVviro sacris faciundis, curator. | viae Traianae, leg.
Aug. pr. pr. prov. | Moes. inf. lionTchov (Ddk/,ova \ Avlog yla^BQiog
Kaf^€Qivog Tcal | yla^iQiog KafiSQlvog vtog avrov \ ixaTOVTdQXTjg Xey. e
iyiav.edovLy.rig, | rbv Xdiov (piAov y.ai €v€Qy€tr^v, Ix lov \ idlov, reif^ijg
eveyiev.

In Cilicia ad rivum Pyramum loco dicto Budrum, uhi fuit Hierapolis Casta-
bala (Hicks Journal of hell. studies 4890 p. 233). — 1) Merus error videtw qua-
dratarii scribendis Latinis titulis vix adsueti ; debuit esse omnino cos.

Q. Pompeius Falco (sic plerumque appellatur) amicus fuit Plinii iunioris (Plin.
ep. -/, 23. 4, 27. 7, 22. 9, iS) et imp. Antonini (Fronto ad Marc. 2, 41) cf. Mommsen
ind. Plin. p. 422. Nomina Roscii Coelii sumpsisse videlur a M. Roscio Coelio, qui
fuit legatus legionis vicesimae a. 69 (Tac. hist. 4, 60) et consul suffectus a. 84 (act.
Arv.), nomina lulii Euryclis Herclani a C. lulio Eurycle Hei-clano, ad quem hominem
ex nobili stirpe Sparlana oriundum, pertinent tituli Lebas 2, 2iS b, C. I. Gr. 4506,
FibulUi Pii nomina commuriia habuit cum consule anni 437 (infra N. 4063). Titulus
N. 403S honores Falconis recenset ordine solito id est inverso, N. 4036 ordine recto.
Tribunus plebis (cf. Plin. ep. 4, 23) fuit Falco a. 97 vel paullo post, legalus ludaeae
(quo spectare videtur epistula Plinii 7, 22) circa a. 407, si recle Mommsenus (Herm.
vol. 3 p. 36. S4) statuit de tempore epistularum Plinianarum; legatum Moesiae in-
ferioris fuisse eum a. 446 exeunte vel a. 447 apparet ex titulo Tomitano III S. 7S37.
Titulum uxoris habes N. 4057, titulos filii infra N. 4404. 4406.

1037 Sossiae P611ae* Pompeius | Falc6 proc6s. Asiae j sanctissimae
uxori.

In insula Samo (III S. 7463 Mommsen vidit ectypum). — 1) Vxor eius qui prae-
cedit, filia Q. Sossii Senecionis consulis a. 99 et 407 (cf. infra N. 440S).

1038 . . nio* L. f. Stel. j Gallo Vecilio | Crispino Mansuanio j Mar-
cellino Numisio ] [5]abino leg. Aug. pro pr. | provinciar. Galatiae Pisid.
[P]aphlagoniae, sodali Flaviali, procos. prov. Sard., | leg. legionum I Ita-
licae et | [Jjl Traianae Fortis^ praef. frum. | dandi, curatori viar. Clodiae |
Cassiae Anniae Ciminiae Trajianae uovae, praetori, trib. pl. , | quaestori
provinc. Ponti et 1 [5]ithyniae, leg. Asiae, Illvir. capital. , | [trib.] miht.
leg. XXI Rapacis.^

Antiochiae in Pisidia (III S. 6813 Mommsen vidit ectypum). — 1) Gentilicium
videtar fuisse Nonius aut Annius. — 2) Legio secunda Traiana fortis ?ion multum

Tituli virornm et mulierum ordinis senatorii. 227

postquam instituta est, certe iam anno 109^ tendens in Aegypto , ab equitibus
Romanis praefectorum vocabulo regebatur, non a legatis. Hunc Gallum praefuisse
ei crediderim primis eius temporibus, ante annum 109. — 3) Certa mentio legionis
XXI Rapacis non svperest post Domitianum , creduntque eam dimissam esse post
rebellionem Antonii Satumini (cf. Marquardt Staatsverw. 11 ^ p. iSO not. 8). Hoc
si verum est, tribunus militum Gallus fuit ante annum 92, plerosqne honores adeptus
est sttb Traiano.

1039 I leg. Aug. pro pr. provinc. Galat. Phryg. | Pisid.

Lycaon. Paphlag., item ad census Pa|phlag.S leg. leg. I M. p. f. in Germ.
infer., praeto|ri candidato imp. Traiani Aug. Germ. Dacici Parlh.^ trib.
pleb. candid. eiusdem, [XFJjvir. sac. fac, ad acta senatus^ q., V[/u?r] | eq.
R., trib. leg. XXII P. p. f., Xvir. stH[/i&. mrfjjjcandis | et*

Antiochiae in Pisidia (111 S. 6819, descripsit Ramsay). — 1) Cf. Mommsen
Staatsr. 11 ^ 1092 not. 3. — 2) Ita Traianus appellabatur a. 116 et 117 (cf. supra
N. 297), unde de tempore tituli posili constat. — 3) Cf. Mommsen Staatsr. IP p. 901.

— 4) Periisse videtur nomen alicuius una cum hoc honorati.

1040 C. luho M. f. Volt. I Proculo cos., XVvir. | sacris faciundis,
fetiaU, cur. | operum pubUcorum, leg, Aug. | p. p. ad census* provinciae
Lug|dunensis, leg. Aug. p. p. region. | Transpadanae ', legato leg. VI
Ferrat., praet., trib. pl., ab actis | imp. Traiani Aug., tr. leg. IIII Scy|thic.,
q. Augustor., Illviro a. a. a. f. f., | Antiates pubhce [ patrono.

Antii (X 6638 vidi ipse). — 1) Cf Mommsen Staatsr. II ^ p. 1092 not. 5.

— 2) Cf. Mommsen Eph. ep. 7 p. 397 not. 7.

1041 C. Atiho Cn. f. j o» luhano Cl. R[«^]no | cos. II,

procos. provinc. | Afr[tc]ae, ] leg: Aug. pr. p[r. prom]nciae Syriae et proj-
vinciae Cappad[oaae] et Armeniae maior. | et minor.^ Vllvir. epu[/on.,
d]onis mihtaribus ] donato a divo Tra[iano] corona mur[a/t] | vaUari navah^
h[asfts furis IIII vexili\is, IIII, pr. urb., | praef. aerarii Sat[iimt, praef.

aerar. mjihtar.", leg. | [leg. . . Ge]m. p. f., cu[r. viar ]iae, praef. |

[frumenti] dandi e[a; s. c, seviro eq. Rom. fu7*m]ae II, | [trib. pl., 9t/a]est[ort
j»ro pr. provinciae] Asiae.

Antii (X 8291 descripsit de Rossi). — 1) Hic Cuspii nomen supplevcrunt Rossius
et Mommsenus, titulum pertinere putantes ad Cuspium Rufinttm, qui fuit consul
a. 1i2. Sed hic Cuspius (ut ipse monuit Mo.) a. 142 non iterum consul videtur
fuisse, sed primum. — 2) Legatus Cappadociae et Armeniarum duarum fuit sub
finem regni Traiani, cum Armenia maior in provinciam redacta esset. — 3) Desi-
derari mentionem coronae aureae notat Mo. — 4) Praetura si refertur loco suoi
Atilius praefectura aerarii Satumi et praefectura aerarii militaris functus est ante
praeturam; quod vix credi potest. Potius statuendum cum Henzeno (X p. 1018)
praeturam relatam esse loco non suo.

1042 Senecioni | Memmio Gal. j Afro cos.', proc. | Sicil., leg. pr.
pr. I provinc. Aquitan., | L. Memmius Tuscillus | Senecio | patri optumo.

Tibure (XI f^ 5397 descripsi). — 1) Senecio Memmius Afer consul suffectu*
fuit sub Traiano (C. XIF 2243 v. 5).

15*

228 Caput nn.

1043 Cn. Pinario Cn. f.

Severo consuli, auguri, regi sa[crorum, praet., qmest. cand.]

imp. Caesaris Nervae Traiani Aug., salio Col[/mo]

Cornelia Manli

Tibure rep., nunc Romae (XIF 560i descr. Henzen).

1044 P. Manilio P. f. | Gal. Vopisco | Vicinillian[o] | L. Elufrio Severo
Iul[w] I Quadrato Basso cos.\ | pontif. , flamin.^ praet.^ | quaestori divi
Traiani | Parthici, trib. mil. leg. | IIII Scythic, Illvir. a. a. a. | f. f., salio
CoUino, curat. | fani Herc. Vict.'', | N. Prosius Platanu[s] | cum Maniha
Eutych[ta] | uxore et Vibia Vicinill[a] | et Manilis | Vopisciano et Attico
libe[m] ] suis.

Tibure rep. a. ^887 (XIF 4242! vidit Hirschfeld). — 1) Consiil ordinarius
a. p, C. H4 (XI S614, ubi dicitur P. Manilius Fopiscus), filius puto Manilii Vopisci,
cuius villam Tiburiinam Statius carmine III libri I silvarum descripsit, villaeque illius
heres. — 2) Praeter usum omissum Dialis (vel Martialis vel Quirinalis) vocabulum.

— 3) Ad praeturam pervenit ex quaestura, utpote patricius (cf. supra N. 999 not. 4).

— 4) Curator fani Herculis Fictoris fuit Tibure.

1045 Q. Caecilio Q. f. | Arn. Marcello^ | q. prov. Narbonesis, | tr.
pl., pr. , in uti*oq. [ honore candidato | divi Traiani Aug., leg. | pro pr.
prov. Narbon. et | prov. Baeticae, procos. | prov. Siciliae.

In agro Tusculano (XIF 2498 aliquoties descripta saec. XVI). — 1) Titulus
filii est infra N. 1096.

1046 \D. re]rentio | Gentiano* | trib. mihtum, [ quaestori, trib. pl.,
pr., I leg. Aug., consuli, ponti[/".], | cens. provinc. Mace[d.]^ | colonia Ulpia
Tra[{an.] 1 Aug. Dac. Sarmizege[fMsa] | patrono.

Ex ruderibus Sarmizegetusae sine dubio prodiit saec. sup., mox periit (III 1465
descr. Ariostus auctor accuratus). — 1) Idem ut videtur Terentiu^ Gentianus cui
rescripsit Hadrianus (coll. leg. Mos. et Rom. 15, 5, 1). Praenomen supplevi ex
N. 10i6a. — 2) Cf Mo. Staatsr. in p. 1092.

1046" vidi Pyramidas sine te, dulcissime frater,

et tibi, quod potui, lacrimas hic moesta profudi,
et nostri memorem luctus hanc sculpo querelam.
Sit nomen Decimi [6r]entia[n]i* pyramide alta,
pontificis comitisque tuis, Traiane, triumphis,
lustra sex intra censoris^ consulis, esse^

In Aegypto, in pyraniidum una (III 21 p. 967 = /// S. 662S descripta a pere-
grinatore quodam saec. XIII). Titulus i7icisus vel scariphatus a sorore eiusdem
D. Terentii Gentiani. cum Aegyptum lustraret (cf. Friedlaender Sittengesch. II ^
p. 244). — 1) Centianni traditur. — 2) Significatur munus censitoris provinciae
Macedoniae. — 3) esse corruptum; deinde 7ion pauca deesse apparet.

1047 P. TuUio I Varronis fil. [ Stel. Varroni' cos., | auguri, procos.
provinc. ] Africae, leg. Aug. pro pr. ( Moesiae superior. , curat. | alve

Tituli viromm et mulienun ordinis senatorii. 229

Tiberis et riparum | et cloacarum urbis, praef. | aerari Saturn., procos.
prov. I Baeticae ulterioris Hispa|niae, leg. leg. XII Fulminatae | et VI Vic-
tricis p. f., i praetori, aedil. Ceriali, ; quaestori urb., tribuno [ milit. leg. XVI
FL, Xviro stlitibus | iudicand., praetori Etruriae, quinjquennali Tarquinis, |
P. Tullius Callistio | posuit.

Tarquiniis (XI 336i vidil Bormann). — 1) Idem rine dubto, qui patri posuit
tituhim supra N. 400i. Memoratur etiam XI 3366. Filii titulum habes infra N. I08I.

1048 L. Aemilio M. f. Vol. | Honorato ] lUvir. capitdli, q. pro pr. |
pr6vinc. Ponti et Bithyniae, | leg. eiusdem provinc.', aed. pleb., pr., [ praef.
frumenti dandi ex s. c, | sacerdoti fetiali, procos. pr6vinc. | Cr^tae et
Cyr^narum. | Ilic hos hon6res benefici6 optumi princip.^ | matiirius quam
per annos permitti solet, | gessit.

Nemausi (XII 3l6i descripsit Hirschfeld). — 1) Legatus fuit proconsulit Ponti
et Bithyniae ; a proconsulibus Bithynia regebatur non solum usque ad tempora
Traiani (cf, Marquardt Slaatsr. /^ p. 332) sed etiam aliquando sub Antonino Pio
(cf. infra ad N. 10(79 not. 1). — 2) Significari Traianum (cf. Hirschfeld l. c.) non
est certum.

1049 Ser. Cornelio | Ser. f. P. nep. P. pro|nep. P. abnepoti | Dola-
bellae Metijliano Pompeio Marjcello* Illvir. a. a. a. f. f., | salio Palat., quae-
stori I divi Traiani Parthici, | sevir. equit. Rom. turm. | HI, pr., cos., flam.
Quir., I Corfinienses publice | patrono.

Corfinii (IX 3134 vidit Dressel). — 1) Ad eundem perUnet fragmentum item
Corfiniense IX 3135.

1050 cius T. f. CI. Dexter Augus[ianMs | Alpin]us Bellicius

Sollers Metilius .... | .... us Rutilianus* Xvir. stlit. [ti«it canjdis , trib.

mil. leg. ni Aug., [sevir. eq. | fMrm]a[r.], Vllvir. epulon., sodalis

quaest]or, trib. plebis, praetor fideico[mtssar., leg. le]g. III Scythicae, leg.
Aug. pr. pr. pro[tJinctae] j Cihciae.

[E1lt€ 2]€}.T]vair]v eiV ".AQTe/xi^v \ eXte a]e, dal^ov,

nvQ(poQOv [Iv I tQi]6dio trjv a€^6(AeaS-\ 'Ex[arrf]v,
eXze [K]v7tQiv &ri^r^Q /.ao[g] j ^veiaai yeQaiQet

[r]] Jr^w, Kov^Qag ^rfceQa OeQaecp^vr^g^,
xXvl^i, xal '^yefxovfja zeov awov re \ (piXaaae
xal xXetvTjv VTiarov \ rce^xpov eg Ehakir^v.
udevMog €t»jTj)[^] I T0(5« aol ^Qerag ov eraQoio
Je^\tQOv 'Aai rovtovg dzrcu edio/ie \ tvnovg.
In Cilicia ibi ubi N. 1036, in ruderibus Hieropolis Castabalae (Joumal of
hell. studies 1890 p. 231., Hicks descripsit ectypum). — 1) Propter nomina, quorum
partem traxit ab homine aetatis Traianae supra N. 1031 communemque habuit, ut
monuit Hicks, cum consule a. 169 (infra N. 1104), videtur hic Dexler Rutilianus
vixisse temporibus Hadriani vel Antoninorum; Rutilianus praeses nescio cuius pro-
vinciae a. 213 (cod. lust. 9, 43, 1 ; cf. Mummsen Zeitschr. d. Savignystift f. Rechlsg.
1891 p. 149 sep.), vix idem fuit. — 2) Restituerunt Kaibel et WHamowitA (v. S. 5

230 Caput im.

traditur Ex . . nvet z£ av tcqlv, v. 5. 4 ysQaiQSiv) : Orj/iTjg 7.a6q videntur dici Cilices
cf. Strabo U, S, 21 p. 676.

1051 L. Fulvio C. fil. Popin. | Aburnio Valenti * | pontifici, praefect. j
urbi feriarum Latinar. ] facto ab | imp. Hadriano Aug. II cos.^ ] Illviro
a. a. a. f f , quaest. Aug. , ( tribuno plebis designato | candidato Aug., |
eq. publ.3 I c. i.^ | d. d.

Romae nunc Florentiae (f^I ii21 vidit Henzen). — 1) Fidetur esse Abwnim
f^alens auctor iuris , ex cuius libris fidei commissorum complura recepta sunt in
Digesta (cf. Teuffel hist. litt. §530, 4). — 2) A. 118. — 3) Cf Mommsen Staatsr.
III p. 470 7iot. 4. — 4) Clarissimo iuveni (videtur postea additum).

1052 A. Platorio A. f. | Serg. Nepoti | Aponio Italico | Maniliano ]
C. Licinio PoUioni | cos., auguri, legat. Aug. | pro praet. provinc. Bri|tan-
niae^ leg. pro pr. projvinc. German. inferior., | leg. pro pr. provinc.
Thrac, | leg. legion. I Adiutricis, ( quaest. provinc. Maced., | curat. viarum
Cassiae Clodiae Ciminiae novae | Traianae, candidato divi | Traiani^ trib.
miL leg. XXII [ Primigen. p. f , praet., trib. | pleb., Illvir. capitali, |
patrono [ d. d.

Aquileiae rep. (V S77 vidit Movimseji). — Consul fuit Platorius Nepos a. 119
(Henzen act. Arv. p. CLF), ut amicus Hadriani memoratur vit. Hadr. 4. 23. —
1) A. 124 (dipl. mil. XXX). — 2) Apparet haec verba loco suo mota esse, Ceternm
totus ordo honorum minorum in hoc titulo perturbatus est.

1053 P. Metilio P. f. Cla. Secundo Pon ' [cos.]\ \ fratri ArvaU',

leg. Augusti pro [yr.] , | curatori operum locorumq. public, \legatd\ \

imp. Caesaris Traiani Hadriani Aug. ['pro pr.\ \ leg. III Aug. et exercitus
Africani'', Ieg[afo] | Aug. leg. [X]I Cla. p. et f. , pr[a]eto[r]i, trib. []^leh.,
quaest.] \ imp. Caesaris Nervae Traiani Aug. G[e]rmanic[t Dadci]., \ seviro
equitum Romano[r., trih\\mo m[ilitum leg. \ YII] Geminae p. f., tri[Mm-
viro] . . .

Pali, ubi vetus fuii Alsium (XI 3718, bis descripta saec. XFII). — 1) Pon . . .
superesse ex cognomine, non ex pontificis vocabulo monuit J. Klein. — 2) Consul
fuit a. 125 vel paullo post (FIII 10114). — 3) Memoratur in actis fratrum Arva-
lium a. 117. 118. 122. — 4) Ut legatus legionis III Augustae saepe memoratur in
miliariis viae Carthagine Theveste ducentis et in aliis titulis JSumidiae; functus est
eo officio a. 125 (FIII 10048. 10081. 10114. Eph. ep. 7, 574. 382).

1054 [C^ Eggio . .] f. Cor. Ambibulo | Pom[pom'o ion]gino Cassiano
L. Mae|cio Pos[fMmo cos.], flam. Claud. , salio CoUino, pr. [ candidato^
[leg. fro^v. Macedoniae, q. candidato ( divi Traian[? Pan]hici, ab eodem
adlecto inter patrijcios, seviro eq. [jRom., tr. mil.] leg. XI C. p. f , Xviro
stlitibus iudicandis, Hvir. q[g. item fa\i. col., p. d. d.

In vico Bonito, prope Aeclanum Hirpinorum oppidum (IX 1125 duo fragmenta,
vidit et composuit Mommsen). — Ad Eggium Ambibulum, qtii consul ordinarius
fuit a. 126, rettulit Borghesius. — 1) Praenomen extat VI 970. — 2) Omisit tribunatum
plebis, utpote patricius (cf. ad N. 999).

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 231

1055 A. Larcio A. filio Quiriua Prisco' Vlvir. equitum | Romanor.,
Xvir. stlitib. iudicand., quaestor. | provinciae Asiae, leg. Aug. leg. leg. IIP
Scythicae, | ped.' leg. consulare provinciae Syriae, trib. pleb., | praetori,
praef. frumenti dandi ex s. c, leg. pro'vinciae Baeticae Hispaniae, procos.
provinjciae Galiiae Narbon., leg. Aug. leg. li Aug. , leg. | Aug. pr. pr.
exercitus provinciae Afric. , Vllvir. | epuionum, cos. desig. , patrono col.,
d. d. p. p.

Thamugade (Eph. epigr. S, 696; Villefosse buU. epigraphique de la Gaule 4
p. 439; vidi ipse). — 1) Filius puto A. Larcii Lepidi N. 987 (nam quod in huius
titulo sepulcrali non memoratur, potest fiiisse qualiseumque causa nobis ignota). —
2) Sic lapis; requiritur omnino leg. Aug. leg. IIII. — 3) Sic lapis; requiri videtur
(quod edidit Poulle) pro.

1056 [Cn.] Minicio Faustino | [5ea;.] I[m//]o . . [/]il. Serg. Severo' |
[se]v[/ro] t[M]rma[e] V eq. [i?., /]IIIviro j [w]iarum c[Mra]nd[ar]um, XVviro |
[s.\ f., [fr]ib. m[il. %.] ..II Geminae, | [g]uaestor. pro[um]cia[e] Macedo-
niae j [c]andida[?]o div[j rr]ai. [P]artici, trib. p[/e]b. | candidat[o ej]usdem,
praetor., leg. | leg. XIIII Gemin[ae, l\eg. \ pr. pr. imp. Traiani | Hadria[n]i
Aug. p[r]ovinciae | Dacia[e], cos., leg. pr. p[r.] provinciae | Moesia[e] infe-
rioris, leg. pr. pr. pro vinciae Brittaniae, leg. pr. pr. | [pr]ovinciae ludeae',
[^jeg. pr. pr. | [prowi^nciae Suriae. Huic | [smatus a]uctore [im-p. \ Trajiano
Hadrian[o iw^g. | ornamenta triu[m|)]halia | decrevit ob res in [/wjdea |
prospere ge[sf]as.* | [/).] d.

Kistanje in Dalmalia , ibi prope ubi fuit Bumum (III 2830 p. 4039 primtu
descr. Mommsen cf. Hirschfeld arch. ep. Mitth. 9 p. 30). — 1) Hic est Sex. Iitlius
Severus consul suffeclus a. 127 (dipl. XXXI), lulius Severus memoratus a Dione 69, 43.
Adoptattis videtur esse a Cn. Minicio Faustino consule suffecto a. 416 (dipl. XXFII).
— 2) De rebus a lulio Severo in ludaea gestis cf. Dio 69, 43. (Alius est Severus
memoratus a Dione propter administrationem eius Bithynicam, cuius habemtu titulos
Ancyranos C. I. Gr. 4031. 4032).

1057 1 leg. A^M^.] pr. pr. | provinc. Syriae, | leg. Aug. pr.

pr. I provinc. Brittaniae, | leg. Aug. pr. pr. pro|vinciae German. | inferioris,
praef. | aerari Saturni, | leg. leg. XXX Ulpiae, | praetor., tribuno j plebis,
quaestori | Aug., tribuno lati|clav[i]o leg. X Freten|sis, triumviro j a. a. a.
f. f., I Aequenses | municipes.

Citluk prope Sign, ubi fuit colonia Claudia Aequum Dalmatiae, rep. (III 2732
bis descripta saec. XFIII). — Ante repertum iitulum N. 4036 hunc titulum esse
lulii Severi memorati a Dione 69, 43 coniecit Borghesius opp. 4 p. 469; et est omnino,
ut recte vidit Borghesius, temporum Hadria?ii vel Antonini.

1058 T. Haterio Nepoti | Atinati Probo | PubUcio Mateniano* | cos.,
pontif., triumphalib. | [ornamentis honorato]

Fulginiis (XI 3242). — \) T. Haterius Nepos, memoratus inter fratres Arvales
a. 448. 420 (Henzen acl. Arv. p. 487), consul sxtff. a. 434, legatus Pannoniae supe-
rioris a. 438, ab hoc non videlur diversus esse. T. Haterii Nepotis praefecti Aegypti
a. 424 et 424, cuius titulum edimus infra, fuit aut frater aut filius.

232 Caput IIII.

1059 C. Oppi6 C. f. Vel. I Sabino Iuli6 Nepoti | M.' Vibi6 Sollemni
Sev6ro^ I cos., | adlecto a sacralissim6 imp. | Hadriano Aug. | inter tribu-
nicios, pr. peregr. | candidato Aug., | leg. prov. Baeticae, cur. vidr. | Clo-
diae Anniae Cassiae | Ciminae trium Traianarum j et Amerinae, leg. legion.
XI I Cl. p. f., leg. Aug. pr. pr. | provinc. Lusilaniae, | procons. prov. Bae-
ticae, I patr6no col., | Leoaas lib. | adcensus patroni, | et in dedic. statuae ]
colonis cenam dedit.

Auximi (IX 3853 vidit Mommsen). — 1) Fortasse filius C. Oppii Sabini cos. a. 84.

1060 C. lavoleno Calvino | Geminio Kapitoni ( Cornelio PoUioni |
Squillae Q. Vulkacio | Scuppidio Vero cos. , j procos. prov. Baetic. , leg.
Aug. I pro pr. prov. Lusitan., leg. leg. IJI j Gallic, pr. cand. divi Hadriani, |
trib. pl. cand., q. prov. Afric. , trib. | mil. leg. V Mac, Xvir. stlitib. iud.

In agro Tusculano (XIF2499 descr. de Rossi).

1061 L. Minicio L. f. Gal. Natali | Quadronio Vero* cos., procos. |
prov. Africae, auguri, leg. Aug. | pr. pr. provinciae Moesiae infer., | cura-
tori operum publicorum | et aedium sacrar. , curat. viae | Flamin., praef.
alimentor.^ leg. | Aug. leg. VI Victr. in Britannia, | praetori, trib. pleb.
candidato, | quaestori candidato divi | Hadriani et eodem tempore legato |
prov. Afric dioeceseos Carthaginien. | proconsulis patris sui, trib. mil.
leg. I I Adiut. p. f. item leg. XI Cl. p. f. item leg. | XIIII Gemin. Martiae
Victric, Illviro | monetali a. a. a. f. f., patrono municipii, ( curat. fani
Herc. V.^ decuriones Tiburt. [ ex aere coUato, q. q.* maximi exempli.
(In latere) curante [ M. Tullio Blaeso.

Tibure (XIF5S99 vidi ipse). — 1) Filius L. Minicii Natalis N. 1029, in quo titulo
et ipse memoratur. Ad eundem pertinent praeterea tituli Tiburtini XIF 5SSi. 3600.
C. I. Gr. S977 , Etrui-iae XI 292S. 50002, Barcinonenses II 4SI0. 4S11 , Africanus
FIII 4645, Megarensis eph. ep. i p. 2S1, Olympius arch. Zeitnng 5, 1878 p. 59 n. 419.
Natus erat Barcinone (II 4S1I); praetorius vicit Olympiae curru Olympiade CCXXFII
i. e. a. 129 (arch. Zeitung l. c), consul videtur fuisse paullo post, proconsul Africae
a. 159 (FIII 4645). — 2) Cf. Mo. Staatsr. IP p. 1080 not. I. — 3) Curator fani
Ilerculis Fictoris, 4) item quinquemialis fiiit Tibure.

1062 [T. Statilio] \ Maximo^ ^' j trib. leg. IIIl S,c[yth.]., \ donis

milit. a divo | Trai. d[o]n., quaest. u[r6.], | ab acti (sic) senat., iT\ih. \ p]leb.,
praet., curat[o]|ri viae Aurel. , leg. [ leg. I Ad., iuridic[o] | pr. pr. utrius-
qu[e] I Pannoniae^ leg. p[r.] ( pr. Pannoniae infe[r.], | cos.*, sodali Augu-
s[?o]|li, curat. aed. sacra[r.]^ | canabens.® pu[^']

Stuhlweissenburg Hungariae (Eph. epigr. 4, 42S). — l) Nomen suppleri potuit
ex titulo memorato infra not. S. — 2) Periit menlio vigintiviratus. — 3) Hoc
munere, quod praeterea non memoratur, funclus est Maximus anno 156 vel 457 sub
Aelio Caesare, utramque Pannoniam proconsulari imperio regente , cf. supra ad
N. 544 (Hirschfeld). — 4) Consul fuit ordinarius a. 444 (XIF 490). — 5) Curator
operum publicorum fuit a. 446 (FI 4008). — 6) Canabenses hi dubitat Mo. (eph. l. c),

Tituli virorum et mulierum ordiuis senatorii. 233

utrum intellegendi sint cives Romani consistentes Aquinci, an vicani vici illius ubi
titulus repertus est.

1063 P. Coelio P. f. I Ser. Balbino | Vibullio Pio | Xviro stlitib. iudic, |
Vlviro equit. | Roman. i turm. quint., tr. mil. leg. | XXII Primig. p. f., ad-
lecto I inter patric. ab imp. Caes. | Traiano Hadriano Aug., | salio Collino,
quaest. j Aug. , flamini Ulpiali, pr. de fidei commiss.^ cos. | designato^ |
decuriones sua pecunia.

Romae, sed videtur lapis eo adlatus esse ex municipio aliquo (VI 1585 saepius
descripta saec. XFl). — 1) Cf. Mo. Stantsr. II^ p. 105. 2$6. — 2) Cum Coelius Bal-
binus eonsul fuerit ordinarius a. 457, titulus positus esse videtur a. 156.

1064 L. Aemilio L. f. Pap. Arcano* | trib. mil. leg. XI"-' Gem. et trib. |
mil. leg. I Minerv. item trib. mil. leg. II Aug. , omnib. hono|ribus in
colonia sua funct., | adlecto in amplissimum | ordinem ab imp. Caes. |
Hadriano Aug. , Iiiiilvir. | equitum Romanor. , curioni, | quaestori urbano,
trib. I plebis, praetori designat., | L. Aemilius Moschus Iiiiilvir | Aug.
patrono optumo post j obitum eius, inlatis arcae ] seviror. ob locum et
tuitio|nem statuae HS n. IIII, | 1. d. d. Iiiiilviror.^ et sportulis dedicavitX'' III.

Narbone (XII 4534 vidit Hirschfeld). — 1) Arcanus amicus Martialis origine
jSarbonensis ibique honoribus functus (Mart. 8, 72, 5) huius videtur fuisse pater
(monuit Herzog). — 2) Scr. aut VII aut X aut XIII aut XIIII. — 3) Loco dato de-
creto sevirorum. — 4) Denarium.

1065 Q. Lollio M. fil. I Quir. Urbico cos.\ | leg. Aug. provinc. Germ. |
inferioris, fetiali, legato | imp. Hadriani in expedition. | ludaica, qua donatus
est I hasta pura corona aurea^ leg. | leg. X Geminae, praet. candidat. |
Caes., trib. pleb. candidat. Caes., leg. | procos. Asiae, quaest. urbis, trib. |
laticlavio leg. XXII Primigeniae, | Illlviro viarum curand., | patrono, 1 d.
d. p. p.

Tiddi in pago agri Cirtensis in Numidia (FIII 6706 vidit ffilmanns). —
1) Consul suffectus fuit anno incerto sub Hadriano, quo vivo titulum positum esse
ostendit quod non appellalur divus. — 2) Nota dona exigua legato huic praetorio
data. — Postea hic Lollius Urbicus factus est legatus Britanniae (FII 4041. HSS ;
vit. Pii S) , proconsul Africae (Apuleius apol. 2) , praefectus urbi (FI 28. 40707.
FIII 6703. Fronto ad amic. 2, 7 p. 494 Nab. ; Eusebius hist. eccl. 4, 47).

1066 L. Burbuleio L. f. Quir. | Optato Ligariano | cos., sodal. Aug.,

leg. imperat. | Antonini Aug. Pii pro pr. prov. | Syriae in quo honor. de-

cessit, leg. | eiusdem et divi Hadriani pro pr. prov. | Cappad., cur. oper.

locor. q. publ. , praef. | aerar. Saturn., procos. Sicil., logiste | Syriae,

legat. leg. XVI Fl. Firm., cur. rei p. | Narbon. item Anconitanor. ilem [

Tarricin., curat. viar. Clodiae Cassiae 1 Ciminae, pr., aed. pl., q. Ponti et

Bithyn., | trib. laticl. leg. IX Hispan., Illvir. kapit., | patr. col., | Rasinia

Pietas nulr.* filiar. eius | s. p. p. L. d. d. d.

In ruinis Minlumarum rep, , nunc Neapoli (X 6006). Illustravit Borghen
opp. 4 p. 404—478. — 1) Nutrix.

234 Caput IIII.

1067 P. Pactiimeio P. f. | Quir. Clementi j Xvirum stlitibus iudicand., |
quaest., leg. Rosiani Gemini* \ [sjoceri sui procos. in Achaia, | [t]rih. pleb.,
fetiali, legato divi | Hadriani Athenis Thespiis | Plataeis item in Thessalia^ |
praetori urbano, legato | divi Hadriani ad rationes | civitatium Syriae pu-
tandas^ | legato eiusdem in Cihcia, ( consuli^, legato in CiHcia | imp. An-
tonini Aug., leg. Rosiani | Gemini procos. in Africa, | iuris consulto*, |
patrono HH coloniarum®, | d. d. p. p.

Cirtae sive Constantinae (FIII 70S9 vidit ff^ilmanns). — 1) Est alter ex
T. Prifemiis Paetis Rosianis Geminis memoratis XIF 246. 2o0 (cf. VI Ui9). — 2) Cf.
Mommsen Staatsr. IP p. 838 not. 2. — 3) Cf. ib. p. 861 not. 4. — 4) Consul videtur
fuisse in legatione Ciliciae, circa a. 158. — 5) Cf. Dig. 40, 7, 21, 1. — 6) Cf. N. 1068
not. S.

1068 T. Caesernio . . f. Palat. Statio | Quintio Stal[ta]no Memmio
Macrino cos. , sod[aZ]i AugustaH, leg. pr. pr. | provinciae Af[n]cae\ leg.
leg. XHH G. M. V.% | misso ad dilec[fu]m iuniorum a divo | Hadriano in
r[e]gionem Transpada|nam^ trib. pl.^ quae[sf.] candidato divi Hadriani, [
comiti eiusdem in [On]ente, XVvirum (sic) stlitib. | iu[dican]dis, | d. d.,
pat[rono //// c]oIon.*, p. p.

Cirtae sive Constantinae (VIII 7056 vidit fFilmanns). — 1) Legattis Augusti
pro praetore exercitus Africani fuit a. 141 (Eph. ep. 7, 558). — 2) Geminae Mar-
tiae Fictricis. — 3) Cf. Mommsen Staaisj: II ^ p. 8S0 not. 5. — 4) Praetura omissa
videtur crrore quadratarii. — 5) Patrono quattuor coloniarum (scilicet Cirtensium,
cf. N. 459 not. 5). — Post hunc titulum positum Statianus factus est legatus Ger-
7naniae superioris a. 1S0 (tit. edilus ap. Borghesium opp. 8 p. 103, et a Mowatio
rev. arch. 1889 p. S75).

1069 [T.] Caese[rmo Statio] Quincti[o | Macedani] \ Quinctia[no cos.y, \
sodali Aug., [cnraf.] | viae Appiae, \i\raef. alim\ \ legato legionis . . . . |
piae fldelis, co[mrt? imip.] \ per Orientem, [^praet. cand.] \ inter cives et
[peregr., trih] \ plebis candidato, [censitori^ per] \ Africam Maur^eraneas^., ?.] ]
candidato, tri^ftnno mil.] \ legionis tr[ices?mae Ulpiae j Ftjctricis, {[rinmviro |
aM]ro argen[?o aere f. f., \ pat]vono co[llegi fabr.] | d. [d.] \ Servi[^?«s] . . .
I amic[o].

Citta nuova Dalmatiae rep., postea Veronae, sed origine videtur esse Aqui-
leiensis (V 863). — 1) Eiusdem consulis sunt tituli Aquileiensis V 866 et suburbaiius
XIV 2235 (ex hoc nomina suppleri potuer-unt). Propter nomina frater eius qui
praecedit magis mihi credilur quam filitis. — 2) De supplemento cf. Mommsen
Staatsr. IP p. 1090 not. 2. (dilectatori, suppleverat Renier melanges d'epigr. p. 81).

1070 L. Novio Crispino | ftlartiali Saturnino | cos. desig., leg. Aug.
pr. pr. I provinciae Africae', procos. Galliae | Narbonensis, leg. Aug. leg. I
Italicae, | leg. Aug. iuridico Astyriae et Gallaeciae^ \ praetori, trib. pleb.,
quaestori pro praet. | provinciae Macedoniae, trib. mil. | leg. VHH Hisp.,
HHviro viarum | curandarum, seviro eq. Romanorum, | veterani (leg. HI)^
Aug., I qui militare coeperunt Glabrione | et Torqualo^ item Asiatico II
et Aquilino cos.*

Titali virorum et mulierum ordinis senatorii. 235

Lambaeti (FIII 2747 contuUt fyUmanns). — 1) Similis tilulus huius legati est
eph. ep. 7, 397 ; memoratur praeterea saepius in inscriptionibus Xumidiae. Rexisse
Numidiam a. 1i7 et 148 intellegitur ex VIII 2342. 26S2 ; hic titulus positus est
anno 130 (cf. not. 3). — 2) Scr. Gallaeciae. — 3) leg. III repositum in litura (ef.
supra N. 503 not. 1). — 4) A. 124, 5) a. 123. Milites veterani cum post quina
et vicena stipendia dimitti solerent, recte conclusit Wilmanns hunc titulum positum
esse a. 130.

1071 C. Popilio C. f. Quir. Caro | Pedoni cos. , Vllviro epulon.,
sodali Hadrianali, legato j imp. Caesaris Antonini Aug. | Pii pro pr. Ger-
maniae super. et ex ercitus in ea tendentis, curatori oper. publicor.', praef.
aerari Satur., j curatori viar. Aureliae veteris et | novae, Corneliae et trium-
phaiis, I legalo legionis X Fretensis [ a cuius cura se excusavit, praelori, |
tribuno plebis, q. divi Hadriani Aug., | in omnibus honoribus candidato |
imperator. , trib. laticlavio leg. III | Cyreneicae, donato donis mihjtaribus
a divo Hadriano ob | ludaicam expeditionem , Xviro | sthtibus iudicandis,
patrono | municipi, curatori maximi exemph, | senatus p. q. Tiburs | optime
de re pubhca merito.

Tibure rep. (XIV 5610 vidit Henzen). — 1) A. 130 cf. C. VI 833. — Post
positum hunc titulum Popilius Carits fuit etiam proconsul Asiae, cf. fVaddington
fastes des prov. asiat. n. 147.

1072 M.' Aciho M.' f. Gal. \ Glabrioni | Cn. Corneho Severo | cos.', |
pontifici, Illvir. a. a. a. f. f. , I Vlvir. turm. equit. Roman., | trib. mil.
leg. XV ApoUinaris, | saho Colhno, leg. prov. | Crelae Cyrenar.S leg. prov. |
Africae^ quaest. imp. Caesar. | T. Aeh Hadriani Antonini Aug. Pn, | [pr]ae-
tori^ leg. Asiae, s. p. q. Tiburs | [pa^jrono municipi, qq.'' designato.

Tibure rep. a. 1886 (XIV 4257 vidit Gatli). — 1) Consul fuit ordinarius
a. 1S2. — 2) Legatus proconsulis Cretae et Cyrenarum et legatus proconsulis Africae
videtur fuisse nondum quaestorius, extra ordinem. — 3) Praetor factus est statim
ex quaestura, utpote patricius (cf. IS\ 999 not. 4). — 4) Quinquennali.

1073 Arriae L. f. Plariae | Verae Prisciilae | flaminicae, | M.' Acili
Glabrionis cos.', | d. d. | publice.

Pisauri (Orell. 2228, descr. Bormann). — 1) Uxor fortasse eius qui praecedit,
Flaminica videtur fuisse Pisauri.

1074 T. Flavio Longino | Q. Marcio Turboni | leg. Aug. pr. pr.* |
Tilius Crispus | cornicul. | eius.

Tomis (Kiistendsche) rep. (III 767 = /// S. 7342 vidit Domaszewski). —
1) Eiusdem legati Moesiae inferioris eodem loco rep. est titulus Graecus, omnes
eius honores recensens (arch. ep. Mitth. 8 p. 21). Legatus Moesiae fuil a, 133
(III S. 7449).

1075 M. Met[t]lio P. f. Cl. Aquilho I Regulo Nepoti Volusio \ Tor-
qua[<]o Fronton[t] | cos. ex ka[/.] lan.', augur[t, saUo\ \ CoUino, so[rf<i]h
Flaviali, [praet.], \ quaestori, [frt]umviro m[onetali] \ a. a. a. f. f., ^[raef.
feriar]um La[tinarum \ ad

236 Caput mi.

In ngro Tusculano (XI F 2501 fragmenta disiecta composuit de Rossi qui
partem vidit). — 1) Consul ordinarius (id significatur verbis ex kal. lan.^ fuit a. 437.

1076 L. Neratio C. f. | Vol. Proculo' | Xvir. stlitibus iudican., ] trib.
militum legion. | VII Gemin. Felic. et leg. | VIII Aug., quaest., aedil. | pleb.
Cerial., praet., leg. | leg. XVI Flaviae fidel., | item misso ab imp. | AntoniDO
Aug. Pio ad d[e]ducen|[d]as vex[i]Ilationes in Syriam ob | [6]ellum [Par]-
thicum^ praef. aerari | militaris, | cos., | municipes Saepinat.

Saepini (IX 2437 vidit Dressel). — 1) Affinis sine dubio Neratiorum, cuius
titulos Saepinates dedimus supra N. i032 — 1034. — 2) Fidetur indicari bellum motum
a Fologaese sed priusquam ad arma ventum est compositum. Cf. Borghesi opp. 5
p. 376.

1077 L. Aemilio L. f. Cam. Karo' co[s.], | leg. Aug. pr. pr. provin-
ciae Cappadociae, | leg. Aug. pr. pr. censitori provinciae Lugdunensis, |
leg. Aug. pr. pr. provinciae Arabiae, | curatori viae Flaminiae, leg. leg.
XXX U. V.^, I praet., trib. pleb., quaest. Aug., | trib. militum leg. VIII Aug., |
trib. militum leg. VIIII Hispanae, 1 Xviro stlitib. iudic. , | sodali Flaviali,
XVviro s. f., i C. lulius Erucianus Crispus praef. ] alae primae Ulpiae
Dacorum | amico optimo.

Romae (FI 1553 vidit Henzen). — 1) Fidetur vixisse sub Antonino Pio (cf. Bor-
ghesi opp. 4 p. 139) ; memoratur etiam in titulis Coloniensi Brambach 334 et Dacicis
III H33. 1413. III S. 7771 (= arch. ep. Mitth. aus Oestr. 9, 246), ex quibus apparet
eum post hunc titulum positum factum esse legatum trium Daciarum. — 2) Legatus
legionis tricesimae Ulpiae Fictricis.

1078 dis genitoribus* | L. Plotio C. f. Pol. Sabino, ] praetori, sodali
Titiali, | aedili cur. , seviro eq. R., | quaestori urb., trib. laticl. | leg. I
Miner. p. f., Xvir. | stl. iudic, habenti quoq. | salutation. secundam | imp.
Antoniui Aug. Pii.^ | Sabinus praetor, magna res^ Formis perit.

Prope Romam in ruderibus mausolaei siti ad viae Tiburtinae lapidem VII, in
praedio le Capanaccie (Tomassetti Bull. com. 1890 p. 103, Gatti Notizie 1890 p. 36).
— 1) Dis genitoribus dedicatos titulos sepulcrales praeterea non habemus; sed ex-
tant complures tituli sepulcrales dedicati diis parentum vel etiam diis parentibus
(cf. de his diis lordan ap. Prellerum Roem. Myth. II ^ p. 98 not. 2), a quibus, ut
monuit Buelsen, dii genitores non videntur esse diversi. — 2) Cf. Huelsen Mitth,
4890 p. 501. — 3) Cf Huelsen l. c. p. 502.

1079 L. Coelio Festo | cos. , praet6ri, procos. | provinciae Ponti et
Bithyn., j praef. aerari Saturni, | 16g. [t]mp. Antonini Aug.' ,j Astu[n]ae et
Callieciae, | praef. fr[w]menti dandi ex s. c, | adlect[o i]nter tribunicios,
res publica Velleicit. | patrono,

Veleiae rep., est Painnae (X1 1185 vidit Borma7in). — 1) Imperator Antoninus
non video cur non sit Antoninus Pius. Caracallam significari putant quippe a quo
demum Asturia et Callaecia provincia instituta sit (Marquardt Staatsverw. I^ p. 223
not. 5; cf. infra N. 1137 not. 2); sed hic fuit iuridicus, non legalus pro praetore.
Proconsul Bithyniae, quam provinciam Antonini Pii temporibus a legatis rectam esse

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 237

putant (Marquardt Staatsr. I- p. 5SS), eisdem temporibus fuit etiam Q. Foconitu
Saxa Fidus (Bull. de corr. 1890 p. 645).

1080 M. Servilio Q. f. Ho[r.] | Fabiano MaximoS \ leg. Augustorum
pro prae|tore provinciarum Mysiae j superioris item Mysiae inferijoris ^, cura-
tori aedium sacra|rum, cos.^ fetiali, praef. aer. S.*, | leg. leg. III Gal., cur.
viae Vale|riae. leg. pr.' provin. Asiae, prae[^], | aed. cur., ab actis senatus,
q. I urb., tr. mil. leg. I Minerv., | Illhiro viar. curandar., | Licinii Fortis
et Honoratu[s] j centurio leg. I ] ami[co].

Romae (FI 1o17 deser. Henzen). — 1) Hic ut videtur Servilius Fabianu* qui
fiiit cos. suff. cum Q. Jllio Basso d. 6 lul. 4o8 (dipl. mil. in Hungaria rep., archaeo-
logiai ertesito 6, 1886 p. 507); idem memoratur Inscr. Gr. Sicil. Ital. 2545. —
2) Legatus Moesiae inferioris fuit a. 162 (arch. ep. Mitth. 1i p. 21). — 3) Cf. not. 1.

— 4) Praefecto aerari Saturni. — 5) Ser. pr. pr.

1081 L. Dasumio P. f. | SteL Tullio I Tusco ' cos., (comiti August.^) |
auguri, sodaL Hadria|nali, sodal. Antoni|niano^ curat. operum [ publi-
corum, I legato pr. pr. provinciar. | Germaniae superior. | et Pannoniae
superior.^ | praefecto aer. Saturni, | praetori, tribun. pleb., | leg. provinc.
Africae, | quaest. imp. Antonini Aug. Pii*, | trib. milit. leg. HII Flaviae, j
triumviro a. a. a. i. L | P. TuUius Callistio | posuit.

Tarquiniis (XI 556S vidit Bormann). — 1) Genitus videtur a P. TulUo Farrone
supra N. 1047, adoptatus a L. Dasumio qui consul sub Traiano auctor fuit senatus
consulti Dasumiani de fideicommissariis libertatibus (Dig. 40, S. 56 ,• cf. Mo. Herm. 5
p. 4S not.) et ad quem referendum esse videtur testamentum lapidi ineisum n 10229.

— 2) Quae uncis (> inclusi, litteris minoribus in margine adiecta sunt. — 3) Apparet
Tuscum Antonino Pio, in cuius consecrati honorem instituti sunt sodales Antoni-
niani, supennxisse. — 4) Legatus Pannoniae superioris posuit titulum Poetovio-
neiuem III 4117. — 5) Expectaveris divi Pii (cf. not. 5).

1082 D. Fonteio Frontiniano ( L. Stertinio Rufino | legato Augu-
storum I pr. pr.*, cos. designato, | Sex. Terentius Saturninus 7 (leg. HI)*
August.

Lambaesi (FIII S758 vidit fTilmanns). — t) Legatus Numidiae fuit a. 160
(VIII 2694. 4205. 4204. Eph. ep. S, 784) -162 (FIII 4S89. Eph. ep. S, 1276). —
2) Cf supra N. IfflO not. 3.

1083 I Titiano c. f.* C. Maesi | Titiani et Fonteiae | Fron-

tinae* consu|larium^ filio, | patricio*, ob hono[rem togae virilis | Clodius
Rufus eques Romanus | amico suo incomparabili.

Thermis in Sicilia (X 7546 vidit Mommsen). — 1) Expectaveris c i. (claris-
simo iuveni). — 2) Secundum stemma propositum a Mommseno eph. ep. 4 p. 1S4
hi homines vixerunt saec. p. Chr. altero fere medio. Ipsum nomen indicat Fon-
teiam Frontinam stirpe coniunctam fuisse cum D. Fonteio Frontiniano N. 1082,

— 3) More Graeco dicunlur consulares maritus et uxor. — 4) Raro patricium ali-
quem fuisse in inscriptionibus adnotatur, nisi ipse adlectut fuit inter patricios.

1084 Q. Servilio | Q. L Hor. | Pudenti' | trib. mil. leg. Illl Scy|tbicae,
quaest. projvinciae Siciliae, | trib. pL, praetori, | praef. frumenjti dandi.

238 Caput im.

iuridi|co Aemiliae | [ef F/a]mini|ae, [^jrojcos. Cretae et Cyrenarum | |

[A^a^ajmen^es | ]?a?r]on[oj.

Calamae in Numidia (FIII S3Si descr. Renier).

1065 Q. Servilio | Pudenti, | Q. Servili | Pudentis | procos.' filio, |
patrono | municipii, | d. d. p. p.

Bisicae (Hr. Bischka) in prov. Africa (Eph. ep. 7, 93 = FIII S. i229I).

1) Maritus Ceioniae Plautiae sororis L, Veri (supra N. 550). Postea ad consu-
latum pervenit ordinarium a. 166. — Titulos N. lOSijS Mommsenus (ad Eph. 3, 298)
positos putat Pudentibus paullo post a. 161 propter adfinitatem cum novo imperatore.

1086 Ti. Claudio | Saetliidae | Caeliano, [ Cl. Fronti[ni] | cos. f., V^vir.] \
stl. iud., trib. mil. leg. | III Gallicae, [q.] provinc. | [52ci]liae candidato
imp. I [injtonini etVeri August[or.], | sodali Hadrianali, le[^.] ... ., | [trih.] pleb.,
praet. fid. com[wi.], | legato leg. XI Cl., aug[Mr.], | patrono coloniae | d. d.

1087 Ti. Claudi[o] Quir. Fronti|no INicerato, Cl. | Frontini cos. f., |
Xvir. stl. iud., | trib. laticlavio leg. | IIII [F/]a[t;?]ae, qua[es]|tori pro praet.
[pro]|vinc. Achaiae, [ab] \ actis senatus, a[ed.] | cur., praetori . . ., | patr.
[col., d. d.].

1088 Ti. Claudio Quir. Sa[e]thida[e] Cethego Frontino, Ti. Claud[t]
Frontini legat. legionis filio, Ti. Claudi Frontini cos. nep., patrono col., d. d.

Montorii Inter Salernum et Abellinum rep. a. 1342 (X 1125. 1122. 112i semel
descriptae). — Ti. Claudius Saethida Caelianus et Ti. Claudiiis Frontinus Niceratus
noti sunt praeterea ex compluribus titulis in Peloponneso repertis. Simvl posue-
runt L. Vero Messeniacum III 493, ille Marco Caesari Spartanum C. I. Gr. 1518;
huic dedicati sunt Spartae et Argis tituli C. I. Gr. 1527. 1155. Frontini filiits fuit
Ti. Claudius Saethida Cethegus (N. 1088), qui memoratur etiam VI 16440. — A
Pausania 4, 52, 2 viemorantur, ut monuit Foucart (ad Lebas 2, 519), Aethidae
complures Messenii, quod nomen fortasse ex Saethidae nomine corruptum est.

1089 d. m. I Corneliae | Procula et | Placida fecer. | L. Stertinio
Quintiliano Acilio | Straboni Q. Cornejlio Rustico Apronio | Senecioni
Proculo 1 proconsuH provin|ciae AsiaeS patri bene | merenti.

1090 d. m. I Corneliae | Procula et ( Placida fecer. | Q. Cornelio
Senejcioni Proculo^ | praetoricio legato provin|ciae Asiae, fra|tri bene
meren|ti.

Romae (VI 1587 in museo Valicano. 1588 nunc Neapoli). — 1) Proconsul
Asiae fuit Marco et Vero imperantibus (Dig. 48, 18, 1, 4 cf. fVaddington fastes des
prov. asiat. n. 130). — 2) Q. Comelius Senecio Proculus videtur mortuus esse eodem
fere tempore quo pater (N. 1089); certe titulus videtur eodem positus esse.

1091 Genio domus sacrum (Infra, sub imagine Genii) pro salute I
Q. Antisti Adventi Postumi Aqui|liniS leg. Aug. leg. II Adiutricis, | et
Noviae Crispinae^ eius, et [ L. Antisti Mundici Burri^ et Anto|niae Priscae
matris eius, et li|berorum et famihae eorum, | Agathopus lib. ex viso |
d. d. (In utroque latere) Q. Antistius Agathopus ex I viso d. d. idemq. [
dedicavit k. Mart. 1 Macrino et Celso cos.*^

Tituli Yirorum et mulierum ordinis senatorii. 239

1091 " Victoriae j Aug. sac. [ pro salute | Antistior. Ad|Venli et Bur|ri
et liberor. | eorum Aga[^]ho|pus lib. d. d.

Thibili (Annilna) in Numidia (Poulle llecueil de Constantine 24 p. 168, 23 p. 14o ;
N. 1091 vidi ipse). — 1) Eidem positus esl titulus Thibilitanus eph. ep. o, 834. —
2) Filia videtur L. Novii Crispini supra N. 1070. — 3) Idem puto L. Antistius
Burrus consul ord. a. 181, quem unum eundemque esse atque L. Antistium Burrtim
Adventum receptum inter salios Palatinos a. 178 (FJ 1979) non est certum. —
4) J. 164.

1092 [M. Statijo M. f. Cl. Prisco I [Z]icinio Italico ' leg. Augu-
storum I pr. pr. prov. Cappadociae-, leg. Aug[^.] | pr. pr. prov. Brittan-
niae^ leg. Aug^g'.] | pr. pr. prov. Moesiae super., curato[rt] | alvei Tiberis
et cl[o]acarum urbis, c[os.]\ | leg. Aiig. prov. Daciae% leg. leg. XIII G. p.
f., leg. leg. I [X]III1 Gem. Martiae Victricis, sacerdoti Titiali | [F/]aviaIi, pr.
inter cives et peregrinos, tr. pL, quaes[/.], | proc. Aug. XX hereditatium
prov. Narbones. et Aquita[n. , | p]r. eq. alae I pr. c. R.®, tr. mil. leg. 1
Adiutr. p. f. et leg. X [G.] p. [/. \ e]t leg. IIIF Gallicae, praef. coh. IIII
Lingonum, vexillo mi[Z. [ d]onato a divo Hadriano in expeditione Iudaic[a]
Q. Cassius Domitius Palumbus.

Roviae olim, descripserunt Smetius et Metellus (FI4S25). — 1) Hic est Statius
Priscus a quo sub initium imperii Marci et Veri res prospere in Armenia gestas esse
Arlaxataque capta narrat vit. Marc. 9 cf. vit. Feri 7, Dio l. 71 ap. Suid. — 2) Ad
hanc legationem pertinent quae narrant de eo auctores (not. 1), item III S. 7505.

— 3) Ad hanc Prisci legationem rettulit Borghesius opp. 5 p. 249, quod in excerptis
a Maio editis (Dio ed. Dindorf 3 p. 208) de Prisco quodam traditur, eum ab exer-
eitu Britannico imperatorem salutatum recusasse. — 4) Consul fuit ordinarius
a. 139. — 5) A. 137. 138 cf dipl. mil. XL et lapides Dacici III 940. 1061. 1299. 1416.

— 6) Alae primae praetoriae civium Romanorum, — 7) Scr. III.

1093 L. Pullaieno Gargilio | Antiquo, | Xv. sllitib. iudic, trib. laticl. |
leg. III Gallic, quast. (sic) cand. Aug. |, trib. pl., pr., curat. viae Clodiae |
Cassiae Ciminiae trium. Trajianar., legato leg. I Minerv., | leg. Augustor.
pro pr. prov. | Thrac*, cos. designato, | Gaius Alexander et | Aelius Sacerdos
et I Flavius Valens | corniculari.

Perinthi (III S. 7394 Mommsen vidit ectypum). — 1) Legatus Thraciae fuit sub
Pio et Marco et Vero (Le. a. 161), iettibut nummis complurium Thraciae civitatium.

1094 M. Pontio M. f. Pup. | Laeliano Larcio Sabino cos.', pon|tifici,
sodali Antoniniano V'eriano, ] fetiali, leg. Aug. pr. pr. prov. Syriae, leg.
Aug. I pr. pr. prov. Pannon. super., leg. Aug. pr. pr. Pan|non. infer.*,
comiti divi Veri Aug. , donato donis | militarib. bello Armeniaco et Par-
thico I ab imp. Antonino Aug. et a divo Vero Aug. | [coron.] mu[ra/i val-
lari c/as]sica aur[ea | hastis puris IIII vextUis IIII ....].

Romae rep. in foro Traiani (FI 1i97 deseripsit Pighius). — I) Consul fuit
ord. a. 163 ; memoratur a Frontone ad Ferum imp. 2, 1 p. 128 Nab. Fiiius videtur
fuitte Pontii Laeliani legali Pannoniae superiorit a. 148 (dipl. mil., ap. Mowat

240 Caput im.

Revue arch. ser. 3 t. 7, 1891 p. S16); cf. C. III 6182. — 2) De tempore horum
honorum cf. Domaszewski mus. Rhen. 1890 p. 206.

1095 [5]plendidissima[e] ( civitatis Ephesiorum | irjg TtQwrriQ xat
fisyiaTrjg \ /.irjTQOTtolscog rijg ^Aoiag xat /> vew/.6qov ' tlov ^e^aOToiv. \
A. lunium P. f. Fabia | Pastorem L. Caesennium | Sospitem^ leg. pr. pr.
provinciae | Asiae, praetorem designatum, tr. | pleb., quaestorem Aug., Iri-
bunum | militum leg. XIII Geminae, trium|virum aere argento auro flando |
feriundo, | seviro turmae equitum | Romanorum, rarissimo viro, | Sex. lunius
Philetus [ et M. Antonius Carpus | honoris causa, | h. c^

Ephesi (III 6076 cf. p. 128S). — 1) Alq vecoxoQOq Ephesus dicitur in nummis
inde ab Hadriano usque ad Caracallam (Eckhel 2, S20). Ceterum non perspicilur
quo pertineat Ephesi mentio. — 2) Eiusdem sunt tituli urbanus VI 143S et Mogon-
tiacensis Brambach 10S2. Fidetur esse Pastor qui cum Laeliano (N. 1094) fuit
consul ordinarius a. 165. — 3) Fidetur honoris causa bis positum, et perscriptum
et notatum.

1096 Q. Caeciho Q. f. Arn. Mar|cello Dentihano', Xviro sthjtib. iudic,
trib. mil. leg. XI Cl. piae fid., | [gwaesf.] provinc Afric, aed. cur. candij-
dato divi Hadriani^ pr. candidato eiusdem, leg. provinc Hispan., procos. |
provinc Cretae Cyrenar., leg. leg. | XII Fulminalae, leg. Aug. pr. pr. pro]-
vinciae GaUiae Aquitanicae, | col[onjae] patrono, | Thibiucenses aere conlato.

In Africa in ruderibus oppidi Thibiucensis (Eph. ep. 7, 206 = FIII S. 14291).
— 1) Consul suffectus a. 167 (dipl. mil. C. III p. 888). — 2) Hunc solum aedilem
curulem candidatum principis adhuc invcntnm esse notat Mo.

1097 M. Cl. Ti. fiho Quirin. | Frontoni cos.^ leg. Aug.^ | pr. pr. trium
Dac et Moes. sup.^ | comiti divi Veri Aug.^ donat. j donis milit. bello Armen.
et Parth. ab | imp, Antonin. Aug. et a divo Vero August. | coron. mural.
item vallar. item classic j item aurea item hast. puris IIII item vexill.'', |
curator. oper. locorumq. public, leg. leg. I Min., j leg. leg. XI Cl, prae-
tori, aedili curuli, ab actis | senatus, quaestori urbano, deceinviro 1 stlitibus
iudicandis, | col. Ulp. Traian. Aug. Dac | Sarmiz., patrono, ( fortissim. duci,
amplissim. ( praesidi.

Sarmizegetusae (III 14S7 descr. Mommsen).

1098 M. Claudio [Ti.] f. (^[uir.y \ Frontoni cos.^ ( leg. Aug. pr. pr.
pr6vincicirum Ddcicirum et ( super. simul leg. Aug. pr. pr. pr6vincia [
Ddciar. leg. Augg. pr. pr. Moesiae super. [ Daciae Apulesis^ simul leg.
Augg."* pr. pr. pro(vinciae Moesiae super.^ comiti divi Veri | Aug.®, d6ndt6
donis miht^rib. bello Ar|meniac6 et Parthic6 ab imperatore Ant6nin6 Aug.
et d divo Vero Aug. corond ( murali item vallari item chissica item ( aureci
item hastis puris IIII ilem v[e]xinis ( IIIF, curat6n operum loc6rumq.
pubhc6r., ( misso ad iuventutem per Itallam legenjdam^ 16g. Augg. pr. pr.
exercitus legi6narii | et auxih6r.^ per Orientem in Armeniam ( et Osrhoenam
et Anthemiisiam*" ducto|rum, leg. Augg. legioni primae Minervijae in ex-

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 241

speditionem Parlhicam d6ducen|dae, leg. divi AQtonini Aug. leg. XI Cl.,
prae|t6ri, aedili curuli, ab ^ctis senatus, quae|st6ri urbano, Xviro stlitibus
iudicandis. | Huic senatus auctor[e] imperatore M.*' Au|reli6 Ant6nino j Aug.
Armeniaco Medico j Parthico maximo, quod post ahquot se'cunda proelia
adversum Germanos | et lazyges ad postremum pr6 r. p. fortiter | pugucins
ceciderit'^ armatam statuam [pom]'' | in foro divi Traiani pecunia publica
ceu[smt].

Romae rep. in foro Traiani^ descripsit solus Ligorius, notus falsarius (VI 1577).
Hanc sinceram esse (exceptis paucis locis com/ptis) ostendit titulus N. 1097. —

Claudius Fronto , cui posHi sunt N. 1097. 1098, N. 1097 cum esset legatus
Daciarum, N. 1098 post mortem, videtur esse Fronto memoratus, teste Luciano
quom. hist. conscr. sit 21, in aliqua historia belli Parthici L. Feri. — 1) Claudio
f. q. traditur; corrigitur ex N. 1097. — 2) Consul fuit suffectus, anno ut videtur
166 vel paullo ante (cf. not. 7). — 3) Haec corrupta vel confusa esse apparet,
Mommsenus coniecit fuisse in lapide leg. Aug. pr. pr. provinciarum Daciarum trium,
prov. Daciae Maluensis, prov. Daciae Porolissensis, pro. Daciae Apulesis (de his tribus
provinciae Daciae partibus cf. Marquardt Slaatsv. /* p. 509). — 4) Recte dicitur
legatus Augustorum duorum in titulo posito post mortem, si quidem Fero adhuc
superttite Moesiam adniinistrare coepit, item recte legatus Augusti in titulo posito
ipsi vivo post mortem Feri, cum imperaret solus M. Aurelius. — 5) Legatus trium
Daciarum et Moesiae superioris, in quarum provinciarum defensione occidit, videtur
fuisse a. 169 (cf not. 4) et a. 170 (cf not. 12). — 6) Comes Feri (defuncti a. 169)
videtur fuisse initio belli Germanici Sarmatici. — 7) Dona mililaria accepit triumpho
Marci et Feri a. 166, iam consularis, ut apparet ex numero quatemario horum
donorum. — 8) Cf. Mo. Staatsr. II^ p. 850 not. 5. — 9) Legatio extra ordinem data,
de cuius generis legationibus dixit Mo. Staatsr. II^ p. 835. Et hoc munus et id
quod praecedit omittitur in inscriptione N. 1097. — 10) Anthemusia regio Meso-
potamiae. — 11) auctorem imperatorem traditur. — 12) Occidisse Frontonem non
ante a. 170 Borghesius inde collegit quod eo anno M. Claudius Fronto Neocydes
filiut ut videtur eius inter salios Palalinos receptus est (FI 1978), quod non fieri
potuerit nisi utroque parente superstite. Fidetur autem occid'Sse ipso anno 170;
certe eo ipso anno reperimus eius successorem factum in Dacia Comelium Cle-
mentem (N. 1099). — 13) et traditur (cf. N. 1100).

1099 Sex. Corneho Sex. f. | Fal. Clemeoti cos.' | et duci trium Da-
ciarum | . . Avidius Valens [ . . . [fe]g. VII Gem

Caesareae (hodie Cherchel) Mauretaniae (FIII 9563 cf. Eph. epigr. S, 967 vidit
Schmidt). — 1) Consularis Daciarum fuit a. 170, post Claudium Frontonem
(III S. 7303).

1100 \comitx imp. Anto\n]ini Aug. et divi Veri

bello Gerraanic, | item comili imp. Antonini Aug. Germanici Sar|matici,
leg. leg. I Miner., curatori civit. Araus. | prov. Galliae Narb., praetori, trib.
pleb. candidato | imp. divi Hadriani, ab acl. senat., quaestori prov. ( Narb.,
trib. mil. leg. VI Victr., cum qua ex Germ. in | Drittan. transiit', Illlvir.
viar. curandar. | Iluic senatus auctore M. Aurelio Antonino Aug. | Ar-
meniac. Medic. Parthic. maximo Germ. Sarmat. | statuam poni habitu civili
in foro divi Traiani | pecunia publica censuit.

DsssAC, Inscripliones Latinae. 16

242 Caput IIII.

Romae apud forum Traiani, bis vel ter descripta saec. XFI (Fl iS49). — 1) Le-
gionem sextam Victricem primum Castris Veteribus Germaniae, postea Eboraci
tetendisse inscripiiones illis locis repertae docent (Brambach 223 c; C. FIl p. 61).

1101 P. Mummio P. f. Gal. Sijsennae Rutiliano* cos., | auguri, procos. |
provinc. Asiae, legato Aug. j pr. pr. Moesiae superioris, j praef. aliment.
per Aemiliam, | praef. aen Saturni, leg. leg. VI | Victric, praetori, tr. pl.,
quaest., | trib. leg. V Maced., Xviro stlijtib. iudic, patrono municijpii, cur.
fani H. V.^, salio, Her|culanii Augustales, ( 1. d. s. c' (In dextro latere)
dedicata kal. lun. Maximo | et Orfito cos.'' (in sinistro) curantibus P. Ra-
gonio Saturjnino et C. Marcio Marciano, q.' j ordinis Augustalium Tiburtium.

Tibure rep,, est Florentiae (XIF 5601 vidit Henzen). Eiusdem viri titulus
aller ibidem repertus est XIF 4244. — 1) Hic est Rutilianus vir sui temporis
primarius et apud Marcum imperatorem gratiosus, quem Lucianus pseudomanti
c. 30 seq. narrat pravis artibtts Alexandri Abonutichitae captum et obstrictum.
— 2) Curatori fani Herculis Fictoris (cf. supra N. 1044. 1061). — 3) Locus datus
senatus conmlto. — 4) A. 172. — 5) Quaestoribus.

1102 [P. /]ulio P. fil. Quir. | [Gejminio Marciano | [cos.\ sodali Titio,
procos. provin|[cja]e Macedoniae, leg. Augg. pro pr. | [pro]vinciae Arabiae*,
leg. Augg. su|[per] vexillationes in Cappaj[rfo]cia*, leg. Aug. leg. X Geminae, |
[%.] pro pr. provinc Africae, | [;)r]aotori, trib. pleb., quaestori, | [m]buno
laticlavio leg. X | [Fr]etensis et leg. IIII Scy[fA]icae, Illviro kapilali, j [oj3]timo
constantissimo | . . [D]urmius Felix primi|[pi]laris leg. IH Cyreneicae |
[sf]rator in Arabia maioris | [?e]mporis legalionis eius, | [^]on. causa d. d.

1103 n. ^lovhov [r]€fiiviov I MaQ-/.[ia]v6v, \ n:Q€a^evT[r^]v ^e^a-
OTiov avti[oT]QaTriyov, \ vjtarov, rj [p]ovXrj xal 6 \ drjf^og l4d[Qia]vd)V
n€TQa[i]\cov , fxr^TQOTt[6]?.€iog rfjg .A\Qa^iag, dia [Kk]avdiov .Aivi\ov
fCQ€0^€[vT]ov , €v€Qy€Ti]\d-€vr€g v[7t av]xov av€d-€\o[av]. (In latere)
Tonog kd^d^rj \ xprjcpio/naTi ^ov/.^g.

1103* JT. ^IovUo) r€fii\viq> MaQ-Kiavi^ , \ nQ€0§€VTf^ ^e^aOToiv
avT iOTQ[a]\Triyip, vTtaTio, ^(5^[a]|/;vcov 7i6).ig r} \ rfjg ^Qa^iag, dia |
/lafiaoiovg Koaiq)ov, 7tQ€g§€v\Trj (sic) ^dQar^viJuv €\7taQX€iag L^Qa^iag. \
Translata ab urbe secun|dum voluntatem Marcia|ni testamento significa-

t(am).3 I D. d.

Cirtae (FIII 70S0. 70S1. 70S2). Tractavit Renier melanges d'epigraphie p. 99 seq,
— 1) Ad legationem eius Arabicam pertinet etiam titulus Bostrensis III 96. —
2) Tempore belli Parthici M. Aurelii et Feri. — 3) Apparet hunc titubim scriptum
fuisse si/b statua ab Adrahenis Romae Marciano dedicata. — Post hos titulos scriptos
Marcianus etiam proconsul Asiae factus est, sub Commodo (C. I. Gr. 2742 cf. fFad-
dington fastes des prov. asiat. n. 438).

1104 Q. Pompeio Q. f. Quir. Senecioni | Roscio Murenae Coelio
Sex. I lulio Frontino Silio Deciano | C. lulio Eurycli Herculaneo L. | Vi-
bullio Pio Augustano Alpino | Bellicio SoUerti lulio Apro | Ducenio Pro-
cuio Rutiliano j Rufino Silio Valenti Valerio | JNigro Cl. Fusco Saxae [im]yn-

Tituli Tirorum et mulierum ordinis senatorii. 243

tiano * 1 Sosio Prisco * pontifici, sodali | HadriaQali, sodali Antoniniani (tic)
I Veriani (sic)^ salio CoUino, quaestori j candidato Augg., legato pr. pr.
Asiae, | praetori, consuli', proconsuli Asi|ae sorlito, praefecto alimentor., |
XXviro monetali, seviro, praef. | feriarum Latinarum; qq. , patrono |
municipii, salio, curatori fani H. V.* | s. p. q. T."

Tibure (XIF 5609). — 1) Uryntiano legit Borghesius , sed imtium incertum
est, Amyntiano commendatur lapide Paviphylio buU. de corr. H (1890) p. 643. —
2) Est filius Q. Pompei Falconis, siipra N. 1033, pater Sosiae Falconillae JW 110S.
Ei (praeter JS. 1106) positi sunt tituli Tarracinensis X 632S et Campanus X3724;
in his appellatur Q. Pompeius Q. f. Senecio Sosius Priscus, alibi Q. Sosius Priseus
tantum. JSomina Q. Pompeii Rosdi Murenae Coelii Silii Deciani lulii Euryclis
Herculanei Fibulli Pii communia habuit cum patre, Senecionis et Sosii nomina
sumpsit ab avo materno Q. Sosio Senecione (cf. N. 1103 not. 5), Sex. lulii Frontini
a proavo (cf. X. 1103 not. 3), Augtutani Alpini Bellici Sollertis a Bellicio Sollerte,
consule temporibus Traiani (N. 1051 ; cf. etiam N. 1030). — 3) Consul fuit ordi-
narius a. 169. — 4) Cf. supra iV. 1101 not. 2. — 5) Senatus populusque Tiburs.

1105 Sosiae Falconillae, | Q. Pompei Sosi Prisci cos.* fil., ( Q. Pompei
Falconis cos.' nep., | Q. Sosi Senecionis cos. H' pro.*, | Sex. luli Frontini
cos. ni* abn., | quod oblalis publice | parenti eius Sosio Prisco c[os.] |
statuis eiusdem FalconiIIa[e] | n. V*, ipse una recepta circ[a ) rejli^gjuas
onus sumptus[g. | omnes] remiserit ordin[t] |

Cirtae (FIII 7066 aliquolies deseripta, post periit). Cf. Borghesius Btill. Inst.
arch. 1835 p. 184 seq. = opp. 8 p. 364. — 1) Fide N. 1104. — 2) Idem cui positi
sunt tituli supra N. 105316. — 3) Sosius Senecio consul fuit a. 99 et 107. — 4) Pro-
nepti. — 5) Sex. lulius Frontinus abavus Sosiae Falconillae, noius est scriptor,
cos. tertium ordinarius a. 100. — 6) Numero quinque.

1106 Q. Pompeius Falco Sosius Priscus j c. v. , pontifex, praetor
designatus | Q. Pompeio Quirina Sosio Prisco* | proavo, qui vixit annis LXII |
mens. VHI d. Xllll in Praesente II cos.', | sanctissimo viro et fortissimo,
somnio | monitus pronepos piissimo et domus suae | conditori religiosis-
simo consecravit.

Romae (FI 1490 bis deseripta saee. XFI). — 1) De Q. Pompeio Sosio Prisco
cf. N. 1104. Pronepos eius, qui titulum posuit, praeterea ignotus est. — 2) Fidetur
significari Priscum vixisse usque in Praesente(m) iterum consulem, i. e. tuque ad
annum 180, quo Bruttius Praesens (infra N. 1117) consul fuit iterum eum Condiano.

1107 M. Macrinio Avito M. f. Claud. Catonio | Vindici* cos. , aug.
p. R. Quiritium, leg. Aug. | pr. pr. prov. Moes. inf. , leg. Aug. pr. pr.
prov. Moes. | sup., cur. civitat. Arimin., p[r]oc. prov. Dac. Malu., | praef.
alae contar., praef. alae III Thrac, | Irib. mil. leg. VI Victr., praef. coh. VI
Gall., donat. | donis mil. in beli. Germ. ab imp. M. Aur. Antonino Aug.
hast. I pur. II et vexill. II corna (sic) mural. el vallar., | lunia Flaccinilla
marito karissimo et Macrinia Kufina patri piissimo. | Vixit anuis XLII m. V.

Romae in museo Faiicano (Fl 1449 vidit Henzen). — 1) Incertum qua parentela
hic Macrinius Catonius Findex coniunctut fuerit cum Macrinio Findiee praefecto

16*

244 Caput mi.

praetorio M. Aurelii occiso a. 472 (cf. Hirschfeld Verw. I p. 227). Si filius fuit
praefecti praetorio (ut putavit Borghesius opp. 5 p. 576) , hic grandaevus in pro-
cinctu ceciderit necesse est.

1108 Tib. Cl. Pomlpeiano' c. v., | bis consuli, | C. Val. Firmus |
y leg. I Ital.

Troesmi (Iglitzae) rep., nunc Bucaresti (III 6176 cf. p. iSS5). — 1) Est gener
imperatoris Marci, consul iterum a. 173. De eo Borghesi 5, 436 seq.

1109 L. Aurelio L. fil. | Quir. Gallo cos.*, | praef. aer. Sat., praef. |
frum. dandi, procos. | provinc. Narbonensis, | legato Aug. leg. III | Gallic,
curatori viae | Clodiae Anniae Cassiae | Ciminiae et novae Traianae, | legato
provinc. Africae, | pr., tr. pL, quaest. provinc. Asiae, | M. Aemilius Alcima

amicus.

Romae (F1 1336 descr. saec. XFI Pighius). — 1) Consul fuit ordinarius a. 174
(Notizie 1889 p. 8).

1110 C. Memmio C. f. Quir. | Fido lulio Albio cons., sodali | Titio,
leg. Aug. pro pr. prov. Noricae, cur. | viae Flam., praef Minic, procos.
provin. | Baetic , leg. Aug. leg. VII Claudiae, iuridico per j Italiam reg.
Transpadanae, praetori, leg. | pr. pr. prov. Afric', aedil. Cerial., q. prov. |
Asiae, trib. laticl. leg. II Augustae, | C. Annius lulius Secundus i 1 ', '. '. ', ', |
( ! i j i i i ! '. 1 '. i i ! 1 ( '. ( '. i ! i ( ( i ^ I amico rarissimo ob eximiam eius
er|ga se benivolentiam sua pec posuer. et d. | d. d.

In provincia Africa loco dicto Henchir el-M'den, ubi fuit municipium Fina
(FIIl S. 12442). — 1) Hoc munere functum esse Memmium Fidum a. 173 vel 176
Schmidt collegit ex fragmento quodam reperto in ruderibus Uzappae. — 2) Erasum
videtur nomen alterius amici (Schmidt l. c).

1111 [A.] lulius Pompilius A. fil. Cornelia Piso T. Vib[ms Varus
Laevillus] \ Berenicianus* Xvir stlitibus iudicandis, tn[bunus mililum leg.
.. .] I item XV ApoUinaris, quaestor urb., adlec[/MS inter trihunicios^, 'praetor] \
candidatus Augustorum, legatus leg. XIII [Geminae item IIII Flaviae]^, |
praepositus legionibus I Italicae et III[/ Flaviae^ cum omnibns copiis] \ auxi-
liorum dato iure gladi, leg. August^onm pro praetore leg. III Aug.y, |
consul desig[nafMs].

Lambaesi rep. in templo Aesculapii (FIII 2382 vidit Wilmanns). — 1) Idem
memoratur in aliis titulis Africanis, ex quorum uno (FIII 2i88) nomina suppleri
potuerunt, nisi quod Vari cognomen sumpsi ex nominibus C. lulii Lupi T. I^ibii
Vari Laevilli (Herm. 4 p. 192). — 2) Haec suppleta ex VIII 2743. — 3) Legatus
exercitus Africani fuit a. 176 (VIII 2347) atque etiam postquam Commodus Augusius
dictus est, i. e. a. 177 (VIII 2488).

1112 [T. Pomponio Proculo \ Vitrasio Pollioni^ cos. II j amico^

ilM^^justorum, comit[i M. Antonini \ et L. Ver]i Augg. expeditio[n«s

I Gmn]anicae, item comiti [M. Antonini \ et Com]modi Augg. expedi-
t[joms Germa\nicae 5ar]maticae, bis donis m[ilitaribus do\nato, cor]onis mura-

Titalum viroram et malierum ordinis senatorii. 245

libu[s II vallar. II \ aur. II] has[/is purts IIII vexillis IIII, \ procos. Asiae

leg. Aug. pr. pr. Hispaniae, \ leg. Aug. pro pr. Moesiae inf.^, \

pontif., sjodali AntoniD[iano, praef. alimento]vum, praetori, q\i[aestori,
Illviro I monetal]i a. a. a. f. f., marito A[nniae Fundaniae* \ Faustinae]
imp. Caesaris M. [Antonini Aug. \ et div]ae Faustinae Piae Tpa[truelis, affxni \
domus] Aug. I [Huic senatus] auctoribus 'vm\]^eratoribus \ Antonino et] Com-
modo Augg. G[ermanicis j Sarmati]ch statuas duas, u[nam habitu \ milita]vl
in foro divi Tra[mnj, alte\ram habi]lu civili in pron [ao aedis divi | Pii
pon]en(ias cen[suit].

Romae rep. fragmenta duo basis marmoreae (VI io40 vidit Henzen). In super-
ficie superiore basis dicuntur esse littei'ae ad hanc inscriptionem certe non pertinentes
. . . . Cl. Caesa. — 1) Ad T. Fitrasium Pollionem, qui consul fuit iterum ordinarius
a. 476, titulum rettulit Borghesius ann. inst. arch. 1846 p. 348 = opp. S p. 37 cf.
Rhein. Jahrb. 2 (1843) p. 404 propter ea quae infra leguntur de uxore eius, adhibito
titulo iam tum noto N. 4444. Pomponii Proculi etiam nomina ei fuisse docuit
postea titulus N. 4443. — 2) Amici vocabulum supplevit Wilmanns, fortasse recte;
minus recte praefecti praetorio vocabulum suppleverat Borghesius. — 3) Procon-
sulem Asiae et legatum Hispaniae et Moesiae inferioris fuisse Pollionem intellegitur
ex N. 4413. 4444. Cf C. III 762. III S. 7420. — 4) Etiam Fundaniae nomen fuisse
uxori Fitrasii Pollionis apparet ex tegula inscripta ex pr. Fundaniae Faustinae
et Vitrasi PoUio. (C. XF S20). Filius quoque eorum appeliabatur T. Fundanius
Fitrasius Pollio (C. FI4978).

1113 Nymphis | T. Pomponius | Proculus | Vitrasius | Pollio cos., |
pontif. , procos. 1 Asiae, leg. Aug. pr. j pr. provinciar. | Moesiae inf. et |
Hisp. citer., | et Faustina eius | [v. s. l. m.].

Legione (Leon) Hispaniae (Eph. epigr. 4, 25 — II S. 3679 semel descripta
ab ignoto auctore, ted accurate).

1114 [Annia Fundania M.y \ fil. Faustina | T. Vitrasi Poll[j]|onis
cos. II, praet., | quaest. imp., pontif., ] [proc]os. Asiae | uxor, ] nymphis [
GriseHcis.

Ad aquas Griselicas, hodie Greoulx, provinciae Narbonensis (XII 361 vidit
Hirschfeld). — 1) Cf. N. 4442 not. 4. Pater Faustinae videtur fuisse M. Annius
Libo consul ordinarius a. 428 (de euius praenomine dixit Mo. C. III S. p. 4273).

1115 [Vitras]\a T. f. Faus[fina' | Pjolionis cos., pon^ri/., f., \ Matri]
magnae sua pecii[«ia fecH].

Prope Cales rep., est Neapoli (X 4633). — 1) Supplevit Mommsen, referens
ad filiam Pollionis N. 4442. Sane mirum est, ut ipse monuit Mo., eam dici Titi
filiam et mox 7'ursus Pollionis filiam. Cum Pollio dicatur consul, non consul iterum,
titulus positus est ante a. 476. Eadem sine dubio Fitrasia Faustina occisa a Com-
modo (vit. Comm. 4).

1116 P. VigeUio Ralio Plario Saiturnino Atilio | Braduano Au|cidio
Tertuljlo' leg. Aug., | ordo Troesmen. | ex decreto suo.

Troesmi (III 773). — 1) Hic ut videtur Figellius Satuminus qui proconsul
Africae fuit a. 480 (Tertullian. ad Scapul. 3 ; act. martyr. Scillit., ap. Usener ind.
lect. Bonn. 4884 aest.).

246 Caput nil.

1117

L. Fulvio C. f. Pom [C.]

Bruttio Praesenti Min

Valerio Maximo Pompeio L

Valenti Cornelio Proculo

Aquilio Veientoni cos. II', pr[ocos. prov , patri]

[C]r[t]spinae Aug., socero* imp. [Caes. Commodi Aug., sodali]
Hadrianali, sodali Antonin[mno item Veriano item]
Marciano, comiti impp. Ant[onmz et Commodi Augg.]
expeditionis Sarmaticae, \)[raet., trih. pleb., qnaes-]
tori Aug. , tr. mil. leg. III Galiic[ae , donis milit. donato]

ab imp. divo Antonino Aug. \\io]

Folceiis (Buccino) in Lucania (X 408 vidit Kaibel). — 1) C. Brutlius Praesens

fuit iterum consul ordinarius a. 180 cum Sex. Quinctilio Condiano. — 2) Cf, vit.

Marc. ^, 8.

1118 [C.] Arrio ...[/". | (?]uir. Anto|nino prae[/".] | aer[a]ri Saturn[t], |
iurid[j]co per Italiam [re]|gionis Transpadanae pr[z]|mo', fratri Arvali, prae-
tori I cui primo iurisdictio pupilla|ris a sanctissimis imp. mandata | est^
aedil. curul., ab actis senatus, se|viro equestrium turmar.^ tribuno | lati-
clavio leg. IIII Scythicae, Illllviro viarum curandar., qui pro|videntia maxi-
morum imperat. mis|sus urgentis annonae difficulijtates (sic) iuvit, et cosu-
luit securi|tati fundatis reip. opibus, ordo | Concordiensium patrono opt.
ob innocentiam et labori (sic).

Concordiae in Fenetia rep. (F 1S7i vidit Mommsen).

1119 [prae^] | curatoribus et tutoribus dandis |

primo constituto^ curatori Nola|norum, fratri Arvali, augur., sodali Marj-
ciano Antoniniano, iuridico regionis | Transpadaneae^ curatori Ariminienj-
sium, curatori civitatum per Aemili|am, aedili curuli, ab actis senatus,
se|viro equitum Romanorum, quaest. | urbano, tribuno leg. IIII Scythicae, |
quattuorviro viarum curanda rum, patrono IIII col.'', | C. lulius Libo trier-
chus (sic) classis no|vae Lybice, patrono, d. d no f.

Cirtae (FIII 7050 vidit IFilmanns). De C. Arrio Antonino, cui uterque titulus
positus est, cf. Borghesi opp. S, 383 seq. in commentario ad titulum priorem, et
Henzen ind. frat. Arv. p. 177. Prior titulus est positus est ante mortem Feri
(a. 169), alter post mortem Marci. — 1) Cf. Mommse?i Staatsr. II ^ p. 108S not.S.
— 2) Cf. Mommsen Staatsr. IP p. 226 not. 1. — 3) In altero titulo omissa est
quaestura, errore. — 4) Cf. N. 1068 not. S. 1147 not. 2.

1120 M. Atilio T. f. ( Severo cos.', | [T7/|viro epul[Zo]num, sodales |
[fler]culani ob plu|[nOT]a in se j [6e]neficia.

Prope Romam ad quarlum lapidem viae Labicanae (Eph. ep. 7 p. 384 semel
descripta saeculo superiore). — 1) Hic est Alilius Severus in exilium actus a Com-
modo (vit. Comm. 4, 11).

Tituli virorum et mnlierum ordinis senatorii. 247

1121 [I. Annio] j L. f. Arn. Ravo | [cos., pr]aet., quaestori | [can-
dt]dato imp. Caes. | [M. iujreli C[ommodi | iMfJonini Aug. Pii | [Feli]cis,
pontifici, I [sa/]io Palatino^ tri|[Mw]viro monetali | [a. a. a.] f. f., sodales |
[HercM]lani ob me[rita pat]rono.

Romae in museo Faticano (VI 1559). Supplevit Borghesius opp. 5 p. 20. —
1) Salius esse desiit exauguratus anno 470, teste latereulo salioriim Palafinorum
ri 1978.

1122 C. iMatio C. f. I CoUin. | Sabinio Sullin. | Vatinian. | Anicio
Maximo | Caesulen. Martiali ( Pisibano Lepido | allect. inter. quaest., | salio
Palatin.», | lllvir. monet. a. a. a. f. f., | seviro equit. Roman., | flam. lulian.*,
patricio, | praetori caodidat., cos., | curat. et patron. | d. d.

Gemonae (F 1812). — 1) Salius esse desiit anno 186 (VI 1980). — 2) Fuit
flamen lulianus, id est divi lulii cf. eph. ep. 5 p. 223.

1123 C. Sabucio C. f. Quir. 3Iaiori | Caeciliano * cos., | sodali August.
Claudial., procos. prov. j Acha., leg. Aug. pr. pr. prov. Relgicae, | praef.
aerari miL, leg. iurid. prov. | Rritanniae, iurid. per Flamin. et | Umbriam,
curat. viae Salar. et | alimentorura, praet. candid., tr. pleb. |

Romae rep. a. 1808 in basiliea S. Pauli, mox periit (VI 1309).

1123* C. Sabucio | Maior[i] | CaeciIian[o]' | cons. m. v.'' | C. Sabucius |
Maio[r] Plotinus | Faustinus c. i. | nepos.

fiomae rep. ad Ihermas Caracallae (V1 1310 vidit de Rossi). — 1) Est ut videtur
C, Sab . . . memoratus ut consul in aetis Arvalium sub Commodo (a. 186 ut videtur;
Henzen act. Arv. p. CXCII). — 2) Consularis memoriae viro.

1124 L. Ragonio L. f. Pap. Urinatio | Larcio Quintiano' cos., |
sodali Hadrianab, leg. leg. j XIIII Gem. , donis milit. donato ab | imp.
(Commodo)^ Antonino Aug., | procos. prov. Sardin., iuridico | per Apul.,
praef. f. d.^ praet., | aed. pl., q. pr. pr. provinc. j Africae, seviro, | Ti. CI.
Phaedimus | h. c*

Romae (VI 1302 vidit Henzen). — 1) Eiusdem viri tituli plane similes (nisi quod
dedicati sunt ab aliis), sunt V1 1305 et V2112, breviores V 1968—1970. — 2) Voca-
bulum abratum et postea restitutum. — 3) Praefecto frumenti dandi. — 4) Honoris
causa.

1125 L. Ragonio L. f. Pap. j Urinatio Tuscenio | Quintiano ' | domiDo,
ob honorem | togae virilis | Ofellius ser. ark.

Romae (V1 1304 descripsit saec. XV lucundus). — 1) Est filius eius qui prae-
tedit (cf. VI 1303). Eiusdem titulus plane similis est V 2089.

1126 [XVviro sacris faci]\ini\\s, praetori | candidato, legat. |

provinc. Africae dioe|ceseos Hipponiensis, [ adlect. inter. quaest. a | divo
Commodo et in[ter patricios, trib. | laticl. leg. V Maced. , | Xviro stlitib.
iudic, I ob singularem erga pa[triam civisque adfecftionem p. d. d.*

Beveventi (1X1392 deseripta taec. XVII a Verusio Beneventano). — 1) PubHce
decreto decurionum.

248 Caput nil.

1127 tl. m. I M. Antonii Antii Lupi' pr., | palricii, auguris, quaest.,
sodal. Titii, trib. | rail. leg. II Adiutr. piae fidel., Xvir. stl. iud., praef.
fer. I Lat., cuius memoriam per vim oppressi in | integrum secundum am-
plissimi ordinis | consultum restiluta est.' Sepulchrum ab eo coeptum [
Claudiae Regillae uxori et Antiae Marcellinae fiL | pietatis suae erga eum
testificandae gratia et ] nominis eius in perpetuum celebrandi perfecerunt
atfines | M. Valerius Bradua Mauricus^ pontif. et Antonia Vitellia, | amici |
Q. Fabius Honoratus, T. Annaeus Placidus.''

Romae extra portam Ostiensem in sepulchro diruto saec. XFl exeunte, de-
scripserunt multi auctores saec. XF et XFI (VI 4543). — 1) Memoratur Aniius
Lupus inter occisos a Commodo, vit. Commodi c. 7. — 2) Fit. Pertin. c. 7 : revo-
cavit etiam eos qui deportati fuerant crimine maiestatis, eorum memoria restituta
qui occisi fuerant. — 3) Cf. JS. 1428. — 4) Infra insculpti fuerunt versus Graeci
et Latini, quorum lacerae tantum partes descriptae sunt.

1128 M. Valerius Bradua Mauricus c. m. v.*, cos.^ pont. , sodalis
Hadrianalis, curator operum publicorum, curator aquarum sacrae urbis
et Miniciae, censitor provinciae Aquetanicae, procos. provinciae Africae
balneum quod vivos inchoaverat, Q. Vi[r]ius' Egnatius Suipicius Priscus
consularis, pontifex et flamen divi Severi, curator aquarum sacrae urbis
et Miniciae eodemque tempore praefectus alimentorum, perfectum Albi[»]-
ga[M]nensibus a[f]signavit.

Albingauni in ora Liguriae (F7783 semel descripta saec. XF exeunte versibu*
non divisis). — 1) Clarissimae memoriae vir. — 2) Consul fuit ordinarius a. 491. —
3) quieius traditur; correxi ex titulo FI 1341, ubi Q. Firius Larcius Sulpicius ali-
quis memoratur cum eodem Bradua Maurico consule et pontifice, et X 80S9, 154.

1129 M. Aufidio Frontoni, | pronepoti M. Corneli | Frontonis oratoris*,
consuhs, magistri | imperatorum Luci et Antonini, | nepotis^ Aufidi Victo-
rini | praefecti urbi, bis consulis^ | Fronto consul'' j filio dulcissimo.

Pisauri (Olivieri marm. Pis. p. 30, LXIX). — 1) Huius Frontonis titulum vide
infra in capite de viris litteratis. Consul fuit a. 145. — 2) Scrib. nepoti. — 3) C. Aufi-
dius Victorinus, Frontonis oratoris gener, consul iterum fuit a. 183, — 4) Est
M. Aufidius Fronto consul ordinarius a. 199.

1130 C. Fufidio Atjtico e. m. v.' | C. Fufidius Atjticus v. c. cos.
fillius et Nerati|a Marulhna j c. f. norus.

1131 C. Neratio Fu|fidio Anniano | Fufidi Attici c. v. | q. des.* fil., [
Nerati Prisci^ cos. | nepoti, | Acci luliani cos. | pronepoti, | municipes Sae-
pinatjes.

1132 C. Neratio Fufildio Prisco, | Fufidi Attici | c. v. q. des.^' fil., [
Nerati Prisci^ cos. | nepoti, Acci Iulia|ni cos. pronepoti, | municipes Sae-
pi|nates.

Saepini in Samnio (IX 24S0. 24S2 vidit Dressel. 3l4Sl deser. Caraba). —
1) Egregiae memoriae viro; saeculo II exeunte vel tertio scriptos esse titulos hoc

Tituli virorum et mulienim ordinis senatorii. 249

et similia declar.ant. — 2) Quaestoris designati. — 3) Fix est auctor iuris N. 1055}
magis filius eius.

1133 Aciliae M.' f. | Manliolae c. f.M M.' Acili Glabrion. ] sen. cos.'
pronepti, | M.' Acili Glabrionis j cos. W nepti, | M.' Acili Faustini | cos.*
tiliae, | ordo decurion.

1134 Aciiiae Gavinijae Frestanae | C • S -^ | 01. Acili Cleobolis» | fil.,
M.' Acili Faustini | cos.* nepti, Acili Glaibrionis bis cos.\ Ilvir. | q. q.,
pronep., Tib. Claujdi Cleobolis [s]en. cos.' | nep.

Allifis (IX 2335 vidit ^fommsen, 235i descr. Acctirsitis et Smetius). — 1) Cla-
rissimae feminae. — 2) Clarissimae puellae. — 3) -V.' Acilius Glabrio senior videtur
is qui supra N. IffJi, consul a. to2. — 4) 31.' Acilius Glabrio iterum consul a. 186
ordinarius cum Commodo quintum. — 5) J/.' Acilius Faustinus cos. ord. a. 210.

— 6) Cleoboles uterque praeterea ignotus. Cf. stemma propositum a Mommsen l. c.

1135 [Fer]cul[t] 1 Victori | P. Plotius Romanus* cos., sod. Aug. CI., |
leg. Aug. pr. pr. prov. Arab. item Gal., | praef. aer. Sat., leg. Aug. cens.
acc. Hisp. cit. , | iur. per Aem. Lig. , cur. viae Labic. , cur. Verc. , | pr.
urb., trib. pl., q. kand., Vlvir. eq. R. tur. II, | trib. miL legg. I Min. et
II Adiut., IIIIv. v. cur., | aedem cum omni cultu consecravit.

Romae extra portam Portuensem rep. (FI 53l2 vidit Bormann). — 1) Homo /3
praeterea ignoti/s; videtur vixisse saec. II exeunte, certe non ante M. Aurelium, qui
iuridicos instituit.

1136 Laberiae | Pompeianae c. f.*, | coniugi M. [C/.] Macrini | Vin-
dicis Hermog[e]nijani* c. v. et consularis, | ob rarissimam praecipuamque
ac munificam | eius in se liberosque | adfectionera | pietatemque, | L. Gabi-
nius Cosmianus^ | pontif., pat. col. et a mijlitiis, consocer. | L. d. d. d.

Venafri (X 4861 descripsit de Utris Fenafranus). — 1) Clarissimae feminae.

— 2) ludice Borghesio (cf. ad C. X l. c.) filius M. Macrinii Findicis praefecti prae-
torio M. Aurelii (cf. ad N. 1107). — 3) Huic Gabinio Cosmiano positus est titulus
Fenafranus X 4860.

1137 [adlecto inter \ patr]icios a divo Pertinace, IHvir.

a, a. a. f. f., j [so]daU Hadrianali, flamini Commodian.*, | [Po/]ytimus lib.
et proc* patrono.

Romae in museo Faticano (FI 1S77 vidit Henzen). — 1) Cf. eph. epigr. 5 p. 294.

— 2) Libertus et procurator.

1138 M. Fabio M. f. Quir. Magno | Valeriano* Xvir. stlitib. | iud.,
trib. laticl. leg. XI CL | p. f., XVvir. s. f.*, q. cand., Vlvir. | turma V, tr.
pl., pr., luperco, | cur. r. p. Velitrensium, | cur. viae Latinae, iur. | reg.'
Tusciae et Piceni, leg. | Augg. leg. I Italicae, | splendidissimus ordo | CIu-
sinorum patrono | optimo ob benivolen|tiam eius in se conlajtaro.

Clusii (XI 2106 vidit Bormann). — 1) Num hic sit Falerianus memoratus
una cum Anullino (infra N. 1159) ut dux Severi (Dio 74, 7), id quod in mentem
venit Henzeno (ann. inst. arch. 1865 p. 284), incertum. — 2) Memoratur Fabius

250 Caput mi.

Magnus ut quindeeimvir sacris faciundis in actis ludorum saecularium a. 204 nuper
repertis. — 3) luridico regionis.

1139 P. Cornelio P. f. Gal. AnuUino^ | Iliber.-, praef. ur[6.], cos.',
procos. I prov. Africae^, p[ro]et., trib. | pleb., q. , leg. prov. Nar|bonens.',
proco[s. pro]v. \ [j?a]eti[c.] , l[e]g. l[e]g. VII Gem. [p. /"., | leg.] Aug. pr.
pr. pro[y.] . . . | curat. a[^]v[e]i^ et [rip. \ Tiberis] . . .

Granada (Iliberri) (II 2075 et melius II S. 3306 vidit Huebner). — 1) Hic
est Anullinus qui a. 194 copiis Severi ad Issum praefuit (Dio 74, 7); memoratur
etiam Dio 73, 3 ; epit, 20, 6. — 2) Iliberritano (praeterea vix umquam domus enun-
tiatur in titulis senatorum , cf. Mommsen Staatsr. III p. 887). — 3) Consvl fuit
suffeclus anno incerto sub Marco aut Commodo ; post liunc titulum positum factus
est iterum cohsul ord. a. 199. — 4) A. 195 (supra N. 415). — 5) Apparet ordinem
honorum confusum esse. — 6) Ilaec pri^nus recte legit Huebnerus.

1140 (Tib. 01. Candido' cos.>=^ | XVvir. s. f., leg. Augg. | pr. pr.
provinc. H. c^ | et in ea duci terra marique | adversus rebelles H. h. p.
R." I item Asiae ilem Noricae^ | duci exercitus Illyrici | expeditione Asiana®
item Parthica^ | item GaUica^ logistae civitatis | splendidissimae Nicome-
densium | item Ephesiorum, leg. pr. pr. provinc. ( Asiae, cur. civitatis
Teanensium, | allecto inter praetorios item | tribunicios, proc. XX hered.
per I Gallias Lugdunensem et Beljgicam et utramq. Germaniam, | prae-
posito copiarum expeditijonis Germanicae secundae^, | trib. mil. leg. II Aug.,
praefecto | cohrtis (sic) secundae civium | Romanorum, ] Silius Hospes
hastatus leg. X | Geminae, strator eius, | optimo praesidi.

Tarracone (II 4114 vidit Huebner). — 1) Hic est Candidus memoratus inter
duces Severi a Dione (cf. not. 6. 7). — 2) Quae uncis inclusi, in litura dicuntur
reposita esse. — 3) Hispaniae citerioris. — 4) Sic excepit Huebner CH. h. p. p.
alii) ; videtur significari: rebelles Hispaniae, hostes populi liomani (Mo. C. II p. 711).

— 5) Asiae et Noricae, scilicet rebelles. Noricum sive provinciam Noricam Severi
partibus vi demum coactam accessisse ex hoc titulo collegit H^ilmanns (ex. 1201).

— 6) A. 194 contra Pescennium Nigrum (Dio 74, 6). — 7) Iniellegitur expeditio
quae Pescennianum bellum secuta est (Dio 73, 2). — 8) Contra Albinum. —
9) M. Aurelii et Commodi adversus Marcomannos a. 178 seq.

1141 L. Fabio M. f. Gal. Ciloni Septijmino Catioio Aciliano Le|pido
Fulciniano' cos.^ | comiti imp. L. Septimi Severi Pii | Pertinacis Aug.
Arab. Adiab. p. p.^ | sodal. Hadrianal., cur. Min.^ leg. | Aug. pr. pr.
provinc. Pann.* et Moe[siae sup., Bithyn. et Ponti, duci velxill.^ per Ita-
liam exercitus imp. | Severi Pii Pertinacis Aug. et M. | AureU Antonini
Aug., praepo|sito vexiUation. Perinthi per|gentib.', leg. Aug. pr. pr. prdvin.
Ga|lat., praef. aer. militar. , procos. prov. | Narbon., leg. Aug. leg. XVI
F. f. , pr. urb., | leg. pr. pr. prov. Narb., trib. pl., quaest. | prov. Cret.
Cyr., trib. mil. leg. XI Cl., | Xvir. stlit. iudic, cur. r. p. Nico|medensium,
Interamnajtium Nartium, item Gravijscanorum, Ti. Cl. AmbreUanus y leg. V |
Macedonicae ob merita.

Tituli Yirorum et mulierum ordinis senatorii. 251

1142 L. Fabio M. f. Gal. Ciloni | Septimino* cos.^ praef. urb., |
leg. Augg. pro pr. Pannon. | super.*, duci vexill., leg. pro | pr. provinciar.
Moesiae super. | Ponti et Bithyniae, | coraiti Augg. , leg. Augg. pro | pr.
prov. Galatiae, praef. | aer. militaris, projcos. it^mq. leg. prov. Narbonens., |
leg. leg. XVI FI. f. Samosate, | sodal. Hadrianal. , ] pr. urb., trib. pleb.,
q. prov. I Cretae, trib. leg. XI Cl., Xvir. sllitib. iudicandis, | Mediolanenses |
patrono.

Romae, bases duae neseio quo loco repertae (fJ 1i08. i409 descr. de Rossi),
— 1) Fabius Cilo vir primarius aetalis Severianae. Ei praeterea dedicati sunt
tituli urbani /7 4H0 et C. I. Gr. 5896. — 2) Consul suffectus fuit a. i9o (cf. vit,
Comm. 20). Post hos titulos positos factus est iterum consul ordinarius a. 20i. —
3) Severvm comitatus est statim post legationem Galatiae ul ex N. 11^2 intellegitur
(apparet in N. Hil comitis honorem, ut consulatum et sacerdotium, ex reliquorum
honorum ordine exemptum perscriptum esse loco non suo). — 4) Curatori Miniciae
(de curatoribus Miniciae, praefectis Miniciae, curatoribus aquarum et Miniciae cf.
Hirschfeld Philol. 4869 p. 66). — 5) Memoratur in viiliariis Pannonicis III i617.
4622. i638. 46iO. 4642. Fuit legatus Pannoniae ab anno certe i98 ad a. 201. —
6) Hoc munere functus est, teste N. Hi2, post legaiiones Bithynicam et Moesicam,
ante Pannonicam; apparet in N. HH legationes a Cilone sub Severo administratas
iunctas esse. — 7) Narrant auctores Nigrum occupato Byzantio Perinthum quoque
voluisse occupare, sed plurimis de exercitu Severiano interfectis re infecta abiisse
(vit. Sev. 8; Dio 7i, 6). His copiis Severi videtur Cilo praefuisse; quamquam mire
dicuntur vexillaliones Perinthi pergentes.

1143 P. Porcio Optat[o] | Flammae c. p.*, fil. | [P.] Porci Optati
Flamma[e] | c. v. praetoris, inter tribuni [c«os] | adlecti, quaestoris pro-
[t;m]|ciae Baeticae, sacerdot[jo] | Flaviali Titiali iudicio dom[mt] | n. sanc-
tissimi et fortissi[mt] ( imp. Caes. L. Septimi Sever[t Per]|tinacis Aug. Pii
exor[nafi], | legati ab amplissimo s[enav'M] | ad eundem dominum | [j]mp.
in Germaniam et [ad] | Antoninum Caes. | [m]p. destinatum- in Panno-
ni[am] | missi, ob debitam pietat[em] | memoriae eius | C. Volumnius
Marcellus Ca[ect]|lianus eq. publ. exornat[Ms] } posuit.

Conslantinae rep. (FIII 7062 vidit IFilmanns). — 1) Clarissimo puero. —
2) .i4. 197 (cf, supra N. 446), Apparet ex hoc titulo Caracallam, qui a. 196 fimi-
nacii ad Danuvium Caesar dictus est (trila Sev. 10) , dum pater contra Albinum
pugnaret, in Panyionia substitisse.

1144 [rf.] m.

[Statilio] . . Barbaro cos.,

\leg.\ Augg. Germ. super.,

[/]eg. Augg. prov. Thrac.*,

[donato donis mil. 6]ello Parth. Mesop.'',

[praet., q.] prov. Afric, tr. latic.

[leg. . . .. Xvir. stli]t. iudic, sevir. eq. Rom.

[6e]nemerenti *
arciana c. f.

252 Caput IIII.

Romae rep. cum ecclesia S. Pauli reaedificarelur (Fl 1S2S). Tractavit Bot^
ghesius opp. 5 p. 265 seq, — 1) Legatus Thraciae fuit etiam a. 196 vel 197, teste
titulo edito a Dumont inscr. de la Thrace n, 72 c. — 2) Significatur nisi fallor
prior expeditio Severi Mesopotainica (Dio 73, 2), (Borghesius, nondum reperto titulo
Thracico, cogitaverat de expeditione anni 197).

1145 Q. Hedio L. f. Pol. | Rufo LoUiano | Gentiano auguri, cos.', |
procos. Asiae^ censitori j prov. Lugd. item Lugdujnensium, comiti Severi
et I Antonini Augg. ter, leg. Augg. | prov. H. c^ item censit. | H. c^
cur. c. splend. Pu[teolanor. et Veliterjnor. , quaest. cand. , praet. | cand.,
leg. leg. X[Xjn Prijmig., trib. leg. VH G. p. f., ni|viro a. a. a. f. f., |
Fab. Marcellus ....

Tarracone (II 4121). — 1) LoUianus Gentianus eonsul fuit ante a. 193 (vit.
Pert. 7, 7). — 2) Proconsul Asiae fuit a. 203 (Bull, de corr. hell. 12 p, 66). Fuit
etiam salius Palatinus (VI 1978). — 3) Hispaniae citerioris.

1146 [Pjoraponiae | Germaniljlae cl. f., conjiugi | 01. Claudi|ani'' cos. |
duarum Pan|noniarum', | L. Cornelius | Restitutus | praef. clas|sis Flaviae |
Pannonicae, | rarissimae | feminae | d. d.

1147 Claudiae P. f. | Quir.» Gallittae | coniugi | Q. Austurni P. f. |
Quir, Lappiani eq. | p. exor., aed., Hlvir. HH col., | praef. HI col.^ duc.
bis', I sorori | Ti. Claudi Claudiani* leg. [ Auggg.' pr. pr., c. v., | consul. |
provinc et exerc Pann. | inferior et superior.®, | praepositi vexillation. |
Daciiscar. (sic)., leg. leg. XIII Gem. | et V Macedonicae piae^ | candi-
dato® Auggg.* et | eis devotiss[tm]o prae|tori tutelar[!0, sacerjldoti septem-
y\ir6\ I epulonum, [sacerjdo ti Laurent. Lavinat., \ Q. Austurnius | Lappianus
coniug. ra|rissimae s. p. p. d. d.*

Rusicade (Philippeville) Numidiae (F1II7977. 7978 vidit Wilmanns). — 1) Tribus
mulieri tribuitur non raro in titulis Jfricae. — 2) Qualtuor coloniae intelleguntur
Cirtenses, scilicet ipsa Cirta, Rusicade, Milev, Chullu, tres coloniae eae ipsae ex-
cepta Cirta (cf. vol. FIII p. 618. 619). — 3) Ducenarius (procurator ut videtur)
bis. — 4) Ipsi huic Claudiano dedicatus est titulus FIII 3549 Calamae in Numidia
(cf. praeterea not. 6.7). — 5) Tres Augusti sunt Severus, Caracalla, Geta; huius
mentio postea deleta. — 6) Memoratur in lapidibus Pannoniae inferioris a. 197/8
(III 5587. 5743), — 7) Nota Claudianum praefuisse duabus legionibus tunc temporis
in Dacia tendentibus ; legatus legionis quintae Macedonice fuit a. 193 (III 903),
— %) A consuetudine recedit candidati vocabulum coUocatum ajite praetoris. Pro
casu tertio hic et deinceps requiritur secundus.

1148 M. Nonio M. [/".] | Pob. Arrio | Mucian[o]' | cos.^ pr., X\[viro] \
sac f.^ curat[on] | et patrono r. [p.] | Veronens. | ob largitionem [eius] \
quod at ther^mas] | Iuventia[nas] | perficiend. H[5] . . . . | rei public d[e-
derit], \ ordo ....

, Feronae (F 5542 vidit Mommsen). — 1) De hoc homine cf. Mommsen C. l. c,
(F p. 559). Fidetur fuisse origine Brixianus ; qui evenerit, ut pro tribu BrixiO'
norum Fabia FeroneJisium Pobliliam adsciverit, ignoratur (Mo.). — 2) Consul

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 253

fuit ordinarius a. 201. — 3) Memoratur ut quindecimvir sacris faciundis in actis
ludorum saecularium a. 20i.

1149 M. Nummio | Umbrio Primo | M. f. Pal. Seoecioni | Albino^
c6s.*, pr. candidat., | leg, prov. Africae, leg. prov. Asiae, | q. candid.
Augustor., pontif., | salio Palatino*, Vlvir. eq. R. lurmae pr., | Illviro mone-
tali a. a. a. f. f., | M. Nummius Euhodus lib., nutritor et procurator. | L.
d. d. d.

Brixiae (V 4347 vidit Mommsen). — 1) Eiusdem praeterea sunt tituli urbanus
VI 147S et Hispanus II 5741. — 1) Consul fuit ord. a. 206. — 3) Salius Palaiimts
factus est a. 191, esse desiit propter poniificatum a. 199 (V1 1980 v. 14, 1982 v. 6).
Post hunc titulum posilum factus est etiam legatus Hispaniae Tarraconensis Attgu-
stomm duorum, aut Severi et Caracallae, aut Caracallae et Getae (II 5741).

1150 M. Nonio 31. f. | Fab. Arrio Paulino | Apro* c. v., XVviro |
sacris faciundis, quae[s]|tori candidato, praeto[n] j urbano, curatori rei
pu[6Z.] I ISicomedensium et ISica[een]sium, curatori viae App[tae], | iuridico
region. Trau[spad.], | coll. dendropb[or.], quod eius industria immuni[/]as
collegi nostri sit confirma[fa], | patrono. L. d. d. d.

Brixiae (V 4341 vidit Mommsen). — 1) De hoc homine cf. Mommsen C. V
p. 339. ludice Borghesio non diversus fuit ab Apro consule ordinario a. 207.

1151 M. An[fioJ . . I Crescent[t] | Calpurniano' [cos.], \ proc[o]s. prov.

M[ac«<i.], I XVvi[ro s.] f.^ iurid. Brit, vice leg.^ leg. pr. pr. | prov ,

[cur.] r. [p.] 1 Mars[oni;n Marruvior.], \ pr[aef.], ....

Romae rep. saec. XVII exeunte (VI 1336 bis deseripta). — 1) Idem homo
Ostiae fuit pontifex Volcani ab a. 194 certe usque ad a. 203 (XIV 324IS, unde
7iomen supplevi). — 2) Vt quindecimvir sacris faciundis memoratur in actis ludorum
saecularium anni 204 miper repertis. — 3) Nota iuridicum vice legati provinciae
fungentem.

1152 Bonae Menti* ac r[e]|duci Fortunae red|hibita et suscepta |
pr6vincia* | T. Flavius Secundus Phihpp^tajlnus v. c. leg. Auggg.' pr6v.
Lug[Mrf,], I leg. legg, I M. et XIIII Gem., allect. | inter praetorios tribu-
nici|os qua^storios, trib. mihtum | leg. VII Gem. cum lulia Nepotitjia c.
f.* sua et T. FI. Vict6rino Phihppiino c. i.*, trib. mil. leg. V Majced., et
T. FL Aristo Ulpiano c. p.', lec|lo in patriciis familias, | aram constituit
ac I dedicavit.

Lugduni (Allmer et Dissard vmsie de Lyon I p. 428). — 1) Initio litteras
, , . vi de , . ., suppletas lovi depulsori praemittit unus ex auctoribus, Millin,
nescio num recte. — 2) Provincia intellegitur sine dubio ea in qtia lapis positus
est et cuius Philippianus fuit legatus, Gallia Lugdunensis; redhibita cur dicatur,
obscurum est. — 3) Auggg. saepius adhibitum de Severo filiisque etiam ante Getam
fratri aequiperatum (cf. N. 1133 not. 1), id quod videtur evenisse anno demum 209.
— 4) Clarissima femina, 5) clarissimo iuvene, 6) clarissimo puero.

1153 C. lul. Sept. Castinus cos. | desig., leg. Aug[^^.]' pr. pr. | P.
i.», leg. leg. I M.», ex praec. dom. | nn[n.]> dux vexil. IIII | Germ.* VIII

254 Caput im.

Aug. XVIIF Pr. I I Min. XXX UIp. adversus defectores | et rebelles^
procos. Cretae et Cyr., | iurid. per Apul. Cal. Luc. Brut., | cur. viae Sal.,
cur. Ae[c]lan.', praet. | tutel., trib. pl., quaest., tr. mil. leg. 1 1 Adi. item V Mac.
Alt-Ofen (Aquinci) ara rep. a. 1889, simul prodierunt alii duo lapides eadem.
fere inscriptione inscripti (Frohlich arch. ep. Mitth. U, 1894 p. 71 cf. Domaszewski
Korrespondenzbl. der westd. Zeitschr. 1890 p. 9, mus. Rhen. 1890 p. 203). — Initio
potest aliqiiid penisse (fortasse indicatio numinis cui ara dedicata fuit). — 1) Duae
gg (sed altera errore) ex Auggg., ultima n ex nnn. erasae, post caedem Getae sine
dubio (de tribus Atigristis cf. N. 1132 not. 2; in titulo item Aquincensi arch. ep.
Mitth. l. c. p. 39 idem Castinus dicitur leg. Augg.>. — 2) Pannoniae inferioris (in
hac legatione posuit titulum Aquinccnsem III 3480). — 3) Ad curam legionis primae
Minerviae spectat titulus Bonnensis Brambach 320 positus a. 203 aut 208. — 4) Dux
vexillationum quattuor legionum Germanicat^/m Castinus videtur fuisse vel factus
esse cum esset legatiis unius ex iis, primae Minerviae. — 5) Scr. XXII. — 6) Doma-
szewskius cogitavit de factionibus Nigri et Albini; sed fieri potest ut significalur
tumultus aliquis praeterea nobis ignolus. — 7) /ETAN legitur in tribus lapidibut.
— Post hunc titulutn positum, adeptus consulatum Castinus factus est legattis Daciae
(tit. PoroUssensis arch. ep. Mitth. 5, 88 = C. III S. 7638), ex qua revocatus est a
Macrino (Dio 78, 13).

1154 M. Aurelio | Cominio Cas|siano c. v. | leg. Augg.* pr. | pr.,
omnibus | virtutibus | abundan|ti viro, | Memmi[us Valeri|anus a IIII [ mili-
tiis I V. e.^

Lambaesi (VIII 2732 descr. Renier). — 1) Altera g erasa pertinens scilicet
ad Getam. Cassianus videtur rexisse Numidium ab a. 208 usque ad a. 211 (cf.
FIII 2611 ; Pallu de Lessert fastes de la Numidie p. 130 seq.). — 2) A quattuor
militiis (i. e., functus quattuor militiis equestribus, cf. Mommseyi Staatsr. III p. 3i5
not. 4), vir egregius.

1155 Terentiae Flavolae | sorori sanctissimae , | v. V. maximae*, |
Q. Lol[?]ianus^ Q. f. | PoU. Plautius Avitus^ | cos., augur, pr. cand. | tutel.,
leg. leg. VII I Gemin. piae felicis, | iuridic. Asturicae et j Callaeciae, leg.
Augg.^ prov. I Asiae, quaest. candidat., trib. | laticlav. legion. XIII Gemin., ]
triumvir monetalis a. a. a. | f. f., cum | Claudia Sestia Cocceia Sev[e]-
riana | coniuge et LoUiana Plautia Sestia Servil|la filia.

Romae basis rep. in atrio Festae (Lanciani bull. com, 1883 p. 216). —

1) Eiusdem Terentiae Flavolae virginis Festalis ma.vimae Caracallae temporibus
(cf. FI 2130) alterum titulum dabimus infra inter titiilos sacros et sacerdotum. —

2) Lolllianus fapis. — 3) LoUianus hic Avitus fortasse fiUus fiiit LoUiani Gentiani
supra N. 1143; cognomen Aviti sumpsit ab avo L. LoUiano Avito consule a. 144,
vel a patruo L. Hedio Rufo LoUiano Avito, de quo cf. Borghesi opp. 4 p. 312.
Fortasse idem est Avitus consul ordinarius a. 209. — 4) Augg. adiectum videtur
errore quadratarii ; nam sine dubio Avitus adhuc quaestorius non extraordinaria
aUqua legatione iussu imperatoris in Asia functus est, sed comitatus est procon-
sulem Asiae.

1156 C. lulio Aspro' | cos. designato, | curatori viae Appi|ae, sodali
Augustajli, praetori peregr., | trib. pleb., quaestor. | provinc. Africae, | curat.
aedium sacrar., | prov. Mauretania ) Tingilana patrono | optimo.

Titoli virorum et mulierum ordinis senatorii. 255

Jnter Romam et Tusculum ad XI lapidem viae Latinae rep. (XIF io09 vidit
Bormann). Eodem loco prodierunt mulli alii tituli eidem A^^pro positi (XIf^2303seq.).
— 1) Alteruter ex duobus C. luliis Aspris qui una consules fuerunt a. 212, alter
iterum alter primum (cf. Borghesi opp. 7 p. 93).

1157 lunoni regina[e], | pro salute [a]c im[perii] \ diuturnitate [imp.] \
M. Aurelli Antonin[j] | Pii Fel. Aug. et Iulia[e] | Piae Fel, Aug., matri[s] |
Antonini Aug. ca[s]|trorum senatus ac | patriae, j C. lul. Cerealis cos-S leg. |
Aug. pr. pr. pr. H. n. c. Anton^tjlnianae", post divission. | provinc. primus
ab eo m[?ssMs].

LegioJie (LeonJ rep. , est f^alladolid (II 2661 vidit Huelner praeter paucas
litleras). Alterius exempli huius tituli fragmentum nuper rep. est, II S. 5680 vidit
Huebner. — 1) Non est Cerialis consul ord. a. 213 sed alius praeierea ignotus. —
2) Legatus pro praetore provinciae Hispaniae novae citerioris, Antoninianae a
Caracalla dictae. Ceterum de hac divisione provinciae praeierea Jiihil compertum
est, nec certum num duraverit. Legati Augusti AstUTnae et Callaeciae iuridiei
fuerunt, neque umquam dicuntur pro praetore.

1158 P. Aelio Coerano | cos. , procos. prov. Mac, | leg. leg. VIII
Aug. , iuridico | per Flaminiam et Umbri|am, praet. urb., trib. plebei |
kand., quaest., Illlvir. iur. dic.\ | fr. Arvali^ curat. civit. j Antiatium et
Aquinatium, | patrono et fiamini Diali Tib., ] decuriones Tiburtes.

Tibure (XI F 5386 vidi ipse). — 1) Quattuojnnr iure dicundo fuit Tibure (nisi
debuit esse IIIlTir. viar. cur.j. — 2) Memoratur P. Aelius Coeranus in actis fratrum
Arvalium a. 215 et a. 214 (ubi appellatur P. Aelius Coeranus iun.).

1159 C. Octavio App. S[M6]|trio Sabino* c. v., po[n]itif. et auguri*,
cos. ordio^ar.]', | legato Aug. pr. pr. Pannon. i^n/".]*, | elect. ad corrig.
statum Ita[/.]*, praef. aliment. , iudici ex dele^gf.] | cognition. Caesarian.",
legato [Aug?^ \ pr. pr. prov. Raet. , praeposit. vexi[?/.] | Germ. expedit.',
comit. Aug. n.*, legat. l^e^. //] | et vicensim. Pr[im]ig., iur[id]ico per A[eni.] |
et Liguriam, curat. viae Latinae n[oy.]®, | curat. rei publicae Ocriculano[r.], ]
praet. de bberabb. causis'", tribu[n.] ] et quaestori candidato, | plebs Aqui-
natiu[m] | patrono rarissim.

Aquini (X 3598 MomJuseJi vidit ectypum). IUustravit Momjnsen eph, ep. 4
p. 450 seq. — 1) Eidem Sabino posili sunt tituli Casinas XS178 et urbani F1 1476.
4477 sed jnutili omnes; memoratur in compluribus aliis tiluHs et a Dione (cf.
not. 4). — 2) Pontificatus et auguratus meliore aetate vix unquam in unum eundem-
que homijiem privatum collati reperiuntur. — 3) Consul fuit a. 214. — 4) Ad lega-
tionem Pannonicam pertinent tituli Aquincenses III 5428. 5429. Eph. ep. 2, 677.
Arch. ep. Mitih, 14, 1891 p. 69. Revocatus est e Pannonia a Macrino a. 217 (Dio
78, 15). — 5) De hoc munere disputal Mommsen eph. l. c. p. 140 cf. Staatsr. II^
1086, Marquardt Staatsv. I^ 229. — 6) Cf Mo. Staatsr. IP p. 986 Jwt. 1. — 7) S>gni-
ficatur expeditio Germanica Caracallae a. 215, de qita cf supra N. 431 not. 9.
— 8) CojJtes Augusli fuil in hac ipsa expeditione (amicus CaracuUae dicitur Sabinu*
a Diune 78, 15). — 9) Novae vocabulujn supplevit Mommsen; ita dicta via propter
viam Latinam veterem (cf. infra N. 4174 not. 4). — 10) Cf. Mo. eph. ep. I p. 455,
Staatsr. II^ p. 226.

256 Caput IIII.

1160 C. Caerellio Fufidio \ Annio Ravo C. fil. Ouf. | Pollittiano'
sodali Marciano Aureliano | Commodiano Helviano | Severiano, Illvir. monet. j
a. a. a. f. f., trib. laticlavio j leg. III Cyr. , Vlvir. equit. Rom. | turmae
primae, quaeslor. ] caudid. | imp. Caesaris M. Aurelli | Antonini Pii Felicis
Aug.^ I trib. pl. candid., pr. haslar.', c. v.'', | FuQdii Amycus et | Clirestina
nutritores.

Romae, nunc Florentiae (Fl 156S vidit Henzen). — 1) Filius videtur C. Cae-
relli Sabini et Fufidiae Pollittae, a quibus Apuli in Dacia positi sunt tituli C. III
4074— i 076. — 2) Inter a. 212J3H7. — 3) Cf. Mommsen ad Borghesii opp. S p. 390,
Staatsr. II ^ p. 22S. — 4) Clarissimo viro.

1161 Helvini. | C. Caerellio | Pollittiano^ c. v. , | procos. provinc. (
Macedoniae, | Boncii Victorinus | Agentius et Brutto ( patrono ( incom-
parabili.

Romae in mus6o Faticano (FI 4S67 vidit Henzen). — 1) Fidetur esse idem
qui N. H60, postea proconsul Macedoniae factus. Similis eiusdem titulus est F1 1566,
in quo tamen Helvini agnomen praetermissum est.

1162 M. Valerio Sejnecioni' leg. | Aug. pr. pr. prae|sidi provin. Gerjman.
infer., cos., | speculator. j et benefic. et quaestionari, | curante Agilio Felice
quaesjtore.

Lambaesi (FIIl 27Si descr. Renier). — 1) Idem fuit legatus Numidiae sub
Caracalla (FIII 249i. 2619).

1163 M. Flavio T. fil. j Quir. Postumo* | praef aerari milit., j ordi-
nato in Gal[Iia at quinque fasces^ j leg. leg. VI Ferratae, praejlori, adlecto
inter trijbunicios ab [ imp. Antonino Aug. , cu|ratori coloniae Arde[a-
tinorum, quaest., pat. IIII | col.', M. Paccius Rufinus | Q. Aemilius Pon-
tianus P. ]No[nius Silvanus A. Publicius Pontijanus C. lulius Gargilianus,
patr. op|timo

Cirtae (Constanline) (FIII 7044 vidit fFilmanns). — 1) Eiusdem est t. Min-
turnensis X 6008. — 2) Cf Mommsen eph. ep. 1 p. 129. — 3) Cf N. 1147 not. 2.

1164 Q. Herennio Silvio | Maximo c. v., legat. leg. | II Italicae* et
alae Antoni|nianae*, iurid. per Calabr. [ Lucaniam Brittios, pr., aed. j Caer.^
quaest. urb., curiojni, sevir. turmae equit. Ro[manor. civi et patron. col., |
colleg. fabrum tignuar. | quib. ex s. c. coire permis. est. | L. d. d. d.

Telesiae in Sanmio (IX 2215 vidit Mommsen). — l) Ea legio Norico praesi-
debat. — 2) Antoninianae appellabantur legio?ies alaeque sub Caracalla solum et
Elagabalo; unde de tempore et huius tituli et N. 116S constat. — 3) Intellegitnr
aedilis plebis Cerialis.

1165 L. Mario Per|petuo cos. Dac. j 111', leg. Aug. pro | pr. pro-
vinciae [ Moesiae super., [ curat. rerum pujblicar. Urbis.' item | Tusculanor.,
[p]rae[sidi prov. Ara[6]iae, | leg. leg. XVI FI., [j^uaes. | candid. Aug., trib. j
latic. leg. IIII Scy[^A., pr]aes. ( [jjustiss., M. Ulp. Caius Y | [leg.] III Ital.
Antoninilanae.

Titali virorum et mulierum ordinis senatorii. 257

^puU in Daeia (III 1178). — 1) Conmlari Daciarum trium. — 2) Vrbisal-
viensium (in Piceno).

1166 Mariae Au|rel. Violentil|lae , Perpetui | cons. viii' fil., | cons.
femin.*, j coiugi Q. Eg,nati Proculi | cos., | dec. et plebs | Ascul. ob sin[^.] |
erga se amor.

Asculi in Piceno (IX 6414 b misit Gabriellius). — 1) Fidetur esse L. Marius
Maximus Perpetuus Aurelianus, cos, iterum a. 22S, cuius titulos dabimus inter
titulos virorum in Htteris claroriim. — 2) Consulari feminae (raro ita dicuntur
uxores consularium, cf. Mo. Staatsr. III p. 468 not. 5)-

1167 A. Egnatio A. f. Pal. Proculo c6s., | praef. aer. Sat., praef. f.
d.', leg. leg. I VIII Aug. p. f., leg. Aug. prov. Afr. dioeces. | Numid., cur.
r. p. Concord., cur. r. p. Alb. Fuc, i cur. r. p. Bovian., coniugi caris-
simo, I et Egnatis Secundillae Procliano j Illlyir. \iar. cur. et Leoni filis, |
Laberia C. f. Galla c. f. fecit.

Romae in aedibus privatis (FI 4406 vidit KiessKng). — 1) Praefecto frumenti
dandi.

1168 C. Aemilio Bere[m] cicino Maxim[o] | cos., VIIvir6 epul6n,, pro-
c[os.] 1 splendidissimae provincia[e] | Narbon6nsis, 16g. pr6 pr. pr6vin[c.] |
Asitie, pr«ietori supr6mar.*, allecto | inter tribunic. a div6 Magn. Ant6nino*,
q. urbano, tribun. Idticlavi6 | leg. IIIl Scythicie item VII Gemln^e | iterato
tribunAtu, Xvir6 stlitibus | iu[rf]icandis |

Nemausi (XII 3165 descripsil Hirschfeld. — 1) Idem qui alibi dicitur praetor
fxdeicommissarius (Borghesi opp. 3 p. 590 cf. Mommsen Staatsr. II^ p. 104 not, 1).

— 2) Ita dictus Caracalla sub Elagabalo et Alexandro.

1169 Furiae L. f. | Caeciliae majtri piissimae | Furius | Octavianus* |
cos., pontif., fil.

Romae (Fl 4425 bis desenpta saec. XFIl).

1170 Fortunae aetemae domus Furianae, pro [s.] * C. Furi Octaviani*
c. V., Furius Alcimus* et Pontius V[er]anus pecunia Octavian[a] faciendum
cur[a]verun[f].

Prope Gracanika Albaniae (III S. 8469 ad apographum indigenae cuiusdam).

— 1) Pro salute (traditur proc^. — 2) C. Furius Octavianus memoratur etiam III
S. 8258 et in albo ordinis Canusini a. 225 inter palronos clarissimot virot (IX 558),
idem cum Alcimo liberto matemo ab (Jlpiano fragm. Fat. 220 (monuit Hirtchfeld).

1171 L. Fulvio L. fil. Ouf. | Gavio Numisio Petronio | Aemiliano
praetori | tutelario candidato | Augg., quaestori caodid. | Augg., pontifici
promagijstro, salio Collino, praef. | feriar. Latinar., Illvir. monetali a. a. a.
f. f. , Vlvir. I turmae 1 equit. Romanor. , | Attia Cervidia Vestina, marito.

Romae in museo Faticano (FI 4432).

1172 [I. Ftdvio L. f. Gavio ^]umisio Pe[fr]on. Aem[i]liano | [c. v.
praetori tutelarjio candid[a]to Augg., cu[r]atori | [rei publicae, ^*aes/or]i
item ca[n]didato Au[^]ustorum, j [pontif. promag., sodali F]laviali, [s]allio (tie)

DissAD, Inscriptiones Latinae. 17

258 Caput mi.

Col[?]ino, I [Illviro a. a. a. f. f., praef. f]erh[ru]m Latinar. , Illlllvir. |
[turmae I equitum Roma]ao[rum, Lugdunenses \ pafroJQO. — 1172* [Cjervi-
diae Q. f. | Vestinae c. t., | [I.] Fulvi Aerailiani, | ex decreto dejcurionura.
Lugduni (Allmer et Dissard musee de Lyon I p. 118. 123). (Memoratur Ful-
vius Aemilianus etiam in tertio titulo Lugdunensi, l. c. p. 123).

1173 L. Fulvio Gavio N

Aemiliano cos., I^//'

pontif., electo ab op[timo imp. Severo]
Alexandro" Aug. ad [dilect. habend.]
per regionem Tra[7ispadanam],

praet. can[did.]

Lugdunen [ses patrono].
Capuae (X 38S6 vidit Mommsen). — 1) Periit vocahulum incipiens «6 I F N
similive liltera (fortasse fetiali vel fratri Arvali^. — 2) Nomen Alexandri in litura
restitutum est (cf. supra N. 483).

Titulos N. 1171 et 1172 eiusdem hominis esse apparet; de N. 1173 res minus
certa est. Fulvius Aemilianus aliquis praetor tutelarius fuit temporibus divi Marci
(fragm. Vat. 189. 210); si ad hune pertinent., ut pertinere videntur, tituli N. 1171 2,
t. 1173 alterius hominis esse necesse est.

1174 L. Annio L. f. Quir. Italico | Ilonorato* cos., sodal[j] | Hadria-
nali, leg. Aug. pr. pr. | prov. Moes. inf.-, cur. oper. | pub., cur. Neap.
et Atell. , praef. | aer. milit. , leg. leg. XIII Gera.', iurid. per Fl. ct Um-
briam, | cur. viae Lavic. et Lat. veter.^ | praetori qui ius dixit inte[r] |
civ. et civis* et peregr., trib. | p., q. prov, Achaiae, sevir. | turmar.
equ., Illlvir. viar. | curandarum, | Fl. Severianus dec. alae | I Atectorum*
Severianae | candidatus eius.

Tomis rep., nunc Bukaresti (III 61Si cf p. 13S8 vidit Domassewski). —
1) Diversus ab hoc fuit L. Annius L. f. Quir. Italicus . . .'. atus tituli urbani edili Btill.
viun. 188S p. 166. — 2) Moesiam inferiorem readt a. 224 (III S. 7S91). — 3) In hac
legatione posuit Apuli in Dada tituluni II1 1071. — 4) Fias Latinas aliquando fuisse
duas, veterem et novam, ex hoc solo titulo et N. 11S9 innotuit. Cf. Jordan Top. I, 1
p. 56S not. 37. — 5) et civ. errore videtur bis positum. — 6) Haec ala ?ion videtur
diversa esse ab ea quae alibi appellatur Atectorigiana (Mommsen Hemi. 22 p. Si7
not. 1 ; cf. infra inter titulos militare.9).

1175 Se[r.] Cal[pi]r[?ito] | Dextro c. m. [v.\ \ cos.] ord.^ XVvir. s.

[/".^, I leg.] prov. Asiae, c[Mr. rei p.] \ Minturnensium | item Cale-

norum, cur. via[e] Ae[m.] | et alimentorum^ praet. tutel. , | [9]ua[esf]ori
candidato, | triumviro monetali, ! Calpurnia Rufria | Aemilia Domitia | Severa
c. f.^, filia, I patri piissimo j secundum voluntale eius.

hi agro Romano rep., inter vias Nomentanam et Tiburtinam, FIII mill. pass.
ab urbe, est Romae (F1 1568. XIF 5995 vidit Henzen). — 1) Clarissimae memoriae
viro. — 2) A. 22S. — 3) Ui prornagister quindecimvirum sacris faciundis memo-
ratur in ara deae Circes (X 6422) quam infra dabimus inter titulos sacros. —
4) Cf. Mo. Staatsr. II ^ p. 1080 not. 1. — 5) Clarissima femina.

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 259

1176 Q. Atrio CloDio* | leg. Aug. pr. pr. | provinciarum | Thraciae
Cappadociae | Syriae maioris | Hispaniae citerioris, j Clauclius lustus 7 |
leg. VII Gem, p. f. | Severianae | Alexandrianae^ | praesidi abstinentissirao.

Tarracone (II HH vidit Huebner). — 1) Fidetur idem esse Atrius Clonius
qui a. 200 cooptatus est in collegium aliquod sacerdotale (Fl 2004) et ad quem
rescripserunt Severus et Caracalla (Dig. 26, 10, 7, 2). — 2) Focabulum quamquam
consulto erasum clare legi testatur Hue.

1177 P. lulio luniano Martialiano c. v. , | cos., quaest. provinciae
Asiae, trib. | piebei, praetori, curatori civitatis Ca|lenorum, curatori viarum
Clodiae [ Cassiae et Ciminiae, praefecto aerari mili|taris, proconsuli pro-
vinciae Macedoniae, | legato leg. IIP Aug. Severianae Alexandrianae*, | prae-

sidi et patrono, res publica Cirtensium de|creto ordinis dedit dedicavitque.

Cirtae (Constantine) (FIII 7049 vidit Wilmanns).

1178 P. lulio luniano Martialiano c. v. , cos., leg. [iMSf.]' pr. pr.
provinc[toe] | Numidiae^ procos. provinciae Macedoniae, praef. aerari mi|li-
taris, curatori viae Clodiae, praetoriae^ Iribuno plebei, | quaestori pro-
vinciae Asiae, patrono coloniae et muni[cipi, res publica coloniae Thamu-
gadensium dejcreto decurionum.

Thamugade (FIII 2392 vidit ffllmanns). — 1) Quae punctis subiectis nota-
vimus erasa sunt, sed pleraque legi potuerunt. — 2) Eiusdem praesidis j\'umidiae
est titulus Lambaesitanus FIII 2742. Nota Mariialianum in altero iitulo dici lega-
tum Numidiae, in altero legatum legionis tertiae Augustae. — 3) Scr. praetori.

1179 Cn, Petronio | Probato j Iu[n2]ori lusto* c. v., | leg. [/]egion.
duarum | Xll[/7] Gemin. et VIII Aug. ] '&e[verianar. Alexandr\\[anY,\ pro-
cons. provinc. Cretae, | leg. provinc. Achaiae, | prae[/.] fideic[o»j]missar., j
tribuno p[/e]bi, | [yuae]stori p[royjJnciae | [4]fric[fle, | CMra]tori v\e{\ pu-
[6]licae j Ardeat[i]norum, | quattuorvir. viarum | curandarum, M. Terentius
Aelianus | 7 l^e^. FJIII Aug. | pr[aesj]di iustissimo.

Nolae (X 1234 descripsit et recognovit Mommsen). — 1) Idem komo postea
factus ett etiiim legatus Numidiae (FIII 8327). — 2) Litterae erasae.

1180 Q. Petronio Meliori viro | cos.', cur. r. p. Tarquiniens. | et
Graviscanor., praefeclto frum. dandi, legat. leg. j XXX Ulpiae, curat. Pyrgens. |
et Ceretanor., leg, leg. VIII Aug,, praet., trib. pleb. | kandid., quaest. prov.
Nar|bon., quaest., sodali Aug. | Claudiali^ sexvir. turm. | pr., frib. lalicl.
leg. pr. Min., ] Xviro stlitib. iudicand., | ordo et cives Tarquilniensium
palrono op|timo, quod rem p. fovejrit et thermas resti(tuerii.

Tarquiniis , hodie Corneto (XI 3567 descr. Bormann). — 1) Firo consulari,

quod raro sic enuntiatur. — 2) Cooptatus est inter sodales Augustales Claudiales

a. 230, teste albo huius sacerdotii Fl 4984 (cf. eph. ep. 5 p. 7S). — Pater kuius

videtur fuisse Q. Peironius Q. f. Meiior procurator annonae, cuius tHulum dabimus

infra N. 1429.

_

260 Caput nn.

1180* d. m. I Q. Petrojni Melijoris | cos. m. v.*

Florentiae rep. sarcophagus, nunc Parisiis (X1 1393 vidit Henzen). — 1) Con-
sularis memoriae viro.

1181 L. Ti. Claud. | Aurel. Quir. | Quintiano* | triumviro mo|netali
a. a. a. f. f., ( quaestori can|did., praet., cos., | pontif., | Ti. Cl. Felix Ilvir |
amico incompar. | L. d. d. d.

Prope Capuam (X 3830 vidit Mommsen). — 1) Consul ordinarius fuit a. 2SS
(cf. supra N. 466 not. i4).

1182 C. Caesonio C. f. Quir. Macro RuQniano | consulari, sodali
Augustali, comiti imp. | Severi Alexandri Aug., cur. r. p. Lanivinor. II, |
procos. prov. Africae, cur. aquar. et Minic, | leg. Aug. pr. pr. German.
superioris, cur. alvei | Tiberis, cur. r. p. Teanens., leg. Aug. pr. pr. prov. |
Lusitan. , cur. r. p. Tarracinens. , procos. prov. ( Achaiae, leg. leg. VII
Claud., cur. r. p. Asculan., ( leg. prov. Asiae, pr., leg. prov. fiaetic, trib.
pl., I quaestori prov. Narbon., trib. leg. I Adiutric, | donato donis militarib.
a divo Marco, ( Illvir. capitali, ( patri dulcissimo et incomparabili, [ Cae-
sonius Lucillus' filius ( consularis.

1183 Maniliae Lucillae c f. , [ matri piissimae et ( incomparabili j
Caesonius Lucillus* ( v. c filius.

In agro Tiburtino rep. (XIF 5900. 3901 saepius descriptae saec. XFI, illiut
particulam vidi ipse). — 1) Cf. N. 1186.

1184 [qui dedit ^ijeneadum fastis ex ordine consul*

[nomjjna, progenies Claudius Appiadum,
[al\ia Sabinillae dat dulci moenia natae

.... anus- genitor de rude coepta solo^
[e quibm awjn6s6 mea Claudia lucis in aevo
[despiciajt iepidam pulchra anus in subolem.
Neapoli (X 1688 vidit Mommsen). Svpplevit Buecheler. — 1) Inter consules
ordinarios Claudios nomine Appii distinctus invenitur solus Ap. Claudius lulianus
cos. a. 224; ad eum carmen hoc rettulit Borghesius opp. 8, 329 supplens v. 4
[Iuli]anus, quod tamen propter metrum ferri posse negat Buechelerus (proposuit
[germa]nus^. Fortasse progenies Appiadum dicipotuit quivis nobilis Claudius, propter
parentelam sive veram sive creditam cum Appiis Claudiis. — 2) Lapis admittit
etiam . . . mnus. — 3) Apparet non in sepulcro titulum stetisse, sed in domo
quam pater filiae aedificavit fortasse nubenti (Mo.).

1185 T. Clodio M. f. . . . ( Pupieno Pulchro M[aximo] ' ( c v., cos.,
cur. aed. sacr. et'-' oper. p[m6/ic.], [ cur. r. p. Benevent., electo iud. sacro
ad [censMsJ j accept. per prov. Velgicam, cur. r. p. Leptim. [ et TripoHtanor.,
vice oper. publ., procos. ( prov. Macedoniae, cur. r. p. Catinensium, ( pr.
urb., q. k., XVviro s. f., triumviro monetali, j patrono municipii, s. p. q. T.

Tibure (XIF 3395 vidi ipse). — 1) Fortasse filius M. Clodii Pupieni Maarimi,
qui imperavit a. 258, praeterea ignotus (Borghesi opp. 8 p. 156 seq.), quem ad hos
honores ante imperium patris pervenisse statuendum erit, — 2) sacre. t lapis.

Tituli virorum et muliemm ordinis senatorii. 261

1186 L. Caesonius C. fil. Quirina Lucillus | Macer Rufinianus cos.,
frater Arvalis*, | praef. urbi, electus ad cognoscendas vice Caesaris | cogni-
tiones^ procos. prov. Africae, XXviros^ ex senatus j consulto r. p. curandae,
curator aquarum et Miniciae, | cur. albei Tyberis et cloacarum urbis,
legatus prov. | Africae, eodem tempore vice proconsulis, curator r. p. |
[PJuteolanorum, curator r. p. Suessanorum, | praetor kandidatus, quaestor
kandidat., | electus in familiam patriciam, Xvir ] stlitibus iudicandis.

Jn agro Tiburtino rep. ibi ubi N. H82, saepius descripta saec. XFI (XI f^ 3902).
— 1) Memoratur act. Arv. a. 215. 218. — 2) Cf. Mommsen mem. deW Inst. arch. 2
p. 515. — 3) Sic ve/ XXviro apographa; requiritur XXvir. f^igintiviros rei publicae
curandae senatus creavit a. 258, ut Italiam contra Maximinum tuerentur (vit,
Gord. 10 cf. c. 14,- Zos. 1, U; Herodian. 8, 2, 3. c. S, S).

m

1187 C. Luxilio C. f. Pompt. Sabino Egnatio | Proculo c. v. , cur.
rer. | publicar. Pisaur. et Fanest., | leg. leg. X Gem. Gordian., | iur. reg.
Transpad., cur. | viar. et praef. aliment.* | Ciodiae et coherent.*, | leg. prov.
Achaiae, praet., | aedili Ceriali, quaest. | pr. pr. prov. Cretae Cyr., | trib.
laticl. leg. IIII Flav., | patrono coloniarum | Pisaur. et Fanest.

Pisauri (Orell. 3145 vidit Henzen). — 1) De praefectura alimentorum con-
iuncta cum cvra viaruvi cf. Mommsen Staatsr. II ^ p. 1080. — 2) Cdhaerentes vias
intellege Cassiam, Anniam, reliquas enumeratas una cum Clodia in tilu/is supra
N. 1058. 1032. 1039. 1066. 1095. 1109.

1188 I \cetensque dis de]abu[sque omnibus j pro]

sa[/Mjte a[tqne | incolumitate] el victo[rns imp. Caes. \ M. Antoni G]ov-
diani Pii [Felicis Aug. \ et Furiae iSjabiniae Tranqu[tWmae Aug. \ totiusq.]

d. d. eorum | us L. f. Fab. Annian[a(s | Xvir stli]i\bus, iudi-

candi[s, trib. mil. leg. . . . \ . . et 1] Min. Gordianarum, in [qtiibus \ vi]c.
leg. sustinuit, q. pr. [pr.] | . . . . tiam \ c. c. civit. admi. Li . . | . an. Haliq.*

a . . itan . ., | [yjlvir. turm. I eq. [Rom.], ad. . . | . . . n.% praef.

fr. dan[/ij] ro .... | ... n. et missus ad v . . . . p. p. *inae . . j

. . ad tir. legend. et arm. fabr. in | [Ital. Me]Aio\.\ iurid. per Cal[a]briam |
[lMc]an. et Bruttios, leg. leg. XXI[/ | iVt]mig. p. f. Gordianae, vo|tum solvit
kal. lul. 1 [4«i]co et Praetextato cos.*

Mogontiaci rep. a. 1887 (Ikm ann. antiquar. Rhenan. 84., 1887 p. 89, cuius

tunt pleraque supplementa). — 1) (^aestor pro praetore per tiam, intellegit

Ihm p. 92; sed ex provinciis senatoriis nulla habet nomen quod exeat in -tia. Quae
sequuntur, plane obscura; curator coloniis civitatibus administrandis, quod volunt,
parum probabile, [Mommseno in mentem venit: [ad senten]tiam (i. e.: ad iu* dicen-
dum) cum cura civitatium]. — 2) De civitate Siciliae eui nomen fuit Halicyae cogi-
tavit Ihm, in eis quoque quae antecedunt supplens nomina civitatum Sicularum. —
3) s6[lectus inter tribu]n. supplevit Ihm. — 4) Mediolani mentio debetur hellero
Korrespondenzbl. d. ff^estd. Zeilschr. 1887 p. 48. — 5) A. 242.

262 Caput IIII.

1189 [D. 5]imoDi Proculi luliani* c. [u.], .... [leg. Aug.]

[5i/]riae Coeles, Daciarum IIF, p

[mr]idico per Traaspadum, pr

. . . . ti hii qui centura iugera agri non

Romae in ecclesia S. Martini de Montibvs (FI iS20 semel descripta saec. XFI).
— 1) Idem homo fuit etiam praefectus urbi, teste inscriptione modii Medicei (Orell.
4547), ante a. 234, cum desit nomen eius in laterculo praefectorum a. 234— 534
(fortasse ut putavit Borgkesius opp. 5, 485. 3, 404, sub Gordiano). — 2) Cf. III 1375:
Herculi sanclto Simonius | lulianus v. c. | praeses Dajciaruin.

1190 L. Valerio L. f. Cl. Poplico[^ae] | Balbino Maximo cos. o\rd.\\ \
pr. k. lut., q. k., leg. prov. As[me] , | cur. reipubl. Laur. Lavin[aa'Mm], |
item cognoscenti ad sac[ras] | appellationes, XVvir. sac. [/iac.], | seviro
equitum Rom[anor.], | amico incompara[6i7«], ] L. lun. Septim. Hermogenes \

pontif. L. L.^ trib. coh , | ob eximium eius erga se in omn[i6Ms] |

honorem.

1191 I Balbino Maximo cos. ord.*, | pr. k. tut. , q. k.,

leg. prov. Asiae, | cur. r. p. Laur. Lavinat., item | cognoscenti ad sacras
app., I cur. aquar. et Miniciae, praef. j aUmentor. viae Flaminiae, | XVvir.
sacr. fac. , Illviro ka[pj., | seviro equit. Romanor., \ lun. Septim. Verus
Hermogenes ( sexagenaria procuratione ] suffragio eius ornatus.

Romae rep. (VI iS5I. 1352; lianc Florentiae vidit Henzen). — 1) Foriasse
Maximus is quem fasti recensent sub a. 236, ei enim L. Falerii notnina fuisse titulus
Pisaurensis Notizie 1880 p. 261 ostendit; sed pari iure polest cogitari etiam de uno
ex Maximis qui saec. III fasces gesserunt et de quorum reliquis nominibus nihfl
certi compertum est, scilicet de altero consule unius ex annis 252.255.234.235
(de huius Maximi gentilicio cf. XI 4999). — 2) Pontifex Laurentium Lavinatium.

1192 M. Aeho AureUo | Theoni v. c, ) iurid. de infinito per Flam. ]
et Umbriam Picenum, sodali | Hadrianali, praetori, tribun. plebis, | adlecto
inter quaestorios, trib. ] mihtum laticlavio leg. XI Claud., ] item tribuno
militum laticl. ] leg. Xli Fulm[j]natae, decemjvir. sclitibus' iudicandis, ] ob
singularem abstinentiam I industriamq. exhibitae iudicat.* | ordo Ariminen-
sium I palrono.

Arimini (XI 576 semel descripta saec. XF). — \) De scriptura sclitibus cf.
Mo. Herm. vol. 4 p. 563 not. 2. — 2) ludicationis.

1193 Ael. Aurel. Theoni leg. ] Augg. pr. pr., cos. desig., j optiones
7 7' leg. III Kur.'' ] Valerianae Gallianae^ rarisi]mo et per omn[e]a iustis-
simo *cosiic.''

Bostrae (III 89 descripserunt Waddington aliique). — 1) Optiones centurio-
num. — 2) Intellege: Cyrenaicae. — 3) Scr. Gallienae. — 4) cos. fec. scribendum
fuisse coniecit Mo.

Eiusdem Aelii Aurelii Theonis est alter titulus Bostrensis III 90.

1194 L o. m. I ceterisq. diis deabusq. immortahb. ] C. Macrinius
Decianus v. c, legat. ] Augg. pr. pr. prov. Numidiae et JNojrici^, Bavaribus^
qui adunatis IIII \ regibus in prov. Numidiam injruperant, primum in

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 263

regione ( Millevitana, iterato in confi|nio Mauietaniae et Numidijae, terlio
quinquegentaneis- 1 genlilibus Mauretaniae Caejsariensis, item gentilibus Fra-
xi|nensibus^ qui provinciam | Numidiam vastabant, capjto famosissimo duce
eorum, | caesis fugatisque.

Lmnbaesi (P III 261S vidit IVilmanns), — 1) Legatus Norici fuit sine diibio
non eodem tevipore, quo Numidiae, sed aut antea, aut postea, scilicet pauUo ante
hunc titulum positum in Noricum translatus. — 2) Bavares et Quinquegentanei
sive Quinquegeniiani memoraniur saepius aetate Diocletiani et Maxiniiajii (latereulus
gentium barhararum adiectus catalogo provinciarum f^'eronensi ; Fict. Caes. 59, 22.
Eutrop. 9, 22. 25 ; cf. supra N. 628. 6iS). Incursionis Bavarum factae a. 260 meminit
etiam titulus Auziensis / III 9047 Q. Gargilii Martialis (infra inter militares ex-
hibendus) ; eiusdem fere aetatis videtur hic titulus esse. — 3) Fraxinenses praeterea
non memorantur; fortasse nomen traxerunt a Faraxene rebeili, memorato in iitulo
Auziensi Q. Gargilii Martialis.

1195 divum sodalisS consul e[i\ j verno die^

et post Sicanos^ j postque Picentis v[iro]s\ |
ac mox Hiberos Ce[/f]as^ | Venetos^, Delmatas^

na regna*, post feros l^ajjjuldas

Germaniarum conjsularis Maximus,
paren[s] | adultae prolis gemina[e | /]iberum.
aram dicavit j [5]ospiti Concordiae, |
[G]ranno, Camenis, Marjtis et Pacis Lari,
qui[n] I et deorum stirpe \ genito Caesari.
. . Fulvius G. f. I Maximus leg. j Aug. pr. pr.

Bonnae, ara rep. a. 1862 (Zangemeister 7nus. Rhen. 19, 1864 p. 30 cum ima-
gine; Huebner ann. inst, arch. 1864 p. 22S ; Brambach inscr. Rhen. 484; Buecheler
ind. schol. Gryph. 1870 aest. p. S n. VI). — 1) Fuit sodalis aut Augustalis Clau-
dialis aut Flavialis Titialis aut Uadrianalis aut Antoninianus. — 2) Plerumque
crediderunt significari consulatum suffectum, susceptum vemo die, i. e. kalendis
Martiis; sed veri simiiius videtur^ significari fasces ordinarios (nam suffectum
consulem se fuisse vix admonuisset legentes Maximus); nuper Mommsenus coniecit
eum fuisse consulem ord. a. 265, postquam huius anni consuli alteri nomen fuisse
Fulvii Maximi t. Narbonensis XII 4524 cf. p. 84S docuit. — 3) Proconsulem Siciliae,
4) iuridicum Picem Maximum fuisse videtur significari. — 5) Videtur indicari
legatio Hispaniae Tarraconensis. — 6) Fortasse functus esl legatione vel iuris die-
tione aliqua trans Padum (cf. Mo. Eph. ep. 7 p. 597 et supra N. 1040). — 7) Legatus
fuit Dalmatiae. — 8) [Libur]na supplevit Zangemeister ; eiusque vocabuli vestigia in
lapide repperit Hettner catal. mus. Bonn. 67. Et Libumiae et lapudiae mentio
tpectare videtur ad legationem Dalmatiae. Muneris nov/ssime transacti recens memoria
uberiorem hanc orationem videtur suggessisse (Bue.),

1196 L. lul. Apronio Maenio | Pio Salamalliano' ] trib. lalic. leg. X
Gem., adjlecto inter qq.', prae|posito actis senat.^ | aed. curuli, praeto|ri,
leg. Aug. vice quin[5]ue fascium prov. | Belgi[c<ie, /e]g. leg. | I Adiutric,
leg. Au[g.] I pr. pr. provinc. Ga[/a]|tiae item 1 | pr. pr. c. v. . . .

Lambaesi (Eph. ep. 7, 59S vidit Purgold). — t) Idem videtur este L. Apro-
nius Piut VIII 8782, Eph. S, 669, 7, 793, quem vixitte medio tertio taeeulo opinio

264 Caput IIII.

est Schjnidtii (ad Eph. 7, 795). Hunc non post GaUienum floruisse ostendunt tri-
bunatus militaris et legatio legionis. — 2) Cf. Mommsen Staatsr. II^ p. 941 not. S,
3) ib. p. 901.

1197 M. Rubreuo Vi|rio Prisco Pompo|niano Magiano | Proculo
cos., c. V., pr. cos. Afric.\ | cur. col. Minturnensium, | cur. col. Formia-
norum, | praet. candidato, quest. I candidafo, Xviro, | salio CoUino, civi |
et patrono, | ordo et pleps Atinas [ publice.

luniae Arriae | Rufinae c. f., | viri cos.^ fil., | eius.

Atinae in Campania (X S058 vidit Mommsen), — 1) Ferba pr. cos. Africae
postea adiecta sunt. — 2) Cf. supra 7V. 1180 not. 1.

1198 . . . ano cos., c. v., | [cur. ag]uarum et Mini|[c«ae] e[f] alvei Tiberis, |
[prae/".] alimentorum, | [XFjviro s. f., X[II]viro [ [w^rbis Romae', leg. Nu|mi-
diae, praet. urbano | candidato, quaestori, | alleclo in patricias | familias,
triumviro | a. a. a. f. f., seviro turmae | e. e. q. q. R. R., patrono per|-.
petuo, Aelius Felix et | Fabius Donatulus.

Sufetulae inprov. Africa (FIII S. 11558 vidit Cagnat). — \) Cf. infra N. 1249.

1199 C. Passienio C. f. Scap. j Cossonio Scipioni i Orfito c. v., auguri |
publ. p. R. Quir., adlec. | inter patric, prae[f.] | candid., cur. r. p. S[m]|-
trinorum, q. urb., | Xvir. sclit.^ iud., | seviro equit. Rom., j populus aere
conl. d. d.

Grumenti (Sapotiara) Lucaniae (X211 vidit Mommsen). — 1) Cf. N. 1192 not. 1.

1200 Fabatiae Luci | filiae PoUae | Fabiae Domi|tiae Gelliolae | con-
sulari fe|minaeS lampa|diferae^ | M. Fabalius Do|mitius Pan|cratius li|bertus
et I procura|tor palro|nae piissime.

In ora Mauretaniae loco dicto Taksebt (VIII 8995 semel descripta, sed aecu-
rate). — 1) Cf. N. 1166 not. 2. — 2) Lampadiferae vocabulum apparet versum esse
ex Graeco dadovxog; MomTnsenus coniecit significari sacerdotium huius nominis
Eleusinium, et sane fuit, ut idem monuit, Aconia Paulina sacrata apud Eleusinam
deo laccho Cereri et Corae (infra N, 1260).

1201 F. Val. Theoponjpo Romano c. p.\ | palricio nato^ | queslore
(sic) kan|didato design|ato, filio duljcissimo, parenltes.

Romae ad viam Latinam rep. sarcophagus marmoreus (FI 6995 vidit Henzen)
— 1) Clarissimo puero. — 2) Fidetur titulus scriptus esse eis temporibus , quibus,
adlectionibus promiscue factis (cf. vit. Comm. 6, 9), plerique patricii non erant
nati patricii, fortasse non multo ante Conslanlinum , cuius temporibus iam nullos
fuisse natos patricios constat.

1202 L. Septimiae Pata|biniane Ralbil|le Tyriae | Nepotille Odaelna-
thianae C. S.* | Aur. Publiana | Elpidia nutrix | patrouae dulcisjsime et aman-
tissijmae feliciter.

Romae (FI 1S16 descr. Henzen). — 1) Clarissima puella. — Originem videtur
duxisse Septimia Odaenathiana ex eadem stirpe Palmyrena, ex qua fuit Odaena-
thus maritus Zenobiae.

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 265

1203 Secundini. | L. Crepereio | Rogato c. v. | pontifici | dei Solis*, |
septemviro | et insigni | luperco, | istarum | aedium j conditori.

1204 L. Baebiae | Sallustiae | Crescen tillae c. f., | veteris sanctitatis (
matronae et | lectissimae j pudentissi maeque coniugi | Creperei | Rogati c. v.

Romae in museo f^aticano (n 1597. 1598). — 1) Pontifices dei Solis instituti
esse creduntur ab Aureliano (vit. Aurel. 5o).

1205 M. Aur. Victori | c. v., j praef. feriar. | Latin. , sacerdoti | dei
Soiis I religiosissimo, | lovinus Callidianus | condiscipul. patron. dignissimo.

Romae (Fl 1538 vidit de Rossi).

1206 L. Caesonio L. f. Quirina j Quinto Rufino Manlio | Basso* cla-
rissimo viro, | salio Palatino, pontifici | maiori*, praetori, | quaestori, L. |
Caesonius Hedylus | proc. patris.

Neapoli (X 1687 ad apographum factum saec. XFIH ab Alex. Symm. Mazochio).

— 1) Filius nisi fallor L. Caesonii Lucilli Rufiniani supra N. 1186. — 2) Si recte
creditur pontifices dici coeptos esse maiores institutis demum pontificibus Solis,
tituli hic et N. 1207 non stint positi ante Aurelianum.

1207 M. Tineio Ovinio | L. f. Arn. Casto Pulchro j c. v. , pont.
maiori', | q. urb., pr. k., cos., | s. p. q. T.^ | filio patroni, j nepoti patro-
norum.

Tibure (XIF 5614 vidi ipte). — 1) Cf N. 1206 not. 2. — 2) Senatus populut-
que Tiburs.

1208 Hydriae TertuUae j c. f. coniugi amanlissijmae et Axiae Aelianae* |
filiae dulcissimae | Terentius Museus | hoc sepulchrum | posuit.

Arelate, sarcophagus omatus anaglyphis (XII 673 vidit Hirschfeld). — Titulum
tertio saeculo non recentiorem esse litterantm formae Hirschfeldio teste declarant.

— 1) Ex nomine Axiae Aelianae apparet aliqua parentela coniunctam fuisse eam
cum Axio Aeliano variis procurationibus sub Severo Alexandro functo (infra N. 1571).
Ckristianae fidei deditos fnisse ipsam et parentes, anaglypha indicant (cf. Leb-
lant inscr. chret. de la Gaule 11 p. 2SS n. S17).

1209 an . . . . I Lupo c. v., consui[/]ari sacrae urbis | regionis

inP, cur. I Laurentum Lavin. ] Val. Commagenus, j PuIIaenius Martialis, |
Aelius Benediclus, | Aemilius Eutycianus, | Aur. Fortunius, ( Caesius Dul-
citius vv. ee. [ patrono dignissimo currjr.

Lavinii, hodie Pratica (XI F 2078 vidi ipse lapidem male habitum). — t) Sic
(vel 11 etj lapis (cf. de Rossi bull. comun. 1890 p. 286) ; de consularibtu regionum
urbis Romae cf. vit. Alex. 55; Mo. Staatsr. II' p. 1061.

*1210 . . [Viri]o Lupo c. m. v.

[cos. ord.]., praef. urbi*, pontif. d. S.-,
[iudici sjacrarum [co]gnition.
[per Asiatn] et per Ori[e]ntem, praes.
[Sjfriae] Coeles et Arabiae

266 Caput IIII.

Romae rep. in platea Cenci (Gatti bull. com. 1887 p. 223 qui supplevit). —
1) Firius Lnpus praefectus urbi fuit a. 278 — 280, teste laterculo praefectorum urbis.
Idem non videtur diversus esse a Lupo consule ord. a. 278. — 2) Pontifici dei Solis.

1211 L. Aelio Helvio | Dionysio' c. v., | iudici sacrarum cogjnitionum
totius Orien.^ | praesidi Syriae Coele[s], j correctori utriusque | Italiae^
curatori aq. ( et Miniciae*, curator.' | operum publicoru[m]^ | pontifici dei
Sol.®, I coUegium | fabrorum tignuar., | multis in se patrociniis co

Romae (FI 1675 ad exempla JioiinuUa non optima facla saec. XFII). —
1) Praef. urbi a. 501, ante quem annum hic titulus positus est. — 2) Cf. MotnTnsen
mem. deW Inst. 2 p. 515. — 3) De utraque llnlia cf. Marquardt Stantsv. P p. 229
not. 11. — 4) Cf. supra N. Ilil not. 4. — 5) Singulos versus intercidisse in parte exem-
plorum adnotatur, nescio num recte. — 6) Cf. supra N. 621 j2. — Ex rescripto aliquo
Diocletiani et Maximiani proposilo Carthagine a. 298, in quo memoratur Aelius
Dionysius v. c. amicus Augustorum (fr. Fat. 41), coUegit Borghesitis opp. 5 p. 103,
Aelium Dionysium fuisse eo anno proconsulem Africae; sed neque illa res certa est,
neque utrum illo loco significetur hic Aelius Dionysius, an is qui est N. 1212.

1212 Fulviae | Augurinia|nae c. f., P. Helvi Aeli | Dionysi cons. viri, |
corr. Campan.* uxori, | Formiani publice.

Formiis rep., est Neapoli (X 6084 vidit Mommsen). — 1) Hunc diversum esse
a L. Aelio Helvio Dionysio N. 1211 non soluin praenomen , sed etiam correctura
Campaniae ostendit.

1213 i religiosissimoque | C. Caeionio Rufio Volu-

siano' v. c, | corr. Italiae per annos octo^ | proconsuli Africae, | comiti
domini nostri | Constantini invicti et | perpetui semper Augusti, j praefecto
urbi, iudici sacrarum | cognitionum, consuli.^

Romae in aede S. Potenlianae, saepius descripta .sacc. XF et Xf^I (FI 17tf7).

— 1) Idem est qui posuit supra titulum N.692, pater Ceionii Rufii Albini infra
N. 1222. — 2) Corrector Italiae posuit a. 285 vel 284 titulum Puteolanum X 1633.

— 3) Titulus si integer infine est, positus est ante kal. lan. 514 quo Folusianus
processit consul iterum.

1214 Dogmalii.' — | Honori^ | C. Caelio Saturnino v. c, | allecto petitu
senatus inter | consulares, comiti d. n. Constantini | victoris Aug., vicario
praefecturae | urbis^ iudici sacrarum cog., vicario | praeff. praetorio bis,
in urbe Roma* | et per Mysias', examinatori per Itajliam^ praefecto an-
none urbis, ratio|nali private^ vicario summae rei | rationum^ rationali
vicario per | Gallias*, ma^istro censum, vicario j a consiliis sacris*, magi-
stro stujdiorum, magistro libellorum, ducejnario a consiliis^, scxag. a con-
siliis I sacris*", sexag. studiorum adiutori, | flsci advocato per Italiam, |
C. Fl. Caelius Urbanus v. c. ] consularis, patri.

Romae rep. ad radices montis Quirinalis basis cum siaiua, est in museo Late-
ranensi (V1 1704). Illustravit Mommsen Memorie deW Instiluto arch. vol. II (1865)
p. 299 seq. — 1) Dogmatii vocabulum, agnomen sine dubio Saturnini, legitur sub
ipsa statua in plintho, reliqua in basi. — 2) Idem vocabulum superscriptum invenitur
titulis honorariis infra N. 1220. 1245 (cf etiam C. V 5401. XII 5163). — 3) Munut

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 267

praeterea vix memoratum (fortasse apud Zosimitm 7, 9); cf. Mo. l. c. p. S09. —
4) Idem munus quod alibi dicitur vicarii urbis Romae. — 5) Dioecesis Moesiarum,
nota etiam ex laterculo provinciarum f^eronensi, postea divisa in duas, Macedoniam
et Daciam (Mo. l. c. p. 546). — 6) Examinatorem Mommsenus re non differe putat
ab exactore auri el argenti memorato in titulo huius aequali 3. 1216. — 7) Idem
officium quod postea dicebatur comitis rerum privatarum. — 8) De his muneribus
praeterea non memoratis vide observationes Mommseni. — 9) Insere sacris. — 10) Cf.
infra N. lioS.

1215 C. Caelio Saturnino v, c, | praefecto praetorio', | C. Caelius
Urbanus v. c. | consularis | patri posuit.

Romae rep. eodem fere loco ubi 3. 1214, postea in vinea quadam extra portam
Flaminiam (VI il06 vidit de Rossi). — 1) Idem ent qui supra, ad praefecturam
praetorianam promotus.

1216 C. Caelio Censoriino v. c.\ praet can(li|dato, cons., cur. viae |
Latinae, cur. reg. VIP, j cur. splendidae Car|thagin., comiti d. n. | Con-
stantini maximi Aug. | et exactori auri et argen|ti provinciarum IIP, cons.
projvinc. Sicil., cons. Camp., aucta | in meiius civitate sua et reforjmata
ordo populusque Atellanus. L. d. s. c.

In vico Grumo inter J\eapolim et Capuam, spectat ad veterem Atellam (X 5752
praeter paucas litteras evanidas descripsit de Petra). — 1) Diversus est Caelius Cen-
sorinus memoratus V 1112216. — 2) Sic apographa nonnulia facta saeculo Xflll,
recte ui videtur; cf. supra J\. 1209 not. 1. — 3) De munere exactoris cf. N. 121 i
not. 6. Tres provindae videntur esse Sicilia, Sardinia, Corsiea.

1217 C. Vettio Cossinio Rufino* c. v., | praefecto urbi*, comiti {
Augg. nn., corr. Camp., corr. | Tusciae et Umbriae, | corr. Venitiae (sie)
et Histriae, cur. alvei \ Tiberis et cioacarum sacrae urbis, | cur. viae Fla-
miniae, proconsuli projvinciae Achaiae sortito, pontifici dei | Sohs, auguri,
salio Palatino, ordo pojpulusque Atinas, quod in correctura | eius, quae
sevissimam (sic) tyr.injnidem' incurrerat, uuliam | iniuriam sustinuerit, j
palrono dignissimo.

Atinae (X S061 vidit Mommsen). — \) Ab eodem homine positus est titulus
urbanus Eph. ep. 4, 829. — 2) Praefecttu urbi fuit a. 513. — 3) Maxentii puto.

1218 L. Nonius Verus v. cons.*, bis correct.', Apuliae et Calab., |
Venetiarum et Istriae, comes, patronus Mutinensium Aquileien. | Brixia-
norum et universarum urbium Apuliae Calabriaeque, | Viniciae Marciane
c. f. , fil. Caeciliani p. v.^ bis ration.*, | urhis Romae et Africae, praes.
Lusitaniae, corr. Apul. et Calab., vic. praef. per Ital.^ | coniugi sanctissimae
ac benignissimae, cuius vita morum | studiorumq. laudihus et universis
virtutum animi lam clara | exstitit, ut admirabilia veteris probitatis exempla
superarit, | quo merito omniumque iudicio singulari praeconio | inlustrium
matronarum decus ornamentumq. est abita.

Mutinae, sarcopliagus (XI 851 vidit Bonnann). — 1) Vir consularis. —
2) Corrector fuit bis, Apuliac et Calabriae (sub Constantino, inter annos 5171526

268 Caput im.

cf. IX 4HS. 1116), tum Fenetiae et Histriae. — 3) Perfectissimi viri. — 4) Ratio-
nalis fuit bis, Romae et in Africa. — 5) Vicarii praefectorum per Italiam. — In
latere huius sarcophagi haec extilisse dicuntur: m. c. f., | m. c. p., j L. Noni Fau-
stini, I Laudiciae (non vidit Bormann).

1319 Barbaro | Pompeiano v. c. consulari Camp.\ j universus ordo
fotus adq. ad|iutus beneficiis eius, simul etiam | quod publica aedificia in
ru|inam conlapsa benivola dispojsitione reflci adq. instaurari prae|cepit,
statuam ad perpetuitatem | nominis eius adque memoriae in fojro habitu
civili exultantibus | cunctis constituit, curante lul. Lauren|tio v. p. cura-
lore civitatis eius. (In latere) ded. V non. Mart. | M. Nummio Albino |
M. Laelio Maximo cos.^ | curant. C. Valerio Dolutio Marciano.

Praeneste (XIF 2919 cf. p. 494 semel descripta saec. XF vel XFI ab ignoto
auctore). — 1) Eiusdem est titulus X 1199. Fuit co7isularis Campaniae a. 333 (cod.
Theod. 1, 2, 6). — 2) Consules sunt anni 227; apparet titulum priTuarium substi-
tutum faisse in locum inscriptionis antiquioris erasae , titulum autem lateris re-
lictum esse.

1220 honor[«J.' Ammio Manio Caesonio Nico|macho Anicio Paulino
V. c, cons. ordinario, [ pref. urbi iud. sacrar. cognit., [prjoconsuli | prov.
Asiae et Hellesponti vice sacra iudicanti, | legato Kartacinis^ sub procons.
Africe Anicio | luliano patre suo'', cuius providentia adque | [ct]v[i] litas'
et integritas reipublicae corporis | corariorum insulas ad pristinum statum j
suum secundum leges principum priorum | impp. VaL Septimi Severi"
et M. Aur. Antonini Augg. | restaurari adque adornari pervigilantjia sua
providit, in mira memoria adque | in omnia (sic) iustitia sua corpus coria-
riorum | patrono digno statuerunt.

1221 Amnii- iun(ioris). | Anicio PauHno iun. c. v., | procos. Asiae
et Hellesponti, | consuli ordinario, praef. urbi | vice sacra iudicanti, ob |
meritum nobilitatis eloquii ( iustitiae atq. censurae, qui|bus privatim ac
publice I clarus est, petitu popuH R., | testimonio senatus, iudicio | dd. nn.
triumphatoris Aug. | Caesarumq. florentium, | statuam secundam auro |
superfusam locari sumptu | publico placuit.

Romae olim (F1 1682 Parisios translatam vidit Henzen ; F1 1683 in foro Tra-
iani, postea in aedibus privatis, aliquolies descripta saec. XV et XFI). — Tituli positi
sunt Anicio Paulino iuniori consuli ordinario et praefecto urbi a. 334 (cf. supra
N. 698). — 1) honorii lapis (videtur accipiendum esse ut supra N. 1214 et infra
N. 1245, non pro agnomine Honorii). — 2) Sic lucundus recte fAmnius pater eius
dtcitur ap. Symmachum ep. 1,2, Anicius Amnius Paulinus ipse, C. FI1632); Anicii
Smetius, aliter alii. — 3) Legatus Carthaginis non videtur differre a legato pro-
consulis Africae dioeceseos Carthaginiensis, — 4) Anicius lulianus proconsul Africae
fuit sub Diocletiano ; videtur enim esse lulianus proconsul Africae ad quem rescrip-
serunt Diocletianus coUegaeque (collat. 13, 3). Idem fuit consul ordinarius a. 322
(cf. Seeck Symm. praef. p. XCII). — 5) eutilitas lapis. — 6) Errore, sed non qua-
dratarii, Septimio Severo additum Falerii nomen; in mentem venerunt ei qui iussu
corporis coriarorum haec dictavit, Falerius Diocletianus et Aurelius Maximianus.

Tituli viroruin et mulierum ordinis senatorii. 269

1222 Ceionium* Rufium Albinum v. c. cons. [orrf.]^

philosophmn^ Rufi Volusiani bis ordinarii cons.^

fi[/]ium^ senatus ex consulto suo quod eius hberis

post Caesariana tempora id est post annos CCCLXXX et I

auctoritatem decreverit®

Fl. Magnus I[a]nuarius v. c. cur. statuarum

Romae in Capitolio , semel deseripta ante saec. IX, quod exemplum, tradunt
vetus codex Einsidlensis et ex simili codice Poggius (FI 1708), descripta autetn
videtur non sine mendis, neque indicatis lacunis (lacunosam esse monuit Seeck Henn. 19
p. 187). — 1) Ceinonium Eins. (reliqua sphalmata huius generis non notavi). —
2) Consul fuit a. 55S , praefectus urbi a d. 50 Dec. a. 553 ad 40 Mart. a. 537. —
— 3) Cf. Teuffel Lit. § 407, o. — 4) Est is cuius est titulus supra iV. 1^15. — 5) finium
traditur. — 6) Haec pertinere putavit Mommsen (Ber. d. sachs. Ges, d. fFiss. 1850
p. 511, sed cf. Staatsr. IP p. 751 noL %) ad ius consulum creandorum, Seeekius
ad ius praetoimm quaestorumqjie creandorum anno CCCLXXXl post Caesariana
tempora, i. e. anno circiter 556 p. Chr., senatui restitutum. Seeckius in lapide
haec fere fuisse existiniat: quod eius li[<i]eris [exoratus d. n. Constantinus max,
p. f. semper Aug.l post Caesariana tempora, id est post annos CCCLXXX et I [sibi prae-
torum quaestorumq. ereandor.] auetoritatem decreverit.

1223 Q. FI. Messio Egnatio | Lolliano' v. c. j q. k., praet. urbano, |
auguri pubhco p. R. ! Quiritium, comiti | dd. nn. Aug. et Caesarum*, |
curatori albei Tiberis | et cluacarum sacre (sic) urbis, | curatori operum
publico |rum, consulari aquarum | et Minuciae, consulari | Campaniae^ | ordo
populusque | Suessanus.

Suessae (X 4732 vidit Mommsen). — 1) Hic est Mavortius Lollianus (MavortU
nomen titulis N. 1224. 122S^praescriptum est, quod ab hoc lapide abest), ad quem
Firmicus Matemus dedit matheseos octo qui extant libros (Teuffel Lit. § 406),
praefectus urbi a. 542, praefectus praetorio a. 533 et 536 (Amm. 16, 8, 3), consul
ordinarius a. 533. — 2) Intelleguntur Constantinus et filii eius Caesares ; titulus
positus igitur est non post a. 557. In titulo N. 1224 pro eomite Augusti et Cae'
sarum LoUianus dicitur comes Flamalis. — 3) Memorantur '^fasces Campaniae
provinciae' a Firmico lib. I praef.

1224* Mavortii. | Q. Flavio Maesio Egnatio | Lolliano c. v., q. k., prae-
tori ur|bano, auguri publico popuh j Romani Quiritium, cods.* albei | Tiberis
et cloacarum, cons.* ope|rum pubhcum-, cons. aquarum, | cons. Campaniae,
comiti Flaviali', | comiti Orientis*, comiti primi ordinis et | proconsuli pro-
vjnciae Africae', | regio portae triumpbahs patrono dignissimo. (In latere

legitur titulus vetustior X 1693).

1224** Mavortii. | Q. Flavio Maesio Egnatio Lolliano | c. v.(utsupra,
ted versibus aliter divisis, et in fine) proconsuli provinciae Africae I regio clivi
vitriari sive vici turari | patrono dignissimo.

1224* Mavortii. | Q. Flavio Maesio Egnatio LoIIiano c. v. | (ut supra,
sed in fine) colligeus decatressium* patrono dignis|simo posuerunt.

Ptiteolis rep. (X 1695 vidit Mommsen ; Eph. ep. 8, 565,- X 1696 vidit Mommsen).
Hi tituli reeentiores sunt quam N. 1225 , sed antiquiores a. 542 quo LoUianus prae-

270 Caput im.

fectus urbi fuit. — 1) JSota consularem dici Lollianum, cum in iV. I^^S dictus sit
curator. — 2) publicum eodem errore lapides tres (in uno N, 1224^ c litterae um
expunctae sunt). — 3) Cf. N. 122o not. 2. — 4) Cf. Firmicus Mat. lib. I praef. :
nam cum tibi totitis Orientis gubernacula domini atque imperatoris nostri Con-
stantini Jugusti serena atque venerabilia iudicia tradidissent. — 5) Post admini-
stralionem Orientis proconsulem factvm esse Lollianum ait Firmicus l. c. — 6) Deca-
tressium xive decatrensium (cf. N. 1226) vocabulum obscurum; explicare tempta-
verunt Mincrvinius (cf. Henzen ad Or. III p. 291) et Hirsclifeld Gallische Studien III
(Sitzungsber. der Wiener Ak., phil. hist. Cl. vol. 107, 1884, p. 249 not. 3).

1225 Mavortii. | Fl. Lolliano v. c. q. k. , praet. urb., | curat. alvei
Tiberis et operum | inaximoriiiTi et aquarum, cons. | Camp., comiti intra
Pal[afmmJ et | [w]ice sa[cro iudicanti, comiti] Or|i[en/?s]

Romae (1^1 1725 descr. Lipsius).

1226 Mavorti iun. | Q. Flavio Maesio | Cornelio Egnatio | Severo Lol-
liano^ I c. p., q. ii.'' i dt^catrenses^ clijentes eius patroiio | praestanlissirao |
posuerunt.

Ihiteolis rep., est Neapoli (X1697 vidit Mommsen). — 1) Filius eius qui prae-
cedit. Fieri potest ut huius sit tabella aenea edita a Rossio bull. Inst. arch. 1877
p. 81 : Lolliani v. c. pret. triumfalis (certe non pertinet ad patrem eius). — 2) Cla-
rissimo puero quaestori kandidato. — 3) Cf. N. 1224 not. 6.

1227 Fabio Titiano v. c, | correctori Flaminiae | et Piceoi, consulari j
Siciliae, proconsuli | provinciae Asiae ] iudici sacrarum cogjnitionum, comiti
primi | ordinis, consuli ordi|nario*, praef. urbis*, | Peregrinus | serbus
domino prestantissirao.

Romae (FI 1717 saepius descripta saec. XFI). — \) A. 537. — 2) A. 559—541.
In hac ipsa praefectura posuit cippos 11 16S5. 16S4, ^ph. ep. 4, 847. Post hunc
titulum positum ad alteram praefecturam nrbis pervenit, cf. supra N. 741.

1228 mirae iustitiae atq. exi|miae moderationis | L. Crepereio Mada-
liano V. c, | procos. p. A.' et vice sacra iu|dicanti. comiii ordinis pri|mi,
vicario Italiae^ praef. ann. | urb. cum iure gladii^ con|suIari Ponti et
Bithyniae, | correctori Flaminiae et | comit[j] ordinis secun[rfj]

Calamae (hodie Guelma) in Nrimidia (FIII S548 descripserunt Delamare alii-
que). — 1) ProcoJisuli provinciae Africae. — 2) A. 541 (cod. Theod. 16, 10, 2). —
3) Inter annos 557 et 541, cf. supra N. 707.

1229 Asterii. | L. Turcio Aproniano v. c, | fdio L. Turci Aproniani
V. c I praefecti urbi\ uepoti ] L. Turci Secundi c v. consulis, ] quaestori,
praetori, quindecem|viro sacris faciundis, correcjtori Tusciae et Umbriae^
omni ) virtute praestanti, statuam | ex aere ordo Spolelinorum j ad memo-
riam perpetui nominis ] conlocavit, ] curantibus Flavio Spe v. p. et Codonio
Tauro iun. | Post Amanti et Albini cons.^

Romae (Fl 1768 vidit Bormann). Similis est titulus eiusdem hominis V1 1769.
— 1) Praefectus urbi a. 359. — 2) Corrector fuit a. 542, ut in titulo FI 1769
diserte legitur. — 3) Significatur annus 546. — Post hunc titulum positum Apro-
nianus factus est praefectus urbi, a. 565, quo spectare videntur tituli F1 1770. 1771.

Titttli virorum et mulierum ordinis senatorii. 271

1230 Asterii. | L. Tiircio Secundo' c. v., | filin L. Turci Aproniani
c. m. V. I praef. urbi, nepoti | L. Turci Secundi c. m. v., | consuli prae-
tori quaestori, | comiti Augustoruni, correctori | Piconi ef Flaminiae^ elo-
quentia | iustitia integritate auctoritate | praestaoti, in omni denique | vir-
tute perfecto, ordo | splendidissimus Amiterninae | civitatis ob insignem
erga se | amorem patrono dignissimo j statuam ex aere | post administra-
tionem | ad perpetui nominis | gloriam dedit.

Roniae (f'I 1772 vidit Henzen). — 1) Frater est praecedentis. — 2) Ad hoc
jnunus pertinent tituli supra N. 706. 729 posili alter fortasse a. 357 , alter inter
a. 340 et 530. — Titulus quem uxori idem posuit est f^I 1775.

1231 M. Maecio Memmio Furio Baburio ( Caeciiiano Placido' c. v., j
pontifici maiori, auguri pu'blico p. R. Quiritium, quindecem|viro sacris
faciundis, correctori Venetiarum et Histriae, | praefecto annonae urbis |
sacrae cum iure gladii, comiti | ordinis primi, comiti Orientis | Aegypti et
3Iesopotamiae, iudijci sacrarum cognitionum | tertio^ iudici iterum ex de|-
legationibus sacris, praejfecto praetorio et iudici | sacrarum cognitionum |
tertio, consuli ordinario^ | patrono prestantissimo (sic) j regio Palatina j
posuit.

J\'eapoli olim, sed origine Puteolana; nunc puto Florentiae (X 1700; vidi
ectypuvi). — 1) Ex maioribus huius viri fuit C. Memmius M. f. Quir. Caecilianus
Placidus (Bull. corr. 1887 p. 179). — 2) tertio videtur esse delendum, repetitum ex
loco inferiore. — 3) Placidum consulem ordinarium recensent fasti a. 545. Post
hiinc titulum positnm videtur factus esse etiam praefectus urbis, certe Ptacidus
aliquis fuit praefectus iirbi a. 5467 (chronogr. a. 554).

1232 \comiti Ort\\entis v. s. iudicanti, procons.^ | prov.

Africae et v. s. iudicanti, | praef. urbis et v. s. iudicanti, itejrum comiti
ord. primi intra Pa]latium, praef. praet., consuli ord.*, [ Placidus Severus
v. c. filius patri religioso | et Antonia Marcianilla c. f. nurus ] socero sanc-
tissimo.

Romae (VI 1757 vidit Henzen). — 1) Baec olim deperdita servarunt Smetius
aliique. — 2) Nescimus quo anno, eum nomen perieril (Rossius titulum retulit ad
Memmium Piacidum, cuius titulus est N. 1231 , consulem ord. a. 545, coniectura
incerta).

1233 lnlio Eubulidae | c. v. corr. Tusciae* | Xviro*, praefecto aerarii
s.^ Saturni, ( ob inlustria ipsius ( merita et amorem iuxjta cives ordo In-
te|ramnatium patrooo.

Interamnae ad Narem (Temi) (XI 4181 vidit Bormann). — 1) Idem fortasse
Eubulidas qui ftiit vicarius Africae a. 544 (cod. Theod. 8, 10, 2). — 2) Bormannu*
cogitavit de decemviro urbis Romae, conferens titulum supra N. 1198, in quo tamen
videtur fuisse X[II] vir. — 3) Fortasse: aerarii sacri (Hirschfeld Ferto. p. 25 n. 1).

1234 [Flavio Domitio] \ Leontio [v. c, praefect]o \ praetorio adque
o[rd]inario consuli*, | provocantibus eius meritis, quae per | singulos

272 Caput mi.

honorum grados ad hos | [ejum dignilatum apices provexerunt, | decrelis
provinciae Phoenices senten|tia divina flrmatis dd. nn. Constanti et | Con-
stantis aeternorum princi|pum, ordo Berytiorum statuam | sumptibus suis
e[x] aere locatam | civili habito dedicavii.

Beryti rep. (IIJ 467 cf. p. 971 descripserunt Thomson et Waddington). —
1) Praefectus praetorio fuit Leonlius a. 338 (cod. Theod. 9, 4, 7) et a. 342 — 344
(cod. Theod. 4, S, 4. 7, 9, 2. 9, 24, S. 44, 36, 6. 42, 4, 5S. 45, 4, 5) , consul ordinarius
a. 344. Huic Flavii nomen fuisse ostendit C. X 478; Domitii nomen accessit ex cod.
Theod. 9, 4, 7.

1235 largitate dd. nn. pp. Augg. | Constanti et Constantis', | Ceionio
Italico clarissimo | atque consulari viro", eximi|o ac singulari virtutum j
omnium, ob merita erga se ] et provinciam contijnentiae patientiae | for-
titudinis liberaUjtatis et amoris in omnes | praecipui, ordo feHcis | coloniae
Constanti|nae et provincia Numidia patrono posuit.

1236 iussione venerabih j dd. Augg. que nn. | Constanti [et Con-
sta]ntk^ I Ceionio Itahco v. c. et consu|lari^ contineatiae integrijtatis pa-
tientiae aequitatis | adque honoriflcentiae sin|gulari ac praecipuo viro , |
statuam aeneam ad petijtum suum et provinciae orjdo coloniae Milevitanae
in fo|ro Constantinae civitatis, | ubi honoriflcentius erigenjdam credidit,
patrono | posuit.

Constantinae (riII7042. 7043 vidit Wilmanns). — 1) A. 540 -5S0. Constanti»
nomen erasum est (cf. supra N. 729), sed in altero titulo legi potuit. — 2) Videtur
fuisse consularis JSumidiae (cf. cod. Theod. 4, 43, 5 , ubi tamen nomen corruptum
est vel certe editur; Renier bull. Inst. arch. 4860 p. 20).

1237 singulari auc[f]oritatis splendore pollen|ti admirabiUsque elo-
quentiae benijvolentie felicitate glorioso, cuncjtarumq. dignita[f]um fastigia
fabo]rabih moderatione ius[f]i[f]iae superjgresso , Vulcacio Ruflno' v. c,
cons. I ordin.^ prae^/.] praetorio^ comiti | per Or[V]entem, Ae[^]ypti et
Mesopotamiae , | per [e]asdem* vice sacra iudicanti, | comili ordinis primi
intra consistori um , Numidiae consulari*, pontiflci maiori, [ ob innum[e]-
rabiles subhmis benig[m]tatis titulos | Ravennates monumentum p[e]rennis j
memoriae in vestibulo domus statuah venejratione dicaverunt ut.®

Romae rep. loco antiquo, ibi ubi fuit domus ytilcacii Ruftni, in monte Qui-
rinali, ubi dicitur via Modena (Lanciani Bull. corr. 4885 p. 235, 4884 p. 4S, Notizie
4884 p. 40. 490) , litteris malis (pro L, F, T, passim est \). — 1) Avunculus Galli
Caesaris, Amm. Marc. 44, 44, 27. — 2) A. 547. — 3) Cf. supra N. 727. — 4) pasdem
lapis, — 5) Propter administrationem Numidiae patronus cooptatus esse videtur a
Thamugadensibus (FIII 2405). — 6) Dele ut.

1238 Triturrii. \ M. Nummio Albino v. c. | quaestori candidato, |
praetori urbano, comiti | domestico ordinis primi et | consuh ordinario
iterum\ | Nummius Secundus eius.

Romae (VI 4748 vidit Bormann). — 1) Titulus positus esse videtur Albino con-
suli ordinario a. 54S ; is iterum consul ordinarius factus est fortasse, ut coniecit

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 273

Rossius, temporibus Magnentii vel Nepotianij quem consulatum in fastos vulgares iion
receptum esse non est mirum (aliter de tituli aetate iudicaverat Mommsen eph.
ep. 1 p. 453, sed cf. eph. ep. 4 p. 186).

1239 Adelfl. 1 Clodio Celsino insigni | et c. v., praestanti benivojlentia
auctoritate iusjtitia, corr.' regionum | duarum memorabili | et praeteritorum
iudi|cum exempla virtutijbus omnibus supergres,so, ordo splendidis|[s]imus-
Beneventane ( civitatis patrono | dignissimo.

Beneventi (IX 1S76 vidit Mommsen, recognoverunt Hirschfeld et Dressel).
— 1) Correctori. — 2) splendidis|bimus lapis. — De Clodio Adelfio praefecto urbis
a. 534 cf. Ammian. 16, 6, 2 et praeterea Seeck Symm. p. XCF.

1240 Populonii. I L. Aradio Val. Proculo v. c, | auguri, j pontifici
maiori, | quindecemviro sacris faciundis, | ponlifici FlavialiS | praetori tute-
lari, I legato pro praetore provinciae IVumidiae^ j peraequatori census pro-
vinciae Calleciae (sic), \ praesidi provinciae Byzacenae, | consulari provin-
ciae Europae et Thraciae, | consulari provinciae Siciliae, j comiti ordinis
secundi, | comiti ordinis primi, | proconsuli provinciae Africae vice | sacra
iudicanti eidemq. iudicio sacro | per provincias proconsularem et | Numi-
diam Byzacium ac Tripolira | itemque Mauretaniam Sitifensem et | Caesa-
riensem | perfuncto officio praefecturae praelorio^ | comiti iterum ordinis
primi intra Palatium, | praefecto urbi vice sacra ilerum iudicauti'', ] con-
suli ordinario.* 1 Huic corpus suariorum et confectuariorum | auctoribus
patronis ex aiTectu eidem iure debito | statuam patrono digno ponendam
censuit.

Roviae rep. in monte Caelio a. 1561 , extat in villa CaeHana Matthaeiorum
(FJ 1690 vidit Henzen). Similis fuit basis eidem f^alerio Procvlo dedicata a Puteo-
lanis (Fl 1691). — 1) Cf supra N. 106 not. 12. — 2) De hoc munere cf Mo. C. FIIl
p. 408. — 3) Cum proconsul esset Africae, iussu principis etiam vices praefectorum
praetorio egit per dioecesem Africanam. — 4) Praefectus urbi fuit Proculus a. 337.
— 5) A. 340. — Post has bases positas Proculus factus est iterum praefectus urbi
a. 551 j2. Idem celebratur apud Symmachum ep. 1, 2.

1241 bic bis praefectus patriae*, | praefectus et idem |
hic Libyae*, idem Libyae | proconsul et ante, |
ter vice qui sacra | discinxit iurgia iudex^ |
consul et aelerno | decoravit nomine fastos. |
Cetera quid memorem | tanto sub iudice gesta, |
cum Procuhim videas | toto qui natus honori esl? j

Collegium suariorum patrono | prestantissimo.

Romae rep. ibi ubi N. 1240 (Fl 1693 saepius deseripta saec. XVI). — 1) Signi-
ficantur duae urbanae praefecturae Proculi (cf. ad N. 1240). — 2) Significatur
administratio dioecesis Africanae (N. 1240 not. 3). — 3) Fice sacra iudicavit pri-
mum proconsul Africae, iterum tertiumque praefectus urbi.

1242 Populonii. I

Ille ego sum Proculus, | totus qui natus honori. |

Okss&o, InscriptioDes Latiaae. 18

274 Caput IIII.

Aut dic quis sit lionos, | quem mihi inesse negas. |
Collegium pistorum | patrono prestantissimo.
Romae rcp. ibi ubi iV. 4aO {FI i692 saepius descripta' saec. XFI).

1243 honori* Memmio Vitrasio Orlito^ v. c. , genere nohili, domi
forisque ad exemplum veterum conlinentia iustitia constantia providentia
omnibusque virtutibus semper inlustri, praef. urbi, non multo interposito
lempore iterum praef. urbi^ proconsuli Africae\ comili ordinis primi, item
comiti intra consistorium ordinis primi , legato petitu senatus populiq.
Romani, comili ordinis secundi', consulari provinciae SiciHae, pontifici maiori
Vestae, quindecimviro s. f., pontifici Solis, consuli, praetori, quaeslori [fr.]®,
atque his omnibus ab ipsa iuventute perfuncto, ob eius temporibus dif-
ficillimis egregias ac salutares provisiones, susceptorum Ostiensium sive
Portuensium antiquissimum corpus^ ob utihlatem urbis Romae recreatum,
statuam constituit.

Romae rep. prope basilicam Lateranensem: semel iteriimve descripta saec. Xf^
(yi 1744). — \) Cf. supra N. 1244. 1220. — 2) Eidem Memmio Orftto positi sunt
tituli huius similes ab atiis corporibus FI 1739. 1740. 1742. Idem in praefectura
priore posuit titulum FI 11S9, in praefectura altera titulos VI 1161. H62. 1168.
Memoratur apud Symmachum, cuius fuit socer, ep. 1, 1. 9, iSO rel. 54 et saepius
apud Ainmianum. — 3) Praefectus urhi fuit a. 3S3!S, iterum a. 3S6 — 339. — 4) et
(vel ic) teitio sacrarum cognitionum iudici, 5) expeditiones bellicas gubernanti addunt
similes tituli enumerati not. 2. — 6) quaestori r. traditur. — 7) Cf. C. XIF p. 8.

1244 Fl. Eugenio^ v. c, ex praefecto praetorio, j consuli ordiuario
designato^ magistro | ofQciorum omnium^, comiti domestico ( ordinis primi
omnibusque Palatinis | dignitatibus functo, ob egraegia eius | in rem pubhcam
merita: huic | dd. nn. Constantius victor ac | triumfator semper Augustus
et I luhanus nobihssimus Caesar* 1 statuam sub auro in foro divi | Traiani,
quam ante sub divo | Constante vitae et fidehssimae | devotionis gratia
meruit, | adprobanle amplissimo senatu | sumptu publico loco suo | resti-
tuendam* censuerunt.

Romae olim in aedibus privatis, nunc in foro Traiano (FI 1721 vidit Bor-
viann). — 1) Hic est Eugenius memoratus ut gratiosus apud Constantem a Libanio
pro Aristophane (ed. Reiske 1781 I) p. 427 (Evyevioq 6 (iiXQOq ylvexui naQa Kcuv-
atavTi iiiyao) et p. 440, item ab Athanasio apolog. ad Constantium c. 5, ut magistri
(i. e. inagistri offtciorum) munere apud Constantem functus. — 2) Cum in fastis non
commemoretur , vita functus esse putandus est aritequam consul procederet. —
3) Cf. not. 1. — 4) A. 3331360. — c) Statua Eugenio dedicata sub Constante,
eversu foriasse fuit temporibus Magnentii.

1245 Naeratio CereaU v. c. | consuli ord.', praef. urb.^ | conditori
balnearum^ | Cursius Satrius | patrono omnia | praeslantissimo.

1346 Naeratio Scopio v, c. ( [/']iho\ consiilari | Campaniae*, j Cur-
sius Satrius ( nutritor eius | patrono omnia [ praestantissimo.

Romae (FI174S. 4746 vidit Uenzen). — 1) A. 338. — 2) A. 3S2J3, cf supra N. 731.
— 3) Ad haec balnea spectant complures bases inscriptae Naeratius | Cereaiis v. c. (

Titali virorum et mulierum ordinis senatorii. 275

cons. ord. | conditor | balnearum | censnit (Fl 1744. 4744 a). — 4) eilio lapi* (filitu
fuit Neratii Cerealis N. 4243). — 5) Cf. IX 4566. X 4233.

1247 Fabio Majximo v. c, j conditori mo|eniiim publico|rum, Tindici i
omnium peccajtorum, ordo et | populus Allira|Dorum patrono.

Allifi* (IX 2337 saepius descripla saeculis superioribus).

1248 Fabio Maximo ( v. c, ) instauratori | moenium | publicorum, j
ordo et populus | curante Aurelio | Paulininiano curaj[f]ore et patrono.
(In laiere) d[ed.j VIII k[al] . . | d. n. Co[nsranJ!tio Aug. V [cos.]\

Aesemiae (1X2639 vidit Dressel praeter latus). — Fabius Maximus rector fuit
Samnii testibus etiam multis aliis titulis, quorum bona pars spectat ad opera ab
eo restituta (IX 2242. 2338. 2U7. 2448. 2449. 2640. 2643. 2842. 2936. 2937. 6307).
— 1) Sig^nificatur unus ex annis 332. 533. 334. 336. 337.

1249 singularis integritatis | et bonitatis exsimiae | M. Aur. Consio
Quarto | iuniori c. v., correctori | Fiaminie et Piceni, | pontifici maiori |
promagistro iterum, | duodecimviro \ | Anconitani et | Fanestres, clientes
I patrono.

Romae in museo CapitoUno (FI 4700). — 1) Duodecimviro , iniellege urbis
Romae, quod sacerdotium reperitur efiam in titulo anni 377 quem infra dabimus
inter sacros; cf. etiam supra N. 4498.

1250 [ad eojjrum consolandu[m sfojtum, prae-

posito Pallajdii Palatini', praefecto | operum maximorum, comiti portuum,
correc|tori Tusciae et Umbriae^ | cons. Camp. Huic ordo | splendidissimus
col. I Privernatium ob insigjnem erga se beDivolenti|am et religionem et
inte|gritatem eius statuam | conlocaadam censuit.

Priverni rep. saec. XFIII exeunte, videtur periisse (X 6444). Tractavit Henzen
bull. deir Inst. arch. 4863 p. 208 seq. — \) Cf Henzen L c. p. 244. — 2) Ante
a. 370, quo Tuscia et Lmbria sub consulari fuit.

1251 Betitio Perpetuo | Arzygio v. c.\ consulari* Tusciae^ et Umb.,
ob singu|laria eius erga provinciales | beneficia et ob moderationem | pro
documento etiam postejris relinquendam aeter|Dum statuae monumentum |
Tusci^ et Umbri patrono | praestantissimo | coUocarunt.

Romae (FI 4702 descripta a Poggio ; melius Notizie 4888 p. 493 descripta
a Martio Miiesio Sarasanio). — 1) Filius ut videtur Beiitii Perpetui correctoris
Siciliae sub Constantino (X 7204; Kaibel inscr. Gr. Sicil. Ital. p. 69f7 n. 4078 a cf.
Huelsen Notizie 4888 p. 494). Hic est Arzygius cui Pelagnnius (cf. Teuffel Lit,
§ 463, 6) dedicavit librum de veterinaria (Borghesi opp. 6 p. 305. 343). Ipsum
quoque Arzygium nonnulla de equis scripsisse coniecit Buecheler mus. Rhen. 4890
p. 333. — 2) Post a. 366, quo Tuseia et Umbria fuit adhuc sub eorrectoribus (cod.
Theod. 9, 4, 8); cf. Marquardt Staatsv. I- p. 237. — 3) Tliusciae, Thusci Sarazanius.

1252 ex decreto ordo Lunens. \ et cives immortalibus | beneficiis
relevali, ob memojriam posteritati tradendam, | statuam collocaruut Lucilio |
CoDslaotio, praesidi Mauretaoiae | et* TiogitaDae, v. c', coDSulari | Tusciae
et Urabriae.

18*

276 Caput lUI.

Sarzanae, ubi fuit Luna (Noiizie 4890 p. 377). — 1) JSescio an et delendum
sit. — 2) V. c. (viro clarissimo) hic positum, propterea quod Constantius ad ad-
ministrationem Tusciae et Umbriae proveclus primum clarissimatum adeptus erat,
cum antea in perfectissimatu substilisset.

1253 Clodio Octavian^o]* | v. c. pontific[t] | maiori, consuli^ | Pan-
noniaium | secundae post | presides (sic) primo, | vicario urbis ( Romae, |
comiti I ordinis primi, | ordo Boviane|nsium patrono | iam privato.

Boviani in Samnio (IX 2S66 vidit Mommsen). — 1) Idem fuit etiam proconsul
Africae , sub luliano et loviano , cf. supra iV". 756; periisse videtur a. S7i (Amni.
S9, 3, 4). — 2) Debuit esse consiilari.

1254 Fl. Sallustio v. c. | cons. ordinario', | praef. prael.^ comiti |
consistorii, vicario | urbi Romae, vicario | Hispaniarum, vicario | quinq.
provinciarum , | pleno aequitatis | ac fidei, ob virtutis | meritorumq. glo-
riam | missis legat. ius. sac^ | Hispaniae dicaverunt. (In latere) dedicata
V kal. lun. | divo loviano Aug. et Varronian[oJ | coss.''

Romae in foro Traiani (F1 1729 descr, Borinann). — 1) A. 563 ciim luliano.
— 2) Scilicet Galliarum a. 561 seq. (Amniian. 21, 8, 1. 25, 1, 1. c. S, 4). — 3) Missis
legatis iussione sacra. — 4) A. 564.

1255 Saturninio Secundo' v. c. | praesidi provinciae Aquitanicae, i
raagistro memoriae, comiti ordi|nis primi, proconsuli Africae, item | comiti
ordinis primi intra con|sistorium et quaestori, praef. | praetorio iterum, ob
egregia | eius in rempublicam merita dd. nn. Valentinianus et | Valens
victores ac triumfa|tores semper Augusti | statuam sub auro consti|tui
locarique iusseruut.

Romae basis effossa saec. XFI e foro Traiani, dudum periit (f^I 1764 ad
exemplum accuraium Nicolai Florentii). — 1) Hic est Secundus praefectus prae-
torio (Orieniis) , ad quem non pauca rescripta leguntur iii codice Theodosiano
a. 562— 564, auctor imperii in Falenlinianum conferendi (Philostorg. 8, S), ah Am-
miano semel appellatus Secundus Sallustius (22, 5, 1), saepius ab eodem^ item a
Zosimo (5, 56) Sallustius tantum (Sallusiii nomen potest periisse in plintho basis);
ab eodem positus est a. 565 tituhis supra N. 734. Cf. Tillemont lulian. not. S.

1256 Hymetii. — | . . . lulio Festo Hymetio * c. v., | correctori Tusciae
et Umbriae, praetori urbano, | consulari Campauiae cum Samnio, | vicario
urbis Romae aeternae^ proconsuli | provinciae Africae^ ob insignia eius (
in rempublicam merita et ob depulsam ( ab eadem provincia famis et
inopiae vastitatem } consiliis et provisionibus^ et quod caste | in eadem
provincia integreque versalus est, [ [jwjod neque aequitati in cognoscendo |
neque iustitiae defuerit, quod studium [ sacerdotii provinciae restituerit |
ut nunc a conpetitoribus adpetatur ( quod antea formidini fuerit^: ob quae
eadem ( provincia Africa, decretis ad divinos principes [ dominos nostros
missis ( Valentem Gratianum et Valenliuiauum^ ( perpetuos Augustos, ( sta-
tuam unam apud Cartbaginem sub auro, ( alteram quoque Romae eidem

Tituli Tirorum et mnlierum ordinis senatorii. 277

sub auro j postulandam esse credidit, quod nulli | proconsulnm vel ex pro-
consulibus j statuendam (sic) antea postularit. (In latere) dd. nn. Val[en/e V
et Valentiniano coss.y ....

Romae basis e/fossa non longe a foro Traiano (Fl ■/756 deser. de Rossi). —

1) HymeUum a. 368 iussu falentiniani in exHium actum esse narrat Ammianus 28, 4
17 — 2o, defuncto f'aIentiniano in integruvi restitutum esse demonstrat hic titulus. —

2) A. 362 (cod. Theod. H, 30, 29). — 3) A. 366 seq. (cod. lust. 3, 61, 1. cod. Theod. 9,
13, 3). — 4) Has provisiones Hymetii mernorat etiam Ammianus l. c. — 5) Decli-
nabatur sacerdotium provinciae (de quo cf. 0. Hirschfeld ann. inst. arch. 1866
p. 72) propter onera ei iniuncta. — 6) A. 576 — 578. — 7) A. 376.

1257 Phosphorii.* ( Lucio Aur. Avianio Symmacho v. c, | praefecto
urbi", consuli^ pro praefectis praetorio in urbe Roma finitimisque | pro-
vinciis*. praefecto annonae urjbis Romae', pontifici maiori, quinde|cemviro
s. f., muhis legationibus | pro amphssimi ordinis desideriis | apud divos
principes functo^ qui | primus in senatu sententiam rogajri solitus auc-
toritate prudentia atq. | eloquentia pro dignitate tanti ordi|nis magnitudinem
loci eius inplevejrit, auro inlustrem statuam, quam | a dominis Augustisq.
nostris senatus | amphssimus decretis frequentib. in'petrabit (sic)., idem
Iriumfatores principes | noslri constitui adposita oratione iusjserunt, quae
meritorum eius ordinem ; ac seriem contineret; quorum perenne | iudi-
cium tanto muneri hoc quoque adjdidit, ut aiteram statuam pari splenldore
etiam apud Constantinopohm | conlocaret. ] (In latere) dedicata III kal. Maias |
d. n. Graliano IIII et Merobaude cos.'

Romae rep. sub CapitoUo, esl in museo f^aticano (FI 1698). Titulus positus
est Symmacho, patri Symmachi oratoris. Cf. Seeck in editione Symmachi p. XLI seq.

— 1) Agnomen Symmachi. — 2) A. 364 (Amm. 27, 3, 3); cf. Seeck Symm. p. XLII.

— 3) Symmachum consulem suffectum a. 376 putavit ilaius; rectius nisi fallor
Seeckius p. XLIII statitit destinatum ei fuisse consulatum ordinarium a. 377 , sed
decessisse eum ante initum honorem. — 4) Fiearium urbis Romae fuisse Symmachum
alibi non traditur. — 5) Cf. supra N. 726. — 6) Legatio ad Constantium stucepia,
qua Antiochiam adiit, memoralur ab Ammiano 21, 12, 24 et a Libanio in epistula
923 data ad Symmachum huius filium. — 7) A. 577.

1258 Vettio Agorio Praetextato v. c. et inl., | correctori Tusciae et
Umbriae, | consulari Lusitaniae, proconsuH | Acbaiae^ praef. urb.*, praef.
praetorii j Illyrici Itahae et Africae^ cons. designato*, [ legato amphssimi
ordinis septies et ad impetrandum reb. arduis ] semper opposito, ] parenti
pubhce privatimq. reverendo, | ut etiam statuae ipsius domus ) honoraret*
insignia constitui ] locarique curavil."

Romae rep. in monte Aventino (F1 1777 saepius descripla saec. XFI — XFIII).

— De Agorio Praetextato cf. Jahn Berichte d. sdchs. Ges. d. ff^us. 1851 p. 338;
0. Seeck Symmach. p. LXXXIII seq. — l) A. 362, cf. Ammian. 22, 7, 6. Zosim.
4, 3. — 2) A. 36718; cf Ammian. 27, 9, 8. — 3) A. 384 (cod. Theod. 6, 5, 2). —
4) Praetextalus mortutis esse videtur in ipsa praefectura praetorii, cum esset
consul designatus; cf. Symmachtu relat. 10-12 (potissimum 12, 4). — 5) Haec
confusa videntur. — 6) Deesse in fine aliquid non traditur sed probabile est (periiue
nomen filii conieeit Seeck).

278 Caput IIII.

1259 d. m. 1 Vettius Agorius Praetextatus augur, | p[o]ntifex Vestae, |
pontifex Sol[is] , quindecemvir, | curialis Herc[w]lis, sacratus | Libero et
Eleusi[m]s, hierophanta, | neocorus, tauroboliatus, | pater patrum', in [r]e
pubHca vero | quaestor candidatus, | pretor urbanus, | corrector Tusciae
et Umbriae, | consularis Lusitaniae, | proconsule Achaiae^| praefectus urbi^ j
legatus a senatu missus V^, | praefectus praetorio II Italiae [ et Illyrici,
consul ordinarius j designatus, | et Aconia Fabia Pauhna c. f. , | sacrata
Cereri et Eleusiniis, | sacrata apud Eginam Hecatae, | tauroboHata, hiero-
phantria." | Hi coniuncti simul vixerunt ann. XL.

(In tatere dextro) Vettius Agorius Praetextatus ( Pauhnae coniugi. |

Paulina, veri et castitatis conscia,

dicata temphs atq. amica numinum,

sibi maritum praeferens, Romam viro,

pudens, fidelis, pura mente et corpore,
5 benigna cunctis, utilis penatibus

caldas n us . . . n .

(nonnulla perierunt)

(In latere sinistro) Vettius Agorius Praetextatus I Paulinae coniugi. ]
Paulina, nostri pectoris consortio
fomes pudoris, castitatis vinculum
amorque purus et fides caelo sata,
arcana mentis cui reclusa credidi,
5 munus deorum, qui maritalem torum
nectunt amicis et pudicis nexibus,
pietate matris, coniugali gratia,
nexu sororis, fihae modestia,
el quanta amicis iungimur fiducia,
10 aetatis usu, consecrandi foedere,
iugi fideli simplici concordia
iuvans maritum, dihgens, ornans, colens.

(J tergo) [Sp?e]ndor parentum nil mihi maius dedit^

[^Mam] quod marito digna iam tum visa sum,
[se]d lumen omne vel decus nomen viri,
Agori, superbo qui creatus germine
5 patriam, senatum coniugemq. inluminas
probitate mentis, moribus, studiis simul,
virtutis apicem qufs supremum nanctus es.
Tu namque quidquid hngua utraq. est proditum
cura soforum, porta quis caeh patet,
10 vel quae periti condidere carmina,
vel quae solutis vocibus sunt edita.

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 279

meliora rffiilis quam legendo sumpseras/'

Sed isla parva: tu pius m[«/]stes' sacris

teletis reperta mentis arcano premis,
15 divumque numen mulliplex doclus colis,

sociam benigne coniugem nectens sacris,

hominum deumque consciam ac fidam tibi.

Quid nunc honores aut potestates loquar

hominumque votis adpetita gaudia,
20 quae tu caduca ac parva semper autumans

divum sacerdos infuhs celsus clues?

Tu me, marite, disciphnarum bono

puram ac pudicam sorte moriis* eximens,

in templa ducis ac famulam divis dicas;
25 te teste cunctis imbuor mysleriis;

tu Dindymenes Atteosqu[e] antislitem

teletis honoras taureis consors pius;

Hecates ministram trina secreta edoces

Cererisque Graiae tu sacris dignam paras.
30 Te propter omnis me beatam, me piam

celebrant, quod ipse me bonam disseminas

totum per orbem: ignota noscor omnibus.

Nam te marito cur^ placere non queam?

Exemplum"* de me Romulae matres petunt
35 subolemque pulchram, si tuae simihs, putant.

Optant probantque nunc viri, nunc feminae,

quae tu magister indidisti insignia.

His nunc ademptis maesta coniunx maceror,

fehx, maritum si superstitem mihi
40 divi dedissent, sed tamen fehx, tua

quia sum fuique postque mortem mox ero.

Romae i?i museo Capitolino, incertum quo loco reperta, basis magna marmorea
(Fl 1779 descr. Henzen). Est litulus sepulcralis Fetti, Praelextati i>'. 12S8 et
uxoris eius Aconiae Fabiae Paullinae (cf. iV. 1260). Carmina tractavit Buecheler
ind. schol. Gryph. aest. 4870 p. 45. — l) Sacerdotia Praetextati enumerat etiam titulus
ei posilus /7 ^775. — 2) Cf. supra JS. 4SS8 not. 4 seq. — 3) lidetur scribenduvi VII,
cum in titulo iV. 4iS8 dicatur legatus septies. — 4) De sacerdoUis Paulinae cf.
J\. 4260, — 5) Ferba sunt Paulinae. — 6) Apparet Praetextatum emendandis vete-
ruvi scriptorum codicibus operam dedisse (cf. Jahn Ber. der sdchs. Ges. 48S4 p. 544).
— 7) movestes lapis (emendavit Haupt). — 8) Sic lapis (non morbis^. — 9) For-
tasse scr. cai (Jo. Schrader). — 10) Scr. exempla.

1260 Fabiae Aconiae Pauiinae c. f., fihae Aconis Catullini v. c. ex
praef. et cousule ord.*, uxori Vetti Praetextati v. c. praef. et consuhs de-
signati, sacratae apud Eleusinam deo laccho Cereri et Corae, sacratae apud

280 Caput IIII.

Laernam^ deo Libero et Cereri et Corae, sacratae apud Aeginam deabus, tau-
roboliatae, Isiacae, hierophantriaedeaeHecatae,Graecosacraneae^ deaeCereris.
Romae (VI i780 , descripsit Cyriacus, solus ut videtur). — 1) Aco CatuUinus
Philomaiius Tpraefectus urbi fuit a. 342—544, consul ord. a. 549. Cf. Cagnat
melanges d'arch. et d'hist. de Vecole fr. de Rome 7, 1887 p. 266,- J. Schmidt ad
Eph. ep. 7, 220. — 2) Significantur mysteria Lernaea, de quibus cf. Pausanias 2, 56, 7.
2, 57, 2. 8, 1S, 9. Kaibel ep. Gr. 866. Ea ipsa aetate qua hic titulus scriptus est
memoralur 6 zijV AiQvav xazexa>v "laxxog a Lihanio pro Aristophane I p. 427
Reisk. — 3) Dubium num recte exceptum sit vocabulum ; sed cf. ad C. FIll 10364.

1261 Coehae Concordiae, virgini | Vestali maximae, Fabia Paujina c. f.
statuam facien|dam conlocandamque | curavit, cum propter ( egregiam eius
pudicijtiam insignemque | circa cultum divinum | sanctitatem, lum quod |
haec prior eius viro j Vettio Agorio Praetexta|to v. c, omnia singulari |
dignoque etiam ab huius|modi virginibus et sa|cerdotibus coh*, statujam
conlocarat.

Romae rep. in 7nonte Esquilino, ubi etiam aedes Praetextatt (teste fistula
plumbea, edita Bull. municip. 2 p. S8) fuisse constat (VI 2143 aliquoties descripta
a. 1391 quo reperta est). — 1) Conferenda est epistula Symmachi 2, 56, ex qua
colligitur virgines Vestales voltiisse staluam dicare Praetextato, contradicentibus non-
nullis, in his Symmacho. Apparet vicisse sententiam Symmachi, et virginem Festalem
maximam suis stnnptibus statuam illam posuisse.

1262 Auchenii. j Anicio Auchenio Basso* v. c, quaestori candidato, |
uno eodemque tempore praetori tutelari, proconsuli | Campaniae^ prae-
fecto urbi, trini magistratus | insignia facundiae et natahum speciosa luce
virtutis I ornanti, qui claritatem generis paternis avitisque fastorum | paginis
celebratam inimitabihum in rem pubhcam meritor. prae propria laudis
industria reddidit auctiorem prosapiae; lumini aeque diserto ac nobih;
provisione efficacia vigor[e] eloquentia egregia moderatione praestanti; in
ipso flore iuvenihs aetatis frugem maturae auctoritatis . . .

Romae (F1 1679 fortasse non plus semel descripta saec. XFI). — 1) De hoc viro
cf. Seeck Symm. p. XCIII, item infra N. 1292. — 2) Proconsul Campaniae fiiit inter
a. 579 et 582 (X 6636). Proconsul cur dictus sit, non consularis, quaesivi' Mommsen
mem. deW Inst. 2 p. 514.

1263 Bassi. I Anic[j]o^ Auchenio | Basso v. c, procons. { Camp., pro-
visori eiusjdem provinciae, resititutori generis | Aniciorum, ob merita | eius
in[/]ustria^ | ordo populusque civita|tis Praenestinae pon. cens.

Praeneste rep., est Romae (XIF 2917). — 1) Aniclo, 2) induslria lapis.

1264 inter avos proavosque tuos sanctumque parentem
virtutum meritis et honoribus emicuisti,
ornamentum ingens generis magnique senatus,
sed raptus propere hquisti, sancte Kameni,
aeternos fletus obiens iuvenahbus annis.

Te dulcis coniunx lacrimis noctesque diesque
cum parvis deflet natis, solacia vitae

Tituli yirorain et moliernm ordinis senatorii. 281

amisisse dolens casto viduata cubili.
Quae taraen extremum munus solacia luctus
omnibus obsequiis ornat decoratque sepulcrum.
• Alfenio Ceionio luiiano Kamenio*, v. c. quaestori candidato, ] pretori
triumfali, Vllviro epulonum^, patri sacrorura summi | invicti Mitrhe, hiero-
fante Aecatae, arcibuculo dei Liberi, XVviro | s. f. , tauroboliato deum
matris, | pontifici maiori, consulari | Numidiae et vicario Africae^; qui vixit
annos XLII ra. VI d. XIII, | rec. II nonas Septemb. d. n. Archadio et
FL Bautone v. c. conss."

In paludibiis Pomptinis loco dicto San Donato rep. a. 1884 (Elter bull. inst. 1884
p. S6 cf. p. 208). — 1) Eiusdem viH est tiiulus urbanus VI 1S7S non recte relatus ad
Ceionium lulianum Camenium qui fuit praefectus urbi a. 333. — 2) mag. addit
titulus urbanus. — 3) Ficarius Afncae fuit d. 13 Febr. a. 381 (cod. Theod. 12,
1, 84) ; hoc solum munus abest a titulo urbano. — 4) ^. 383.

1265 nobilitatis culmini, | litterarum et eloquentiae lumini, | aucto-
ritatis exemplo, | provisionum ac dispositionum magistro, | humanitatis auc-
tori, I moderationis patrono, j devotionis antisliti, | Petronio | Probo ' v, c.
proconsuli Africae^, { praefecto praetorio | per Iliyricum Italiam et Afri-
cam', I consuli ordinario^, | ob insignia erga se remediorum genera | Veneti
adque Histri peculiares eius*, | patrono praestantissimo. (7n /aferey dedicata |
VI idus Aug., I dd, nu. | Valente VI et ] Valentiniano II j Augg. cons.®

Romae rep. in monte Pincio (FI17S1 vidit Henzen). — \) De Petronio Probo
cf. Seeck Symm. p. CII et Movnnsen Herm. 24 p. 400. — 2) Proconsul Africae fuit
a. SS8 (cod. Theod. 11, 36, 13). — 3) Praefectus videtvr fuisse primum ab a. 568
usque ad a. 373. — 4) A. 571. — 5) Significatur origo Probi Veronensis, cf. N. 1266
et Herm. 24 p. 537. — 6) « Atig. 578.

1266 Petronio | Probo v. c. | totius admirationis viro, projcons.
Africae ', praef. | praetorio IUyrici ^ j praef. praet. Galjliar. II *, praef. praet. |
Italiae atque Africae | IIP, coos. ordinario*, | civi eximiae boni|tatis, diser-
tissimo I atque omnibus | rebus eruditissimo | patrono, [ nepoti Probiani, |
filio Probini vv. cc. | praef]/.] urbis et conss.

Veronae vel prope Feronam (V 3344 fortasse non plus semel descripta saec. XF).
— 1) Cf. N. 126S not. 2 — 4. — 2) Prae/eciura Galliarum Probi raro commemoratur
(cod. lust. 7, 38, 1) ; videtur pertinere ad a. 380. — 3) De praefectura Probi tertia
quartaque (cf. N. 12&718) cf. Seeck /. c. p. CIII not.

1267 Sexto Petronio Probo | Aniciaoae domus | culmini, proconsuli |
Africae, praefecto praetorio quater ] Italiae Illyrici Afri cae Galliarum, con|-
suli ordinario, con|suIum patri, Auicius | Hermogenianus | Olybrius v. c,
coDsul I ordinariusS et Ani|cia luliana c. f. eius, | devotissimi filii, | dedi-
carunt.

1268 Sexto Petronio Probo v. c. | proconsuli Africae, | praefecto
praetorio | qualer Italiae Illyrici | Africae Galliarum, | consuli ordinario, |
palri consulum, I Anicius Probinus v. c, | consul ordinarius^ | et Anicius

282 Caput im.

Probus V. c^, I quaestor candidatus, filii, | munus singulari religioni | debitum
dedicarunt.

Romae (VI 17SS vidit Henzen; i7S2 vidit Bormann). — Hi tituli positi sunt
aliquantum. post mortem Probi, nam Probus ad consnlatum filiorum suorum (not. i)
non advixit, — I) Olybrius et Probinus , Probi filii, consules ordinarii fuerunt
a. 39S. — 2) Tertius filius Probi, qui postea consul ordinarius fuit a. 406.

1269 Consimiles fratrum trabeis gestamina honorum

tertia, quae derant, addidimus titulis.
Dilectae Probus haec persolvo munera matri
restituens statuis praemia quae dederat.

Aniciae Faltoniae | Probae', Amnios Pincios^ | Aniciosque decoranti, |
consuhs uxori, | consulis fiUae, 1 consulum matri, | Anicius Probinus v. c. |
consul ordinarius | et Anicius Probus v. c. | quaestor candidatus | fllii
devincti | maternis meritis | dedicarunt.

Romae (FI 17Si saepius descripta saec. XFI; nunc pars est Lugduni Bata-
vorum). Titulus positus est ab eisdem hominibus et eodem tempore quo N. 1268,
inter annos 59S et 406; versus stipra titulum primarium additi sunt a. 406, cum
etiam Probus iunior ad consulatuni ordinarium pervenisset. — 1) Uxor Probi eius
cui positi sunt tituli N. i26S — 8. Eidem mulieri positus est a filio natu maadmo et
eius uxore, id est ab eisdem qui posuerunt N. 1267, iilulus Vl 17SS. — 2) Gens
Pincia alibi non memoratur. Ab aedibus huius gentis mons Pincius nomen videtur
traocisse (Huelsen Roem. Mitlh. 1889 p. 269 not. 2).

Epitaphia Petronii Probi et uxoris reperta ad S. Petri edidit Henzen C. VI
p. 589 (cf. de Rossi inscr. Chr. II, p. 548).

1270 Q. Clodio Hermogeniano | Olybrio' v. c. , fratri | admirandae
pietatis, | Faltonius Probus | Alypius v. c^

Romae (VI 1715 aliquoties descripta saec. XVI). — 1) Cf N. 1271. — 2) Cf
supra N. 785.

1271 Tyrraniae Aniciae | lulianae c. f. , coniugi | Q. Clodi Hermo-
geniani | Olybri v. c. , | consularis Campaniae^ | proconsulis Afncae^ j
praefecti urbis^ j praef. "praet. Illyrici, | praef. praet. Orientis, | consulis
ordinarii*, | Fl. Clodius Rufus v. p. I patronae perpetuae.

Romae (VI 1714 vidit Henzen). — 1) Cf X 6085. — 2) Proconsul Africae fuit
sub finem regni Cojistantii ct sub luliano (VI 111860. S554 cf. Seeck Symm. p. XCVIl).
— 3) A. 568—570 (cf. Seeck l. c). — 4) A. 579 cum Ausonio.

1272 Ragonio Vincentio Celso v. c. , | a primo aetatis introitu in
actu I publico fideli exercitatione versato, | cuius primaevitas, officio sedis
urbanae | advocationis exercito', fidem iuncxit ingenio, | prudentiae miscuit
libertatem, ita ut nemo de | eius industria, nisi ille, contra quem susce-
perat, | formidaret; cuius accessus aetatis amplissimi | honoris et qui solet
seniorib. provenire, orna|menta promeruit: nam rexit annonariam poles|-
tatem urbis aeternae'' ea aequitate, ut inter omnes, | qui ad eum animo
litigantis intrassent, parentem se | plerumq. magis his quam iudicem prae-

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 283

buisset. I Hinc etiam factum est, ut mensores nos Portuenses, | quib. vetus
fuit cum caudicariis diuturnumq. | luctamen , voti conpotes abiremus, ut
utrumq. | corpus et beneficio se et victoria gratuletur ] adfectum ; nam ut
hoc esset indicio, iam posito | magistratu statuam patrono praestantis|simo
testimonium gratulationis exsolvimus, 1 cum res non adulatione, privato,
set iudicio, posito in otio et quiete, reddatur. (In latere) dedicata VIII
kal. I Sept. Fl. | Timasio et Fl. Promoto | vv. cc. conss.^

Jtomae olim in insula Tiberina, nunc in museo f^aticano (FI 17o9). — 1) A. 38S,
quo anno memoraUir Celsus causidicus fori urbanae praefecturae a Symmacho
rel. 23. — 2) Ad praefecturam annonariam eius pertinent tituli Portuentes XIF 158.
139. 173. Eiusdem est praeterea litulus X 4S60. — 3) J. 589.

1273 domini nostri invictissimi et venerabiles j ac perpetui Augusti
Theodosius et | Arcadius' toto orbe victores | Materno Cynegio* omnium
virtutum viro et ad in|signem laudem gloriamque progenito, per | omnes
honorum gradus meritorum conlteraplatione provecto, praefecto | praetorio
per Orientem, statuam | civili habitu ad petitum primorum nobiIissim[e]' |
Alexandrinae urbis in eadera splendida | urbe ad perpetuitatis faraara loco
ceIe|berrimo constitui collocarique iusserunt | per clarissimos Alexandrinae
civitatis.

Alexandriae Aegypli (II1 19 = III S. 6387 ad exempla duo facta saec. XFIII).
— 1) Cf. not. 2. — 2) Hic est Cynegius praefectus praetorio Orientis , qui iussu
Theodosii per Aegyptum templa clausit (fasti Idat. sub a. 588; Idat. chron. a. 588;
Zosimus 4, 57—43), et ad quem non pauca reseripta a. 584—589 leguntur in codiee
Theodosiano (quem tamen defunctum anno 588 tradunt fasti Idatiani). Consul
ordinarius fuit a. 588, qui honor cum non memoretur, ante hunc annum titulum
positum esse crediderim; offendit tamen mentio omissa Valentiniani iunioris occisi
anno demum 592. — 3) nobilissimi traditur.

1274 Cronio Eusebio v. c. , | consulari Aemiliae addita | praedictae
provinciae contuitu ] vigilantiae et iustitiae eius ] etiara Ravennatium civi-
tate quae | antea Piceni caput provinciae | videbatur, vicario Italiae, quae |
potestas supra dicto viro ob testimonium ante acti honoris est | adtributa,
petitione senatus, | contemplatione vitae alque | eloquentiae eius ab invic-
tissimis | principibus est delata. (Infra) ['/raJA/jjg aQxovra aa6\pi]xoXiv
laT\iq\oavro ^ov\Xri y\al ^aai[X\evg tov aocpov Evai^iov. (in latere)
dedicata | V idus Novemb. | cons. Fl. Mallio | Theodoro v. c'

Romae (FI 1713, Inscr. Gr. SiciL Ital. ■/075, descripta saec. XF, fortatse semel
tantum). — 1) A. 599.

1275 FI. Peregrino Saturnino j a primis adulescentiae suae annis |
pace belloque in repubhca desujdanli. post iuges excubias militiae | tri-
buno militum', comiti ordinis | primi, moderanti inlustrem sacri' | patri-
monii comitivam', secundo urbi | praefecto^ cui ob testimonium morum, |
integritatis adque iustitiae | singularis, inlustris urbanae | praefecturae ge-
minam dignitatem | sacro iudicio aeterni principes | detulerunt meritorum-

284 Caput IIII.

que insignium | contemplatione ad posteritatis | memoriam decorandam
statuam sub | auro fulgentem in foro divi Traiani | erigi conlocarique ius-
serunt.

Romae (FI 17^ vidit Henzen), — 1) Fuil tribunus et notarius (cf. Mommsen
Staatsr. I p. d27 not. 5). — 2) sacrii lapis. - 3) A. 599; nam Peregrimis comes
et procurator divinae domus ad quem scripsit Honorius a. 599 (cod. Theod. 9, 42
46), videtur idem esse. Cf. Hirschfeld Verw. 4 p. 48 not. 4 ; Mommsen neues Archiv
f. aelt. deulsche Gesch. 44, 4889 p. 46i not. 5. — 4) De praefecturis urbis Pere-
grini cf de Rossi ann. insl. arch. 48i9 p. 519 not.

1276 Postumio Lampadio v. c. | et inlustri, cons. Camp.', | restitu-
tori patriae | et redintegratori operum | publicorum, ordinis provisori, |
populi subventori, ob insignia | eius unibersa, patrono longe | a maioribus
originali, ordo | Capuensis voti et obsequi sui | pignus locavit.

Capuae (X 5860 partem vidit Mommsen, integra descripta aliquoties saec.
XVIjXFIII). — 1) Idem consularis Campaniae est X 4704. Idem videtur Postumius
Lampadius praefectus urbis Romae inter a. 405 — 408 (FI 9920),

1277 Fl. Stilichoni v. c^ \ Fl. Stilichoni inlustrissimo viro | magistro
equitum peditumque, | comiti domesticorum , tribuno praeteriano | et ab
ineunte aetate per gradus claris|simae militiae ad columen gloriae | sem-
piternae et regiae adfinitatis evecto, | progenero^ divi Theodosi, comiti divi |
Theodosi Augusti in omnibus bellis | adque victoriis et ab eo in adfini-
tatem | regiam cooptalo itemque socero^ d. n. | Honori Augusti, Africa
consiliis eius | et provisione liberata", ex s. c.

Romae rep. in foro a. 4359, basis viagna mai-morea (VI 4750 vidit Bormann):

— l) Haec scripta in margine basis iam non extant. — 2) Uxor Stilichonis Serena
filia fuit fratris Theodosii. — 3) Cf. supra N. 800. — 4) Significatur victoria
de Gildone reportata a. 598. Tituhis positus esse videtur non multo post, certe
ante annum 400, guo Stilicho primum consul prodiit.

1278 \Fl. Stilichoni inlustrissimo] \ viro, bis consuli ordinario', | magi-
stro utriusque mihtiae, | comiti domesticorum | et stabuli sacri adque | ab
ineunte aetate per | gradus clarissimae | militiae ad columen regiae j ad-
finitatis evecto, socio | bellorum omnium | et victoriarum adfini | etiam
divi Theodosi Augusti ] itemque socero | domni nostri Honori Augusti, [
populus Romanus j pro singulari eius | circa se amore | adque providentia \
statuam ex aere argentoque | in roslris ad memoriam | gloriae sempiternae |
conlocandam decrevit, | exequente Fl. Pisidio Romulo | v. c. praef. urb.*

Romae basi magna marmorea, una cum praecedente ut videtur rep. (VI 4754).

— 1) Consul primum prodiit Stilicho a. 400, iterum a. 403. — 2) Cf. supra N. 799
not. 2.

1279 Cl. Postumus Dardanus v. inl. et pajtriciae dignitatis, ex con-
sulari projvinciae Viennensis, ex magistro scrijnii lib.S ex quaest., ex praef.
pret. Gall.^ et | Nevia Galla clar. et inl. fem. , mater fam. | eius, loco
cui nomen Theopoli^ est, | viarum usum caesis utrimque mon|tium laterib.
praestiterunt , muros | et portas dederunt, quod in agro ] proprio consti-

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 285

tutum tuetioni omjnium voluerunt esse commune, adnijtente etian v. inl.,
com. ac fratre me|morati viri, Cl. Lepido ex consulari | Germaniae primae,
ex mag. memor., ] ex com. rerum privat., ut erga omni:um salutera eoru|m
studium ejt devojtionis public[a«] ti|tulus possi^f] ostendi.

In provincia Narhonensi prope victtm Sisteron (olim Segvstero) in viva rupe
ineisum (XII io24 vidit Hirschfeld). — 1) Libellorum. — 2) Dardanus kic memo-
ratur et apud rerum scriptores et ab Au^uslino Hieronymoque , cf. Hirschfeld et
Mommsen C. XII l. c; praefectus praetorio GalUarum (secundo ut videlur) fuit
a. 409—413. — 3) Intellegitur vicus non longe a rupe illa distans hodie dicius Theoti.

1280 Brutt. Aurelianae c. f., | filiae Musolami patron. et Aste[riae c.
f., nepti Marcellin. ex comit. | et Marinae et Gallicani* conss. | ordinari,
quae vixit ann. XXXVll j mens. X dies XVIIII, ob merita j honestalis et
concordiae | coniugalis, Fl. Vitalis v. c. protec. | et notarius^ uxori aman-
tissimae | et sibi.

Mutinae, arca marmorea omata (XI 850 descripsit BormaniiJ. — 1) Fidetur
esse GalUcanus consul ordinarius a. 550. — 2) Propter clarissimatum adscriptum
proleciori Borghesius opp. 6 p. 578 titulum incisum putat non ante a. 414 (cf. cod.
Theod. 6, 24, 7), nescio num recte. Domestici et notarii, ex quorum numero hic
protecior et notarius videtur fuisse (cf. Mommsen eph. ep. o p. 157), iant a. 581
consularibus aequiperaii sunt,

1281 Spedii. I Acilio Giabrioni Sibidio v. c. et omnibus | meritis in-
lustri, legato in provincia Achaia, | consulari Campaniae, vicario per Gal-
lias I septem provinciarum, sacri auditorii cogni|tori, fori huiusce inventori
et conditori pri|mo, patri reverentissimo, Anicius Acilius j Glabrio Faustus
v. c.*, loci ornator, togatam | statuam offerens piae non minus quam de|-
votae mentis religione ponendam j erigendamque curavit.

Romae (VI 1678 vidit Henzen). — l) Cf. N. 1285.

1282 Tarrutenii. ( Tarrutenio Maximiliano' v. c. | eloquentissimoque,
consulari | Piceni anno aetatis nonodecimo, | vicario urbis Romae, iegato
amplis|simi senatus secundo, socero | exoptatissimo , Anicius AciHus | Gla-
brio Faustus v. c.% loci huius | ornator, togatam statuam | libens optuli.
(In parte aversa lapidis) Anicius Acihus Glabrio Faustus I V. c. consul dicaviL'

Romae rep. dicebatur in foro Romano , est in museo faticano (VI 1767). —
l) Hic videtur esse Maximilianus ad quem Symmachus dedit epistulas. — 2) Cf.
N. 1285. — 3) Haec non vidit Henzen, nec magis quae in eodem saxo exlitisse
dieuntur deornm participi | hominum nutrici.

1283 Anicio Acbilio Glabri|oni Fausto* clariS|Simo viro, quaestori |
candidato, praetori | tulilari (sic)^ comitis (sic) injtra consistorium, | tertio
praefecto ur bi* utriusque inpejrii iudicii (sic) sublimita[to', praefecto prae-
to|rio Italiae Africe et | Inlyrici *, quod et prac[sentibus gloriae et | futuris
intcitamenjto (sic) ad virtutem fore (sie), ro gantibus Aricinis, | qui beneficiis
et rejmediis eiusdem ampl issimi viri ab intorabilibus (sic) necessitati bus
fuerant vindica ti, ob praestita circa | se beneficia, ordo | et cives statuam |
conlocaverunt.

286 Caput Iin.

Ariciae (XIF 2165 vidi ipse). — 1) Jdem est qui posuit tilulos supra iV. 803.
■1281. 1282. — 2) Similiter tertio expraefecto urbis appellatur hic Faustus in Gestis
senatus urbis Roinae de recipiendo codice Theodosiano (a. 438). Primum prae-
fectus urbi fuerat ante a. 424 (C. VI 1676), iterum a. 423 (cf. supra N. 803). —
3) Significatur Faustum ad unajn alteramve praefecturam urbis iudiciis impera-
torum uiriusque imperii esse promotum (cf. Mommsen JSeues Archiv f. dlt. d.
Gesch. 14 p. 243 not.). — 4) Praefectura praetoriana fungebatur a. 438, teslibus
Gestis supra (not. 2) laudatis; ceterum hic titulus positus sit necesse est ante kal.
lan. 438, quo Faustus consul ordinarius processit. — Ad eundem Faustum, iudice
Rossio (bull. di arch. crist. ser. IV a. 6, 1888j9 p. 121) spectant fragmenla epi-
taphii cuiusdam metrici nuper reperta.

1284 Fl. Olbi Auxenti Drauc[i]. | Fl. Olbio Auxentio Drauco v. c.
et inl. , patriciae familiae | viro, senatus munis prompta devotione per-
functo, j comiti ordinis primi et vicario urbis Romae, comiti | sacri con-
sistorii, praefecto urbis RomaeS ob egregia | eius administrationum merita,
quae integritate, | censura et moderatione ita viguerunt, ut sublimissi|mae
potestatis reverentiam honorifica eius aucto ritas custodiret et humanitatem
amabilis censura | servaret, petitu senatus amplissimi, qui est iustus | ar-
biter dignitatum, excellentibus et magniticis | viris legatione mandata, ut
imperatorum dignijtas cresceret, quae paribus studiis amore iustitiae et
providentiae desiderabantur, dd. nn. FFIl. | Theodosius et Placidus Valen-
tinianus invicti | ac triumfatores principes semper Augusti 1 ad remune-
rationem titulosque virtutum, quib. | circa rem pubhcam eximia semper
probitas | invitatur, statuam auro fulgentem erigi | conlocarique iusserunt.

Romae rep. prope forum Traiani (FI 172S descr. de Rossi). — 1) Praefectus
urbi fuit Auxentius quidam, ab hoc vix diversus, a. 441 (JSov. Valentiniani terlii
8, 2), praefectus urbi iterum a. 443 (ib. 13, 1).

1285 Rufius Praetextatus * | Postumianus v. c. , filius | magnifici viri
Mariniani^ | praefecti praetorio | et consulis ordinarii^ | quaestor candi-
datus, I praetor urbanus, tribunus | et notarius praetorianus, | praefectus
urbi secundo, | consul ordinarius", quos | tantos ac tales honores ] primo
aetatis suae flore | promeruit.

Romae (FI 1761 vidit Henzen). — 1) Haec verba scalpro deleta (nescio qua
de causa), sed tamen leguntur. — 2) Flavius Avitus Marinianus, teste titulo ap.
de Rossi inscr. chr. I n. 633. — 3) A. 423. — 4) A. 448.

1286 lun. Bassus v. c. qui vixit annis XLII men. II, in ipsa prae-
fectura urbi neofilus iit ad deum, VIII kal. Sept. Eusebio et Ypatio coss.*

Romae rep. a. 1393 ad sepulcrum Petri apostoli, est in cryplis basilicae S. Petri,
sarcophagus ornatus variis rebus petitis ex vetere novoque testamento (de Rossi
inscr. chr. 1 141). — 1) A. 339. Bassum, paullo postquam praefectus urbis factus
esset, decessisse narrat Ammianus 17, 11, 3 siib a. 538.

1287 depositus Constantjius v. c. ex proconsul|e Africae die prid.
no|n. lul. post cons. d. n. Grajtiani Aug. III et Ejquiti v. c'

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 287

Salonis, sarcophagus (III S. 9306 vidit Hirschfeld). — luxta legitur titulus
Honoriae uxoris Constantii versibus conceptus. — 1) j^. 573. In codice Theodo-
siano 4, 12, 7 legitur rescriptum Falentiniani et collegarum ad Consfantium procon-
s^ulem Africae datum Mogunliaci FII id. Sept. eiusdem anni 37S, sed aperto errore.

1288 mire pietatis, sapientia huius' et inno[centi[a]e totius, consu-
laris Sicilije, vicarius Africe, coniugi dulcissimo | Castorio qui vixit ann.
XXXV m. VIII d. XV, | recessit III idus | Dec, depositus idibus Dec. dd.
nn. Arcadio et Bautoni conss.^

In oppido Piceni Ripalransone, rep. in ruderibus Cuprae Maritimae (IX S500
vidit de Rossi). — 1) avitus coni. Mommsen. — 2) J. 383.

1289 Fl. lul. Catervius' v. c. ex praef. praetorio, qui ( vixit cum
Septiraia Severina c. f. dulcissima | coniuge annis XVI minus d. XIII,
quievit in pace | annorum LVI dierum XVIII, XVI kal. Nob., depojsitus
est IIII kl. Dcb., Septimia Severina c. f. | marito dulcissimo ac sibi sar-
cofagum I et panteum cum tricoro^ disposuit et perfecit.

Tolentini in ecclesia S. Catervii, arca magna ornata anaglyphis spectantibus
ad religionem Christianam (IX SS66 vidit Mommsen). In eodem sarcophago prae-
terea leguntur versus pertinentes ad fidem Christianam Catervii et Severinae, alii
pertinentes ad Bassum filium Catervii. — 1) Incertum num idem Catervius fuerit
comes sacrarum largitionum a. 379 (cod. Theod. 6, 50, 5); in inscriptione sepul-
crali honor ante praefecturam praetorii susceptus omitli potuit. — 2) Significari
aedificium rotundum cum absidibus tribtis pulat de Rossi (Roma sotterr. 3 p. 472
cf p. 460).

1290 Fl. Gorgonius v. c. | ex comite largi|tionum privatajrum^ ex p.
pret., fie. sibi ius.*

Anconae in ecclesia calhedrali, arca marmorea (IX 5897 vidit Mommsen). —
1) Comes rerum privatarum fuit a. 386 (cod. Theod. 40, 15, I). Idem memoratur
a Symmacho ep. 1, 59. — 2) Fieri sibi iussit.

1291 [vi\v inl. ex|[co»ijVe sacrar. /a]rgitionu[»iJ , | qui est

depositus die IIII k[a/.J | Octobr. consulatu d[rf. nn.J j Honorio XII et
Theodos[tV)J | VIII Augustorum' | et iugaUs eius Saura inl. f. sim[u/J | quie-
scit, qui est dep. prid. kl. Mar[f/as] | Festo v. c. cons.* et qui de Oriente
fu[en7j I nuntiatus.^

Mediolani (V 6268 viderunt de Rotsi et Mommsen). — 1) A. 418. — 2) A. 439.
— 3) Cf de Rosxi inscr. chr. I p. XXXIII; Mommsen neues Archiv li p. 232.

1292 Anicius Auchenius' Bassus v. c^ et Turrenia Hono|rata c f.
eius cum Oliis deo sanctisque devoti J?.

Ostiae rep. lapis, nunc Romae in museo christiano Lateranenti (XI F" 1S75).
— 1) AVCIIENIVS lapis. — 2) Idem qui supra i\. 1262.

1293 Fl. Feiix V. c', magister utriusque miUtiae, patricius et cods.
ord., et Padusia eius inl. femina, voti compotes de proprio fecerunt.*

288 Caput IIII.

Romae olim in basilicae Laleranensis abside, in opere musivo, periil a. 429i :
accurate descripta legitur in codice saec. IX olim Laureshamensi nunc Palatino-f^ati-
canoj alterum apographum reperitur in sylloge inscriptionum basilicae Lateranensis
facta saec. XII vel XIII, quam adhibuit Panvinius et quae praeterea perscripta
reperitur in codice aliquo Sessoriano (de Rossi inscr. chr. II I p. 149, 17 ; p. 307, 3).
— 1) Victor Constantinus sylloge Lateranensis compendiis male soluiis (Tlavius Con-
stantius Felix Victor edidit Panvinius). — 2) Felix patricius et magister militum
memoratur ab Idatio siib a. 42S, a Prospero sub a. 426. 427. 429. Consul ordinarius
fuit a. 428. Interemit et ipsum et vxorem eius Padusiam a. 450 Aetius (Prosper,
Idatius, Marcellinus ad a. 450). Ex his tilulum positum esse inter a. 428/450 ap-
paret. Cf. infra N. 4298.

1294 Fl. Ricimer v. i.^ magister utriusque milltiae, patricius et ex
cons. ord.% pro voto suo adornavit.

Romae, in ecclesia S. Agalhae, in opere musivo, saepius descripta saec. Xf^I,
sub cuius finem periit (de Rossi inscr. chr. II, I p. 458 n. 127 ad apographa Petri
Sabini, Cittadinii, fFinghii). — 1) Fir inlustris. — 2) Ricimer consul fuit a. 439. —
Ricimer, natus patre Suebo, matre Gotha (Sidonius paneg. in Anthem. 561), sectae
Arianae fuisse putandus est. Et fuit illis tetnporibus ecclesia S. Agathae urbana,
quam ille adomavit, Arianorum, mansitque usque ad tempora Gregorii Magni papae,
ui apparet ex huius dial. 5, 50 et ex libro pontificali.

1295 + I Felix V. i. | ex consule ord.*, | servus vest.*, pro | conlinuis
bene|ficiis vestris [ oplulit.

Prope Gabios rep. cippus est Romae in museo Lateranensi (XI f^ 2824 descr.
de Rossi). — 1) A. S14. — 2) Servus vester, scilicet sanctorum.

1296 Memmius Sallustius \ Salviniis Dianius v. s.' | basilicam sanc-
torum I angelorum fecit, in j qua sepelliri non licet.

Ih-ope Perusiam rep. (XI 2089 descr. Marinius aliique). — 1) Fir spectabiUs.

1297 + Opilio V. c. j et inl., p. p. adq. | patricius, hanc | basilicam vel
ora|torium in honore | scae lustinae mar|tyris a fundamentis j coeptam
deo iu vante perfe | + cit +.

Patavii in ecclesia S. lustinae (F 5100 vidit Mommsen). — Opilio fuit magister
offidorum Falentiniani III a. 449. 430 (Nov. Falent. 2!7, 29), consul ordinarius
a. 4S5. Alius eiusdem nominis fuit comul ord. a. 324, idem sine dubio ad quem
Ennodius dedit epistolas complures (1, 22. 5, 5) , legatus ?nissus a Theodahato ad
lustinianum (Procop. Goth. 1, 4).

1298 1. 2.

Fl. Felicis v. c, com. ac mag. utrq. mil., patr. et cos. ord.'

Diptychon eburneum, cum imagine consulis, olim in monasterio Comodolia-
censi in Gallia, nunc pars 1. extat Parisiis (Gori thesaur. diptychorum tab. 2,
vol. 1 p. 129; Lenormant tresor de glypt. II tab. 12; Chabouillet catalogue des
camees de la bibl. imp. p. 360 n. 5262). Diptycha huius generis, inscripta nomi-
nibus et pleraque ornata imaginibus consulum ordinariorum saec. p. Chr. F et

Tituli virorum et mulierum ordinis senatorii. 289

yi, vtdentur ab eis esse donata amicis et senatoribtu (cf. N. 1307. 1508). Recensuit
huius generis monumenta et plenissime enarravit W. Meyer zwei antike Elfenbein-
tafeln der konigl. Staatsbibl. in Miinchen (1879). — 1) Est Felix consul ordinarius
a. 428, qui et supra N. 1293.

1299 i.

Fl. Ardabur Aspar vir inlustris, com. et mag. militum et consul ordinarius.

2. 3.

Ardabur Plinta

4.

Ardabur iunior

pretor

Florentiae in museo, clipeus vel discus argenteus rotiindus, cum imagine con-
sulis ludis praesidentis et praeterea compluribus imaginibus minoribus, rep, in ter-
rilorio Cosano in alveo rivi cuittsdam (XI 2637 vidit Bormann ; enarravit W. Meyer
zwei Elfenbeintafeln der Staatsbibliothek zu Miinchen p. 6 seq.). Titulus 1. legitur
in margine clipei, 2. 5. adscripti sunt ad prolomas virorum duorum sceptra geren-
tium, t. 4 ad imaginem adulescentis mappam tenentis. Clipeus factus est propter
consulatum Flavii Ardaburii Asparis, scilicet Asparis eius, cuius consulatum fasti
recensent sub a. 454, viri per magnam partem saeculi p. Chr. quinti in aula Orientis
potentissimi (a. 424 dux fuit xma cum patre Ardaburio expeditionis missae a Theo-
dosio contra loannem, invasorem regni occidentalis , a. 461 Leonem imperatorem
feeit, a. 471 occisus est iussn Leonis; cf. Tillemont 6 p. 409 — 415); Ardabur iunior
praetor (t. 4) sine dubio est fiiius eius, postea consul a. 447, Ardabur (t. 2) pater
eius, consul a. 427, Plinta consul a. 419 nescio qua affinitate curn illis coniunctus.

1300 1 2.

Fl. Astyrius' v. c. et inl. com., ex mag. utriusq. mil., cons. ord.
Diptychon ebumeum, cum imagine consulis sedentis, olim Leodii (Liege) ad-
servatum (Gori thesaurus diptychorum I p. 38 cum tab.; W. Meyer zioei Elfen-
beintafeln p. 65). — 1) Est consul a. 449, memoratus a Sidonio ep. 8, 6, S, interdum
vitio codicum dictus Asterius (cf. de Rossi inscr. chr. I p. 525).

im J. I

Nar. Manl. Boethius ' v. c. et iol. ex p. p., p. u. sec.*, cons. ord. et patric.
Diptychon ebumeum, cum imagine consulis stantis, servatur Brixiae (^8120, 1
Mommsen vidit ectypum). — 1) Fidetur esse Boethius consul ordinarius a. 487. —
2) Ex praefecto praetorio, praefectus urbi secundo.

1802 i.

Rufius I Achilius | Sividius* v. c. | et inl., ex praef. | urbis

2.
patricius, [ itprum | praef. urbis, | consul ordilnarius.
Diptychon ebumeum, servabatur Geronde (in valle Rhodanica) in seminario,
nunc pars adservatur Parisiis (XI1 135 partem 1. vidit Hirschfeld). — 1) Est is qui
anno 488 cum Dynamio consul processit, Sifiditu plerumque (sed male) dictus;
genus duxit sine dubio ab Acilio Glabrione Sibidio (supra N. 1281); cf. de Rossi
inscr. chr. I p. LXFIII seq.

Obisad, iDscrlptiones Laiinae. 19

290 Caput Iin.

1303 1. 2.

Fl. Areob. Dagal. Areobindus^ v. i.^ ex c. sac. sta. et m. m. p. Or.^ ex c. c. or.*
Diptrjchon ebumeum cum imagine consulis ludis praesidentis, servatur Turici
(Mommsen inscr. Helv. 542, 2 qui vidit). Diptycha eiusdem consulis praeterea in-
notuerunt complura, alia huius plane gemella, alia in nonnullis diversa (cf. Meyer
l. c. p. 63 seq.). — 1) Areobindus consul processit in Oriente a. S06. Nota Areo-
bindi vocabulum bis positum. Similiter consulis nomen primarium repetitur etiam
in diptychis N. 1304. iSOS. 1508, unum ex secundariis N. 4506; duo nomina con-
sulis bis ponunttir N. 1540. — 2) Fir inlustris. — 3) Ex comiie sacri stabuli et
magister militum per Orientem, — 4) Ex consule, consul ordinarius.

1304 i.

F]. Taurus Clementinus Armonius Clementinus'

2.
V. il., com. sacr. larg., ex cons., patric. et cons. ordin.*
Diptychon eburneum, cum imagine consulis , servabatur Norimbergae (Gori
thesaur. diptychorum tab. 9, vol. 1 p. 229 seq.; cf. Marriot vestiarium christ.
tab. 25). Supra caput consulis sculptus est discus cum monogrammate exprimente
litteras KXsfitjVzlvov. — 1) De nomine Clementini bis posito cf. ad N. 4505 not. 1.
— 2) Clementinus consul processit in Orienie a. S45.

1305 i.

FI. Anastasius Paulus Probus | Sabinian. Pompeius Anastasius

2.

vir inl., com. domestic. equit. | et cons. ordin.*
Diptychon eburneum, cum imagine consulis, servabatur Bourges, nunc ser-
vatur Parisiis (Gori thesaur. diptychorum tab. 42, vol. I p. 265 seq.; cf. IV. Meyer
zwei Elfenbeintafeln p. 67). Eiusdem consulis alia complura prodierunt diptycha
(Mommsen C. V 8120, 2; Meyer l. c). — 1) Anastasius (diversus ab imperatore)
consul processit in Oriente a. S47.

1306 Fl. Anastasius Paul. Prob. | Moschian. Prob. Magnus.'
Diptychi eburnei pars dimidia, servabatur apud Batavos , nunc servatur

Parisiis (Gori thesaur. diptych. vol. II p. 44; Chabouillet catalogue des camees de
la bibl. imp. p. S65 n. 5263; Hirschfeld ap. Meyer zwei Elfenbeintafeln p. 37). —
1) Magnus solus consul in Oriente processit a. 348.

1307 1. 2.

-j- Fl. Petr. Sabbat. lustinian.' v. i. 4-com.,mag.eqq.etp.praes.*etc. od.

munera par- patribus

va quidem pre- ista meis offe-

tio, sed hono- ro cons. ego
ribus alma

+ +

Diptychon eburneum, servabatur Cremonae, postea Mediolani, deinde in Anglia
(V 8210, 5). Gemella diplycha innotuerunt duo (cf. W. Meyer zwei Elfenbeintafeln

Tituli viroram et mulierum ordinis senatorii.

291

p. S8. 70). — 1) lustinianus qui imperavit consul Orientalis a. 321 (de consulatu
eius phtra habet Marcellinus chron. s. a.). Sabatii nomen traxit a paire. — 2) Ma-
gister equitum et peditum praesentalis.

1308

1.

2.

TOt-

TL tO

VTta-

rog

doj-

Fl. Theodorus

Filoxenus

Sotericus

Filoxenus'

vir illust.

QOV

VTtaQ-

com. domest.,

ex magistro m.'

per Thracia

et consul

ordinar.

Xiov

yeqov-

ao(prj
aia

rtQOG-
(DlIo-

(pSQU)

^evog

Diptychon eburneum cum protomis consulis et uxoris eius, olim servabatur
Compendii, nunc Parisiis (Gori ihesaur. diptychorum tab. 13, vol. II p. IBseq.; Cha-
bouillet catalogue des camees de la bibl. imp. p. 363 n. 3266; cf. W. Meyer zwei Elfen-
beintafeln p. 71). — Eadem fere leguntur in diptycho eiusdem consulis Mediolanensi
(F 8120, 4 descr. Mommsen), nisi quod versuum Graecorum prior sic est eonceptus:
T<p aefivvvovTi xolq tgonoiq t^v a^iav. De tertio eiusdem consulis diptycho cf. Meyer
l. c. — 1) Philoxenus consul ordiriarius Orientalis fuit a. 323. — 2) ^Tto OT^az^Xa-
Z(Sv dicitur Philoxenus etiam chron. Pasch. p. 612 Bonn. — Quo iure hic Philoxenus
habeatur auctor glossarii Latino-Graeci quod extat, quaesiverunt Rudorff Abh. der
berl. Akad. 1863 p. 220 seq. et post hunc W. Meyer p. 72.

1309 i.

Ruf. Cenn.'

2.

Prob. Orestis

V. c. et iuL, coDS. ord.

Diptychon ebumeum, cum imagine consulis, servabatur Mediolani, nunc puto
in Anglia (Gori thesaur. diptychorum tab. 17, vol. II p. 87 seq., unde C. V 8120, 6;
cf. W. Meyer zwei Elfenbeintafeln p. 73). Supra caput consulis seulptus est diseus
cum monogrammate exprimente litteras ^OQiaxov (non Oresta^, — Orestes consul
processit cum Lampadio Romae a. 350 (cf. de Rossi inscr. chr. I p. 470). — 1) In-
tellege: Gennadius.

1310 i. 2.

FI. Strategius Apion' Slrategius Apion^ v. inl., com. devv. domm.' et cons. or.
Diptyckon eburneum, cum imagine consuiis, Oviedo in archio ecclesiae cathe-
draUs (II 2699 cf. aet. acad. Berol. 1861 p. 837 descr. Huebner). — 1) Apion consul
proeessit Constaniinopoli a. 339. Strategii nomen traxit a patre, cf. chron. Pasch.
p. 634 ed. Bonn. (monuit Mo.). — 2) De nominibus bis posiiis cf. supra ^\ 1303 not. 1.
— 3) Domestici dicti devotissimi fortasse spatii tantum supplendi causa (Mommsen).

1311 i. 2.

Fl. Mar. Petr. Theodor. Valent. vsnl." c. dom. et cons. ord.

Rust. Roraid. Germ. lust.*

Diptychon ebumeum, cum protome eonsulis, Berolini (W. Meyer Zwei antike
Elfenbeintafeln tab. I cf. Mommsen apud eundem p. 10), — 1) Significari lustinum

19*

292 Caput IIII.

Germani filium, qui consul processil a. SiO (cf. Ducange famil. Byzant. p, 100),
vidit W. Meyer. Germani nomen CGerna. liiteras primus legit Mommsen ap. Meyer
l. c.) traxit lustinus, ut observavit idem Meyer, a patre, Boraidis nomen a patruo,
Petri nomen fortasse a pairuo magno lustiniano imperatore (cf. N. 1307), Theo-
dori nomen sumpsit propter huius coniugem Theodoram. — 2) Litterae corruptae;
debuerunt esse v. inl.

1312 Anic. Faust. Albin. Basilius v. c.

Tabella eburnea, cum imagine consulis stantis, adservatur Florentiae (Gori
thesaur. diptychorum tab. 20 vol, II p. 127 seq.). — 1) Pldettir esse Basilius qui
a. SH ultimus ex privatis consul processit. — Fortasse eiusdem diptychi pars fuit
tabella olim Floreniiae nunc Mediolani adservata, inscripta et inl. ex com. dom. pat.,
ctim imagine Fictoriae tenentis clipeum, in quo ad protomen consulis adscripta
leguntur vocabula bono rei publice ] et iterum (Gori tab. 21 vol. II p. 136).

CAPVT V.

TITYLI YIEORYM DIGNITATIS BQYESTEIS.

1313 diis manibus | Sex. Gavi Sex. f. | Proculi | vix. an. XVI, | equo
publico I transvectus est.

Montefiascone (XI 5024 semel iterumve descripta saec. XVI).

1314 C. Pompeius C. f. Ter. \ Proculus | trib. mil. leg. XVIIP, |
praefeclus fabrum, | sevir centur. equit.^ | hic sepultus est.

Romae (VI 3330 vidit Henzen). — 1) Legio decima octava periit cumVttrOf
tituhit est igiiur aetatis Augusti. — 2) Sevir centuriarum equitum,

1315 Q. Rupilio Q. filio | Pap. Honorato | in equestres | turmas ad-
lecjto a divo Alexan|dro, flamini p p.', [ L. Popilius Salturninus l patrono
iDJcomparabali.

Mactari in provinda Africa (VIII 6J87 vidit Wilmanns). — 1) Perpetuo.

1316 Ti. Claudio | Ti. filio Pal. | Secundino ( an. nat. IX m. IX |
d. XIIX, equo pub., | f. dulcissimo, | Flavia Irene | mater.

Romae ad viam Appiam rep. (VI 160S vidit Henzen).

1317 d. m. I Annio luliano | eq. R., q. v. annis III | m. VIIII h.
VIIJ, I Falcidius Vicjtor pater fi|lio fecit.

Romae (Bull. com. 488S p. W, 1886 p. 4U).

1318 M. Valerio M. f. Pal. |. Amerimniano, ] vixit annis XVII mensib. |
VIII diebus duobus hor. X, | M. Valerius M. f. | Amerimnus | pater in-
felicissimus | filio sanctissimo et pientissimo fecit; | natus eques Romanus
in vico lugario.*

Romae (V1 1652 descr. Smetius). — 1) Significari Amerimnianum equilem Roma-
num fuisse et natum in vico lugario putat Mommsen (cf. Slaaisr. III p. SOO not. 5).

1319 C. Hadius Ventrio | eques natus Romanus inter | beta et brassica.

Pompeiis, scariphatum in pariete domus cuiusdam (Bull. delV inst. 1878 p. 190).
— Scriptum hoc, ut muUa huiut generis Pompeiis, ad irridendum aliquem; et Ven-
trioni» nomen aperte est ridieulum, item nomen vici ubi natus esse dicitur Ventrio»

294 Caput V.

13S0 dis" manibus sacrum | C. Caesio Q. f. Ter. Nigr. | ex prima
admissione^ | ex qua[f]tuor decurisS | curio minor. | Caesia C. 1. Theoris |
patrono | et sibi.

Romae (Fl 2469 semel iterumve descripta saec. XFI). — 1) [Titulus cum
positus sit aetate Augusti vel Tiberii (nam C. Caesar quintam decuriam addidit),
hunc Nigrum significat alteri utri fuisse amicum primae admissionis (Mo.)].

Praefecti praetorio.

1321 Vasiens. V6c.' | patr6no , | Sex. Afranio Sex. f. | Volt. Burr6 ]
trib. mil., proc. Augus|tae^ proc. Ti. Caesar., | proc. divi Claudi, | prief.
pra[e]torI^ ornajm[enf]is consular.

Fasione (Vaison) provinciae Narbonensis rep. (XII S842 Hirschfeld vidit ecty-
pum). — 1) Fasienses Fbcontii. — 2) Intellegitur Livia. — 3) Praefectus praetorio
fuit Afranius Burrus a. 34 — 62 (cf. Hirschfeld Ferwaltungsgesch. p. 220, 42). Eum
non solum patronum Fasiensium fuisse, sed etiam oriundum Fasione ex tribu Fol-
tinia coUegit Hirschfeld.

1322 I. 0. m. I C. Nym|phidius | Sabinus | [pr]ae[/.]

' Prope Brigetionem (III 4269 semel descripta saec. XFIII). — In ianta nominis
Nymphidii raritate, cum accedat non solum Sabini cognomen, sed etiam C. prae-
nomen, probabile est hunc esse C. Nymphidium Sabinum (de praenomine constat ex
t. FI 6621 ) praefectum praetorio Neronis; is potest in Pannoniam venisse praefectus
alae. Servus eius nominatur in titulo urbano FI 6621.

1323 Ti. Claudio | Liviano pr. pr., | amico optimo.

Romae (FI 4604 vidit Mommsen). — Claudius Livianus praefectus praetorio
fuit Hadriani (Dio 68, 9 ; vita Hadr. 4 cum emendatione Hirschfeldii Ferw. p. 224 ;
cf. FI748. XI F 5439. 4094, 50).

1324 Q. Marcio Turboni | Frontoni Publicio | Severo* praef. praet. |
imp. Caesaris Traiani ] Hadriani Augusti p. p., | colon. Ulp. Traian. Aug. j
Dacica Sarmizegetus.

Sarmizegetusae in Dacia (III 4462). — 1) Hadriani amicus et praefectus prae-
torio (vit. Hadr. S. 6. 7. 9. 4S ; Dio 69, 48; Fronto ad Ant. Pium 5 p. 46S Nab. ;
Eusebius hist. eccl. 4, 2). Eiusdem fuit titulus Tiburtinus XIF 4245.

1325 M. Gavio M. f. | Palat. Maximo | praef. praet.', | consularibus
orna|mentis^ ornato, j Ti. Claudius j Firmus p. p. | ex cornicular.^ | ipsius, |
1. d. d. d.

Firmi Piceni (IXS5S8 saec. XFI ineunte semel vel bts descripta). — 1) Eidem
dedicati sunt praeterea Firmi tituli IX S5S9. S560 mutili, Treviris Brambach 798,
Solvae in Norico III S528. Praefectus praetorio fuii sub Pio per annos viginti
(vit. Pii 8, 7) certe annis 459. 440. 442. 445, testibus titulis positis a militibus ur-
banis infra editis. Occurrit etiam apud Fronionem (ad Ant. Pium 4, p. 467 Nab.).
— 2) De ornamentis consularibus praefectorum praetorio Pii cf. vit. Pii 40. —
3) Primipilaris ex corniculario.

Tituli virorum dignitatis equestris. 296

1326 M. Bassaeo M. f. St[e/.] | Rufo pr. pr. [ [imjperatorum M. Aureli
Antonini et { [I.] Aureli Veri et L. Aureli Commodi Augg.\ | [cjonsula-
ribus ornamentis honorato | [e]i ob victoriam Germanicam et Sarmatic. ]
[ijntonini et Commodi Augg. corona | [mjurali valiari aurea hastis puris
IIIl j [fojtidemque vexiliis obsidionahbus j [ab iisdem] donato, praef, Aegypti,
praef. | . . . .^ proc. a rationibus, proc. Be\g[icae \ et rfu]arum Germa-
niarum, proc, regni [iVo|riJci^ proc. Asturiae et Calleciae, trib. | [coh.]
. . pr. , trib. coh. X urb. , trib. coh. V vigul., pp. bis," | [Huic smjatus
auctoribus impp. Antonino et \ [CommJ odo Augg. statuam auratam in foro
I [divi TVaiflJni et aliam civiH amictu in templo | [divi PiiJ, tertiam lori-
catam in temj[j)/o Martis Ultoris? pojnendas [censuit].

Romae (V1 1599 bis descripta saec. XFI exeunte). — 1) Bassaeus Rufus prae-
fectus praetorio M. Aurelii memoratur a DioJie 71, 5 et exc. Vat. (Dio ed. Dind. o
p. 206) et a Philostrato vit, soph. S, 1, 11, item una cum collega Macrinio Vindice
in titulo Saepinate IX 2438. Cf. Hirschfeld Ferwalt. p. 227. — 2) In lacuna periit
aut ann. aut vig. — 3) Huc pertinet titulus iVoricus 1113171. — 4) Primipilo bis.

1327 L. lulio Ve[Ai/Jio Gr[afoJ | luliano pra^e/",] pr.\ praef. | ann.,
a rationib. , praef. c[?assts pjraet. Misenat. , pra[e/",] | classis praet. Ra-
ven[naf., proc.J Aug. et praep. vexil[?aJition. tempore belh [Britannici, 'pr]6c,
Aug. provinciae | Lusit[a«iae] et Vett[oniae, proc. ijug. et praeposit[o] |

vexillationis per , pr6c. Aug. | et praef. classis Po[nficJa[e, proc.

Augg. ejt pra[ep.J | vexillationis per Achaiam et Macedoniam | et in Hispa-
nias adversus Castabocas et | Mauros rebelles^ praeposito vexillatiojnibus
tempore belli Gerraanici et Sarmat. , | praef. alae Tampianae, praef. alae
Herjculanae, trib. cohort. primae Ulpiae Pan|noniorum, praef. cohort. ter-
tiae August. | Thracum, donis mihtaribus donato ab impe| [raf ojribus An-
tonino et Vero ob victoriam | [belli Parthi]c\, item ab Antonino et J [Com-
modo ob «icjtor. belli Germ[a]nic. | . . . .

Romae basis rep. in alveo Tiberis sub Aventino (Bamabei Notizie 1887 p. 556
qui supplevit). — 1) Est lulianus praefectus praetorio Commodi , ab eo occisus
(Dio 72, 1i; vit. Comm. 7, 4. 11, 5). — 2) De incursione Castabocarum sive, ut
saepius dicuntur , Costobocorum iii Macedoniam et Achaiam cf. supra N. 854 (et
praeterea Heberdey arch. ep. Mitth. aus Oeslr. 1890 p. 186 seq.); Mauri Bispanias
vastabant sub M. Aurelio, teste vita Marci c. 21.

1328 C. FuIv[io] I C. f. Qui[r.] | Plautian[o] | praef. p[raef.] | ac
ne[c6ssarioJ | dom[inorum nn.J, | ex con [sensu ord.J | plebisq[ue Lunens.]

Lunae rep., nunc Florentiae (X1 1557).

1328* [C. Fulvio PJIautiano | [praef. p7-Jaet. c. v., | [cos. II, adfini]
dominor. nn. | [fortissim.] principum | [5et;eri et Ant]omni Augg. I [et Getae
noh.] Caesaris, | [tr]es \ [Galliae].

Lugduni (Allmer et Dissard musee de Lyon I p. 112). Praeterea positi sunt
Plautiano tiluli Patavinus V 2821 et Atheniensis C. I. Att. 5, 635.

296 Caput V.

1329 ato , a studis, leg. leg , [c]os.\

comiti, amico [fidisjsimo, praef. ann., [pontifi]ci minori, praef. praet. [imp.
Caes. M.] Aurelli [Antonini Pt]i Felicis Aug. [pontificis] maximi, sacerdotis
amplissimi^ L. lul. Aur. Hermogenes ob insignem eius erga se [benevo-
/]entiam, qua sibi [viam str]ay\t in [mjdulgenliam sacram [aWogwJii divini
honore [obtento, o6?a]tis commentaris

Romae rep. in Esquilino, tabulae duae olim eadem inscriptione inscrifjtae, sed
mutilae et rasura pessumdatae (FI S839 descr. de Rossi et in altera quae perierunt
ex altera supplevit). — 1) Nota confusionem honorum senatoriorum et equestrium, a
temporihus Elagabali (cf. not. S) non alienam. — 2) ScHicet dei Solis Elagabali
(cf. supra N. 475).

1330 C. Furio Sabinio Aquilae | Timesitheo * proc. prov. Lugud. et |
Aquit. , proc. prov. Asiae, ibi vice XX | et XXXX^ itemq. vice procos.,
proc. I prov. Bithyniae Ponti Paphlagon. | tam patrimoni quam rat. pri-
vatae, | ibi vice proc. XXXX, item vice proc. | patrimon. prov. Belgic. et
duarum | Germaniar. ibi vice praesid. prov. | German. inferior., proc. prov.
Sy|riae Palaestinae ibi exactori reli|quor. ann6n. sacrae expeditio|nis, proc.
in urbe magistro XX ^ | ibi logistae thymelae^ proc. prov. | Arabiae ibi vice
praesid. bis, pr[oc.] | ration. privat. per Belgic. et duas | Germ., praef.
coh. I GaUic. in Hispan., | C. Atilius Marullus Arvern. | et C. Sacconius
Adnatus Me|diomatr. patrono optimo.

Lugduni (Allmer et Dissard musee de Lyon I p. 167). — 1) Est Gordiani
praefectus praetorio et socer, Misitheus appellatus in vila Gordiani, Timesicles
a Zosimo 1, 17. 18, Timesocles a Zonara 12, 18, sed nondum ad praefecturam prae-
torianam promotus. Ad eundem praefectum praetorio spectat titulus urbanus
C. VI 1611 , sed mutilus et male descriptus (cf. Rom. Mitth. 1890 p. 91). — 2) In
Asia cum esset procurator, functus est vice procuratoris vicesimae (hereditatium,
ut puto), item viee procuratoris quadragesimae (portoriorum) per eandem provin-
ciam. — 3) Ficesimae, sc. hereditatium (cf. Hirschfeld Ferw. I p. 66 not. 4). —
4) Cf Hirschfeld Ferw. I p. 18S.

1331 .... I praef. pra[eforto], | praef. Mesop.', iu[ridico Alexan-

dreaey., | vice praef. Aeg[ypti, proc. prov.] j Maced., proc. pro[y.] J

ubiq. vic. praes[edjs, praeposito] \ vexillation. in dia [item a divo] j

Gordiano leg. I , [item \ tj]exili. class. pr , | [proc. prov. [ His]p.

cit., proc. pr[ow | proc. p]ro\ | .... v ... .

Romae rep., est Neapoli (VI 1658 descr, Mommsen). — 1) Memoratur Pris-
cus 0 i^ox(6xaroq snagxog MeaonoxafiLaq in duobus titulis Philippopolitanis Bata-
neae Lebas 5, 2077. 2078. Hunc eum ipsum esse, cui hic titulus positus est, eundem
autem non diversum a Prisco Philippi imperatoris fratre (Zosim. 1, 19. 20) coniecit
IVaddington (ad Lebas l. c). — 2) Supplevit Henzen.

1333 L. Petronio L. f. | Sab. Tauro Volu|siano v. cos. | ordinario*,
praef. praet. | em. v.^, praef. vigul. | p. v.', trib. | coh. primae praet.
protect. j Augg. nn.^, item trib. coh. HH praet., | trib. coh. XI urb., trib.

Tituli virorum dignitatis equestris. 297

coh. III vig,, leg. X | et XIIII Gem. prov. Pannoniae superiori. | itim (sic)
leg. Daciae', praeposito equitmn sinjgularior. Augg. nn., p. p." leg. XXX
Ul|piae, centurioni deputato, eq. pub., | ex V dec, Laur. Lavin. | ordo
Arretinorum patrono | optimo.

Arretii (XI 1856 descripsit Bormann). — 1) Videtur intellegendum esse: viro
consulari ordinario. Fasces gessit a. 261, ad praefecturam urbis pervenit a. 267.
— 2) Eminentissimo viro. — 3) Perfectissimo viro, — 4) Protectori Augustorum
duorum nostrorum. Est haec antiquissima mentiu protectorum , cf. Mo. eph. ep. 5
p. 126. — 5) Legionis Daciae; tribunus fuit primum legionis XIII Geminae in Dacia,
deinde legionum X et XIIII in Pannonia superiore tendentium. — 6) Primo pilo.

1333 Aurelio luliano | praef. praet., | eminentissim. | et singularis |
exempli viro, | ordo Brixianor. | patron. clemen^fiss.j

Brixiae (F 4323 vidit Mommsen), — Ad eundem virum nondum praefectum
praetorio pertinet hic tilulus extans in agro Romano prope Marino oppidum
( XI F 2465): Marco | Aurelio luliano | a rationibus | et a memoria, | socero optimo, |
Sex. Pedius | lustus ....

1334 M. Attio I Corneliano | praefecto praejtorio, eminentissimo | viro,
civi et patrono, | ob incomparabilem | erga patriam et cives | amorem res
publica I coloniae Marianae Aujgustae Alexandrianae | Uchitanorum maiorum.

In provincia Africa in ruderibtis oppidi Lci maioris (FIII S. 1o4Si deser.
Cagnat).

Praefecti Aegypti, annonae, vigilum.

1335 M. Magio M. f. Maximo | praef. Aegypti', Tarraconenses.

Aeclani rep, (IX 1123, partem viderunt Hirschfeld et Dressel). — 1) PraefuU
Aegypto imperante Augusto, teste Philone adv. Flaccum e. 10 (ubi dicitur, errore
seripturae, Manius vel Magnus Maximus), cf. Plin. h. n. 36, 9, 69, C. I. Gr. 4936, 27.

1336 P. Graecinio | P. f. Pob. | Laconi | ornamentis | consularibus.'
yeronae (F 3340 vidit Mommsen). — 1) Praefectus vigilum a, 31 p. C. Ma-

cronem in opprimendo Seiano adiuvit (Dio 38, 9, 10), ob hoe ornatus est omamentis
quaestoriis (l. c. 12), postea, curn factus esset procurator Galliae, etiam consularibus
(Dio 60, 23).

1337 Laco praef. vig. XIII.

Romae rep., plinthus statuae (Bull. com. 1889 p. 132). — 1) JVumerus quid
significet, obscurum. Fortasse singulae regione* urbis Romae Laconi statuas po-
tuerunt, hanc regio decima tertia.

1338 . . 0 prae[/". ! coAJortis, trib. milit[tim], | pjraef. equit., censito[n] |
Brittonum Anavion[e«s.] , | proc. Aug. Armeniae mai[om]', | ludi magni,
hereditalium | et a censibus, a libellis Aug., | praef. vigilum, praef. Aegy[pri] |
M. Taminius Ce . . . .

Fu/giniis (XI 3215 vidil Bormann). — Titutum referendum esse ad T. Hate-
rium Nepotem, qui fuit praefectus AegypU a. 121 (III 59) et a, 124 (papyrus in-

298 Caput V.

edita citata a Bormanno l. c), cum iuxta extet titulus T. Haterii Nepotis supra
N. 4038, intellexit Borghesi opp. S p. 5. — 1) Aetate extrema Traiani, cf. supra
JS. mi not. 2.

1339 Ti. Claudio | Ti. fil. Pal. | Secundino | L. Statio Macedon[e] |
p. p. leg. IIII F. f.', trib. coh. | prim. vig. , trib. coh. XI | urban., trib.
coh. VIIII pr., I p. p. iterum^ praef. leg. II Tra. [/■.], | proc. XX her.,
proc. provin[c.] | Lugdunens. et Aquitan[2cce] , | a rationib. Aug.', praef.
an[non.], | L. Saufeius IuHanu[s] | amico oplim[o].

Aquileiae (V SffJ vidit Mommsen). — 1) Primo pilo legionis quartae Flaviae
felicis. — 2) De primo pilo post militias equestres iterum suscepto cf. infra inter
titulos militares. — 3) Huc pertinet inscriptio tubi pluinbei Xlf^ 2008a, ex qua
intellegitur Claudium Secundinum a rationibus fuisse Antonino Pio.

1340 M. Petronio [M. f.] \ Quir. Honorat[o] | praef. coh. I Raet[o-
rwm], I trib. mil. leg. I Miner[u2ae] | p. f., praef. alae Aug. p. f. [Thrac.], \
proc. mouet., proc. XX [hered.], \ proc. prov. Belg. et duar. | Germaniar.,
proc. a ratio[n.] | Aug., praef. annon., praef. ] Aegypti, pontif. minor[j], |
negotiatiatores ol[earj] | ex Baetica patrono. | Curatoribu[s] j Cassio Faus[fo] |
CaeciUo Ho[nora/o].

Romae in monte Auentino (F'! i62Sb accurate descr. saec. XVI Ach. Statius).
Eiusdem viri est titulus VI 162Sa hoc paullo a?itiquior, sciiicet nondum praefecti
annonae.

1341 L. Valerio L. f. Quir. Proculo | praef. cohort. IIII Trachum |

Syriacae, trib. milit. legion|[js] VII Claudia[e ^). /".]' 1 praef. classis

Alexandrin. | etpotamop[^]y[Z]aciae^ proc. | Aug. Alpium maritumar., | delec-

tatori Aug. prov , [yroc.] provinc. ulter.^ Hispan, | Baetic. , proc.

provinc. Ca[p;>. Pa|/?]ag. Gal.", proc. provinciae | Asiae, proc. proviuciarum
trium I [Galliar.] * r. p. | Malacit. patrono | d. d.

Malacae (I1 1970 ad exemplum relatum a Ramberto Veneto saec. XVI, adhibitis
paucis quae ex lapide enotavit saec. XVIII exeunte Bayer Hispanus). — 1) Nota
fratrem huius Proculi, C. Valerium L. f. Quir. Florinum, praefectum fuisse cohortis
secundae Thracum Syriacae, tribunum et ipsum in legione septima Claudia pia fideli
(XIV 29S7). — 2) POTAMO PYIAGIAI Ramb., POTAMOI .... ACIAF Bayer,-
de praefectura potamophylaciae coniuncta ctim praefectura classis Alexandrinae
praeterea nil traditur; videtur pertinuisse ad stationes in flumine Nilo insti-
tutas portoriorum exigendorum causa; stationes enim huius generis in Aegypto
appellatas esse (pvXaxdq (Strabo 17 p. 815; Agatharchides c. 22, ap. Mueller geogr.
Gr. min. p. 122; papyrus Leydensis, ap. Franz C. I. Gr. III p. 297) constat (Henzen
syll. n.6928). — 3) ulteris Ramb. (veteris aliud exemplum); fortasse scr. ulterioris.
Ulterior Hispania Baetica dicitur jirovincia , ut hic, etiam N. 1016, cf. N. 105. —
4) Car|tag. Gal. Ramb. (emendavit Mo.). — 5) Probabile est excidisse mentionem prae-
fecturarum annonae et Aegypti, quarum altera Valerium Proculu?n esse functum
a. 1H colligitur ex titulo urbano VI 1002, alteram ei attribuit titulus uxori eius
positus I1 1971.

1342 C. lunio C. f. Quir. | Flaviano j praefecto annonae, | proc. a
rationibus, proc. | provinciarum Lugduncsis | et Aquitanicae, proc. here-

Tituli virorum dignitatis equestris. 299

ditat., I proc. Hispaniae citerioris | per Asturicam et Callaeciam, | proc.
Alpium maritimarum, | promagistro XX hereditatium, | tr. mil. leg. VII
Gem., pontif. minori, | mercatores frumentari | et oleari Afrari.

Romae (FI i620 partem vidit Bonnann). — Ad eundum virum frustulum in-
scriptionis ctnusdam Lugdunensis (Grut. 493, H) rettuUt Renier (in editione libri
Sponiani de antiq. Lugduni, 4837, p. 305).

1343 Cn. Marcio Cn. fi[?Jio Rustio [Rufino praef. co]|hortium vigilum,
p[r]aeposito an [nonae imp. L. Septimi] \ Severi Pii Pertinac. e[t] M. Aurelii
Anton[im Augg., praef.] \ classium praetoria[rM]m Misenatium [et Ra-
vennat., trib. co]|hortium primae prae[fo]riae, XI urban., [F/ vigiL, prim. \
pil. %?]onum III Cyrenaicae, III Gal][icae, et \ 5a/inafo]riae P. fil. Augu-
stinae ei[«s].

Beneventi, lapis fractus , partes plerasque vidit Mommsen (IX i382). Eidem
viro posilus est Abellini titulus X 4127, sed nondum praefecto annonae, ab eodem
Beneventi IX 1383. Praefectus vigilum fuit certe ab anno 203 ad a. 207 (F1 1036.
Eph. ep. 7, 1204—1206).

1344 .... ab epistulis Graecis | et a rationibus Augg. | et praef.
vigilum, I Spectatus Augg. n. | lib. adiut. tabuL' ob me[rita eius. | Ti. KL
Ovei^iavbv \ TeqxvXXov tov \ €7ti xaiv '^Ekkrjviy.div \ suLatoXcov xai rcov \
v.ai^oXov Xoyojv rcuv \ (xsyLotcav avxoY.QaTo^Qtov '/.al STtaQxov ovi\yov-
Xcov^ I ^TterKtaibg ^e^§. a7teXev\d^eQog ^or^^. Tjx^laQicov \ rbv 'idiov
eveQyiTTjv.

Ephesi rep. a. 1873 (III 6374 = III S. 7126). — 1) Adiutor tabulariorum.

1345 I [|)r]aef. vig., e. m. v., | [j?o]ntif. Albal[n]o minori.

Beneventi (IX 1393 vidit Mommsen).

1346 Cl. luliano p. v.', ] praef. annon., | Ti. lul. Balbillus | s. Sol.=^
Ded. XIII kal. | Feb. L. Annio Fabiano | M. Nonio Muciano cos.^

Romae (I^1 1603). — 1) Perfectissimo viro. — 2) Sacerdos Solis (idem sacerdos
memoratur H 708. 2129. 2130. 2269. 2270). — 3) 20 lan. 201.

1347 . . nes . . idi.* C. Attio Alcimo Feliciano p. v., | vice praeff. praet.,
praef. annojnae vice praef. vigulum, mag. r[ei] | summae privatae, magi-
str[o SMmma]|rum rationum, curatori operis [/Aeajjtri^ proc. hereditatium,

p[rocwra/oriJ | sacrae monetae p. . v | prov. Narbonens., proc. priv.

per Salariam | Tiburtinam Valeriam Tusciam, proc. per | Flaminiam Umbriam
Picenum, item vice | proc. quadrag. Galliar., proc. alimentor. per | Trans-
padum Histriam Liburniam, ad[i;Jocat[oJ | fisci provinciar. XI, ob eximium
amorem in | patriam, splendidissimus ordo Turcet. patrono.

In provincia Africa loco dicto Burza, ubi fuit Turca (FIII 822 vidit ff^ilmanns).
— 1) Vocabulum incertae lectionis (cf. Schmidt VIII S. 12546) ; sed certum est fuisse
agnomen Feliciani. — 2) Fidetur intellegendum esse theatrum I^ompeianum; cf.
N. 145011.

300 Caput V.

Procuratores praesides vel vice praesidum.

1348 Q- Caicilio | Cisiaco Septicio j Picai Caiciliano | procur. Augustor.
et I pro leg. provinciai | Raitiai et Vindelic. | et vallis Poenin.^ auguri, |
flamini divi Aug. et Romai, | C. Ligurius L. f. Vol. Asper | 0 coh. I c.
R.^ ingenuor.

Prope Feronam rep. (V 3936 vidit Mommsen). — 1) Praefecttu Raetis Fin-
delicis vallis Poetiinae fuit etiam Pedius Lusianus Hirrutus, cuius titulum (C. IX
3044) dabimus infra, temporibus Tiberii. Hunc vixisse temporibus divorum
fratrum et Raetiam rexisse paullo antequam legato traderetur , censet Hirschfeld
Sitzungsber. der berl. Akad. 1889 p. 450. — 2) Centurio cohortis primae civium
Romanorum,

1349 C. Baebio P. f. Cla. ( Atlico | Ilvir. i. [d.\ primopil. leg. | V Mace-
donic, praef. | civitatium Moesiae et | Treballia[e, /)ra]ef. [cjjvitat. | in Alpib.
maritumis, t[r.] mil. coh. | VIII pr., primopil. iter.', procurator. | Ti. Ciaudi
Caesaris Aug. Germanici | in Norico, ] civitas | Saevatum et Laiancorum.''

Zuglii ubi fuit lulium Carnicurn rep., tabula aenea (V i838 vidit Mommsen),
— 1) Cf. N. 1339 not. 2. — 2) Populi Norici., Laianci praeterea ignoti; ad Saevates
videtur pertinere Sebatum statio memorata in itinerario Antonin. p. 280.

1350 [P.] Prifernio | P. f. Qui. Paeto | Memmio Apollinari | Illlvir.
iur. dic quinq., mag. iu.', | praef. coh. III Breuc. , trib. leg. X | Gem.,
praef. alae I Asturum, donis | donato exped. Dac. ab imp. | Traiano hasta
pura vexillo | corona murali, proc. provinc. | Sicil., proc. provinc. Lusitan., |
proc. XX her. , proc. prov. Thrac. , | proc. prov. Noricae, | P. Memmius
P. f. Qui. j ApoIIinaris | patri piissimo.

In agro Reatino loco dicto Contigliano (IX 4733 vidit Stevenson). — 1) Magi-
stro iuvenum.

1351 Ti. CI. Prisciano | proc. Aug. | proc. provinciae | Pannoniae |
superioris, | proc. regni Norici, | proc. XX hereditalium, | proc. provinciae', |
Q . . n . . . io|rius Severus | praef. coh. | Sigambrojrum^ praepo|situs clasl-
sibus'

Caesareae Mauretaniae (VIII 9363 semel descripta ab ignolo auctore). —
1) Mauretaniae puto. — 2) Scr. Syg-. — 3) Fractam esse in fine non traditur.

1352 P. Besio P. f. Quir. Betuiniano | C. Mario Memmi6 Sabino |
praef. coh. I Raetorum, trib. leg. X G. p. f., | praef. alae Dardanorum,
procuratori | imp. Caesaris Nervae Traiani Aug. Germ. Dacici | monetae,
proc. provinc. Baeticae, proc. XX hered., proc. pro | leg. provinc. Mau-
retaniae Tingitanae, donis donato ab | imp. Traiano Aug. bello Dacico
corona murali vallari hastis pur. vexillo argent., | exacti exercitus.

Tingi (Tanger) Mauretaniae rep., nunc Oxonii (FIII 9990 vidit Huebner).

1353 C. lulio Pacatiano [v. e.], proc. | Augustorum nostrorum, militiis |
equestribus perfuncto, proc. provinc. | O[sr]hoenae*, praefecto legionis

Titali Tirorum dignitatis equestris. 301

Parthijcae^ pr[o]c. Alpium Co[f]tiaium ', adlecto | inter comit[es i]uggg. nnn.,
procuralor. | pro legato provinc. 3Iauretaniae Tingijtanae, col[o]nia Aelia
Aug. Italica | p[afr]on6 merentissimo.

Fiennae rep. a. 487S tabula aenea (XII 18S6 contulit Hirschfeld). — 1) Pro-
curator Osrhoenes fuit sub Severo, qui post bellum Parthicum devicto Abgaro
regnum videtur in provinciam redegisse, sed postea restituisse. — 2) Tres legiones
Parthicas a Severo institutas non a legatis ex ordine senatorio , sed a praefeetis
equitibus Romanis rectas esse observavit Hirschfeld Sitzungsber. der berl. Akad.
4889 p. 454. — 3) CORITTARVM aes.

1354 C. Vallio I Maximiano { proc. provinciar. j Macedoniae Lusi|taniae
Mauretan. | Tingitanae', fortis|simo duci, | resp. Italicens. ob | merila et
quot I provinciam Baetic. | caesis hostibus | paci pristinae | restituerit.
(In latere) dedicata anno [ Licini Victoris et | Fabi Aeliani Ilviror., ] pr. kal.
lanuar.

Italicae prope Sevillam rep., est Sevillae (II 1120 vidit Huebner). — 1) Pro-
curatorem Tingitanae Maximianum fuisse jnito (cum Huebnero) temporibtu
M. Aurelii, cum Mauri (N. 1354*) Hitpanias vastarent (cf supra N. 1527, not. 2);
nec recte opposuit fFilmanns (ex. 667) egregii viri vocabulum Maximiano attributum.

1354* G. Vallio Maxumiano j proc. Augg., e. v., } ordo Singil. Barb.' |
ob municipium ] diutina obsidione | et bello Maurorum | Hberatum | pa-
trono, I curantibus G. Fab. Rustico et | L. Aemil. Pontiano.

Antequerae in Baetica, quo venit lapis ex ruderibus vicini municipii Singi-
liensis (II 2013 Huebner vidit ectypum). — 1) De municipio Singilia Barba cf.
Huebner C. II p. 272.

1355 Q. Sallustio Mac[n]niano proc. Augg[^.]' | utriusq. prov. Mau-
[re]taniae, praesidi suo, et | Q. Sa^Wwjstio Mac[ri]niano c. v. fiho eius ;
commilito[njJ rarissimo, et | Q. Sallustio Macr[m]iano c. p. nepoti eius, |
ob insignem [eo]rum erga se hH|manitatem Anullius Geta | ex praef. [a/]ae
Parthorum.

Caesareae (Cherchel) Mauretaniae (FIII 9571 eontulit fFilmanns). — 1) TerUa g
erasa est, pertinens scilicet ad Getam.

1356 [T. Itc]inio Hierocleti viro egregio, prcc. Augusti n. | [|>r]aesidi
provinciae Mauretaniae Caesariensis *, | praesidi provinciae Sardiniae, prae-
fecto legionis secundae | Parthicae Severianae [Alexandrianae] vice legati-, |
proc. hereditatium, j tribuno cohortis octavae praetoriae piae vindiciis (sie)
Severianae [Alexandrianae], praeposito | equitum itemque peditum iuniorum
Maurorum iure | gladii, tribunos' cohortis undecimae urbanae | Scverianae
[Alexandrianae], primi pilum bis, et | Claudiae Nervianae coniugi eius, el
Liciniis Hieroclcti | Hierocliae Paulinae et Axiae fiHis eorum, | M. Aelius
Saturninus veteranus ex dec. alario, patronis dignissimis.

Caesareae (Cherchel) rep. a. 1889 (ff^aille comptes rendus de VAcademie des
inscr. 1889 p. 202). — 1) Praeses Mauretaniae Caesariensis fuit a. 227 (FIII 9554

302 Caput V.

cf. siipra jS. 486). De praenomme cf. eph. ep. 5, 968. — 2) Cf. lY. 1555 not. 2.
— 3) tribunos lapis, sed correctum. in tribuno.

1357 C. Octavium Pujdentem Caesijum Honoratum | proc. Augg[^]., |
praesidem incomjparabilem, inno|centia praecipuum | omniumque vir|tutum
virum, mu|nicipem piissimum, | Auzienses.

Auziae in Mauretania (FIII 9049 vidit fFHmanns).

1357' C. Octavio Pudenjti Caesio Honora|to proc. Auggg. | a cen-
sibus, I Cornelius ( Primus | d[ec. ala\Q Thrac. | ex [s(r]atore ] [e]ius, | prae-
sidi in|nocentissimo.

Caesareae Mauretaniae (FIII 9570 vidit JVilm.anns).

Idem praeses occurrit in lapide fracto Eph. ep. 7, 804 ubi videtur dictus
fuisse, ut in N. 1537'', a censibus.

1358 L. Ba[eJbio* L. f. [6r]al.'^ Aurelio | lunclno proc. heredit., |
proc. Aug. praef. prov. Sard., | praef. vehicul. ad HS CC^ | praef. vehicul.
ad HS C^ I proc. ad annonam Ostis | ad HS [I]X, proc. b[i/6]liothec. |
ad HS [I]X, Laurenti[Mm] | Lavinatium, | Q. Mon[f]an[«]us Po[//]io | dec.
[e]q., s[?]ra|tor eius, | v. e., praesidi rarissimo.

Caralibus (X7S80 semel descripta saec. XFII no7i sine mendis). — l) Balbio,
2) Cal. traditur (reliqua menda huius generis non adnotavi). — 3) Praefecto vehi-
culationis ad sestertia ducenta , 4) ad seslertium centum milia; cur eadem prae-
fectura modo centenaria modo ducenaria fuerit, quaesivit Hirschfeld Ferw. I p. 101
not. 1.

1359 M. Cosconio M. f. PoU. Frontoni* | praef. fabr. a cos. adlecto,
praef. coh. I | . . . I f.^, trib. mil. leg. I ItaL, proc. August. | ad vectig. XX
her.^ per Pontum et Bithyjniam et Pontum mediterraneum et | Paphlago-
niam, proc. Augg. item ad J vectig. XX her.^ per A[s]iam Lyciam | Phry-
giam Galati [am] insulas Cy|clades, subpraef. a[n]nonae urbis, | proc. Augg.
ad vectig. ferr. Gallic.'', | proc. Augg. et praef. [pr]ov. Sard., | optimo et
sanctissimo praeposito, | Lucretius [i]ugg. 1 labul. prov. Sard.

Caralibus (X 7384 cf. p. 993 ectypum vidit Mommsen). — 1) Eidem positus
est similis titulus X 7385 ; idem memoratur X 7869. — 2) Sic legit Mommsen in
ectypo; qtiid fuerit, ignoratur. — 3) Fectigal vicesimae hereditatium. — 4) Fec-
tigal ferrariarum Gallicarum. "

1360 Q. Gabinio Barbaro | v. e., a commen. praefec. | praet., praef.
vehic. per | Flam., proc. prov. Siciliae, proc. hered., proc. Auggg. | nnn.
praef. prov. Sard. [.....

Calaribus (X7383 vtdit Mommsen).

1361 d. m. s. I P. Vibi P. f. Mariani e. m. v.', proc. | et praesidi
prov. Sardiniae, p. p. bis^ | trib. cohh. X pr. XI urb. IIII vig., praef.
leg. I II Ital., p. p. leg. III Gall., y frument., | oriundo ex Ital. lul. Der-
tona, I patri dulcissimo, | et Reginiae Maxime matri | karissimae, | Vibia
Maria Maxima c. f. fil. et her.

Tituli viromm dignitatis equestris. 303

Prope Romam ad miliarium qnintum viae Cassiae (V1 1656 vidit Henzen). —
1) Egregiae memoriae viro. — 2) Cf. N, 1539 not. 2

1362 T. Vario T. fil. | Clementi Cl. Cel., | proc. Aiig. provinciar. |
Raetiae, Maiiretan. | Caesarensis', | Lusitaniae, Ciliciae, | praef. al. Bri-
tannicae miliar. , | praef. auxiliariorum tempore | expeditionis in Tingita-
niam | missorum^ | praef. eq. alae II Pannoniorum, | trib. leg. XXX Ulp.,
praef. cob. II | Gallorum Macedon., | Valer. Urbanus, j Licin. Secundinus 1
decuriones | alar. provinc. Mauretan. | Caesarensis.

1362 • T. Vario Clementi pr6c. | provinciarum Belgicae | Germaniae
superioris Germaniae | inferioris, Raetiae, Mauretaniae Caesarens., ] Lusi-
taniae, Ciliciae , praef. eq. al. Britannic. miliar. , | praef. auxili6rum in
Mauretaniam Tingitanam ex | Hispania misso[r]um^ praef. eq. al. II Pan-
nonior., trib. mil. | leg. XXX U. v., praef. coh. II Gallorum Macedonicae, |
cives Romani [e]x Italia et aliis provinciis | in Raetia consistentes.

1362** T. Vario C16menli [ ab epistulis August6r., | proc. provinciar. |
Belgicae et utriusq. Germ., | Raetiae, Mauret. Caesarens., | Lusitaniae, Cili-
ciae, j praef. equit. al. Britannicae miliar. , praef. auxiliorum in Mauret.
Tingitan. | ex Hispcinia miss6rum^ praef. equit. aL II | Pannoniorum, trib.
leg. XXX U. V., praef. | praef.^ coh. II Gall6rum Macedonicae, | civilas
Trever6rum | praesidi optim6.*

Celeiae (Cilli) in Norico, nunc Vindobonae (IlIo2H. 3212. 3213 descr. Mommsen).
Similes fuerunt tituli III 3215. 3214. 5216 quorum fragmenta tantum extant. —
Titulus 1. positus est Vario cum ex Mauretania promotus esset in Raetiam, t. 2
cum e Raetia transferretur in Germaniam, t. 5 eum iniuncta ei esset ab imperatoribus
(Marco et Vero) cura epislularum, positi autem sunt omnes ab hominibus earum pro-
vinciarum quas paullo antea reliquerat. — 1) Procurator Mauretaniae fuit a. 1S2
(VIII 2728). — 2) Significatur expeditio adversus Mauros, memorata vit. Pii c.S,
Pausan. 8, 45, 3. — 3) praef. vocabulum errore bis positum. — 4) Nota praesidem
dici a Treveris procuratorem Germaniarum. Cf. Hirschfeld comm. Momms. p, 445,

1363 d. [w.] I Sex. Bai[o . . Pudentiy \ proc. Aug 1 item

. . Norici, Raetiae | Vindelic[jae, 3/rt«r]etaniae Caesar., et | Septi^mme] . . . e
M . . . . ae, I Baia V\\identilla? j3ar]entib. dulciss.

In agri Sabini vico Toffia (IX 4964 partem vidit Stevemon), — 1) Cognomen
ruppletum est ex tittilis Caesariensibus Eph. ep. S, 977. 1022, — Ad euJidem for-
tasse spectant fragmenta tituli originis urbanae C. XIV* 289 c. d.

1364 T. Deslicio T. f. | Cla.« Severo p. p. leg. | X Gem., subpraef.
vigil., I proc. Aug. prov. Daciae superior., proc. provinc. | Cappadoc. item
Ponti medijterran. el A[rweni]ae minor. el Lyjcaon. An[fioc/i]ian.', proc.
prov. Raejtiae', fla[mmi rftyt /jToJdriani, pontifici, j [patrono] coloniae. | Ala[e
/ Aur.* . . . 6rer]manus, Martial. Titianus, | Fro [nfmtws] . . . an.; alae I

FJ. : luUus Memorinus, | Iuli[«s] s, Fl. Speralus; alae I sing.: Aelius |

Seve[nis, Pe]tron. lulianus, decurion. exerc. | Raetici ] praesidi optimo et
sanctissimo. | L. d. d. d.

304 Caput V.

Concordiae (F 8660 vidit Mommsen). — 1) Claudia tnbus Concordiensium,
unde sine duhio oriundus fuit Desticius Severus. — 2) Supplevit Benndorf (bull.
delV Jnst. i874 p. 80) ex Ptolemaeo S, 6, 17, ubi in Cappadocia recensentur regiones
duae, Lycaonia cum Iconio oppido, Anliochiana citm oppido Derbe. — 3) Raetiam
rexit a. 166, teste tabula honestae missionis Eph. ep. 2 p. 460. — 4) Supplevit
Mommsen. Significaiur ala prima Hispanorum Auriana. De alis exercitus Raetici
cf. diploma militare anni 107 infra editum, item Mo. C. III p. 708.

1365 . . Ael. lanuario | [pjroc. heredilal[«<m], j proc. Chosdroe[nes, |
'proc.] Syriae Coeles, [proc] vect. lllyric, \proc] prov. Hispa[nme j ciu]-
rioris Tarrac[on., | praesjjdi prov. T\u%[it., \ praes«]di prov. Mau[re^ | Cae-
sariensis\. . . .

Tarracone (II 415o saepius descripta saec. XFI).

1366 . . s, proc. \Augg. \ nosfr]or. item prae[stW | i/pm]m Cottiar.
et ma[nY. , fraef. \ t)efttc]ulationis Panno[nme | Mfrm]sq. et Moesiae sup[e-
rioris \ et iV]orici, praef. al. pr. A[sturum, tri]b. leg. XI Cl., advoc. f[tscf,
comiti] I ! i / ( (' I [c.] V. adfinis domin^ornm | nosrr]orum Augustor[«m, j

Ly]cus- Augusto[rMm | ser.] adiutor tabul. pr[oy. Asiae] or. ark.

mag. 0 . . .^

Ephesi rep. (III 6073 cf. p. 128S Momm.ien vidit ectypum; idem snpplevit).
— 1) Rasura quaedam. periertmt, Fulvi Plautiani pr. pr. ut videtur verba. — 3) Supple
hoc aliudve nome servile. — 3) Haee obscura ; nisi quod arcarii vocabtilum ap-
paret.

1367 M. Aurelio Masculo | v. e.' | ob eximiam praesidatus* | eius
integritatem , et | egregiam ad omnes homines j mansuetudinem , et ur-
gentis I annonae sinceram praebitionem | ac munificentiam, et quod aquae |
usum vetustate lapsum requi|situm ac repertum saeculi | fehcitate cursui
pristino | reddiderit, | colleg. III | quib. ex s. c. c. p. est^ | patrono

digniss.

Cimiez, ubi fuit Cemenelum (V 7881 servavit liber Gioffredi de Nicaea editus
a. 16S8). — 1) Firo egregio. — 2) Praeses fuerat Alpium marilimarum. Idem
antea, a. 2S9, tribunus fuerat cohortis vigilum, praepositus vexillationi vigilum
Ostiensi (Eph. ep. 7, 1210). — 3) Collegia tria, quibus ex senatus consulto coire
permissum est.

1368 T. Cornasidio 1 T. f. Fab. Sabino e. m. v., | proc. Aug. Daciae
Apulensis, proc. | Alpium Atractianar. et Poeninar. j iur. glad., subpraef.
class. pr. Raven., { praef. alae veter. Gallor. , trib. leg. II | Aug. , praef.
coh. I Mont., p. c, auguri, Laur. ] Lavin., aed., Ilvir., q., q. q. p. p.', |
collegia fabrum centon. dendrophor. | in honorem | T. Cornasidi |
Vesenni Clementis | fiii eius, equo pubL, Laur. | Lavin. patroni plebis et
col{legior., qui ab ipsis oblatum | sibi honorem statuae in | patris sui nomen
memolriamque transmisit.

Fale7'ione Piceni rep., est Romae (IX 3439 vidit Mommsen). — 1) Acdili, duo-
viro, quaestori, qtdnquennali perpetuo.

Titoli virorum dlgnitatis equestris. 305

1369 Cl. Pater[nu]s [ Clement[j]a[n]us' j proc. [Au]g. j provincia[rum] |

lud. V. a. 1.^, Sar[dm.] , | Africae et , | praef. eq. [alae] \ Silianae

[torq. c. R.y, | trib. milit[im] | leg. XI C[/a»d.J, pra[ef. coh. classicY ....

Epfach, ubi videtur fuisse Abudiacum , rep., est Augsburgi (III 3776 vidit
Mommsen). — 1) Ad eundem pertinent III 5775. 5777. De tempore quo vixerit cf.
0. Hirschfeld Sitzungsber. d. berl. Akad. 1889 p. 429. — 2) Fices agens legati. —
3) Suppletum ex III 5775.

1370 Ulpio I proc. Aug [iprov.] | Dac. Apul. a. v. p.^

item I proc. prov. Poroi., sub|praef. annoo. sacrae j urbis, praep. leg. VII
Gem. I G i .' .' 1 l !% item proc. stat. ] privat. per Tusciam el | Picenum,
item proc. ad | bona Plautiani, trib. | mil. leg. II Part. G .' i i j J^ | praep.
vexill. auxiliar. | Pann. infer. , praef. coh. j VII Breucor. . | Siscius Vale-
rius y | leg. XIII Gem. ! ! ! i i i- i patrono optimo.

Prope Sarmizegetusam Daciae (III 1164 vidit Mommsen). — 1) Agenti vices
praesidis. — 2) Focabulum erasttm post nomina legionum, incipiens a litlera G sena-
rumque circiter litterarum, Mo. coniecit fuisse Getic. ,• idem inde eollegit, Severo morluo
discidium filiorum eo usque pervenisse, ut provincia Dacia reptidiato Caraealla per
aliquot menses a. 2H, quo tempore iitulum perscriptum esse statuendum sit, Getam
solum Augtutum admiserit.

1371 Q. Axio Q. f. Pal. A[e/tano] | eq. R. , Laurenti Lavin[aft] , |
curatori ad popul. vi[or.] [ Traianae et Aureliae [ Aeclanensis*, proc, ad
alim. I per Apuliam Calabriam Lujcaniam et Brutlios, proc. | rat. priv.
prov. Maur. Caes.* | item pei> Belgicam et duas j Germanias, proc. prov. [
Dac. Apul.^ bis vice praesidis, ( ordo col. Sarmiz. [ metropol. patrono.

Sarmizegetusae in Dacia rep. (III 14S6 descr. Mommsen). — \) De via Tra-
iana cf. supra N. 291 not. 2, de Aurelia Aeclanensi Mo. C. IX p. 99. 601; curator
ad populum cur dicatur , obscurum e.it (explicationem temptavit Hirschfeld Verw.
p. 112 not. 4). — 2) Procurator rationis privatae per Mauretaniam Caesariensem fuit
tub Severo Alexandro, teste titulo pertinente ad adsignationem aliquam factam iussu.
eius VIII 8812. — ii) Proeurator Daciae dicavit Sarmizegetusae titulos II1 1422.1425
in quibiis appellatur proc. Augg., sed altera g erasa ; Mo. coniecit intellegi Maxi~
minum et Maximum, et alteram g erasam esse a. 238 ut significetur, Aelianum iam
factum esse procuratorem Gordiani.

1372 C. Titio C. f. Cl. Simili Agrip[p]inensi • proc. prov. Lusitaniae
et Vettoniae et curatori reipublicae Emerif., proc. prov. M[j/]siae* infe-
rioris, eiusdem provinciae ius gladii^ praeposito vexill. e[xpedilwnis pe]r*
Asiam L[t/]ciam Pampb[_y]liam et Phr[y]giam, primipilo leg. IIl Aug. Piae
Vindicis, princi[)i peregrin., rentiirinni frumentar. . centurioni legion.
X

Emeritae (II 484 solus descr. saec. XVII Morenus de Fargas Emeritensis, ver-
tuum divisione neglecta nec sine mendis). — 1) Agripinensi, 2) Misiae traditur
(item infra Liciniam Pamphiliam Phrigiam^. — 3) obtinenti vel simile verbum. ex-
cidisse putat Huebner. — 4) Supplevil Mommsen.

Oiss&u, iDMriptioDes Latinae. 20

306 Caput V.

1373 b. f.' I C. Iii[/.] Senecio|Qem v. e., | proc. prov. Ga|lat. item
vice praejsidis eiusd. prov. et Ponti, | Zeno Augg. lib., | tabular. I prov.
eiusd., praeposijto incomparabili.

Ancyrae (IIJ 2Si aliquoties descriyla saec. XyiljXnil). — l) Bona Fortuna
(cf. N. 467 not. 1).

1374 C. Minicio C. fil. | Vel. Italo Iiilviro i. d., | praef. coh. V
Gallor. equit., | praef. coh. I Breucor. equit. c. R., | praef. coh. II Varc.
eq.\ trib. milit. leg. VI Vict., [ praef. eq. alae I sing. c. R., donis donat.
a divo I Vespasiano coron. aurea hast. pur., | proc. provinc. Hellespont.*,
proc. provinciae Asiae quam j mandatu principis vice defuncti procos.^
r6xit, procurat. | provinciarum Luguduniensis et Aquitanicae item Lac-
torae", ( praefecto annonae, praefeclo Aegypti, flamini divi Claudi, | decr.

dec. (In latere) P. Tullius Max amula liilviri i. d. III

k. lun. I s(enatum) c(onsuluerunt), scrib(endo) adf(uerunt)

Proculus C. Appuleius Celer | A. lunius G Sex. Cossutius

Secundus. | Quod v(erba) f(acta) s(unt) in h6[norm C. Minid Itali, splen-
didejssimum* virum quidquid consequi gratiae au[f potentiae per summos
honor]es equestris dignitalis poluerit, | it omne ad au[gendam et ornandam
patriajm suam convertisse nec ullo | se feliciorem [credere officio quam ut
pro ea ?a]boret, q(uid) d(e) e(a) r(e) f(ieri) p(laceret), d(e) e(a) r(e) i(ta)

c(ensuerunt): | Cum C. Minic[ms Italus ^]unc praecipuum vir-

tutum I suarum i][nem] rtunam locis [a]mplificaverit | et

super cet[era omnibus sit no/?/]m, sacratissimum principem | Traianum
A[ugustum decrevisse rogatu ei]m, ut incolae, quibus fere cense|mur, mune-
n[bus nobiscum fungantur^, e]t ut pleniorem indulgentiam | maximi im-
per[afons habeamus per eum confjigisse, p(lacere) h(uic) o(rdini) adq. e
r(e) p(ubliGa) v(ideri), statuam | aeream cum [basi marmorea ei poni de-
cre^M]mque nostrum basi inscribi, | quo testitiu[s sit pro meritis beneficii]s-
que tanti viri solvendo nos | aliter [non esse, nisi ul de eo puWj]ce glo-
riemur. Censuer(unt). j Ti. lulio [Candido II C. Ant]io Quadrato II cos.'

Aquileiae (V S75 vidit Mominsen praeter partem inscripiionis lateris iam de-
perditam). — 1) Praefecto cohortis secundae Farcianorum eqiiitatae. — 2) J)e pro-
curatore provinciae Hellesponti cf. Hirschfeld Sitzungsber. der berl. Akad. 1889
p. 419 7iot. 17, contra Marquardtium Slaatsv. I^ p. 313 not. 2. — 3) Significaiur,
(ut coniecit ff^addington fasies des prov. asiat. § 10S) , Civica Cerealis, in pro-
consulatu Asiae occisus a Domitiano circa a. p. Chr. 88 (Tac. Agr. 42 ; Suet. Dom. 19).
— 4) Quod Lactora Traiani aetate ita nominatur , ut non videatur comprehmdi
Aquitania, Mommseno videtur pertinere ad originem provinciae quae postea fuit
Novempopulanae; cf. etiam Hirschfeld comm. Momms. p. 440 not. 30. — 5) Sup-
plementa formavit Mo. — 6) Tempore Traiani incolas nondum generali lege ad
munera suscipienda adstrictos fuisse, sed speciali principis rescripto ad eam rem
opus fuisse, notat Mo. — 7) Consules sunt a. lOS.

Tituli Tirorum dignitatis equestris. 307

1375 [3/.] Beonio M. f. Ru[/b]* | procuratori | [i]rap. Caesaris Augu-
[sti], \ Oenses^ ex proviuc. Afr[jca].

Neapoli (X 1684 descripsit Mommsen). — 1) Eiusdem fuit fistula plumbea
rep. Cumis (X 3715). — 2) De Oea (hodie Tripoli) ef. C. FIH p.S.

1376 M.'' Acilio M.'^ f. G[a/.] | Rufo procurat. | Caesarum coDlventus
Tarrachon.

Sagunti (II 3840 saepius descripta saec. XFI—XFIIl). — 1) Apograpka variant
inter M et M/.

1377 M. Vetlius Marcellus' proc. Augustorum j et Helvidia C. f. Pri-
scilla Marcelli, s. p. f.-

Teate Marrucinorum (IX 3019 vidit Dressel). — 1) Idem sine dubio Fettius Mar-
cellus eques Romanus res Aeronis procurans , in cuius praediis Marrucinis ultimo
Xeronis anno prodigitim aliquod evenisse narrat Plinius h. n. 2, 199. 17, 243. Augu-
<lorum procurator dieitur aut ideo quod procuravit compluribus principibus, aut
quod procuravit Augusto et Avgustae. Cf. Hirschfeld Verw. I p. 500. — 2) Sua
pecunia fecerunt.

1378 L. Raebio L. f. | GaL Avito | praef. fabr., trib. | miL leg. X
Gem., proc. ] imp. Caesaris Vespasiani | Aug. provinciae Lusitaniae, [ ad-
lecto inter praetorios.

Romae (FI I3o9 saepius descripta saec. XFI).

1379 Q. Petronius C. f. Pu[p.] Modestus p. p. bis | leg. XII Fulm.
et leg. I Adiu[f]ric., trib. miL coh. V vig., j tr. coh. XII urb., tr. coh. V
pr., pr[oc.] divi iXervae et irap. Caes. | Nervae Traiani Aug. Germ. provin[c.
Htjspaniae citer. Asturiae et | Callaeciarum, flamen divi Claud[i, rfejdit idem-
que dedicavit.

Tergeste, postea Fenetiis, deinde pars Catai (F 334 partem vidit Mommsen).
Etiam alterius exempli huius tituli fragmenta nonnuUa extant (F S5S).

1380 [D. lulio D. f. Yol. Capitoni] ' | trib. miL leg. II \

Adiulrlcis, censori | civitatis Remor. foeder., j proc. imp. Nervae Traian. |
Caes. Aug. Germ. Dacici | Optimi provinc. Astur. | et Callaec, | conventus
Asturum. j L. d. d. d.

Fiennae (XII I8SS contulit Hirschfeld). — 1) Nomen, quod periit, Renier
fmefanges d'epigraphie p. 64) probabiliter supplevit ex titulis Fiennensibus XII 1869.
/?70, qui videntur eiusdem hominis esse.

1381 L. Faesellio 1 L. filio An. | Sabiniano | proc. i[m]p. Anton. \
Aiig. Pii [pr]ov. Pan. inf., | proc. XX [Ae]r.' region. | Carapan. Apu[/.]
Calabr., | [e]quo pubL, aug., Illvir., | Ilvir. quinq., [/]la[m.], | patron. col., ]
colleg. [c]enton. | patron[o] opt[»m.] et rarissim. | Honor. acce[p(.] impens.
remiss. | L. d. d. d.

Arimini (XI 378 semel descripta taee. XF). — 1) Procuratori vieetimae here-
ditatium.

20*

308 Caput V.

1382 deo Asclepio | T. lul. Titi filius Fabia | Saturninus procurator |
Augustorum dono dedit.

Treviris (Brambach 808).

1383 [Pfljnlheo I Aug. sacrum | T. lulius | Saturninus | proc. Augu-
stor. I et Fauslinae Aug.

Romae (Fl SS9 descr. Michaelis).

1384 Marti | T. lul. | Saturninus.

Lugduni (Boissieu inscriptions de Lyon p. 6). Idem fortasse T. luUus
Saturninvs conductor porlorii Illyrici (C. IIHS68. 4720 p. 9S8. F 1864. S079. S080)
sub Antonino Pio (C. III iS68), cf. Borghesi opp. 7, 524.

1385 Cn. Pompeio Sex. f. | Quir. HomuUo | Aelio Graciii Cassiano
Longino 1 p. p. bis leg. II Aug. el leg. X Fretens., | trib. coh. III vig.,
trib. coh. X urb., | trib. cob. V pr., donis donato ab | imp. torq. plial.
armill. cor. aur. | hast. pur., proc. Aug. provinciae | B[nW]aniae, proc.
Aug. provinc. | duarum Lugud. et Aquit. , proc. | Aug. a rationibus, |
heredes.

Romae (VI 4626 vidit Mommsen).

1386 Petroniae | Sabinae | fihae, | L. Petroni Sabini | p. p. bis^ |
procurator. Augg. | rationis hereditatium, | item provinciae | Narbonensis, |
patron. coloniae, | decuriones.

Anconae (IXS898 descr. Smetius aliique). — 1) Primipili bis (de primipilatu
iterato cf. Mo. ad C. P' 867 et infra inter inscriptiones militares).

1387 M. Aquilio M. f. | Fabia Felici j a census equit. Roman.', | praef.
cl. pr. Ravennat., | proc. patrim. bis, proc. hered. | patrim. privat.^ proc.
oper. pub.^, | praep. vexillat., p. p. leg. XI CI., | 7 fr.*, patron. col., ob
mer. eius [ Antiat. publ.

Antii (Nettuno) rep., nunc Rotnae in museo Capitolino (X 66S7 vidit Henzen).
— 1) Cf Mommsen Staatsrecht III p. 490 not. 2 C= IP p. 598 not. 5). — 2) De
munere procitratoris hereditatium patrimonii privati cf Hirschfeld p. 61 not. 2. —
3) Munere procuratoris operum publicorum, quod alibi non occurit, Felix videtur
functus essCf cum rationales ad eum darent litieras perscriptas C. FI 1S8Sb v.26seq.,
id est atino 195. — 4) Centuinotii frumentariorum. (Aquilius centurio notus cae-
dibus senatoriis, vit. Did. lulian. S, 8. Pesc. Nig. 2, 6 , fortasse hic est, ut momdt
Mommsen Zeitschr. f. gesch. Rechtsw. 1S p. 559.)

1388 Sex. Corneho | Sex. fil. Quir. Honorato' Port.^, | miUl. eque-
strib. 1 exornato, proc. | sexagenario \ prov. Mesopota|miae^ e. m. v.", ex
tesjtament. eiusdem | M. Caecil. Caecijhanus heres.

In ora Matiretaniae , ibi ubi fuit Portus Magnus oppidum , rep. (FIII 9760
vidit Wilmanns). — 1) Fixit sub Severo, cf. FIII 97S7. — 2) Portumagnensi. —
3) Cum Mesopotamia sub praefectis fuerif , hunc procuratorem sexagenarium res
principis in ea provincia curavisse erediderim (aliter censuit Hirschfeld Sitzungsber.
der berl. Akad. 1889 p. 422). — 4) Egregiae viemoriae viro.

Tituli vironim dignitatis equestris. 309

1389 L. Mario L. f. Quir. Perpetuo^ | pontifici*, | procurdtori pro-
vinciarum | Lugudun^nsis et Aquitanicae, j procuratori stalionis hereditat., |
procuratori XX ^ hereditatium, | procur^t6ri patrimoni, | procuratori mo-
netae, | promagistro hereditdtium, | Q. Marcius Donatianus eques | corni-
cul^rius eius.

Lvgduni (Allmer et Dissard musee de Lyon I p. 437). — 1) Fortasse pater
L. Marii Perpeiui tupra N. 4163. — 2) Sc. minori. — 3) Ficesimae.

1390 Tib. Antistio Fausjti fil. Quirina Marciiano domo Circina, [
praef. coh. II His[p]anae, | trib. leg. XV [ipo/jiinaris | piae fideli[s, ])r]ae-
fecto ajlae Sulpic[io]e c. R., secunjdum mandala impp. dolminor. nn. Augg.*
inte|gerrim. abstinentissimoque procur. , tres provinc. | Galliae primo um-
quam eq. R. a censibus accipi|endis^ ad aram Caesa|rum statuam equestrem
pouendam censue|runt.

Lugduni (Allmer et Dissard musee de Lyon I p. 462). — 1) yidentur signi-
ficari Severus et Caracalla. — 2) Noli intellegere Marcianum primum equitem
Romanum censibus accipiendis ab imperatoribus praepositum fuisse; significatur
nulli ante eum censitori dignitatis equestris statuam equestrem a tribus Galliia
positam esse.

1391 . . [ie]milio A. fi. | [P]al. Victorino | procuratori Aug. | ad ac-
cipiendus (sic) census | in provinc. Gallia j Lugudunenensi (sic) et in pro-
vin|cia Thracia, equestribus mi|litiis functo, equo publico, | C. Vivius
luHanus scr. q. | amico optimo. | L. d. d. d.

Tibure rep. a. 4887 (XIF 4230 descr. Gatti).

1392 L. Dudistio L. f. Vol. | Novano | pontif. Laurentinorum, | orn.
fiamin. colon. Aquens. ( exorn.\ praef. alae Hispanae, | adiutori ad census
provin[c.]^ | Lugudunens., proc. Aug. Alpium j Cottian., Dudisti Eglectus et |
Apthonetus patrono optumo.

Massiliae rep., nunc Avennione (XII 40S vidit Hirschfeld). — 1) Pontifici Lau-
renttnorum, omamentis flaminatus coloniae Aquensis exomato. — 2) provino lapis.

1393 C. Aeraiho C. f. | Gal. Fraterno | praef. fabr. II ', | trib. mil. legio|nis
V Alauda[r.], | Qamin. p. H. c^ | hic censum | egit in provinc. | Gallia
Aquitanic, | p. H. c^

Tarracone (II 4488 deser. Huebner). — 1) Praefecto fabrum iterum. — 2) Fla-
mini provinciae Hispaniae citerioris. — 3) Provincia Hispania citerior.

1394 d. m., v. {.' I T. Visulanio | Aufidio | Trebio Clementi | T. Visu-
lanius Crescens | praef., fabr. bis, praef. | cohort. I Gallor., trib. | mil. cohorti*
civium I Romanor., | praef. equitum alae | Moesicae, | censor. Germ. ioferior., |
patri optimo.

Prope Bononiam rep. (XI 709 vidit Bormann). — 1) fivo feeit. — 2) Ser.
cohorU I.

310 Caput V.

1395 Q. LoUio Q. f. I Arii. Frontoni | trib. mil. leg. III Aug., | praef.
fabr. tert., | praef. eqiiitum alae | Nuniid., Ilvir., pont., | civitates XXXXIIII
ex provinc. Africa, j quae sub eo censae sunt.

Jd Uhim rep., postea in Anglia (III 588 bis descripta).

1396 b. f.* I L. Didio Marino v. e., | proc. Aug. n. provinc. Ara[6.], (
proc. Galatiae, proc. fam. | glad. per Gallias Bret. Hisp[[a]nias German. et
Raetiam, | [prjoc. Minuciae, proc. alimen|[/o]r. per Transpadum Histriam )
[et] Liburniam, | proc. vectigalior. | [j)]opui. R. quae sunt citra Padum, |
proc. fam. glad. per Asiam Bijthyn. Galal. Cappadoc. Lyciam | PamphyL
Cilic. Cyprum Pontum | Paflag. , trib. coh. 1 praetor., | Marianus Aug. u.
lib. pp. XX I lib.'' Bitbyniae Ponti Paflag., | nutritor eius.

Ancyrae (III 249 = /// S. 6735). — 1) Bojia fortuna (cf. si/pra N. 467). —
2) Praepositm vicesimae libertatis (pro pp. exempla nonnuUa prj.

1397 L. Bovius L. f. L. n. Fal. Celer | Ilvir, q., augur, | praef.
fabr., trib. miht. leg. III Cyr., | procur. ludi famil. glad. Caesaris | Alexan-
dreae ad Aegyptum, adlectus | inter selectos* ab imp. Caes. Aug.^ | sibi
et I Sextiae L. f. Nerulae uxori | optimae, cum qua a pueritia | sine
offensa vixit annis XXXI.

Neapoli (X 1683 semel descripta saec. XF). — 1) Selectos, intellege iudices.
— 2) Minime certum est significari maritum Liviae.

1398 M. Campanio | M. fil. M. nep. Fal. | Marcello | proc. A[M^]ustor.
[ ad Me[rc]urium | Alexandr.*, proc. | provinc. Cypri, j praef. eq. alae
Parth. , I trib. coh. pr. Hemesen., | praef. coh. III Breucor., | [c. R. in
provi]ncia Cypro.^

Capuae rep., est Neapoli (X 5847 vidit Mommsen). — 1) Et Mercurius Alexan-
drinus et procurator ad eum pertinens plane ignoti. — 2) Explevit Mommsen in-
tellegens cives Romanos consistentes Cypri.

1399 I cohorl. I Breucor., | trib. mil., proc, | divi Titi

Alexan|driae, agonothetae | certaminis penta|heterici bis, j ex testamento |
Domeslici lib., | heredes | C. Caecihus Fronto et ( M. Flavius Urbanus.

Tarracone (II 4156 aliquoties descripta saec. XFI).

1400 Sex. Cornelio | Sex. f. Arn. Dextro' ( proc. Asiae, iuridico Ale)-
xandreae, proc. ]Veaspo|leos et mausolei^ praef. ( classis Syr., donis mili-
ta(rib. donato a divo Hadri|ano ob bellum ludaicum [ hasta pura et vexillo, )
praef. alae I Aug. Gem. co|Ionorum, trib. leg. VIII Aug., j praef. coh. V
Raetorum, ( praef. fabrum III, patrono ( coloniae, [ P. Blaesius Felix 7
leg. II Trajian. fort., adfini piissimo, ( ob merita.

Saldis Mauretaniae , nunc Parisiis (FIII 8954 vidit ff^ilmanns). — 1) Idem
posuit Saldis titulum FIII 8923. — 2) Cf. infra N. 1434.

1401 M. Bassaeo M. f. Pal. | Axio ) patr. col. , cur. r. p.', Ilvir.
munif.", proc. Aug. viae Ost. et Camp.^ | trib. mil. leg. XIII Gem.,

Tituli virorum dignitatis equestris. 311

proc. reg. Calajbric, omoibus houorib. Capuae func, | pafr. col. Lupien-
sium, patr, raunicipi j Hudrentinor., universus ordo raunicip.* | ob rem
publ. bene ac fideliter gestam. | Hic primus et solus victores Carapani|ae
prelis et aestira. paria gladiat. edidit. | L. d. d. d.

Neapoli, oriffine fortasse Puteolana (X 1793 vidit Mommsen). — 1) Patrono
coloniae, curatori reipublicae. — 2) Munifico. — 3) Proeuratores viarum praeterea
nondum innotuenmt, cf. Hirschfeld Veno. p. 112 not. 4. Mo. Staatsr. IP p. 1077 not. 4.
Curator earundem viarum Oslienisis et Campanae est C. VI 1610. — 4) Municipum
vocabulum quomodo usurpari potuerit de colonia PuteoKs (nam Puteolis olim videtur
stetisse titulus), explicavit Mo. l. c.

1402 ira . . . . I . . . u . . L. f. Quir. | Hufo praef. coh. , |

subcuratori viae | Aemiliae, trib. leg. XIHI Gemin. et XV Vict.*, | proc.
Plotinae Aug., proc Caes. Hadriani | ad ripara^ pontific[t], | llllvir. i. d.
qq., I T. Cutius

Caralibus (X 7oS7 vidit Mommsen). — 1) Requiritur XX V. Vict. — 2) Munus
aliunde ignotum; pertinuisse ad ripam Puteolannm Baianamve coniecit Mo.

1403 Sex. lulio Sex. f. Quir. Possessori, | praef. coh. IH Gallor.,
praeposito numejri Syror. sagiltarior. item alae primae Hispajnor., cura-
tori civitatis Roraulensiura, m. Ar|vensium *, tribuno rai[/. %.] XII Fulmi-
nat[ae], j curatori coloniae Arcensium^ adlecto | in decurias ab optimis
maximisque | imp. Antonino et Vero Augg.^ adiujtori Ulpii Saturnini
praef. annon. j ad oleura Afnira et Hispanura recenjsendum* item sola-
mina transfejrenda^ item vecturas naviculajriis exsolvendas, proc. Augg.
ad I ripam Baetis, scapharii Hispalenjses ob innocentiam iustitiamjque eius
singularem.

Uispali (Sevilla) (II 1180 ter detcripta). — 1) Municipii Arvensium (de
municipio Arva cf. Huebner C. II p. 138). — 2) Fidetur significari Arca Caesarea
Phoeniciae. — 3) A. 161 — 169. — 4) Haec ita deseripsit unus tantum auctorum (ad
otinm . . . Hispannm recensentum vulgo). Cf. Gothofredus ad cod. Theod. 14, 5,3 de
oleo urbicario (Mo.). — 5) Solaminum vocabuli tubsidia annonaria significari putant.
Et reperitur eadem fere aetate, cuius est hic titulus, proc. ad soIamiDJa (sic) et
horrea (tit. Ti. Plautii Felicis Ferruntiani, infra inter militares, = C. Flll 619).

1404

Quintius Q. f. Q. n. Q. pron. Q. abn. Gal. Hispan^tis]

us aedil., flamen., Ilvir, pontif. municipi ^[ontif. Obulc.^]

[pro]curator Baetis, praef. cohortis pr

rum equitatae, comes et adsessor legali ad [cwwm*]

[occip.J^, comes et adsessor procos. provinciae GaUiae [Narbon.]

compluribus imraunitatibus et beneficiis . . . nter

diffuse a principibus honoratus, tabernas

et poslhorreum solo erapto ab republica d. s. p. d. d.
Porcunae, ubi fuit Obulco provinciae Baeticae (II 2i29 semel ilerumve descripta
saec. XyiljXyill, praeterea extat exemplum novicium). — 1) Cf. Plin. h. n, 5, 40:
(oppidum) Obulco quod Pontifieense. — 2) procarator umim tantum apographum, . .

312 Caput V.

curator reliqua, Procurator ad ripam Baetis est supra A^. 1405, proc. Avg. ripae
provinciae Baeticae C. II 4477 (Hue.). — 3) St/pplevit Huebner.

1405 P. Magnio Q. f. Quir. Rufo | Magoniano tr. mil. IIII', proc.
Aug. XX her.^ per Hisp. Baet. | et Lusitan., item proc. Aug. | per Baetic.
ad I Fal. veget.^ | item proc. Aug. prov. Baet. ad | ducen.*, Acili. Plec'
amico optimo | et bene de provincia | semper merito d. d.

In Andalusia rep. prope Anticariam loco dicto el Cerro de Leon (II 2029
vidit Huebner). — 1) Tribuno militum quater. — 2) Ficesimae hereditatium. —
3) Procurator Augusti ad Falernas vegetandas, i. e. ad vites Italicas per Hispanias
propagandas (Mo.). — 4) Ad ducena, scil. milia sesterlium. — 5) Sic lapis; in-
tellege: Acilia Plecusa (cf. C. II 2016 seq.).

1406 L. Cominio Vipsanio Salutari domo Roma p. v.*, a cognitionib. |
domini n. ] imp. L. Septimi Severi Pertinac. | Augusti, | proc. prov.
Baet., proc. capiend. * veg. et.^ | proc. prov. Sicil., proc. alimentor. | per Apu-
liam Calabriam Lucaniam | Bruttios, subproc. ludi magni, | optimo viro et
integrissimo, | Irenaeus Aug. n. ver. disp. portus | Ilipensis^ praeposito |
sanctissimo.

Ad Baetim fl. ibi prope ubi fuit Ilipa, rep. a. 1784 (II 1083 aliquoties de-
scripta donec periit a. 1823). — 1) Perfectissimo viro. — 2) capiend. vegt vel ca . . .
nd. veg. et vel ca . . . nd. vec. et apographa ; quid subsit, incertum est. — 3) Augusti
nostri verna dispensator portus Ilipensis.

1407 (protome viri codicem et stilum tenentis) L. Caninio P. f. | Valenti |
procuralori IIII publicor. Africae. | P. Caninius C. f. pater sibi et filio v. f.

Prope Aquas Statiellas (Acqui) rep., est Taurinis (V 7347 vidit Mommsen),

1408 T. Eppio T. f. I Quir. Latino | Ilvir^ iur. dic. | munic. Latob., |
proc. im[p. Caesjaris | Traian[t Hadrian\\ \ [Aug.] \ ad c[ensm a]cc[tpjew(f.] |
I I • • • proc. IIII p. Afr.', p. d. d.

Laibach (III 5923 viditMornmsen). — l) Procuratori quattuor publicorum Africae.

1409 L. Egnatuleio P. f. Gal. Sabino pontific. | Palatuali*, proc. Aug.
XXXX^ Galliarum, | proc. Aug. ad epistrategian Thebaidos, | proc. Aug. ad
census accipiendos | Macedoniae, praef. gentis Cinithiorum^ | trib. leg. IIII

Scythicae, \[eg.] | Geminae, flam. Aug. c[ol. Thysdritanae?], \ Egna-

tuleia P. f. Sabina f | L. Egnatuleius Sabinus, T | (nonnulla

perierunt.

Thysdri (El-Djenr) in Africa rep., est Parisiis (yill 10300). — 1) Alter pon-
tifex Palatualis est XI 3051 (a Varrone de l. L. 7, 43 inter flamines memoratur
etiam Palatualis). — 2) Quadragcsimae ('XXX* lapis). — 3) Cinithii memorantur
a Tacito ann. 2, 32 et alibi (cf C. VIII l. c).

1410 C. Sextio C. f Papir[m] | Martiali trib. miL legionis \[UI\ \
Scythicae, proc. Aug. ab actis urbis', p[roc.] | Aug. inter mancip. XL
Galliarum et nelgotiantis^ proc. Macedoniae, qui | ob memoriam T. Sexti
Alexandri | fratris sui, inlatis IIS L mil. rei pub. | col. suae Mactaritanae,
epulaticium ex | usuris curialibus die natali fratris sui | quodannis dari

Titali virorum dignitatis equestris. 313

iussit, ob quam liberalitate (nc) \ eius staluam universae curiae d. d. pec.

sua posuer.

Mactari in provincia Jfrica (Eph. epigr. S, H7o = FIII S. H815 J. Schmidt
vidit ectypum). — 1) Acta urbis accepit Mo. de aciis publicis diumis (diurna
urbis acta appellantur etiam a Tac. ann. 13, 54 ; acta urbis, vit. Comm. 15, vit.
Alexandri 6); sub hoc procuratore eorum aciorum curam videri gessisse libertos
Augusti ab actis (cf. infra). — 2) ludice Mommseno idem qui alibi dicitur pro-
curator quadragesimae Gallianim; effici autem ex hoc titulo, ait Mo., procura-
torem quadragesimae Galliarum iudicavisse inter mancipes et negotiatores , idque
magni momenti esse ad universam vectigalium administrationem recte intellegendam.

1411 Q. lulio Maximo | Demetriano e. m. v.', | fisc. adv. XL Gal-
liaru[m], | proc. XX bereditatium | per Umbr[iam] et Tuscijam, pra[e/.]
veb[ic«]lor. \ per B[e]lg[ic]am et duas ( G[e]rman., singularis injtegritatis
viro, pat. pub. , j L. Munatius Saturninus | [a]vunculo, loco ab ori[din]e
impelrato, s. p. p.

Sidi Amor Djedidi, uli Zamam fuisse ex Eph. S, 289 (= C FIII S. IS0I8)
cognoscitur (VIII S. 12020 l. Schmidt vidit ectypum). — 1) Egregiae jnemoriae viro.

1412 P. Cominio P, f. | Cl. Clemenli' | praef. classium praet. j Mise-
nens. et Ravenn., | praeposito a cens.% proc. | Aug. XX her.^ proc. Aug.
pro|vinc. Lusitan., proc. Aug. | prov. Daciae Apolensis (nc)., \ subpraef.
ann., proc. Aug. | ad famil. glad. Transpa., ] proc. Aug. XX her. per Hisp. |
citer. , omnib. equestrib. milit. funct., pontif., paltron. coloniar. Conc. |
AquiL Parmens. Venafr., ordo Conc.

Concordiae (F86o9 vidit Mommsen). — 1) Eiusdem Cominii Clementis nuper
Concordiae prodiit alter titulus, sed mutilus (Bertolini Notizie 1890 p. 173), ex qua
apparet militiis eum funclum esse sub M. Attrelio. — 2) Cf. Mommsen Staatsr. III
p. 490 not. 2. — 3) Procurator Augusti vicesimae hereditatium (videtur vicesimam
hereditatium curavisse Romae, cum antea fuerit procurator vicesimae hereditatium
per Hispaniam citeriorem ; cf. Hirschfeld Verw. p. ^).

1413 P. Ael. Sempro[ni]o Lycino om[ni6u]s | mibtiis equestribus
ornato, proc. XX h. | per provinc. Narboneusem et Aquitanicam, 1 proc.
provinc. Daciae Porohsensis, proc. CC | Alexandria[e] idiu logu, | G. Fab.
Titi[an]us, a militis, municeps eius, | amico incomparabili.

1414 P. Semp. Ael. Lycino proc. Augg. nn. | prov. Syriae Palae-
stinae, proc. | hidi logi (nc)., proc. Daciae Porolisensis, | proc. XX h. provin-
ciarum GalUarum | Narbonensis et Aquilaniae, item omnibus | equestribus
militiis perfuncto, | Q. Blaesius Apollinaris.

Ancyrae (III S. 6757. 6756 Mommsen vidit ectypa). Titulus N. U15 positus
est Lycino cum esset procurator ducenarius Alexandriae l6iov koyov sive idiologus
(cf. C. X 4862), N. 1414 postea, cum esset procurator Syriae Palaestinae.

1415 Q. Plotio Maximo | Collin. | Trebellio Pelidiano | eq. pub., |
trib. leg. II Traian. fort., | trib. coh. XXXII volunt., | trib. leg. VI Victric, j

314 Caput V.

proc. Aug. I promagist. XX hered., | praef. vehiculor., j qq., patr. col. et
suo, pont.*, { coll. fabr. Auxini. ob | eximium inter municip.^ | suos amorem. j
L. d. d. d.

Auxlmi in Piceno (IX S83S vidit Mommsen). Una extat titulus plane similis
eidem homini positus a coUegio centonariorum Auximatium, IX S8S6. — 1) Quin-
quennali, patrono coloniae (sc. Auximatium) et suo (sc. coUegii fabrum Auximatium),
pontifici. — 2) in municipes titulus 1X3856.

1416 C. Lepidius | C. f. Pal. | Secundus | praef. fabr., pr. | coh., tr.
milit., I promag. XX heredit,, aug. | Lunae\ d. d.

Lunae rep. (XI ■1326 descr. Promls). — 1) Aiigur Lunae (Borm.) ; de promagi-
siro vicesimae hereditatium Augusti et dea Luna cogitaverat Borghesius.

1417 T. AppaHo T. f. Vel. | Alfino Secundo | proc. August. XX
hered., | proc. Alpi. (sic) Atrectianar. , | praef. vehicul. , subpraef. | class.
praet. Ravenn., pr. [ alae I Aug. Thrac.*, trib. coh. | I Aeliae Britton.,
praef. | coh. IIll Gallor., patron. | colon., tlaraini divor. | omnium, augur., |
Ilvir. quinq. bis, | ob merita eius | d. d.

Firmi Piceni (IX S3S7 vidit Mommsen). — 1) Praefecto alae primae Augustae
Thracum.

1418 Soli Lunae j Apollini Dianae | Ti. Claudius | Pollio* | proc.
Aug. j XX hereditatium, | proc. Alpium | Graiarum, | flamen Carmentalis, |
prcief. gentium in Africd, | [pr]aef. alae Flaviae millidri[ae].

fiomae (FI 3720 et meUus Eph. ep. 4, 7S9 descr. Marucchi). — 1) flic est,
ut observavit Hirschfeld, Claudius PoUio a Plinio ep. 7,31 commendatus Cornuto:
eum enim scribit PUnius praefuisse alae miUiariae et postea ad ampUssimas pro-
curationes promotum esse.

1419 C. Manlio . . f. Q. ] Fehci trib. mil. ieg. VI[/) | G. p. f., adlect.
in decur. | iudic. selector. a divo | Tito, praef. fabr. imp. | Caesaris Nervae
Trai. | Germ. Dacici II, praef. class. | Pann. et Germ., proc. Aug. reg. |
Chers.\ proc. Aug. XX hered., | d. d.

Burneri in Chersoneso Thracica , videlur pertinere ad Lysimachiam (III 726
semel descripta saec. XFIII). — 1) Chersonesus M. Agrippae fuit et post eius morteni
Augusti (Dio S4, 29) (cf. Mo, ad titulum item HeUespontiacum III S. 7380).

1420 T. Flavio T. f. Germano* | curatori triumphi feiicissirai | Ger-
manici secundi'^ i .' i i j 1 i i i i i i i i i i j i i i i { \\[[-\ \ [ i ' / i .".!![='
exornato | sacerdot. spiendidissimo pontif. minor.", | proc. XX lier., proc.
patrimoni, proc. iudi | magni, proc. ludi matutini, proc. reg. urbi. * | [a]d-
iuncto sibi offlcio viarum [ [sfer] oendarum urbis partibus duabus, | \yroc.\

XX her. Umbriae Tusciae Piceni | is® Campaniae, proc. ad alimenta |

[Iwcan.] Brutt. Caiabr. et Apuiiae, j cur. [sarfor] um tectorum operum publ. |
et aed. [sacrar.Y., aed., llvir., IMm. divi Aug., | Ilvir. q. q., patrono colo-
niae, | Cerdo lib. patrono iucomparabili | cum Flavis Maxiraino et Ger-
mano | et RuQno fdis, equo publ. ornatis.

Tituli Tiroram dignitatis eqaestris. 315

Prope Praeneste (XIF 2922 saepius deseripta saec. XFI). — 1) Idem memo-
ratur XIF29So. — 2) Significatur iriumphus is quem Commodus egit a. 180, cum
mortuo patre Romam redHt (vit. Comm.3); primiim triumphaverat una cum patre
a, 47S. — 3) Rasura perierunt nomina Commodi, et praeterea ab eodem. — 4) Pon-
tificatus minoris. — 5) Pro reg. urbi. pars auclorum exhibet pecuni, errore (cf.
Hirschfeld Vei-w. p. 131 not. 1). — 6j Sic iraditur; [region]is supplevit Hirschfeld
Ferw. p. 63 not. 5. — 7) Hoc viunere, ut et reliquis qjiae sequuntur, Germanus
funcius est Praeneste.

1421 T. Cl. T. f. Papiria | [Xjenophouti' 1 [pro]c. Aug. ad bona
coj[5e]nda in Atrica, proc. | [pjrovinc. Asiae, subprael. | annonae urbis,
proc. Illyrixi^ per Moesiam inf. et Dacias 1 tres, proc. argentariarum Panj-
noniarum el Dalmaliarum, | proc. Daciae Apulensis, proc. | in Aegypto ad
epistralegiam | [sjeptem nomorum et Arsinoitum, | proc. viarum urbis, {
Salvianus Aug. n. vero. disjpensator rationis extraord. ( provinc. Asiae.

Ephesi rep. (III S. 7127 Mommsen vidit ectypum). — 1) Idem memoratur in
titulo rep. Celei ad Danuvium (III S. 80i2) ., unde apparet vixisse eum sub Com-
modo. — 2) Illyricum intellege portorium lUyricarum provinciarum (cf. supra
N. 425 not. 4). Ad hoc munus vidftnr pertinere titulus supra (noU 1) laudatus.

1422 Ti. Claudio Zenon. Ulpiano Verrae f. trib. co[A. /] Ast^MJrum*,
trib. coh. I Fl. Britton., praef. alae I Claud. mill.^ adiut. a[(i c]ens.^ ex
sacra iussione adhibit. in consil. praef. praet. item urb., pr[oc. ad bond\*
damnatorum, proc. sihcum viar. sacrae urbis, subpraef. vigil.^ proc. pri-
vatae regionis Ariminensium, patrono col. Pisaur., ob eximiam circa se ac
patriam suam benivolentiam eius

Pisauri, semel descripia saec. XF (Ferrarinus cod. Regiens. f. 84', unde pendet
Murai. 1114, 5). — 1) trib. confastoram , 2) miscelJ., 3) albens, 4) p. r. q. ob,
5) vigil. b. traditur (emendavit Marinius atti p. 474 n. 55).

1423 d. m. I Q. Val. Q. f. Postimio | Romulo patri duI|cissimo, equo
pubIi|co, proc. ad bona | damnatorum, | proc. ad alimenta, | consiliario
Augg., j Q. Postimius Romulus | Olius, et nepotes.

Romae (Fl 1634 descr. Smetius aliique).

1424 d. m. s. l M. Veserio ( M. fil. Pal.' ( lucundiano [ praif. fabrum, j
adcenso velato, ( proc. alim. viae Flm. (sic), \ Ilvir. desig., ( Sacria lucunda j
mater.

Capuae (X 5865 descripsit Mommsen). — 1) Primum quadratarius dederat Fal.

1425 . . . \j^aef.] .... [c]o[h. I.] Aug. ( [I]usi[f]anor. item coh. II j
Breucor. , subcur. viae Flaminiae et aliment., ( subcur. operum publ., (
lulia Lucilla c. f. marilo ( b. m., vix. an. XLVIII ( m. VI d[t>]b. XXV.

Rochester Angliae rep. (FII 1034 descr. Bruce).

1426 C. Valerio ( Quir. Fusco ( proc. XX per Cara'pan., proc. ad XX
per l Asiam [L]yciam Pam(phyliam, proc. ad | annon. [0]stiae, | pru[c.] a[d]

316 Caput V.

al[t]menta, | pro[c.J a[d] XX per Hisp. | c[«Jter. , proc. a[d] XX p[ejr |

Syriam, curatores |

Romae (Fl 465S ad apographum nescio a quo factum, servatum ab E. Q. Fis-
contio).

1427 Q. Calpurnio C. f. | Quir. Modeslo | proc. Alpium, proc. Ostiae |
ad annon., proc. Lucaniae, | corpus mercatorum | frumentariorum per j
M. Aemilium Saturum | et P. Aufidium Fauslian. | q. q.* ex decreto cor-
porat., 1 q.^ M. Licinio Victore et | P. Aufidio Epicteto. | L. d. d. d. p.^

Ostiae (XIF 161 descripsi). — 1) Quinquennales. — 2) Quaestoribus. —
3) Locus datus decreto decurionum publice.

1428 P. Bassilio P. filio | Crescenti | trib. cob. I Germanor., | proc.
ludi matutini, | proc. annonae Aug. Ostis, — | C. Vettius Mercurius corn.' (
eius ob dedicat. statuae sportul. | numero s. s.* viritim dedit^ — | numerus
caligatorum | decuriar. XVI | colleg. fabrum. | tignuar. Ostis'*, | cura agentib.
Q. Turranio | Hermogenen (sic), M. Octavio | AscJepiodot., Q. Tullio Vita|-
lione mag. q. q.** luslr. XXXHl.

Ostiae rep., est Romae (XI F 160 vidi ipse). — 1) Cornicularius. — 2) Numero
subscripto (scilicit caligatorum collegii fabri tignuariorum). — 3) Ferba pertinentia
ad C. Fettium Mercurium postea addita esse putanda sunt. — 4) Plehem collegii
fabrum tignuariorum Ostiensis appellatam fuisse numerum calrgatorum et descriptam
in sedecim decurias novimus etiam ex aliis titulis, — 5) Magistris quinquennalibus.

1429 Q. Petronio Q. f. | Meliori' | proc. annou., adiutori curatoris |
alvei Tiberis et cloacarum, | curalori rei publ. Saenesium, | praetori Etrur.
XV populorum* 1 bis, trib. mil. leg. IH Gallicae, sc[r.] | q. VI primo prin-
cipi^, praet. Laur. | Lavin., nHviro qq. Faesulis, | poutif. Faesulis et Flo-
rentiae , | corpus mesor. frum. Ost. | L. d. d. d. p. (In latere) ded. HI
non. Feb. | L. Eggio MaruUo Cn. Papirio | Aeliano cos." | Locus adsign.
per C. Nasenn. | Marcellum cur. pp. oper. pub.'

Ostiae (XIF172 cf. p. i8l descripsi). — 1) Pater vel avus Q. Petronii Melioris
supra N. 1180. — 2) De praetoribus Etruriae quindecim populorum cf. Henzen
ann. inst. arch. 1865 p. 287 seq. — 3) Cf. ad titulum M. Antonii Rufi scribae quaestorii
principis infra (cap. FII) editum. — 4) 5 Febr. 184. — 5) Curator operum publi-
corum perpetuus dicitur C. Nasennius Marcellus etiam C. XIF 171.

1430 Q. Acilio C. f. Papir. | Fusco v. e., proc. an|nonae Augg i
nn .'* I [Ojstiensium, proc. o[pe]|ris theatri Pomp[emnt], | flsci advocato codi-
c[t7]|larj stationis heredi[/a]|tium et cohaerentium, cu[r.] | Laurentium vico
Augustanorum, | sacerdoti Laurentium | Lavinatium, resp. | municipi Seve-
riani | Antoniniani lib. Thib. Bure, \ \civi\ et patrono.

Thibursici Bure provinciae Jfricae (FII1 1459 vidit JFilmanns). — 1) Erasae
iertia g tertiaque n pertinenles ad Getam.

1431 Q. Acilio C. fil. Pap. | Fusco v. e., | procurat. annon. ] Augg.
(n)n. (p. c.)* Ost., procur. | operis theatr. Pompeian., | fisci advocat. codi-

Tituli virorum dignitatis equestris. 317

cill. I stalionis hereditat. j et cohaerent., sacerd. | Laurent. Lavinat., | corpus
mesorum ] frumenf. adiutorum [ et acceptorura Ost. | erga se benignissimo.

Ostiae (KIF ISi descripsi). — 1) Tres Utlerae lineolis inclusae postea inirusae
sunt in locum totidem litterarum erasarum. Scilicet hac rasura et aliarum lit-
terarum substitutione effectum est, ut Fuseus ex procuratore annonae Irium Augu-
storum nostrorum (Auggg. nnn.) evaserit procurator duorum Augustorum nostrorum,
patronus coloniae Ostiensis.

1432 . . Cominio . . ( Claud. Bo . . . . | Agricola[e ^MrJelio | Apro,
praef. cohor[<.] | tert. Bracaraugustano., | tribun. leg. [I\ Adiut., procur. ]
Augustorum ad annonam | provinciae Narbonensis j et Liguriae, praef. a[lae]
miUariae | in Mauretania Caesariensi, | navic. marin. Arel. | corp. quinq.,
patron. | optimo et innocentisjsimo.

Arelate (XII 672 vidit Hirschfeld).

1433 Aegippi. 1 L. Mussi6 Aemiiiano | Laurenli Lavinatium, | IIII
milit.', V. e. , praef. vehicul. | trium prov. Gall. Lugdunens. ( Narbonens.
et Aquitanic. | ad -SS- LX, proc. Alex. Pelusi p . . .^ [ ad -SS- C, proc. portus
utriusq. ad [SS CC\ \ viro innocentissimo, [ codicarii navicularii et ( quinq.
corp. navigantes, ob j insignem eius erga se j benivolenliam ac singujlarem
abstinentiam. (In latere) dedic. XV kal. lun. ( dd. nn. [Philippis\ \ Augg.
cos.^ [ curant. Nun. Hermogen[e], ( Aun.* 1. Paulino Coz*. . .

Ro7nae olim in hortis privaiis, quo allata est sine dubio ex Ostia vel ex portu
Ostiensi (VI i62i. XIV 470 descr. Pighius aliique). — 1) Cf. supra N. 1134 not. 2.
— 2) Pelusi P[/<ar/] suppleverunt alii; Pelusi ^[hylac.] (cf. supra N. loil not. 2)
Hirschfeld Verw. I p. 263 not. 8. — 3) A. 2i7 vel 248. — 4) Nomina vix recte
excepta.

1434 L. Baebius L. f. ( Gal. luncinus* ( prael. fabr., prdef. ( coh. IIII
Haetorum, ( trib. milit. leg. XXII ( Deiotaridnae , [ praef. ilae Aslyrum, (
prdef. vehicul6rum, ( iuridicus Aegypli.

Messanae (X 6976 aliquoties descripta saec. XVI. XVII). — 1) Pater vel certe
ex maioribus L. Baebii Aurelii luncini N. 15S8. — 2) Legio duoelvicesima Deio-
tariana videtur a Traiann sublata esse ; praefectura lamen vehiculorum luncinus
potest functus esse sub Hadriano (Hirschfeld Verw. p. 100 not. 3).

1435 T. Flavio T. f. Quir. Macro ( Ilvir., flamini pt'rpe|tuo Ammae-
darensium, [ praef. gentis Musulamiojrum, curatori frumenti ( comparandi
in annona[m] ( urbis facto a divo Nerva Trajiano, proc. Aug. praediorum (
saltum [f??|)]poniensis et Thevestini, ( proc. Aug. provinciae Siciliae, |.
munici[pesj municipi.

Calamae in Numidia (VIII S3S1 xemel deseripta).

1436 C. Annio Flaviajno equo public. , [ procur. tractus Karthagi|-^
niensis, procur. ( Alpium Atrec(tinarum, sub|praefec. classis ( praet. Mise-
nens. , ( praef. alae I Fl. Sa(basienorum, trib. ( leg. III Italic. , prae fec.
cohortis IIII ( Raetorum, doois [ miUtarib. donajtus bello Gerl[wa]nico II'

318 Caput V.

Frope Thajmigadem rep. (Eph. epigr. 3,699, ad apographum Poullu). —
1) Bellujn Germanicum secundum recte accepit Schmidtius l. c. de expeditione Ger-
manica Sarmatica Marci et Commodi (cf. svpra N. HiO not. 9, 1420 not. 2).

1437 M. Claudio Q. f. | Quir. Restituto | proc. Aug. dioecejseos regionis
Haidrumetinae et The|vestiDae et ludi | matutiDi et ad pujtandas rationes |
Syriae civitatium', | trib. leg. VII Gemi|nae, praef. coh. I | Gaetulorum, j

. .' i ! ! ! ! ! "" Aug. lib. tabul. | d. d.

Cirtae (Conslantine) (f^III 7059 vidit Wilmanns). — 1) Cf. Mommsen Staatsr.
II^ p. 861 not. 4. ~- 2) Nomen abrasum, nescimus qua de causa.

1438 L. luho Victor[i] I ModiaDo v. e. , proc. | Auggg. nnn.' per
Nu|midiam, v. a. proc. trac|tus Thevestini^ | Fortunatus Vindex | et Dio-
timus Auggg. I lib. , adiut. tabuL^ | fusae (sic) amore eius | semper et
digna|tione prolecti.

Cirtae (Constantine) (VIII 70S5 vidit fVilmanns). — I) Trium Augustorum,
Severi, Caracallae , Getae. — 2) f^ces agenti procuratoris tractus Thevestini. —
3) Adiutores tabulariorum. — Eidem procuratori positus est titulus Thagastensis
FIII SI4S.

1439 [M.] Aemilio | Clodiano | e. v., proc. Aug[^.] n[n.]' | patrimonii |
reg. Leptiminensis | item privatae | reg. Tripohtanae, | ob singularem eius |
innocentiam | Oeenses | publice.

Theveste (VIII S. I6S42 descripsi). Simul prodiit alter eiusdem viri titulus
positus a Sabratensibus (VIII S. 16343). Eiusdem fortasse est titulus Thysdri-
tanus VIII S. 11103 prope Thysdrum reperlus. — 1) Videntur significari Caracalla
et Geta.

1440 Vindici. | C. Postumio Saturnino | Flaviano e. v., procurajtori
centenario regiojnis Hadrimetinae, fun[c]jlo etiam partibus duce|nari ex
sacro praecepto | in eadeni regione, | L. Sempronius Maximus | fl. p.
patrono.

Henchir Ilarat in provincia Jfrica, ubi fuit Segermes (VIII S. 11174 vidit
J. Schmidt). luxta extat titulus gemellus sed mutilus quem posuit eidem procura-
tori Victor Augg. lib. (VIII S. 11173).

1441 1 patr ate, praef. | coloniae, actori pubHc, |

Hviro ab aerario , item | llviro ^ iiire dicundo , | flamini AugustaH , cui
divus AureL Antoninus ( centenariam procuration. ( prov. Hadrymetinae
dedit, [ sacerdoti ad aram Caes. n.

Lugduni (Allmer et Dissard mtisee de Lyon II p. 113). A dextra superesL
particula tituli alterius, dedicati ut videtur matri iWus viri.

1442 T. Petronio T. f. ( Aniens. Prisco ( procuratori Aug. ( ferra-
riarum et annonae [ Ostis, [ praef. alae II Pannonior., | trib. leg. VII Ge-
minae Felicis, | praef. coh. III . . . ., | tr ( lyntr [ L. d. d. d.

Osiiae (Eph. ep. 7, 1212 vidit Huelsen).

Tituli virorum dignitatis equestris. 319

1443 L. Domilio | . . . roli* vi|ro ex equesjtribus turimis egregio, |
procuralori | metalloruui i [P]anD[o]n. ] [et] Delm[a]t., mil[r]ae inte[5]ritalis |
[e]t bonitatis, | M. Aur. Ru[s/]icus | v. e., duce[u.], amico ] praesta[n/Jissimo.

Prope Srebmicam Bosniae in argentifodinis rep. (IIJ S. 8561 Domaszewski
vidit ectypmn). — 1) IFROTI legit Domaszewskius ; Erotit vel potius jSepotis
cognomen Domitio videtur fuisse.

1444 memoriae | Aureli Ca[e]|ciliani pra[e]|positi vectigjaliuni posui[f]
Epicteius I alumnus.

Lugduni (Allmer et Dissard musee de Lyon 1 p. 480).

1445 M. Aurelio Basiieo | viro ducenario, proc. | ralionis castrensis, |
ordo decurionum ob | tauto amore quam (sicj erga | patriam nostram
praeSjtare consuevit.

Interamnae ad Lirim (XS356 vidit Mommsen). — Hie solus procuralor castrensis
innotuit dignitatis equestris, cutn praeterea procuratores castrenses sint libertini
(Hirschfeld Verw. p. 196).

1446 Palladi.* | Prudentissimo | et | benignissimo | patri | P. Aelio
Dionysio i p. v. ralionali j Vettenia Sabinilla v. V.-

Romae {Fl 1387 bis vel ter descripta saec. XP'IIIXf^III). — 1) Dionysii agnomen.
— 2) Virgo Vestalis.

1447 Sex. Caesio Sex. [/".] | Propertiano [ flamini Ceriali j Romae,
proc. imp. | a patrim. et heredit. | et a li[6]ell.^ tr. mii. leg. IIII j Macedonic,
praef. cob. | III His[j)a]nor., hast. pura | et coron. aurea don., | Illlvir. i.
d., Illlvir. quinq., pon[/.], | patron. mun.

Mevaniae in Lmbria (XI 3028 descripsit Bormann mutilam, supplevit ex
apographis priorum). — 1) Paene certum videtur, ut exposuit Bo., Properlianum
hit muneribus functum esse sub Vitellio. Is eniin munera huius generis anlea
a libertis geri solita in equites Romanos contulit (Tac. hist. 1, 38); legio autem
quarta Macedonica, cuius tribunus antea fuerat Propertianus, post finem anni 69,
cuius anni principio una cum reliquis legionibus Germanicis ViteHium im-
peraiorem consalutaverat , non memoratur, exauctorata sine dubio a Vespasiano.
VitelUum autem praecipue equites in exercitu suo Germajiico stipendia facientes
ad haec munera promovisse et per se probabile est et paene indicat Tacitus l. c„
cum ait laudata militum alacritale Vitellium ministeria principatus per libertos
agi solita in equites Romanos disposuisse,

1448 Cn. Octavius Titinius Capito* | praef. cohortis, trib. milit.,
donat. 1 hasta pura corona vallari, proc. ab j epistuhs et a patrimonio*,
iterum ab | episluhs divi Nervae, eodem auctore ] ex s. c. praetoriis orna-
mentis, ab epistul. | tertio imp. Nervae Caes;ir. Traiani Aug. Ger.', | praef.
vigilum, Volcano d. d.

320 Caput V.

Romae (Fl 798 vidit Henzen). — 1) Hic THinius Capito memoratiir a Plinio
ep. i, 17. 8, 12, ut litlerarum et memoriae clarorum virorum stiidiosus. — 2) Ab epistulis
fuit Domitiano, cuius nomen more solito suppressum est, .limul eiusdem procurator
a patrimonio, ab epistulis etiam Nervae et Traiano; iterasse dicitur officium, quo-
niam morte imperatoris mandatum huius generis cessisse putandum est, cf. Mommsen
ad mon. Ancyr.^ p. 179.

1449 proc. I [imp.] Caesaris Trani (sic) Hadriani ( [Aug.]

ad dioecesin Alexandr. , | [pjroc. bibliothecar. Graec. et | Latin., ab epist.
Graec, proc. Lyc. | Panip. Galat. Paphl. Pisid. Pont., | proc. heredil. et
proc. pro[«m]|ciae Asiae, proc. Syriae, { Hermes Aug. lib. adiut. | eius | h. c*

Ephesi (III 431). — Ad eundem virum pertinet alter titulus fraclus rep. in

Syria: [rj ^ovXrj x\ai 6 dTJfiog | i/xovi, iTtiXQOTco} \ [avxoxQdxoQoq K]aiaaQoq

TQaiavov \ [^AdQiavov Ss^aa]TOv inl dioixriatoq \ ^A).t^av6Qeiaq , in^cxQOTio) ^v-
[^]hod7]X(JiJ[v ^'^Pwfiaiojv xal '^E?.]?.TjVtx(ov , inl iniaxo?MV \ ^EX/.rjvixdiv, in^ixQonu)
inaQ/eiwv | [Avxlag lIa(X(p]vUaQ ra?.axlcq ni[ai\8iaq Uovxov TIa(p?.a]yovlaq Av'
xaovla[q, intxQon^o x]?.7]QOvofit(av [xal inixQon^o \ inaQyetaq ^A\alaq, iniXQ\6n(a

inaQ/siag SvQ]iaq inix[Q()n(p] . . . (Beaudouin et Pottier Bull. de corr.

hell. 3 p. 2S7). Ex vedigiis nominis in hoe reliclis Hirschfeldius (ap. Friedldnder
Sittenge.schichte l^ p. 187) coniecit, titulos positos fuisse Eudaemoni amico Hadrnani,
quem memorat vit. Hadriani c. 1S. — 1) Honoris cau-m.

1450 dis manib. | L. Domitio L. f. Quir. Rogato pontif. | minori,
proc Aug. provinc. Dalmat., | proc monetae Aug., ab epistul. Lucii | Aelii
Caesaris*, praef. eq. alae I Ara|vacoruni, trib. mil. leg. VI Victric, | praef.
coh. I Fl. equitatae, praef. coh. I | Dalmatar., accenso velato, | Domitia
Venusta rnarito optimo | et sibi.

Prope Romam rep. (V1 1607 vidit Henzen). — 1) A. 137.

1451 Sex. Caecilio Q. f. | Quir. Crescent[t] | Volusiano praefect. j
fab., sacei"d. curioni | sacris faciendis, advo|cato fisci Romae, proc | [X]X her.,
ab epistu[Z. | rfi]vi Antonini, ab | [e/)]istu[/.] Augustorum*, pajtrono muni-
cipii, d. d. p. p.

In provincia Africa, ad pontem Bagradae prope Teburba (VIII 1174 semel

vel bis descripta saec. XVIII). — 1) Ab epistulis fuit Antonino Pio et post huius

mortem Augustis fratribus.
__

ilio C. f

\adlecto in amplissimumj ordinem inter praetorios iudici[o] '

[ab epist]u\is, Latinis, procuratori summarum ratio[mim . .

[proc. piov. 4jsiae, iuridico Alexandreae, ab epistulis [Latinis adiulor{\'^

[proc. prov.\ Macedoniae, ab commentariis Corneh Y^e[pentini pr. pr.] ^.

Romae rep. ad viam Appiam, ubi creditur fuisse villa Quintiliorum fratrum
(VI 1364 vidit Henzen). — 1) Exciderunt imperatoris imperatorumve (M. Aurelii
et Veri ut videtur cf. not. 3) nomina. — 2 Supplevit Mo. mem. inst. arch. 2 p. 291,
fortasse recte. — 3) Praefectus praetorio fuit sub finem regni Antonini Pii, cf.
Hirschfeld Verw. 1 p. 226.

Tituli Yirorum dignitatis equestris. 321

1453 C. Calvisio | C. f. Pob. | Statiano | populi | advocato, | ab epi-
«lulis I Latinis | Augustor., | Veronens. | patrono.
Feronae (F3556 vidit Mommsen).

1454

C. lul. C. fil. Quir. C. lul. C. fil. Quir. Celso

Celso Maximiano a libellis et censibus,

adlecto annorum quattuor proc. provinciar. Lugud. et Aquitanic[aeJ,
in amplissimum ordinem proc. patrimoni, proc. XX hereditat. Roma[e],
ab imp. T. Aelio Hadriano proc. Neaspoleos et mausolei Alexandriae, proc.
Antonino Aug. Pio p. p. XX hereditat. per provincias Narbonens[em]

et Aquitanicam, dilectatori per Aquitanica[e]
XI populos, curatori viae Hgnariae triumpha[/js].
Appidnus Aug. lib. tabul. ration. ferrar.
Lvgduni (Allmer el Dissard musee de Lyon I p. 455).

1455 [a Ubellis imp. Commodi] Pii Feiicis Aug.', ducenario', |

praef. vehicul., a copis Aug. j per viam Fiaminiam, | centenario, consiliario |
Aug., sacerdoli confarreati onum et diffarreationum, | adsumpto in con-
sihum ad -i^ LX m. n., ] iurisperito, Antiates pubL

Antii rep., est Romae (X 6662 vidit Henzen). — 1) Eiusdem viri intellexit
Hirschfeld Ferw. / p. iOl not. 1 (cf. Friedlander Sittengesck. l^ p. 479) esse titulum
urbanum C. L Gr, S89S = Kaibel inscr. Gr. Sicil. Ital. 4072: M. AvQiqh.ov Ilanl-
Qiov dioi^vaiov rov xQdxiaxov xal iv6o[^6xaxov snaQXOv Alyvnxov xal ev&svlag,
inl ^i,3?.ei6io}[v] xal ^iayvciaecov xov Zs^aaxov, enaQx[ov] oyfjfidxtov xal ^ovxrf
vaQiov xa-jiX^evxa] xal nsQl xijv 'Plafiivlav iniXTi[6elo)v], avfz^ov).6v xe xov Ss-
Baaxov . . . . ov }.s . . . ., eundern autem esse Papirium Dionysium praefectum
annonae sub Commodo et ab eodem interfectum (Dio 72, 45. 44). — 2) Cf. Hirseh-
feld Ferw. p. 404 not. 4 ; Momvisen Staatsr. IP p. 4054 not. 2.

1456 [iV]isco s[«6p]raef. vigii[M?n], [ flamini Vui[c«n.], [ magi-

stro a Ub[eWis, | »i]agistro a cen[si6.] | . . . .

Romae rep., nunc Cusercolis (FI 4628 ad exemplum Marinii).

1457 . . . itio Eglecto luliaoo p. v., | [wja^jjstro a studis Augg., | . . .
[pro]c. prov. Asiae, proc. | e . . proc. hered

Romae (F 14608 vidit Bormann).

1458 L. Vibio Fortunato L. [L.\\ \ haruspici Aug. n., magistro | a
studiis, proc. ducenario | stationis hereditatium.

Carinolae in agro Falemo rep., esl Neapoli (X 4784 vidit Mommten). —
1) Laurenti Lavinati (supplevit Momjnsen).

1459 Q. Axilio I Urbico | viro | perfeclissimo, | magistro | sacrarum |
cognitionum, | a studiis et | a consiUis Augg., [ Aquileienses | publice |
patrono | praestantissimo | d. d.

Aquileiae rep. a. 4876 (F8972 descr. Gregorutti).

OsuAU, iDscriptiones Latiaae. 21

322 Caput V.

1460 Silvano \ Augusto | M. Aemilius | Laetus ] a studiis | Augusti
I dicavit.

Lngduni, litteris pulchris (Allmer et Dissard musee de Lyon I p. 178).

Conductores. Mancipes.

1461 deae | Hludanae' | conductores | piscatus, mancipi* | Q. Valerio
Secu|ndo, v. s. 1. m.

Beetgum prope Leeuwarden Frisiae rep. a. 1888 (Boissevain Mnemosyn. 1888
p. 4S9; Zangemeister Korrespondenzbl. der westd. Zeitschr. 8, 1889 p. 5). — 1) De
Hludana quae scimus congessit Zangemeister l. c. p, S. — 2) Scr. mancipe. Man-
cipem apparet hoc loco esse conductorum quasi magistrum.

1462 socii I quinquagen.' | anni | Tenati Silvini | d. d.

Prope Granadam rep. (113064 Huebner vidit ectypum). — 1) [Intellegitur societa»
publicanorum , et quidem portitorum, nam ubi vicesima, quadragesima similiaque
memorantur sine adiectione, solent intellegi portuum vectigalia. Earum societalum
magistros in annum factos esse notum ex Ferrinis (2, 2, 74, 182 cet.) (Mo.).]

1463 dis man. | Q. Saeni Q. fil. Fab. | Pompeiani' ] cond. IIII p. Afr.^'!
Fuficia Clymena | uxor, | Prosdectus et | Trypherus | lib.

Romae, nunc Neapoli (VI 8S88 vidit Mommsen), — 1) Hic est, ut monuit
Mo., Saenius Pompeianus commendatiis a Frontone Marco Caesari (S, 54 p. 86 ed.
JSab.) his verbis: '^Saenius Pompeianus in plurimis causis a me defensus, postquam
publicum Africae redemiC (cf. not. 2), ''plurimis causis rem familiarem noslram —
Fronto ex Africa oriundus erat — ''adtuvat; commendo tibi eum cum ratio eius
a domino nostro patre tuo tractabitur', — 2) Conductori quattuor publicorum
Africae.

1464 Genio I[M/i]|orum lanujari Capitonis | Epaphroditi n.\ | c>
p. p.^ 1 Hermes ser. vi[/.] | p.

In Bulgariae oppido Lom ad Danuvium, ubi fuit Almus (III 6124 cf, p. 15SS
vidit Domaszewski), — 1) Nostrorum. — 2) Conductorum publici portorii. Horum
conductorum servi redeunt infra N. 18SS. 18S7 ; ad unum ex iis ipsis, Capitonem,
spectat N. 146S. Fidentur vixisse temporibus divorum fratnim.

1465 . . lul. Capitoni* c. p. p. IUyric. | [e]t r. T.^ omnib. honoribus
ab ord. | [co]l. Fl. Sirmiatium honorato^ et ] [s]ententiae dicundae item
sacerdotahb. | ab ordine col. Ulp. Oesc. et statuam aere col., | decretis
iam pridem ab eodem ordine | ornamentis Ilviral.^; item decuriona|hb.
ornamentis honorato ab ordinib. | coloniar. Ulpiae Poetovionensis | ex
Pannonia superiore', Ulp. Ratiar. ] ex Moesia superiore^ Traianae Sarmi[-
zegethusensium ex Dacia superiore^ | item Ilvirahb. ab ordine municipi |
Romulensium ^; buleutae civitatis | Ponticae Tomitanorum^ patrono | Aug.*
col. Ulp. Oesc: | ordo col. Ulp. Oesc. statuam aer[e] | coUato cum orna-
mentis sacerjdotahb. ex decreto, et ornament. | Ilviral. iam pridem hono-

Tituli virorum dignitatis equestris. 323

rato", I ob eius erga se merita. Honore | contentus impendium remisit. |
L. d. d. d.

Ad Danuvium rep. non longe ab eo loco ubi fuit Oesnu, est Bukaresti (III 755.
III S. 7429 vidit Domaszewski). — 1) Cf. A. 1464. — 2) Conductori publici por-
iorii Illyrici et ripae Thraciae (cf. N. I85S). — 3) Nota civitates quae Capitonem
honoribus affecerunt, omnes esse earum provinciarum quarum portoria ille rede-
merat. — 4) Honores in Capitonem ab ipsis Oescensibus collati (praeter iut sen-
tentiae dicendae) redeunt infra (cf. not. 6) in clausula tituli; videntur hoc loco
postea demum intrusi esse, unde explicatur , nonnulla minus apte dicta esse. —
5) Augustalium. — 6) Titulus positus est Capitoni ab ordine Oescensium sub statua
quam aere collato fecerat, eum ei praeterea ornamenta sacerdotalia decrevisset;
additur iam pridem eidem omamenta duoviralia decreta esse.

1466 I. 0. m. I M. Trebius | M. fil. Palat. | Alfius equo | p., praef.

i. d. I Aquil.S | c. f. N.^ | v. s. 1. m.

Tiffen prope Feldkirehen Carinthiae, non longe a Finmo capite Noriei, rep.
(III 4788 bis descripta). — 1) Praefectu* iure dicundo Aquileiae. — 2) Conductor
ferrariarum Noricarum.

1467 Isidi Norei. | v. s. 1. m. | pro salute | 0- Septuei | Clementis
j con. fer. N.* p. d.^ | et Ti. CI. H6raclae | et Cn. Ocla. Secundi | pro. fer.^
Q. Septueius | Val6ns pro. ferr.*

Rep. non longe a ruderibus Firuni, est Klagenfurt (III 4809 vidit Mommsen).
— 1) Conductoris ferrariarum Noricarum. — 2) Partis dimidiae, propotuit
Mommsen; Pannonicarum Dalmaticarum , Hirsehfeld Verw. p. 76. — 3) Procura-
torum, 4) procurator ferrariarum.

14^

L. CaUus M. {. Cla. Cremona Na^

Concordia', decurio, quaes/or [m]

operis publicis in Bithynia fuit; ts tes\tamento .... sihi et . . Calio M. /1]

Cla. Cremona* Malliolo fratri, is fo

et in operis publicis in Asia et Isau\ria fuit

Concordiae, nunc Utini (V 8666 descripsit Majoniea). — 1) Litteras non-
nullas nunc deperditas servavit apographum factum saec. XFI ; eas Utteras dedi
inclinatas. — 2) Propter tribum Claudiam Mommsenus fratres hos putat fuisse ori-
gine Concordienses ^ nam Cremonenses fueruni in Anienti, ted natos Cremonae et
alteram hanc domum abusive adscripsisse.

1469 P. Caesius P. f. Rom. | aedilis Sorae, | publicanus | Romae. |
\Arh.] Arri Paedatis | [ef] Hilari I. me . . .

Aquileiae (F 9S6 aliquoties descripta saec. XFI — XFIII).

1470 P. Calvius Sp. f. I lustus | mancips (sic) \ officinarum | aera-
riarum | quinquae (tic) \ item flaturae | argentariae, | hoc monumentum |
cum aediflcio | me vivus feci mihi et | Calviae | Asclepiadi | coniugi.

Romae (FI 84SS vidit Henzen).

21"

324 Caput V.

1471 d. m. s. I Cn. Cornelio j Cd. f. Sab. { Musaeo | mancipi viae
Appiae, | Herennia Priscilla | coniiigi | bene merenti | fecil.

Romae (FI 8468 vidit Henzen).

1472 1 Diadumenus* ma[nccp] | viarum Laurentinae ( et Ar-

deatinae | coniugi | sanctissimae e[^] | bene merenti.

Romae (FI 8469 vidit Henzen). — 1) Quamquam nomen libertino magis
aptum est quam eqvili Romano, titulum nolui separare a simili N, 1471.

CAPVT VI.

TITVLI PEOCYKATORYM BT MINISTRORVM

DOMYS AYGYSTAE CONDICIONIS LIBERTINAE

ET SERYILIS.

1473 dis manibus | Ti. Claudi | Aug. 1. Abascanti [ a ralionibus, |
vix. ann. XLV, | Claudia Epicharis | uxor coniugi | bene merenti f.

Romae (FI 84H vidit Uenzen).

1474 Diadumenus | Aug. lib. | a rationibus* | Aniceto lib.

Romae (VI 8H5 bis descripta). — 1) Jd eundem pertinent C. X 3347 et tubus
plumbeus editus Bull. com. 1886 p. 104 n. 11S8. Idemque videtur esse Diadumenus
Antonianus, cuius servus in pariete cuniculi cuiusdam prope Neapolim talia in-
scripsit: Macrinus, Diadumeni Ang. 1. proc. Antoniani disp., hic ambulavit Nerva et
Vestino cos. (a. p. Chr. 65) pr. idus lanuarias; Macrinus, Diadumeni Aug. 1. proc.
Antoniani disp., hic ambulavit a villa PoUi Felicis (cf. Stat. silv. 3, 2), quae est epili-
mones, usque ad emissariom Paconianum Nerva et Vestino cos. (Herm. vol. 18
p. 158).

1475 T. Aurelio | Aug. lib. ( Aphrodisio | proc. Aug. | a ralionibus, |
s. p. q. L.* 1 dedic. Q. Varinio Q. f. | Maec. Laeviano aed.

Lanuvii (Civita Lavinia) (XIF 2104 vidi ipse). — 1) Senatus populusque
Lanuvinus.

1476 Cosmi Aug. 1. a rat.

Romae in Aventino rep., fistula plumbea aquaria (Descemet ann. inst. arch. 1857
p. 69). — 1) Idem Cosmus memoratur C. f 1455. 1X2438; a rationibu* fuil Marco et Fero.

Alios Augustorum libertos a rationibus enumerat Friedldnder Sittengeschichte,
/» p. 172 seq.

1477 M. Aur. Aug. liber. | Marcioni proximo | rationum, proc. |
marmorum, proc. | prov. Bhtanniae, | proc. summi chorag., | proc. prov.
Fryg., I Senecianus colUb. | ex tabular. | b. c'

Tricomiae (Kaimaz) in Phrygia (Ilt 348 deser. Barth et Mordtmann). —
1) Honoris causa.

326 Caput VI.

1478 d. m. I M. Aurelio Aug. | lib. Isidoro mel|loproximo a ratioj-
nibus, Aurelil Her[mes alumnus et Gly|con nutritor et | Maximus bene \
merenti fe|cerunt.

Romae, nunc Florentiae (FI 8iiS vidit Bormann).

1479 Astylo I Caesarig | ser. | a rationibus | adiutori, | Claudia | Eu-
hodia I coniugi b. m. p.

Romae (FI 8H9 aliquoties descripta saec. XVII. XFIII).

1480 d. m. I Felici Caes. | n. vern. | adiutori rajtionalium, [ Patron
Aug. lib. I pater fec, vixit | ann. XXIU d. XXV, h. s.

Romae (FI 9055 vidit Henzen).

1481

d. T. Ael. Aug. lib. Saturo proc. pr[oyenc.] [m.]

et Fl. Mysticillae eius, piissimis [yarmtihm et\ . .

Aug. lib. Luciano proc. provin. Narbonensis, m

Romae (FI 8S69 vidit Henzen).

1482 T. Ael. Augg. lib. ( Restituto proc. | [S]yriae Palaest. | . . .
Trophimus

Romae rep. (FI 8568 vidit Henzen).

De his procuratoribus provinciarum ordinis libertini cf. Mommsen Staatsr. III
p. SSS not. 1 ; 0. Hirschfeld Sitzungsber. der preuss. Akad. 1889 p. 424.

1483 d. m. I Acasto Aug. lib. | procuratori | provinciae | Mauretaniae |
et tractu. Campan., | Nonia Crispinilla | uxor marito ( maerenti.

Formiis (X6081 ad apographum Sirmondi).

1484 d. m. ( M. Ulp. Augg. lib. | Probus proc. provinc. Pannoniae |
super, et Africae j reg. Thevest., vixit annis LXXI m. V dieb. XIII, ( Ulp.
M. f. Probitas [ privigna et heres b. m.

Ostiae rep., nunc Romae (XI F 176 vidit Henzen).

1485 d. m. I Basso Aug. lib. j prox. ab epistulis | Graecis, proc.
tractus ( Carthaginiensis, [ Fabia Q. f. Priscilla ( marito piissimo, | item
Claudius Comon | patri bene merenti fecerunt.

Romae (FI 8608 saepius descripta saec. XFjXFI).

1486 dis manibus sacrum ( Hypnus pius vixit [ annis XXIII, hic situs
est. ( Asi^ticus Aug. lib. pr6c. j regi6nis Assuritinae, | pi6 alumn6 bene d6
s6 I merit6 f6cit.

Carthagine (FIIl S. 12S79 vidit Schmidt) ; rep. a. 1880 veU881 in sepulcreto,
quod una cum altero sepulcreto iuxta sito et simul reperto, dedit epitaphia ampUus
sescenta (FIII S. 42S90— 45214), in his multa servorum et libertorum domus Augu-

Titali miiustroruin domas Aogustae condicionis libertinae et servilis. 327

stae Carthagine consistentium (ut infra edita N. 4i98. 4310. 1330. 1631. 1632. 1680.
1711. 1714 — 1716. 1744. 1820. 1833), pleraque tcripta exeunte primo vel ineunte atque
«tiam medio allero saeculo p. Chr. (cf. Mommsen Eph, ep. 5 p. 108, C. FIII S. p. 1353).

1487 Ti. Claudius Marcellinus | [proc. A]ug. a patrimonio, |

Prope Romam rep. ad viam Cassiam (FI 8301 <» descr. Amati; fragmentum Fl

8301 f> num recle cum eo coniunctum sit, dubito).

1488 Oronti ) Aug. lib. proc. | patrim6ni, j vixit annis | LXXXXVI, j
Alexander pr6c. j piissimus filius | fecit.

Puteolis (X 1740 vidit MomTnsen).

1489 Lemno Aug.' L | proc. | patrim6ni et | hered. et | Domitiae
Phyllidi | L. Domitius L6mnus f.

Romae (VI 8499 descripsit de Rossi).

1490 Domitiae PhyUidis | C' C. Domiti Lemni | procur. | Germanici
Caesaris.'

Florentiae, antea in vico Etruriae Montevarchi, sed origine sine dubio urbana
(FI 8500. XI 1753). — 1) Intellege: Augustae liberto, scilicet Domitiae Domitiani
(ef. Birschfeid Verw. p. 54 not. 5). — 2) Aut C. legendum: conivgi (Mo.) , aut sta-
tuendum CC errore ineisum esse pro Cn. — 3) Domitianum intellege (Hirschf.).

1491 P. Aelius Hilarus | Augg. lib., qui | proc* Alexandriae | ad rat.
patrimonii.

In agro Romano sub Tusculo (XIF 2504 ter deseripla saee. XFIIlXmi), —

1) Procuravit.

1492 d. m. s. I luliae Optatae | an. XXIII, | P. Aelius Aug. lib. |
Alexander tab. | provinciae Lusit. | coniugi dulcissimae | fecit.

Emeritae (II 486 aliquoties descriptae saec. XFIII).

1493 d. m. s. I P. Aelio VitaU ( Aug. lib., tabul. ) provinc. Lusitanjiae
€l Vettoniae, | Stepbanus Hb. | et heres pati-o|no fecit.

Emeritae (II 485 atiquoties descripta saec. XFI).

1494 d. m. I P. Aeli Aug. hb. j Onesimi | tabul. prov. ludiae.
Romae (FI 8579 semel descripta saec. XFII, accurate ut videtur).

1495 d. m. I Aureh | Sigeri | Aurehus | Augg. lib. | Aphrodisius (
tabularius | Alpium Cot|tiarum.

Segusione, nunc Taurinis (F7255 vidit Mommsen).

1496 d. m. M. Aurehus | Augg. lib. Euemer. | tabul. sacrarum pe|-
cuniarum provinjciae' Cretae, cum Pacjcia Zosime uxore, | M. Aurelium
Pistum I alumnum suum bene | merentem annis na|tum XXII hic con-

diderunl.

Livomi, ubi reperta sit neseio (BulL inst. areh. 1884 p. 1$ Benxen vidit
ectypum). — 1) Non differt puto a tabulario provinciae; sacrae peeuniae dicuntur
quia sunt imperatoris.

328 Caput VI.

1497 d. m. I T. Flavio Aug. lib. | Ceriali tabul. | reg. Picen., | Phoenir
Caes. n. [ ser. filio pientiss. | et P. lunius \ Frontinus | fralri dulcissim. {
et Celerina soror.

Romae, nunc Parisiis (FI 8580 vidit Henzen).

1498 d. m. s. I T. Aelius Aug. lib. | Libycus adiut. | tabul. ad * men.* |
Thisiduensi^ vix. ( ann. LXXVIII, | h. s. e.

Carthagine rep. in altero utro eorum sepulcretorum, de quibus dixi ad N. 4i8S
(FIIl S. 13188 Cagnat vidit ectypum). — 1) In lapide esse ab coniecit Schmidt.
— 2) Mensa. — 3) Thisiduo oppidum Africae (cf. C. FIII S. p. 1436).

1499 I. 0. m. D.* I Didymus Auggg.'' lib. j ex nummul. p. P. s.' |
pro salute sua et | Aureliae | Alexandriae | coniugis | [v.] s. 1. m., | Apro
et Maximo cos.^

Poetovione (III 405S vidit Mommsen). — 1) lovi optimo maximo Dolicheno
(vel: depulsori, cf. III 403514). — 2) Tertia g pertinens ad Getam erasa est. —
3) Ex nummulario provinciae Pannoniae superioris. — 4) A. 207.

1500 T. Flavio I Palatin. | Fusciano, | Tertioli* Aug. lib. | proxim^
rational. | et a commentaris | provinc. Belgicae | filio pientissimo, | Flavia
Irene'* infelicissima | mater fecit et sibi et suis, ( vix. ann. XXV m. VII d.
XXVIII. ( H. m. h. n. s.

Prope Formias (X 609S bis descripta saec. XFI). — 1) Tertio. li vel Tertio
L. f. apographa. — 2) Eadem ut videtur Flavia Irene est infra N. 1617 (monuit
Gudius).

1501 dis manibus ( Coeno August. arcar. | provinciae Belgicae ( et
Homulliae Coenillae et [ C. luHo Proculo filis eius, [ Caninia Helpis.

Romae (FI 8374 vidit Henzen).

1502 d. m. s. ( luliae lustae Antiochus Aug. | n. Lucconianus, ark.
provinciae [ Africae, coniugi karis. fecit.

Romae (FI 8S7S vidit Bormann).

1503 Veneri j sacrum | et Genio coUe^^i] ( Aug. Corinth., I Sagaris
Alcimi I Aug. vern. ark. vic' ( vot. posuit libens [ animo, sacerdotio (.....

Fenetiis, ex Graecia sine dubio adlata (F 8818 cf. III S. 7268 semel descripta
saee. XFIII), — 1) Aldmi^ Augusti vernae, arkarii, vicarius.

1504 dis manibus [ Q. Turranio Maximo ( praeceptori et | amico
bonorum [ consiUorum, ( Sagaris Alcimi Aug. ser. ( vernae arcari provinc. |
Achaiae vicar. [ merenti memoria.

Athenis (III SS6 descripta saec. XFIII).

1505 d. m. ( Acihae Lamyrae coniugi ( carissimae, Apollonius |
Aug. n. verna arcarius pro(vinciae Asiae, hoc monumentum [ cum sarco-
phago fecit et sibi et su[is. Quorum curam agunt coUegia ( Ub.' et ser-
vorum doniini n. Aug. i. s.*: [ magnum^ et Minervium tabulari(orum , et

Tituli ministrorum domus Augustae coudicionis libertinae et servilis. 329

Faustioianum commenjtaresium, et decurioDum^ et taibellariorum.' | H. m.

h. D. s.

Ephesi rep. a. 1870 (III 6077 Mommsen vidit eetypum). — 1) Libertorum. —
2) Infra scripla. CoUegia haec, iudice Mommseno , non servorum Ephesi consis-
tentium sunt, sed domus Augustae universae. — 3) Collegium magnum familiae
imperatoriae saepius memoratur, non solum Romae (infra N. 1334. 1732), sed etiam
in provinciis (III 4038). — 4) CoUegium decurionum quid sibi velit, iure miratus
esi Mo. — 5) Simile coUegium tabellariorum Caesaris Narbone sepulcrum sibi con-
stituit, C. XII 4449.

1506 d. i. M.* I Diadumeous j ^icolai Aug. | disp. arcar.* | rego.
Noric. I d. d.

Firuni in Norico, est Klagenfurt (III 4797 vidit Mommsen). — 1) Deo in-
victo Mitkrae. — 2) Nicolai, Augusti (sciUcet servi), dispensatoris arcaritu; cf. infra
N. 1660. 1661.

1507 I Hadriani, | disp. divi Marci provinciae Cilijciae,

patri, et Aeliae Zoe sorori, | Salvius Aug. lib. adiut. | fisci Asiatici fecit.
Romae (VI 8S77 vidit Henzen).

1508 Locho Aug.' I disp. DelraatiaeS | Himer. Aug.' | disp. Moesiae j
patri piissimo.

Salonis (II1 1994 cf III S. 8373 vidit Hirschfeld). — 1) Augusti, scilicet servo
(servus). — 2) Deimatiae lapis.

1509 d. m. I Atihae | Primitivae | coniugi | iucoDparab. , | Herma
Augg. I veroa disp. | region. Padan.* | Vercellensium | Ravennatium | b. m. p.

Ferrariae (V 2383 vidit Mommsen). — 1) Cf de Vit BuU. com. 1891 p. /77.

1510 d. ro. s. I Epictetus Augusjtorum ver. disp. | reg. Thug.*, pius
vilxit ann. XXXVII, | AeUa Satyra pio marito ( fecit.

Carthagine rep. in eodem sepulcro in quo N. 1486 (FIII S. 1289 vidit 1. Schmidl).
— 1) Dispensator regionis Thvggensis.

1511 d. m. I lanuario j vernae dulcissimo | q. v. a. XIIII m. IIII d.
XlIIl, I fecit Protoctetus | Aug. dispensator | ad census | provinciae | Lug-
dunensis | b. m.

Romae (VI 8378 sohu servavit Ligorius).

1512 d. m. s. I IIerm[a]e Aug. ser. [ dispensai[o]ri a | Iributis, pius
Ti|xit annis LVII, | h. s. e.

Carthagine rep. (VIII 1028 semel descripta).

1513 memoriae | Valentinae | Aug. n. vernae | vix. ann. X m. V |

Valentinianus qui | et Potinianus | Aug. n. vern. Ubr. | ab instrum. cen|-

suaUbus et | Cassia Rogata | filiae karissim.

Prope Sarmizegetusam Daciae, in vico Pesteny (II1 1470 III S. 7974 Momnuen
vidit partem maiorem).

330 Caput VI.

1514 Music6 Ti. Caesaris Augusti ( ScuiTan6 disp. ad fiscum Gal-
licum I provinciae Lugdunensis, | ex vicaris eius \ qui cum eo Romae cum \
decessit fuerunt^ benemerito: |

Venustus^ negot.\ Agathopus medic, Facilis pediseq.,

Decimianus^ sump.*, Epaphra ab argent., Anthus ab arg.,

Dicaeus a manu, Primio ab veste, Hedylus cubicu.,

Mutatus^ a manu, Communis a cubic, Firmus cocus.

Creticus a manu, Pothus pediseq., Secunda.

Tiasus cocus,
Romae rep. in eodem cohcynbario in quo N. 1S88 , est in museo Lateranensi
(FI S197 vidit Henzen). — 1) Nota ingentem numerum vicariorum Musici qui ei,
cum ipse servos habere non posset, servorum loco fueru7it. Conferendi sunt tituli
dispensatoribus a vicariis positi infra N. 46S9. 166i. De diviliis et fastu unius ex his
dispensatoribus provincialibus cf. quae narravit Plinius h. n. 53, i4S. — 2) f^idetur
colligi posse dispensatorein fisci Gallici plerumque constitisse in provineia. — 3) Mira
f^enusti Decimiani Mutati nomina in servis. — 4) Negotialores et sumptuarios
inter servos magnarum domuum habes praeterea C. FI 96S5. 4469. 4470. 7281.

1515 d. m. j Giyceri adiut. tab.* | fisci Asiatici, | Glycerus pater | filio
dulcissimo fec

Romae (FI 8S71 descripsit Bormann). — 1) Adiutoris tabulariorum.

1516 d. m. I Piero | Caesaris vern. | a commentariis | fisci Asiatici, |
vixit ann. XXIllI | mes. II diebus XVIII, | parentes filio | desiderantissimo.

Romae (Fl 8S72 vidit Henzen).

1517 Hermae | Aug. Hb.*, | d cubiculo j Domitiae Aug., | Fortunatus
f., I proc fisc Asiatic | patri piissimo et | indulgentissimo.

Romae (VI 8S70 descripsit Detlefsen). — 1) Idem Hermes memoratur infra
N. 4854.

1518 Ulpiae Euhodiae | coniugi optimae | T. Flavius Aug. lib. | Del-
phicus I tabularius a ratio[n., | p]voc. ration. thesaurorum, [ hereditatium, |
fisci Alexandrini.*

Prope Romam ad Nomentum rep. (Eph. ep. 7, 4265 vidit Gatti). — 1) De
fisco Alexandrino cf. Mommsen ap. Hirschfeld Verw. 4 p. 44 not. 2; Ruggiero
Bull. delt Ist. di dirilto rom, I p. 26i seq. (Mommseno videlur Delphicus curaviste
rationes ihesauros hereditates fisci Alexandrini).

1519 T. Fl^vio Aug. Iib. | Euschemoni | qui fuit ab epistulfs | item
pr6curator | ad capituldria | ludaeorum*, | fecit | Flavia Aphrodisia | patrono
et coniugi | bene merenti.

Romae (VI 8604 viderunt Mommsen aliique). — 1) Intellegitur tributum ludaeis
a Vespasiano impositum (loseph. bell. 7, 6, 6; Suet. Dom. 42; Dio 66,7), et sub
Domitiano (cuius temporibus hic Euschenion videtttr vixisse) acerbissime exactum
(Suet. L c.) Ad idem tributum a Nerva relevatum spectanl nummi inscripti: jBsci
Tudaici calamnia sublata. Cf. Marquardt Staatsverw. II^ p. 202.

Tituli ministrorum domus Augustae condicionis libertinae et servilis. 331

1519' Donato Caesaris Au^^.] | Salviano exactor[i] tributorum in
Hel[t;,], I Communis vicariu[s].

Fillarii prope Aventicum (Mommsen mser. Helv. 478 vidit).

1520 Respecto | Aug. lib. | proc heredit., | Flavia Rufina j patri piissimo.
Romae (Fl 8433 bis descripta saec. XFIU).

1521 d. m. I T. Ael. Augg. lib. Saturnin. | pr[oc. provinciae] Belgicae,
I proc. I fisci libertatis et peculior., j tabul. a rationibus, ) tabul.

Ostis ad annona(m).

Romae (FI 84o0 vidit Henzen).

1522 Terrae matri | Gratus Aug. lib. ] tabul. f. lib. | et pec* d. d.

Romae rep. a. 4662 (FI 772 aliquoties descripta saec. XFII). — 1) Tabula-
riiu fisci libertatis et peculiorum.

1523 deis et Genio | Rhodonis | Domitiae Aug. ser., | exaclor. hered. |
legat. peculior.*, | vix ann. p. m. XXIIII, | Rhodinus fratri | optimo piis-
simo 1 et gemino | sibi fecit.

Romae, nunc Florentiae (FI 8434 vidit Henzen). — 1) Exactoris hereditatium,
iegatorum peculiorum; cf. Hirschfeld Ferw. p. S6.

1524 [«0 Euphemo Lucillae' Aug. a legatis, et Aureliae

Aphrodisiae coniugi suae, et libertis [libertabus ;)Osr]erisque * eorum.

Romae (FI 8454 " semel descripta saec. XFII). — Initio aliquid periisse
non traditur. — 1) Lucillae ae, 2) d. et sierisque traditur.

1525 d. m. 1 Primo Aug. ser. | praesignator.

1 hereditat..

1 fiho piis-

simo 1 b. m.

Romae (Fl 8456 descr. saec. XFII Fabrettius).

1526 d. m. I Ulpiae sive Aehae Aug. lib. | Apate, et Ulpio Felici fil.,
vixit I ann. X dieb. C, fecit | P. Aelius Aug. Hb. Florus, qui | proc in
ratione hered. ad leges | praedior.*, coniugi piissimae sanctisjsimae, cum
qua vixit ann. XLIIII, sibi | Ubertis libertabusq. posterisq. | eorum, aut si
cui ius monimenti | reliquero, sine controversia.

Romae (FI 8452 aliquoties descripta saec. XFII). — 1) Qui procuravit in
ratione hereditatium ad leges praediorum.

1527 Epaphrodito | Aug. Hb. Peplia. * | ab auctorita. j ration. heredit.'
(A tergo arae) Epaphrodito | Aug. lib. Peplia.' | ab auctorita., | Flaviae Pre-
pusa I et Pia patr.

Romae, ara (FI 8459 frontem vidit Henzen). — 1) Pepliano. — 2) Ab aucto-
ritatibus rationis heredilatium. (Auctoritates , adnotavit Mommsen ad N. 4Si8,
significant instrumenta, quorum ope proprietatis quaestio potest diiudicari , ut
Dig, 45, 7, 45 instrumentum emptionis item dicilur instrumentum auctoritalis).

332 Caput VI.

1528 M. Ulp. Alexan|cler Aug. lib. | ab auctorit., | M. UIp. Asiatic. |
f., M. Ulp. Alexan., | M. Ulp. Theodor. [ lib., Ulp. Procl. | vernacula | . . . .

Salonis (III 1998 vidit Mommsen).

1529 T. Aurelius Egatheus imp. Antonini Aug. lib. a codiciUis* d.'
posuit. T. ^tQTJhg ^HydS-eog !dvT[o}\vivov ^e^aotov dTteXevd^eqog ItiI
tvjv xodixikXcDv, dcjQov dvid-.

Romae (f^I 8440 semel descripta, quod apographum ex codice aliquo Ottobo-
niano protnlit Maius). — 1) Idem Egatheus memoratur , vt vidit Maius, a Fron-
tone in epistula ad M. Caesarem (2, 16 p. 57 Naber), ex qua mentione videtur colligi
posse, codicillorum vocabulo in hoc titulo significari testamenta (cf. Hirschfeld
Ferw. p. 60 not. 2). — 2) Donum.

1530 locus I sepulchri j Eschinis Aug. 1. 1 ab codicillis, j in f. p. CDL, |
in a. p. CXXCV.

In agro fiomano rep., ubi videtur fuisse Ficulea (XII^ 4011 vidit Henzen).

1531 [M. f/jlpio Aug. lib. Strato[nj] | adiutori a codiciUis, [ M. Ulpius
Eutyches, | Ulpia Primigenia, | M. Ulpius Mercurius, | Ulpia Prinulla lib.
Eutychelis, | fecerunt patrono | bene merenti, et libertis | libertabusque
posterisque eorum. | Monumentum exterum heredem | \tion sequitur\.

fiomae extra portam Praenestinam (FI 8442 Henzen vidit ectypum).

1532 Aurel. lanuariae filiae | piissimae, q. vix. an. IIII | m. VII
diebus XVI, | Romanus Aug. lib. proc. | a cad.' pater [/".]

Alicubi in Dacia ut videtur rep. (III 1622 semel descripta saec. XFIII). —
1) Procurator a caducis.

1533 Claudi I Optati | Aug. I. ] proc. portus ] Ostiesis.

Berolini in museo, lamina aenea rotunda originis incertae (XIF 165 vidi).

1534 P. Aelio Aug. hb. | Liberali j procuratori annonae | Ostiensis',
procuratori | pugiUationis et ad naves | vagas^ tribunicio collegi ( magni',
decuriali decuriae | viatoriae consul., decuriaH | gerulorum, praeposito
mensae | nummul. f. f. Ost.'', ornato orna|mentis decurionatus col. Ost., |
patrono | Laurentium vici Augustanor.

In agro Laurenti, in ruderibus vici Augustani rep, (XIV 2043 ad apogra-
phum Petri fiosae). — 1) Alios procuratores annonae Ostiensis, sed ingenuos, habes
supra N. 1426 — 1454. — 2) Quo pertineat haec procuratio, ignoratur (ad cursum publi-
cum pertinere coniecit Henzen bull. deW Inst. 1873 p. 10 seq. ; sed cf. Mommsen Staatsr.
II ^ p. 1050 not. 5). — 3) Cf. supra N. 1303 not. 5. — 4) Mensae nummulariae
fisci frumentarii Ostiensis.

1535 Carpus Aug, hb. | Pallantianus | adiutor Claudi J Athenodori*
praef. | annonae, fecit sibi | et Claudiae Cale ] coiugi piissimae et j Ti. Claudio
Quir. I Antonino filio et j Ti. Claudio Romano | vernae, et hbertis | hbertab*
posterisque ] eor. (In latere dea Annona, in altero latere navis frumentaria).

Tituli ministrorum domas Angustae condicionis libertinae et servilia. 333

Romae (FI Si70 vidit Henzen). — \) Ad Ubertum huius Athenodori fortaste
pertinel titulus Puteolanus Eph. ep. 8, 396 (Hirschfeld).

1536 Lysimacho | Aug. disp. ] frument. | mancip.S fec. | Fl. Corinthias.
Romae (FI 8833 vidit Henzen). — 1) Dispensatori frumenti mancipalis. (Pro-

magister frumenti mancipalis, eques Romanus, est in titulo Ephesio III 6065).

1537 d. ra. ] Lauri, | Ahascantus Caes. o. | ser. vern., disp. annon.\ j
pater, et | Carpime mater, | fil. dulcissimo.

Prope Praeneste, in vico Zagarolo (FI 847S. XIV 2854 vidi ipse). — 1) Cae-
saris nostri servus fema, dispensator annonae.

1538 dis m^nibus | M. Antoni Pallantis \. \ Nohilis, j Ahascantus
Aug. disp. I a frument.* d6 suo fecit.

Romae olim , nunc Feronae, rep. dicitur prope Praeneste (XIF 2833 descr.
Mommsen). — 1) Nota unum eundemque Abascantum in titulo quem posuit filio
dici dispensatorem annonae, in Utulo quem posuit M. AnUmio NobiH, dispensatorem
a frumento.

1539 dis manihus | Flaviae Sopheni | [Gejniahs Caesaris Aug. ]
[sejrvos* verna dispen. ] \ad\ frumentum, carae [cojniugi et amanti | [6e]ne
merenti fecit, | [yta?.] an. XXXII m. VII. | [(Z)A]a/?m ^oqii yvvf} reveaX [tg]
KaiaaQog dovXov oiyco\[v6]fiOv €7ti xov aeirov, | [CiJJffaaa xoa^iiojg ett^
[A/3' 1 ixf^vag c', xuIqe.

Cii in Bithynia (III 355 descr. Lebas). — 1) Cf N. 1Si5.

1540 numini imp. Caesaris Nervae Traiani Aug. Germ. Dacici n. ]
Crescens Alypianus disp. fisci frumentari fecit.

Romae olim sub Aventino (FI 544 vidit Henzen).

1540* Silvano Aug. sacrum | Crescens Alypianus | imp. Caesaris
Nervae 1 Traiani Aug. Germ. ] Dacici disp. fisci fr.

Florentiae, sed eo venit sine dubio ex urbe Roma (FI654).

1541 dis man. | Athicti Aug. 1. | a lihellis | fisci frum., | Flavia Euty-
chia I coniugi | h. m.

Romae (FI 8474 descr. Fabretti).

1542 d. m. I T. Flavio | ApoIIonio | a libellis f. f., | Secundus | Cae-
saris | nostri ser. | Crescentianus. | disp. XX | hereditat.

Romae (FI847S vidit Henzen).

1543 diis I manihus | Geniali Aug. I. | tahulario j fisci frumentar.* ; |
Trophime | Aug. lih. | coniugi optimo.

Romae (FI 8477 descr. Marinius). — 1) Fortasse idem qui supra N. 4559,
manumissus et ex dispensatore, qtiod offieium erat serviie, factus tabuiarius.

1544 d. m. I Donato Augustorum | lahulario rationis fisci | frument.,
fecerunt | P. Aelius Aug. lib. Donatus | et Aelia Caenis parentes | filio

334 Caput VI.

dulcissimo piissimo | amantissimo, qui vix. ann. XXIX | mense I dieb.
XXIIII, et sibi et suis, lib. [ libertabusque posterisque eorum.
Romae (FI Sm vidit Gatti).

1545 d. m. Nitori Domitiaes Aug. actori a frumento, vix. ann. XXXV,
fecit Lampyris Domitiae Aug. lib. b. m.

Romae apud Pomponium Laetum (H 88S0 semel descripia).

1546 d. m. I Ti. Claudii | Aug. liberti | Saturnini | proc. XX here. |
provinciae | Achaiae, | et Saturnina coniunx f.

Romae (f^I 8443 vidit Henzen).

1547 T. Aelio Aug. lib. | Agathopo proc. XX | heredit., Sulpicia )
Thallusa coniugi | bene merenti et | heredes | fecerunt.

Romae rep. in columbario ad portam Latinam, uma (VI SSS4 vidit Henzen).

1548 d. m. s. I Aeliae Agrippinae | coniugi rarissimae | et sanctis-
simae, | vixit ann. XXV, | Hypaticus Augustor. lib. | subproc. XX' | bene
merenti | fecit.

Emeritae (II 487 saepius descripta saec. XVI). — 1) Subprocurator vicesimae.

1549 dis manib. | luliae | Demetriae | Priscus Aug. 1. | proc. IIII p.
Afr. I et XXXX GaUiar.*, | coniug. sanctiss.

Antii rep., est Romae (X 6668 vidit Dressel). — 1) Proeurator quattuor publi-
corum Africae et quadragesimae Galliarum.

1550 dis manibus sacrum. | M. M. Coccei Verecundus | et Verus Pytha-
gorae* Aug. | lib. proc. IIII p. A.^ bene merenti. | H. s. e.

Carthagine rep. in altero eorum sepulcrorum, de quibus dixi ad N. 1486, est
Parisiis (VIII S. 126SS). — 1) Pylhagora f. legerat Schoene; lapis admittit, teste
Cagnat, id quod dedimus. — 2) Procuratori quattuor pubUcorum Africae. Pro-
curatores huius generis ingenuos habes supra N. 1407 seq.

1551 d. m. M. Ulpio Cadmo Aug. lib., | qui fuit princeps tabu-
larius | in statione XX hereditatium, | M. Ulpius Secundus et Ulpia ChiH-
archis ( et Ulpia Felicitas fiUa eorum | patrono suo bene de se merenti
fecer. | et sibi et suis, libertis et libertabus | posterisque eorum.

Romae, nunc Veronae (VI 8446 vidit Mommsen).

1552 d. m. 1 T. Flavio Aug. 1. | lanuario | adiutori tabular. | XX here-
ditatium, [ vix. ann. XXVI, [ Flavia Erolis | patrono | idem coniugi [ bene-
merenti | fecit.

Romae (VI 8449 vidit Henzen).

Tituli mimstrorum domus Augustae condicionis libertinae et servilis. 335

1553 d. m. 1 M. Aur. Aug. lib. Alexander | p. p. tabell. st. XX her.',
fec. Donalto filio dulcissimo et sibi | et suis, et Claudiae Maca|riae coniugi
sanctisimae (sic) \ et libert. libert. poster. eorum.

Romae (VI 8443 vidit Henzen). — 1) Praepositus tabellariorum stationis
vicesimae hereditatium.

1554 d. m. I P. Aelio Aug. 1. | Prothymo tabul. | XX her. Aemil.
Liguriae | Transpadanae, | Ulpia Aug. 1. Clarina | coniunx et Aeli | Similis
et Prothymus fili | palri benemerenti. | Hic hoc praetorium cum j bahneo
a solo erexit.

Prope Placentiam rep. (XI 1222 vidit Bormann).

1555 dis manibus | M. Ulpio Aug. lib. | Gresiano an. XXXXV, ] tabu-
lario XX herejditatium item tabu|Iario provinciae Lugu|dunensis et Aqui-
taniicae, item tabulario pro|vinciae Lusitaniae, [ h. s. e. S. t. [f.] 1.*
Ulpia Pia | coniugi f. c.

In Hispania, loco dicto Fillanueva de los Infantes, ibi prope ubi videtur
fuisse Mentesa Oretanorum memorata a Plinio h. n. 5, 5, 25 (II 5255 ad exem-
plum accuratum Valenzuelae factum saec. XFIl). — 1) Sit tibi terra levis.

1556 d. m. I Felici Aug. [ hb. | a comment. [ XX her. H. c.*, [ Hilarus |
colUb. tabul. | XX her. prov. \ Lusitaniae.

Tarracone (II 4184 saepius descripta). — 1) -^ commentariis vicesimae here-
ditatium Hispaniae citerioris.

1557 d. m. I Quintiano [ vernae Aug. | vilico et | arcario XX | her.,
luha Helpis coniugi | b. m. p.

Salonis (111 1996 vidit Mommsen).

1558 dis manibus [ Epitynchani Caes. [ n. ser. Candidian., | qui exiebat
in ofBcio ( Asiae ark. XX hered.*

Messanae (X 6977 vidit Mommsen) . — 1) Mortuus est Epitynchanus iter faciens
in Asiam, ut ibi munere suo fungeretur (Mo.).

1559 Secundo XX her. | viL summar. , Ur^banae matri, { Clymene
cog., I Primigenius XXher. j se[r.] ....

Thermis in Sicilia rep., est Panormi (X 7547 vidit Mommsen).

1560 rt qpwg AlxoqIov^ \ [Aur. Fajustino Augusto|[nim

/t6CT-]to coramentar[i]en|si XXXX Gall., item urbis albei | Tiberis'' item pro-
viDciae Bae|tice, item Alpium Cotti., vijxit annis XXXXI[ diebus XXXXI, j
Stalia FeUcissima coni[ugi incoroparabiU, cum quo | vixit annos XXI m. VI
d. XXXH.

Tarraeone (Eph. ep. 5, 48 descr. Hemandes). — 1) Videtur superesse ex
acclamatione aliqua funebri. — 2) Commentariensem fuisse Faustinum etiam in
urbe Roma in officio curatoris alvei Tiberis videlur indicari.

336 Caput VI.

1561 in h. d. d.' | sanct. Dia|nae aram | cum signo Aejtetus Augg. |
nn. lib. pp. stat. Ma|iens. XXXX Gall.^ Dejdic. id. Aug. Praesent. cos.'

Rep. ad rivtim Ziel qni prope Partschins non longe a Meran influit in
Athesim, nunc Innsbruck (III S090 vidit Mommsen). — 1) In honorem domus di-
vinae. — 2) Praepositus stationis Maiensis quadragesimae GalUarum. (Stalionis
nomen servavei'unl vici Ober-Mais et Unter-Mais, siti prope Meran.) — 3) Signt-
ficari videtur aut annus S17 aut a. 246.

1562 d. m. I Hic situs est | L. Ael. Urbicus | qui vixit an. | uno m.
V d. V, I Unio Aug. lib. | pp. sta. Turicen. | XL G.' et AeL Secundin. |
p. dulcissim. f.

Prope Ziirich rep. (Mommsen inscr. Helv. n. 236 vidit). — 1) Praepositus
stationis Turicensis quadragesimae GaWarum.

1563 d. m. et I quieti aeternae | Aureliae Munatiae | coniugi karissiraae
et incomparabili, | q. vix. ann. XXIIII mens. V d. IX, | Quinctio Aug.
lib. tabullarius XXXX Galliar. j sub ascia dedicavit.

Lvgduni (Orell. 5344; Boissieu inscr. de Lyon p.27S a prioribvs).

1564 dis manibu[s] | Claudiae | Fortunatae | coniugi | sanctissimae de
se I meritae | lucundus Aug. lib. | actor XXXX Gal.

Romae, nunc Londinii (TI 8S91 vidit Huebner).

1565 d. m. I Apronianjo Auggg. nnn. | vernae vilijco XL Gal., co|n-
iugi pientissimo, Baed|ia Politice.

Arelate (XII 717 vidit Hirschfeld).

1566 dis man. | Pedia Epictesis | Placido Caesaris | ex statione XXXX
Galliarum | fecit et sibi et suis libertis | libertabusque posterisque eorum.

Romae (FI 8S92 aliquoties descripta saec. XVII).

1567 Ti. Claudius Aug. lib. Bucolas praegustator, triclinarc. (sic).^ \
proc. a munerib.', proc. aquar.^ proc. castrensis, cum Q. Claudio | Fla-
viano filio et Sulpicia Cantabra matre d. [d.].

Caere rep. (XI 3612 descr. Bormann aliique). — Enarravit Friedlaender Sitten-
geseh. I^ p. 192. — i) Cf. Hirschfeld Ferw. 1 p. 167 not. 1 ; Mommsen Staatsr.
II ^ p. 9S1 not. 4. — 2) Hoc munere ftmctum esse Bucolam sub Domitiano ostcn-
dunt Ijibi plumbei inscripti imp. Domitiani Caesaris Aug. Ger. sub cura Bucolae
proc. (Lanciani syll. aq. 10S; Notizie 1890 p. 486).

1568 . . Aelio Aug. 1. I Saturnino | procur. castr., | plebs aere conl. |
ob adsiduam et liberam | munificentiam eius.

Mintumis rep. a. 18SS (X 600S semel descr/pta).

1569 Paean Aug. lib. proc. castrens., proc. hereditat., proc. voluptat,
proc. Alexandr., sibi posterisq. suis.

Prope Praeneste (XI F 2932 semel ni fallor descripta saec. XV).

Tituli ministroruin domus Augustae condicionis libertinae et servilis. 337

1570 d. m. I Priraigenio, | Epagathi Aug. 1. | proc. f. c' delicio, |
Ephebus filio fecit.

Romae, nunc Irbini (FI 85U). — 1) Proeuratoris fisei castrensis.

1571 T. Flavius Aug. 1. | Epictetus ab epistulis, | a copis mil., lictor \
curialius, | hic situs est. | Hunc titulum Flavia Tyche uxor cooiugi optimo.

Prope Praenesle rep., est Romae in museo Faticano (XIF 2840).

1572 Polychryso | Aug. lib. | a copiis railitarib. | parenti dulcissimo, |
Ser. Asinius | Phainus.

Romae (TI 8340 vidit Accursius).

1573 d. m. 1 Felici alumno, | Salvius dispesator | Aug. primae et
secund|ae expeditionis | Germ. fel.'

Romae (FI 8o41 descr. Aemilianus Sarti auctor accuratissimus). — 1) Signi-
ficantur puto expediiiones Commodi Germanicae (cf. N. 1140 not. 9. N. 1420 not. 2).
Dispensatorem belli Armeniaci sub Nerone gesti memorat Plinius h. n. 7, 59, 129.

1574 Chaeronti | Aug. n. disp. | rat. cop. exped. fel. [ II et III Germ.*
Olim Torcelli propeFenetias. est Feneliis, cippus litteris optimis et magnis (F21SS

ef. Pais 466). — 1) Dispensalori rationum copiarum expeditionum felicissimarum
secundae et tertiae Germanicarum (significantur fortasse Commodi expeditiones
Germanicae secunda, a qua rediit post mortem patris a. 180, et terUa, quam nescio
quo tempore meditatus est, teste vita c. 12, 9).

1575 Theoprepen* | Aug. lib. proc. ( domini n. M. Aur. | Severi
Alexandri j Pii Fel. Aug. | provinciae Achaiae | et Epiri et Thessahae | rat.
purpurarum', | proc. ab ephemeride, | proc. a mandatis, proc. | at praedia
GaUiana, | proc. saltus Domitiani, | tricUniarcham , praejpositum a fiblis, |
praeposit[Mm] a cryjstaUinis, hominem | incomparabilem, | [L]ysander Aug.
lib. officijalis | xp. /?.="

Corinthi (III S56 servavit Cyriaeus). — Enarravit tilulum Friedlaender
Siltengesch. I^ p. 198. — 1) Nomen honorati casu quarto, more Graeco. — 2) Fuit
proeurator rationis purpurarum per provineiam Achaiam et adiacentes regiones.
— 3) ^tjiflafzaTi povXfiq.

1576 d. m. I M. Aur. Aug. lib. Philetus | prepositus (sic) unctor. |
et proc. fari Alexan|driae ad Hegyptum (sic), sibi | et Phileto fil. et Tyche |
coiugi sue (sic) et lib. Ub. [ poster. q. eorum.

Neapoli, originis urbanae (FI 8582 vidit Mommsen).

1577 M. Ulpius ; Aug. 1. Aeglus [ proc. mausolaei' j imaginem j Corin-
theam | Traiani Caesaris | colleg. faenarior. | d. d.

Romae, nunc Neapoli (FI 8686 descripsit Mommsen). — 1) Fidetur significari
mausoleum divi Augusti cf. Sueton. Aug. 100 et Strabo 5, 5 p. 265.

Dksrau, iDscripttones Latiaae. 22

338 Caput VI.

1578 fl. m. Ti. Claudio Speclatori | Aug. lib., procurator. | Formis
Fundis Caietae, | procurator. Laurento ad | elephantos, | Cornelia Bellica
coniugi j b. m.

Romae (FI 8S83 semel descripta saec. XF).

1579 diis manibus | Gaviae | Helpidi | uxori sanctissimae, | T. Flavius
Aug. 1. I Epaphra | proc. villarum | Tusculanarum.

Tusculi (XIF2608 bis vel ter descripta saec. XFl).

1580 d. m. I T. Aelio Eutycho | proc. Aug. n. | villae Alsi|eDsi', |
heredes.

Caere (XI 3720). — 1) Scr. Alsiensis.

1581 diis manibus | T. Flavius Aug. hb. | Euangelo tablario | prae-
tori Antiatini, | M. Ulpius Aug. lib. [Pjriscus | parenti bene merenti. | H.
m. b. D. s.

Jntii (X6667 servavit Fulpius).

1582 diis manibus | T. Flavi Olympici | de praetorio vilico | vixit
annis XXXX, fecit | Licinia Fortunata | coniugi suo bene | merenti.

Ostiae (XIF 199 deseripsi).

1583 Laeonae | vern. disp. qui vixit ann. LXVl | et est conversatus |
summa soUicitudine | in diem quoad vixit | circa tutelam praejtori*, Ama-
zonicus I Augg. Hb. procurat. | [/)]atri piissimo cum | [/rjatribus suis b. m. f.

Caietae (X6093 bis descripta). — 1) Significatur sine dubio villa imperatoris
Formiana.

1584 d. m. I Aelio Probo Aug. Hb. | AeUus Irenaeus com|rae.* villae
Tiburtis^ | amico et coUib. | b. m. f.

Tfbure (XI F 3636). — 1) Commentarientis. — 2) Significatur nobilis villa
Hadriarii Tiburtina.

1585 i I [F]orti, I T. AeHus Au[g. /.] Euliodion |

tabularius villae Tibur|tis et Victoria | filio dulcissimo | b. [m.] f.
Tibure (XIF 363S vidi).

1586 d. m. I Claudiae Priscae ] coniugi piissimae | Eutyches Caes.
n. I ser. Tryphonianus | disp. vill. | Mamurranae.*

In agro Romano prope oppidum Marino rep. (XIV 2451 vidit Henzen). —
1) Vtllam olim Mamurrae, noti C. Caesaris dictatoris praefecti fabrum, regnante
gente Claudia fuisse imperatorum, ex hoc titulo discimus. De loco quo fuit villa
Mamurrana ex hoc titulo nihil colligi potest. In urbe Roma in monte Coelio nuper
prodiit tubus plumbeus inscriptus vill. Mamurranae (American Joumal of archaeo-
logy 6, 1890 p. 26S).

1587 Ti. Claud. Aug. I. | Scirti proc. bybl.' | Vettia Tyche | Scirti.
Neapoli in museo (X 1759 descripsit Mommsen). — 1) BYB-fc. lapis.

Titixli miniatrorum domus Augnstae condicionis iibertinae et servilis. 339

1588 lulia Acca | mater j CallisthDis (tic) Ti. Caesar. | Aug. a byblio-
thece I Latina Apollinis, | et Diopithis f. eiiis a bybliot | Latina Apollinis, [
vix. au. XLVIIL

Romae in monumento sepulcraK eitu generis, quae eobtmbaria appeUare eon-
suevimus, sito ad viam Appiam in vinea gentis Codini; in eodem monumento esetant
multae aliae inscriptiones libertorum et servorum Caesaris, pleraeque seriptae Tiberii
vel Gaii vel primis Claudii temporibus , in his infra editae A. 1589. 4676. 17i6.
mi. 1756. 1757. 1772. 1776. 1778. 1837. 194S (VI 5189 vidit Henzen).

1589 Alexander C. Cae|saris Aug. Germanici ser. ( Pylaemenianus
ab bybli|othece Graeca templi Apollijnis, vix. annis XXX.

Rnmae in eodern columbario (FI 5188).

1590 Alcimo I Caesaris viIic[o] | a bybliotheca, | Marcia fecit.
Ostiae (XFl 196 deseripsi).

1591 T. Flavio Aug. | lib. Polychryso j proc. montis | Mariani prae-
sjtaDtissumo, | confectores aeris.

Hispali (I1 1179 vidU Huebner).

1592 Silvano | sanc. sac. | Dorothe|us Aug. | lib. proc. | mfesae |
Marian.* | s. d. d.

Ostiae rep., est Romae (XIV 52 vidi). — 1) Cf. Hirschfeld Verw. p. 78 not.

1593 d. m. I M. Ulpio Aug. | lib. Hermiae proc. ( aurariarum, cuius (
reliquiae ex indulgentia | Aug. n. Romam latae sunt, ( Salonia Palestrice (
coniunx et Diogenes ( lib. benemerenti fecer., ( vixit ann. LV.

Ampeli (Zalatna) rep. esse videtur (III 1S12).

1594 I. 0. m. ( Neptuna[lis Aug. lib. ( tabul. aur. ( Dacicarum ( v.
b. m. p. (sic).

Zalatnae, ubi fuit Ampelum (II1 1297 vidit Mommsen).

1595 d. m. [ Thaumasto [ Aug. , conmen|tariesi aurarijarum Delma-
tarum, ( Felicissimus dis|pesator titujum p.

Salonis (II1 1997 vidit Mommsen).

1596 d. m. [ Valeriae luUjanes quae vixit ( ann. VIIII, [ et Aureliae [
Pompeiae ( quae vixit anjnis XV, filiab. ( dulcissim., ( Aurel. CaIocae,rus
Aug. lib. tab. ( ferrar.^ p. c* et sub ( ascia dedicaviU

Lugduni rep. a. 1875 (Albner et Dissard inscr. de Lyon 1 p. 231). — I) Taltu-
larius ferrariarum. — 2) Ponendum curaviL

1597 Laribus Aug. ( et Loco sanicto* Primus ( Aug. lib. ( proc. m.
n.* ( aram ( consecravit.

In Africa prope Simitthu (Schemtu) (VII1 10589 =• VIII S. 14552). — 1) /n-
tellege de Genio loci. — 2) Procurator marmorum novorum (vel: Numidicorum,
quod praefert Mommsen ad C. VIII S. 14551).

1598 dis m^nib. | M. Dlpio { Martiali ( Aug. lib. [ a marmoribus.
Romae (VI 8483 aliquoties deseripta saee. XVI).

22*

340 Caput VI.

1599 T. Flavius | Aug. I. | Celadus | tabularius | marmorum | Lunen-
sium, I V. a. XXXVII, h. s. e. | (In angulis) 0. t. b. q.* (Infra) T. t. 1. s.''

Prope Romam rep. (VI 8184 vidit Henzen). — 1) Ossa tua bene quiescant. —
— 2) Terra tibi levis sit.

1600 Hymenaeus Caesaris | ser. Thamyrianus* a lapicidinis \ Carystiis,
fec. sibi et Thamyro nutricio opt., | Q. Pompeio Victori et Pompeiae lu-
cundae uxori, | Hermae, Sympherusae parenlib., Primo Caesaris ser., | . . .

.... Valeriae Myrsiniciae* .... Anemeseto, j contactis^ posterisque

eorum.

Prope Romam ad S. Pauli (FI 8486 descripsit Accursiu^). — 1) Idem Hymenaeus
eidem Thamyro Carysti in Euboea posuit lapidem cum inscriptione duplici (III S6S;
Bull. de eorr. hell. 1889 p. S22). Tam Hymenaei quam Thamyri nomina inveniuntur
in saxis ex lapide q. d. Cipollino repertis Romae ad emporium (Bruzza ann. inst.
arch. 4870 p. 174 n. 47 seq.; cf. Huelsen Roem. Mitth. 4889 p. 250 not. 1. —
2) Nomen corruptum. — 3) Scr. conlacteis (Hirschfeld).

1601 d. m. I M. Aurelius Augg. n. n. | lib. Epaphroditus ' | exsactor
operiiln dom.n.n.|corum^ et Laberia Fehcitas | fecerunt sibi et suis ] iten-
que libertis liberltabusque posterisque eorum. | Hunc monimentum ex-
terum non seque|tur, nisi de nomine utrorumque. | H. m. d. m. a. b.^

Romae (VI 8480 descr. Smetius aliique). — 1) Idem videlur Epaphroditus,
cui a. 495 rationales mandaverunt, ut tegulas adsignaret Adrasto procuratori
cobimnae divi Marei (Fl 4S8S b v. 44seq.). — 2) Sic lapis, testibus probis apo-
graphis; erravit sine dubio quadratarius, cum insculpere debuisset dominicoruin. —
3) Scr. ab. (abesto).

1602 d. m. I Flaviae Zethe coniugi | carissimae, vix. ann. XXII, |
M. Ulpius Aug. I. Abascantus tabularius oper. public, ( et sibi posteris-
que eius.

Romae (VI 8479 vidit Henzen).

1603 lovi op. max. | M. Ulpius Aug. lib. | Thaumastus | a commen-
tariis | operum publicorum 1 et ralionis patrimoni, ( d. d.

Rignani in agro Capenate (XI 5860 vidit Bormann).

1604 Hierocli [ Aug, dis[p.] * ( operum j publicorum, j Eros vicarius.
Romae (VI 8478 ad exemplum novicium in lapide incisum). — 1) disi exem-

plum novicium.

1605 Impetrati Aug. n. dis|pensatoris rat. aed. sa[cr. et oper. pubhcor.,
I Herennia Gemella j coniugi dulcissimo.

Amalfiae (XS29 bis descripta saeculis superioribus).

1606 d. m. [ M. Ulpi Aug. lib. [ Eutychi | tabul. viae Appiae, | vix.
ann. XXXX, | Flavia [ Daphne | coniugi b. m. j fecit.

Romae (VI 8466 vidit Hensen).

Titali mlnistronini domus Augustae condicionis libertinae et serrilis. 341

1607 Salvi Aug. lib. | tabul. aquarura, | v. ann. XXIX m. X, J Anti-
gona mater [ filio piissimo.

Ramae, nunc Veronae (VI 8488 vidit Mommsen).

1608 d. m. I T. Fl. Vero Aug. | lib., tab. rat. | aquarior.*, co'|iugi bene
me|renti, | Octajvia Thetis | f.

Puteolis rep., nunc in Anglia (X 1743 p. 971 descripsit Michaelis). — 1) Tabu-
lario rationis aquariorum.

1609 d. m. Flaviae Helpidi coniugi sanctissimae, Moschus Aug. lib.
a commentaris aquarum.

Romae (FI 8487 stmel descripta saec. XF).

1610 Agatho aquarius j Caesaris , sibi et Anniae | Myrine et suis,
ex parte | parietis mediani et | lecti unius et ollar. n. (sic)

Romae (FI 8491 vidit Bormann).

1611 dis manibus sacrum | Euporo servo vihco Cae. ( aquario, fecit
Vestoria Olympias contub|ernali, sibi et suis posterisque | eorum.

Romae rep. extra portam Salariam (Bull. com. 1886 p. 512).

1612 d. m. I Sabbio Caes. n. s. | viiic, aquae Claudiae, | fecit sibi
et Fabiae | Verecundae coniug. | suae, cum qua vixit | annis XXIV, sanc-
tissimae, et libertis hberta|busq. eius, et vikaris | suis, posterisque eojrum
omnium, in | parte dimidia sua. (Itu:ta in eadem tabula) d. m. | Sponis
Caes. n. s. { vilic. aquae Claudiae, | fecit sibi et Claudiae | Hermione con-
iugi I suae sanctissimae, | et libertis Ubertajbusq. eius et vikaris suis poste-
risque | eorum omnium, | in parte dimidia sua.

Romae, nunc Urbini (FI 849S vidit Bormann).

1613 d. m. I Clemeti (sic) Caesar|um n. servo caste|Uario aquae
Cl|audiae, fecit Clau|dia Sabbathis et si|bi et suis.

Romae (FI 8494 vidit Henzen).

1614 luUa C. 1. Zosime. | Suavis Caesaris | supra formas.'

Romae (FI 8497 descripsit Detlefsen). — 1) Formarum vocabulo fortasse reclt
Henzentu hic significaH putat optis aquaeductus, ut passim aetate labente.

1615 (taurus Mithrae immolatus) Soli invicto deo | AtimetUS Augg. DD.

ser. act. | praediorum Romanianorum.
Romae (FI 721 vidit Henzen).

1616 d. m. I Grescentis nepoti* Fortujnati Caesaris J n. ser. exacto|ris
praediorum | Lucilianorum.

Romae, nunc Neapoli (FI 8685 vidit Mommsen). — 1) Ser. nepotis.

342 Caput VI.

1617 d. m. I Felici Caesajris ser. vilico | hortor. Maianor.' | lulia
Melitene | coniugi b. m.

Romae (VI 8669 saepius descripta saec. XFI. XVII). — 1) Horti Maiani
memorantur a Plinio h. n. SS, 7, 31. Proc. hortorum Maianorum et Lamianor. est
VI 8668; cf. VI 6132.

1618 dis manibus | Lais Domitiae Aug. serva, fecit | Fortunato disp.
hortorum Attilcianorum , et sibi posterisque suorum, itum actum adit.
ambitum.

Romae (VI 8667 descr. Forcella). — 1) Nomen traxerunt hi horti fortasse
ab Attico, qui Domitiano fu.it a rationibus (VI 8410).

1619 Dama Caseris (sic) | ex hortis Salusti. | ab hortu nov.

Senae Gallicae, quo adlatus est lapis sine dubio ex urbe Roma (VI 8670
vidit Henzen).

1620 dis mdnibus sac. | Calamus | Ti. Claudii Caesaris | Augusti Ger-
manici | Pamphihinus | vihcus ex horreis | LoUianis ] ex d. d. d. s. d. d.

Romae in eolumbario Liviae rep. (VI 4226 vidit Henzen). — 1) Ad eundem
Calamum spectat titulus C. VI 4226 ". Horrea Lolliana memorantur etiam C. VI 4259.

1621 Bonae Deae ( Galbiilae | Zmaragdus | Caesaris Aug.* | vilicus
I horreorum ( Galbianorum^ | coh. trium^ d. d. | cum Fenia Onesime.

Romae sub Aventino (Eph. ep. 4, 725°' vidit Stevenson). — 1) Nudis Caesaris
Augusti vocabulis, ut interdum Claudius et JSero (cf N. 1786. 1838), ita etiam Galba,
certe in titulo huius generis, designari potuit. — 2) Horrea Galbiana, non diversa
ab horreis Sulpiciis memoratis ab Horatio carm. 4, 12, 18, memorat Porphyrio ad
Horatii l. c, chronographus anni 534 (p. 146 ap. Momms. Chron. min. I), Notitia
urbis , haec coUocans in regione decima tertia (curatorem horreorum Galbanorum
recenset Notitia dign. Occ. c. 4). Pertinent ad ea tituli supra N. 259, infra N. 1622—4,
item C. VI 558, reperU ex parte eo loco ubi horrea illa fuisse putanda sunt. —
3) Cohortes significari non urbanas tres, quae illis lemporibus Romae stationem
habuerunt, ut putaverant ante titulum N. 1622 repertum, sed cohortis vocabulum
accipiendum esse de loco consaepto (cf. lexica) et staiuendum, tria huius generis
loca fuisse intra horrea Galbae, exposuit Gatti Roem. Mitth. 1886 p. 75 seq.

1622 HercuU domus Augusti sacrum ex | coUatione horriariorum
chortis II', Maioris | et Diadumeni C. n. ser. et T. Flavi Crescentis et |
operari Galbeses^; curante Hermete C. Mundic. ( Helpisti ser. Dedicatum
k. lunis ( M. lunio Mettio Rufo Q. Pomponio Materno cos.''

Romae, nescio quo loco urbis rep. (Henzen Roem. Mitth. 1886 p. 42). —
1) Cf. N. 1621 not. 5. — 2) lidem Maior et Diadumenus Caesaris servi cum Cre-
scente Augusti liberto posuerunt titulum N. 1625. — 3) Debuit esse casus secundus.
Galbienses de coh. III sunt VI 710. — 4) Consules suffecti memorati etiam in tegulis
quibusdnm (C. XV 69. 959. 1409) ; fasces gessisse eos temporibus Hadriani fortasse
ex C. XV 69 colligi potest.

1623 Silvano s. s.' Maior et Diadu[menus Caes. n. ser. ( et Crescens
Aug. 1.=' d. d. [ hor. de h. C^

Romae rep., nunc Pisauri (VI 682). — 1) Sancto sacrum. — 2) Cf. N. 1622
not. 2. — 3) Scr. h. G., et intellege: horreariis de horreis Galbae.

Tituli ministrorum domus Augustae condicionis libertinae et servilis. 343

1624 Silvauo I sacr. | Anteros Caes. | horrearius | chortis III | d.
d. a. 1.

Romae sub Avenlino (FI S88 deser. Fabrettius).

1625 Philadelphus | Neronis Caesar. | ex horreis Petronian., | dec*
II Niphas I Philadespoti | contuber. j eius.

Romae rep. in columbario libertorum et servorum Liviae ad viam Appiam
siio (Fl 5971 vidit Henzen). — 1) Decurio, scilieet collegii quod columbarium
inslituerat.

1626 .... pus Caesaeris (sic) \ [Aorrejarius ex j [Aorrjeis' Peduce-

ianis, sibi | [et cojntubernah suae ] Philumene et | . . . .

Tertiae filiae.

Romae rep. (Henzen Roem. Mitth. 1886 p. 127). — 1) Sic potius lapis quam:
[hor]l\s, teste Henzeno.

1627 M. Cocceius | Hilarus, | officis suis^ hic in horjreis Nervae
amorem | habuit raaxumum.* j Licinia Libas | coniux.

Romae (FI 8681 vidit Henzen). — 1) Videtur significari, Hilarum, nescio
qulbus officiis fungentem in horreis IServae, amorem eorum promeruisse quibtu cum
eo asendum erat.

1628 D.* Philetus Aug. i Kbertus, exactor thejrmarum Traianarum, ]
P. Pompeius fecit sibi et | suis Ubertis Ibetabusoue | posterisoue (sie)
eorum | et Balera Tertylai (sic) coiugi j optimai.

Romae litteris malis (VI 8677 vidit Henzen). — 1) Fortasse: Domitius (He.).

1629 lucundus | vihc. d. Tib.* | et Catia Sym|pherusa P. | Hellenio
lujcundo f. dujlciss., vixit | an. II m. III | d. XX.

Romae (VI 863S descr. Detlefsen). — 1) Vilicus domus Tiberianae.

1630 dis manib. | M. Ulpio Aerasmo (sic) Augusti hb. | subpro-
curatori | domus Augustianae, | vixit annis XXXII mens. II, | M. Ulpius
Aephaesius (sic) fil. et j Ulpia Thallusa coniux | benemerenti fecerunt, | et
sibi et suis, | hbertis libertabusque t posterisque eorum.

Romae (VI 86i0 vidit Henzen).

1631 Claudia Primigenia j vix. ao. XXVH, | Harmodi» Ti. Claudi |
Germanici supr. dom.

In agro Romano , sed oriunda ex urbe Roma (VI 8662 cf. XIV 291 *, 2 bis
descripia saec. XVII). — 1) Harmodii. inlellege: uxor.

1632 Narcisi (sic) \ Ti. Claudi | Britannicji supra | insulas.

In agro Romano prope Labicos rep., tabella aenea (XIV 2769 delineavit Ph,
Aur. Visconti).

1633 Genio | famiUae monetaL, | Demetriu^ Caesaris n. | ser. Epa>
pbroditianus disp. | d. d.

Romae (VI 259 vidit Henzen).

344 Caput VI.

1634 Fortunae Aug. | sacr. j officinatores monetae | aurariae argen-
tariae | Caesaris n. | (In latere) Felix lib. optio et exactor | auri argenti
aerisS | Albanus lib. optio, J Laches lib. ofF. , | Lysimachus Hb. item, |
OptatUS lib. it., | (sequunlur alia nomina libertorum XIII, servorum IX) d. S. d.
d. Dedicat. V k. Febr. | L. Vipstanio Messalla M. VergiHano Pedone cos.*

1635 Herculi Aug. sacr, ( Felix Aug. 1. optio et | exactor auri arg.
aerisS | item signat. suppostores | malliatores monetae Caesaris n. |
(In laiere) signatores suppostores malliatores: | Pudens lib. (sequuntur nomina
libertorum XXIX, servornm XXX) Sallustius Hermes, | Mevius Cerdo, I Ascle-
.pius Felicis \ d. s. d. d. | Dedicat. V k. Febr. | L. Vipstanio Messalla M. Ver-
giliano Pedone cos.^

Romae rep. saec. XFI exeunte in monte Coelio, ante ecclesiam S. Clemenlis
(FI 43. 44 hanc deseripsit Henzen in museo f^attcano). — 1) Idem Felix, qui in his
duabus basibus primo loco nominatur, solus tertiam basem similem posuit ApoUini
(VI 42). — 2) 28 lan. 14 ff

1636 Hercuh Aug. | sacrum | officinatores | et nummulari | officinarum
I argentariarum | familiae monetari[ae].

Romae (VI 298 aliquoties descripta saec. XVI).

1637 d. m. I fecit Mindia Helpis C. luho ThaUo j marito suo bene
merenti, qui egit | officinas plumbarias Trastiberina * | et trigari^ super-
posito auri monetae | numulariorum , qui vixit ann. XXXIH m. VI, | it.
C. luho Thallo filio dulcissimo, qui vixit | meses IIII dies XI, et sibi posteris-

que suis.

Romae (VI 8461 vidit de Rossi). — 1) Sc: regione. — 2) Trigarium in regione
nona recensetur in Notitia urbis.

1638 d. m. I P. Aehus Fehx q. et | NoveUius Aug. hb., | atiutor
praepos. | scalptorum sacrae | monetae, se vibo fe|cit sibi et suis hber|tis
libertabusque | posterisque eorum.

Romae (VI 8464 vidit Uenzen).

1639 Nobihs Tib. | Caesaris Aug. | ser. aeq. monet.' | hic adquiescit.
I luha Adepta coniunx | et Perpetua filia d. s. d.

Lugduni (Boissieu inscr. de Lyon p. 280 ad exempla facta saec. XVI. XVII).
-^ 1) Videtur legendum esse: aequator monetae.

1640 Fehca' | in pace, | in fide dei, | qui vix. anis | XXXIII, | pre-
pojsitus I mediasjtinorum de moneta oficina | prima.''

OsUae rep., iam Romae (XIV 1878 vidit de Rossi). — 1) Pelica lapis, sed
correctum in Felica. — 2) Officinam monetariam eamque quadripertitam Ostiae
fuisse initio quarti p. Chr. saeculi constat ex notis M. OST. P, M. OST. S, M. OST. T,
M. OST. Q, M. OST. A, M. OST. B, M. OST. T, M. OST. J, obviis in nummis
aeneis imperatorum eius aetatis (cf. C. l. c).

Titoli ministronim domus Augustae condicionis iibertinae et servilis. 345

1641 Hospiti «livi | Claudi liberto | tabulario | Leonidiano, | Polybius
lib. I et sibi fecit et suis | posterisque eorum.

Romae (Fl 9060 vidit Henzen).

1642 dis manibus | Tettiae Soranae | coniugis optimae | et sanctissim. |
Ti. Claudius Aug. lib. | Homerus tabular. | a rationib., permissu Manliae \
Ariadnes quae ius in hoc mon. hab.*

Romae (ri 8426 vidit Henzen). — 1) j^uae ius in hoc monumento kabet.

1643 diis manibus [ Ti. Claudi Aug. 1. | Dai | tabulari rationis | patri-
moni I Caesarum, | vixit annis LIX, j Serviha Aphro | coniugi carissimo.

Olim in agro Capenate (XI 3883 Florentiae vidit Bormann exemplum fortasse
recens lapidi incimm).

1644 dis m^nibus | Eupbemi Aug. | lib. tabulari, | Harmonia et
Gymnas | filiae piissimo patri, | Flavia Prima coniugi | fido et sibi J vivde
fecerunt, | [ei\ lanuario Aug. hb. | [tjabulirio a patrimonio.

Polae, nunc Catai prope Patavium (V 41 cf. p. 4016 vidit Mommsen). — AHi
tabularii AugusU memorantur in titulis Polensibus V 40. 42, cf. Hirschfeld Ferw.
p. 45 not. 1.

1645 d. m. I Epio Aug. hb., tabular. | rat. heredit., fecit | Flavia
CaUisto 1 coniugi dulcissimo | benemerenti et sibi | posterisque eorum.

Albani in agro Romano (XIF2262 saepius descripta saecuHs superioribus).

1646 Aurehae Vitali co|iugi fidehssimae, | rarissimae castita|tis, Soter
Augg. hb., I proximus tabuiar. | rationis patrim., | maritus | posuit.

Romae (f^I8o08 aliquoties descripta saec. XF—XFII).

1647 structura cum munitura sartophagi (sic) Veturi | Fehcis p. p.*
suis impendis fecit Fehx Aug. hb., | adiut. tabul. a rat,*, qui sortitus est
in contubern. | suo Arriam Rufinam, quae fuit uxor eiusd. Vet. FeUcis. |
Locus concessus ab T. Aeho Asclepiodoto.

Romae, nunc XeapoU (F 18429 vidit Mommsen). — 1) Primipilaris. — 2) Adiutor
tabulariorum a rationibus.

1648 d. m. I Pii Caes. n. vern. | adiut. tabul. rat. | kastrens, qui
yixit I ann. XXI mens. VI d. XV, | Euctemon fratri pi[entissimo fecit.

Romae rep. , nunc Aquis Sexliis (Gibert musee d^Aix n. 155 cf. Hirsehfeld
Ferw. p. 199 not. 4).

1649 d. m. I EuangeU | Aug. hb. | adiut. tabular. | rat. privatar.^
Romae (VI 8510 aliquoties descripta taec. XFI). — 1) Sic Smetius; part

mpographorum habet privatae.

1650 Hermeroti | Aug. hb. | praeposito tabuiar. | rationis castrensis, |
fratri indulgentissim., | Amphatus | Aug. hb. fecit.

Romae (FI 8528 saepius descripta saec. XFIIIXFIII).

846 Caput VI.

1651 dis manibus sacrum j Africanus [Cjaes. adiutor | tabularior.
fisci castrensis, ] pius vixit an. XXII, | fecit A[/"nc]anus pater.

Carthagine in eodem sepvlcreto in quo N. 4SS0 (FIII S. 42609 vidit J. Schmidt).
— Ex eodem sepulcro prodierunt multi alii tituli servorum Caesaris adiutorum
tabulariorum ; hic solus dicitur adiutor tabulariorum fisci castrensis. (Et est haec
sola mentio fisci casirefisis in litulis Africanis cf. Mo. Eph. S p. 147.)

1652 Fortunatus Caesaris ser. 1 custos tabulari, p.* vixit | annis XXXXV,

h. s. e. I Victoria contubernali | pio fecit.

Carthagine rep. in eodem sepulcreto (FIII S. 42S97 vidit J. Schmidt). —
1) Pius.

1653 1. 0. m. cuL^ I lun. reg. et | Gen. loci, | Philadespotu[s] |
Augg. nn. j ver[n.] | cust. tabul. | pro s. sua su[o]!rumq. om[ntMm] (
ex vot[o].

Poetovione (III 40S2 vidit Mommsen). — 1) lovi optimo maximo culminali.

1654 Veneri Aug. sac. | Delius, Abascanli Aug. vil. vic.', teloneum*
a fun|damentis sua impensa restituit et amphavit.

Prope Bisicam provinciae Africae (VIII S. 42134 vidit I. Schmidt). — 1) Augusti
vilici vicarius. — 2) Cf. Mommsen Eph. ep. S p. 412 — C. FIII S. p. 4356.

1655 Cinnamus' | Ti. Claudi Ca6saris | Aug. Germanici disp. Drusil-
Hanus ( cum fihs suis hic. { Posuit Secundd con.

Romae, nunc in Sicilia (VI 8822 vidit Mommsen). — 1) lidem Cinnamus et
Secunda memorantur VI 8823. 8824. Drusilliani nomen traxit Cinnamus a Dru-
silla Gai sorore. — Conservus et coUega Cinnami fuit is, qui a Plinio (h. n. 33, 44S)
memoratur propter luxum, Claudii principis servus Drusillianus, nomine Rotundus,
dispensator Hispaniae citerioris.

1656 Aepolo I imp. T. Aug. disp. j Galbiano, [ Geminia Felicla ( con-
iunx et ( C. Gemioius Spes f. ( b. ra. posuerunt.

Romae (VI 8819 descr. Bruzza).

1657 Claudia Spychario ' ( fecit sibi et Eutycho | filio suo piissimo [
imp. Domitiani Caesaris ( Augusti Germanici servo [ dispensatori Monta-
niano, ( et libertis libertabusque suis | posterisque eorum. [ H. m. h. n. s.

Romae (VI 8854 vidit Smetius). — 1) Debuit esse Psych-.

1658 Aurehae [ Laudice | coniugi optimae [ bene merenti, | Lupercus
disp. ( rationis privatae.

Genuae (V77S2 aliquoties descripta saeculis superioribus).

1659 d. m. s. I Fehci dispens. [ arce patrimon., | vikari Primitius,
Clemens, [ Parthenius, Pamphilus, [ Fortunatus, fecerunt [ b. m. [ H. s. e.
S. t. t. 1.

Hispali (Sevillae) rep. a. 48S7 (II 4498 vidit Huebner).

Tituli ministrorum domus Augustae condicionis libertinae et servilis. 347

1660 dis man. | Philete j Epitynchanus | Hesychi | dispensatoris | fisci
castrensis | arcarius, filiae | dulcissimae, quae | vixit ann. VI, obit | natali
suo, intrans | annum septumum.

Romae (Fl 83i7 semel descripta saec, XFl).

1661 Solem j SoU invicto | Mythrae | pro salute et incolu|mitate
Chresimi Augg. | nn. dispensatoris, ■ Callimorphus arkajrius eiusdem ! votum
solviff] I libens animo.

Caesareae Cappadociae (III S. 6772; Revue archeol. 42, 488S p. 374.

1662 d. m. I Fausti quond. | Augustor. j ex dispensato|ribus, | Ame-
thystus vi|karius eius.

Lugduni rep. a. 1886 (Allmer et Dissard musee de Lyon I p. 202).

1663 Laphyrus ] Antoniae | Drusi* [ dispensator. || Diadumenus | Ad-
toniae | Drusi j a manu.

Romae rep. in columbario columbario quodain extra portam Tiburtinam una
cum N. 1693. 1696 (Bull. com. 1883 p. 109). — 1) Cf. ad N. 1695.

1664 Sabbio pup. Valer. { Messallinae ' disp. hic situs, | vixit ann. XXX.
Romae (FI 8840 vidit Henzen). — 1) Pupa Faleria MessalUna eadem. ett, quae

nupsit Claudio.

1665 d. m. 1 lanuario | arkario | Cornificiae | Aug. sororisS | dignis-
simo candijdato, | Hymenaeus Augg. |

Romae (FI 8721 vidit Zangemeister). — 1) De Comificia M. Aurelii filia,
Augusti (se. Commodi) sorore cf. Borghesi op. 5 p. 242.

1666 Narcissi* Aug. l. ab epistulis.

Romae rep., fistula plumbea aquaria (BulL com. 1886 p. 104). — 1) Est is qui
Claudio fuit ab epistulis (Suet. Cl. 28. Dio 60, 34. Fictor ep. 4, 9).

1667 d. m. \ M. Ulpio Aug. hb. | Vernae | ab epistuHs j Latinis, |
Vibia Thisbe \ uxor ] infehcissima.

Pisis, nunc Florentiae (X1 1454 vidit Bormann).

1668 d. m. I M. Aur. Alexander | Aug. Hb., ab epistuHs | Graecis,
se vibus fecit | sibi et suisque, | hbertis libertabus | posterisque aeoru.

Romae (FI 8606 detcr. Smetiut).

1669 Aurelius Alexander prox. ab | epistul. Lat.; Digitius fecit.

Gabiis rep., fittula plumbea aquaria (XIF281S detcr. Marinius).

1670 Ti. Claudio Augusti liberto | Primioni ab epistulis, | Volusia
Myrallis fecit viro suo | bene merenti et sibi, qui vixit annis

Romae (FI 8605 vidit Henzen).

348 Caput VI.

1671 Ti. Claudius divi 1. Eraslus | scrioiarius ab epistulis, \ fecit sibi et
I Valeriae Chione coniugi | suae, libertis libertabusque suis j posterisque eorum.

Amalfiae vel prope Amalfiam, origine fortasse urbana (X SS7 bis descripta
saec. XFI).

1672 d. m. I Ctesiae Aelii Clajdei, a memoria | et cubiculo Aug.*, 1 ser.
Romae (FI 8618 vidit Henzen). — 1) Alia exempla officiorum horum in unum

eundemque eollatorum vide ap. Friedldnder Sittengesch. 4^ p. 191.

1673 d. m. I Artem[t]dori Aug. lib. adlecto | a memoria, | q. v. aon.
XVII I d. XVII. Vaieria | Philo[i/]ene . . . | filio dul|cissimo.

Prope fiomam rep. adviam Salariam, sarcophagus omatus (XI 1^4062 descr. Gatti).

1674 dis manibus | T. Flavi Capitolini, | Hermeros Aug. lib. | a li-
bellis et | Flavia Irene | parentes | filio dulcissimo, | vi. ann. VIII m. V.

Romae, nunc Florentiae (FI 8614 vidit Henzen).

1675 • . . I Quadrato | scriniario | 5 libellis, | Claudia | Tryphera I
fecit I contubernali | suo.

Romae (FI 8617 descr. Pighius). — Initio fractam dedi coniectura.

1676 Ti. luli. Donati j acceptoris a subscr., | ollae n. XXXVI | pro-
priae iuris eius.

Romae in eodem columbario in quo J\. 1S88 (FI S181).

1677 T. Aelius Aug. lib. | Saturninus | a diplomatibus i sardonychi', |
alumno fidelissimo.

Romae, nunc Urbini (FI 8622 vidit Bormann). — 1) Diplomata significari ea,
quibus facultas dabatur cursus publici , putat Hirschfeld Ferw. I p. 10S. Ea hic
appellantur a gemma anuli, quo signari solebant.

1678 Aurelio Symjphoro Aug. lib. | oficiali (sic) veteri a memo|ria
et a diplomatibus , | exornato ornament. | decurionalibus, | ordo splendi-
dissim. | civi | ob amorem et | instantiam erga | patriam | civesque.

Puteolis, nunc JVeapoli (X 1727 vidit Mommsen).

1679 diis manibus | T. Flavi Aug. lib. | Abascanti | a cognitionibusS |
Flavia Hesperis | coniugi suo | bene merenti | fecit, | cuius dolore nihil |
habui nisi mortis. | Scorpus Ingenuo Admeto Passerino Atmeto.* (Auriga

coronam et palmam gerens quadriga vectus).

Romae, nunc Vrbini (FI 8628 vidit Bormann). — 1) Diversus sine dubio hic
Abascantus a cognitionibus (cf. Mommsen Staatsr. II^ p. 96S not. 2) ab eo qui fuit
Domiliano ab epistulis, marito Priscillae, quem celebravit Statius silv. S, 1 et qui
memoratur FI 8S98j cf. Hirschfeld Ferw. p. 209, 1; Friedldnder Sitteng. /•
p. 184. — 2) Scorpus auriga est imperante Domitiano valde celebratus (Martial.
4, 67. S, 2S. 10, SO; S5. 11, 1). Nomina ablativo posita sunt equorum qtiibus ille
vicerat (Henzen). Sane mirum est, haec titulo sepulcrali adiecta.

1680 d. m. s. I Victori et Urbicae | Aug. ser. parentibus | piissimis,
lucundus I Aug. lib. adiut. a co|gnitionibus, quo | usque spatium per|misit,
renovavit. | Victor vix. ann. CII, Urbica | aulem vix. ann. LXXX, | h. s.

Tituli ministrorum domus Augustae condicionis libertinae et servilis. 349

Carthagine rep. in eodem sepulcreto in quo N. 4SS0 (FIII S. 1S61S). — lucundum
Romae versanlem sepulcrum parentium renovandum curasse coniecit Mo. Eph.
ep. S p. H1 not. i, C. FIU S. p. U36 not. S.

1681 d. m. i Delicatus Augg. | adiut. a cognitionib. | domnicis, obiit
in exlpeditione Germanica, | vix. ann. XVIIl ra. VII d. VIII, | fratri piissim.
fratres.

Rumae (FI 865S saepius descripta saec. XFII).

1682 Ti. Claudius | Lemnius | divi Ciaudi | Augusti | lib. a studiis.
Romae (VI 8656 vidit Henzen).

1683 Terpsilaus Aug. lib., prox. a studiis, scholam officii ....
Romae (VI 8657 semel descripta saec. XFIIl). — In fine fractam esse non

traditur.

1684 M. Ulpius Symphorus ' vixit annis XXIUI j mensibus VII diebus
XI, I M. Ulpius Castoras ( librarius Arabicus | bene merenti, quod | is ex-
peditionibus | duabus | Galhae et | Syriae' secundum | fuerat.

Romae (FI 8885 vidit Henzen). — 1) De itineribus Hadriani cogitavit qui
primus edidit (a. 1774) MigUore, fortasse recte.

1685 d. m. j T. Aeho Aug. hb. Titiano prox. | a libr. sacerdotal.*,-
def. Carnunt.^ | ann. XXXXII m. III d. XIX, marit. virgin. | dulciss. et in-
comparabih bene|que merito, quem funeravit | Fl. Ampehs coniux caris-
sima I et rehquias eius permissu imp. | ipsa pertulit consecravitque, | cum
q, V. a. XII m. III d. XXI sine uha | querella.

Romae, nunc Lugduni Batavorum (FI 8878). — 1) Proximo a Hbris sacer-
dotalibus. — 2) Defuncto Camunti. Camnntum videtur veniise Titianus cum
M. Aurelio, qui cum contra Marcomannos bellum gereret, ibi per tres annos moratus
est (Eutrup. 8, 15 ; Hieronym. chron. ad a. 2195).

1686 d. m. I Theophilo | Aug. adiutori | a sacris, | Tyndaris | con-
iugi b. m. I fecit

Romae, postea Fani Fortunae (FI8717).

1687 Philippo I Aug. hb. | ab actis', ] Tigellia M. f. | Potestas | con-
iugi optimo | et karissimo.

Romae (FI 8694 vidit Gatii). — 1) Ad acta diuma refert Mommsen (cf. supra
N. 1410 not. 1).

1688 d. m. I Calihae T. f. Piae j coniugi carissim., | T. Flavius Aug.
lib. I Vestahs | adiutor ab actis.

Romae, nunc Florenliae (FI 869S vidit Henzen).

1689 dis manibus | Ti. Claudio lanuario \ Gratiano | nomenclat. Aug., |
Patiens Aug. 1. tabul. | mesorum aediflcior., | Ascanius Aug. 1. a. con-
ment. | rat. beredit^t, | amico bene merenti.

Romae (FI 8955 descr. Smetius aliique).

350 Caput VI.

1690 diis mdnibus | Ti. Claudi Aug. lib. | Thaletis Viniciani | nomen-
clatoris | a c6nsibus, | Thallus et lanuaria | lib. de suo posuerunt, | loco
legato ab | lulio Alcide coll. eius, | cuius heres fuit.

Romae, nunc Florentiae (VI 8958 vidit Henzen).

1691 Ser. Sulpicio | Aug. 1. Fasto | ab admissione, | Ser. Ser. Sul-
pici I Agathemer. | et Thallus | conhberto.

Romae (VI 8699 semel descripta saec. XVII).

1692 d. m. j Onesimi | Aug. hb. adiut. | ab admissione, | Ulpia Ar-
sinoi^ doniugi b. m. f.

Athenis (III 6107 vidit Jo. Schmidt).

1693 d. m. I M. Ulpio Aug. lib. Zopyro | prox. ab admissione, et j
Sulpiciae lustae, | Ulpia lusta fiha | parentibus dulcissimis, et ) Sulpicio
Marcello alumno, | Daphnus Aug. Tulhanus socer', | hbertis hbertabusq.
posterisq. eorum.

Romae (VI 870i vidit Henzen). — 1) Daphni mentio videtur postea intrusa esse.

1694 d. m. I M. Aureho Aug. | hb. Antiochiano | magistro ab at|-
missione, Antiojchianus et Anti]ochis fih eredes | patri optimo.

In monasierio Sublacensi prope Romam (XIV 54S7).

1695 Tyrannus Antoniae | DrusiS ab admissione.

Romae in columbario eodem in quo N. 1665 (Lanciani buU. com. 1885 p. 109).
— 1) De Antonia, JSeronis Drusi uxore, cf. snpra N. 149. 150. 222, 2, infra
N. 1734.

1696

Maritimi

1 Antoniae

Drusi 1

rogatoris.

1 Quintiae | Antoniae

Drusi 1. 1 cantricis.

Romae

in eodem

columbario in quo N.

169S (Bull.

com. 188S p. 109).

1697 Ti. Claudi Aug. | hb. Aviti imbi]tatoris, et T. Ae|h Aug. hb.
Theojdoti adiuto|ris a cognit, ( et Scetasiae ( Octaviae fihs | carissimis, j
Antonia Rhodine j mater fecit.

Romae (VI 8654 vidit Henzen).

1698 d. m. ( hbertorum | T. Flavi Aug. hb.

Victoris ( a cura ami-

corum.

Romae (VI 8797 saepius descripta saec. XVIjXVII).

1699 Silvano sacrum, sodal.* |' eius et Larum donum j posuit Ti.
Claudius Aug. | hb. Fortunatus^ a ( cura amicorum [ idemque dedicavit et
epulum dedit | decuris n. IIIl, k. Augustis C. Minijcio Fundano et | C. Vel-
tennio Sejvero cos.^

Romae, nunc Oxonii (VI 650 vidit Huebner). — 1) Sodalicio. — 2) Idem For-
tunatus est VI 604. — 3) Fasces sumpserunt kal. luliis a. lO^J

Tituli ministrornm domus Augustae condicionis libertinae et servilis. 351

1700 M. Aurelius Successus Aug. | lib. a cura amicor., qq.* et | Pom-
ponia Victorina mat.^ | coU. Liberi patris d, d.

Romae (FIS796 vidit ffenzen). — 1) Quinquennalis , 2) mater, scilicet col-
legii Liberi patris.

1701 ex tabellar. | Aug. | stat. Taur. j 1. m. d.

Taurinis in museo, tabella aerea rotunda perforata cum clavo eidem inmisso
(V 6964 vidit Mommsen). Cf. similem tabellam supra N. 270.

1702 de j slatione | [Ti.] Caesaris Aug. j tabellaris j diplomari | discede.'
(In parte adversu) Thoantis | Ti. Caesaris | Aug. | dispensatori[sJ ab toris.

Romae, nunc Neapoli, lamina aenea (FI 86^0" vidit Mommsen). — 1) Ex-
plicare temptaverunt Mommsen Herm. 1 p. 344; Hirschfeld Verw. i p. 103 not. 6.

1703 dis manibus | Turiae Saturninae | Soranae | libertae fecit [ Placi-
dus I imp. Domitiani Aug. | tabellarius, | coniugi optimae | et pientissimae.

Romae (FI 9032 vidit Huebner).

1704 Ti. Claudius | Aug. lib. | Philargyrus tabellar. | castrensis, sibi
et 1 Domitiae Philargyridi | et Ti. Claudio lanuario | 6lis suis, et | Gaudiae
Pithusae lib. suae, | et suis | posterisque eorum.

Romae, tabulae duae eadem inscriptione inscriplae, nunc altera Neapoli
(FI 8326).

1705 d. m. I Flaviae | Cominiae | vix. ann. XVII m. VI d. XX, [
Festus Caes. n. | tabellarius | ex ofBcio | annonaes | coniugi |

Bononiae, originis urbanae (FI 8473 vidit Zangemeister).

1706 d. m. I Tito Aelio Montano Aug. | Hb., optioni tabeIIari|orum
offici ratio[nMm]S | qui vixit annis LV men|sibus III diebus III.

Rcmae olim (VI 8424° ad exemplum novicium Florentiae adservatum).

1707 L 0. m. D.' | pro salute Augg. nn. j L. Septimi Severi Pii j
Pertinacis et M. | AureH Antonini (PH | Feiicis Aug.)' et | luHae Aug. et
s. p. q. R., I Semnus Augg. nn. lib., optio | tabellariorum stationis | mar-
morum, aram posuit.

Romae olim m AvenUno (VI 410 saepe descripta saee. XVI). — 1) lom optimo
maximo Dolicheno. — 2) Verba Pii Felicis Aug. in Utura reposita, substituta tine
dubio pro et | Getae Caesaris.

1708 optiones: Demetrius et Faustus Hb.

tesserarius: Nicias Hb.
tabellari :
Primitivus Hb. Protoctetus lib.

Athenaeus Hb. Atimetus lib.

(sequunlur alia nomina quattuordedm,
tam libertorum quam servorum).
Romae (VI 9913 vidit Uenzen).

352 Caput VI.

1709 d. m. s. I Repentinus Aug. tabelllarius, vix. anjnis XXV, | cole-
gius tabela|ri (sic) fecerunt.

Thevesle (FIII 1878 viderunt Wilmanns et Schmidt).

1710 Fi. Antigona Vitalis Aug. n.
vivit et convivatur d. m. s. tabellarius

vivit et convivat.
dum sum Vitalis et vivo, ego feci sepulchrum,
adque meos versus, dum transseo, perlego et ipse.
Dip[/]oma circavi totam regione pedestrem,
et canibus prendi lepores et denique vulpes.
Postea potionis calices perduxi libenter;
multa iuventutis feci, quia sum moriturus.
Quisque sapis, iuvenis, vivo tibi pone sepulcrhum.
Carthagine, nunc Tarvisii (VIII I0i7 cf. FIII S. 12468 vidit yHlefosse).

1711 Crescens Aug. ser. | ex tabellaris, pius | vixit ann. XLV,
Feli[citas filia pio | patri fecit. | H. s. e.

Carthagine rep. in eodem sepulcro in quo N. 1SS0 (VIII S. 12625 vidit 1. Schmidt).

1712 Lalemus ' Aug., circitor, | natione Lycao, Donato | filio et sibi
et suis fecit.

Surrenti (X 711 vidit Mommsen). — 1) Fort. lalemus.

1713 dis m. s. | Peregrinus Aug. ser. | ex circitoribus, vix. a. XLV,
I hic situs est. ( Peregrinus fil. piissimo patri fec.

Romae, nunc Pisauri (FI 8749 vidit Bormann).

1714 d. m. s. [ Primus Caes. | n. servus ex|erchitator | cursorum ||
fecit Rogjato fratri | carissimo | suo, vix an|nis LXX m. III | d. XV, h. s. e.

1715 d. m. s. I Campester Aug. ( doctor cursorum ( pius vix. an.
XXX, h. s. e.

1716 d. m. s. ( Saturus Augg. ser. ( et *Tittcu[s] Augg. ser. ( cur-
sores hic s. s. [ Collegium cursorum et Numidaru ) fecit.

Carthagine rep. i?i eisdem sepulcretis in quihus K 1486. 1SS0 (VIII S. 12622.
12904. 1290S). De his ctirsoribus et magistris eorum cf. Mo. c. VIII p. 15S7.

1717 Valens Germanus | Germanicianus* [ Ti. Caesaris Augusti, j na-
tione* Ataeus^ v. a. XXXV.

. 1718 Bassus [ Germanus | Germanician.' | Drusi Caesaris, nat. | Veius',
V. a. XXX.

1719 Felix Ti. Claudi | Germanici eques, j Charito fratri pro | meri-
tis fecit.

Tituli ministrorum domus Augustae condicionis libertinae et servilis. 353

1720 Bassus Neronis | Caesaris^ corpore | custos, natione Frisius |
Tix. a. XL.

1721 Hilarus Neronis ( Caesaris'' corpore | custos, natione Frisiaeo, |
vix. ann. XXXIII.

1722 Nereus nat. German. [ Peucennus Gernianici|anus' Neronis Cae-
saris, | vixit annis XXVII.

1723 Proculus I decurio | Germanorum | Ti. Germanici.'

Romae ad viam Appiam in sepulcro libertorum et servorum Claudii nondum
imperatoris et filiorum Germanici (H 4541. 4337. 4334. 4342—4343 semel descriptae
saec. Xf^, solam iV. 1723 vidit Henzen). — 1) Germaniciani dicti hi propterea quod
antea pertinuerunt ad familiam Germanici Caesaris. Apparet Germanicum rebus ad-
versus Germanos ^estis multos servos eius nationis sibi eomparasse domumque
^ecum adduxisse (Mo.). — 2) f^ocabulum corruptum ; Batayus in lapide fuisse con-
iecit He. — 3) Nescio quis populus Germaniae significatur ; vocabulum fortasse
non recte exceptum. — 4) Fidetur intellegendus este Nero Germanici filius, —
5) Claudius nondum imperator. De his Germanis corporis custodibus cf. Mo.
Staatsr. Il^ p. 808, Neues Archiv f. deutsche Geschichtskunde 8, 1883 p. 349 seq.

1724 Severus | corpore custos | Ti. Caesaris | Germanici Au[^.],
natione Su[e6Ms], | v. a

Romae, nunc Florentiae (VI 8810 vidit Henzen).

1725 Paetinus | Ti. Claud. | Caisar. Aug. | corp. cust. | dec' Pacati, ]
nat. Bataus | vix. ann. XX, | h. s. e. | Pos.' Virus dec' Pacati, ( h.' eius
€x col. Germa[n.]*

1726 Poslumus ( Ti. Claudi | Caisar. Aug. | corpor. cust. ( dec' Syne-
rntis ( nat. Ubius, j vix. an. XXV, h. s. e. [ Pos. Capilo dec' j Synerotis,
her. eius | ex col. Germ.''

1727 Nobilis ( miles impera. [ Neronis Aug. | corp. cust. [ dec
Rabuti, 1 nat. Bataus, ( milit. an. II, [ vix. an. XX, h. s. e. | Posuit Baebius |
d.' Rabuti, heres,

1728 Phoebus [ Neronis Claud. ( Caesaris Aug. [ corp. cust. ( dec'
Rabuti [ nat. Baetesius, ( mil. an. VIII, vix. an. XXV, [ h. s. e. Posuit
Gnostus [ dec eadem, heres eius [ ex coUeg. German.

Romae extra portam AureUam, cippi quattuor (FI 8807. 8809. 8806. 8808
vidit Henzen). — 1) Decuria. — 2) Potuit. — 3) Ueres. — 4) Ex coUegio Ger-
manorum.

1729 Alcimachus ( Neronis Claud. [ Caisar. Aug. Ger. [ corpor. cust.
[ dec Albani, | nat. Bataus, ( vix. ann. XXXV ( h. s. e.' Posuit ( Batavus
dec* Montani ( her. eius ex coU. Ger.'

1730 Ti. Claudius [ Chloreus ( Neronis Claudi ( Caesaris Aug. | corporis
custos, [ dec Spiculi, | natione Bataus, j vix. ann. XL, h. s» e.' Posuerunt

Dkssau. Inicriptiones Latinae. 23

354 Caput VI.

I Ti. Claudius Diadumenus et | Censor dec." Spiculi, | heredes eius, ex
collegio Germanorum.

Romae in laniculo (VI 8802. 8803, descripsit Forcella). — 1) Hic situs est.
— 2) Decuria. — 3) Ex collegio Germanorum.

1731 Ti. Claudio | Aug. lib. Ducto | dec. Germinorum, | vix. an. XXX,
posuit Luria | Paezusa coniugi suo et sibi.

Romae, exstabat in ecclesia S. Caeciliae (FI88H saepius descripta saec.XF.XVI).

1732 Ti. Claudius divi Claudi lib. Actius, | honoratus', curator Ger-
manorum, | et aedituusDianae Cornif.^ coUegio magno^ | trib.^ divae Augustae
triclam cum cohimnis | et mensis et maceria s. p. d. d.

Romae rep. in columbario libertojmm et servorum Liviae ad viam yippiam,
nunc Parisiis (FI 4.WS vidit Henzen). — 1) Idem Actius i?iter honoratos (collegii
magni ut puto) memoratur FI 20216 (ubi pro Gurge . . scrib. cur. Ge[rm.]). —
2) De Diana Comificiana cf. Lanciani bull. com. 1891 p. 2H seq. — 3) Cf. supra
N. 1S0S not. S. — 4) Tribunorum.

1733 Carnius Ti. Caesaris ] Aug. 1. A cubiculo, | vixit annis XXXII.
Romae, nunc NeapoU (VI 4512 vidit Mommsen).

1734 Ti. Claudio Aug. 1. | Quir. Alcibiadi, qu[e fuit] \ praegustator
et a c[M]|biculo Neronis, luha ] ReguHna ex testamen[ro] | eius fecit.

Prope Tarracinam (X 6524 bis descripta saec. XVIII).

1735 dis manibus | Ti. Claudio Neronis | Augusti 1. Hicelo* | cubi-
clario, | vix. ann. XXXX.

Romae (VI 8785 contulit Kaibel). — 1) /. e. Icelo.

1736 Ti. Claudius | Eutomus, Partheni | Aug. hberti | a quibiclo*
(sic) libertus, | fecit Carithe (sic) bene | merenti suae | carissimae, vixit |
annis XVIII.

Romae (VI 8761 descripsit C. L. Visconti). — 1) Fortasse hic est Parthenivs
Domitiani cubicularius qui eum interfecit (Mommsen).

1737 M. Aureh Clejandri a cubi|culo Aug. n.

Signaculum aeneum Mediolani apud Hamilcarem Anconam, in agro Romano
rep. (Gatti bull. com. 1887 p. 525). — Pertinet, ut vidit Gatti, ad Cleandrum Com-
modi cubicularium (vit. Comm. 6, 5) et postea praefectum praetorii.

1738 M. Aureho Augg. lib. Proseneti | a cubiculo Aug.^ | proc.
thesaurorum, | proc. patrimoni, proc. | munerum*, proc. vinorum | ordi-
nato a divo Commodo | in kastrense^ patrono piissimo, | hberti bene
merenti | sarcophagum de suo | adornaverunt. (In latere) Prosenes receptus

ad deum" V non. . . . ias S nia" Praesente et Extricato IV \ regre-

diens iu urbe ab expeditionibus. Scripsit Ampehus lib.

Prope Romam rep. ad viam Labicanam, sarcophagus magnus (VI 8498 viderunt
Henzen et de Rossi). Enarravit Friedldnder Sitteng. I^ p. 196. — l) A cubiculo vide-
tur fuisse Prosenes Caracallae cum mortuus est, a. 217 (cf. not. 6). — 2) Cf, supra

Tituli ministrorum domus Angustae condicionis libertinae et servilis. 355

IV. 1S67 not. 1. — 3) Cf. Hirschfeld ap. Friedlander l. c. — 4) Chrittianam fidem
professus erat Prosenes , cf. de fiossi inser. chr. I p. 9. — 5) Fidetur periisse in-
dicatio loci quo defunctus est Prosenes (S[ame in Cephallejnia proposuit Mommsen),
— 6) Consules fuerunt a. 217.

1739 Felix Agrippaes | cubicularius | et Chiae coiugi eius, | oUas II.
Romae rep. ad viam Appiam, nune Panormi (Fl 3679 cidit Mommsen).

1740 [qui et] Ceionius et Aelius vocitatus est, L. Cae-

saris fuil a cubiculo et divi Veri imp. nutr[i/or*, j a divo Antonino Pio
equo jmblico^ et sacjerdotio Caeniniensi, item pontif. min.' exornatus, ab
eodera proc. ad silic. et praef. vehicul. factus, et ab imp. Antonino ] [Aug.
et divo Vero cura copiarum exercit]us,* ei iniunct., basta pura et vexillo
et corona murali donatus, proc. summarum rat., cum Ceionia Laena uxore
sua hic situs.

In agro Romano rep., servatur Frascati (VI 1598 vidit Henzeri). — 1) Teste
vita Feri c. 2, 8 cum Ferus educatorem habuerit Nicomedem, huic hunc titulum
attribuit Henzen. — 2) Cum reliqua munera in hoc titulo memorata paene omnia
sint equestria, probabiliter Henzenus posuit, Nicomedem, tive quo alio fuit nomine,
in eum ordinem adlectum esse. — 3) Pontificatu minore. — 4) Supplevit Momvuen.

1741 M. Livius Augustae | 1. Amarantus | supra cubuciarios.
Romae (FI 8766 descripta saec. XFI).

1742 diis manibus | Helio | Actes Aug. L* | liberto, | a cubiculo.
Romae (FI S760, descripta saec. XFII). — 1) De Acte Augusti liberta cf. Tac.

ann. 15, 12. 46. 14, 2; Suet. Ner. 28. SO. Servi et libsrti eius non raro reperiun-
tur in litulis urbanis (cf. C. VI L c).

1743 C. lulius divi | Aug. 1. Felix | Ivatianus' decurio | cubiclarius.
Romae ad viam Appiam (VI 3747). In eadem tabula extat titubu aliorum

Ubertorum Augusti. — 1) Cf. lubatianus VI 9046.

1744 dis manibus sacrum. ] Claudiae Ti. f. Euresis, pia vix. | ann.
XVII, Valentinus ex | numero cubiculariorum Aug.*, | fecit uxori carissimae
et ob I meritis, quod se secuta esset | in provincia Africa. H. s. e.

Carthagine rep. in eodem sepulereto in quo N. 15S0 (VIII S. 12657). —
t) Valentinum in Africam venuse cum Hadriano coniecit Mommsen.

1745 d. m. I M. Aurelio Aug. lib. | Onesimo cubicul. stat. I', | M.
Aurelius Dionysius | patrono pientissimo | et bene merenti fec. | Ossua
posita sunt | VI idus Noemb. Crispijno et Aeliano cos.*, | ara XV kal.
lanuar. | isdem cos.

Romae (VI 8775, vidit Henzen). — 1) Stationis primae. — 2) A. 187.

1746 d. m. I Crescenti vernae | Caesaris n., | cubiculario statlonis II,
I vixit annis XXVII | mesibus XI diebus XI.

Romae in columbario eodem in quo N. 1588 (VI 5195).

23*

356 Caput VI.

1747 . . . . et plebei collegi Concordiae Augiistianorum | iamiliae
castrensis, I Alexander Marcellianus et Encolphius | Domitianianus cubi-
culari stationis primae, d. d.

Romae, nunc Urbini (Fl 8332 vidit bormann).

1748 d. m. I P. Aeli Aug. lib. | Chrysanthi, q. f. [ a frum. cub.', \

Parthenopaeus, ab | aeg.^ et Epiterpes | colleg.^ | b. m. f.

Romae (FI 8771 vidit Henzen). — 1) Qui fuit a frumenio cubiculariorum.
— 2) Ab aegris. — 3) Collegae.

1749 M. Ulpio I Aug. 1. Stephano | ab aegris | cubuclarior. , | Ulpia
Italia I uxor b. m. fec.

Romae, olim in via Appia (VI 8770; Bull. com. 1886 p. 41 S; Roem. Mitth.
1890 p. 91).

1750

Ti.

Claudius

Aug. 1

1. Quadratus

dec» 1

lecticarior.

Britannici *,

1 vix. an. LX.

Romae

(VJ 8873 deseripsit Smetius). — 1)

Decurio.

. — 2) Claudii fiUus.

1751 Olympus Liviae Drusi Caesar.* lecticarius.

Romae in columbario rep. in quo N. 1717 seq, (Fl 4349 semel descripta
saec. XF). — 1) De Livia, Drusi Caesaris Ti. f, uxore, cf, supra N. 170, infra
N. 1732. 1828. 1843.

1752 Antiochus, luhae^ | Drusi Caesaris supra | lecticarios, fecit* |
Claudiae Cedne | coniugi suae fecit*.

Romae in columbario eodem in quo N, 1388 rep. (FJ 3198 vidit Henzen). —
1) Significatur sine dubio eadem uxor Drusi Caesaris Ti. f., quae N, 1731; huic
etiam nomen Juliae fuisse indicat Zonaras 11, 2. — 2) Fecit bis positum, errore.

1753 Philargu. lecticarus (sic) I Octaviaes* | Stephanianus^ | ossua
eius heic | sita sunt.

1754 Eros Antoniaes I minoris' lect.^

Romae rep. extra portam Salariam, cippi duo (Bull. com. 1887 p, 163), —
1) Octavia, Augusti soror, et filiarum eius natu minima fortasse nondum Druso nupta
(cf. N. 1693). — 2) pha lilterae ligatae sunt. — 3) Leclicarius.

1755 Chrysaspis' j Agripinae"'' (sic) supra veste. |1 HeUconis Narcissi
I Augustiani et Heliconidis | fiUa, vix. ann. IIL | Heliconis Agrippinae* |
vestifica, vix. ann. XXVI, | post triennium decessit eadem | die qua filia.

Romae in eddem columbario in quo N. 1388 (FJ 3206 vidit Henzen). — 1) Antea
scriptum erat Chrysippus, deinde repositum id quod legitur. — 2) Uxor Germanici.

1756 dis manibus | Coeliae Dynate | M. Ulpius Aug. lib. | Valens* a
veste imp. | privata, coniug. kariss. | sanctissimae , | cum qua vixit an.
XXXVHI I sine crimine, et sibi | et suis Ubertis | libertabusque | posteris-
que I eorum.

Romae (FJ 8330 vidit Henzen). — 1) Jdem Fale/is Traiani Ubertus a veste
posuii tituhim infra N. 1792.

Tituli ministTorum domus Angustae condicionis libertinae et servilis. 357

1757 lulia C. 1. Prima, | vixit an. XXX. || Anteros Ti. Caesaris |
cistarius a veste foren, | vixit ann. XXV.

Romae in eodem columbario in quo N. 1S88 (VI 5495 vidit Henzen).

1758 Ti. Claudio | Aug. lib. | Corintho, | a veste regia*, | Hermes lib.
I patrono suo | b. m. fecit.

Romae in aedibus privatis (Fl 8S51 bis descripta saec. XF. XFl). — 1) Cf.
Mommsen Staatsr. H p. 417 not. 4.

1759 dis manibus | Venuleia Cleopalra | fecit sibi et | Rhodano Cae-
saris vernae a veste regia etGraecuIa*, coniug. benemer. et lib. libertabus
posterisq. suorum.

Romae, nunc Bonontae (FI 8SSS vidit Zangemeister). — t) Cf. N. 1758 not. 1.

1760 Alcimus I Neronis Caesaris [ Aug. servos a | veste castrensi, |
vix. ann. XXX. | Claudia | Docile | fecit sibi et | contubernali [ suo.

In agro Praenestino (XIV 2852 bis descripta saec. XVII).

1761 d. m. I T. F.* Decembri, a veste | munda, et Sergiae Fe|Iici-
tati coniugi, Hb. | libertabusque poste|risque eorum.

Romae rep. (VI 8549 vidit Bormann). — l) Intellege: Flavio.

1762 d. m. I M. Ulpius Aug. lib. | Euphrosynus \ a veste venatoria.
Romae, nune Parisiis (VI 8555 vidit Henzen).

1763 d. m. I M. Cocceius Aug. lib. Ambrosius praepojsitus vestis albae
triuraphahsS fecit | Cocceiae ISice coniugi suae, cum qua vixit | annis
XXXXV diebus Xl.sine ulla querel. , | et RuOnus Caes. n. vern., adiutor
tabul., I fihus eorum, sibi et suis lib. libertabusq. | posterisq. eonim. H.
m. h. n. s. I In fronte p. XVI, in agro p. XXII.

Romae (VI 8546, vidervnt Henzen et Gatb'). In eodem lapid» supersunt reK-
quiae alterius tituli. — \) Cf. Mommsen Staatsr. I^ p. 441 not. 4.

1764 M. Ulpio Aug, lib, Philojtae pp,* vestis scaenicae, | Ulpia Veneria
marito | incomparabili pietate,

Hic I iacet ille situs M.* formon|sior ullo;
quod meruit vivus, | moriens quot et ipse | rogavit,
coniugi[s] sue | gratae praestitit ecce fides.
Romae (VI 8555, saepius descripta saec. XVII). — 1 ) Praeposito. — 2) Mareus.

1765 dis manibus | Ti, Claudius | dui Claiidi lib. ( [Dijptenis | vesti-
ficus Caesar. | a veste scaenica, | Claudia Lycoris | fecit coniugi suo et | sibi
et suis.

Romae (VI 8554 descripsit Huebner).

1766 d, m. I Claudiae Faustinae | filiae pientissimae | quae vix. ann.
XVI, I Ti, CI. Aug. lib. Philetus | a comment rat. vestium scaenic. et |

358 Caput VI.

gladiat., et Flavia Procula parentes, | item Fiavius Daphnus et Cl. Mar-
tialis I fratres fecerunt, et sibi lib. libertabus | suis posterisq. eorum.
Romae (FI 40089 vidit Bormann).

1767 Herculi et Sylvano ex voto, Trophimianus | Aug. lib. proc.
summi choragi | cum Chia coniuge.

Romae (VI 297 descripta saec. XVI).

1768 habe Marce, dulcis a[mma], | adiut. proc* summi chor[api]. |
Marcus piissimo patri [/iec.]

Romae (VI 10083 vidit de Rossi). — 1) Adiutor procuratoris.

1769 d. m. I Ulpiae Synoridi | Tertius Aug. lib. | tabular. | summi
choragi | coniugi | bene de se | meritae fecit.

Romae (VI 40086 vidit de Rossi).

1770 d. m. I P. AeHus Agathenier. | Aug. lib. medicus rationis
summi choragi, | fecit sibi et Aeliae lorte* ( coniugi bene merenti, et
I hbertis libertabusque suis | posterisque eorum.

Romae (VI 4008S vidit Henzen). — 1) Scr. Heorte.

1771 d. m. I Servato Caesaris n. ser. | contrascribtori rationis |
summi choragi, vixit ann. XXXIIII | mensibus VIII diebus XII, amiro 1
bene merenti, fecerunt | Fortunatus Pompeianus, Optatus | Aug. lib. adiu-
tores proc* rationis | ornamentorum, et Irenaeus | Caesaris verna adiutor
I tabulariorum, et Isidorus | Primitivi Aug. disp. vicar.* | rationis eiusdem^
et Hehus | vicarius eius*, domino bene|merenti.

Romae (VI 89S0 vidit Henzen). — 1) Procuratoris. — 2) Dispensatoris
vicarius. — 3) Intellege rationem omamentorum. — 4) Scilicet Servati.

1772 Ti. luli | Solonis. || Pinytus | Ti. Caesaris | Aug. ser. matr.* d
supelectile.

Romae in eodem columbario in quo N. 4S88 (V1SSS8 vidit Henzen). — 1) Matrit
(expectaveris maternus^.

1773 luha Gemella | Isidori, | v. a. XXV. J Aibanus Caesar. a supelect.
I de domu | Tiberiana, v. a. XLV.

Romae (VI 86Si vidit Dressel).

1774 (protome Solis) Eumolpus Caesaris | a supellectile domus | auriae
(sic) et Claudia Pallas f.* | Soli et Lunae donum posuerunt.

Romae nunc Florentiae (VI 5749 vidit Henzen). — 1) Filia.

1775 d. m. I Ti. Claudius Thallus | praepositus velariorum | domus
Augustianae, | fec. sibi et fihs suis, I. 1. | post. eorum.

Romae (VI 8649 aliquoties descripta saec. XV — XVII).

Tituli ministroi um domus Augustae coudicionis libertinae et servilis. 359

1776 C. lulio Chrysanto | (et P. Aelius Aug. lib. Eutychus, prae-
positus velaris ] caslrensibus, fecit et sibi et suis posterisque eorum).'

C. luUo Chrysanto | aedituo collegi taberna|clarioriorum (sic) donatjum
sibi iocum quem petit ar^ Trophimo inmune, quem iussit sa' pecunia |
facere sibi et fieis'* suis ] et coniugi.

Romae in eodem columbario in quo IV. 1388, in aedicula quadam (FI S185
vidit Henzen). — 1) Verba uncis inclusa aetate posteriore incisa sunt. — 2) In-
teltege: ab, 3) sua, 4) filieis.

1777 ex domo Caesarum | Hbertor. et servor. | quod est collegi |
tabernaclariorum.

Romae rep. ut videtur ad viam Appiam, fortasse ibi ubi JS. 117, nunc Bono-
niae (VI 90S3 cf. Bormann arch. ep. Mitth. 45, 1890 p. 110; similis est tituhu
VI 90S3 ").

1778 C. luUus dlvi Aug. 1. | Cozmus (sic) speclaria.' | Agrippianus,
hic situs est. | C. luUus Cosmi 1. { Sabinus.

Romae in eodem columbario in quo N. 1S88 (VI S202 vidit Henzen). —
l) Eiusdem Cosini speculariarii est titulus eodem loco extans VI S203.

1779 dis manib. | Ti. Claudius Epictetus praeposit[Ms] | speclariarior.
domus Palatinar., | et Claudia Aphrosia coiunx eius, | Claudio Servando
fil. fecerunt, vixit ann. XVII mens. III, | item Ub. Ubertabusq. posterisq.
[eorMm]. ] Quod si desierint, tum discentibus speclariaris [rfowMs] | Pala-
tinarum.*

Romae (VI 86S9 vidit Henzen, in parte aversa extat titulus sepulcralis aliorum
hominum). — 1) Voluit dicere Epictetus, si aliquando nulli essent ex sua domo, tum
tepulcrum pertinere debere ad discentes eius coetus cui ipse praepositus fuerat.

1780 d. m. I Falanx | vixit an. XX, | Araps' | Caesar. n. ser. | ex
pecuUaris | lampadaris | fratri b. m. | fecit.

Romae (VI 8868 vidit Henzen). — 1) Idem Araps posuit coniugi Utulum,
VI 8869.

1781 Amoenus ] MessalUnae | Ti. Claudi Caesaris | ab ornamentis.
Romae rep., est Pisauri (VI 8952 vidit Bormann).

1782 d. m. I T. Fl. Aug. Ub. | Parthenopaei | Poppeani, eunuchi j
ab ornamentis, | vix. ann. LXXV, | T. Fl. Nicephorus | lib. patrono sanc|-
tissimo et pientis. | benemereuti | fecit.

Romae in museo Vaticano (VI 89S4).

1783 d. m. I Chrysaori Aug. lib., adiutori j a commentaris ornamen-
torum, I fiUo piissimo, qui vixit ann. XXVII | m. VIIII, fecerunt | Cl. ApeUes
et Ci. Primitiva parent. | et sibi. | In f. p. X, in ag. p. VIIII.

Romae (VI 89S1 vidit Burmann).

1784 lunoni* | Dorcadis | luiiae Augustae | vernae Caprensis* | orna-
tricis, I Lycastus conUbertus | rogator, coniugi ) carissimae sibi.

360 Caput VI.

liomae (VI 8938 vidit Henzen). — 1) Tilulos sepulcrales dedicatos lunonibus
mulierum defunctarum infra dabimus plures. — 2) Inlellegenda nala Capreis in
familia Augusta.

1785 Pamphila j ornatrix | Antoniaes, j have.
Romae extra porlam Salariam (Bull. com. 4888 p. 57).

1786 Paezusae, Octaviae | Caesaris Augusti f.' ( ornatrici, | vix. ann.
XVIII. II Philetus, Octaviae j Caesaris Augusti f.^ j ab argento, fecit con-
tubernali suae | carissimae et sibi.

Ro7nae in columbario quodam ad portam Latinam (VI SS39 vidit Henzen). —
1) Caesaris Jugusti (scilicet Clavdii, cf. supra N. 977 not. 1) fitiae.

1786* d. m. I Telesphoridi j vix an. XXV m. III d. XI, j Domitiae |
Domitiani | ornatrici, j Theopompus | coniugi suae.
Romae (VI 8959 vidit Henzen).

1787 Secunda C. Corneli | Elenchi liberta, | coniux Epigoni, Cae-
saris | Aug. sutoris, decessit ann. XX, | L. Munatio Planco C. SiUo cos.*
j} Antia Sex. I. | Arescusa, | vix. a. LX.

Romae (VI 9030 descr. Smetius). — 1) ^. 13 p. Chr.

1788 Extricata | Octaviae Aug. f.' | sarcinatrix, | v. a. XX.

Romae sine dubio rep., nunc in Anglia loco dicto H^^arvoick Castle (VI 9037).
— 1) Cf. N. 1786 not. i.

1789 Celadio Ti. Caesaris Aug. [ ser. unctor Germanician. | Pudens
Ti. Caesaris Aug. | pedisequs.

Romae in eodevi columbario in quo N. 1786 (VI 5340 vidit Henzen).

1790 Chiae | Antoniae Drusi | unctric.
Romae (VI 9097 vidit Henzen).

1791 dls mSn. | T. Flavio Aug. lib. | Philomuso dec. j unctorum,
vixit ann. | LXXI, Hermes hb. palrono j b. m.

In agro Romano prope Marino oppidum (VI 9095 bis descripta saec, XVII).

1792 M. Ulpio Aug. lib. j Phaedimo* divi Traiani Aug. a potione |
item a laguna et tricliniarch., | lictori proximo et a comment. | beneficiorum,
vixit ann. XXVIII, | abscessit Selinunte pri. idus Augus. | Nigro et Apro-
niano cos.^ | reUquiae treiectae^ eius | III nonas Febr. ex permissu | col-
legii pontific. piaculo facto | CatuUino et Apro cos.*; | dulcissimae memoriae
eius I Valens Aug. lib. Phaedimianus | a veste" ben. mer. fecit.

Romae, basis in qua eadem inscriptio bis exarata erat (VI 1884 vidit Henzen).
— 1) Idem uni ex libertis posuit titulum III 575. — 2) D. 1S Aug. 117. His ipsis
diebus (paullo ante d. 15 Aug.) , eo ipso loco, SeUnunte in Cilicia, mortuus est
Traianus (vit, Hadr. 4, 7, Dio 68, 55), cuius et vitae et mortis comitem fuisse
Pkaedimum apparet. — 3) De translatione cadaveris ex permissu pontificum cf.
Marquardt Staatsverw. III ^ p. 510. — 4) A. 150. — 5) Cf svpra N. 1756.

y

Tituli ministroram domus Augustae condicionis libertinae et servilis. 361

1793 tl. m. ( Galeriae Claudiae | quae vix. ap. XVII | p. m.', | Gale-
rius I Anthophorus [ Aug.' lib., adiutor | a lagona, Hb.^ et | coniugi b. m.,
et sibi I posterisque suis.

Rornae (FI 8866 vidit Bormann). — 1) Plus minus. — 2) Augvstae, sciHcet
Faustinae senioris. — 3) Libertae.

1794 d. \m.] I Erasinus Caes. | n. ser. adiutor a | vinis, Claudiae |
Phiale coiugi su|ae benemerenti | fecit.

Romae (H 5062. 9092 vidit Henzen).

1795 Genio | Coeti Herodian.' | praegustator. | divii (sic) Augusti, |
idem postea viiicus in | hortis Sallustianis, | decessit non. Augustis | M.
Cocceio Nerva j C. Vibio Rufino | cos.^ | lulia Prima patrono suo.

Romae (FI 9003 aliquoties deseripta saec. XFjXFI). — 1) Coetus hic Herodis
aUcuius vel servus fuit antea quam Augusti esset, aut alumnus. — 2) Consules
hi fasces ceperunt non multum ante p. Ch. 43 kalendis luliis (cf. Uo. Korrespon-
denzblatt der IFestdeuUchen Zeitsehr. 7, 1888 p. 38).

1796 dis manibus | Ti. Claudi Aug. lib. | Zosimi procurat. | prae-
gustatorum, | Claudia Entole coniunx | viro benemerenti | et Claudia Eustachys
filia I patri pientissimo.

Romae, nunc Florentiae (FI 900S vidit Henzen).

1797 dis manibus \ Chrysaori Aug. lib. praegustatori, ( benemerenti,
( coUegium | praegustatorum | fecit; curavit | Eridanus Aug. lib. | procurator.

Ro7nae (FI 9004 vidit de Rossi).

1798 T. Aelius Aug. lib. Primitivus | archimagirus et ( Aelia Aug.
lib. Tyche coniunx j fecerunt sibi et suis, lib. libertabusq.' | posterisque
eorum. ( Custodia monimenti inhabitandi ne quis interjdicere vellit. Quod
si nemo de hac memoria nostra ( extiterit, pertinere debebit ad collegium
cocorum ( Aug. n., quod consistit in Palatio. Quod neque donari [ neque
veniri (sic) promittiraus. Quodsi quis contra ( legera s. s. fecerit, dare
debebit corpori, qui sunt ( in hac stationem, -ttS- L. m. n.'

Romae rep. extra portam Appiam, nunc in museo Faticano (Fl 7458 vidit
Henzen). Similis est titulus alter eiusdem Primitivi archimagiri, item repertus extra
portam Appiam, nunc in aedibus Lateranensibus (FI 8750). — 1) In titulo FI
8730 pro his verbis (inde a Aelia Aug. lib. Tyclie) erasis substituta sunt haec: fecit
Aelia Tyche et sibi et Aeliae Tyrannidi coniugi et liberlis libertabusq. meis vel Aeliae
Tyrannidis. — 2) In titulo FI 8750 clausula haec ita legilur: si adversus ea quis
fecerit, poenae nomine feret arcae cocorum -ftS- L. m. n., ate (sic) ex usuris eorum
celebretur suo quoq. anno.

1799 Zethus Marcellae ( minoris' cocus.

Romae (FI 8755 vidit Henzen). — \) Est altera filiarum Oclaviae at C. Claudii
Marcelli, de quibus cf. C. FI p. 909.

362 Caput VI.

1800 d. m. 1 M. Aurelius Aug. lib. Bil[AMs] | praeposilus cocorum
[se] I vivo sibi et Aureli Herm ....

Romae (FI 87S2 descr. Herzog).

1801 d. m. I Calpurnie | Soteriae, | Telesphor. | Aug. lib., qui | praes.
pisto[r.]', I fecit coniugi | suae.

Romae (VI 8998 descr. Zangenieister). — 1) Qui praeest pistoribus.

1802 Diocles I Ti. Caesaris ministr. | Germanicianus | natione Gallo-
grae[c.], vixit ann. XXXV.

Romae in eodem sepulcro in quo iV. i?^? seg. (Fl ASSi semel descripta
saec. XF).

1803 dis manibus [ Aiypi imp. | Aug. ser. | ministratoris | vernae, |
Spendon et Hermes emptici | de suo fecerunt, | vix. an. XXUH.

Romae (FI 8919 vidit Henzen).

1804 d. m. s. I Paris imp. Domitiani [ Aug. Germanici ser. | mini-
strator, sibi et | Claudiae Agathetyche | coniugi bene merenti, | quae vix.
annis XXI.

Romae (FI 8921 vidit Henzen).

1805 T. Flavio Aug. Ub. | Onesimo ministrat. | dec. UH | dec.
Favoris', | T. Flavius VitaHanus | patri optimo.

Romae, nunc in Anglia (FI 891S descripsit Michaelis). — 1) Ministratori
decurid quartd, decurid Favoris.

1806 d. m. I Onesimo Caes. n. ser. minister. ( dec. VI , b. m. |
coniugi Rustia | Lais fecit.

Romae (Bull. com. 1887 p. 255).

1807 d. m. j T. Aeho Euprepeti | Aug. Ub., decurioni | ministratorum,
J Aelia Nice cojiugi bene merenjti, cum quo vixit | annis XXX sine | uUa
querella.

Romae (FI 8914 vidit Henzen).

1808 d. m. I Claudiae | Tyche | coniugi optimae, | Chrysaon Caes. |
n. ser. | a frumento minisjtratorum.

Romae (FI 8924- vidit Henzen).

1809 d. m. I Alcimo Caes. | n. ser. structori, | Ingenus (sic) Caes. |
n. ser. a cura | amicorum, | fratri b. m. fec. | In fr. p. VI in agr. p. VI.

Romae (FI 879S descr. Detlefsen).

1810 Ti. Cl. Augustor. 1. et | structori Domnioni', | Antonia Asia
fratri | carissimo benemerehti, | vix. an. XXIII m. II d. X, fecit | et sibi,
libertis hbertabus | posterisq. eorum.

Romae (FI 9047 vidit Kiessling). — 1) Nescio num idem Ti. Claudius Domnio
sit FI 2180.

Tituli minlstroruiu domus Augustae condlciouis libertiaae et servilis 363

1811 dis maDib. | Gamus Aug. 1. praep. auri j escari, fecit sibi et
I Flaviae Tyche coniugi | bene merenti, et libertis | libertabusque suis
posterisque ] eorum, et [ Felici Caes. n. vernae posterisque, | et P. Aelio
Aug. 1. Constanti filio.

Romae, nunc Florentiae (VI 8752 vidit Henzen).

1812 d. m. 1 M. Ulpius Aug. lib.

1 Hierax | pra6positus auri | potori

1 Ca6saris n., | fecit.

Romae (Fl 8735 vidit Gatti).

1813 d. m, I Britiae* Communi fecit | Brittia Moschis optimae | parenti
bene de se meritae, et ( Gemello Aug. lib. praeposito argen|ti potori,
coiugi optimo indulgentissilmo, et sibi et suis, hbertis libertabusque j posteris-
que eorum.

Romae (FI 8729 descr. Smetivs aliique). — 1) Sic apographa pleraque.

1814 d. m. s. I Philetaero | Aug. hb. praeposit. | ab auro gemmato,
I luha Hieria | Anthi filia | coniugi b. m. fec, | et sibi, in suo, item |
lib. Ubertabusq. | posterisq. eorum (In latere) hic locus | consacratus habet
altum p. XIUS suptus.

Romae (VI 8734 aliquoties descripta saeculis superioribus),

1815 d. m. I M. Ulpius Aug. lib. | Urbanus adiutor | ab auro gem-
mato, I fecit sibi et ] Ulpiae Pithusae | coniugi suae et | Ubertis hbertabusq.
I suis posterisq. eorum.

Romae (Bull. com. 1884 p. 46).

1816 d. m. s. I T. Aehus Augustorum hb. Ajmemptus ab argeDto
scaenijco, fecit se vivo et Pomponiae | Cleopatrae coniugi suae, et T. Ae|ho
Aug. hb. Niceti fratri suo, et 1 hb. hbertabusq. posterisq. eo|rum, et Ulpio
Alypo suo.

Romae, nunc Neapoli (FI 8751 vidit Mommsen).

1817 Secundio Ti. | Aug. ad argentu.

Romae ad viam Appiam rep. (FI 5746 vidit Henzen).

1818 Anthus Aug. | a Corinthis, | sibi el suis.
Surrenti (X 642 vidit Mommsen).

1819 Fronto Caesaris | Aug. pedisequs (sic)^ \ vix. ann. XL.

Senae Gallicae, origine urbana (FI 899S vidit Mommsen).

1820 d. m. s. I Fehx Aug. ser., Spicae | f., pediseq.', pius vix. | an.
LXX, h. s. e.

Carthagine rep. in eodem sepulcro in quo N. 1SS0, nunc Parisiis (VIII S. 1264S
vidit A. Schoene). — 1) Praeterea aliorum multorum pedisequorum, Caesaris ser-
vorum, tituli ex eodem sepulcro prodierunt. Cf. Mommsen eph. ep. 5 p. 41S, C.
VIII p. 1557 qui pedisequos hos putat fmsse proeuratoris tabularii Carthaginientis.

364 Caput VI.

1821 Diogneto Ti. Aug. ser. | Alypiano, qui praefuit | pedisequis,
Thyrsus vicar. | f . d. s.

Romae extra portam Snlariam rep., uma (Gatti bull. com. 1886 p. 352).

1822 d. m. I Aur. Hilaro Aug. lib. | praep. p. pedisic^ | Fortunius
et I Alexander et | Hermes liberti | comparaverunt | sarcofagum pa|trono
dignissimo.

Genuae, quo fortasse adlata est ex urbe Roma, arca (V 775/ vidii Mommsen).
— 1) Praeposito puerorum pedisicorum,

1823 d. m. I Eulyches Cae. n. s.' pedisequ. | stationi casstrese (sic),
fec. I matri pientissimae, et | Faustus colleg. aeius (*tc), | fecerunt sibi
utriusque | suorum et posterisque (sic) \ eorum.

Romae (Fl 8325 vidit Henzen). — 1) Caesaris noslri servus.

1824 Genio imp. Caesaris | Nervae Traiani Oplimi | Aug. Germanici
Dacici, | Corinthus Caesaris | n. Mettianus, | pedisecus rationis | [wojZjup-
tuariae, collegio | d. d.

Romae, nunc Neapoli (Fl 2S2 vidit Mommsen).

1825 Halotus I ex paedogogio Caesaris, v. a. XH. | Phlegon | ex
paedagogio Caesaris, v. a. XHX.

Romae (VI 8963 vidit Henzen).

1826 d. m. Philagrypno | Aug. vern. ex kap. | Africaes', qui vix (
ann. XXH mens. VHI | dieb. XXV, Hehodo|rus unctor ad | kaput Africaes*
I benemerenti | fecit.

Aquileiae (F 1059 vidit Mommsen). — 1) Cf. N. 1852 not. 1.

1827 Q. Lollio Philargyro | paedagogo suo, Euenus | Ti. Caesaris
Augusti et I luhae Augustae servos. | Euenus ollam et locum dedit.

Romae (Vl 8989 semei descripta saec. XVIIl).

1828 M. Livius I Augustae hb. Prytanis, | Liviae Drusi* paedag.
Romae (Notizie 1890 p. 8). — 1) Cf N. 1731.

1829 Ti. Claudio Aug. l. Eutycho | paedag. puerorum, | Ti. Claudius
Aug. I. Eunetes | fratri suo, et T. Flavius Aug. 1. | Venustus, ab auro
potorio, I paedagogo suo fecerunt.

Romae (FI 8969 vidit Henzen).

1830 d. m. I Onesati Caes. | n. ser., paedago|go puerorum, | fecit
Annia | Stratonice j coniugi b. m. || d. m. | T. F. Hermes | Aug. lib. |
a superlecti|Ie p. Cae. n.*, | f. Fortunata | lib. pat. b. m.

Feronae, quo venit sine dubio ex urbe Roma (FI 8975 vidit Mommsen). —
1) Puerorum Caesaris nostri.

V

Tituli nunistrorum domus Augustae condicionis libertinae et servilis. 365

1831 d. m. I T. Flavio Aug. lib. Ganymedi | paedagogo puerorum |
Caes. n., fec. Ulpia Helpis | coniugi optimo b. m. , et | lib. libertabus-
que suis.

Romae (Fl 8970 descr. Smetius).

1832 d. m. I P. Aelius Aug. lib. | Lycus paedagog. | puerorum a

caput 1 Africas (sic) ' | . . .

Romae (FI 8985 aliquoties descripta saec. Xf^jXFI). — 1) Caput Africae locus
fuit regionis secundae urbis Romae. Ex hoc aliisque titulis, inter quos eminet VI
10S2 dedicatus Antonijio Severi filio a. 498, apparet eo loco fuisse paedagogium
puerorum Caesaris. Cf. Gatti ann. inst. arch. i88S p. 492 seq.

1833 d. m. I T. Flavio | Aniceto subjpedagogo | puerorum | Caes.
n., V. a. LX.

Romae (FI 8976 vidit Henzen).

1834 dis manibus | Pieri Aug. 1. praec. j puerr.^ Caesaris n., | Flavia
Nice coniunx | b. m. titulum cum valvis | aeneis d. s. p.*, permissu Hermae^
I Aug. 1. a cub. Domitiae Aug.

Romae (f^I 8978 vidit Henzen). — 1) Nota geminatam litteram ultimam,
pluralis significandi causa; id quod vix UTnquam ante Hadrianum reperitur. —
2) De suu posuit. — 3) Cf. i\. 4347.

1835 d. m. s. I Fortunatus { Caes. n. ser. pae|dagogus, pius, | vix.
annis XCV | h. s. e.

Carthagine in eodem sepulcreto in quo N. 4SS0, nunc Parisiis (VIII S. 42649
vidit Schoene). Nota hunc paedagogum in familia Carthaginiensi imperatoris non
libertum fuisse, sed mansisse servum.

1836 s Aug. lib. Narcissus

natione Parthus, paedagogus

[j3uero]rum imp. et papas^ Galeriae
\Aug. /ifterjtae Lysistrates^ concubinae
divi Pii

torium fundi Paeligniani

. . . [ve/ujstate dilapsum a solo impensa

[sua r]estituit
.... [mjaceriam a fundamentis exstru-
\ctam\ circumdedit.
Prope Romam rep. (VI 8972 vidit de Rossi). — 1) Cf. Zacher et Buecheler
mus. Rhen. 4S, 4890 p. S38. 340. — 2) Lysistrate liberta fuit Anniae Galeriae Fau-
ttinae, uxoris imp. Pii.

1837 C. Papius Asclepiades, | Papia Erotis 1. | lulia lucunda nu-
trix I Drusi et Drusillae.'

Romae rep. in eodem columbario in quo N. 4S88 (VI S204 vidit Henzen). —
1) Intellegitur Drusus Germanici filius cum Drusilta sorore.

366 Caput VI.

1838 Valeria Hilaria | nutrix | Octaviae Caesaris Augusti*, | hic re-
quiescit cum j Ti. Claudio Fructo viro | suo carissimo. ] Ti. Claudius Pri-
mus et Ti. Claudius Aster | bene merentibus fecerunt.

Romae (Fl 89i3 vidit Henzen). — 1) Caesaris Augusti, seilicet uxoris: de
Caesaris Augusti vocabulis nude de Nerone usurpatis cf. supra N. 977 not. 1.

1839 Tatia Baucyl[?s' nu\-
trix septem lib . . .
divi VespasiaD[j] ...

Flaviae Domitil

Vespasiani neptis a . .

ius beneficio hoc sephulcru[m]

meis libertis libertabus po[s/ertsgMe eorum].
Rojjiae {VI 8942 vidit Benzen). — 1) Eadem mulier memoratur fnscr. Gr,
Sicil. ItaL 48S4. — 2) Apparet fines singulorum versuum periisse; in integro lapide
haec fere fuisse putat Mommsenus: [wMJlrix septem \\h[erorum pronepotum] divi
Vespa8ian[j, filiorum Fl. Clementis et] Flaviae Domilil[Zae uxoris eius, divt\ Vespa-
siani neptls, z[ccepto loco e]ius beneficio hoc sephulcru[m feci] meis cet.

1840 Antoniae Aug. 1.* ] Thallusae | opstetric.

Romae (VI 8947 vidit Henzen). — 1) Aug2istae, sc. Antoniae (cf. supra
N. 449 not. 1), libertae.

1841 Cosmiae | C. Stertini Xenophontis | medici Augusti*, | vix. ann.
XVIIII, I Blastus conservos d. s. et | luliae | Thymele | matri.

Romae (VI 8903 vidit Henzen). — 1) Hic est, ut monuit Hirschfeld, Xenophon
medicus Claudii qui eum veneno interemisse dicebatur (Tac. ann. 42, 61. 67);
cf. Plinius h. n. 29, 7. Eidem in insula Co positus est hic Utulus (reper-
tus a. 4873): [raiov SzsqtIviov] ''HQaxXslxov vlov, KoQVTj\Xla., Aevocptovxa
rov I (xQX^^arQbv rdiv d-stov 2e\^aar^v , xal inl r(5v '^Ekkij'vix(5v dnoxQifxdrwv,
X£i\XiaQxrioavra xal enuQxov \ yeyovora rwv dQXiT£xr6\v(ov, xal Tt/xai)^£vra iv
Tw I BQsravvcov &Qiafi^(p Gr£[(p]d[v(p] \ XQvai(p xal doQari, Sdjulov vlbv], | (p[iko-
veQ(i)v]a, (piXoxalaaQa, (piko\[a]£^aarov, (piXoQ(a(iaiov, (piX\6narQiv, eveQyhrjv r^g
narQi\[6]og, dQxi£Q£Oi r<5v d-£(ov xal i£Q£a [did \ ^[\ov rdov S^^aazdiv xal 'AaxXa-
niov \, 'Yyiag xal 'Hmovijg, i£Qorafx[i£]v\ovrog xrX. (bull. de corr. hellenique 4884
p. 473): cf. tituli alii ad eundem familiamque eius spectantes l. c. p. 469 seq.
Ad eundem spectat fistula aquaria urbana, Rull. com. 4886 p. 404.

1842 L. Arruntio | Semproniano | Asclepiadi | imp. Domitiani | me-
dico, t. f. i.* I In fronte p. XX, in agr. p. XX.

Romae (VI 8893 ad exemplum Sirmondi). — 1) Testamento fieri iussit.

1843 Cyrus 1 Liviae Drusi Caes.' | medicus.

Florentiae, quo venit sine dubio ex urbe Roma (VI 8899). — \) Cf. supra N. 4734.

1844 Eleutheris | Liviae 1. 1| M. Livius | Liviae 1. | Orestes supra med.
Roma rep. ad viam Appiam in columbario libertorum et servorum Liviae

(VI 8982 vidit Henzen).

y

Titnli ministrorum domus Augustae condicionis libertinae et servilis. 367

1845 d. m. I T. Fl. Paederoti | Aug. lib. Alcimiano, \ superposito
mediconim ex ratione | patrimoni, Laitonia | Festa coniugi bene | merenti
sibique, | suis posterisque | eorum fecit.

Romae (FI 8S0-i ter deseripta saec. XFI).

1846 dis manibus \ Claudiae Eutycbiae | coniugi sanctissim. | bene
merenti, ] et Q. Domitio Helici, Ti. Claudius | Aug. 1. Hymenaeus medicus |
a bybliothecis, et Domitia Pannychis | sibi et suis posterisque eorum.

Romae (FI 8907 descr. Smetius aliique).

1847 [rji. luHus Latinus, | . . luli Leonidae f., | [pjraeceptoris Cae-
saru[m] *, j trib. mil. leg. IIII Scythic, | [vixit a]nn. XXXVII | . . .

Originis urbanae, est Urbini (FI 5919 vidil Bormann). — 1) Fortasse Ne-
ronis ei Drusi Caesarum, nam civitatem habuit, ut apparet ex praenomine filii, per
Tiberium.

1848 Pudens M. Lepidi 1., grammaticus

Procurator eram Lepidae' moresq. regebam;
dum visi, mansit Caesaris illa nurus.
Philologus* discipulus.

Romae rep. ad viam Appiam, postea Bergomi, deinde Ficetiae (FI 9449 cf.
F S92* aliquoties deseripta saeculis superioribus). — 1) Est Aemilia Lepida, filia
M. Lepidi consulis a. p. Chr. 6, uxor Drusi Caesaris Germanici f., mori adacta
a. p. Chr. 36 (Tac. ann. 6, 40); cf. Borghesi opp. S p. 298. Titulus qui non
obscure Lepidam reprehendit, positus videtur post damnationem eius, non statim
post obitum Pudentis (Mo.). — 2) Fortasse, ut coniecit Borgkesi opp. S p. 297,
idem Philologtts qui VI 8601.

1849 d. m. I

Cl. hic iaceo Diadume[nus, arte poeta,

olim Cae|sareis floridus ofGciis. |
Quem numquam cupidae | possedit gloria famae, |

sed semper modicus rex|sit ubique tenor.
Hylle*, I pater veni; nolo movere | tumultu;
hospitium | nobis sufficit ista domus.' |
! : i ! ! ! } ! ! ! / .' | ! ! l' Cl. Fructiane | b. m. f.

Romae rep. trans Tiberim ad viam Triumphalem (Notizie 4891 p. 54). —
1) Adloquitur Hylhim filium antea defunctum, cuius titulum una cum hoc reper-
tum dabimus infra N. 1917. — 2) ScHicet sepulcrum a Diadumeno sibi et suis
extructum. — 3) Unus versus totus, et alterius duae litterae erasae.

1850 d. m. I Diadumeno* | Aug. 1. praeposit. | ordina[{]o ultro | a
divo Tito* VIII cos.S | excessit | IIII idus Seplemb. | L. Catilio Severo |
T. Aurelio Fulvo cos.''

Romae, urna, incertum quo loco urbis rep. (FI 9100 vidit Bormann), —
1) Fix idem Diadumenus qui N. 1849. — 2) Cuitu officii praepositum se divus Titus
non rogatus este iusserit, tcrivtor indieare omisit. — 3) A. 80. — 4) 10 Sept. liO.

X

368 Caput VI.

Servi et liberti publicanorum.

1851 ci.* L. 1. Agato portitor.^ soc. s.'

columnasque mag.* fi-

[li sui et s]uo Menervai d. d. 1. m.
Inter Aquileiam et Tergeste rep., est Tergeste (11462. F 705 vidit Mommsen ;
Ritschl tab. LXXI d). — 1) Casus primus genlilicii desinentis in cius. — 2) Porti-
toris vocabulum videtur postea addilum, cum primum eius loco fuerit soc. s., quarum
lilterarum reliquiae adhuc ibi cernuntur. — 3) Sociorum servus. — 4) Magisterio
(quae sequuntur supplevit Mo.). — Similis est titulus Aquileiensis V 7P2,

1852 Euhangelus | soc. XXXX ser.' | Mercurio \ v. s. 1. m.

In vico Theza prope Perpignan (XII S362). — 1) Sociorum quadragesimae
servus.

1853 Pudens soc. | pub. XL ser. | ) scr.* finib. | Cotti vovit, ] arcar.
Lugud. I s. 1. m.

Aviglianae (inter Segusionem et Taurinum), ubi fuit mansio Fines Cotti sive
Fines Quadragesimae (cf. Mommsen C. V p. 811), nunc Taurini (V 7213 vidit
Mommsen). Simul prodiit aller lapis iisdem verbis inscriptus. — 1) Sociorum
publici quadragesimae servus contrascriptor.

1854 d. m. I Victori|naes | Flamindlis, | M. Tarquini | Memoris D XL ]
Gall.' ser., vilic. | stationis Ped., | coniugi carisjsimae et de se | bene
merenti.

Borgo San Dalmazzo (prope Cuneo), ubi fuit Pedo (V 78S2 tndit Mommsen).

— 1) Conductoris quadragesimae GaUiarum (nota 3 pro conductore alibi non
reperitur).

1855 Numini Augustor. | et Genio p. p.*, Hermes [ luliorum lanulari
Capitonis | Epaphroditi' ( conductorum | p. p.' IUyrici et | ripae Thraciae j
ser. vil., posuit.

1856 I. 0. m. ( et num. Aug. n. ( et p. p.', proc. j Avianio Beljlico,
Maceio [ Caes. n. serv. ( vilicus vec|tigal. Illyri|ci^ idib. Sept. ( Mamert. et (
Rufo cos.''

Nicopoli ad Istrum rep. (III 7S1. 7S2 III S. 7434, 743S vidit Domaszewski).

— 1) Pablici portorii. — 2) Genio horum trium luliorum ab hoc ipso Herma vilico
positus est titulus supra N. 1464, uni ex eis, Capitoni, N. 146S. — 3) Apparet eo
tempore quo titulus N. 18S6 positus est, portorium Illyrici iam desiisse locari conduc-
toribus , et adTfiinistratum esse a servis Caesaris, curam agente procuratore. —
4) A. 182.

1857 d. i. M.' ( Eutyches | lulior. [ c. p. p.^ ser. 7 scr. [ stationis
Boiod.^ [ ex vik. Benigni vil. [ stat. Atrantin. ( aram cum signo ( Lunae (
ex voto posuit, j p. r. s. t.* Cla. Senili.

Hrastnig ad Savum rep. uhi fuit mansio Atrans, iam Laibach (III S121 vidit
Mommsen). — 1) Deo invicto Mithrae. — 2) Significantur sine dubio iidem lulii
conductores publici portorii qui N. 18SS. — 3) Contrascriptor stationit Boiodurensis.

Titali ministronuii domas Augustae condicionis libertinae et servilis. 369

Boiodorum situm ibi ubi hodie est Innstadt prope Passau (cf. C. III p. 690) , cum
longe distet ab eo loco ubi hic titulus repertus est, videtur Eutyches hunc titulum
dedicavisse promotus ad stationem portorii Boiodurensem , antequam eo abiret
(Mo.). — 4) Litterae obscurae (procuratore rationum summarum T. Claudio Senillo,
intellexit Mo.).

1858 Noreie | August. et | Honori stat. Atrant.', | Bellicus et | Euty-
ches 1 3 sc. stat.* | eiusdem, | ex vot.

Goritiae, quo videtur adlata esse ex eo ioco ubi tteUt N. 4837 (III S12S vidit
Mommsen). — 1) Cf. N. I8S7. — 2) Contrascriptores stationis.

1859 Isidi ( myrionymae | sacrum | Festinus | T. luli | Saturnini '
[c.] p. p. I ser. ar[A'.]' posuit, | Fortunatus | eiusdem ser. 1 s.^ | faciundum \
curavit.

In valle Eisack fluminis inter Brixen et Bozen, prope Seben, ubi videntur fuisse
confinia Italiae et Raetiae {V S080 semel descripta saec. XFI). — 1) Cf. supra
N. I582I4. — 2) Conductoris publici portorii servus arkarius , 3) servus contra-
scriptor.

1860 I. 0. m., I Terrae Dac. | et Genio p. R. | et commerci, | Felix
Caes. n. se[r]. | vil. statio. Pont. Au[^.]*, | prom[of.] ex st. Mic* | ex
vi[c.]' . . .

Devae in Hungaria, ubi fuit Micia (HI ISS1. III S. 78SS vidit Hirschfeld). —
1) Filicus stationis Pontis Augusti. — 2) Promotus ex statione Miciensi (Micia nomen
loci fuit non longe a Deva titi, cf. C. III p. U02). — 3) Cf N. I8S7.

1861 Genio com|merci et nejgotiantium | Primitius | luli Procli |
cond. VIII' ser. i vil. XX.^

Brigeiione rep., est Pesth in museo (III 4288 vidit Mommsen). — 1) Con-
ductoris octo sc. publicorum Illyrici, inlellegit Mommsen, qui confert quattuor
publica Africae (N. I46S). — 2) Filictu vicesimae. Inter octo illa publica vice-
simam hereditatium fuisse consentaneum est.

1862 Felici Primioni[s] XXXX port. Asiae vilic. Mil.' se[r.]'. O^Xixi
JlQei(.U(x)vog V.01V. li Xi^ev. ^Aalag oixov. MeiXi^r.' dovX(p. TvQawig
<I>rjXixi Tov ^iofiov xat to ^ivrjinelov.

Prope Miletum (III 447 semei descripta saec. XFII veL XFIII). — 1) (^uadra-
gesimae portuum (vel: portorii) Asiae vilici Mileti. — 2) Servi vocabtilum minus
accurate positum. — 3) Intellege: xotvcovdJv (i. e. sociorum) Tsaaagaxoazijg XifiM'
Viov ^Aalaq obcov6/xov Msi).i^t(p. lasi, in eadem ora in qua sita est Miletus, re-
pertus est titulus hic: IJovXxeQ xoivtovwv Xif/£V(ov lAalag oixovofiog iv 'laacu
(Bfuseum Smym. 1876/8 p. 49 n. 286).

1863 Barnaeus soc. Salama socior. Sabbioni soc.

vices. liber.' sibi et vicens. libertatis vicens. libertat.

fratrib.' suis v.» fec. ser., vix. ann. XXV. servo.
Capuae (X S87S vidit Mommsen). — 1) Sociorum vicesimae libertatis. —

2) Fratres videntur esse Salama et Sabbio, quorum tituii iuxla ineisi sunt. —

3) Fivus.

Dksbao, lufcripiiones Latinae. 24

370 Caput VI.

1864 d. m. I Inachus | public. XX | lib.*, Inacho j parenti | piissimo.

Romae (FI 8iSS vidit Henzen). — 1) Publici vicesimae libertatis , sc. servus.

1865 P. Vario | Sp. f.' Pastori | v. an. V, \ Varia mater et | Hyginus
XX 1. vii.^ ( pater fecer.

Reate (IX 4681 bis descripta saec. XFI). — 1) Nota filium servi iiomen gen-
tilicium traxisse a matre et dictum esse Spuri filium. — 2) Vicesimae liber'.atis vilicus
(XXI vil. vel XX 1. vii traditur).

1866 Mercurio | sac. | Donatus | pub. XX hb. | ser. vihcus | v. s.
1. 1. m.

Mogontiaci (Brambach 987 qui vidit).

1867 Q. Calpurnio Eutycho | Phtleius* pbl. XX Hb.' vicus' fecit. |
K. KaXrcovQvLo Evrvxo 0lXrjj:og eixoGTrjg eXevd^eQiag l-Kov6(iog \
i7toLr]oev. *yvr]7to arQarioTrjj^* |

Alhenis (III S. ItSl descr. Koehler et Dressel). — 1) Scr. Philetus. —
2) Publici vicesimae libertatis. — 3) Scr. vilicus. — 4) Sic lapis ; quid subsii nescio.

1868 M. Lucio' I pub. XX hb. i p. R. ark. p. H. c^ | Bennia j Venustina
I coniugi I merentissimo.

Tarracone (II 4186 saec. XFl fortasse non plus semel descripta). — 1) JSomen
corruptum. — 2) Publici vicesimae libertatis populi Romani arkarius provinciae
Hispaniae cilerioris.

1869 d. m. 1 Victori [ ark. XX hb.

1 p. H. c,

1 Quintiha | Procula

j coniugi.

Tarracone (II 4187 vidit Huebner).

1870 loc sepulturae | famihae XX lib. | reg. Transpad., | Theopom-
pus ark. | d. s. p. et Tryphonius | et Q. Sicini[«s] ....

f^eronae (F 5531 vidit Mommsen).

1871 Philonis XX hbert. | veterum pact.'

Senae Gallicae , originis sine dubio urbanae (Fl 8432 vidit Bormann). —
1) Mommsenus coniecit in vicesima libertatis exigenda non raro pactiones factas
esse de pecunia debita post tempus solvenda, iisque veteribus pactionibus curandis
Philonem praepositum fuisse.

1872 d. m. I Tironi A. Vet ti Latini ar|cario XX lib., | Erucia Prej-
pusa domijno et coni|ugi bene|merenti.

Ro7nae (FI 8435" vidit de Rossi).

1873 Onomas[f]us | socior. IIII p. Af. | vihcus summ.' | h. s. e.
Tunete, i. e. Carthagine, rep., est Mairiti (FI I1 1128 bis descripta). — l) So-

ciorum quattuor publicorum Africae (cf. supra N. 1465) vilicus summarum.

1874 Cleon salari.' soc s. Aescolapio Merre donum dedit lubens |
merito merente. ^Aov.h]7tLii) MriQQr] ava&ma ^w^ov eOTr]\o€ Klewv o
€711 TCJV aluiv xata JCQOOrayiia. (Sequitur tiiulus Punicus aliquanto
verbosior).

Tituli niiiuBtrorum domas Augustae condicionis libertinae et servilis. 371

In Sardinia prope vicum Pauli Gerrei sive S. Nicolo Gerrei rep. a. 1861, est
Taurinis, columna aenea (X 78S6, Inscr. Gr. Sieil. Ital. 608 viderunt Mommsen et
Kaibel). — 1) Inlellege: salarius.

1875 Epapra | socioru | Sisapo[n]es[iMm]* vilico. | 0. h. s. s.^ | Et
Provincia | uxor.

Capuae (X 3964 semel deseripta saec. XFIII). — 1) Ita dicilur societas pub-
licanorumqui vectigalminiariarum Sisapone in provincia Baetiea sitarum redemerant ;
cf. Plin. h. n. 55, 118. Socios hos memorat iam Cicero Phil. 2, 19, 41. Marquardt
Staatsv. II^ p. 233 not. 2. — 2) Ossa hic sita sunt.

1876 P. Apicatius P. f. Cla. Celer, | vix. ann. XXVI mens. Iffl |
diebus ffll. j Vettia 3.' liberla Er6tice | Mini^ri Atim6ti.' | C. Miniirius Ati-
m6tus procu. | sociorum mini^ridrum. | P. Apicatius P. f. Pricns (sic) \
V. a. XXVI m. IIII d. III.

Romae (FI 9634 vidit Henzen). — 1) Gaiae (i. e.: mulieris). — 2) Sc. uxor

24"

CAPVT vn.

TITYLI APPAEITOEYM BT SERYOEYM
PYBLICOEYM.

1877 C. Octavius, Octaviae ( Augusti sororis 1., | Auctus, scr. libr.' |
Viccia C. 1. Gnome uxor.

Romae (FI 8884 aliquoties descripta saec. XFI). — 1) Scriba Ubrarius.

1878 M. Ulpio Celsiano | scribe librar., ( ex decreto ( ordiDi[«].

Romae rep. in atrio Festae (Bull. com. 1884 p. 11).

1879 1.

C. Avillius Licinius Trosius curator* ( scholam de suo fecit.

2.

Bebryx Aug. 1. Drusianus*, A. Fabius Xanthus, cur.', scribis librariis
et praeconibus aed. cur.^ scholam ab inchoato refecerunt, marmoribus
ornaverunt, Victoriam Augustam et sedes aeneas et cetera ornamenta de
sua pecunia fecerunt.

3.

Bebryx Aug. 1. Drusianus*, A. Fabius Xanthus, cur.^ imagines argen-
teas deorum septem" post dedicationem scholae et mutulos cum tabella
aenea de sua pecunia dederunt.

4.

A. Fabius Xanthus, Bebryx Aug. 1. Drusiauus, cur.^, scribis librariis
et praeconibus aedil. cur.* scholam ab inchoato refecerunt, marmoribus
ornaverunt, Victoriam Augustam et sedes aeneas et cetera ornamenta
dederunt.

Romae, epistylium utrimque scriptum, rep. in foro pauUo ante annum
1S43, mox periit (VI 105 cf. HueUen Roem. Mitth. 1888 p. 2S0). Utraque frons
epistylii duos titulos habuit, altera N. 1 et 2, altera N. 5 et 4. Titulum 1 in locum
alterius tituli erasi substitutum fuisse, qui similis fuerit tituli 3, coniecit Huelsen. —
1) Curator fuit scribarum librariorum aedilium curulium, vixit sub Caracalla
(cf. N. 1880). — 2) Bebrycem et Xanthum vixisse non post Hadrianum iure coUegit
Huelsenus (l. c. p. S17) ex agnomine illius. — 3) Curatores, 4) aedilium curulium.
— 5) Dii septem, iudice Mommseno, sunt ii qui praesident diebus, Sol Luna et
reliqui.

Tituli apparitorum et senrorum pablicorum. 373

1880 . . . [p]ont\L maxim. | [t. p.] XVIP imp. III cos. UI, | C.
Aviilius Licinius | Trosius' scrib. libr. | aedil. curul., cur. IV, | devotus
Dumini | maiestatique eius.

Romae in Aventino rep. (FI 1068 vidit Henzeri). — 1) Titulum positum esse
Caracallae a. 214 perspexit Mommsen mus. Rhen. nov. ser, 6, 1848 p. 40. — 2) Idem
est qui posuit titulum N. 1879, 1. — 3) Curator itejnim.

1881 Q. Apusulenus . . [/.] | Secundus scr. a[ed.] | cur. sex primus.
I Cocceia Sp. f. Libera | coniuxs sacravit.

Romae rep. ad viam Salariam (Noiizie 1887 p. 19S).

1882 [M.] lunius M. L Menander ( scr. libr. aed. cur. princeps | et
q.* I V.2 lunia M. 1. Calliste, | lunia 0.^ 1. Sophie, vixit ann. VIII.

Romae rep, ad viam Salariam (Gatti Notizie 1886 p. 420). — 1) Scriba libra-
rius aedilium curulium princeps et (scriba) quaestorius, — 2) yiva. — 3) C/\
N. 1876 not. 1.

1883 d. m. I C. luli lusti eq. R. | scribae decur. | aedilic. mai.*, |
defuncli in prov. | Britaunia, | luL Calpurnia | lusta | patri dulciss.

Romae (FI 1845 bis descripta saec. XVII). — 1) Scribae decuriae aediliciae
maioris (significari scribam aedilium curulium eenset Mo. Staatsr. /' p. 545
not, 7).

1884 d. m. I Prastinae Frontonis | scribae aedil., diespitris.*

Sutrit rep, uma, est Romae in museo Faticano (XI 5259 vidit Bormann). —
1) Non intellegitur,

1885 T. Statilio | Messaliniano | praef. coh. II | Asturum, | scribae
tribunicio, ] scribae aedilicio.

Romae (FI 1850 ad exemplum missum Grutero ex schedis Ursini),

1886 P. Aeiio P. f. Pal. | Agathocliano | pontif. praetori Laurenti|um
Lavinatium, scrib. tribunilcio maior., scrib. q. sexsprimo, | scrib. aediL
curulium, de|curial. puUario maiori*, | praef. fabr. III, accens. velat.', |
Foroclodienses ex decr. | decur., patrono, ob merijta eius et quod primus
I ad thermas pubiicas | marmora et columnas | [rfejderit, cuius ob dedi-
cati|[onew] sportulas dec[unontbus] virit[tm divisit], (In latere) ded. VII
id. Aug. I Cn. Claudio Severo II | Ti. Cl. Pompeiano II cos.'

Prope Bracciano, ubi fuit Forum Clodii (Notisie 1889 p. 9). — 1) Cf. infra
N. 1907. — 2) Cf N. mSseq. — 3) .4, 175.

1887 L. Tarquitio | L. f. Pom. | Etrusco | Sulpiciano, | scribae quae-
stori I ex testamento | de HS XX.*

Romae (VI 1828 vidit Henzen). — \) De testertium nummum viginti milibus.

1888 dis man. | L. Pontio L. f. PaL MartiaH | L. L. Ponlii Severus
et Martiahs | filii fecerunt | parenti suo pientissim., qui fuit scriba quae-

374 Caput Vn.

storius sexs primiis, | libertis libertabusq. suis posterisq. eorum, sic | ita
ne umquam de nomine familiae nostrae | hic (sic) moniment exeat.
Romae (VI 4823 aliquoties descripta saeeulis superioribus).

1889 T. Sabidio T. f. Pal. ( Maximo scribae q. sex|prim. bis, praef.
I fabrum, pontifici', I salio, curatori | fani Herculis V.% | tribuno aquarum,
I qq.', patrono | municipii, locus | sepulturae datus | voluntate populi, |
decreto senatus [ Tiburtium.

Tibure (XIF 5674 vidit Mommsen). — 1) PonUfex fuit Tibure, quo pertinent
etiam reliqui honores. — 2) Fictoris. — 3) Quinquennali.

1890 libertorum et libertarum | M. Antoni M. f. Col. Rufi scr. q. |
principis*, et | libertorum et libertarum | Cl. Idiae optimae uxoris. ( In
fr. p. XX, in agr. p. XVI.

Romae (FI iSOS semel descripta saec. XVI exeunte). — 1) Idem munus quod
supra N. 1429 dicitur: scriba quaestorius sex primus princeps.

1891 M. Natronio | C. f. Pup. | Rustico scr. q, ( sex primo ( cur.*,
honor. | functo, ( arbitratu ( Petroniae [ Sabinae ( uxoris suae.

Romae (VI 1820 descr. Henzen aliique). — \) Cf. N. 1892, item Mo. Staatsr.
/3 p. 547.

1892 T7.

[scriba quaest]orm?, sex primus curatorura',

[cMJrator rei publicae Coranorum

sque suis fecit.

Romae ad viam Appiam rep. (Eph. ep. 4, 8S5 descr. Lanciani). In alio lapide
una reperto quae extabant verba haruspici | de LX num huc pertineant, nescio. —
1) Sex primos horum scribarum proprie dictos esse curatores apparet ex fastis eorum,
qui lapidi incisi variis temporibus reperti sunt (Roem. Milth. 1891 p. 139. 160), pro-
positi olim sine dubio in foro Romano ad aerarium (una cum nominibus scribarum
leguntur in his fastis etiam nomina eorum qui aerario praeerant). Etiam senatus
consulU, quo constitutu7n est a. u. c. 751 ut nomina scribarum publice proponeren-
tur, fragmenta nonnulla videntur superesse (cf. Mommsen Mitth. l. c. p. 1S7).

1893 Q. Papirio Q. f. Pup. Maxi^wo] ( trib. mil. leg. V Macedo[nicae],
( praef. coh. III Rracaraugust[an.J ( q. e*. in Raetia*, scrib. q. VI pr.^ m.
f.^ scrib. ( aed[j7. CM]rul. m. f.^ scr[«6.] aedil. pleb. m. f.*, scr[tb.] \ ae[dil.

ple]h. Cerial. m. [/".]* ( c benef j

[Aojnorat[o]

Rotnae (VI 1822 descr. Bonnann). — 1) Quae est. — 2) Cohors ea memora-
tur inter Raeticas infra N. 2004. — 3) Scribae quaestorio sexprimo, 4) munere
functo.

1894 d. m. ( reliquiae ( A. Pompeii Carpi scrib. libr. q. III dec'
Romae rey. (VI 1824 vidit Marinius). — 1) Scribae librarii quaestorii trium

decuriarum.

Tituli apparitorum et servorum publicorum 375

1895 L. Herenni L. f. | Ste. scr. q. ab | aerario III | dec, et liber-
teis 1 eius. | [Q.'] p. XII.

Romae (FI 1816 bis descripta). — 1) 0 tradiiur; intellege: quaquaversnm.

1896 L. Naevius L. 1. Urbanus | scr. libr. quaestorius | e tribus de-
curiis I minoribus ab aerario.' | Vixi iudicio sine iudice.* | Naevia L et 3.
1. Viola. I L. Naevius L. 1. Romanus, v. a. VIIII.

Romae rep., nunc in insula maiore Balearium (Fl 1819 descr. Huebner). —
1) Cf. Mommsen Staatsr. I^ p. 330 not. S, P p. 343 not. 7. — 2) Litibus operam
dedit, ipse sine lite (Mo. Staatsr. I^ p. 537 not. 1, I^ p. 3S2 not. S).

1897 L. Quaestorius | Cinyra | lib. librar. quaestor.*

Romae rep., nunc Havniae (F1 1826). — 1) Libertus librariorum quaestoriorum.

1898 Sex. Caecilio | Epagatho | scrib. libr. tribunicio', [ apparitori
Caesarum, | scrib. libr. q. III decur.S | viat. lllvir. et Illlvir.^ | scrib.
libr. aed. cur., | patri optimo, | Sex. Caecilius Sex. f. | Quir. Birronianus et
I M. Caecilius Sex. f. | Quir. Statianus.

Romae (F1 1808 vidit Henzen). — 1) Scribae librario tribunicio. — 2) Scribae
Ubrario quaestorio trium decuriarum. — 3) Fiatori triumvirum (sc. capitalium) et
quattuorvinim (sc. viarum curandarum).

1898* Sex. Caecilius Sex. f. Quir. Birronianus scriba librar. quaest.
III decuriarum, quinquen., p. c.', Sinues. gratissimis^ podium amphitheatri
a solo fecit.

Prope oppidum Mondragone , ibi ubi fuit Sinuessa (X 4737 servavit de Masi
auctor fidei suspectae). — 1) Patronus coloniae. — 2) Haec interpolata videntur.

1899 [L.] Marius L. lib. Doryphorus anulos aureos | consecutus a
divo Commodo', scrib. aedilic. et | tribunic, scrib. libr. aedil. curul., praeco
cos., I [prajec. quaestorius^ sacerdotal. viator augurum, | [ftc/]or curiat.,
Laurens Lavinas, fecit sibi et | . . . ae Asclepiodote coniugi, ilem libertis
j libertabusque poslerisque eorum.

Romae (FI 1847 paene integram descr. Cyriacus, particulam complures aue-
tores saec. XFI). — 1) De iure anulorum aureorum (Dig. 40, 10) cf. Mommsen Staatsr.
II^ p. 893. — 2) De decuria praeconum quaestoriorum cf. Mommsen Staatsr. /'
p. 563 not. 4.

1900 d. m. I L. Corneli L. f. Pal. | Terentiani | scrib. aedil. et
Xvir.*, j V. a. XXV m. X d. XX, | Terentia ThaUusa | mater filio piissimo |
cum Secunda et | lusta et Maroniano fiL | fecit.

Romae (FI 1840 vidit Henzen). — l) Scribae aedilium et decemvirum (litibtu
iudicandis).

1901

.... [fjio Vibi f. Clu. patri;

lio Ti. f. Clu. fratri ;

ciae matri ;

lius Ti. f. Pup. Clemens scr. XXVl[yir.]'

[tr. mt]l. a populo, Ilvir iure dicundo Carsulis, sex [rfter.]
[ctrc, se]x scen., primus munus gladiatorium municipio [edidit].

376 Caput VII.

Acquaspartae in Umbria (Marini Jrv. p. 806 cf, Mo. C. I. p. 186). — l) Scriba
vigintisexvirum (cf. Mommsen Staatsr. l^ p. 543).

1902 M. Cornelius' M. 1. | ApoUoDius' lictoris. | M. Cornelius* Q.
1. I Macedonis lictoris, vivt. (sic) \ Pompilia C. f. uxsor,

Romae rep. ad viam Appiam prope sepulchrum Scipionum (I 104S. FI 1899.
Ritschl tab. XLII m.). — 1) Debuit esse Corneli, ApoUoni, Corneli.

1903 L. Aninius L. 1. Eros | lictor | Augusti Caesaris, ] ex testa-
ment. Arbitratu | Thiasi. 1.

Arsoli, prope Carsiolos (IX 4037 vidit Stevenson).

1903 * ... I Chrestus | lictor Caesaris.

Romae ad viam Appiam (FI 1871 vidit Henzen).

1904 dis ma[ni6.] | M. Poblici Dionysi \\icl.] | III decuriarum, qui
Ca[es.] I et magistratibus a[ppar.], | Novia Victorina | coniug. optim.
aram fecit.

Corae (X 6322 vidit Momfnsen).

1905 d. m. , L. Rosci Encolpi | decuriah ' | decuriae licto., | vix. ann.
XL d. XXVI, I L. Roscius Encolpius | pater fllio | piissimo.

Romae (FI 1880 vidit de Rossi). — 1) Scr. decurialis.

1906 s I [ittjgustalis, I decurialis | Hctor, cives | urbicus,

def. I annor. LXX, ] libertus eius | idemque her. | ponendum | curavit.
Burdigalae (lullian inscr. de Bordeaux I p. 153).

1907 d. m. I Ti. Claudio Festo lictori | idem decurial. decuriae pul-
lariae* c[oniugi optim]o, Anicia

Romae (FI 1897 vidit Kiessling). — 1) Cf supra N. 1886, C. VI 1008;
Mommsen Staatsr. I^ p. 566 not. 5.

1908 P. Aemilio P. f. Nicomedi patri | incomparabili, | decuriali de-
curiae hctor. | cos. trium decuriar. Xprimo', | item decur. hctor. popu-
laris I denuntiat.* Xprimo, | item praecon. aedilium curul. Xprimo, |
AemiUi Nicomedes et Nicomedes | et Theofila fili et | heredes fecerunt.

Romae (VI 1869 vidit Henzen). — 1) Decuriali decuriae lictoriae consularis
trium decuriarum, decemprimo, — 2) Cf. N. 1909 not. 2.

1909 Euhodi.' | M. Aurel. Sabiniano | Augg. lib., patrono | civitatis
Anagninor. | itemq. collegi caplatojrum, decuriah decuriae | hctoriae po-
pularis denuntiatorum* | itemq. gerulor.^ sed et decemviralis*, | s. p. q. A.*
erga amorem patriae | et civium, quod thermas longa incuria j neglectas
sua pecunia restituerit, ] statuam ex leg.° suis ponend. censuer.; | ob cuius
dedic. dedit decur. X V, sexv. | X II, pop. X F, et epul. suffic.

Anagniae (X 3917 viderunt Mommsen aliique). Vna extat titulus aimulis supra
N. 406. — 1) Agnomen Sabiniani. De Sabiniano cf. supra N. 406 not. 1. — 2) De

Tituli apparitorum et servorum publicorum. 377

hac decuria cf. Mo. Staalsr. P p. 592. .4lii lictores ex eadem decuria sunt .\. 1908. 1917.
Etiam Puleolis fuerunt lictores populares denuntiatores (stipra N. 340). — 3) Cf.
infra N. 1940. — 4) Intellege: fuit in una decuriarum quae decemviris stlitibus
iudicandis apparebant. — 5) Senatus populusque Anagninus. — 6) Legatis. —
7) Decurionibus denarios quinos, sexviris denarios binos, populo denarios singulos.

1910 Persicus libertus, manumissus at consilium' procuratorio no-
m[tne] apud Domitiauum Caesarem in secund[o] cos.*, exercuit decurias duas,
viatoria(m) et lictoria(ra) consuiares, C Cornelio Persico f., habenti equum
publicum, Corneliae Zosimae malri eius habeuti ius quattuor liberorum
beneficio Caesaris^ libertis libertabus poslerisque suis eorumve.

Romae ad portam Appiam (VI 1877 semel descripta saec. Xf-^. — 1) De
consilio lege Aelia Sentia instituto cf. infra N. 198S not. — 2) A. 75. — 3) lus
quattuor liberorum memoratur praeterea in titulis Pisaurensi Orell. 267S et Brixiano
C. F 4592 (= Or. 3730); quid fuerit, ignoratur (cf. Mo. C. F p. 1079 ad N. 4392).

. . [i&Mc]cius Asclas lictor III [decuriar]\im qui Caesari et
[ffiagjsfjratibus apparent, viat[or decurta]e Xviralis qui a[d tMJdic.

[cenf Mwt;]iralia praesuntS gerux* ndi, quinquennalis

[colleg. sc]abillariorum perpe[f., intribn] .... ia^ seniorum immunis,

[L. Abuc]c\o Primo et . . Abu[cc?'o] umis et Abucciae

libertae et e et sibi et

. . [iftMCfto] . . 1. Cleantho ibus decurias'

qui Caesar[t et magistratibus apparent, c]eleris libertis

meis, libert[a6MS posterisque] eorum.

Romae rep. in monte Caelio (Lanciani Notizie 1886 p. 269). — l) Cf. Mommsen
Staatsr. I^ p. 34S not. 4, II^ p. 606 not. 3. — 2) Sic lapis, teste Hirschfeldio (ap,
Mo. Staatsr. P p. 366 not. 4); gerul. legit Lanc; quid significetur, obscurum esL
— 3) Cf. Momnuen Staatsr. III p. 276 not. 5. — 4) Alius immunis in tribu aliqua
ett €. yi 198, cf. Mommsen l. c. p. 277 not. 1. — 5) Expectaveris: [e tr]\bas de-
curiis; [^wlibus decurias [emit], in mentem venit Mommseno.

1912 d. m. j L. Pompeio Aug.' lib. ] Fortunato | numiclatori | a cen-
sus*, lictori | Aug. III decuriar., | Pompeia Pia \ uxor viro i rarissimo fecit.

Romae^ nunc Florentiae (FI 1878 vidit Henzen). — 1) Augustae puto, scilicet
IHotinae. — 2) /. e. nomenclatori a censibus (cf. supra N. 1689. 1690).

1913 D. Publicius I Fructus lictor Fontei Agrippae prolcos.*, vixit
annis XXX.

Ephesi (III 6083). — 1) Proconsul Asiae fuit anno 68 (Tac. hist. 3, 46).

1914 d. m. c. (sic) I Aiturniae Z6tice* | Annius Flavi^nus | dec.
lictor* Fufid. | Pollionis leg. Gal.', | coniugf b. m., vixit | ann. XV mens.
V I di6b. XVIII, qucie | partii prfm6 post | diem XVI relicto | filio d^cessiu

Ancyrae (III S. 6759 Domaszewski descr. ad eclypum). — 1) Eadem muHer
redit in titulo urbano lulii Paulini (Notizie 1887 p. 23S). — 2) Decuriali* lictor.
— 3) Fufidii Pollionis legati Galatiae (consul fuit ordinariut a. 166).

378 Caput VII.

1915 M. Sutorius M. 1. Pamphilus lictor. curia[?.]

[a] sacris publiciis (sic) p. R. Quiritium, viator qui cos. et pr.
apparet, decurio conlegi fabrum ferrarium.
Sutoria M. 1. M. Sutorius M. 1. Barnaes C. Claudius M. 1. Posidonius
Thais mater conlib. Pamphili, viator amicus Pamphili

Pamphili qui cos. et pr. apparet

(sequuntur in eodem lapide tituli aliorum propinquorum eiusdem Pamphili).
Romae {VI 1892 aliqtioties descripta saec. XV. XVI).

1916 L. Antonio | £pitynchano | lictori dec. curiajtiae, quae sacris
publicis apparet, | qq.' collegi fabrum | lignuariorum Ostis, | seviro Aug.

in provinc. ( Narbonensi colonia | Aquis Sextis.

Ostiae (XIV 296 aliquoties descripta saec. XVI). — 1) Quinquennali.

1917 d. m. I Ti. Claudi HyUi^ | lictoris popularis' | v. a. XXIII
d. XXIII, ( Cl. Diadumenus* | pater obsequentissimo | filio.

Romae rep. una cum N. 1849 (Notizie 1891 p. 54). — 1) lidem homines memo-
rantur supra N. 1849. — 2) Cf. supra N. 1909 not. 2.

1918 [I.]' Valerius L. I. ( Stasimus mag. j conl. viatorum.*
Romae ad viam Appiamrep. (V1 1942 ad apographa duo). — 1) Initio periisse

aliquid non traditur. — 2) Magister conlegii viatorum.

1919 Tutic. Hylas hic positus, [ qui fuit margaritar. ; hic habuit dec.
viat. * consuparem, et colleg. den[d]r. [ Roman. qq. pp.* fuit; qui reliquit
collegio s. s.' I ItS-decem mil. n., uti ex usuris [ eius omnibus annis parentet [
ei hoc loco, aut si non factum [ fuerit ante terminal.*, inferet | aerario p.
R. decem m. n.

Romae (VI 1925 descr. saec. XVI Accursius). — 1) Decuriam viatoriam. —
2) CoUegii dendrophorum Romanorum quinquennalis perpetuus. — 3) Suprascripto.
— 4) Terminalia (cf. Marquardt Staatsv. IIP p. 202).

1920 L. Publilius [Labeo viator] [ consulum praetor^wm^. et] \ Ti.
Caesaris% praef. stato[rMm]2, Philalexandreus. ^ | ^omiog Ilov^kiXiog

^a^ewv oviatoQ v^Ttaiiov]. . .

Pi'ope Alexandream Aegypti rep. (III S. 6S89 Mommsen vidit ectypum). —
1) Fuit Labeo unus e viatoriOus qui Caesarihus et consulibus et praetoribus appa-
rebant (.lic supra N. 3S1). — 2) Vix significantur statores Augusti e praetorio,
sed apparitores nescio qui praelerea ignoti. — 3) Videlur esse agnomen com-
parandum q)tXskXr]Vi, <pilad^r]vai(p, (piXoQWfialm similibusque (Mo.).

1921 L. Faenius L. 61. Dona[tus' dec.] decuriae viatoriae eq. cos.2 [
praetoriolum pertinens ad [her]oum \ suum et Flaviae Titi fil. Chr[es?]me [
uxoris suae suorumque omnium [ a solo exstruxit.

Romae rep. in monte Caelio (Notizie 1889 p. 63). — 1) Ad eundem Donatum
pertinet titulus rep. ad viam Latinam C. VI 1919, in quo appellatur decurialis de.
viator. cos. — 2) Decuria viatoria equestris consularis memoratur etiam C. XIV
573, cf. Mommsen Staatsr. I^ p. 360 not. 2.

Titali apparitornm et servorum pablicorom. 379

1932 M. Valerio | Admeto | viatoii pr. et | cos.', | seviro Aug., | fecit
Valeria M. f. | Quinta 1 patri piissimo et | Valeria Sympherus[a] coDiun;.
Afile in Latio (XI f^ 3445 vidi). — l) Praetorum et contulum.

1923 Q. Considius Q. 1. Ero[s] | viator aed. pl. lege Papiria/ | lu-
percus Quinctial. vetusS | accensus cos., | magister trium | decuriar. | Con-
sidia Q. 1. Ammia | 1.^

Prope Roviam ad lapidem A7// viae Tiburtinae (VI 1933 aliquoties deseripta
taec. XFIIjXFIlI). — 1) Lex praeterea ignota (cf. Mommsen Staatsr. I' p. 360
not. 8). — 2) De lupercis Quinctilianis sive, ut hic est, Quinctialibus (Mommsen
hist. Rom. I^ p. 53) cf. Paulus p. 81 M., Festus p. 237. De luperco libertino cf.
Mommsen Staatsr. III p. 566. — 3) Liberta.

1924 Clesipus Geganius* | mag. Capi[t]. 2, mag. luperc^ viat. tr.*
In paludibus Pomptinis rep., extat ad viam Appiam loco dicto Mesa (I SOS. X 6488

vidit Mommsen). — 1) De hoc Clesippo, empto a Gegania quadam et postea manu-
misso atque herede instituto dixit Pliniu4 h. n. 34, 41. Fixisse eum ultimis liberae
rei publicae temporibus huius tituli litterae et ratio scribendi (Glesip-, non Clesipp-)
indicant. — 2) De collegio Capitolinorum dixit Mo. C. l. c. — 3) Magister luper-
corum. — 4) Fiator tribunicius.

1925 Ti. Claudio . . [/".] | Secund[o] j viatori tribuni[cio], [ accenso
velat[o, licto]n curiato, geru [sta Ao]|noris caussa su[a pec.] \ 'H ysgovaia
eTElfu[rja€v] I Ti. Kkavdiov 2€x[ovv6ov] \ oliaroQa tQi^ov[vly(.LOv], \
ay.7irjvaov ovrjA.[arov], \ AsixroQa •AovQiaT^iov], \ \y. Ttov Idiiov.

Ephesi rep., e*< Londinii (III 6ff78 Mommsen vidit ectypum).

1926 Q. Fabius Africani' 1. Cjiisus et
viator quaestorius ab aerario, Liviae divae
scr. libr. tribunicius, scr. libr. Aug. I.
quaestorius trium decuriarum. Culicinae.

C. Calpetanus C. 1. Cryphius viator Plasidiena L. f.

puUarius, prior vir Culicinae. Agrestina

L. Numpidius L. I. Philomelus scr. libr. Calpetani Liviani

q. III decuriarum*, Cytisi primi pil.

frater pius et Gdelis.

C. Proculeius C. I. Heracleo,
Culicinae pater.

Proculeia Stibas, mater Culicinae.
Romae (FI 1815 accurate descr. Brunelleschi a. 1515). — Titulus destinatus
ab origine Cytiso et uxori eius Liviae Culicinae ; adiuncta sunt nomina complurium
propinquorum utriusque. — 1) Patronus Cytisi fuit Africanus Fabiut constd a. 744
(cf. supra N. 92). — 2) Eidem Numpidio positus est titulus C. FI 1821.

1927 diis manibus | M. Trebellio Argolico [ tabulario viatorum |
quaestoriorum ab | aerario, amico optimo, | Priscus T. Flavi | Polycliti v.
q. ser.' | et Trebellia Graphice con. b. m.

Romxie (FI 1950 vidil Detleften). — 1) Fiatoris quaestorii servtu.

380 Caput VII.

1938 ia lionorem domus August. | vv. qq.* scholam vetustate cor-
fuptam s. p. ret. l. s. s.^: | L. Venuleius Agatho, M. Aurel. Auggg.^ Hb.
December, M. Aurel. Spendon, C. GemeUius Privatus. [ Dedic. V idus Maias*
Fulvio Pio, Pontio Pontiano cos.", curat. C. GemelHo Privato.

Romae ad circum Flaminicum (FI 816 semel descripta saec. XFI). — 1) Fia-
tores quaestorii. — 2) Sic traditur ; videtur fuisse in lapide s. p. ref. q. i. s. s.,
i. e. : sua pecunia refecerunt qui infra scripti sunt. — 3) Mentione trium Augu-
storum, in titulo dedicato mense Maio 258, fortasse significantur Maximus et Bal-
binus cum Gordiano Caesare. — 4) Maias s. traditur. — 5) A. 258.

1939 in honorem domus August., | Ti. Claudius Secundus coactor*
cum Ti. Claudio Ti. [/".] Quir. Secundo f. , viatoribus Illvir. et Illlvir.^ |
scholam cum statuis et imaginibus ornamentisque omnibus sua im-
pensa fecit.

Romae in monte Aventino in ecclesia S. Alexii (Fl 1956 saepius descripta
saec. XFjXFI). — l) Eiusdem Ti. Claudi Secundi sunt tituli ad viam Appiam
reperti FI 18S9, 4860 (diversus videtur Ti. Claudius Secundus supra N. 192S). —
2) Fiatoribus triumvirum (capitalium) et quattuorvirum (viarum eurandarum) cf,
Mo. Staatsr. I^ p. 5iS not. S.

1930 Libe[r]o patri Procliano sacru[m] | C. AviUius C. f. Romilia
Ligurius | Lucanus pater, viator Illvirahs | Illlviralis, sacerdos Isis et | . . . .

Romae rep. in monte Aventino (FI 466 vidit Bormann).

1931 . . [Fo?M]ntiHus C. f. VoluntUia

Macer Prisca uxor

[viator XVvi]r sacr. faciund.
[viator Illvir et IIII]vir.\ scr. curul."

us

0 iocus sepuUurae pubHc. datus . .

tiumque in campo, sibi e . . co . . . .

Prope Praeneste (XIF 2940 vidi). — 1) Supplementum non certum. —
2) Scriba eurulis (videtur id dictum pro scriba aedilium curulinm).

1933 Rogat, ut resistas, hospes, t[e] hic tacitus lapis,

dum ostendit, quod mandavit, quoius umbram te^^^tY].
Pudentis hominis, frugi, cum magna fide,
praeconis OH Grani* sunt ossa heic sita.
Tantum est. Hoc voluit, nescius ne esses. Vale.
A. Granius M. 1. StabiHo | praeco.*

In Anglia, Rokeby-Hall prope Barnard Castle (Eph. epig. 4, 861 descr. Matz).
— 1) Hunc Aulum sive Olum Granium praeconem Buechelerus (mus. Rhen. 57,
1882 p. S21) non diversum putat a Granio praecone, propter dicacitatem celebrato
a Lucilio (Cic. Brut. 45, 160. 46, 172, ad Att. 6, 5, 7, cf. de or. 2, 60, 244 cet., pro

Tittili apparitorum et servoruin publicorum. 381

Planeio 14, S5) et Ciceronis adulescentis familiari (Cic. Brut. 46, 172), licet hunc
Quintum praenoviine fuisse ex codicibus Bruti Ciceroniani et scholiastae Bobiensis
in Plancianam (p. 239 Or.) relatum sit.

1933 C. Matius Ampbio patronus, | praeco ex tribus decuris j qui
cos. cens. pr. apparere solent, | apparuit Caesari Auguslo, | Matia C. C. C.
1.' lucunda uxor, | C. Matius Urbanus conlibertus. | Arbitratu C. Mati
Urbani conliberti.

Romae rep. ad viam Praenestinam (FI 1943 descr. Detlefsen). — 1) Trium
Gaiorum liberta.

1934 M. Falcidio | M. fil. Pal. | Hypatiano | adlecto in | ordinem
dec. I Puteolanor. , | ordo | decuriae luliae | praec. cos. \ \ ob merita |
M. Falcidi Cupili | praeconis et ] apparitor. Aug., | patris eius.

Romae rep., est JSeapoli (VI 1944 vidit Mommsen). — 1) De decuria lulia
praeconuvi consulari cf. Mommsen Staatsr. I^ p. 529 = I^ p. 544 not, S.

1935 L. Peducaeo | Saturnino | decuriali | dec. scribar. libr. | et
luliae praeconiae | consularis, ex les|tamento. Arbitratu | Peducaeae C. f. |
Severinae, uxoris.

In agro Albano rep. (XIV 2263 semel deseripta saec. XVIII).

1936 hoc monimentum | apparitorum praeconum | aedilium veterum |
vicarium est^ | et posterisque eorum.

Romae in vinea Casali (V1 1946 vidit Gatti). — 1) Monumentum deslinatum prae-
conibus qui apparebant aedilibus tam veteribus quam vicariis eorum (de veteribus
et de vicariis cf. Mommsen Staatsr. I^ p. 540 ?iot. 1).

1937 Anniae ( Agrippinae | uxori | C. luli ApoUoni' | decur. Romae
I trib. item aedil.^ | accens. velat6, | cur. mun. glad.^ | tridui, hered. |
1. d. d. d.

Puteolis (Eph. ep. 8, 570 Mommsen vidit ectypum). — 1) Ad eundem hominem
spectat titulus fractus C. X 1721. — 2) Decurialis Romae tribunorum item aedilium.

— 3) Curatoris muneris gladiatorii.

1938 M. Vetius M. 1. Cissus | apparitor Xvir.*, | Vlvir Aug. T[r]e-
bulae Su[/"J.^ | libertis libertabusque | suis posterisq. eorum | testamento
fieri iusit. | Arbitratu Marlialis 1.

In Latio prope oppidum Saracinesco rep. (XIV 5492 solus descr. saec. XVIII
Revillas auctor accuratus). — 1) Cf. supra N. 1909 not. 4. — 2) Tebulae Sue. ex-
cepit Revillas; apparet significari Trebulam Suffenatium memoratam a Plinio hist.
nat. 5, 107.

1939 C. Aquillius ] C. f. Cla. Mela | ex decuria | armamentaria ' , |
quinquevir bis', | fieri iussit.

Concordiae (V 1885 vidit Mommsen). — 1) Cf. Mommsen Staatsr. I^ p.568.

— 2) Significatur sine dubio idem munus quod ab Horatio verbis (sat. 2, 5, SS)
recoctus scriba ex quinqueviro', fortasse quinqueviratus cis Tiberim, de quo ef.

Mommsen Staatsr. II ^ p. 611.

382 Caput VII.

1940 [mjssu imp. Caesari[s] ] Augusti | gerulis' ped. Ili SZ-.
Romae, nunc Neapoli (Fl 9438). In parie aversa eiusdem lapidis extat ti-

tulus quem Cn. Pompeius, Pompeiae, Cn. Magni f., lib., Isochrysus collibertae posuit.
— 1) Significatur decuria gerulorum (supra JV. 366. SOi. 1909, Inscr. Gr. Sicil. Ital.
4082, cf. Mommsen Staatsr. I^ p. 366 not. 4). Huic decuriae ubi locum pedum
trium cuvi dodranie (3^Ia) imperator Augustus adsignaverit , ignoratur, cum de
loco ubi reperta sit inscriptio non satis constet.

1941 L. Luccei | Narcissi | perpetuarius | decuriatus Rom.
Bomarzi in Etruria rep., tabella aenea (XI 3041 descr. Zangemeister).

1942 C. lulius Aug. 1. Sam[iMs] | proc, | accensus divi Claudii et (
Neronis Augusti | patronorum.

Tibure (XIF 56U vidi ipse).

1943 Eutacto I Aug. lib. pr6c., | accenso delat.* | a divo Vespasiano, |
patri optimo, | Clemens filius.

Romae (VI 1962 vidit Henzen). — \) Cf. Mommsen Staatsr. /» p. 321 not. S.

1944 S6curitciti | cognationis suae | Fortunatus Aug. 1., | verna pa-
ternus, | ab epistulis, | acc6nsus patron. | divo Aug. Vespasiano, | lictor
ciiriat. , | vi^t, hon6r. dec. cos. et pr., | et sibi et | Epapbrodito Aug. 1. |
ab epistulis, fratri suo.

Romae, nunc Florentiae (VI 1887 vidit Henzen).

1945 M. Caelius M. 1. Phileros accens. | T. Sexti imp. in Africa',
Carthag. aed., praef. | i. d. vectig. quinq. locand. in castell. ±XXXIII, j
aedem Tell. s. p. fec^; Ilvir Clupiae^ bis; Formis | August.'', aedem Nept.
lapid. varis s. p. 6rnav.* | Fresidiae N. I. Florae uxori, viro opseq.® | Q.
Octavio 3. L Antimacho karo amico.

Prope Formias (X 6104 vidit Mommsen). — 1) Res a. T. Sextio post necem
Caesaris dictatoris in Africa contra Cornificium et co?itra duces Caesaris Octaviani
gestas enarrant Dio 48,21 — 23 (sub a.714), Appianus 4,S2 — S6. S,26. Imperaiorem eum
appellatum esse alibi non iradilur. — 2) Carthagine aedilis, praefectus iure dicundo
vectigalibus quinquennalibus locandis in casiellis octoginta tribus, aedem Telluris
sua pecunia fecit. — 3) Clupea oppidum Africae , quo coloniam videtur deduxisse
Caesar dictator (cf. C. FIII p. 28). Apparet Philerotem, postquam cum T. Sexiio
in Africam venit, ibi per aliquod tempus domicilium fixisse et in compluribus op-
pidis honoribus functum esse. In coloniis quas C. Caesar in provinciis constituit,
aditum ad summos honores etiam libertinis patuisse colligitur ex lege coloniae
luliae Genetivae. — 4) Augustalis (ab honoribus igitur municipalibus Formianorum
arcebatur ut videtur Phileros utpote libertinus). Ceterum est haec antiquissima
fortasse mentio Augustalitatis (cf. supra i\. 89). — 5) Sua pecunia ornavit. —
6) Opsequentistimae.

1946 Cn. Cornehus Magni* I. | Oceanus accensus | patrono in cos.'* |
Antipho Magnae. | Synhetus Magnae I. | a manu.

Romae rep. (FI 1961 vidit de Rossi). — 1) Cn. Cornelius Cinna Magnus consul
fuit a. p. Chr. S. — 2) In consulatu.

Titali apparitorum et servoruin publicorum. 383

1947 C. Papius C. 1. I Salvius. |1 C. Papius C. 1. | Apelles argent., |
accensus P. Siii' cos. 1| Papiai C. 1. | Cleopatrai | patronus ] dignae posuit.

Capuae (X 3877 vidit Mo.). — 1) Significatur aut is qui fuit consul a. 3 p.
Ch. , aut is qui a. 28.

1948 C. lulius divi Aug. 1. | Niceros Vedian. acces. (sic) \ Germa-
nico* Caisar. cos. et | Calvisio Sabino* cos. | lulia L. f. Helice | vix. ann.
XX. II C. lulius Aug. 1. Amaranlhus | sibi et luliae C. I. Clarie et ] luliae
C. I. Mercatillae | delicio meo. | lulia Eulieteria | Helices mater.

Romae in eodem columbario in quo N. 1388 (FI 1963. Si80 vidit Henzen). —
1) Germanicus consul fuit a. p. Chr. 12 et a. 18, Calvisius Sabinus a. u. c. 7S0, filius
eius eiusdem nominis (cf. supra N. 923) a. p. Chr. 26. Fidentur intellegi consu-
latus annorum 18 et 26 p. Chr.

1949 M. Aurelius Cottae { Maximi' 1. Zosimus, | accensus patroni.

Libertinus eram, fateor; | sed facta legetur |

patrono Cotta nobiiis umbra mea. |
Qui mihi saepe libens census donavit | equestris,

qui iussit natos | lollere, quos aieret |
quique suas commisit opes j mihi semper, et idem

dotavit I natas ut pater ipse meas, |
Cottanumque meum produxit | honore tribuni,

quem fortis | castris Caesaris emeruit. j
Quid non Cotta dedit? qui nunc | et carmina tristis

haec dedit | in tumulo conspicienda meo. |
Aurelia Saturnia Zosimi.

Jd viam Appiam rep. in agro Albano (XIF 2298 descr. Galti). — l) M.
Aurelius Cotta Maximus postea dictus Messalinus, consul fuit a. p. Chr. 20.

1950 L. Calpurnio | Calai | viatori tribunic. , | accenso a patron. , |
idem ailecto | Illlllvir. Aug. | vetere Fabrateria, | et | Baibiai | Proculae j
contubern[a/i].

Feronae (V 35Si vidit Mommsen).

1951 L. Nummius | L. 1. Chilo j accensus bis.

Romae, nunc Potsdam (VI 196S vidit Mommsen).

1952 L. Licinio | Secundo * | accenso j patron. suo | L. Licin. Surae^ |
prim. secund. | terl. cons. | eius, Ullllvir. | Aug. col. I. V. T. | Tarrac.
et col. F. I. A. P. Barcin. 3, | ex d. d. Barc.

Barcinone (II 4336 duo lapides eadem inscriptione inscripti, guorum alterum
vidit Huebner). — 1) Eidem Licinio Secundo muUi alii tituli similiter concepti
positi sunt Barcinone (II 4337— 4348 II S. 6148. 6149), plerique ab hominibus pri-
vatis, nonnulli a munieipiis Hispanis vel a coUegiis. — 2) De Licinio Sura et de tribus
eius consulatibus cf. supra N. 1022. — 3) Seviro AugtistaH coloniae luUae Fictricis
TriumphaKs (cf. Huebner C. II p. 338) Tarraconis et coloniae Faventiae (cf. PUn.
h, n. 5, 22) luUae Augustae Piae (cf. Huebner l. c. p. 399) Barcinonis.

384 Caput VII.

1953 L. Volusio I Urbano | nomenclatori | censorio*.

Romae, ubi reperta sit ignoratur (FI 1968 vidit Henzen). — 1) Nomenclator
fuit Urbanus, iudice Mommseno, eiusdem L. Folusii Satiamini qui memoratur N. 1934.
Diversi sunt nomenclatores a censibus Augustorum liberti (supra N. 1690. 1912),

1954 [L.] Volusio El[atno | app.] censori', sac[erdoti] | Geni L. n." |
[Fojlusia Syn[tyche].

Romae rep. ad viam Appiam in monumento ut videtur Folusiorum (VI
1967. 7566 vidit Henzen). — 1) Significatur, ut vidit Mommsen (Staatsr. /' p. 539
not. 5), L. Folusius Saturninus consul a. 742, censoria potestate legendis equitum
decuriis functus (verba sunt Taciti ann. 5, 50), minus accurate censor dictus a
liberto, qui ei in illo officio apparuerat. — 2) Idem sacerdotium Genii Lucii nostri
(id est ipsius L. Folusii) reperitur in alio titulo Folusii alicuius F1 1855'^.

1955 D. Alleius Cilonis 1. | Paraphilus | accensus velatus, sibi et |
suis posterisq. eorum. | D. AUeius D. 1. Hymenaeus | accensus velatus. |
AUeia D. 1. Victoria. | Alleia D. f. Eugenesis. j Alleia D. f. Victorina. [
Hoc sepulcrum sive ara cum suis | maceris heredem extranium | non se-
quetur.

Romae (VI 1969 aliquoties descripta saec. XFll).

1956 T. Velatius accensorum | velalorum I. Ganymedes sibi et j
Claudiano

Romae (Fabretti inscr. 455, 4 qui vidit). •

1957 Q. Fabius Maximorum' 1. | Amicus praef. c. a. v.* | Maria A.
f. Prima. | Q. Fabius Maximi 1. Zeno. | Papiria D. I. Athenais. ] C. Papfrius
Athenainis 1. Anteros.

Romae (Fl 9219 vidit Henzen). — 1) Significantur puto fratres Fabii Pauilus
Maximus consul a. 745 et Africanus Maximus consul a. 744. — 2) Fortasse: prae-
fectus centuriae accensorum velatorum (Mo. Staatsr. III 1 praef. p. XI not. 1).

1958 hic quiescit in pace Laurentius | [s]criba senatus' dep. die
HII iduum Mart. | Adelfio v. c. cons.^ (avis).

Romae rep. in ecclesia S. Mariae Transtiberina , in parte aversa lapidis in-
cisum est epitaphium anni SSS (de Rossi bull. crist. 1869 p. 18). — 1) Idem videtur
esse Fl. Laurentius exceptor amplissimi senatus memoratus in Gestis de recipiendo
eodice Theodosiano (Mommsen Neues Archiv f. dlt. deutsche Gesch. 10, 188S p. 384
not. 4). Alius exceptor senatus reperitur in tabella aenea edita a Rossio bttll.
comun. 1887 p. 289. — 2) A. 431.

1959 hic quiescit in pace | [F]\. Decentius prefectianu[s] | cives Tuscus,
qui vixi[f] | annis pl. m. XXX, | depos[t]tus XIII kal. IN[ou.] | Basso et
Filippo w. cc. [co?iss.]*

\Romae in coenobio S. Pauli (de Rossi inscr. Chr. I n. 388). — 1) A. 408.

1960 hic in pace iacet Leontius ex optione | officio magistri
eq. et peditum, quem | terra extera duxit, qui vixit annus XL ] vitam.

Titoli apparitorum et servoram pablicomm. 385

A[/]te. Roma.* que servivit aD|nus XVI coniugi caro. In que arca si | quis
cum suis [et] ^ Altenam Romanam j dederit corpus, de[t] ^ heclesiae paenam
I auri pondo duo. Depositum in die | VII idus lunias.

Franjicae prope Salonas (111 6399 Momnuen vidit ectyptim). — 1) Nomen
uxoris, AlteTia Romana ut videtur. — 2) te, 3) de lapis. Dicere voluit: si quis cum
corpore ipsius et Altenae Romanae corpore aliud corpus intulerit.

1961 d. m. I Val. Felix princeps offici presidis* vixit an. XLV, |
Aurel. Aemilia bene merijto conpari virginio posuit. | Vale viator. | OuaX.
^rjAiB 7tQhy.L\p 6(prjy.lov | rjysfxovog, U^aag £tjj fi€, \ AvQeh %uiUa tio
asifivrjaTii) avdQi 7taQ&€vi/.(^ rrv ozrXr]v av^i^^S-rpiBv. Xaiqe TtaQodelra.

Tomis rep. (III S. 7349 partem vidit Domaszewski). — 1) Scilicet provinciae
Seythiae in qua fuerunt Tomi.

1962 Saturninus centenjar. ex off. praef. Illir. | Dac. rip.', amici
hore- sep]ultus.

Concordiae rep. (V S774 vidit Mommsen). — 1) Fidetur Satuminus tub prae-
fecto Illyrici ita militavisse, ul Daciae ripensis administrationem potitsimum trae-
taret (Mo. C. F. p. 1060). — 2) Expectaveris cura aut opera (Mo.).

1963 hic positus est Maximus qui | vixit annus p. m.* LXX, prae-
positus I de via Flabinia' (sic). \ Loc. Filicessinies (sic).

Romae rep. ad viam FlanUniam in coemeterio veterum christianorum, litteris
saeculi IT exeuntis vei V ineuntis (de Rossi bull. com. 1888 p. 2S3. 237). In altera
parte eiusdem lapidis leffitur titulus multo antiquior N. Fresidi Sabbionis, —
t ) Phis minus. — 2) Hunc praepositum de via Flaminia Rossius putat esse ex prae-
positis eurtus publicis memoratis in codice Theodosiano (6, 29y 9. 8, S, S5).

1964 Barnaeus | de famiUa | public. reg. VIII.*

Romae (FI 2542 viderunt Pighius et Smetius). — 1) De famiKa pubKca regionis
octavae (cf. Mommsen Staatsr. I^ p. 528).

1965 (vir togatus cum muliere et puero) dis manibus | Graniae Faustinae,
I fecit Papi.* ser. | pubUcus sibi el | contubernali suae | carissimae | bene
merenti de se, | posterisque | aeorum.

Romae (fH 256S). — 1) Papias. — Nota servum pubKcum toga vestitum; cf.
Mo. Staatsr. H p. 524.

1966 Cerdo | Aemilianus' | publicus cens.'

Romae rep. ad viam .4ppiam (H 2555 vidit Henzen). — l) Idem memora-
tur Fl 2510. — 2) Significatur idem munus quod infra N. 1967.

1967 Bonus eventus. — | Have Victor Fabianel — Di vos | bene
faciant, amici, et vos, viatores, | habeatis deos propitiosl qui Viclorem | publi-
cum Fabianum a censibus p. R.' non | praeteritis. Salvi eatis, salvi re-
deatis, et | vos qui me coronatis vel flores | iactatis, muhis annis faciatis.
— I Victor Fabianus fecit sibi et ) Asiniae C. f. Sabinae uxori et ] C.
Asinio Valeriano et | parentibus eius C. Asinio Va|leriano et Attiae Sabinae
I et Hbert. hbertabusque | posterisque eorum. | H. m. d. m. a.

Dbssad, InscriptioDes Latinae. 25

386 Caput VII.

Romae ad viam Aureliam (VI 2553 semel descripta saec. XFl). — 1) De
servis a censibus populi Romani cf. Mo. Staatsr. I^ p. 529 not. 5.

1968 tl. m. I Orato pub. Fabian6 | ab opera publica. | Folia Tro-
phime coniu. | bene merenti fecit, | v. a. LXV.

Romae rep. ad portam Latiyiam, fortasse in eodem columbario in quo IV. 1786
{VI 2557. SS38 vidii Henzen).

1969 Menophilus | Lucretianus | servos publicus j ex basilica Opimia.
I Q. Aemil. Diophanti.

Romae, tabella lilteris vetustis (VI 2559 vidit Henzen; iuxia in eodem lapide
extant paucae reliquiae tituU alterius).

1970 d. m. s. I Soterichi publici | Vestriciani a | bybliothece porticus
I Oclaviae, | Statilia Helpis | coniugi b. m. f., v. a. XXVIIL

Romae in eodem columbario quo N. 4388 (VI 2549 = 3192 vidit Henzen).

1971 decurio | Hymnus | Aurelianus | a bybhothece | Latina | porti-
cus I Octaviae, | viUcus.' || Quintia C. L Cl^ra.

Romae ad viam Appiam in columbario (VI 2547 — 4451 vidit Henzen). —
1) JSota in eodem columbario , in quo hic servus publicus a bybliotheca publica
populo Romano ab Octavia donata (Plut. Marcell. 50) sepultus est, sepultos esse
nonnullos ipsius Octaviae, multos filiorum eius liberios et servos (C. VI p. 909).

1972 Phiioxenus lulian. | public. de porticu | Octaviae a bibUotbeca
Graeca.

Romae, nunc ISeapoli (VI 2548 vidil Mommsen).

1973 dis manib. | Ti. Claudio | Meiipthongo ( Obuitroniano | pubHc.
a subsei. | tribunorum, | vix. ann. XL, | Primitivos | patri carissim. | posuit.

Romae ad viam Appiam rep. (VI 2540 vidit Rormann). — De nomine et
condicione huius Melipthongi cf. Mommsen Staatsr. /' p. 521 noi. 1, p. 522 not. 3,
de officio eius ib. p. 523 not. 6.

1974 d. m. I Soter servos pubiicus | casteiiar. aquae Annionis (sic)
I veteris, fecit coniugi bene|merenti , et L. Calpurnius | Flavianus matri
bene|merenti, sibi et suis | posterisq. eorum.

Roviae, nunc Cortonae (VI 2544 — 8495 vidit Bormann).

1975 d. m. I Laetus pubHcus popuii | Romani\ aquarius | aquae
Annionis veteris [ casteiii viae Latinae contra | Dracones, et Flavia Dio-
nysia | fecer. sibi et AuHae Argyridi | filiae, vixit ann. XXIIII m. II d. VIII,
et I hb. liber. posterisq. eorum. H. m. [ft.] e. n. s. | Doius malus abesto,
et I Caiventiae [Pajetinae itu aditum | ambitu[m] . . . [mo«]umenti
pertinent.

Trebiae in Umbria, originis urbanae (VI 2543 bis descripta saec. XVI). —
1) Lacuna indicatur in apographis, nescio num recie.

Titulos servorum publieorum addictorum sacerdotiis dabimus infra posi titulos
sacerdotum.

CAPVT vm.

TITVLI NONNYLLI lYS CIYITATIS
ILLVSTRANTES.

1976 I. 0. m. I pro salut. | imp. Caesaris | Traiani | HadriaD. Aug.
j Aelii Car[ni] ^ | cives Romani.

In valle Savi fluminis, Straschae prope Gurkfeld, in regione Pannoniae con-
termina Kaliae (III 591 S vidit Mommsen). — 1) CABI/j/ excepit Mommsen, ted
tam vestigia quam spatium lectioni CARNI eonvenire adnotavit. Dixit de hoc titulo
Mo. C. III p. 496.

1977 C. lulius Vepo donatus | civitate Romana viritim | et inmuni-
tate ab divo Aug., | vivos fecit sibi et | Roniatae Antoni fil. coniugi | et suis.

Celeiae in Norico (III S252 vidit Mommsen).

1978 P. Cornelio ( Q.' Macro | viritim a divo | Claudio civitate |
donato, | quaestori, Ilvir. j ex testamento ipsius. | . . Quintius Capito |
cum Q. f. h. p.^

In Lusitania non longe a Portalegre , ubi videtur fuisse Amtnaia (Ptol. i,
S, 6 cf. Plin. h. n. 57, 2, 24), rep. a. 1797 (II 1S9 semel descripta). — 1) Quirina.

— 2) Cum Quinto filio heres posuit.

1979 T. Flavio Castoris | f. Cyr.' Alexandro | civitate donato ab |
imp. Caes. Vespasiano, | f. Hermes lib.

Zenzibar Kalessi, ubi fuit Palaea Isaura (III S. 678S Mommsen vidit ectypum).

— 1) Intellege: Quirina.

1980 C. lul. Mygdonius I generi Parthus, | natus ingenuus, capt. |
pubis aetate, dat. in terra | Romana': qui, dum factus | cives R., iuvente
fato cojlocavi arkam, dum esse | annor, L. Peti' usque a pub|ertate senectae
meae' perveni|re; nunc recipe me, saxe, libens; | tecum cura solutus ero.

Ravennae, litleris saeculi p. Chr. primi (XI 457 vidit Bormann). — Menda
orationis non magnopere offendunt in litulo posito ab homine peregrino (Huebner
Herm. 10 p. 406). — 1) Datus (i. e. venumdatus) in terram Romanam. — 2) Id
est: petii, 3) ad senectam meam.

1981 Apollini Aug. | municip[es] Igabrenses | beneficio ( imp. Cae-
saris Aug. Vespasiani | c. R. c' cum suis per h[onore]m | Vespasiano VI
cos.*, M. Aelius M. til. Niger aed. | d. d.

25*

388 Caput VIIL

In oppido Andalusiae Cabra, ubi fuit Igabrum (II 16i0 cf. p. 703 vidit
Huebner). — 1) Civitatem Romanam consecuti. — 2) A. 76.

1982 imp. Domitiano Caesari | Aug. Germanico | L. Munoius Quir.
Novatus et L. Munnius Quir. Aurelianus | c. R. per h[ono]rem Ilvir.' con-
secuti I d. [s. p.] d. d.

Alorae, ubi fuit Iluro provinciae Baeticae (II i94S cf. p. 70i vidit Berlanga).

— 1) Civitatem Romanam per honorem duoviratus.

1983 d. m. s. I L. Sallustius | Victor cilvitate Roma|na consecujtus
est, p.' V. a. ^ I h. s. e. | L. Sallustius | Rogatianus | p.' v. a. XX,
h. s. e. II d. m. s. | Caecilia | Festiva | qui^ ei Lejda, L. Sallus|ti Victoris
I ucxor, p.' I V. a. XLV, | h. s. e.

In provincia Africa loco dicto Henchir Bu Atfdn (VIII S. 16949 vidit Schmidt).

— 1) Pius, pia. — 2) Spatium vacuum destinatum numero annorum quos habiturus
erat Fictor. — 3) Scr. qiie.

1984 D. Otacilius Felix fecit sihi et | Otaciliae Hilarae coHibertae,
I D. Otaciho Hilaro 1., | D. Otacilio Eudoxo 1., (in consilio | manumisso)*,
I Luriae Musae uxori, | ceteris hbertis hbertabusque meis | omnibus poste-
risque eorum, practer | quos testamento meo praeteriero. j In front.
p. XXX, in agr. p. XXV.

Ostiae rep,, est Romae (XIV 4437 vidi). — 1) Verba uncis () inclusa, litteris
minoribus scripta, postea addita esse videntur. — Lege Aelia Sentia cautum erat,
ut minor triginta annorum servus vindicta manumissus civis Romanus non fieret
nisi apud consilium causa probata fuisset (Ulpian. fr. I, 15 cf. Gains inst. 1, 17).
Civitatis ergo Romanae Eudoxi testificandae causa haec addita puto.

1985 dis manibus | L. Vafrio Epaphrodito | mauumisso testament. |
L. Vafri Tirouis | centurionis leg. XXII j Primig.* X k. Apr. | imp. Domi-
tiano Aug. XII cos.' | annorum XXX^ vix. ann. XXXI d. X, | Helius
M. Clodi I Valentis | evocati Aug. ser., | fratri benemeren. j fecit.

Romae (Gatti buU. com. 1886 p. 85). — 1) Legionem vicesimam secundam Primi-
geniam eo tempore, quo hic titulus positus vel certe quo Tiro mortuus esl, nondum
dictam esse piam fidelem forlasse ex hoc titulo colligi potest. — 2) 25 Mart. 86.

— 3) £x lege Aelia Sentia servus minor triginta annorum testamento manu-
missus non fiebat civis Romanus (cf. ad N. 1984); ideo adscriptum, Epaphro-
ditum annorum triginta fuisse eo die quo manumissus est; civem Romanum eum
fuisse etiam hereduni eius intererat.

CAPVT IX.

TITYLI MILITAKES.

Constitutiones imperatorum de civitate et conubio veteranorum.
(Diplomata militaria.)

Imperatores militibus post iustum numerum stipendiorum honesta missione
missis concedere solebant, si peregrinae condicionis erant, ut cives Romani essent,
civibus Romanis, ut conubium haberent etiam cum uxoribus peregrinis.*) De hac
re constitutiones perscribebantur et aeri incisae proponebantur Romae primum in
Capitolio, postea (inde a temporibits Domitiani , cf. ad N. 1998 not, 6) in Palatio
in muro quodam post templum divi Augusti ad Minervam; subscripta erant no-
mina militum ad quos constitutio pertinebat. Tabulae hae aereae Capitolinae et
Palatinae (praeter frustula quaedam exigua notabili casu **) servata) dudum perie-
runt; sed pervenerunt ad nos apographa multarum, facta in usum privatum vetera-
norum, quorum intererat, beneficiorum ab imperatore tributormn testationem scrip-
tam domum reporlare, diversa ab illis ea potissimum re quod apographo consti-
tutionis unum tantnm nomen, eius militis cuius causa apographum factum erat,
subscriptum est. Apographa ea perscripta sunt et ipsa in aere, singula non in
singulis, sed in binis tabellis aeneis, quae olim colligatae diptycha effeeerunt aenea
sive diplomata f ), similia codiciliis (libellis) aeneis paginarum quattuor, quarum duae
interiores, duae exteriores (cf. p. 591. 392). Diptycha hae claudi solehant, eo modo ut
labellae perforarentur et per foramina traduceretur triplex filum aeneum, et con-
signari sigillis civium Romanorum septem, qui ita testabantur scripturam recte ex-
pressam ex archetypo, et quorum nomina hodie quoque incisa inveniuntur in partibus
exterioribus diptychorum (ipsa sigilla periisse non est mirum, non raro repertae
sunl reliquiae fili iilius aenei foraminibus adhuc inhaerentes) ; id autem ideo
fieri solebat, quod hoc tantum modo apographum constitutionis auctoritatem habe-
bat; apographo aliter prolato civitas vel conubium veterani iiidicibus probari non

*) Memorat huius generis constilutiones Gaius inst. 1, S7 his verbis: ''vete-
ranis quibusdam concedi solet principalibus constitutionibus conubium cum his
Latinis peregrinisve, quas primas post missionem uxores duxerint; el qui ex eo
matrimonio nascuntur, et cives Romani et in potestatem parentium fiunt^

**) Ei qui constilutionum a. 243 et a. 248 apographa in aere inciderunt, usi
sunt tabulis archetypis constilutionum superiorum principum, revulsis et dissectis,
sed ita ut primitivae scriplurae pars remaneret.

f) ''Diplomala civitati* Romanae' memorat etiam Suetonitu Ner. 12.

390 Caput IX.

poterat.*) — Et primum quidem intus in diptychis videtur scripta esse ipsa con-
stitutio cum nomine veterani, extrinsecus nomina signatorum eum nota testificante,
id quod intus scriptum esset, descriptum esse ex tabula publice in Capitolio vel Palatio
proposita. Sed huius generis diptychorum unum tantum superest, non antiquissimum
eorum quae extant sed certe ex antiquioribus , N. i99i. Mature enim in usum
venisse videtur, ut id quod intus scripturn esset, etiam extrinsecus repeteretur,
sine dubio eo consilio ut etiam non resignatis tabulis quid intus scriplum essel
inlellegeretur. Ita factum est ut plerarumque constitutionum apographa habea-
mus duo, alterum perscriptum extrinsecus in diptychi pag. 4 vel 4, alterum inttis
in pag. 2 et 5 (in altera pagina exteriore incidi solebant nomina signatorum).
Atque usque ad tempora Traiani utrumque apographumpain cura exarattim est, scilicet
pari cura repetitum ex archetypo Capitolino vel Palatino ; sed temporibus Traiani
scriptura interior, quae vere debuit esse primaria, neglegentius confici coepit; voca-
bula enim passim reperiuntur non ita perscripta ut erant in archetypo, sed inchoata
paucis tantum litteris perscriptis, litterae autem ita inconditae, ut vix legi queant,
ijiterdum legi omnino nequeant; nonpauca denique,quae minus necessaria videbantur,
in scriptura interiore omnino omissa sunt. Hanc ob causam infra JS. SOOSseq. solavi
seripturam exteriorem repraesentavi (solum in eis diptychis, quae non inlegra ad
nos pervenerunt, scripturam exteriorem, ubi opus erat et ubi fieri poterat, supplevi
ex interiore). (Diocletiani aetate interdum in his diptychis rursus semel tantum
constitutionem perscriptam esse videtur ostendere tabella aenea edita III p. 900,
IX 261, non semper id factum esse ostendit alia tabella eiusdem aetatis III
p. 900, X 4H5.) Diptychorum quae ad nos pervenerunt pleraque spectant ad
veteranos ex alis cohortibusve auxiliariis (ex infra editis N. 4987. 1992. 1995 —
2006), multo minor eorum est numerus quae spectant ad classiarios (N. 1986. 1990.
1991), pauciora etiam spectant ad rnilites cives Romanos, missos ex cohorlibus prae-
toriis urbanisve (N. 1995. 1994. 2007. 2008. 2010), unum ad equitem singularem
Augusti (N. 2009); legionariis, si exceperis milites legionum primae et secundae
Adiutricum conscriptos ex classicis (N. 1988. 1989), nulla diplomata huius generis
data esse videntur. — Diptycha reperta usque ad annum 1872 numero quingaginta
octo edidit et illustravit Mominsen (III p. 844 seq.); quae accesserunt iisque ad a. 1884
numero XXII (— LXXX), edidit idevi Eph. 2 p. 4S2—466, 4 p. 181—187. 493—
S1S, S p. 92—100. 610 — 617. 6S2, his ultimis annis reperta, numero non minus un-
decim, idem editurus est in C. I. L. III supplemento. Imagines diptychorum dederunt
multi, multorum, eaque optime facta, Ameth'' ZwUlf romische Militdrdiplome' (Findo-
bonae 1845), item Leo Renier libro inscripto '^ Recueil de diplomes militaires' (livr. I,
Paris. 1876).

*) Conferenda sunt quae iuris auctores praeceperunt de signandis tabulis testa-
menti aliisque. Paulus sent. S, 23, 6: ''amplissimus ordo decrevit, eas tabulas, quae
publici vel privati contractus scripturam continent, adhibitis testibus ita signari,
ut in summd marginis ad mediam partem perforatae triplici lino constringantur,
atque impositae supra linum cerae signa imprimantur, ut exteriori scripturae fidem
interior servet; aliter tabulae prolatae nihil momenti habent^ ^^

1986 Ti. Claudius Caesar Augustus Germanicus, pontifex maxim.,
trib. potestate XII*, imper. XXVII, pater patriae, censor, cos. V, trierarchis
et remigibus, qui militaverunt in classe, quae est Miseni sub Ti. lulio
Augusti lib. Optato^ et sunt dimissi honesta missione, qu6rum nomina

TiV. 1991)

Titoli militares.
Scriptura exterior.

391

^

•

!

T • IVLI RVFI

SALONIT • EQ . R •

P • VIBI • MAXIMI

-^

EPITAVR . EQ • R

T • FANI • CELERIS*

*!

lADESTIN • DEC

C • MARCI • PROCVLI

lADESTIN • DEC

PCAETENNI^CLEM

K

ENTIS • SALON

P • LVRI • MODERA

^

TI • RISINITAN •

Q . POBLICI CRES

CENTIS lADEST

•

•

•

lU ^ I -»■

^

o

= f-

tn >

O oi

< O lii lU < il
• ~ ^ V) T r-

ffi
>

Z «x t > u

UJ

< 9:

- a

^ z

UJ UJ

z uj

> <£.

CH Vi

O i

> •

cr\-

■ z

Z w

UJ >

H CD

<5

t O

> X

o ^

>

> o

< lii
l- >
i O"

ti^.^^i^sR

o < < ^ <

Q- a a > a •

• uj . o^ > z

p^ |_ uj . • —

H- uj 2? O

> "2 </3

O a O

i2 lu l1

CQ t_ r-
Ul

< =

z = o

< m
<
00

H O
> >

< O

*? O I-
5 52 uj

Z Q! O

UJ

> c/)

O^- Q^^

t> o >< ^ :2 ^

H- > Q j s: s
2 g< 6 ^ ^

>\-iS'^^ -^

2<

O eo !*. ^»

a. -; r; .^

— ^ ^
< ^5 > ^ ^

>

m
<

^l-

< o

Q 9^^^ ^ 5: n:

UJ f "T E^

y UJ vj ,-,

O il ^ &3 *L

S ^ 3 g :<

9? < ^ ^ ^<

UJ U. 55 ^ 5-1

2: li! ^ 5 ^^

^ > ^ ? ^

H co w ^l ^

to — ~<vitN»2r)Uj5Z"^'^

^toZXiJ^-siwZ^^^

><><"^^ UJU';-;^^

^ <g^l

392 Caput IX.

(N. 4991) Scriptura interior.

IMP CAESAR VESPASIANVS AVG PONT
MAX TR POT ~\\ IMP VI P P COS Tii DESIG
TTrrVETERANIS QVI MILITAVERVNT In
CLASSE RAVENNATE SVB SEX LVCILIO BASSO |5)

5 QVI SENA ET VICENA STIPENDIA AVT PLVRA '^

MERVERVNT ET SVNT DEDVCTI In PANNO N*

NIAM QVORVM NOMINA SVBSCRIPTA
SVNT IPSIS LIBERIS POSTERiSQVE EORVM
CIVITATEM DEDIT ET CONVBIVM CVM

10 VXORIBVS QVAS TVNC HABVISSENT CVM
EST CIVITAS IS DATA AVT Sl QVI GAELIBES
ESSENT-CVM |ls QVAS POSTEA DVXISSENl

dvm taxat singvlis singvlas nonapril
caesareafgfdomituno- cnpedio-cascocos • ^

15 platorifenetLfcenwrionimaezeio

Co
DESCRIPTVM . ET RECOGNITVM EX TABVLA

A£NEA QVAE FIXA EST RO^AAEINCAPITOLW-AD

ARAM- GENTISIFLIAEDEFORASPODIOSINISTERIORE

TAB . /. PAG • II . LOC ■ XXXXIIII

Tituli miUtares. 393

subscripta sunt': ipsis liberis posterisque eorum civilatem dedit et conubium
cum uxoribus, quas tunc habuissent, cum est civitas iis data, aut, siqui
caelibes essent, cum iis quas postea duxissent dumtaxat singuli singulas.
A. d. III idus Decembr. , Fausto Cornelio Sulla Felice, L. Salvidieno
Rufo Salviano cos.''

gregali: Spartico Diuzeni f. Dipscurto^ Besso.'

Descriptum et recognitum ex tabula aenea, quae fixa est Romae in
Capitolio aedis Fidei populi Romani parte dexteriore. L. Mesti L. f.
Aem. Prisci Dyrrachini — L. Nutri Venusti Dyrrachini. — C. Durra-
chini Anthi Dyrrachini — C. Sabini Nedymi Dyrrachini — C. Corneli
AmpHati Dyrrachini — T. Pomponi Epaphroditi Dyrrachini — N. Mini
Hylae Thessalonicensis.^

Diptychon aeneum, Stabiis rep. a. 1749, est Neapoli (III p. 844. X 769 vidil
Mommsen). — 1) lan. SijSS (cf. supra N. 218). — 2) Huic Optato posilus est titulus
Tarridnensis quem dabimus infra (= C. X 6518); cf. praeterea Plin. h. n. 9, 62;
lo. Lydus de mag. 3, 65 p. 2S7 Becker; C. XF 587. — 3) Numerus stipendiorum
non enuntiatur ; ex reliquis constitutionibus pertinentibtcs ad classes (N. 1990.1991
aliisque) apparet classiarios dimissos esse post stipendia viginli sex, tertio p. Chr.
saeculo (cf. Eph. ep. S p. 100) post stipendia viginti octo. — 4) 11 Dec. S2. —
5) Primum scriptum erat in utroque exemplo Dibpscurto, sed b erasa. — 6) Bessi,
Thraciae populus, multi fuerunt inter classiarios. — 7) Probabile septem hos
homines, oriundos omnes ex provincia Macedonia, cuius Bessi fuerunt contermini,
amicos fuisse Spartici.

1987 Nero Claudius divi Claudi f., Germanici Caesar. n., Ti. Caesaris
Aug. pron., divi Aug. abn., Caes. Aug. German. pont. max. , trib. pot.
VII, imp. VII, cos. IIII*, peditib. et equitib. qui milit. in coh. VII quae
appellantur (1) T Astur. et Callaecor. et (2) I Hispan. et (3) T Alpinor.
et (4) I Lusitanor. et (5) II Alpinor. et (6) II Hisp. et (7) V Luciens et
Callaecor.^ et sunt in Illyrico sub L. Salvidieno Salviano Rufo, qui quina
et vicena stipend. aut plura meruer., quor. nomin. subscript. sunt: ipsis
liberis posterisq. eorum civitatem dedit et conubium cum uxorib., quas
tuuc habuissent, cum est civilas iis data, aut si qui caehb. essent, cum
iis quas postea duxissent dumtax. singuli singulas. A. d. VI non luL, Cn.
Pedanio Salinatore, L. Velleio Paterculo cos.^

coh.* II Hispan., cui praest C. Caesius Aper*, cquiti: lantumaro Ande-
dunis f. Varciano.

Descr. et recogn. ex tabula aenea, quae fixa est in Capitol. ad latus
sinistr. aedis thensar. extrisecus.

Tabella aenea, diptychi pars prior , nndobonae in miiseo (III p. 84S).
— 1) A. 60 (cf. supra N. 2291230 not. 13. 14). — 2) Harum cohortium sub
Nerone in lUyricu tendenlium longe plurimae, scilicet omnes praeter primam
Atturum et Callaecorum et primam Hispanorum , etiam sub imperatoribus Flaviis
fuerunt in Pannonia, testibu* constilutionibus annortim 80. 84. 8S (infra N. 1997 ;
C. III p. 8S4. 8SS), dnne, secunda A/pinorum et quinta Luciensium Callaecorum, tem-

394 Caput IX.

ponbus Antofiini Pii fueruni in Pannonia superiore (cf. infra N. 2003). — 3) 2 lun.
60. — 4) Cohoriis (vel: cohorte). — 5) Cf. supra iV. 78i.

1988 Ser. Galba imperator Caesar August., pontif. max., trib. pot.,
cos. des. 11*, veteranis, qui militaverunt in legione I Adiutrice, honestam
raissionem et civitatem dedit^ quorum nomina subscripta sunt, ipsis
liberis posterisque eorum, et conubium cum uxoribus, quas tunc habuissent
cum est civitas iis data, aut siqui caehbes essent, cum iis quas postea
duxissent dumtaxat singuli singulas. A. d. XI k. lan., C. Belhco Natale,
P. Corneho Scipione cos.^

Diomedi Artemonis f. Phrygio.''

Descriptum et recognitum ex tabula aenea quae fixa est Romae iu
Capitoho in ara gentis luhae. Ti. luhus Pardala Sard.^ — C. luh Charmi
Sardian. — Ti. Claudi Qui. Fidini Maonian.^ — C. luh C. f. Col. Libon.
Sard. — Ti. Fonteius Ceriahs Sard. — P. Gralti P. f. Aem. Provincial.
Ipesius^ — M. Arri Rufi Sardian.

Diptychon aeneuin, Stabiis (Castellamare) rep. a. 4688 ^ est Florentiae (lll
p. 847. X 770). Eadem leguntur in duobus aliis diptychis, quorum alterum rep.
est et ipsum Stabiis (III p. 848 X 774), alterum in Sardinia (Eph. ep. 2 p. 434 X7894),
nisi quod nomina militis et signatorum diversa sunt. — 1) A. 68. — 2) Legionem
primam Adiutricem ISero, legionem secundam Adiutricem FiteUius conscripserant
non e civibus Romanis, sed e classicis, unde expHcatur militibus ex illis legionibus
anno 68 vet 70 dimissis civitatem dari potuisse. — 3) 22 Dee. a. 68. (In diptycho Sardo
Scipioni addittir Asiatici cognomen, ut supra N. 258). — 4) lAVDIC, i. e.: Lau-
dicia, additur in exemplo exleriore. — 5) In altero diptycho StabiuJto legitur
Matthaio Polai f. Suros, in Sardo Ursari Tornalis f. Sard. ; praeterea in hoc ante
nomen militis scriptum est tab. 11 pag. V loc. XVIII (cf. N. 4989 not. S). — 6) Hic
quoque aut omnes aut plerique testes conterranei fuerunt veterani, in cuitis usum
diptychum factum est. — 7) Maeonianus (Ptol. S, 2, 24; C. VI 2669). — 8) Vide-
tur significari : Ephesius, vel ex Ipso Phrygiae (Mo. C. III p. 947).

1989 imp. Vespasianus Caesar August. , tribunic. potest., cos. \l\
veteranis, qui mihtaverunt in leg. II Adiutrice pia fidele, qui vicena sti-
pendia aut plura meruerant et sunt dimissi honesta missione, quorum
nomina subscripta sunt: ipsis liberis posterisque eorum civitatem dedif^
et conubium cum uxoribus, quas tunc habuissent, cum est civitas iis
data, aut siqui caehbes essent, cum iis quas postea duxissent dumtaxat
singuh singulas. A. d. non Mart. imp. Vespasiano Caesare Aug. 11,
Caesare Aug. f. cos.^

T.'' r, pag. V loc. XXXXVI.» Nervae Laidi f., Desidiati.^
Descriptum et recognitum ex tabula aenea, quae fixa est Romae in
Capitolio in podio arae gentis luhae latere dextro ante signu Lib. patris.'
C. Helvi Lepidi Salonitani — Q. Petroni Musaei ladestini — L. Valeri
Acuti Salonit. — M. Nassi Phoebi Salonit. — L. Pubhci GermuUi —
Q. Publici Macedonis Neditani — Q. Pubhci Crescentis.*

Tituli militares. 395

Diplychon aeneum, rep. fossionibus Herculanensibus a. 1746, est Neapoli (III
p. 849. X 1402). — 1) A. 70. — 2) Cf. supra i\. 1988 not. 2. — 3) 7 JMart. 70.
— 4) Tabula. — 5) Significatur locus quo Nervae nomen scriptum erat; similes
indicationes reperiuntur infra N. 4991, cf. supra N. 1988 not. S. — 6) Desidiates
populus Dalmatiae (Plin. h. n. 5, 143 al.) — 7) Ferba lalere — patris intus de-
ficiunt, extrinsecus postea adiecla svnt. — 8) Omnes, de quorum patria constat,
conterranei fuerunt Nervae.

1990 imp. Caesar Vespasianus Aug. pont. max., tr. pot. II, imp. VI,
p. p., cos. IIP desig. IIII, veteranis qui militaverunt in classe Misenensi
sub Sex. Lucilio Basso *, qui sena et vicena stipendia aut pliira meruerant
et sunt deducti Paestum, quorum nomina subscripta sunt: ipsis liberis
posterisque eorum civitatem dedit et conubium cum uxoribus, quas tunc
habuissent, cum est civitas iis data, aut si qui caelibes essent, cum iis
quas postea duxissent dumtaxat singuli singulas. Nonis Apr., Caesare Aug.
f. Domitiano, Cn. Pedio Casco cos.^

gregali: M. Damae f., Suro Garaseno
Descriptum etrecognitum ex tabula aenea, quae fixa est Romae in Capi-
tolio in podio arae gentis luUae parte exteriore. Appi Didi Praxiae Lau-
diceni eq. R. — C. luli Agatbocli Laudiceni — Cn. Cessi Cn. f. Col.
Cesti Antioches. — L. Corneli Simonis Caesarea Straton. — Ti. Claudi
Epaphroditi Antioches. — C. luH Theopompi Antioches. — Ti. Claudi
Demosthenis Laudic*

1991 imp. Caesar. Vespasianus Aug. pont. max., tr. pot. II, imp. VI,
p. p., cos. III ' desig. IIII, veteranis qui mihtaverunt in classe Ravennate
sub Sex. LuciUo Basso ^ qui sena et vicena stipendia aut plura meruerunt
et sunt deducti in Pannoniam, quorum nomina subscripta sunt: ipsis
liberis posterisque eorum civitatem dedit et conubium cum uxoribus, quas
tunc habuissent, cum est civitas is data, aut si qui caeUbes essent, cum
iis quas poslea duxissent dumtaxat singuUs (sic) singuias. Non. ApriL,
Caesare Aug. f. Domitiano, Cn. Pedio Casco cos.'

Platori Veneti f., centurioni, Maezeio.
Descriptum el recognitum ex tabula aenea quae est fixa Romae in Capi-
toUo ad aram gentis luUae de foras podio sinisteriore , tab. I pag. II
loco XXXXIIII." T. luli Rufi Salonit. eq. R. — P. Vibi Maximi Epitaur.
eq. R. — T. Fani Celeris ladestin. dec. — C. Marci Proculi ladestin.
dec. — P. Caetenni Clementis Saion. — P. Luri Moderati Risinitan. —
Q. PobUci Crescentis ladestin.*

Diptycha aenea duo , alterum rep. Pompeiis a. 1874, est Neapoli (X 867).
alterum rep. Salonis, est Berolini in museo (III p. 8S0). — \) ./1. 71. — 2) Luei-
lium Bassum, pott praefecturam alae, Ravennati simul et Misenensi classibut a
Fitellio praeposilum este narrat Tacitus hist. i, 100. — 3) 5 /4pr. 71. — 4) Cf.
N. 1989 not. S. — 5) Signatoret in N. 1990 Syri omnes, in N. 1991 Dalmatae. —
In diplomate Salonitano dies, nomen veterani., loeus tabulae in Capitolio fijcae

396 Caput IX.

(scilicet omnia ea quae p. 591. 392 dedimus litteris inclinatis) alia manu adiecta
esse videntur (de qua re cf. Mommsen C. III p. 904) ; in eiusdem scriptura exteriore
errore est veterani et conudium.

1992 imp. Caesar Vespasianus Augustus pontifex maximus, tribunic.
potestat. V, imp. XIII, p. p., cos. V designat. VF, censor, equitibus et
peditibus, qui militant in alis sex et cohortibus duodecim, quae appellan-
tur (1) 1 Flavia Gemina et (2) I Cannenefatium et (3) II Flavia Gemina et (4)
Picentiana et (5) Scubulorum et (6) Claudia nova'', et (1) I Thracum et (2) I
Asturum et (3) I Aquilanorum veterana et (4) I Aquitanorum Biturigum et
(5) II Augusta Cyrenaica et (6) III Gallorum et (7) III et (8) IIII Aqui-
tanorum et (9) IIII VindeHcorum et (lo) V flispanorum et (11) V Dalma-
tarum et (12) VII Raetorum^ et sunt in Germania* sub Cn. Pinario Cor-
neho Clemente^ qui quina et vicena stipendia aut plura meruerant,
quorum nomina subscripta sunt: ipsis liberis posterisque eorum civitatem
dedit et conubium cum uxoribus, quas tunc babuissent cum est civitas
iis data, aut si qui caeHbes essent, cum iis quas postea duxissent dum-
taxat singuli singulas. A. d. XII k. lunias, Q. Petillio Ceriale Caesio
Rufo II, T. Clodio Eprio Marcello 11 cos.®

alae Scubulorum, cui praest Ti. Claudius Sp. f. Atticus, gregah:
Veturio Teutomi f. Pannon.

Descriptum et recognitum ex tabula aenea, quae fixa est Romae in
Capitoho introeuntibus ad sinistram, in muro inter duos arcus. L. Cae-
cili L. f. Quir. loviani — L. Cannuti Luculh Clu. Tuder. — L. luli
C. f. Silvini Carthag. — Sex. luli C. f. Fab. Italici Rom. — P. Atini
Rufi Pal.^ — C. Semproni Secundi — M. Salvi Norbani Fab.

Diptychon aeneum, rep. in Pannonia ad vicum Hungariae Sikator (non longe
a Raab), est Pestini (III p. 83i). — 1) A. 74. — 2) Eaedem sex alae redeutit in
constitutione Domitiani de eodem exercitu data a. 82 (infra N. 4995), nisi quod
ala Claudia nova missa reperitur in Moesiam, tres iantum ex sex in diplomate dato
a. 90 (N. 4998). — 3) Ex his cohortibus octo redeunt in diplomate dato a. 82 (infra
N. 499S), scilicet prima Thracum, prima Asturum, prima Aqtiitanorum (altera, vete-
rana ut videtur) , tertia Gallorum, tertia Aquitanorum, quarta Aquitanorum,
quinta Hispanorum, septima Raetorum, nisi quod tertia Gallorum et quinta His-
panorum missae reperiuntur in Moesiam, decem in diplomate dato a. 90 (N. 1998).
— 4) Intellegitur Germania superior. — 5) Cf. supra N. 997. — 6) 21 Mai. (74). —
7) P. Atinius Rufus etiam aliorum militum diplomata signavit aetate Flaviana,
cf. N. 1993 not. 10.

1993 imp. Caesar Vespasianus Augustus pontifex maximus, tribunicia
potestat. VIII, imp. XVIII, p. p., censor, cos. VII, design. VIII S nomina
speculatorum , qui in praetorio meo militaverunt, item militum, qui in
cohortibus novem praetoriis et quattuor urbanis, subieci: quibus fortiter
et pie militia functis ius tribuo conubi dumtaxat cum singulis et primis
uxoribus, ut etiam si peregrini iuris feminas matrimonio suo iunxerint.

Tituli mlKtares. 397

proinde liberos tollant ac si ex duobus civibus Romanis natos. A. d. IIII

non. Decembr.^ Galeone Tettieno Petroniano , M, Fulvio Gillone cos.
coh. VI pr. : L. Ennio L. f. Tro. Feroci, Aquis Statellis.'
Descriptum et recognitum ex tabula aenea, quae fixa est Romae in

Capitolio in basi lovis Africi.

Tabella aenea, pars prior diptychi, prope Kustendje (Tomos) rep., est Findo-

bonae (III p. 833). — \) A. 76 , 2) 2 Dee. — 3) Nomen militis videtur postea

adieclum in spaUo antea vacuo relicto.

1994 [?w? eonim uxores non] habent, si qui eorura feminam

peregrinam duxerit dumtaxat singuli singulas quas primo duxerint, cum
iis habeant conubium. Hoc quoque iis tribuo, ut quos agros a me acce-
perint quasve res possederunt III k. [/]anuar.\ Sex Marcio Prisco, Cn.
Pinario AemiUo Cicatricula cos.^ sint immunes.

....!// SI\ /// C. f. Galeria Saturnini [Cjlunia, cho. II pr.

Tabula aenea, diptychi pars posterior, Romae rep. a. 4891 in alveo Tiberis
(Bamabei monumenti inediti pubblicati per cnra delf Acc. dei Lincei I p. 4S1).
Alteriim tantum latus tabellae scriptutn est , altei^m, quae fuit diptychi pagina
quarta, vacuum remansit; videtur igitur in hoc diptycho nulla scriptura exterior
fuisse praeter notam recognitionis et nomina signatorum deperdita cum tabula
priore. De imperatore, cuius nomen in principio periit, cf. not. i. 2. — 1) Dies
natalis Titi (Suet. Tit. 2; Philocalus, C. 1 p. 536); unde coniecit Mommsen (ap.
Bamabeium l. c. p. 436), ipsum Titum natali suo veteranis haee praemia tribuisse.
— 2) Sex. Marcius Priscus legatus Lyciae et Pamphyliae fuit sub Fespasiano,
tesiibus compluribus titulis Lyciae (C. I. Gr. 4270. 4271 cf. p. 4124; Ann. inst.
arch. 4832 p. 437 ; lournal of helL sludies 40 p. 73 n. 23), Cn. Pinarius Aemilius
Cicatricula legalus Pannoniae a. 98 (dipl.). Cerlum est igitur fasces gessisse hos
consules temporibus Flaviorum. Mommseni coniectura (not. 4) si vera est, con-
sules fuerunt extremo anno 79 (nam extremn anno 80 alios consules fttisse constat).

1995 imp. Caesar divi Vespasiani f. Domitianus Augustus pontifex
maximus, tribunic. potestat. II, imp. II, p. p., cos. VIII designat. VIIII ',
iis qui militaverunt equites et pedites in alis quinque et cohortibus novem
quae appellanlur (1) I Flavia Gemina et (2) I Cannenefatium et (3) 11
Flavia_Gemina et (4) Scubulorum et (5) Picentiana^ et (1) I Germanorum
et (2) 2 Aquitanorum et (3) I Asturum et (4)T Thracum el (5)Tf Raetorum
et (6) II et (7) IlT et (8) nll Aquitanorum et (9) ~Vll Raetorum', et sunt in
Germania * sub Q. Coreilio Rufo^*, item in ala Claudia nova et cohortibus
duabus (1) III Gallorum et (2) V Hispanorum', quae sunt in Moesia sub
C. Vettuleno Civica Ceriale', quinis et vicenis pluribusve stipendiis eme-
ritis dimissis honesta missione, quorum nomina subscripla sunt: ipsis
liberis posterisque eorum civitatem dedit et conubium cum uxoribus, quas
tunc habuissent, cum est civilas iis data, aul si qui caeHbes essent, cum
iis quas postea duxissent dumtaxat singuli singulas. A. d. XII k. Octobr.
M. Larcio Magno Pompeio Silone, T. Aurelio Quieto cos.*

398 Caput IX.

cohort. I Aquitanorum, cui praeest M. Gennius M. f. Cam. Corfinianus,
ex peditibus: L. Valerio L. f. Pudenti Ancyr.

Descriptum et recognitum ex tabula aenea quae fixa est Romae in
tribunali Caesarum Vespasiani T. Domitiani.^ Q. Muci Augustalis — C.
Pompei Eulrapeli — C. luli Clementis — L. Pulli Sperati — P. Atini
Rufi — C. Lucreti Modesti — P. Atini Amerimni.'"

Dtptychon aeneum, rep. prope Tirnovam (Eph. epigr. 4 p. 496 seq). — 1) /4. 82.
— 2) Cf. supra A. 4992 not. 2. — 3) Ex his novem cohortihvs sex habuimus supra
iV. 4992, octo (scilicet omnes praeter cohortem primam Germanorum) redeunt infra in
constitutione anni 90. — 4) [ntellegitur Germania superior. — 5) Homo notus etiam
ex Plinii epistulis (i, 12 cet.; cf. Mommsen ind. Plin.) — 6) ludice Mommseno haec
ala haeque cohortes , quas a. 74- reperimus fuisse in Germania (supra N. 1992),
etiam. a. 82 non pars fuerunt exercitus Moesici, sed ex exercitu Germanico ob
nescio quam expeditionem in Moesiam missae. — 7) De hoc Ceriali cf. Mo. eph,
ep. 4 p. 494. — 8) 19 Sept. (a. 82, cf. not. 1; consulum par praeterea ignotum;
alter ex eis , Quietus, a. 80 fuerat legatus Lyciae, C. I. Gr. 4300 cf. Reisen in
Lykien II p. 49 not. 6). — 9) Sic scriplura exterior; Romae in Capitolio scrip-
tura interior. — 10) Signatores redeunt in diptychis aliorum militum eiusdem
aetatis, Q. Mucius Augustalis in diptychis militum exauctoratorum a. 83. 84. 90
(infra N. 1996 — 8), C. Pompeius Eutrapelus in diptychis pertinentibus ad a. 80 (C. III
p. 8S4) 85. 90 (infra N. 1996. 8), C. lulius Clemens a. 84 et a. 90 (infra N. 1997/8),
L. Pullius Speratus a. 80 (C. III p. 8S4) et a. 93 (C. III p. 839), P. Atinius Rufiis
a. 74 (supra N. 1992) et a. 80 et a. 83 et a. 84, C. Lucretius Modestus a. 83 et
a. 84 et a. 90, P. Atinius Ainerimnus a. 95 et a. 108. Apparet ternporibus Fla-
viorum diplomata militum signata non esse ah eorum amicis, ut antea, sed videntur
ei qui diplomata conficiebant certos homines ex plebe urbana ad eam rem adhibuisse.

1996 [infp. Caesjar divi Vespasiani f. Domitianu[s August]m pon-
tifex maximus, Iribunic. [pofesfcjt II, imp. III, p. p. , cos. VIIII designat.
X*, \equitihus\ et peditibus, qui militant in alis \trihus e]t cohortibus
septem, quae appel[/anrur] (1) Augusta et (2) Apriana et (3) Commage-
norum , et (1) I Pannoniorum et (2) I Hispanorum et (3) I Flavia CiHcum
et (4) I et (5) II Thebaeorum et (6) II et (7) III Ituraeorum^ et sunt in
Aegypto sub L. Laberio Maximo^ qui quina et vicena stipendia aut plura
meruerant, quorum nomina subscripta sunt: ipsis liberis posterisque eorura
civitatem dedit et conubium cum uxoribus, quas tunc habuissent cum est
civitas iis data, aut si qui caelibes essent, cum iis quas postea duxissent
dumtaxat singuh singulas. A. d. V idus lunias Tettio luhano, Terentio Stra-
bone EruCio Homulio cos. *

cohort. I Hispanorum, cui praest M. Sabinius Fuscus, centurioni:
C. luho C. f. Saturnino Chio.

Descriptum et recognitum ex tabula aenea quae fixa est Romae in
Capitoho intra ianuam Opis ad latus dextrum. [Q. Muc{\ Augustahs —
[C. Pompei] Eutrapeh — [C. Lucreti] Modesti — [P. Atini] Rufi — . . . di

Sementivi — Celeris — Prisci.

Diptychon aeneum non integrum, rep. Copti in Aegypto (Eph. epigr. 3 p. 611
— 613, descr. Ma.<tpero). — \) A. 85. — 2) Alam Aprianam, cohortes primam Fla-

Titoli mmtares 399

viam Ciltcum, primam Thebaeomm, tertiam Ituraeorum in Aegypto tetendiisn con-
firmant tituli infra editi, reliquas alas et cohortes (excepta sola ala Augusta)
alii tituli (Graeci plerique), quos composuit Mommsen eph. ep. S p, 614, et Notitia
dignitatvm Or. c. 28. — 3) fdem qui fuit procurator ludaeae a. 71 (loseph. b.
lud. 7, 6, 6, ubi errore est Ai^sqIw), praefectus annonae a. 80 (act. Arval.) —
4) 9 lun. (a. 83 ; consulum par praeterea ignotum; Tettius lulianus videtur idem qui
fuit legatus legionis septimae Claudiae a. 69 et praetor a. 70, cf. Tac. hist. ■/, 79.
2, 85. 4, 39. 40).

1997 imp. Caesar divi Vespasiani f. Domitianus Augustus Germanicus
pontifex maximus, tribunic. potestat. iTl, imp. VII, p. p., cos. X\ equi-
tibus et peditibus, qui militant in alis quinque et cohortibus decem et
tribus, quae appellantur (1) I civiuni Romanorum et (2) I et (3) II Arva-
corura et (4) Frontoniana et (5) Siliana^ et (1) I Noricorum et (2) I Bri-
tannica et (3) I Montanorum et (4) I Lusitanorum et (5) I et (6) I et (7)
II Alpinorum et (8) II Hispanorum et (9) III Thracum et (10) V Gallorum
et (11) V Callaecorum Lucensium et (12) VI Thracum et (13) VIII Rae-
torumS et sunl in Pannonia sub L. Funisulano Vettoniano\ qui quina
et vicena stipendia aut plura meruerant, quorum nomina subscripta sunt:
ipsis liberis posterisque eorum civitatem dedit et conubium cum uxori-
bus, quas tunc habuisseut cum esl civitas iis data, aut si qui caeHbes
essent, cum iis quas postea duxissent dumtaxat singuli singulas. A. d. III
nonas Sept. C. TuUio Capitone Pomponiano Plotio Firmo, C. CorneHo
Galiicano cos.^

cohort. I Montanorum, cui praest Nipius Aquila, pediti: Dasio Da-
sentis f. Dalmat.

Descriplum et recognitum ex tabula aenea, quae fixa est Romae in
Capitolio post thesarium veterem/ P. Atini Rufi — Q. Muci AugustaUs

— C. Lucreti Modesti — C. luH Clementis — L. Sesti Maximi — Q. luni
Syllae — P. CorneU Verecundi.

Diptyekon aeneum, Pbsth in museo, rep. ut dicitur Camunti (Eph. epigr. S
p. 94. 9S). — \) A. 84. — 2) Quinque hae alae redeunt in constitutione data die
3 Sept. 85 perttnente ad eundem exercitum Pannonicum (C. III p. 855). — 3) In
constitutione a. 85 (cf. not. 2) redeunt ex tredecim his cohortibus undecim, scilicet
omnes praeter seeundam Alpinorum et tertiam Thracum. — 4) Cf. supra N. 1005.

— b) 3 Sept. (a. 84; consulum par praeterea ignotum; Cornelium Gallicanum
constat legatum fuisse provinciae Lvgdunensis a. 83, cf. C. XII 2602, et floruisse
etiam sub Traiano, cf. C. XI 1147). — 6) Sic scriplura exterior, Romae in Capi-

tolio (reliquis omissis) interior.

< . . ______^_

1998 imp. Caesar divi Vespasiani f. Domitianus Augustus Germanicus
pontifex maximus, tribunic. potestat X*, imp. XXI, ceDsor perpetuus, cos.
XV*, pater patriae, equitibus qui miUtant in aUs quattuor (1) I Flavia
Gemina, (2) 1 Cannenefatium, (3) I singularium, (4) Scubulorum', et pedi-
tibus et equitibus, qui iu cohortibus decem et quattuor (l) I Flavia Da-
mascenorum milHaria, (2) I Biturigum, (3) 1 Thracum, (4) I Aquitanorum

400 Caput IX.

veterana, (5) I Asturum, (6) II Aquitanorum, (7) II Cyrenaica, (8) H Rae-
torum, (9) TiT Delmatarum, (10)111 et (11)1111 Aquitanorum, (12)1!!! Vin-
delicor., (13) V Delmatarum, (14) VII Raetorum^ quae sunt in Germania
superiore sub [L.] lavoleno Prisco^ ilem dimissis lionesta missione qui-
nis et vicenis pluribusve stipendiis emeritis, quorum nomina subscripta
sunt: ipsis liberis posterisque eorum civitatem dedit et conubium cum
uxoribus, quas tunc habuissenl cum est civilas iis data, aut si qui cae-
libes essent, cum iis quas postea duxissent dumtaxat singuli singulas. A. d.
VI k. Novembr. Albio Pullaieno Pollione, Cn. Pompeio Longino cos."

cohort. I Aquitanorum veteranae, cui praest M. Arrecinus Gemellus,
equiti: Mucapori Eptacentis f. Thrac.

Descriptum et recognitum ex tabula aenea, quae fixa est Romae in
muro post templum divi Aug. ad Minervam.^ Q. Muci Augustahs — L.
PuUi Verecundi — C. Lucreti Modesti — C. Pompei EutrapeU — C. luli
Clementis — Q. Vetti Octavi — L. PulH lanuari.

Diptychon aeneum, rep. Mogontiaci (Eph. ep. S p. 6S2). — 1) A. 90. — 2) Tres
ex his alis redeunt supra N. 199S. Ala prima singularium praelerea in Germania
non reperta est, reperitur in Raetia, primuin a. i07 (infra N. 2002). — 3) Pleraeque
ex his cohortibus redeunt in constituiionibus anni 7i et anni 82 (supra N. 1992. 199S),
prima Flavia Damascenorum et prima Delmatarum, quae ibi desiderantur, in con-
stitutione a. 116. Cf. de cohortibus exerciius Germaidae superioris Hammeran Wcstd.
Zeitschr. 4 p. 18i. — 4) Cf. supra N. 101 S. — 5) 27 Oct. (90; consulum par praeterea
ignotum; alter ex eis, Cn. Pompeius Longinus, a. 86 legatus fuerat ludaeae, C. 111
p. 8S7). — 6) De templo divi Augusti sito in Palatio forum versits , pone aedem
Castorum, prope templum Minervae a Domitiano dicatum, cf. Heyizen act. Arv. p. SS.
In muro aliquo post id templum sito apparet propositam csse hanc constitutionem
anno 90, item deinceps reliquas omnes huim generis ; antea, certe usque ad annum
86 (C. III p. 8S7) constitutiones huius generis proponebanlur in Capitolio.

1999 imp. Caesar divi Nervae f. Nerva Traianus Augustus Ger-
manicus pontifex maximus, tribunic. potestat. III', cos. II, p. p., equi-
tibus et peditibus, qui miHtant in ahs tribus et cohortibus septem, quae
appellantur (1) I Asturum et (2) I Flavia Gaetulorum et (3) I Vespasiana
Dardanorum, et (1) I Lepidiana c. R. et (2) I Tyriorum et (3) I Lusita-
norum Cyrenaica et (4) II Flavia Rrittonum et (5) II Chalcidenorum et (6)
III et (7) VII GaHorum, et classi^ et sunt in Moesia inferiore sub Q. Pom-
ponio Rufo, item dimissis honeste missione, qui quina et vicena plurave
stipendia meruerunt, quorum nomina subscripta sunt: ipsis Hberis poste-
risque eorum civitatem dedit et conubium cum uxoribus, quas tunc habu-
issent cum est civitas iis data, aut si qui caeHbes essent, cum iis quas
postea duxissent dumtaxat singuH singulas. A. d. XIX k. Sept. Q. Fabio
Rarbaro, A. CaeciHo Faustino cos."

alae I Asturum, cui praest Ti. luHus Ti. f. Pup. Agricola, gregaH:
Metico Solae f., Resso.

Tituli militares. 401

Descripluni et recognitum ex tabula aenea, quae fixa est Romae in
muro post templura divi Aug. ad Minervam.

2000 imp. Caesar divi .Nervae f. Nerva Traianus Augustus Germanicus
pontifex maximus, tribunic. potestat. III •, cos. II, p. p., equitibus et peditibus,
qui militant in alis tribus et cohortibus sex, quae appellantur (1) Gallorum
Flaviana et (2) I Pannoniorum et (3) II Hispanorum et Arvacorum^ et
il) I Sugambrorum veterana et (2) I Bracaraugustanorum et (3) I Hispa-
norum velerana et (4) II Mattiacorum et (5) II Gallorum et (6) Ubiorum,
et sunt in Moesia inferiore sub Q. Pomponio Rufo, item dimissis honesta
missione, qui quina et vicena plurave stipendia meruerunt, quorum no-
mina subscripta sunt: ipsis Hberis posterisque eorum civitatem dedit et
conubium cum uxoribus, quas tunc habuissent cum est civitas iis data,
aut si qui caehbes essent, cum iis quas postea duxissent dumtaxat sin-
guii singulas. A. d. XVIIII k. Septembr. Q. Fabio Barbaro, A. Caecilio
Faustino cos.^

cohort II Gallorum, cui praest Visulanius Crescens, pediti: M. An-
tonio M. f. Rufo Abretten. et Marco f. eius.

Descriptum et recognitum ex tabula aenea, quae fixa est Romae in
muro post templum divi Aug. ad Minervam.

Tabulae aeneae dttae, duorutn diptychorum partes priores, altera rep., ut di-
eebatur, ad Philippopolim, est Parisiis (III p. 863), altera (N. 2000) rep. a. 1886 ad
vicum reffionis Dobrudschae Oltinam (Tocilescn arch. ep. Mitth. aus Oesterreich II
]>. 23). — l) A. 99 (cf. supra JV. 283). — 2) classici seriptura exterior, male sine
dubio. — 3) Sic scriptura interior, ARA^ACORVM (i. e. AraTacornm^ exterior. —
4) H Aug. (a. 99, cf. not. 4). Q. Fabius Barbarus legatus exereitus Africani fuit
anno 97 (comptes rendus de Pacad. des inscr. 1891 p. 293)^ A. Caecilius Faustinus
legatus Moesiae inferioris a. 105, proconsul Africae a. 116 (FIII S. 11798). — Quam
ob causam Traianus, cum veteranis provinciae Moesiae inferioris solita praemia
tribuit, hac de re duas constitutiones perscripserit , alteram (N. 1999) pertinentem
ad alas tres cohortesque septem et classem (Moesicam), alteram ad alas alias tres
cohortesque sex (N. 2000), ego nescio.

2001 [imp. Caesar] divi Nervae f. Ner[ua 7V]aian[MS ^M^justus Germani-
cus [Djacicus pontifex maximus, tribunic. potestat. VII ', imp. IIII, p. p., cos.
V, [ejquitibus et peditibus, qui militant iu aUs quattuor et cohortibus decem
et una, quae appellantur (l) I Thracum et (2) I Pannoniorum Tampiana
et (3) Gallorum Sebosiana et (4) Rispanorum Vettonum c. R., et (1) I Hi-
spanorum et (2) I Va[ngf]ionum miUiaria et (3) I Alpinorum et (4) I Mori-
norum et (5) I Cugernorum el (6) 1 Baetasiorum et (7) I Tungrorum mil-
liaria et (8) I Thracum et (9) III Bracaraugustanorum et (10) IIIP Lingonum
et (11) IIII Delmatarum', el sunl in Britannia sub L. Neratio Marcello*,
qui quina et vicena plurave stipendia meruerunl, quorum nomina sub-
scripta sunt: ipsis liberis posterisque eorum civitatem dedit et conubium
cum uxoribus, quae tunc habuissent cum est civitas iis data, aut si qui

Dbssau, Inscriptiones Latinae. 26

402 Caput IX.

caelibes essent, cum iis quas poslea duxissent dumtaxat singuli singulas.
A. d. XIIU kal. Febr. M.' Laberio Maximo II, Q. Giitio Agricola II cos.*

alae I Pannoniorum Tampianae, cui praest 0. Valerius Celsus, de-
curioni: Reburro Severi f., Hispan.

Descriptum et recognitum ex tabula aenea, quae fixa est Romae in
muro post templum [divi A]ug. ad Minervam. Q. Pompei Homeri — C.
Papi Eusebetis — T. Flavi Secundi — P. Cauli Vitalis — C. Vettieni
Modesti — P. Atini Hedonici — Ti. Claudi Menandri.

Diptychon aeneuni, rep. in Anglia loco dicto Malpas inter Cliester, ubi fuit
Deva, et Shrewsbtiry, est Londinii (III p. 86i; FH H93). — \) A. 405. — 2) 111
(pro ]]\]) scriptura exterior, minus recte ut videtur; cf. Eph. ep. S p. 99. — 3) Ex
his alis cohortibusque pleraeque etiam in aliis inscriptionibus Brilanniae repertae sunt.
Ceterum cum in constitutione anni i2i (III p. 875) recenseantur in Britannia alae sex
cohortesque viginti una, fieri potest. ut hic habeamus dimidiam tantum partem auari-
liorum exercitus Britannici; simiiiter constitutiones N. 1099 et 2000 ad dimidiam
tantum partem auxiliorum Moesiae inferioris pertijiuerunt. — 4) Huic legato positus
esse videtur titulus supra N. i052. — 5) i9 lan. 105 (eo anno consules ordinarii
traduntur fuisse imp. Traianus quintum et Maximus itermn; Traiano idibus lantiariis
successisse Agricolam hoc diploma docet, de Glitio Atilio Agricola cf. stipra
N. 1021).

2002 imp. Caesar divi Nervae f. Nerva Traianus Augustus Germa-
nicus Dacicus, ponlifex maximus, tribunic. potestat. XI', imp. VT, cos.
V, p. p. , equitibus et pedilibus, qui militaverunt in alis quattuor et co-
hortibus decem et unam, quae appellantur (l) I Hispauorum Auriana et
(2) I Augusta Thracum et (3) I singularium c. R. p. f. et (4) II Flavia p.
f. C30*, et (1)T Rreucorum et (2) I et (3) II Raetorum et (4) III Rracar-
augustanorum et (5) III Thracum et (6) III Thracum c. R. et (7) HI Rri-
tannorum et (8) III Ratavorum oo et (9) IIII Gallorum et (10) V Rra-
caraugustanorum et (11) VH Lusitanorum^ et sunt in Raetia sub Ti. lulio
Aquiiino , quinis et vicenis pluribusve slipendiis emeritis dimissis honesta
missione, quorum nomina subscripta sunt: ipsis hberis posterisque eorum
civitatem dedit et conubium cum uxoribus, quas tunc habuissent cum est
civitas iis data, aut si qui caeHbes essent, cimi iis quas poslea duxissent
dumtaxat singuli singulas. Pr. k. lul. C. Minicio Fundano, C. Vettennio
Severo cos.''

alae I Hispanorum Aurianae, cui praest M. Insteius M. f, Pal. Coe-
lenus, ex gregale ; Mogetissae ComatuIIi f. Roio, et Verecundae Casati filiae
uxori eius Sequan., et MatruUae filiae eius.

Descriptum et recognitum ex tabula aenea, quae fixa est Romae in
muro post templum divi Aug. ad 3Iinervam. Q. Pompei Homeri — L.
PuIIi Verecundi — P. CauU Vitalis — P. Atini Amerimni — C. Tuticani
Saturnini — Q. Apidi Thalli — C. Vettieni Modesti.

Diptychon aeneum, rep. trans Danuvium ad limitem Raetiae, prope oppidum
ff^eissenburg (III p. 867). — 1) A. 107. — 2) Ex his alis ires etiam postea fuerunt

Tituli militares. 403

in Raetia (cf. supra i\. 1S64) ; seeunda Flavia a. 1S5 reperitui- in JSorico (dipl.
a. 133, Eph. ep. 4 p. 303). — 3) Lndecim cohortes, excepta sola tertia Bata-
vorum milliaria, redeunt omnes in constitutione anni 166 (Eph. ep. 2 p. 462). —

4) 30 lun. (a. 1(1/7, cf. not. 1 ; iidem consules reperiuntiir etiam VI 630. XI V 2242).

2003 irap. Caesar divi Nervae f. Nerva Tra[?]an. Aug. GermaDic. Daci-
CU8 pontif. maximus, tribunic. potest. XI', imp. VI, cos. V, p. p., equiti-
bus et [pjeditibus, qui militaverunt in alis tribus et cohortibus decem,
quae appellantur (1) I Nerviana Augusta felix oo et (2) II Thracum
Augusta p. f. et (3) Parthorum^ et (1) Augusfa Nerviana velox et (2) i
Corsorum c. [R.] et (3J I Pannoniorum et (4) I Nurritanorum et (5) I
Flavia Musulamiorum et (6) I Flavia Hispanorum et (2) I Brittonum et (8)

II Breucorum et (9) II Gallorum et (10) IIII Sugambrorum^ et sunt in
Mauretania Caesariensi sub T. Caesernio Macedone^ quinis et vicenis
pluribusve stipendiis emeritis dimissis honesta missione, item classicis,
quorum nomina subscripta sunt: ipsis liberis posterisque eorum civitatem
dedit et conubiiim cum uxoribus, quas tunc habuissent cum est civitas
iis data, aut si qui caeUbes essent, cum iis quas postea duxissent dumtaxat
singuU singulas. A. d. VIII k. Dec. C. lulio Longino, C. Valerio Paul-
lino cos.*

coh. IIII Sugarabrorum, cui praest Ti. Claudius Ti. f. Quir. Magnus,
ex pedite: Lovessio Maxirai f. Bracar.

Descriptum et recognitum ex tabula aenea quae fixa est Roraae in
muro post templum divi Aug. ad Minervam. Q. Aemili Soterici — C. luli
Eutychi — Ti. Vetti Heraclidae — A. Larci Phronimi — C. Pompei
Hylli — P. Anni Trophimi — C. Norbani Primi.

Diptychon aeneum, rep. Caesareae (Cherchel) Mauretaniae a. 1891 (descr.
/Vaille, ad cuius apographum prodibit in aclis academiae Parixiacae). - 1) A. 107.
— 2) Ala Nerviana praeterea ignota; ala Parthorum et ala secunda Thracum
aliquoties reperiuntur in inscriptionibus Maurelaniae. — 3) Ex his cohortibus
quinque, scilicet Nurritanorum et 1 Musulamiorum et I Flavia Hispanorum et II
Breucorum et quarta Sugambrorujn iam antea ijinotuerant ex iJiscriptionibvs
Africae; cohortes primam Pannoniorum, primam aliquam Brittonum (videntur
autem tunc temporis fuisse duae cohortes primae Brittonum, Flavia et Ulpia, cf.
eph. ep. 3 p. 178), secundam aliquam Gallorjivi (cf. eph. ep. S p. 172), aliquando
fuisse in Afjnca novum est; primae Corsorujn eivium Homanorum mejitio extat IX
28S5 ; prima Augustn Nerviana veiox videtur redire in constitutione quadam Anto-
nini Pii (II I p. 886, dipl. XLT). — 4) Ilomo notus etiam ex tituto SirmieJtsi

III S. 10224 nuper reperto; furtasse paler Caeserniojmm supra N. 1068. 1069. —

5) 24 Nov. (a. 107, cf. not. 1; cojuules su/fecti praeterea ignoU).

2004 imp. Caesar divi Nervae f. Nerva Traiaous Aug. Germ. Dacicus
pontif. maximus, tribunic. potestat. XIIII*, imp. VI, cos. V, p. p., equilibus
et peditibus, qui railitaverunt in alis duabus et cohortibus decem, quae
appellantur (1) I civium Romanurum et (2) I Aug. Ituraeorum, et (1) I
Aug. Ituraeorum sagittar. et (2) I Britannica oo c. R. et (3) I Hispanor. p.

26*

404 Caput IX.

f. et (4) I Tbracum c. R. et (5) I Ituraeorum et (6) I Flavia Ulpia Hispa-
norum oo c. R. et (7) II Gallorum Macedonica et (8) III campestris c. R.
et (9) Illl Cypria c. R. et (lo) VIII Raetorum c. R.*, et pedites singulares
Britannici^ et sunt in Dacia sub D. Terentio Scauriano'*, quinis et vicenis
pluribusve stipendiis emeritis dimissis honesta missione, quorum nomina
subscripta sunt: ipsis liberis posterisque eorum civitatem dedit et conu-
bium cum uxoribus, quas tunc habuissent cum est civitas iis data, aut
si qui caeHbes essent, cum iis quas postea duxissent dumtaxat singuU
singulas. A. d. XIII k. Mart. Ser. Scipione Salvidieno Orfito, M. Peducaeo
Priscino cos.*'

alae I Aug. Ituraeor., cui praest C. Vettius Priscus, ex gregale:
Thaemo Horafi f. Ituraeo, et Nal f. eius, et Marco f., eius et Aulonio
f. eius.

Descriptum et recognitum ex tabula aenea, quae fixa est Romae in
muro post templum divi Aug. ad Minervam.

Tabella aenea, pars ftrior diptychi, rep, in Hungaria (III p. 868 ad eetypum
gypsaceum musei Findobonensis). — 1) j4. 140. — 2) Ex his alis cohortibusque
sub Traiano in Dacia tendentibus complures, scilicet ala prima civium Romanorum,
cohortes prima Britannica miliaria civium Romanorum, octava Raetorum, itein
altera ex duabus cohortibus primis Ituraeorum, sub imperatoribus Flaviis fuerant in
Pannonia (cf. supra N. 1997), cohors prima Aiigusta Ituraeorum etiam anno 138
fuit in Dacia (cf. JS. 2006). Cohors tertia campestris praeterea nota ex solo titulo
Atheniensi III S. 7289; cohortium Cypriarum praeterea nulla mentio nisi in titulo
Panticapaeensi ap. Latyschev inscr. Ponti.Euxini 2 p. 141. — 3) Pedites singulares
Brittannici memorantur etiam in alia constitutione pertinente ad exercitum Daci-
cum dato anno circ. iS7 (III p. 882 cf. etiam tegulas editas arch. ep. Mitth. 14
p. 99) cf. Mommsen Herm, 19 p. 226, 5. 229. — 4) Legatus memoratur etiam C. III
1445. — 5) 17 Febr. 110.

2005 imp. Caesar divi Hadriani f., divi Traiani Part. nep., divi Nervae
pronepos T. Aelius Hadrianus Antoninus Aug. Pius pont. max., tr. pot.
XI', imp. II, cos. IIII, p. p., equilib. et peditib., qui miUtaver. in ahs V et
coh. VII, quae appell. (1) I Ulpia contar. oo et (2) I Thrac. victr. et (3) I
Hisp. Arvac. et (4) 1 Cannef. c. R. el (5) III Aug. Thr. sag.', et (l) I Ulp.
Pano. et (2) I Aelia sagit. et (3) XVIII vol. c. R. et (4) IIII vol. c. R. et
(5) I Thrac. c. R. et (6) V CaUecor, Lucensium et (7) II Alpinor.^ et sunt
in Pann. super. sub Pontio LaeUano'', quinque et viginti stipend. emer.
dimiss. honest. mission., quor. nomin. subscr. sunt, civit. Roman. qui
eorum non haber., dedit et conub. cum uxorib., quas tunc hahuiss. cum
est civit. iis data, aut cum iis quas post. duxiss. dumtaxat singuUs. A. d.
VII id. Oct. C. Fabio Agrippino, M; Antonio Zeno (sic) cos.*

coh. I Ulpiae Panonior. , cui praest A. Baebius RegiUus Suess., ex
pedite: Altae INivionis f. Azalo.

Descript. et recognit. ex tabul. aenea, quae fixa est Romae in muro
post templ. divi Aug. ad Miuervam. L. PulU Daphni — M. ServiU Getae

Titoli militares. 405

— L. Pulii Chresimi — M. Sentili lasi — Ti. luli Felicis — C. luli Sil-
vani — P. Ocili Prisci.

Diptychon aeneum , in vico Hungariae Aszdr (prope Kit-Ber, inter Raab et
Stuhlweissenburg) rep. a. 1884 (Mowat revue arch. ser. JJI t. 47, 4894 p. 246 tab.
JV. V). — 1) A. 448. — 2) Cum habeamus constitutiones huius generis pertinentes
ad exercitum Pannoniae superioris praeter hanc quattuor, datas a. 433 (archaeologiai
ertetito uj. fol. 6, 4886 p. 207), a. 438 (C. JIJ p. 879), a. 449 (communicavit Bor-
mann), a. 434 (C. III p. 884), certe anno 454 eaedem alae quinque enumerantur,
item ut videtur enumeratae fuerunt a. 435, quattuor ex eis, scilicet omnes praeter
primam Ulpiam contariorum miUiariam, enumerantur a. 449; at in coTutitutione
a. 458 adest una tantum ex eis, prima Thracum victrix. — 3) Septem hae cohortes,
enumerantur etiam in constitutione anni 449, sed alio ordine, scilicet secundum
numeros (ut incipiant primae, sequantur secundae, et sic deinceps), duae ex eis,
prima Llpia Pannoniorum et prima Thracum civium Romanorum, memorantur
praeterea in constitutionibus a. 455. 458. 454, duae, secunda Alpinorum et quinta
Callaecorum Lueensium, in constitutionib^us a. 453 et a. 454, una, octavadecima
voluntariorum , in constitutionibus a. 458 et a. 454, una, cohors prima Aelia
sagittariorum, in constitutione a. 455 ; cohors quarta voluntariorum eivium Roma-
norum neque in constitutionibus a. 455. 458. 454 memoratur neque alibi usquam.

— 4) Cf. supra iV. 4094 not. 4. — 5) 9 Oct. (a. 448 cf. not. 4 ; par consuhim prae-
terea ignotum; Fabium tamen Agrippinum legatum Tkraciae sub Antonino Pio fuisse
declarant nummi civitatium Thracicarum, ap. Mionnet suppl. II p. 404, 4205 et
p. 500, 4754, item catal. mus. Britann. p. 450, 25 et p. 475, 4 — 5).

2006 imp. Caes. divi Hadriani f., diri Traiani Parthic. nep., divi
Nervae pron. T. Aelius Hadrianus Antoninus Aug. Pius pont. max. , tr.
pot XXI S imp. U, cos. IV, p. p., equit. et pedit, qui milit. in alis III,
quae appell. (1) I Batav. oo et (2) I Hisp. Campag. et (3) I Gall. et
Bospor.*, et coh.^ (1) I Thrac. sag. (2) et IV Hisp. et (3) I Aug. Itur.*, et
vesil. Afri[c.]' et Mauret. Caes. qui sunt cum Mauris gentilib.^ in Dacia
super. et sunt sub Statio Prisco leg.% quinq. et vigint. stip. emer. dimiss.
hon[e]sta mission., quor. nomin. subscripta sunt, civitat. Roman., qui
eorum non [A]aber[en/], dedit et conub. cum uxoribus, [qua]s tuuc habuis.
cum est civitas is [data, a]ut cum is c[uas postea duxiss. [c{ifm]tasat singulis.
A. d. VIII id. lul. [M.] Servilio Fabiano, Q. Allio Basso cos.*

alae I Gailor. et Bospor.^ cui praest Licinius Nigrinus, ex gregale:
Heptapori Isi f. Besso.

Descript. et recognit. ex tabul. aerea, quae Gxa est Komae in
muro post templ. divi A[tt]g. ad Minervam. M. Servili Getae — L. Pulli
Chresim[t] — M. Sentili lasi — Ti. luli Felftcfs] — C. Belli lJrb[ant] —
C. Pomponi Statftant] — P. Ocili Pris[ct].

Diploma aeneum, rep. in Transsytvania prope vieum Maros-Keresztur , non
longe ab Apuio (Karlsburg) Daciae (archaeologiai ertesito uj. fol 6, 4886 p. 507).

— 1) A. 458. — 2) Tres has alas in Dacia tetendisse etiam aliunde constat. Alae
primae Batavorum eques sepultut ett Apuli (III S. 7800); ala prima Hitpanorum
Campagonum recentetur inter alat tret in conttitutione mutila eiutdem fere tem-
porit ad eundem exercitum pertinente (III p. 887); de ala prima GaUorum et

406 Caput IX.

Bosporanorum cf. not. 9. — 3) Expectaveris et coh. 111, idque collocatum post alis III. —
4) Ex cohortlbus certe iina, prima Thracum sagittariorum , memoratur in consti-
tutione supra (not. 2) citata; prima Augusta Ituraeorum in constHutione a. 410
(supra N. 2004); quarta Hispana forlasse re vera est prima Flavia (Jlpia His-
panorum ihidem memorata. — 5) vexila. Frig. editum est; correxit Mommsen. —
6) Fidetur significari nescio quis numerus Maurorum (cf. Mommsen Herm. 49
p. S26 not. 4). — 7) Cf supra N. 4092. — S) 8 lul. (458, supra not. 4 ; consulum
alter est supra N. 4080, alter ignotus est). — 9) Eo ipso loco , quo hoc diploma
datum militi alae primae Gallorum et Bosporunorum repertum est, prodierunt etiam
tegulae inscriptae al. Bosp. (III S. 8074, 5).

2007 [imp. C]aes., divi Septimi Severi Pii Arab. Arab.* [Porjth.
max. Brit. max. f., divi M. Antonini Pii Germ. Sarm. nep., divi Antonini
Pii pronep. , divi Hadriani abnep., divi Traiani Parthici et divi Nervae
adnep. M. AureUius Antoninus Pius Felix Aug. Parth. max. Brit. max.
Germ. max., pontif. max., trib. pot. XVIIIP, imp. III, cos. IIII, p. p.,
proc. , nomina militum, qui militaverunt in cohortibus urb. Antoninianis
quattuor X XI XII XIIII subieci, qui fortiter et pie in militia functi
suDt, ius tribui conubii dumtaxat cum singulis et primis uxorib., ut,
etiam si peregrini iuris feminas in matrimonio suo iunxerint, proinde
liberos tollant ac si ex duob. civib. Bomanis natos. A. d. VII id. lan.
P. Catio Sabino et P. Cornelio AnuUino cos.^

coh. X urb. Antoniniana: C. Popilio C. f. Pol. Queto, Faventia.

Descriptum et recognit. ex tabula aerea, que fixa est Bome in muro
pos templum divi Aug. ad Minervam.

Tabella aenea, diptychi pars prior, Faventiae rep., postea Bomae (III p. 894 ;
XI 628). — 1) Sic et exterior et interior scriptura ; debuit esse Adiab. — 2) A. 246,
7 lan.

2008 {imp. Caes. div\\ Antonini Magni Pii Aug. fil., \divi Severi]
Pii nepos, M. Aurelius An[roJninus Pius FeHx Aug., sacerdos am[p/js]si-
raus dei invicti Solis Elagabali, ponl[t/lea; ma\L., trib. pot. IIII', cos. III,
p. p., nomina milit. [^]ui militaverunt in coh[o]rtibus praetoris Antoni-
nianis decem [/ /]I III IIIl V VI VII VIII VIIII X piis vindicibus, qui
pie et fortiter militia functi sunt, ius tribui conubi dumtaxat cum singulis
et primis uxoribus, ut etiam si peregrini iuris feminas in matrimonio suo
unxerint, proinde liberos tollant ac si ex duobus civibus Bomanis natos.
A. d. VII idus lanuar. C. Vettio Grato et M. Vitellio Seleuco cos.'

coh. IIII pr. Antoniniana p. v.: M. Septimio M. fil. Ulp. Maetico Tri-
montio.^

Descript. et recognit. ex tabula aerea quae fixa [est] Bomae [t]n
muro pos templ. divi Aug. ad [Afmer]vam.

Tabella aenea, pars prior diptychi, rep. prope Philippopolim Thraciae (Eph.
ep. 2 p. 464). — 1) A. 224, 7 lan. — 2) Cf N. 2048 not. 2.

2009 imp. Ca^s. divi Antonini Magni Pii fil., divi Severi Pii nepos,
M. Aurellius Severus Alexander Pius Felix Aug. pontif. max. , trib, pot.

Tituli militares. 407

VIIIIS cos. Ili, p. p., equitibus, qui fnter singulares militaver. castris
novis Severianis, quibus praesl'' Aelius Victor tribunus, quinis et vicenis
pluribusve stipendis emeritis dimissis honesta missione, quorum nomina
subscripta sunt: ipsis filisque eorum^ civitalem Romanam qui eorum non
baberent, dedit et conubium cum uxoribus, quas tunc secum habuissent,
cum es[/] civitas iis data, aut cum iis quas postea duxissent dumtaxat
singulis. A. d. VII id. lan. L. Virio Agricola et Sex. Catio Clemen-
tino cos.'

ex equite domini n. Aug.: M. AureUo Deciani fil. Deciano, colonia
Mahiese ex Dacia.

Descript. et recognit. ex labula aerea. que fixa est Romae in muro
pos tompl. divi Aug. ad Minervam.

Tcbella aenea, diptychi pars prior, nescio quo loco rep., est Neapoli in niuseo
(III p. 893 descr. Mommsenus). — 1) A. 250, 7 lan. — 2) Sic scriptura interior,
praeest exteriur. — 3) Verba ipsis filisque eorum desunt in scriptura exteriore.

2010 imp. Caes. P. Licin. [Valerianus] Pius Fel. Aug. pont. max.
tr. pot. IF [cos. II], imp. Caes. P. Licinius Egnatius Gal[te7iMs Pius] Fel.
Aug. pont. max. trib. pot. II cos, , nomina militum qui mihtaverunt iu
c[oAorrt]bus praetori[s] Valerianis Galienis d[ecemj I II III IIII V VI
VII VIII VIIII X piis vindi[ct6?<s], qui piae el fortiter militiam funct[i
sunt], ius tribuimus conub[j]i [dumtaxat cum sin]guhs et primis uxoribu[s,
ut etiam si |?e]re[^tn]i iuris feminas im matrimonio suo iu[n]xerint,
proinde liberos tollant ac si ex duobus civibus Romanis natos. A. d. id.
lan.^ impp. Valeriano Aug. II et Gaheno Aug. cos.'

coh. I pr. Valerian. Gahena p. v. : P. Anneio P. f. Probo Pap.,
Petobione.

Descriplu et recognitu e[jj] tabula ae[rea, quae f]\\a est Rom. im
mu[ro] pos[f templum divi] Aug. ad M[t«ert;flm]. M. Aureh Quintiani —
L. Aureh Simphci — P. Appei MarceUini — C. Caeh Germanicini —
P, Aeh fiassani — M. Aureh Magrini (sicj — P. ReUici Vincenti.

Diplychon aeneum rep. Industriae, est Taurinis (Eph. ep. 4 p. SIS ; Pais
tup/jl. Ital. 9S7). — 1) A. 2S4. — 2) Scr. a. d. VII id. lan. (dies 7 lan. inde ab
Hadriano soUemnis fuit missionibus militum praetorianorum et urbanicianorum, cf.
N. 2097 not. 2).

Frustula similium diptychorum dedimus supra N. 504. 47S.

2011 Genio | exercitus, qui | extinguendis sae|vissimis latronib.' | fideU
devotione | Romanae | e[x]spectationi | et volis | omnium | satis fecit.

Romae rep. in capite fori 1480 (VI 254 fortasse semel tantum descripta). —
1) Latronum vocabulum non raro adhibilum reperitur de factionibus adversario-
rum maxime bellum moventium. Ita latro dicitur Valerius Asiaticus ab ipso Claudio
imperatore (supra N. 212 coL II v. 1S), latrones dicunlur Maximinus eiutque mi-
Ktes in vit. Maximi et Balbini 2, 5. 10; cf. vit. Firmi tyranni 2, 2. Hune titulum

408 Caput IX.

positum essn crediderim post bellum aliquod ab imperatore factionis adversariae Italiae
illatum et feliciter propulsatum, fortasse post bellum Maximini a. 258 vel post in-
cursiones Severi et Galerii a, 508 — 510. — De Felice Bulla, qui tempore Septimii
Severi rapinas faciebat, cogitavit Friedlander Sittengesch. ll^ p. iS nof. 1,

Militia urbana.

2012 M. Aurelio Caesaii, imp. Caesaris T. Aeli Hadriani Antonini
Aug. Pii fil., divi Hadriani nep., divi Traiani Parthici pronep., divi Nervae
abnep., cos.', Petronius Mamertinus et Gavius Maximus pr. pr.% tribuni
cohortium praetoriarjim decem et urbanarum trium, centuriones cohortium
praetoriarum et urbanarum et statorum, evocati, cohortes praetoriae decera,
et urbanae X XH XHH, centuriae statorum, oplimo ac piissimo.

Romae (FI 4009 semel descripta saec. XF). Titulus dedicattcs M. Aurelio
Caesari ab omnibus copiis in urbe tendentibus, praeter vigiles el equites sijigulares.
— 1) A. 440. — 2) Praefecti praetorio Antonini Pii, memorati etiam infra N.S179;
de Gavii) Maximo cf. praeterea supra JS. 4528.

2013 Genio* et Fortunae | tutelaeque huius | loci cohortium | prae-
toriarum j p[t]um v[m]dicar[M]m^ | .' .' .' ! H '. ! ( ! i i I i * | aeterni Augusti, |

Valerei ^ [e]t Dalmateus | princ. k. k.* e[x y]oto f[ece]runt, de-

voti I numini maiesta[fi]que eius.

Romae rep. in casiro praetorio (FI 246 vidit Henzen). — 1) Ginio lapis. —
2) Nota metaplasmum duplicem. Piae vindices dictae cohortes praetoriae inde a
temporibus Septimis Severi. — 3) JSomen imperatoris erasum. — 4) Periit nomen
alterius ex Faleriis, nescio a?i et ipsum rasura. — 5) Principes kastrorum; cf,
Mommsen Eph. epigr. IV p. 244.

2014 [C. P]etronius C. f. | Fal. Varia ] speculator Caesari[s]. | Hor-
dionia T. 1. Egisl[e] | uxor.

Romae (V 14924*^, 2782 ter descripta saec. XFI. XFII ut de lectione in uni-
versum constet). — Idem sijie dubio C. Petronius C. f. Varia memoralur ut curator
sodorum monumenU alicuius a. p. Chr. S (VI 40294), inter soeios eiusdem niojiu-
menti etiam a. p. Clir. 9 (Bull. comunal. 4886 p. 579).

2015 [C.] lulio C. f. Vel. Basso et | L. luho C. f. Vel. Praesenti |
speculatoribus Caesaris Aug., | C. lulius Bassus pater v. f. | TurpiUa L. f.
lunia (sic) Bassi.

In vico Carinthiae Ottmanach, non longe a Viruno capite Norici (III 4845
vidit Mommsen).

2016 P. Valerius T. f. | Gal. Lunesis', | vix. ann. XXI, mihtat |
specul. ann. IIII.

Romae (Eph. ep.4,9S6 vidi ipse). — 1) Significatur Valerium origine fuisse
Lunensem (tribus Galeriae fuisse Lunam etiam aliunde constat., cf. Kubitschek Imp.
Rovi. p. 86). Non raro in antiquioribus ijiscriptionibus militum (praesertim cogno-
mine carentium) domus additur foi'ma adiectiva (infra N. 2027. 2029. 2051 , item
tituli complures legionariorum infra editi).

Tituli militares. 409

2017 Q. Retulus Q. f. | Felix sp.) Aemili' | militat an. VIII, vixit
an. XXVI, I h. s., loc. publ.^

Brundisii (IX 40 vidit Hirschfeld). — 1) Speculator centuria Aemili. — 2) Nota
militem sepultum loco publico a Brundisinis dato.

2018 C. Fabius | C. f. Ser. [ Crispus | Cartbag.* | specul. 1 coh. VI
pr. I 7 Flegeri% ] mil. an. XIIP, | vix. an. XXIP, | heres | ex volunt. p.

Homae (FI 2607 bis descripta saee. XF. XFI). — 1) Intellegitur Carthago
nova Uispaniae. — 2) Nomen centurionis fortasse non recte exceptum (Tlageri
alterum apographum). — 3) Alter uter ex nvmeris non recte exceptus.

2019 d. m. I M. Purula Diza m[t]I. co[A.] V | pr. p. v. sp. i Calli-
stiani, q. v. | a. XXX mil. a. XII, f. Aur. lanjuarius commani.' | eres b. m.

Florentiae (FI 2386 vidit Bormann). — 1) Commanipulus.

2020 L. Veratio C. f. Qui. Afro | Foro luh*, veterano, decurioni, j
quaestori Anti, | L. Munatius Sabinus 7 specul.^ | C. Mamillius Naus y coh.
VII pr. , I N. Naevius Rufus 7 coh. VI vig. , | L. Vcratius Certus "1 leg.% j
heredes. | In fronte p. XX, in agro p. XX.

Prope Antium rep. a. 1877 (X 6674, vidi). — 1) Quodnam Forum luH in-
tellegatur, incertum est. — 2) Nota ex quattuor centurionibus primo loco recenseri
centurionem speculatorum, secundo centurionem cohortis praetoriae , tertio eeniu-
rionem vigilum, ultimo centurionem legionis.

2021 L. Ovinius L. f. Ter. Rufus j prim. ordo' cohortium praet. [
«livi Augusti, prim. pil. leg. XIIII Gem., | trib. mil. cohort. XI urb., trib.
mil. I coh. . . III praet., praef. fabr., Ilvir, | L. Ovinio M. f. Ter. patri, |
M. Ovinio L. f. Ter. Vopisco fratri, | Allidiae L. f. Rufae matri, | PuUiae
Primae uxori.

Fenafri (X 4872 vidit Mommsen). — \) Cf. Mommsen Eph. ep. 4 p. 421.

2022 C. R[e]mmius P. f. | Rufus*, | missus est | praetorio (sic) divi
I Aug., curator et |

Patavii rep., est Catai (V 2837 vidit Mommsen). — 1) Fortaste hie est Rem-
mius memoratus a Tacito ann. 2, 68.

2023 M. Hirtuleio | M. f. Volt. | Albano militi* | cohorlis praet.

Prope Carpentorate (Carpentras) rep. (XII 1187 vidit Hirschfeld). — 1) MIL1'T
lapis.

2024 T. Antislius | Sabinus | Stel. Aug. Taurin.', | mil. an. X coh. I
pr. I 1 Romuli.*

Romae (FI 2421 bis descripta saec. XFI). — t) (Tribu) Stellatina, (domo)
Augusia Taurinorum. — 2) Militavil annos decem cohorte prima praetoria, een-
turia Romuli.

410 Caput IX.

2025 L. Caesernius L. f. Vel. j Proculus Aquileia, | veteranus Aug.
ex cob. I pr. | 7 Romuli, mil. an. XVII, v. an. XXXVIl, | Antonia Grapte
I coniugi b. m. fecit.

Romae (Fl 2426 vidit Henzen).

2026 tl. m. s. I M. Aureli Hercula|ni mil. coh. I pr. p. v.* v | Oc-
taviani, qul mi|Iitavit annis VIII, | vixit annis XXX, | Claudius Messianu|s
commanipulus j et beres | bene merenti fecit.

Romae (VI 2424 vidit Henzen). — 1) Cf. supra N. 2015 not. 2.

2027 C. Manili C. f. | Gal' Hispani, militis | coh. III pr.

Romae (VI 2498 vidit Detlefsen). — 1) Galeria tribus vulgaris mutiicipiorum
Hispanorum primis imperii temporibus (cf. Kubitschek de trib. Rom. orig. p. 1SS,
imp. Rom. p. 467); unde certum videtur Hispani vocabulo originem significari.
Cf supra N. 2016.

2028 d. m. I Q. Caetronius Q. f. Pub. | Passer | mil. coh. III pr.
annis XVIIP, | missus duobus Geminis*, | sibi et | Masuriae M. f. Mar-
cellae. |

Vixi quod volui semper bene ] pauper lioneste,
fraudavi ] nuUum, quod iuvat ossa mea.^ |
In \. p. XIS, in agr. p. XIIIS.

Romae (VI 2489 saepius descripta saec. XV. XVI). — 1) Nola praelorianum
post annos demtim duodeviginti missum. — 2) A. 29. — 3) lidem fere versus
leguntur in titulo Dalmatico C. III 283S.

2029 M. Munatius ] M. f. Scap. | Elruscus | Florentinus', ; vixsit ann.
XIIX. I Q. Munatius ] miles chor. | VII pr. | frater posuit.

Aquileiae rep. (V 923 aliquoties descripta saec. XFIIIXVIII). — 1) Cf N. 2016
'not. 4.

2030 C. luhus Dizalac f. | Fab. Gemellus | domo Heraclea | Sentica ',
I vixit ann. XVIII, | militavit aun. II | in coh. VII pr.

Romae (VI 264S vidit Henzen). — 1) Heraclea Sintica oppidum Macedoniae.
Macedoniam inter provincias, ex quibus eiiam ante Severum praeloriani conscripti
sint, enumerat Dio 74, 2.

2031 M. Virius . . . | Scaptia Celer | Florentinus' | mil. cohort. XII j
I praetoriae^ m[e]|ruit annis VII, | vixit annos XXX.

Segusione (Susae) rep. (V 72S8 vidit Mommsen). — \) Cf N. 2016. — 2) Tituli
militum cohortiuvi praetoriarum undecimae et duodecimae, numero admodum
pauci, videntur esse temporum Claudii vel Neronis (cf Mommsen Hetin. 44 p. 33 seq. ;
inde Marquardt Staatsv. II ^ p. 477 not. 4).

2032 C. lul. I Zoili filius | Fabia Montanus, | domo Heraclea ( Sen-
tica', I miles coh. XII pr.^ j 7 Laitidi, | militavit annis XII, j vixit annis j XXX
I h. s. e.

Romae (VI 27617 semel descripta saec. XVI). — 1) Cf N. 2030. Notabile lio-
minem ex Macedonia oriundum et peregrini filium inter praetorianos inveniri ante
Vespasianum (monuit 0. Bohn). — 2) Cf. N. 2034 not. 2.

Titali militares. 411

2033 C. Canlonio Uco . . . | aed.\ et luliae Bard[i /".] j Eliomarae
uxori, e[/] | C. Canlonio C. f. Cond. . . Ino, et Ti. Cantonio [C. f.] |
Nontano mil. coh. I .... | stip. V, et L. Cantonio Mu . . . . | mil.
coh. XI praet.*, et luliae C . . . . | v. f. s. et s.

Feistritz extra S. Fiti opp. rep. pertinet ad Firunwn (lll 4858 vidit Mommsen).
— 1) De filiis magistratuum f^irunensium in praetorio militantium dixit 0. Bohn
die Beimat der Pratorianer p. 9. — 2) Cf. N. 20S4 not. 2.

2034 C. Vedennius C. f. | Qui. Moderatus Antio, | milit. in leg. XVI
Gal.* a. X, I tranlat. (sic) in coh. IX pr.*, | in qua milit. ann. VIU, | missus
honesta mission.', | revoc. ab imp. facl. evoc. Aug., [ arcitect. annament.
irap.*, I evoc, ann. XXIII, | donis militarib. donat. | bis, ab divo Vesp. et

I imp. Domitiano Aug. Germ.* I (In lateribu* amussis et

norma).

Romae rep. ad viam Nomentanam (1^12725 vidit Henzen). — 1) Legio decima
sexta Gallica fuit ex iis quae a. 69 Fitellium imperatorem fecerunt et quarum
partes eum in Italiam secutae sunt; post annum 70 non memoratur. — 2) Multos
ex legionariis f^itellium secutis urbanae militiae adscriptos esse. narrat Tacitus
hisl. 2, 9i. Ex his militibus filellianis videntur fuisse et hic et qui infra N. 2035. 2056
(Mommsen Herm. 14 p. 52; 0. Bohn die Heimat der Prdlorianer p. 42). — 3) Reten-
tus igitur est a Vespasiano (cf. Tac. hisL 4, 46) nee dimissus nisi post duodeviginti
stipendia, anno ut videtur T7. — 4) Revocatus ab imperatore factus est evocatus
Augusti, quo tempore funetus est officio architecti armamentarii imperatoris (cf.
Mo. eph. 5 p. 150). — 5) Si vere evocatus fuit per annos viginti tres, titulus seriptus
est non ante annum 100, id estsub Traiano ; unde mirum est, Domitianum cum honore
nominari.

S035 d. m. 1 Q. Manlius' Q. f. Cam. | Severus | Alba Pompeia veter.,
I v. a. XLII m. II d. VII, | traslatus ex leg. XXII J Primig. in praet. chor.
VII*, I in q. permilitavit ann. XV, | missus honesta missione, \ Q. Manlius*
Epaphroditus | Hb. patrono pientissimo | bene merenti fecit et sibi | et
suis posterisq. eorum.

Romae (FI 2649 semel descripta saec. XV). — 1) Fidetur scribendum esse
Mantias (cf. C. FIII 1859 cum nota Wilmannsii). — 2) Translatus in praetorium
est a Fitellio, ut observavit 0. Bohn die Heimat der Prdiorianer p. 12.

2036 C. AtiHus I C. f. Rom. | Crescens | militavit leg. IV* | annis
VIIII, 1 traiectus in | praetorium* | coh. V pr., | miHtavii ann. UI.

Romne rep. ad portam Pincianam (FI 255S aliquoties descripta saec. XFI).
— 1) Videtur significari legio quarta Macedonica. — 2) Cum etiam legio qitarta
Macedoniea fuerit ex Fitellianis, etiam hic videlur inter praetorianos adtectus
esse a. 69.

2037 (imago militis) d. m. | C. Maccenio Vibio mil. coh. I pr. y |
Primitivi, vix ann. LV, mil. io leg. X | Gem. ann. VIIII, ind. tral. in pr.*
mil. an. XIIII, | Ulpia Valentina coiugi | karissimo b. m. f., cura agente, |
demandatum fratri ex tes|tamento, .Maccenio Crispino | evok. Aug. n.

412 Caput IX.

Rumae rep. extra portam Salariam, nunc Parisiis (Fl 2437 vidit Henzen; de
imagine militis cf. Alb. Miiller Philol. 40, 1881 p. 229). — 1) Inde tralalus in
praetorium.

2038 d. m. s. I Aurelius Vincentius j miles cohortis | tertiae praetoriae
I centuria Maximini, | militavit in legione | undecima Claudia | annis V, |
in praetoria (sic) annis | XI, vixit annis XL, | civis Trax. \ Memoria (sic)
fecerunt | cives de rebus | ipsius benejmerenti (miles cum hasta ei scuto).

Caesareae Mauretaniae (Eph. epigr. S, 985 vidit I. Schmidt).

2039 d. m. I C. lulio Quarto | vet. ex pr.*, n.* ( Gallo, | M. Caecilius
Felixs I [e]t INonia Heraclia | s. et s.^

Miseni rep., esl Neapoli (X 1739 vidit Mommsen praeter paucas litteras). —
1) Feierano ex praetorio. — 2) ISatione. — 3) Sibi et suis.

2040 Sanctinio Probino | mil. coh. IIII pr. p. v. i PatroliliS nat.
Bataus, qui mil. | in castr. praet. usque | die qua exemptus est r[e]|bus
humanis stipen[dia] . . | , qui vix. ann. XXII m. . . . | d. XVII. Memoriam
fecit I Sanctinius Genialis helres et frater, cura agent. ( Fl. Nobile et Verio
Felice | quos secundo her. instituif,

Romae (VI 2S48 semel descripta saec. Xf^III). — 1) Centuria Patroili est
etiam infra N. 2030.

2041 d. m. I Aur. Victo[r]ino [ mil. coh, VI pr., nati|one Dacisca
regione ] Serdicn (sic)\ vixil an. XXX, [ mil. in legione an. VI, ( in pr.
an. IIII, fecit mejmoria Valerius Augustus mil. coh, VI pr., fratri ( bene
merenti fec.

Romae (FI 2603 vidit He/izen). — 1) Aut scribendum Serdica, aut intelle-
gendum: Serdicensi. Serdicam caput fuisse novae Daciae Aureliani notat Mommsen.

2042 Aur. Ingenus mil. coh. I ( pr. v Casti, vix. an. XXV, mil. [ an.
VI, nat. provinc. Dacia [ leg. XIII Gem.', Aur, Petronijanus frat. b, m. f.

Romae (FI 2423 descr. Fabretti). — 1) Natus erat ille in castris legionis
XIII Geminae Apuli in Dacia.

2043 (imago militis) d. m. [ Aur. Abitus mil. coh. X pr. j 7 Verani,
vix. an. XL mii. [ an. XIIII, nat. Bessus, najtus reg. Serdica vi|co Magari,
Aur. Vict|or atfinis et Aur. Ma[ximus et Aur. Zobin|us et Aur. Zantiala | et
Aur. Gaianus | hered. b. m. f, c. r.

Neapoli (X 1734 aliquoties descripta saec. XVIjXFII).

2044 d. m, s, Aur. Vero mil. chor. | VI pret, 7 Bhcisi, stup. XIIII,
nat. I Pannon,, pede Sirmese*, pago Majrtio, vico Budalia*, q, vixit^ an. |
XL m. III d. XV, mil. t." in 1. I Atiutjrice stup. III, Aur, Marcellus [ et
Aur. lustinus, Aur, Fiorinus, Val. | Avitianus et omnes comanipuli sui ( de
re ipsius b. m. f. ex X L milibus.®

Romae 7'ep. (Henzeji bull, deW Inst. 1885 p. 72). — 1) Similiter in titulo
aUus militis praetoriani (VI 2294) legitur , ut monuit Henzen: oriundos in Pan-

Tituli militares. 413

nonia soperiore pede Faustiniano. Sirmium fuit provinciae Pannoniae inferioris. —
2) Pagus Martiiis ignotus, vicus Budalia prope Sirmium situt memoratur etiam in
itinerariis (it. Ant. p. 268 ed. JFess.; it. Hieros. p. S63, ubi iraditur Vedulia).
Simili diligentia praeterea vix umquam domus militis enarratur. — 3) QVI • XIT
lapis. — 4) Scr. milit. — 5) Ex denarium quinquaginta milibus.

2045 d. m. I Val. Tertius militi | corti (sic) X pretorie, qui | vixit
annis XXXM mes. III | dies XV, militabit legijone Mesiaca annis V, injter

lanciarios annis XI, ( in pretoria ann[is] . . . | t Salbi, Zipe !

eres et cete[rt] commanu\c\x\\s,^ pr | cuit j i

Prope Romam rep. (FI S759 vidit Henzen). — 1) Expectaveris commanacali.

2046 dis ma [nt&i<s sacrum]
L. Terentius Secun[rft« natio]-

ne iSoricus h. s. est

translatus in praetorio

[ex] coh. II Breucorum, mil. . .

L. Terentius Lucanu[s '

ot

Caesareae Mauretaniae (FIII 9391 vidit fFilmanns). — 1) Milites ex cohortibus
auxiliariis in praetorium translati praeterea in inseriptionibus non inveniuntur
(sed tamen a. 69 milites ex alis in praetorium translatos esse significat Tacitus
hist. 2, 94); fortasse recte Domaszewskius (arck. ep. Mitth. aus Oestr. S p. 20S
not. 10) suspicatur plura periisse, et Terentium ex legione aliqua in praetorium
translatum postea factum esse centurionem cohortis secundae Breucorum.

2047 I Aur. Adsula mil. coh. V pretorie, | fratri benemeren.

(.lic) I qui mecu laborait (sic) \ an. XII et Fruninone' | est in barbarico.

Saponarae in Lucania, ubi fuit Grumentum (X 216 vidit Mommsen). —
1) Frunino mihi locus est extra fines Romanos , ubi diem obierit is cui titulus
potitus est (Mo.).

2048 d. m. I AureUo Muciano j mil. coh. V pr. y | Barbati, militare
coepit Pompeliano et Avito cos.\ | ann. XV, vixit ann. | XLV, natus Tre-
m|ontiae^ Cl. Paulina | coiugi karissimo | ex testamento | fecit.

Roma (FI 2S66 vidit de Rossi). — l) A. 209. — 2) Intellegitur Philippopolis,
Latine Trimontium (Mo.). Inter praetorianoi origine Philippopolitanos, qui a. 227
dedieaverunt titulum infra N. 2092 hic non reperitur, pauUo ante missus pulo.

2049 d. m. I P. Octavio P. fiL | VoL MarcelUn|o, Luco Feroniae», {
veterano Augulstorum, qui militavit in cb. V pr. an|nis XVIII, honesta|m
missione missujs, frumento pubjUco, coUegio tibicin|um^ qui vixit annis
XXXjVlF mensibus sex diefbus XXIII, patrono et coijugi merentissimo,
Ocjtavia Hermione Uberla j v. f.

Romae (FI 2S84 aliquoties descripta saec. XFl. XFIl). — 1) De oppido Luco
Feroniae cf. Bormann C. XI p. S70. — 2) Signifiealur hunc post missionem frumento
pubUco incisum (cf. infra N. 2160 not. 7) et in colUgium tibieinum receptum esse ;
cf. Mommsen Staatsr. III p. 288 not. S. — 3) Numerus videtur non recte exceptut.

414 Caput IX.

2050 d. m. I C. Cornel. Memor | D* Celeia -Q^^ mil. | coh. IIII pr.
Y Patroili', | mil. ann. XXVIII, ite|ratus\ vixit ann. LXXX, | Auur. (sic)
Ingenuilis opt. | et heres eius b. m. | posuit.

Romae (Fl 2354 ter descripta saec. XFI). — 1) Domo. — 2) Quondam. —
3) Cf. N. 2040. not. 1. — 4) lleratus dicitur, iudice Mommseno, quod iterum miles
factus erat ; idque confirmat numerus stipendiorum.

2051 dis manibus | T. Valerio T. f. Secundo mililis (sic) coh|ortis
VII I praetoriae centuriae Severi.

2052 T. Valerius T. f. Secundus miles | cohortis VII praetoriae cen]-
turiae Severi, domo Liguriae, | miHtavit annis VIII, stali|onarius Ephesi,
vixit I annos XXVI menses VI.

Epkesi rep. (III S. 7433. 7436 Mommsen vidit ectypa).

2053 C. Curtiho C. f. | Quir. Faustino | equiti coh. I pr. , [ adlecto
in ordine dec. | cum esset annorum IIII.* | C. Curtilius C. f. | Quir. Mar-
celkis et | Avidiacca Colchis | parentes filio optimo ac | piissimo.

Paganicae, prope Aquilavi (IX 3373 vidit Dressel). — 1) Nota hominem domi
suae nobileni in praetorio stipendia facere.

2054 d. m. 1 Aur. Saturnino eq. coh. VIII pr. i \ Verissimi, qui
militavit in leg. sejcunda Italica, tesserarius ann. VI, | qui vixit an. XXVIII.
Aur. Optaiianus ( eq. fratri bene merenti posuit.

Romae (Fl 2672 vidit Henzen).

2055 d. m. Aur. Bito eq. cor. VI pr.\ | natione Trax cives Filopo|-
pulitanus, an. p. m.* XXXV, qui | mil. an. XVII, sic: in legione I It|ahca
an. II, in cor. II pret.' | munifex an. XIIII, factus | eq. mil. menses n. X,
fratri | dignissimo VaL Aulusajnus pret.'* incomparabili.

Prope Romam rep. (FI 2604 vidit Henzen). — 1) Equiti cohortis sextae prae-
toriae, 2) annorum plus minus , 3) in co(ho)rte secunda pr(a)etoria, 4) pr(a)eto-
rianus.

2056 d. m. | Septimio lusto | dupHciari | mil. coh. I pr. p. v., | qui
vixit an. XL, miht. ann. XVI, | b. m. | Aurelius Dasjius fra|ter et |
commanip. | f. c.

Roniae (FI 2446 vidit Henzen).

2057 d. m. I Q. Cissonio Q. f. Hor. Aprili | veterano coh. II pr., |
architecto Augustor., | Patulcia Trophime viro ] bene merenti.

Neapoli (X 4737 aliquoties descripta saec. XV\XVI).

2058 T. Aelio Callisjtiano fratri ( rarissimo mi liti coh. VHII pr. , |
T. Aelius Lucrejtianus pater, ( mensor coh. eiusdem.

Romue (VI 2692 descr. Amalius).

Tituli militares. 415

2059 M. Troianius | M. f. Marcellus | Luc. Aug., mil. ] coh. X pr. Y
I Scipionis, | men. lib.', vix. | an. XXV m. VIIII, ; mil. an. V m. VII, |
fac. c. I L. Miigius | Adeianus et | C. lulius | Tiberinus | amici.

Romae (Fl i!7Si vidit Henzen). — 1) Mensor et librator (cf. Cauer eph. ep. i
p. 469).

2060 d. m. C. Aeli C. f. Gal. Aeliani Sego[6ri^a] | libratoris et tes-
serar[ij | coh. II pr., evocato Augus[/i], | item libertis eius libertab[Ms] |
posterisque eorum t. f. i.

Romae (FI 2434 vidit Henzen).

2061 memoriae j C. Licini Licini|ani tesserari ] praetoriani, | Aegrilia
Projbiane incompiarabilis exemjpli coniugis, | s. p.

Ostiae rep., deinde Romae (XIF 220 vidi).

2062 d. m. lulii Mercatori tubicini coh. IX pr. 7 Vari, heres b.
m. fecit.

Romae (FI 27H semel descripta saec. XF).

2063 d. (miles camu vel bucinam canens) m. M. Antonius | M. f.
laQuarius | domo Laudicia | ex Suria, corDice | ex coh. VII pr. 7 Appi*
I vix ann. XXXII, mil. |

Romas rep. ad viam Salariavi (VI 2627 vidit Henzen; de imagine militis cf
AU). Milller Philol. 40, 1881 p. 23S ; Domaszewski die Fahnen im roem. Heere p. 7
fig. 2). — 1) Idem centurio est C. Fl 661.

2064 d. m. I Sex. Pufio | Quarto mil. { cob. IV pr. | bucinatori, [
AUiator | Ories stator | Aug. municipi | optim.

homae, nunc Bononiae (FI 2S4o vidil Zangemeister).

2065 lulii I Festi militis coh. II praetoriae | signiferi . . | . . a . . .
vali . . ., I mihtavit an. | XII, promotu[s] | VII, cives Pe[fo]lvionensi[s], j
Aur. Iusti[/iMs] I fratri b. m. f. (in latere) defuoctus | in bello | barbarico.

Brixiae (F 4371 partem vidit Mommsen, reliqua supplevit ex apographo non
optime faclo saec. XFIII).

2066 (protome militis) d. m. | Pletorio Primo fisci curatori coh. lUI
pr. 7 I Silvaoi, oriundus ex proviocia Paono. ioferiore, | oatus castello
Vixillo, qui | vixit annis XXXV ni. IIII, | mil. annis XV m. VIII, Veturia
I Digna marito, b. m. f.

Romae (FI 8S4i vidit Henzen ; de imagine miKtis cf. Atb. Milller Pkitol. 40,
1881 p. 2U).

2067 d. m. I M. Sil. Romulianus | mil. coh. VII pr. 0 Victoris, |
seculor trib., vixit | ann. XXVII mil. ano. VII, Vettonius Proculus | adiutor
cornicul., | contubernal. bene | merenti.

Romae, (FI 26S9 saepius deser. saec. XF—XFII).

416 Caput IX.

2068 d. m. I T. Aur. Alexandro corn. | trib.* coh. V pr. , q. vix.
ann. | XVIII m. III d. II, Aur. Antojninus evok. Aug. n., fratri j piissimo,
et Aur. Hygia | marito incomparabili | et b. m. fecerunt.

Romae (Fl 2S60 descr. Fabrettius), — 1) Corniculario tribuni.

2069 M. Calo M. f. | Anies. Crem.', | miles chor. | VI pr., milita. |
annos XVIII, | vixsit annos | XXXIIX, benific. | tribuni fuit.

Aquileiae (V 827i vidit Majonica). — 1) (Tribu) Aniensi, (domo) Cremona.

2070 Q. Pobhcius Q. f. Col. | Ciarus fecit sibi et | C. Poblicio Q.
f. Col. Sabino | fratri suo, militi | praetoriano coh. I | 7 Rufelli beneficio
Otacili j Fusci tribuni, et | Paconiae Naidi coniugi j suae posterisque eorum.

Romae (FI 2442 vidit de Rossi).

2071 C. CoeUo Aniceto | mil. coh. II pr., sing. | trib. spe beneficiatus.'
( Huic ordo sanctis|simus decur. ob spem | processus eius honojrem de-
curionatus | gratuitum obtulit. | Qui vixit ann. XXIIII m. | V d. II, Coelia
Prima ma|ter fiho dulcissimo, | simul Nymphicus Vo|lc. ark.^ et sibi
fecerunt.

Folceiis in Lucania (X 410 vidit Mommsen). — 1) Singulari tribuni spe
beneficiatus. — 2) Folceianonim arkarius.

2072 d. m. I Sex. Campanio | Clementi cor. | pr. pr.\ vix. ann. |
XXXII m. II d. XII.

Rojnae, postea Frusinone (FI 2776 cf. X 697*). — 1) Corniculario praefecti
praeiorio. In cohortium praetoriarum aliqua militavisse eum paene certum est.

2073 Sex. Cetri | Severi spec.*, | benificiari | Getae*, ab comentaris
I custodiaru.

Pisauri, tabella aenea (Orell. 3206; vidit Bormann). — 1) Speculatoris. —
2) ludice Bormanno (cf. Eph. ep. 4 p. 400) significatur Lusius Geto. praefectus prae-
torio a. 48 - SI.

2074 d. m. Aur. Domi|tiano singulari | pr. ff.* coh. VII pr. 7
Septimini, Aur. Lucianus lib. et | heres b. m. f. f.

Romae (FI 2654 vidit Henzen). — 1) Praefectorum (scilicet praetorio).

2075 d. m. | L. Sertorio Secundo | optioni coh. I pr. 7 Renni, j
vix. ann. XXX, L. Sertorius | Marcelus (sic) fratri cariss., | accep. loc. ab
Aconio Severo, | p. in arca et verne.*

Roniae (FI 2447 vidit Henze?i). — 1) Extrema non intellego.

2076 dis deabus | C. lulius C. [/".]* Arn. | Africanus Brixel|lo, optio
equit. I coh. VIIII pr. 7 luli, signum | aereum | pantheum | d. d. v. J. 1.
m. I Dedicatus X k. Aug. Barbaro et | Regulo cos.^

Romae (FI 100 descr. Henzen). — 1) E (pro ?) lapis. — 2) A. 137.

2077 diis manibus | L. Naevi L. f. Cam. PauUini | evoc. Aug., [ mili-
tavit in cho. I pr. eques, ] optio equitum, | cornicular. tribuni, | militavit

Tituli militares. 417

in caliga ann. XVI, | evocatus fuit ann. III. | L. Pessedius Agilis evoc.
Aug. I amico opitimo (sic) fecit.
Romae (FI 2440 vidit Henzen).

2078 C. Lucilius C. f. Vel. Vindex miles chor. VI | praet., vixit
ann. XXX, militavit annis XII principalis, | beneficiarius tribuni, deinde
optio in centuria, | hoc testamento fieri iussit honoris pietatisque | \mtisa

c]t C. Lucilio Secundo patri et Lorej^mae] . . . . ti matri, et | e

aviae, ex HS oo oo praelegatis.

Recanati in Piceno (IX 5809 ad exempla duo plena, tertium imperfeetum^
facta saeculis superioribus).

2079 L. Pompeio L. f. | Pom. Reburro Fabro | Gigurro Calubrigen.*,
I probato in coh. VII pr., | beneficiario tribuni, | tesserario in 7^ | optioni
in 7, I signifero in 7, | fisci curatori, | corn. trib., ( evoc. Aug., | L. Flavius
Flaccinus j h. ex t.

Compostellae vel polius in oppido San Esteban de la Rna (II 2610 descripta
saec. XFI et rursus aliquoiies saec. XVIII). — 1) Gigurros inter populos Asturum
memorat Plinius h. n. 5, 3, 28 cf. Ptolemaeus 2, 6, 37 et geographus Ravennas. Sedes
videntur habuisse eo ipso fere loco ubi hic titulus repertus esl. Calubriga oppidum
eorum praeterea ignotum (cf. Huebner C. II p. 365). — 2) Centuria.

2080 . . us D. f. I . . Octavius Se|[c]undus Curib. Sab.S miL coh. (
X urb., trans[Z]at. in coh. VI pr.% | [s]ing/ trib., benef. trib., sing.^ pr. |
[pr]aet., optio in centur. , sign., | [/]is[c]o curat. , cornicu[f.] trib., | ev.
Aug., [7 i]eg. X [Fjretensis, | donis don. ab divo Hadrian. ob bell. ludaicum
corona aujrea tor[5^]uib. armiHis p[A]aler., | et ab eodem promotus succes.*
I in leg. prim[a]m [/]ta[/]ic., [/)]rimipil. leg. | eiusdem, adlectus decurio in
I colonis et or[n]am. [/]I v[i]rahb. | [or]n. Actiae Nicopoli et Ulpia ) . . . .

Alicubi in Macedonia rep. (III S. 7334 ad apographum Contoleontis). —
1) Curibus Sabinis. — 2) Milites translatos ex cohortibus urbanis in praetorium
habes eliam infra N. 2082 — 208S, qui tiiuli videntur omnes temporum Traiani vel
Hadriani; cf. Mo. l. e. — 3) Singularis. — 4) Successione promoveri dicitur cen-
turio gradum mutans, cf. infra titulos ceniurionum.

2081 C. Arrio C. f. Corn. | Clemeiiti militi coh. IX | pr., equili
coh. eiusdem, donis | donato ab imp. Traiano | torquibus armillis phaleris
I ob bellum Dacicum, singulari | pr[a]efectorum pr., tesserario, opjtioni, fisci
curatori, cornicul. j tribuni, evocato Aug., 7 coh. I vigil., 7 | statorum, 7
coh. XIIII urb., 7 coh. VII pr., | trecenario, donis donato ab imp. |
Hadriano hasta pura corona aurea, | 7 ieg. III Aug., primipilari, Ilviro
quin|quennali, patrono municipi, | curalori rei pubHcae, ( decur. et Aug.
V[I vir.] municipes Matil.

Matilicae in Umbria (Kellermatm vig. p. 58 ad exemplum accuratum factum
saec. XVIII).

2082 T. Flavio T. f. | Pup. Rufo | miUti coh. XII urb. | el coh. IIII
pr., ( ordinato architec.', | tesserario in Y, ( ft. praefector. praetor.*, j

DsssAD, Inscriptiones Latinae. 27

418 Caput IX.

cornicular. praef. anno.^ | 7 leg. XIIII Gem. et XI Cl. et | II Aug. et VII
Gem., I Ulpia pientissima'' soror et | Aelia Secundina heredes | ex testamento
faciend. curav.

Ravennae (XI 20, descripsit Bormann). — 1) lunge: ordinato architecto, —
2) Beneficiario praefectorum praetorio. — 3) Corniculario praefecti annonae. —
4) Expectaveris cognomen Ulpiae.

2083 C. Nummio C. fil. Fal. | Constanti p. p.» leg. II Traianae, |
centurion. II, leg. III | Cyreneicae et VII Cla., | evocato in foro ab actis*,
I militi coh. III praet. | et X urb., donis donato ab | imp, Traiano tor-
quibus I armillis phaleris ob | bellum Parthicum, \[te\m ab | imp. Hadriano
corona | aurea torquibus armillis | phaleris ob bellum ludeicum, heredes
ex testamento.

In Campania loco dicto Calvizzano (X 37S5, aliquoties descripta saec. XFIII).

— 1) Primo pilo. — 2) Cf. Mommsen eph. ep. S p. 149.

2084 C. Oppio C. f. Vel. I Basso p. c, | pr. AuximoS v leg. IIII
Fl. fel., evoc. Aug. | ab actis fori^ # pr. pr.®, signif. , option., tesse. |
coh. II pr., mil. coh. XIIII | et XIII urbanarum, | coU. cent. Auxim. |
patr. ob merita eius. | L. d. d. d. (In latere) posita VI k. lul. | L. Aeho
Caesare II, | P. Coeho Balbino cos.*

2085 C. Oppio C. f. Vel. | Basso p. p.^ p. c, | pr. i. d. Aux.^ 7
leg. IIII I Fl. fel. et leg. II Tr. for.^ ( evoc Aug. ab act. fori», | B- pr.
pr.^, mil. coh. II pr. | et coh. XIII et XIIII urb., | omnibus officiis | in
cahga functo'', | centuriones leg. II | Traianae fortis, | optimo et dignis-
simo. I In cuius ded. cenam col. ded.' | L. d. d. d.

Auximi in Piceno (IX 3859. 3840 vidit Mommsen). — 1) Patrono coloniae,
praetori Auximo, 2) patrono coloniae, praetori iure dicundo Auximi. (ludice
Mommseno hos honores adeptus est Auximi, antequam miles fieret). — 3) Primi-
pilari. — 4) Centurionatum alterum, in legione secunda Traiana forti, item primi-
pilatum videtur suscepisse post positum titulum N. 2084. — 5) Cf. iV. 2085 not. 2.

— 6) Beneficiario praefectorum praetorio. — 7) Significantur munera signiferi,
optionis, tesserarii, enumerata in N. 2084. — 8) A. 157. — 9) In cuius dedicatione
cenam colonis dedit.

2086 M. Coelio C. f. I Cam. Clementi | mil. chort. VI pr., | optioni,
evoc Aug. I centurioni leg. | IIII Flav. felic Mys. | superior.S aras
parentib. | suis et propinq. t. f. i., | quod opus faciend. | curavit C. Petro-
nius I Firmus. | Scrib. C. Pompeius.

Taurinis in museo, Bagiennis fortasse rep. (V 7460 vidit MomTnsen). — l) In
Moesia superiore tendebat legio quarta Flavia felix.

2087 L. Musius Q. f. Pol. October* | Nicom.*, mil. in coh.IV vig.
I ann. VII, mil. in pr.* ann. | V, 7 leg. III Aug. ann. VIII, | ann. nat.
LV, h. s. e. ( Heres f. c

Eomae (FI 2780 descr. Marinius). — 1) Cf Eph. ep. 7, 1215. — 2) (Domo)
Nicomedia. — 3) Militavit in praetorio.

Tituli militares. 419

2088 Nemesi | sanctae | campeslri pro sa|lute dominomra | nn. Augg.
P. Ael. P. f. I Aelia Pacatus | Scupis, quod coh. docjtor voverat, ounc |
campidoctor coh. I | pr. p. v.' somnio admojnitus posuit 1. 1.*

Romae (FI S55 vidit Henzen). — 1) Cohortis primae praetoriae piae vindicis.

— 2) Laetus libens.

2089 d. m. I C. Cesennio Sejnecioni* c^ chor. II | pr. p. v., exer-
citatori | equitum pr., fecit C. Ce|sernius Zonysius live|rtus et heres, at-
fer|ente Zotico a Brittjania.^

Romae, nunc Panormi (VI S46i cf. Alb. Miiller Philol. 41 p. 498). — 1) Idem for-
tasse Caeseimius Senecio eenturio cohortis quintae vigilum anno circiter 203 (VI
10S7). — 2) Ceniurioni. — 3) Senecio cum decesstsset in Britannia, corjms eius
ad urbem attulit Zotieus. In Britanniam potest venisse cum Severo a. 209.

2090 d. m. I T. Ael. Malco tectori eq. praetorian.* | coh. III pr.,
qui et urb.^, item antistes | sacerd. temp. Martis castror. | pr.^ | fecit ben.
merenti coniugi dul. suo | Roscia Sucessa (sic), cum quo vixit ann. XL,
I decessit annor. LXVI.

Romae (VI 2236 xaepius descripta saec. XV— XVII). — 1) Alius tector equi-
tum praetorianorum est C. VI 2775" (ubi non recte Mommsenus cogitavit de pro-
tectore), tectores equitum singularium infra N. 2190. — 2) Fortasse significatur,
Malchum etiam cohortium urbanarum tectorem fuisse. — 3) Praetoriorum.

2091 pro s.' imp. Caes. M. An[f]oni Gordiani Pii Felicis Aug. et |
Tranquillinae Sabinae (sic) Aug., venatores immun. | cum custode vivari:
Pont. Verus mil. coh. VI pr., Cam|panius Verax mil. coh. VI pr., Fuscius
Crescentio | ord.^ custos vivari cohh. p[r]aett. et urbb., Diana Aug. d. s.
ex V. p.^ I Dedicata XII kal. Nov. imp. d. n. Gordiano Aug. et Pom-
peiano cos.''

Romae rep. inter castra praetoria et aggerem Setn^ii (VI 150 vidit Henzen).

— 1) /Vo salute. — 2) Ordinarius cf. Mommsen eph. ep. 4 p. 259 not. 1. —
3) Dianam Augustam de suo ex voto posuerunt. — 4) A. 241.

2092 Asclepio et | saluti | commilitonum, | Sex. Titius Alexander |
medicus cho. V pr. | donum dedit, j .' .' J ./ .' ./ i ./ / J ./ j' ( Aug. VIII, | T.
Flavio Sabino | cos.'' |

Romae (VI 20 descr. Smetitu). — 1) Erasum nomen Domitiani. — 2) A. 82.

2093 d. m. I Ti. Claudius lulianus me|dicus chnicus coh. IIII | pr.,
fecit vivos sibi et | TulUae Epigone coniugi, | libertis libertabusq. Claudiis
posterisq. | eorum. | H. m. h. n. s.

Romae (VI 2352 descr. Sirmondtu).

2094 in honore domus divinae | Asclepio Zimidreno ' cives | Philippo-
poUtanorum, quorum nomijna infra scripta sunt: |

coh. I praet. , 7 Coccei: | M. Aar. M. f. Fl. Diza Philippopoli vico Gan-
tiegerum; | 7 Valentis: | M. Aur. M. f. Fl. Diza PhilippopoI[t] vico Vevocaseno, | M.
Aur. M. f. Fl. Cresces Philippop. vico Vevocaseno. |

27»

420 Caput IX.

coh. II praet. : | M. Aur. M. f. Fl. Martinus Philippop. vico Palma ; | y luliani
pr.^: M. Aur. M. f. Bitus Phil. v. Pomp. Burdap., | [M. Au\x. M. f. Fl. Maximus
Philipp[op]oli vico Stelugermme, | [M. Aur.] M. f. Fl. Maximus Philippo[op]oli vico
Tiutiameno. |

cob. III praet. : | [M. Aur. M. /".] Fl. Vitalis Philippopo[/. w]ico Cu gei ;

I 7 Saturnini: | [M. Aur. M.] f. Fl, Apollodorus Philip[jB.] vico Peceto; | 7 Magni:
[M. Aur. M] f. FI. Vitalis Philippopol., vico Zburulo. |

coh. IIII praet. 7 Celeris : | C. Val. C. f. Fl. Valens Philippopoli vic[o] Zburulo,
I M. Aur. M. f. F[/.] Cassius Philippopoli vico Carerino. |

coh. VII praet. 7 Quarti: | sp.^ M. Aur. M. f. Fl. Diogenes* Philippopoli
vi[c]o C menos. |

coh. VIII praet., 7 Prisci: | M. Anr. M. f. Fl. Diza Philippopoli vico Ardi-
leno; | 7 Calventi: | M. Aur. M. f. Fl. Diza Philippopoli vico Pupeses. |

coh. VIII praet. (nomina similia eorum quae praecedunt).

coh. VIIII praet. „ „ „ „ „

coh. X praet. „ „ „ „

Dedc. VI kal. lul. | Albino et Maximo cos."

Romae rep. a. 187S in monte Esquilino in muro quodam novicio, una cum
non paucis aliis inscriplionibus pertinentibus ad praetorianos (FISi799 vidit Henzen).
— 1) Numen Thracicum in regione Philippopolitana ut videtur praecipue cullum.
Huic numini cives Philippopolitani qui Romae in praetorio meruerunt., numero
viginti unus , titulum hunc posuerunt. — 2) Prioris (scilicet duo fuerunt in hac
cohorte centuriones luliani; cf. Eph. ep. S p. 126 not. 1). — 3) Speculator. —
4) Idem Diogenes posuit titulum C. FI S435. — 5) A. 227.

2095 numini sancti dei Aescul[a|?t] | Sindrinae reg. Pb[t]Hppopoli-
[fa]|nae', Aur. Mucianus sacerdos, m\[l.] | coh. X pr. p. v. Gordianae 7
Sev[ejr]us^ votum quod [sjusceperat liben|[s] solvit cum civibus et com-
mil|[t]tonibus suis, V idus Mai. imp. G[[or]diano Aug. II et Pompe[tJano cos.^

Romae rep., fragmenta duo, non longe a castris praetoriis (Bull. com. 1888
p. U1 vidit et coniunxit Gatli). — 1) Cf N. 209i not. 1. — 2) Scr. Severi. —
3) A. 241.

2096 (Mars; luppiter; Nemesis, rotae innixa, sinistra manu canonem tenet
dextrumbrachiumtollit). I. 0. m. et Marti et Nemesi \ei\ Soli et Victoriae
et omnibus | diis patriensibus, civ. ex prov. Belgica Aug. Viromandujoru.*,
milites lul. lustus'' coh. I praet. 7 Albani, et | Firm. Maternianus coh. X
praet. Philippianarum | 7 Artem[o»]is, v. s. 1. m. (In latere Victoria, in
altero latere Sol, infra) ded. IIII kal. lul. | Presente et Albino [cos.J^

Romae rep. una cum N. 2094 (Fl 2821 cf. p. 870 vidit Henzen). — I) Augusta
Viromanduorum, hodie St. Quentin en Fermandois (Firomandui sive Veromandui
memorantur Caes. b. Gall. 2, 4. 16, Plin. h. n. 4, 106, alibi). — 2) Idem miles redit
in simili titulo VI 2822. — 3) 28 lun. 246.

Tituli mmtares. 421

2097 Gallicano et Vetere cos.*
VII id. lan.*, coh. I pr. 7'
Satri, Genio Y*, missi
honesta missione VU^

Hibero cos.®
Sp. Censorius lustus Viruno

Severus Sestino

L. Volceius

Q. Sextihus Rufus Flanona
C. Valerius Veranus Tridente

Serviano III cos.'
T. Annius Crispinus Cupra Mar.'
T. Antonius Primus Perintho.
Romae (FI 209 partem priorem descr. Roisi, alteram Henxen). — 1) A. 150.

— 2) 7 lan,; kic dies postea sollemnis fuU missionibus militum praetorianorum
et urbanicianorum (supra N. 2007—2009 ef. 2010, infra N. 2105); reperitur etiam
d. 9 lan., a. 160 (N. 2109), d. 4 lan., a. 130 (N. 2098) ; temporibus Flaviorum prae-
toriani missionem acceperunt mense Decembri (supra N. 1995. 199i). — 3) Ceniuria,

4) centuriae. — 5) Septem, scilicet miUtes quorum nomina sequuntur et qui titulum
dedicaverunt. — 6) A. 155, 7) a. 154, scilicet milites facti. Apparet anno 150 missos
esse praetorianos non solum qui a. 15i sed etiam eos qui anno 155 miiitare coepe-
runt. Hic titulus unus est ex eis qui docent inde a temporibus Hadriani emeritos
ex cohortibus praetoriis et urbanis altemis tantum annis, eis, quae ex aerae Christianae
ratione numeros habent pares, exauctoratos esse, cf. quae exposuit Rormann eph,
ep. 4 p. 518. — 8) Cupra Maritima oppidum Piceni.

2098 C. Marcius C. f. | Serg. Salvianus | Norba, | Genio centuriae |
coh. X pr. y Mari Bassi | in qua mihlavit a. XIIX, | voto suscepto, |
missus honesta missiione pr. non. lanuarias | Q. Fabio CatuHino, M. Flayio
I Apro cos.' I animo hbens aram sua pecunia | posuit.

Romae (FI 208 vidit Henzen; plane similis est titulus FI 208 >>). — 1) A. 150.

2099 signum Geni centuriae cum aede marmoribus exornata et ara,
sua pecunia fecerunt | f Q. Socconius Q. f. Cru. Primus Tuder., et evo-
cati et mihtes quorum nomina in ara scripta sunt. | Dedicat. kal. lunis
I imp. M. Aureho Commodo Antonino Aug. III, L. Antistio Burro cos.'

2100 (in fastigio aediculae) Gen. /*, (in epistylio) signum Genium Cen-

turiae^ cum aedicula et^ marmoribus ex|ornata et aram sua pecunia
fecer., / C. Veturius C. f. Pol. Rufinus L. R.', | item evocati et mihtes
quorum nomina et medicus coh.' in ara et aedicul. | scripta sunt. Dedi-
cata est kal. Mai. imp. Commodo III et Burro cos.*

Romae in museo Faticano, aedieularum marmorearum epistylia, N. 2099 eon-
stat repertum esse prope castra praetoria (FI 215. 212 vidit Hensen). — l) A. 181.

— 2) Genio centuriae. — 3) Geniam centariae male insertum, 4) item et —

5) Lepido Regio (quae eivitas tribui PolHae adscripta erat), — 6) et medicas coh.

422

Caput IX.

male hoc loco insertum (debuit collocari post evocati^.
titum ex loco superiore.

7) et aedicul. male repe-

2101 Aesculapio sac. | ex voto suscepto, | missi honesta miss. | ex
coh. III pr. y Gradivi: | Q. Rosinius Q. fil. Pol. | Severus Mutina, | T.
PopiUus T. fil. Ani. | Brocchus | Caesar. Aug.'

Romae (FI 9 vidit Boi-mann). — 1) Caesaraugusta Hispaniae.

2103

y Coccei
a. U1 Stloga et Severo cos.

M. Antonius M. f. Pap. Pro-
culus Sutr.
luUus L. f. Ani. Lucanus

Cremon.
[PJetronius T. f. Arn. Vene-

rand. Bler.
. . vius T. f. Cam. Roscia-

nus Raven.
. . itius C. f. Quir. Viator
Sirmio
a. US [Rufino\ et Quadrato cos.

coh. X m[b. y]. . . .

a. 1S8 Nigro et Q\ammm cos.\

M. Marius M. f. . . . .

B pr. ur.i P. Servihus P. i.(i[uf.]

M.TurraniusM.f.Pu[j>.]
B pr. ur.^ C. Statihus C. f. Vel. . .
opt. ab ac* C. luUus C. f. Mae. . .

T.f.PoLNeposMutin.

P. f. Rom. Maximus

Sora
. . . Hor. Sabinus

Spol.
. . . Fab. Proculus

Luca

P. Preccius P. f. Vet.

Ma

Q. Critonius Q. f. Cor.

Proc

opt. y L. Codonius L. f. Hor.

Proc

y Prisci

a. 137 L. AeH6 C^es. II [cos.]

ft pr. ur. L. Vib[t]u[s]

a. 158 Nigro [et Camertno cos.]

Romae rep. non multum ab eo loco, ubi fuerunt castra praetoria, fragmentum
tabulae (Eph. ep. 4 p. S06J7 , partem tantum exscripsi). Similium tabularum per-
multa extant fragmenta: hoc selegi, quod eo usus Bormannus (eph. 4 p. 317 seq.) pri-
mus agnovit illis tabulis recenseri secundum centurias nomina militum ex cohorti-
bus praetoriis urbajiisque secundo qtioque anno exauctoratorum. Haec tabula con-
tinebat nomina militum cohortium praetoriarum et urbanarum., dimissorum anno
ut videtur 1S8, nempe praetorianorum eorum qui milites facti erant anno U1 et
anno 142 (dimissorum igitur post stipendia XFI vel XFII), urbanicianorum eorum
qui milites facti erant anno 137 et anno 138 (dimissorum igitur post stipendia XX
vel XXI), — 1) Beneficiarius praefecti urbis. — 2) Optio ab actis (cf. N. 2116. 2117),

TituU miUtares. 423

2103 pro salute d. d. n. n. Aiigg., | Herculem defensorem | Genio
centyriae' ex voto posuit | L. Domitius Valerianus | domo Kapitoliade, stip.
XVIII, I mil. coh. X pr. p. v. y Fl. Caralitani^ | lectus in praetorio d. d.
n. n. I ex leg. VI ferr. f. c.'', missus honesta missione | VII idus lanuar.'
d. d. n. n. | imp. Antonino Pio Aug. III et | Geta nobilissimo Caes. II c6s.*

Romae (VI %iO saepius descripta saec. XFI). — 1) centyriae, 2) kapitolia
de auctores plerique. — 3) Huic centurioni positus est titulus Eph. ep. 8, 644. —
4) Ex legione sexta ferrata fideli constante (cognomina legionis redeunt in titulo
corrupto X 352). — 5) Cf. i\. 2097 not. 2. — 6) A. 20S.

2104 P. Aelius P. f. Ser[5i]a* Apollin. | Nicop.^ factus mil. ann.
XXI, missus I honesta missione ann. XXXVIF ex coh. | VI pr. y Vitani
Corneliani, ex voto | lovi conservat. et comm. suis et | fut.'' signum cum
base d. d. 1. m., | C. BelHcio Torq[Ma?o], | P. Sal[t;io luliano] \ cos.''

Romae (VI 573 semel descripta saec. XF exeunte). — 1) ser. a traditur. —
2) Apollinaris, Nicopoli; videtur significari NicopoUs Epiri (cf. Kubitschek imp.
Rom. p. 246). — 3) Sedecim igitur annos militamt. — 4) lovi conservatori et
commanipularibus suis et futuris. — 5) A. 148.

2105 imp. Commodo Aug. | n. VII et P. Helvio | Pertinace iter.
cos.S I coh. X urb.% Ti. Cl. | Plautius Ti. fil. 1 Fabia Receptus | Rom."
stip." XX 0* Cassi, | et L. Vettienus L. fil. | Restutus stip.* XV | D* Pol-
lionis Came|riae®, Marti votum | 1. b. s.'

Romae (VI 477 saepius descripta saec. XVI). — \) A. 192. — 2) Cohorte
decima urbana. — 3) (Domo) Roma (de tribu Fabia cf. N. 2109 not. 1). — 4) Sti-
pendioriim. — 5) Centuria, — 6) Significatur puto oppidum unde oriundus erat
Restutus. — 7) Libentet solverunt.

2106 Q. Tersina Q. f. | Scap. Lupus | Floren., miles | coh. XII urb.
7 Dex|tri, Genium | centuriae. cum | base marmorea | testamento | poni
iussit. (Jn latere) posita idib. April. | Mamertino et Rufo | cos.'

Romae, postea Florentiae (VI 217 aUquoHes descripta saec. XVI — XVIII). —
1) A. 182.

2107 mihtes coh. XII urb. | A. Aponius Sabinianus Tuder | 7 Veri
stip. XVIIII, C. Aurelius | Alexander Dyrr. 7 Trebi stip. | XVIllI, L. Aelius
Donatus Benev. | 7 Trebi stip. XIIII, imagines domin[o][rum nn. et aedi-
culam et aram de | suo fecerunt; dedicaverunt | VII kal. Octob. duob.
Augg. Sevejro III et Antonino Pio cos.* (In posHca) T. Tussanius [Besfi]|-
tutus Tuder \[m.^ coh.] | XII urb. 7 Vernas[t aerftCM]|lam vetustate v[ea;a/am]
.... plictis' columni[s] . . . «f] | ornamentis cum [ara (?) et] \ signo Victoriae

et I una cum Primitiv[o Aug.] n. verna pediseq |

abigei^ fec.

Romae, nunc Urbini (VI 218 vidit Bormann). — 1) A. 202. — 2) hnmunis,
vel: imaginifer. — 3) Vocabula obscura.

424 Caput IX.

2108 dis man. | Q. Titio Rufo | militi urba',niciano coh. | XI stip. V,
qui I vix. an. XVIIII d. | XX. lulia Grata | mater filio pient. fecit.

Aquini (X Si05 quater descripta saec. XFI).

2109 d. m. I lul. C. f. Fabia Roma* | Seio luniori, veteran. | Aug.,
militavit in chorte ( XI urb. 7 Valeri annis X, | missus honesta missio. |
V idus lanuarias Appio Annio Atilio Rradua, | T. Vibio Varo cos.^ vixit
I annis XXXX diebus XX, | fecit lul. Palestrice co|iugi benemerenti.

Romae (VI 2896 vidit Henzen). — 1) De tribu Fabia coniuncta cum origine
ex urbe Roma cf. Mo. Slaatsr. II J p. 789 not. 4. — 2) A. 160. Mililes urbanicianos
annis p. Chr. qui habent numerum parem dimissos esse, docent inscriptiones cf. supra
N. S097. 2098. 2402; Bormann eph. ep. 4 p. 318.

2110 d. m. I Q. Carisio Pudenti | veterano coh. XII urb. 1 \ Egnati,
mil. an. XXII, hic | vixit pos. missidne dies | XV, et Carisio Tauro, vix. |
an. II dies XXV, Carisia | Quetilla patrono et {fi]lio bene merenti posuit.

Romae (FI 2907 semel descripta saec. XFIII).

2111 Statius Urbicus * mil. coh. X | (urba.)* urbicae, Statio Urbico,
filis I suis^ qui vixit ann. X, Statae (sic) \ Urbicae quae vixit ann. VII, |
filiis dulcissimis.

Romae rep., nunc Neapoli (FI 2881 vidit Mommsen). — 1) Nomina fortasse
derivata a statione in urbe. — 2) Focabulum postea inter lineas insertum. —
3) filis suis errore hic positum.

2112 d. m. I M. Antoni M. f. Fab. | Phoebi mil. coh. XIV | urb. 7
Perennis, stipendio|rum IIII, secutor tribuni, vix. | ann. XX m. VI dieb. XX
h. III, 1 Epidectus et Phoebe parent. | infehcissimi fecerunt.

Romae (VI 2931 saepius descripta saec. XV. XVI).

2113 Ti. luhus Ti. f. 1 Cla. Ingenuus | Viruno, mil. coh. XII
urb.* 7 Naevi, sing. | trib.*, mil. ann. | VI vix. ann. XXIV, | Pos.° Secun-
dinijus Maximus h. f. c.

Romae (VI 2914 vidit Henzen), — 1) Idem miles memoratur in titulo III
4843, quem Viruni posuerunt pater eius et mater, ambo libertini (monuit Bohn
Heimat der Prdtorianer p. 23). — 2) Singularis tribuni. — 3) Postumus.

2114 M. Cocceius Rogatus ] cornicularius | luh Proculi trib. | coh. X
urb., ex voto fec.

Romae, nunc in Sicilia (VI 2869 cf. X p. 31 *).

2115 d. m. s. i C. Sallusti MartiaHs | mil. coh. X urb. | 7 Festi, a
q. praef. urbis\ | vix. ann. XXVIIII, | militavit ann. X, | Adauctus lib. [
patrono optimo fec, ( h. s. e.

Romae (VI 2880 vidit Smetius). — 1) Sic scribendum cum Ligorio Pighioque;
praet. urbis Smetius. Intellegendum videtur esse: a quaestionibus praefecti urbis.

2116 Fortunae Reduci | Aug. sacr. | C. Vasidius C. fil. Palat. | Rel-
licus miles cojhort. X urbanae, | optio centuriae, ( signifer, fisci cu|rator,

Tituli miUtares. 425

optio ab actis | urbi*, veteraniis Aug., | decurio, aedil., praef., ( Ilvir. i. d.,
ob honorem | aedilitatis, inlatis rei | p. ItS IIII n. legitimis, amjplius ex
H^& V n. posuit I idemq. dedicavit.

Tkubursici Numidarum (^111 4874 descr. Fillefosse). — \) Cf. JS. 2102 not. 2.

2117 C. Luccius C. fil. I Stell. Sabinus | Beneventi decurio, | vivus
sibi et Ofilliae | Paratae uxori et Luccio | Verecundo fratri posterisq. \
suis fecit, militavit in coh. | I ' urb. ad latus tribunor., fuit | secutor, optio
valetudi.^ optio j carcaris, singularis, benefic. | tribuni, a quaestionib.^ factus
per I Annium Verum praef. urbis*, et | tesserarius, optio, signif. , fisci |
curator, optio ab act., cornicul. | trib., benef. Valeri Asiatici praet. (sie)^
I urb.*, missus ab imp. Hadriano Aug. | Serviano III et Vibio Varo cos.',
[dec.] X [A]a[/.] xMai. Erucio Claro iT cos.« In f. p. XX in agr. p. XX.

Beneventi (IX 1617 vidit Mommsen). — 1) Sic omnino in lapide aut fuit aut
debuit esse. (T Mommseno lapis visus est habere). — 2) Optio valetudinari. —

3) Cf. N. 211S not. 1. — 4) Annius Verus, avus Marci imperatoris, cos. II a. 121,
co*. III a. 126; eum praefectiim urbis fuisse narrat vita Marci c. 1. — 5) Scr.
praef. — 6) Valerius Asiaticus , consul iteritm a. 123 et circa eadem tempora ut
videtur praefectus urbis (cf. C. XIF 5715 cum adnot). — 7) A. 154. — 8) A. 146.

2118 M. Carantius Macrinus centurio coh. | primae urbanae, ] factus
miles in ead. cohorte Domitiano II cos.', | beneficiar. Tettieni Sereni''
leg. Aug.^ Vespas. X cos.\ | cornicular. Corneli Gallicani^ leg. Aug.'
equestrib. | stipendis' Domit. Vllil cos.*, item Minici Rufi^ legati Aug.^ I
evocatus Aug. Domit. XllII cos.*°, centurio imp. Nerva II cos.", t. p. i.**

Prope Genavam rep., est ibi in vico Carouge (XII 2602 vidit Mommsen). —
1) J. 75. — 2) Consul su/fectus a. inc. (cf. Eph. ep. S p. 61 S). — 3) Legatus
Augusti videtur fuisse provinciae Lugdunensis, in cuius finibus cohortem primam
urbanam temporibus Flaviorum tetendisse ex aliis titulis notum est (ef. ad N. 2119);
nam aliter vix explicari potest, beneficiarium eitis fiiisse militem ex ea cohorte. —

4) In numero X error est; nam Fespasianus mortuus est a. 79 cos. IX, decimuvi-
que consulatum omnino non gessit. — 5) Consul suffectus a. 8i (cf. supra N. 1997).

— 6) Etiam Cornelius Gallicanus et Minicius Rufus legati videntur fuisse pro-
vinciae Lugdunensis, — 7) Fidetur tunc temporis meruisse eques; sane equites in
cohorlibus urbanis praeterea non memorantur. Cf. Mommsen Staatsr. III p. S43
not. 1. De equo publico equitisque Romani ho7wre nullo modo cogitandum. —
8) A. 85. — 9) Consul fuit a. 88. — 10) ^. 88. — 11) Significatur annus 90, quo
consules fuerunt Domitianus decimum quintum, Nerva adhuc privatus iterum;
honoris causa hic solus nominatur anticipato imperatoris tituio (Mo.). — 12) Testa-
mento poni iussit.

2119 M. CurveHus i M. fil. Aniens. | Robustus mil. | cohor. I Fiaviae'
I urban.=* D Herenni, | testamento sibi fieri iussit. H. p. c^

Lugduni (Allmer et Dissard musie de Lijon I p. 447). — 1) F et L litterae
ligatae, unde priores ediderunt Faviae. — 2) Cokortem primam urbanam videtur crea-
visse Fespasiajius ; castra habuit, tettibus titulis (quos composuit Mo. epk. ep. S
p. 118) non Romae, sed primum fortasse Lugduni, pottea Cartkagine (cf. N. 2120 seq.).

— 3) Heres ponendum curavit.

426 Caput IX.

2120 d. m. s. I Q. lulius Victorinus | miles coh. I urban.*, | vix.
an. XXIX mens. III, | h. s. e.

Cartkagine rep., in eodevi sepulereto, in quo N. 4330, est Parinis (FIII
S. m92).

2121 I coh. I urb.' 7 Clodi Rufi, | C. RegiHus C. f.

Volt. Priscus I Vienna veteran. coh. eiusd.

Carthagine rep. (FIII 1024 cf. FIII S. p. 1288).

2122 d. m. s. I honori et | memoriae | Aperti Nam|famonis' mijlitis
coh. I I urb.

In ruderibus municipii Sataf in Mauretania (FIII 8S9S ad apographum
Poullii). — 1) Cf Eph. ep. 7, 1220 cum nota.

2123

dis man.

sac.

1 C. Tanusio

Luppo 1

mihti cohortis

XIII 1

\ urbane

stationis | '.

I...

Prope

Sullecthum

oppidum Byzacii

(FIII S.

11107 descr.

de i

Id Blanchere).

2134 d. m. I et memoriae | Titi luh ViriUs vet. | cor. XIII urbana, |
misi (sic) honesta miss., ( Titus luhus | Verinus patri ] carissimo et pi|en-
tissim. et Titia | Hilara p. c* et sub | asc. dedicaverunt (ascia).

Lugduni (Allmer et Dissard inscr. de Lyon I p. 442). — 1) Ponendum cura-
verunt.

2125 d. m. I Sex. Cossutio | Sex. fil. Quirin. | Primo emerito | ex
coh. XIII urb., | T. Silius Hospes | signifer coh. ( eiusd. amico [ posuit.

Lugduni (AUmer et Dissard musee de Lyon I p. 456).

2126 d. m. I M. Aquini Verini | optionis karce|ris ex cohort. XIII
I urban., Bononi|us Gordus* medi|cus castrensis | et M. Accius Modesjtus
et lulius Materjnus milites hered. | faciend. cur.

Lugduni (Allmer et Dissard musee de Lyo?i I p. 457). — 1) Scr. Cordus.

2127 dis manibus sacr. | Q. Vilanius* j Q. f. Vol. Nepos ( Phihppis
y coh. XIII urb., [ donis donatus a Domitiano [ ob bellum Dacicum, item
ab I eodem ob bellum Germanicum, ( item torquib. armiUis ob bellum |
Dacicum^ vixit ann. L, mihtavit an. XXXII, j M. SiHus Quintianus optio
bene merenti j posuit (eques cum hasta).

Carthagine rep., est Algerii (FIII 1026 vidit JFilmanns). — 1) Vitanius
Huebner ex. scr. ep. 449. — 2) Utroque loco videtur intellegendum esse bellum
Dacicuvi Domitiani, ita ut Nepos coronis omatus sit tam post bellum Germanicum
quam ob bellum Dacicum, torquibus et armilUs ob hoc solum (Wilm.).

2128 d. m. [ Q. luni Q. filj_lu]lini [ militis coh. XV urb.\ [ vixit
annis XXXIIII, | mihtavit annis XVI | L. lustius | Valerianus [ heres p. c.

Prope Misenum rep. (X 176S bis descripta). — 1) Cohors quinta decima urbana
memoratur etiam N. 2129 et praeterea in tituUs tribuni eius C. X 7865. 79S2; eadem
fortasse est cohors XF tituU urbani C. FI 5642.

Tituli niilitares. 427

2139 L. Firvius L. f. Fab. | Postumus d.* Luca, | miles coh. XV
urban.* | y Arrunti, signifer, | mil. an. XVIII vix. an. XXXVI, | h. s. e.
Privemi (X 6443 vidit Mommsen). — 1) Domo. — 2) Cf. N. 2i28.

2130 L. Fufio Equestre* j mil. coh. XVII ^ [ Lugudiiniensis ad | mone-
tam^ I > lanu^ri. | L. i. f. [p.] IIII, r. p. IIII."

Fichy (dep. Allier) rep., deinde Moulins (Hirschfeld Lyon in der Romerzeit
p. 27 ; Allmer et Dissard musee de Lyon I p. 455 ad ectypum gypsaceum ; cf. Momm-
seji Hermes 46 p. 64S). — 1) ludice Mommseno significatur domus L. Fufii, colonia
lulia Equestris Noviodunum (hodie Nyon). — 2) De hac cohorte praeterea non
memorata cf. Mo. l. c; Lugduniensis sine dubio hic dicta est quod stativa habuit
Lugduni, ut cohortes prima et decima tertia urbanae; hanc quoque cohortibus
urbanis adnumerandam esse probabite est. — 3) Nummos iussu imperatorum Lug-
duni cusos esse etiam aliunde constat (Strabo 4, 5, 2 ; supra N. 1659). — 4) Locus
in fronte pedes IIII retro pedes IIII.

2131 Marti et Fortunae | C. Alfidius Secundus | miles coh. XVII'
I d. d.

Romae, nunc Berolini, tabella aenea litteris argenteis (11 481). — 1) Intelle-
genda est aut cohors decima septima voluntarioriim civium Romanorum praeterea
non memorata , aut , id quod nupev coniecit Mommsen (Herm. 46 p. 64S) , cohors
decima septima urbana (cf. N. 2450 not. 2).

2132 memoriam Fl. Eusebius* | in re sua sibi et suis incolumis j
fecit, quique urbanis cohortibus | inculpatae in Campaniae ] usque v. c.
consularis exornans | principatum stipendiis ratione | decursis inplevit
miiitiam.^

Inter Sutrium et Nepet (XI 5205 vidit Bormann). — 1) Noli putare kunc
Eusebium eundem esse atque Eusebium consulem ordinarium a. 5S9. — 2) Oratio
confusa; hoc apparet, Eusebium urbanis cohortibus inculpate praefuisse, postea (nam
tribunus cohortium urbanarum perfeclissimus tantum dicebatur, cf, supra N. 722)
virum clarissimum et consularem Campaniae esse factum. (Mommseno videtur
Eusebius factus esse princeps officii consularis Campaniae viri clarissimi).

2133 d. m. I T. Domitio | Crescenti | stat. pr. 7 | Sereni ', he[r.] |
b. m. f. c, mil. | an. VI, vix[if] | an. XXX . . .

Romae (FI 29S2 Henzen vidit eetypum). — 1) Statori praetoriano centurid
Sereni.

2134 dis manibus | L. Nonio L. f. | Martiali | stator. August. | /
Prisci, militavit | annis XXII mens. VI, | vixit annis XLIX, | posuit Nonia
I Fortunata hb. | patrono | benemerenti.

Romae rep. extra porlam Nomentanam (Bull. com. 4886 p. SS).

2135 Q. Attius Florus | mil. stator 7 | Domiti, vixit | annis XXXX
I mihtavit aD|Qis XXIV, fecit | Trophime hberjta patrono | suo bene ]
merenti.

Romae rep. ad viam Salariam (Gatti Notizie 4887 p. 2S7).

428 Caput IX.

2136 d. m. I Aelio Fortunato j mil. n. stat. praetor.' | Antoninianorum,
j Silvanius Martinus com|manipulus et heres bene | merenti fecit.

ISeapoli (X 1766 vidit Mommsen). — 1) Militi numeri statorum praetorianoruvi.

2137 d. m. I Firminio Valenti mil. nu. | stator. pr.* y Agricoles,
natus I in prov. Thracia civit. Phi|lippopol., vixit ann. XXV, | mil. ann.
VI, fecer. heredes [ Tataza mater et Tata[za Mucapora uxor fec | ex X CCL.

Romae rep. ad viam Salariam (VI 29S4 vidit Bormann). — 1) Cf. N. 2156
not. 1.

2138 d. m. I M. Vetti Verini 7 | mil. statorum, I L. Veltius Avitus |
genero optimo j de suo fecit.

Segusione (Susae) (V 7237 vidit Momm^en).

Evocati.

2139 L. Valerius Rufus | evocatus Caesaris.
Romae (FI 54i1 vidit de Rossi).

2140 C. Reius C. fil. Aniensis | Priscus domo Carlagin., | evocatus
Aug. ex praetor.*, | vixit annos XXXXV, milila|vit annos XXIL

Trallibus in Asia, posiea Romae (III 446 vidit Henzen). — 1) Ex praetorio.

2141 Q. Cassius P. f. Gal. | Valens Pisis, ( milit. in coh. IIII pr. (
ann. XVIII, evocatus an. II, [ vix. ann. XXXX, hic situs est. [ Monumentus
hic est.

Romae rep. extra portam Salariam (VI 2S50 vidit Henzen).

2142 d. m. I M. Saburius Ligus ( Fal. Albintimih.*, [ evoc. Aug. sal.
VP, I vix. ann. XXXVIII, ( profecit ex coh. V [ pr.^

Romae, nunc in Anglia (VI 2S89 vidit Matz). — 1) Album Inlimilium Liguriae
tribus fuit Falernae (cf. Kubitschek imp. Rom. trib. descr. p. 101). — 2) Salariorum
sex. — 3) p. r. Matz minus recte. Significatur hunc ho?ninem ex cohorte quinta
praetoria factum esse evocatum. Si in cohorte praetoria legitimos sedecim annos
meruit, annos sedecim natus probatus sit neeesse est.

2143 C. luhus C. f. Gal. Ingenuus ( militavit coh. V pr., signifer, (
stipendia militar. XIX, evocat. XIF, ( vixit annis LX.

Romae ut videtur (VI 2S78 semel descripta saec. XVII). — 1) Opponuntur
stipendia militaria et evocativa, cf. Mo. eph. ep. S p. 1S2 not. 2.

2144 quiet.* anima dulcis hahel^ [ D. m. s. [ Faonio Paterno ex
evokat.^ ( qui se probavit ann. XVII, [ militavit coh. XI urb. ann. [ XIII,
pavit leg. X Gem.^ vixit [ ann. LVIIII m. uno dies XIIII, fili [ et heredes
patri innocen[tissimo bene merenti.

Romae (VI 2895 aliquoties descripta saeculo XV. XVI). — 1) Lectio incerta;
nam alia apographa habent . . quiti vel equiti. — 2) Intellege: have. — 3) Cf.
Mommsen eph. ep. 3 p. 131.

Tituli militares. 429

2145 L. Tros[i]us L. f. Pup. | Maximus Tergeste, | i coh. XI urb.,
I militavit 7 coh. II vig., | evoc. Aug. a quaestion. | pr. pr.^ speculator
Aug. I in coh. X pr., vix. an. LV, | mil. an. XXXIII, t. f. i. | In fr. p. XII
I in ag. p. XIII.

Romae (FJ 2755 semel descripta saec. XFI). — \) A quaestionibus praefecti
praetorio.

2146 Q. Gavius Q. f. | Arn. Cieraens | Clusio, evoc. | Aug. | a que-
stionibus (stc).

Clusii (XI 2108 vidit Bormann).

2147 d. m. I Valerius Taurus miles cortis | VII pretorie, centurio*
evocatus, qui visit'' | annis XXXXVII, remisit' fllios duos geminos | pisinus*
anucus^ et mesero' VIIF, compare sua | vist bene, nationatu Panonius,
uxsor fecit | bene merent.

Romae (FI 2662 vidit Mommsen). — 1) Abusive hunc militem olim cohortis
praetoriae, deinde evocaium, dictum esse centurionem putat Mo. eph. 5 p. 146
not. 1. — 2) Fixit. — 3) Dictttm videtur esse pro: reliquit. — i) Pisinus = pisin-
nus, pusillus. — 5) Anniculos. — 6) Mensium. — 7) Insere: cnm.

2147* L. Seugoni Agrippini evok. | Aug. n. [c]oh. VIIII praet. ] p. v.
S[M;]erian., Sextilia | Maximilla heres I itemq. uxor coniug. | rarissimo |
speranti.*

Tergeste (F 543 vidit Mommsen). — 1) Sperans Agrippinus dicitur ideo, quod
mortuus est eo ipso tempore, quo fteri debebat centurio (Mo.).

2148 G. Lae[/ono] Marjtiali evocato | maioriario*, patri | duicissimo, j
G. Laetorius m.'' ] Martialis j filius eius memo|riae causa, | vixit annis | XXV.

Tyanis Cappadociae (III S. 6775 vidil Ramsay). — 1) Cf. adnotationes Momm-
seni ad C. F1 1611. S445. IX 1095. 3550. FIII S. 14691. — 2) m videtur delenda esse.

2149 T. lulius T. f. Voltinia | Paternus evocalus | Aug., miiitavit |
an. in caL XVII, in cal. VIP, | vixit an. | XXXXIIL

In monte Pago prope Smymas (III S. 7108 Mommsen vidit ectypum). —
1) Sic lapis exemplo ab operario Graeco male expresso; requiritur evocat. VII (Mo.).

2150 d. m. I L. Antistio | L. f. Sab. Quieto | evoc. Aug. ab | indices,
fecit ( Maria lusta | mater filio | pientissimo.

Prope Romam rep. (FI 5414 descr. Borghesi).

2151 d. m. I P. Aelio P. f. Basi|lide Palatina | Nicomedia, | evoc,
Fi. Valens | collega fec. fraltri pientissimo.

Salamine Cypri (Joumal of helL studies 12, 1891 p. 170 descr. Munro).

2152 Sex. Atusius | Sex. fil. Fabia | Roma Priscus | evoc. Aug. |
primus omnijum aram Tiberino | posuit quam cali|gatus voveral.

Hortae ad Tiberim rep., est Romae (XI 5057 vidit de Rosri).

430 Caput IX.

3153 in h. d. d. | T. Albanius | Principiajnus* evok. | Aug. n.
(In latere) salvos venijre (Fortuna). — (In allero latere) salvos ire (dea,rotae
iiinixa, cannam etflagellum manibus tenens ; iuxta columna miliariasignata numero I) *.

Romae (VI 850 vidit Henzen). — 1) Nomen militis derivatum a castrorum
Albanorum principiis putat Mommsen. — 2) ludice Henzeno repraesentatur numen,
in euius tuiela erat res vehicularis; fortasse cogitari potest de numine viae ali-
cuius, ut via Traiana repraesentatur in nummis Traiani (Echhel 6 p. 421).

Cohortes vigilum.

2154 (omamenta sacerdotalia) imp. Caesari | divi Antonioi filio, I divi
Hadriani nepoti, | divi Traiani Parthici pronep., | divi Nervae abnepoti, |
M. AureHo Antonino Aug. | pont. max., trib. pot. XVP, cos. III, | cohortes
VII vig.=^

Ostiae rep. basis marmorea, in ruderibus aedificii, quod castra vigHum Ostiae
tendentium fuisse apparet (Eph. ep. 7, 1200 vidit Huelsen). — 1) J. 162. — 2) Ostiae,
ubi Claudius cohortem aliquam, fortasse ex numero urbanarum collocaverat (C. XIF
p. 9), saec. p. Chr. II et III stationem habebat vexillaUo electa ex septem cohorti-
bus vigilum, ut tituli una cum hoc reperti docent. Ita factum est ut Ostiae
septem cohortes vigilum una tiiulos dedicaverint, cum Romae singulae cohortes in
suis quaeque stationibus imperatores honorare consueverint.

2155 imp. Caesari | L. Septimio Severo \ Pio Pertinaci Aug. | Arabico
Adiabenico Parthico maximo | FeHci, pontifici max., trib. pot. XV*, imp.
XII, I cos. III, p. p., divi Marci Antonini Pii | Germanici Sarmat. fil., divi
Commodi | fratri, divi Antonini Pii nepoti, | divi Hadriani pronepoti, divi
I Traiani Parthici abnepoti, | divi Nervae adnepoti, | restitutori castrorum
I Ostiensium, | sub Cn. M. Rustio Rufino pr. vig.^ e. v.', | curantibus'* |
C. Laecanio Novatilliano subpr.' et | M. FI. Raesiano trib. coh. II vig,, |
praeposito vexillationis.

Ostiae rep. una cum ea quae praecedit (Eph. ep. 7, 1204 vidit Huelsen). Similes
sunt inscriptiones eodem loco eodemque tempore positae Caracallae (Eph. 7, 120S)
et luliae Domnae (ib. 1206). — 1) J. 207. — 2) Cf supra N. 1543, infra N. 21S6.
— 3) Egregio viro. — 4) Litterae ntibus in litura scripta sunt, cum antea fuisset
curam agentibus; idem factum est in similibus basibus Eph. 7, 120S. 1206; de qua re
cf. ad Eph. 7, 1206. — 5) De hoc subpraefecto vigilum cf. Eph. 7 p. 565.

2156 imp. Caes. M. Aureho
Antonino Aug., Severi
Aug. n. fiho, Parth. max.,
trib. pot. Vlir, cos. II

, ^ . Antoni

con. 1 Vlg. „• „„ 2
<5 niana ■'

Cn. Rustius Rufinus praef. vig.^,

Ti. Claudius MarceUinus

trib.\

Tituli militares.

431

C. lulius

C. Valerius

C. lulius

C. Mancilius

C. Caecilius

T. Flavius

M. Aurelius

Ingenuus "/
Victor y
Quintinus 1
luvenis /
Severus y
Ingenuus y
Florianus y

cum commanuculis

suis
(In lalere intuenti sinislro) dedic. kal. .

et Get[a]
y* Ingenui
Q. Valeri Optate
aq.* luli luliane
opt.^ Rutili Ciemens
tes.' Cassi Primitive
* t.* Laberi Celer
s. t.^** Cameri Basse
oc^' Alfadoni Saturnine
lul. Saturnine
Mari Felix
tr." Valeri Experite

(sequuntur alia nomina CX)

. . I [i]mp. Antonino Aug.
I cos.*

y* Victoris
BS-" Messori Victor
op.^ Valeri Victor
vex.*^ Agidi Chreste
tes.* Tulli Honager
#. t.^ Petili Marcelle
u. c." Aureli Menofante
s. V° Caecili lanuari
Ulp. Victorine
ft t.^ Castrici Agathope

ManiU Barbate
(sequuntur alia nomina CXI)

II

/n latere dextro similiter perscriptae sunt eenturiae

Quintini et luvenis , in tergo olim perscriptae fuisse

putandae sunt reliquae tres centuriae.

Romae in aedibus Barberinorum, rep. videtur prope plateam S. Apostolorum,

ubi fuit stalio cohortis primae vigilum, cf. de Rossi ann. inst. arch. 1858 p. 271 seq.,

basis magna marmorea (FI 1036 descr. Bomnann). — 1) A. 20S. — 2) Antoninianae

vocabulum postea additum est, monstrante ipsa forma litterarum, scilicet post

morlem Severi. — 3) Cf. supra N. 2155. — 4) Tribuniu, scilicet cohortis primae

vigilum. — 5) Centuria. — 6) Aquarius, explicavit Kellermann de vig. p. 16, con-

ferens Dig. 1, 15, 5, 4; sed res incerta est; cf. Cauer eph. ep. 4 p. 560. 422. — 7) Optio,

8) tesserarius, 9) beneficiarius tribuni, 10) secutor tribuni (cf. N. 2169), 11) bene-

ficiarius subpraefecli , 12) vexillarius. — 13) Litterae significationis incertae. —

14) Unctor cohortis (Kellermann p. 20, cf. N. 2157 not. 52),

2157 imp. Caes. M. AureHo | Antonino Pio Felici | Aug. trib. pot.
XIII', imp. II, I c6s. III, proc6s. , | imp. Caes. L. Septimi Severi | Pii
Pertinacis Aug. filio, | devota numini et maiestati eius | coh. V vig. , | C.
lulio Quintiliano pr.'*, | M. Firmio Amyntiano spr.% | L. Speratio lusto
trib.^, I centuriones: | C. Antonius C. f. AntuUus Beruae*, | Ti. Claudius
T). f. Rufinus Savar., | M. Antonius M. f. Papir. Valens Ratiar., | M. Mum-
mius M. f. Verinus Pap. Poetov., | P. Aelius P. f. Ael. Sept. Romulus
Aquinq.*, | .1 .' .' ,/ .' .'j .' Severus Caesaria', | luHus Sohemus"; | C. Rasinius

432 Caput IX.

lanuarius cornic. pr.', | P. Decimius Macrinus cornic. pr.'^, | M. Clodius
Verecundus cornic. s. pr.* (In corona lapidis) dedicata non lul. Faustino
et Rufino cos.*, | cura agente | C. Anlonio AntuUo y | el M. Minucio
HonoratO vexill. (In altero latere eiusdem coronae) C. Runnius Hilaris, C. lulius
Hermes, Q. Fabius Pollux, S. Lutatius Ecarpus medici. —
(In latere intuentibus sinistro):

[y Antullt^ (sequuntur vel sequebantur nomina plus CLXX).

[y JJw/lWt] (sequuntur vel sequebantur nomina plus CXL).

y Valentis: cor. pr.' P. Decim. Macrinus, (-frpr.^M. Pont. Diodorus,
j a c. pr.*° L. Aur. Donatus, | vex." P. Decim. Primianus, | op. y" L. Clod.
Macrinus, | t. y" M. Aurel. Eutychian., | -B-tr." C. Vett. Primus, | -S-tr.'*
C. lulius Dignus, | lib.'® Q. Sisenn. Severus, | ctr." P. Agellan. Rufus, |
ctr." T. Aelius Felician., | exclr.'* L. lul. Herculan., | a bal.*^ L. Pomp.
Felix, I vict.'^** M. Amblas. Fortunat. , | (sequuntur nomina gregariorum plus

CXXIF).

(In latere intuentibus dextro):

y Verini: cor. pr.' C. Rasinius lanuar., | %. pr.' S. Cincius Callippus,
I a q. pr.^^ C. lulius Zoticus, | op. ba.''^ P. lulius Faustinus, | vex. y^
L. Aurelius Felicianus, | opt. y^^ L. Silicius Augustalis, | tes. y" C. Vale-
rius Raeticus, | opt. c^ C. Firmius Firmianus, | opt. c.^ T. Aelius Tarra-
cinens., | buc." M. Pompeius Felixs, sec. Ir.** L. Papirius Festus, | -S-
tr." C. Hostilius Optatus, | cod. tr." L. Aponius Honoratus, | cod. tr."
M. Statilius Severus, | bar.'* C. Caecilius Martialis, | (sequuntur nomina grega-
riorum plus CXX).

y Romuli: -&. pr.® C. Aurelius Hermogen., | a q. pr." M. Montan.
Pudens, | vex." C. Pomponius Felixs, | opt. y^^ Q. Sulleius lulianus, |
tes. y" P. Marcius Chrysocom., ( emb.^ lul. Boatius Rusticus, ( 1. s. pr.^
T. AeHus Livianus, [ b. pr.^ Q. Mulleius Saturnin., ( buc.^'' L. Modius
Saturninus, | &. tr." M. Sergius Salvianus, j -S- tr.'^ L. Minucius Donatus,
( S-tr.'* L. lulius Donatus, ( aqa.^^ Q. Fabius Severus, ( cod." Q. Cor-
nelius Saturn. , ( (sequuntur vel sequebantur nomina gregariorum plus CXXIF).

(In postica):

[y Severt\ (sequuntur vel sequebantur nomina plus LXXV).

y Sohaemi: cor. s. pr.* M. Clodius Verecundus, [ ft s. pr.** Ti. Clau-
dius Speratianus, | vex. y^ M. lunius Rufus, [ opt. y" Q. Octavius
Modestus, ( tess. y*^ L. Aehus Terentianus, [ ft tr." L. Cassius Urbanus,
( %. tr." L. lulius Geminus, [ %. tr.** C. AureHus Gorgias, [ ex. pr.^"
L. Valerius AquiHnus, | opt. conv.^° Q. Nutrius Paulinus, [ s. tr.*® M. Annu-
lenius Primus, | s. tr." P. Octavius Saturianus, ( s. Ir.*'' C. lulius Maximus,
I buc^ C. lulius Valenlinus, ( cacus^* M. Sattius FeHx, [ unc. coh.^
L. Cuspius Eutyches, j unc. coh.^^ Q. Tarquit. A[p]uleius, j em.^ C. Caeci-
lius Crescens, j Cod. tr." Q. Duranius Felixs (sequuntur vel sequebantur alia
nomina CXXXFI).

Titoli militares. 433

Romae basis magna marmorea rep. a. 1820 in monte Caelio, ubi hodie est
villa Mattei, in qua extat (Fl 1038). Eo loco fuisse stationem quintae cokortis
viffilum iam apparet. — 1) y4. 210. — 2) Quintilianus praefectus vi^ilum, Amyn-
tianus subpraefectus noU etiam ex aliis titulis (FI 1039, Epfu ep. 7, 1207, hic est
etiam infra N. 2178). — 3) Tribuno, seilicet cohortis quintae vigilum. — 4) Beroea
aut Thraciae (it. Ant. ; Amm. Marc. 2^, 4, 12 cet.) aut Macedoniae. — 5) Oriundus
ex colonia Aelia Septimia Aquinco. — 6) Incertum cur pars nominis Severi erasa,
item cur Sohaemi origo non adscripta sit. — 7) Comicularius praefecti, 8) comi-
cularius subpraefecti, 9) beneficiarius praefecti, 10) a commentariis praefecti, 11) vexil-
larius, 12) optio centuriae, 13) tesserarius centuriae, 14) beneficiarius tribuni,
15) secutor tribuhi, 16) iibrarius, 17) codicillarius tribuni, 18) exceptor tribuni, 19) a
balneis, 20) victimarius, 21) a quaestionibus praefecti (cf. N. 2117. 2146). — 22) De
his oplionibus cf. Cauer eph. ep. 4 p. 4o1. — 23) FexiHaritu centuriae. — 24) Buci-
nator. — 25) Notae significationis incertae. — 26) Librarius subpraefecti. —
27) Aquarius (?, cf. N. 2156 not. 6). — 28) Beneficiarius subpraefecti. — 29) Exceptor
praefecti (cf. Cauer eph. ep. 4 p. 432). — 30) Idem munus reperitur in titulo
classiarii X 5478; quo pertineat, ignoratur. — 31) Cacus vocabulum praeterea non
repertum, sed idem sine dubio quod cacula, quo vocabulo, adhibito a Piauto
Trin. 5 , 2, 198, servum militis significari adfirmant Paulus Festi p. 4o M. et
glossae Latino-Graecae (Corpus gloss. 2 p. 95); cf. Kellermann p. 17. Idem miles,
cum in inseriptione simili, sed paullum antiquiore F1 1057 (cf. infra) dicatur c p c,
his litteris cacum praefecti cohortium significari coniecit Kellermann I. c. —
32) Lnctor cohortis.

Eodem loco eodemque tempore reperta estsimilis basis (Fl 1057), cuius frons, desii-
nata titulo imperaloris, nescio quo casu, vacua remansit, et in cuius tribus lateri-
bus perscriptae sunt, eodem fere modo quo hic, septem centuriae cohortis quintae
vigihim, sed tertia tantum fere pars nominum eadem est; nimirum haec basis aU-
quot annis antiquior est quam illa, quibus annis bona pars militum vel translata
erat in alios numeros vel dimissa (positam esse a. 205, quo etiam aliae cohortes
vigihim Caracallae titulos dedicaverunt, coniecit Henzen). Eliam in hac basi
multis militibus notae adseriptae ad designanda munera quibus in centuriis funge-
bantur (sed vix umquam uni eidemque militi in utraque basi eadem nota adscripta
est, scilicet cum allera basis incideretur, ei milites qui remanserant in eohorte, iam
non iisdem muneribtu fungebaniur quibtu antea, sed ad ampliora officia promoti
erani). Syntagmata ambarum iiucripiionum dederunt Kellermann, qui eas primus
descripserat, libro inscripto'' vigilum Romanorum latereula duo Coelimontana^ (1837)
et Henzen C. FI p. 208 seq.

2158 domino n. invictissimo | et super omnes | fortissimo imp. |
Caes. M. Antonio | Gordiano | Pio Felici invicto Aug. | pontif. max., trib.
pot. I II*, cos., procos., p. p., I i l ! [ ! l ! ) ! .'o* praef. vig., | p. v.^
curantibus Aelio | Spectato subpraef. vig. v. e.*, | et Aurelio Masculo*
tribuno | coh. VI vig. praep. vexillat. (In laiere) agentibus | Aureiio
Diza y, | Atilio Vitale y, | L. Septimio Victorino y, | Marcio Quinto y, |
corniculario trib.' | Cupentio Geminiano. (In altero latere) dedicata pr.
nonas Febr. | imp. Gordiano Aug. el Aviola | cos.'

2159 Furiae Sabiniae | Tranquillinae | sanctissimae Aug., | coniugi
domini n. | Gordiani Aug., | curantibus | Valerio Valente' v. p.' | praef.
vigil., V. a. praef. | praet. eemm. vv.', et 1 Valerio Alexandro v. e.* | sub-

Dess^g, Inscriptiones Latluae. 2S

434

Caput IX.

praef. vigil., item | lulio Maguo v. e.* subpraef. | annonae, v. a. subpraef.
vigil.*°, I cohortes septem vigilum Gordianae.

Ostiae np. una cum N. 2iSi. 21S3 (Eph. ep. 7, lilO. 4211 vidit Ilaelsen). —
1) A. 239. — 2) Nomen praefecti vigilum erasum. — 3) Perfectissimo viro,
viro perfectissimo. — 4) Firo egregio. — 5) Idem qui postea fuit praeses Alpium
maritimarum (V 7881). — 6) Corniculario tribuni. — 7)4 Febr. 239. — 8) Fale-
rius Falens paullo antea praefectus fuerat classis Misenensis (X 3336). — 9) Fices
agcnte praefectorum praetorio emirientisstmorum virorum. — 10) Fices agente sub-
praefecti vigilum.

2160 C. Clodio Crispino cos.\ | Q. Rammio Martiale pr.^ C. Maesio
Tertio s. pr.', | L. Numerio Albano tr.^ | y"* C. luli C. f. Serg. Rufi
lader', principales \ infra scripli aediculara et Genium centuriae d. d. |

b. s. pr.'' Q. Marius Arn. Pro-

culus Ilisf
vex. in / Sex. lulius Trom. Cle-

mens Vet.'*
optio in 7 C. Lucretius An. Vere-

cund. For. I.'*
tess. in ^ C. Messius Arn. Aper

Hist.»^
b. trib.* L. Postumius Pom. Ma-

xim. Dert.

lib. coh.*° C. Occius Arn. Similis

Bier."
sec. tr." M. Terentius Pap. Caliistus

Tic.^«
buc. in y M. Nonius Fab. Probus

Rom.
hor. leg." C. Peturcius Cru. Pudens

Int.am.'^
sec. ir." Ti. Claudius Men. Latinus

Surr.

ex opt. L. Aponius An.
tran.insf.'^ Foro I.'*

Materu.

lib. ur. spr.3 C. Antistius Mae. Earin.
Neap.

Romae rep. in monte Caelio, ubi fuit statio cohortis quintae vigilum, nu7ic in
museo Vaticano (VI 221 vidit Uenzen). — \) A. 113 (nomen alterius consulis, Pub-
lilii Celsi, omissiim est). — 2) Praefecto, 3) subpraefecto, sc. vigilum. — 4) Tribuno,
scilicet cohortis quintae vigilum. — 5) Centuriae (vel: centurid). — 6) lader oppi-
dum Dalmaliae. — 7) Beneficiarius subpraefecti, 8) beneficiarius tribuni. — 9) Has
litteras nunc deperditas ita excepit Marinius (\\h. ur. ser. Maffei); librarium urbanum
(vel urbicorum) subpraefecti significari putat Mommsen (cf. Eph, ep. 4 p. 427
n. 13). — 10) Librarius cohortis. — 11) Secutor tribuni. — 12) Horrearius legionis,
dubitans proposuit Henzen. — 13) Ex optione translatus in statores (?) (Mo.). —
14) Histonio, 15) Vetulonia, 16) Foro lulii, 17) Blera (Etruriae), 18) Ticino,
19) Interamnio.

2161 C. Calpurnio Pisone M. Vettio Bolano cos.', | Q. Rammio Mar-
tiale pr.^ T. Flavio Priamo tr.^ | T. Saenio Clemente y^ aedicula facta
cum I Genio a Gresio Facundo b. trib.% quam j M. Ceionio Siivano C.
Serio Augurino cos.^ | C. Tattio Maximo pr., T. Flavio Anterotiano s. pr.', | Q.
Plotieno Sabino tr. cob. T vig. , | Ti. Claudius Ti. f. Fab. Messalinus
Heracl.* / coh. s. s.' | vetustate corruptam adampliavit coiumnis f pur-
puriticis, valvis aereis, marmore et omni | ornamento a novo ex pecunia
furfuraria'" ] / suae fecit, volentib. manipul." suis quor. | nomina in tab.
aer.*^ sciipta sunt.

Tituli militares. 435

Romae rep. saec. XFI in monte Caelio, ubi fuit siatio cohortis quintae vigiluvi
{VI 222 partem vidit Henzen in museo Faticano, reliqua sumpsit ex apographis
priorum). — 1) j4. 111. — 2) Praefecto, sc. vigilum. — 3) Tribuno, sc. cohortis
qiiintae vigilum. — 4) Centurione. — 5) Beneficiario tribuni. — 6) A. 1S6. —
7) Subpraefecto. — 8) Heraclea sc. Sentica. — 9) Centurio cohortis supra scriptae.
— 10) Pecunia furfuraria creditur esse pecunia collecta ex vendito furfure fru-
menti publici, quod vigilibus Iribulum erat. — 11) Folentibus manipularibus. —
12) In tabula aerea.

2162 Q. Fabio CatuUino M. Flavio Apro cos.*, coh. IV ^ r C. Coeli
C. f. Papiria Valent. Tusculo, | aediculam marmoream cum valvis aereis
centuria ex pecunia sua fecit, | item C. Coelius Valens y ex pecunia sua
centuriae paimentum stravit.^

Romae in monte jiventino, a dextra clivi quo ad S. Sabae ecclesiam ad-
scenditur (FI 219 vidit Bormann). — t) A. 150. — 2) Cohors quarta, vigilum sine
dubio ; stationem cohortis quartae vigilum fuisse in monte Aventino eo ipso loco,
quo hic titulus repertus est , iam ante eum prolatum statuit de Rossi ann. inst.
arch. 18S8 p. 28S cf. p. 592. — 3) Fecit aediculam ipsa centuria, pavimentum adiecit
centurio.

2163 (protomae Severi, Caracallae, Getae) impp. Severo et Antonino
Augg. I (Brittanicis p. p.)' et luliae Aug. matri Augg. et castror. |
et Fulviae Plautillae Aug., C. Fulvio Plautiano pr. pr.^ | c. v. II P. Sep-
timio Geta* II cos.^ C. lunio Rufino pr.^, C. lunio Balbo s. pr.* | M. Ulpio
Constantino tr., C. Atticio Sperato y, | Genio r ' ii qui frument. publ. incisi
sunt kal. Martis' | de suo posuerunt, quorum nomina infra scripta sunt.
Mililes fact. |

Anullino II et Frontone cos.'
T. Scutrius T. lib. Fab.^ Sabinianus Rom., m. f.'° pr. k. lun. Magno pr.",

f. p. a." d. X" t." CXLIV k." C.
M. Anniu s M. fil. Fab. Primitius Rom., m. f. VIII k. Aug. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV k. C.
T. Flavius T. fil, Maec. Alexander Neap., m. f. VIII k. Aug. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV k. C.
A. Cervidius A. fil. lul. Repostus Ulin., m. f. VIII k. Aug. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV k. C.
L. Laelius L. lib. Thars. luUanus Cilic, m. f. VIII k. Aug. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV k. C.
Q. Valerius Q. fil. lul. FeUx Rarth., m. f. VIII k. Aug. Magno pr.,

f. p. a. H. X t. CXLIV k. C.
C. Satrius C. fil. Fab. Neptunalis Roma, m. f. IIII id. Aug. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV k. a. (sic)
Q. Minucius Q. fiL Arn. Flavianus Karth., m. f. XVI k. Nov. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV k. C.

28»

436 Caput IX.

M. Gargilius M. fil. F^ab. lanuariiis Roma, m. f. VI k. Nov. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV k.
M. Calvisius M. fil. Ulp. Fortunatus Hadr. , m. f. id. Nov. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV k.
T. Mutilius T. fil. Zosimus Maced., m. f. VIII id. Dec. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV k. C.
C. Aufidius C. fil. Arn. Restitutus Karth., m. f. VIII id. Dec. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV k.
M. Arrius M. fil. Fab. Castor Roma, m. f. VIII id. Dec. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV k.
adiut.'^ L. Cassius L. lib. Agor. Lepidus Regio ", m. f. IIII k. lan. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV k. C.

Severo et Victorino cos.'*
Q. Sosius Q. lib. lul. Theomnestus Regio'^ m. f. k. Feb. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV k.
s. d.*" L. Septimius L. lib. Fab. Hyginus Roma, m. f. id. Feb. Magno pr.,

f. p. a. d. X t. CXLIV C.

Item principalibus , quibus honorem habuerunt: | P. Tuticanio Her-
meti b. pr., P. Aelio Stefano libr. i. d.^', | L. Cornelio Honorato vex. y,
L. Corneho Herculano opt. /, | M. Sentio VitaU tess. 7. Cura agente | L.
Corneho L. f. Honorato vexil. y et L. Corneho L. f. Herculano opt. y.

Romae in museo Capitolino, tabula aenea; repertam esse in monte Aventino,
ubi fuit statio cohortis quartae vigilum (cf, J\. 2i62 not. i), coniecit de Rossi
ann. inst. 4858 p. 289 (FI 220). — 1) Quae uncis inclusa sunt, reposita sunt
loco verborum erasorum et Getae Gaes., quorum vesiigia adhuc apparent. — 2) Ao-
mina Plautillae, Plautiani, Getae consulis (huius nomen errore) erasa sunt^
sed adhuc cognoscuntur. — 3) A. 205. — 4) Praefecto, scilicet vigilum (cf. C. FI
10SS et Dig. 1 , 4S , i). — 5) Subpraefecto. — 6) Centuriae. — 7) Frumento
publico incisi, sive relati in numerum eorum qui frumentum ptiblicum accipiebant
kalendis Martiis anni 203, ii qui milites facti erant a. 499 et ineunte anno 200,
sine dubio postquam cives Romani facti sunt, scilicet peracto tertio militiae
anno. Figiles enim, lectos ex Latinis libertinisque , civitatem Romanam accepisse,
cum tres annos militaverint, scimus ex Ulpiani fr. 3, S. — 8) A. 499. — 9) Nota
militi liberlino cum iure Quiritium concessam tribum ingenuorum (Mo. Staatsr. III
p. 786). — 10) Miles factus. — 11) Magno praefecto (iniellegitur T. Flavius
Magnus praefectus vigilum, cf. Fi 5764). — 12) Frumentum publicum accipit. —
13) Die decima, 14) tabula, 15) kapite, proposuit Mo. — 16) Fortasse intellegitur :
adiutor centurionis, cf. infra N. 2476, C. VI 5069 et Cauer eph. ep. 4 p. 449. —

17) Henzenus errore transposita putat cognomina hominis et oppidi, unde oriundus
erat, Lepidi Regii, scilicet incidendum fuisse L. Cassius L. lib. Lepido Agor. Regio. —

18) A. 200. — 19) lulium Regium Bruttiorum. — 20) s. d. no7i intellegitur. —
21) Z?e librario instrumentorum depositorum cogitavit Mo. (memorantur librarii
depositorum inter milites a Tarrutenio Paterno, Dig. SO, 6, 7).

2161 [Fe]\\x y Papiri

o Scaevola pr.*

o Archelao s. pr.*

Tituli militares. 437

o Corne[/]iano tr.

0 Rufi[n] o tr.

.... [ex\ id. Aug. in idus Dec'

4

Ostiae rep, in ruderibus caslri vigihim (Eph. ep. 7, 1215 vidit Huelsen). —
1) Praefecto, 2) subpraefecto. — 3) Iduum Augustamim mentio fit etiam in titulo
huius simili C. XIF 230, verum non, ut hic, una cum idibus Decembribus, sed una
cum idibus Aprilis. Possis suspicari temas has dies sollemnes fuisse stipendio nume-
rando (cf. Marquardt Staatsverw. II^ p. 96 not. 1). — 4) Omisi litteras nonnuUas
dimidiatas, plane incertas.

2163 d. m. j M. luvenlio M. lib. | Publ. Felici Verona, | vetrano ex

coh. III I vig., missus honest. | missione, mil

Romae extra portam Latinam (Laneiani Bull. com. 1884 p. 15).

2166 C. Virrius lucundus | vexil. coh. II vig. | 9' Viserti Latini, |
milit. ann. VI men. VII | dies XVIIII, | in eis lesserar., optio, ] vexillarius,
I vix. ann. XXVII, | aram cum base sua | t. p. i. | Arbitratu Luciliae
Lacaenae | et C. Virri lucundi f.

Pisis, nunc Florentiae (XI 1438 vidit Bormann). — 1) Centuria.

2167

qui quondjam situs | est prata | per Inlyr{ici
litora I Danuvii, |
patrono et | L. Popilio | Securo | vexUario (tic) \ cob. III vig. | fratri, |

L. Popilius I Eutychjus fecit.
Romae (Lanciani buU. com. 1884 p. 13).

2168 d. m. I Canio Eutycho mii[/]ili cho. vig. 3 Antoni, | tesserario

qui niilita|vit annis XI vixit anis | XXXI, fecit Aelius Fortun|atus amico

bene m[e]r|enti.

Ceritumeellis (Civitavecehia), rep. videtur in sepulcreto elassiariorum (XI 3520
viderunt Bormann alitque).

2169 (imago militis) Q. luHus Q. f. | Galatus Thysdro | mil. coh. VI
vigil. { / Lucani Augurini, | mitit. ann. XIV, in eis | secutor tribuni ann. U,
I beneficiarius | eiusdem ann. II, | vexillarius ann. lil, | vix. ann. XXXVII,
I t, p. i.'

Rumae (FI 2987 vidit Hensen; de imagine mititis ef. Alb. Miiller Philol. 40,
1881 p. 245). — 1) Testamento possi iussit.

2170 d. m. I T. Sextio luliano ( cohort. V vig. | benef. praef., | qui
vix. ann. XXVIIII | mens. VI dieb. VIII, | T. Sextius Epaphra pal.

Ostiae (MF 226 vidi).

2171 d. m. s. I C. Aeci Similis | benef. trib., optio | coh. V vig.,
mii. coh. XI urb. | y Brutti, | . . . . chretus j

Capuae (X 5880 vidit Mommsen).

438 Caput IX.

2172 d. m. I T. Avidi Romani milit. | coh. VII vig. siponar.', | y
Laetori, Avidia | Romana ] maler | filio pientissimo.

Originis urbanae, est Florentiae (VI 2994 vidit Henzen). — 1) Siphonibus
utebantur ad ineendia extinguenda (Plin. ad Trai. 35; Dig. 55, 7, 42, 48); unde
explicatur inter vigiles inveniri siphonarios.

2173 d. m. I M. Aur. Augustiano j y coh. V vig., vix. an. XXXIIIl,
j provitus ann. XVII, excep|tor presidi' provincies ] M. s.^ ann. IIII, lectus
in prae|toria, eques sive tabu|larius ann. V, factus v \ in Syria, vixit
ann. VIII, | Claudia Pacata coniux | piissimo et Ulpius Mar|celius nepos
b. m. fece|runt.

Romae (FI 2977 quater descripta saec. XFI). — 1) Intellege: praesidis. —
2) Moesiae superioris.

2174 -f Maxim., Vetti. F|lorentini. | sebaciaria' | feci mense | lunio*,
gratas aga^ Genio escubitori'' | et ceomanipullis** suis in perpetu|o.

2175 coh. VII v\[gil.] Antoniniana, | v Saluta[r]is, \ Cornelius lucundus
sebac. | fecit mense Febr. | Leto II et Ceriale cos.®

2176 cho. I VII vig. 1 imp. M. Aureli|o Severo Alexan|dro cos.', |
optione P. Numisi|o Nepote, v adiuto|re® Pompeio Celso, v \ y^ Aurelio
Herculajno Rubrius Dexter ( sebaciaria fecit men|se Maio, nomine Claudii
[i^orfMJInati, | omnia tuta, | salvo emituliario '", | feliciterl (luxta) vot. X

— vot. XX.

2177 imp. Severo Alexand. III | et Cassio Dione iteru cos.", j coh.
VII vigilum Severiane | y Felicis, Purius" Victor | sebaciaria fecit m.
I Febr. I.*^ Omnia tuta. Votis X, | cogiariu X aurios."

Romae trans Tiberim in aedificii cuiusdam, quod excubitorium cohortis sejdimae
vigilum fuisse videtur (cf. not. i), parietibus, inscriptiones seariphatae (FI 5010. 5002.
5076. 2998); eodem loco extant multae aliae similes inscriptiones (FI 2999 — 5091).

— 1) Focabulum alibi non repertum, derivatum, ut coniecit P. H. Fiscontius, a
sebo, ita ut sebaciaria facere, quod in plerisque his titulis vigiles de se praedicant,
idem sit quod lumina accendere. Sed ipsa haec res quo pertineat, incompertum ;
cf. virorum doctorum conieciuras, ap. Henzen ann. inst. arch. 1874 p. 120 seq.,
Cantarelli bull. com. 1886 p. 237 seq. — 2) Officium sebaciaria faciendi per sin-
gulos metises videtur vigilibus iniuncttim fuisse. — 3) Scr. : gratias agam. — 4) Co-
hories vigilum FII , quorum excubitoria XIIIl' legitur in breviario adiecto ad
Notitiam urbis (Jordan lop. II p. 375). Aedificium igitur, in quo hae inscriptiones
repertae sunt, fuit excubitorium cohortis septimae vigilum, destinatum tutelae regionis
decimae quartae. — 5) Scr.: commanipulis. — 6) J. 215. Cum multis ex his in-
scriptiunculis adiecti sunt consules, nulli reperiuntur antiquiores quam hi. — 7) Mihi
videtur significari consulatus Alexandri primus, quem iniit cum Elagabalo a. 222.

— 8) Centurionis adiutore. Idem adiutor centurionis memoratur FI 5069 anno 221.

— 9) J\ota centurionis bis posita quid sibi velit, nescio. — 10) Emituliarius voca-
bulum, quod lectum est etiam in altera eiusdem aedificii i?iscriptione , derivatum
videtur ab emitolio, cf. G. Loewe bull. delV Inst. 1882 p. 60. 191. — \\) A. 229. —

12) Mirum nomen; primam litteram non certam sed probabilem esse ait Henzen.

13) Lineola casu, non consilio adiecta. — 14) Qui scripsit, cogitavit de congiario
quod divisum iri sperabat die festo decennalium Alexandri.

Tituli militares. 439

2178 pro salute et incoluinil[a]ite domini nostri Marci | Aureli
Severi' Antonini Pii A[ug.] \ et luliae Aug. malri^ Aug. n. [et] \ castrorum, |
Cerellio Apollinare pr. vig. et Firmio Amuntia[no] | subpr.^, Ulpio Firmo /
fr.*, Ruflo Verino y fr.*, | Fulvio Socraten tesserario', Claudius [6rJnorim[Ms]^
I aedilis factus a vexillatione et ludos edidit' de | suis acroamatis*, item
scenici®: Cluvius Glaber arch.*", | Caetenius Eucarpus arc.*°, Volusius In-
ventus stup.*', Suelli[i/s] | Secundinus stup.", Lucilius Marcianus arc.*°,
Vindicius Fel[ja;] . . ., | Flavius Saturninus scur.*''; Datibus Baianus opera
feliciss[ima]."

coh. I vig., I y Serotini: | AtiH Heliodor., | Gemelli FeHcissim., | Acci
Montani; j Y Quadrati: j Fulvi Socrates tes.", j v luventini: Caecina Valerian.,
I Arrunti Valerian.; | y Cordulonis: | Cluvi Glaber*^ arc.*°, | [C]aeteni
Eucarpe" arc.*°; | / Zenonis: | Helvi lanuari. |

coh. II vig., 1 y Metretis: Anni lanuari, | Vibi Celer, | Flavi Marce;
I y Candidiani: Lucili Marciane**, | luli Maxime. |

coh. III vig., I y Victoris: | [i]ureli Exorate. |

coh. IIII vig., I y Caesi: | Vindici Felix'*; y ProvinciaUs: | luli Donate,
I Messi Messiane; | y Decembriana: Ameti Fehx, Suelli Secundin.'*; y As-
clepi: luli Felix, Dalibe Baiane, | Flavi Saturnin.'^ y Peregrini: | Corneli
Solutor. I

coh. V vig., I y Ve[r]ini: | Statili Severe; | y Rufi: | Mari Claudian. |

coh. VI vig., y Severiani: | Claudi Gnorime ", | Aoni Cratere; | y Mar-
cellini: Minuci Secundian. |, y luHani: | Turi lanuari, j StatiH Satyr; |
y Venatoris: | AemiH Felix. |

coh. VII vig., I y Victoris: | Licini Maxim[«]; | y Restuti: | Volussi
Invente.'* |

item classis pr. M.", | y quadrieri Fide: | Naevi Eutychian[e]; | y
trieris Spei: | Flavi Antioce, | luH Domnion; | y liburna Fidei: Aeli
Alexandr. . . |

Dedicata III id. Apr., As[pro] ] et Aspro cos."

Ex urbe Roma tabula allata Florentiam, ubi extat, excepta particula tramlata
yeronam (VI ^OGZ viderunt Mommsen et Henze7i). — 1) Severi nomen raro Cara-
callae dalur in inscriptionibus Italicis. — 2) Debuit esse matris. — 3) De Firmio
Amyntiano subpraefeclo vigilum cf. supra N. 2157. — 4) Centurione frumentariorum,
— 5) Notabile tesserarium adiungi praefecto reliquisque praepositis. Redit huius
tesserarii nomen infra, in cohorle prima centuria Quadrati. — 6) Claudius Gnori-
vius redit infra, cohorte sexta centuria Severiani. — 7) De his ludis (scaenicis, ut
infra apparet) editis non solmn sumptibus vexillationis vigilum et classis praetoriae
Misenensis, sed ita ut ex ipsis vigilibus electi in scaenam prodirent, praelerea nihil
innotuit; nisi quod ad eosdem ludos, sed alterius anni, speclat titulus N. 2179. (Sed
fortasse huc trahi potest, quod in titulo infra edilo {= X 5i87] miles quidam classis
Misenensis dicitur scaenicus principalis). Aedilem apparet dici eum militem cui
cura ludorum a vexillatione mandata erat. Ubi constiterit haec vexillatio et ubi
ludi editi sint, non constat, ted vix Romae. Potest cogitari de Ostia, (Momm-

440 Caput IX.

senus Herm. S p. 504 putabat vexillalionem diei ipsos milites qui sua sponte horum
ludorum causa coierint). — 8) Non intellegitur quid sit, ludos edere de acroamati-
bus; collato titulo N. 2179 excidisse aliquid (de[dicationis cum] suis acr.J putat Mo.
Herm. S p. 503. — 9) Septem scaenicorum horum nomina redeunt inter milites infra
recensitos, Cluvius Glaber et Caetennius Eucarpus cohorte j)rima centuria Cordu-
lonis, Volusius Inventus cohorte septima centuria Restituti, Suellius Secundinus
cohorte quarta centuria Decembriana, Lucilius Marcianus cohorte secunda centuina
Candidiani, Vindicius Felix et Flavins Saturninus cohorte quarta centuriis Caesi
et Asclepi. — 10) Archimimus, 11) stupidus, 12) scurra (sic interpretatus est Mommsen
Herm. vol. S p. 506). — 13) Fidetur significari, opera Dativi Baia7ii (eiusdem qui
infra recensetur cohorte quarta centuria Asclcpi) tilulum incisum esse, cum in
simili titulo N. Si79 eodem fere loco scriptum sit Flavius lovinus scripsit. — 14) Cf.
supra not. S. — 15) Cf. not. 9. — 16) Cf. not. 6. — 17) Classis praetoriae Mise-
nensis. — 18) 11 Apr. 212. Dies autem H Apr. natalis fuit, ut monuit Mo.,
imperatoris Severi (cf. Hirschfeld Wiener Studien 1884 p. 120) anno 211 defuncti ;
eius igitur natalis celebrandi causa videntur hi ludi instituti esse.

2179 \ludos\ ^ ededit ob di[e]m \natalem\ ' | agen-

tibus commililonibus cum suis acroamatibus nominibus | infrascriptis :
Cluvi Glaber arc^ Demetri Ammoni arc, Grecus, | Valeri Heraclida stup.
Grecus, Lucilius Marcianus slup. Grecus, Aureli | Alexander scen. Gre-
cus, Aureli Serene scen. Grecus, Vareni Fortuna|te scenicus Grecus;
F[^a]vius lovinus scripsit.

coh. I vig. , I y Serotini': | Septeni Prisc; | y Saturnini: Aureli
Serene, | Helvi lanuari*; | y Turronis: | Cluvi Glaber, | Furi Servande
pec^ I Ceteni Eucarpe sc°; y Candidi: Laeli Sabiniane, Asini Ingenue
exo.'; y Victorini: laegi Vere; y Euscemi: | Coreti Verissime arc*

coh. II vig., I y Metretis: | Anni lanuari sc^ Flavi Reburre; y Maximi:
Domiti Oclaviane; v Candidiani: | Lucili Marciane.

coh. III vig., I [yj . , I y Victoris (nomina III); y Pauli:

I Aureli Alexander; y FeHcis: | Caeh Saturnine. |

coh. IIII vig., I y Caesi: | Arrunti Filumene sc.'°, | luli Donate; | y
Provincialis: | luli Donate; | y Peregrini: | Scriboni Mariane, | Corneli
Solutor; | y Decembris: Cossideni lustine, | Vareni Fortunate. | Anfi FeHxs;
I 1 luUi: I Salvi Valeriane; | 7 Asclepi: | Demetri Ammoni. j

coh. V vig., I y Valentis {

cqh. VI vig., I y Apri: | Ciaudi [6rJnorime; | y Mindiani: | Aemili In-
petrate sc"; | Minuci Secundiane; | y luliani: | Flavi lovine; y Severi: |
Baebi Luxuri mul.'^ | Aemili Fehxs. |

coh. VII vig., I V Aviti: j Licini Maxime; | 7 Vibiani: | Antoni Secunde;
I 7 Longini: | Valeri Heraclida.

item ex cl. pr. Mis., | 7 quadriere Fide: | Nevi Eutychiane, | 7 triere
Spe: I Flavi Antioche, | luH Domnion, | Hortensi Maxime, | . • •

Romae, nunc Florentiae (F1 1064 vidit Henzen). Hunc titulum apparet positum
esse ab eadem vexillatione vigilum et classis praetoriae Misenatis, a quo positus
est N. 2178, et propter similes ludos, sed aliquot annis antea aut postea quam ille

Tituli militares. 441

positus est; nam nomina centuriarum et militum ex parte tantum eadem sunt quae
in N. 2178, ex parte diversa. — 1) Supplevit Mommsen, probabiliter ; etiam ludi
memorati N. 2178 videntur editi esse ob diem natalem imperatoris. — 2) Hic quo-
que ut m N. 2178 recensentur septem seaenici, inter hos dno tantum, Cluvius Glaber
et Lucilius Marcianus, noti etiam ex N. 2178; omnes autem redeunt inter milites
infra recensitos , Glaber archimimus cohorte prima cenluria Turronis, Demetrius
Ammonius archimimus cohorte quarta centuria Asclepii, Falerius Heraclida stupidus
Graecus (Mo. Herm. 5 p. 506) cohorte septima centuria Longini, Lucilius Mar-
cianus stupidus Graecus cohorte secunda centuria Candidiani, Aurelius Alexander
scaenicus Graecus cohorte tertia centuria Pauli, Aurelius Serenus scaenicus Graecus
cohorte prima centuria Sqturnini, Varenius Fortunatus scaenicus Graecus cohorte
quarta centuria Decembris. Sed praeterea in hoc titulo aliis octo militibus ad-
scriptae sunt notae quae et ipsae manifesto spectant ad rem scaenicam. Cf. infra
not. S—12. — 3) Ex sex centuriis cohortis primae vigilum hic recensitis, una
tantum, centuria Serotini, sub eodem nomine redit in titulo N. 2178, pleraeque
igitur centuriae cohortis primae alios centuriones habuerunt cum titulus N. 2178
positus est (cf. not. 4). — 4) Helvius lanuarius recensetur etiam supra N. 2178, item in
cohorte prima, centuria autem non Satumini sed Zenonis ; apparel eo tempore quod ex-
titit inter titulos N. 2178 et2179 positos, aut Satiiminum Zenoni aut Zenonem Satumino
successisse. — 5) Pecuniosus, 6) scaenicus, 7) exodiarius, 8) archimimus, 9 — 11) scaeni-
cus, 12) mulier (Mommsen Herm. 3 p. 506 qui putat octo hos homines, diversos
ub actoribus supra enumeratis, esse acroamata una cum eis supra memorata, sive,
ut alibi dicuntur , symphoniacos; eos autem, excepto exodiario, adfuisse singulis
illis actoriljus).

Equites singulares Augusti.

2180 lovi optimo raaximo, | lunoni, Mineme, | Herciili, Fortunae,
Felicitali, | Saluti, Fatis, Genio sing. Aug.\ | emeriti ex numero eod^m]^
I missi honesta missione | ab imp. Traiano Hadriano Aug., | ipso ff cos.^
1. 1. m. V. S.* (supra secespita et lituus, hinc illinc urceus et patera).

Romae rej). ara marmorea, una cum multis aliis aris simiHbus, quarum haec
est antiquissima, inter rudera quaedam non longe ab ecclesia Lateranensi, a Scala
sancta quae dicitur septentrionem versus, ubi hodie dicitur via Tasso : eo loco fuisse
caslra equitum singularium iam apparet (Henzen, qui vidit, ann. inst. arch. 1886
p. 259). — 1) Genio singularium (intellege: equitum) Augusti. — 2) Nempe ex
numero singularium (EODHOMC lapis, lilteris HO in litura positis). — 3) A. 118. —
4) Laeti lihentes merilis vota solverunt.

2181 lovi optumo maximo, | lunoni, Minervae, | Marti, Victoriae, Her-
culi, I Fortunae, Mercurio, | Felicitati, Saluti, Fatis, | Campestribus, Sil-
vano, I Apollini, Dianae, Eponae, | matribus Sulevis et Genio sing. Aug.,
I veterani missi ] honesta missione | ex eodem numero ab | imp. Traiano
Hadriano Aug. p. p., | C. Serio Augurino C. Trebio ] Sergiano cos.' I. 1.
m. V. s. (In latere dextro) divo Traiano V c[os]^: I M. Ulp. lulius, |
(sequuntur nomina quindecim). (In latere sinistro) Suburano Bt Marcello COS.':

I M. Arrad. Priscus Traianenses (sic) Baetasius^ | M. Ulp. Frequens, |

(sequuntur nomina triginta).^

442 Caput IX.

Roviae, ara rep. cum ea quae praecedit (Henzen ann. inst, arck. 488S p. 259).
— 1) ^. 1S2. — 2) /4. 105, 3) a. 404, scilicet milites facti; duodetriginta igitur vel
undetriginta annos meruerant. Similiter anno 155 exauctorati sunt equites
singulares qui milites facti erant an7iis 10S el 106 (Henzen l. c. p. 242), scd anno
154, testibus aliis lapidibus similibus, ii tantum qui milites facti erant anno 1ff7,
a. 15S milites facti a. 108, a, 156 milites facti a. 109, a. 157 milites facti a. 110,
a. 158 milites facti a. 111, De iis qui milites facli erant a. 112 et a. 115, nihil scimus.
Milites facti anno 114, dimissi sunt a, 159 post stipendia viginti quinque, cf. N. 2182,
similiter a. 140 ii qui milites facti erant a. 11S, a. 141 milites facti a. 116, a. 142
milites facti a. 117, a. 145 milites facti a. 118 (Henzen l. c. p. 2S2—2SS). Etiam
sub Severo Alexandro numerus viginti quinque stipendiorum lcgitimm fuit in equi-
tibus singularibus Augusti (supra N. 2009). — 4) Oriundtis ex colonia Traiana
Baetasiorum in Germania inferiore. Traianensis Baetasius etiam aliis duobus nomini-
bm adscriptum est, praeterea uni tantum domm: Fl. Sirmi. — 5) Ex XLFIII militi-
bus exauctoratis a. 152 triginta sex appellati fuerunt M. Ulpii, tres P. Aelii, duo
M. Cocceii, tres C. lulii, duo aliis nominibus.

2182 I. o. m. et Genio imp. | Titi Ael[«] Hadr[i]ani Antonini | Aug.
P[«] p. p., cives Tiiraces | missi honesta missione ad diem' | e[a;] uumero
equitum sing. Aug., ( quorum nomina in lateribus \ d[e]scripta sunt, laeti
libentes ] p[o]suer[M]nt statuam | marmoream cum sua base, | imp. Anto-
nino Aug. II et | [5]rutti[oJ Praesente II cos.* | k. M[ar]t., sub Petronio
I Mame[r]lino el Gavio Maximo p[r. pr.y et Alerio" Maximo tribuno, et
I centuriones exercitalores" | [F]l. Ingenuo, lul. [C]erto, Ulp. Agrippa, |
Val. Basso^ qu[i] m[«]litare coeperu. | Vopisco et Hasta cos.' (In latei^ibus
pei'scripta siint nomina militum undequadraginta)^ .

Romae ara rep. una cum N. 2180 (Henzen ann. innt. arch. 188S p. 2S0). —
1) Ad diem missos cum se praedicant hi milites, indicant commilitones suos saepius
ultra tempus statutum retentos esse. P^identur esse hi primi equites si7igulares
di7nissi post stipendia XXV, cf not. 7. — 2) A. 159. — 3) Cf. N. 2012 not. 2.
— 4) Scr. Valerio vel Galerio. — 5) Requiritur casus sextm. — 6) Ex quattuor
his centurionibus tres primi redeunt in similibm basibus a. 142 et 145, loco Valeri
Bassi adest Pontius Maximtis. — 7) A. 114. Figinti quinque igitur annos hi
meime^^ant ; is imtus fuit numerus stipendiorum equitum sub Severo Alexandro (cf.
N. 2181 not. 5). — 8) Ex his XXXIX militibus duodetriginta fuerunt appellati
P. Aelii, decem M. Ulpii, unus L. Cassius.

2183 (imago Silvani) imp. Caes. T. Aelio I Hadriano ] Antonino | Aug.
Pio p. p. IIII, I M. Aelio Aurelio | Caesare II cos-S | pr. non. lanuar. | vete-
rani ex | numero eq. sng. (sic) \ imp. n., missi | honesta missione | quibus
praefuit | Taltius Maximus^ | tribunus | Silvan. aram j volum animo j libentes
posuer. (In latere) P. Aelius Bassus, | P. Aelius Satyrio sig., | G. lulius Valens |
armor. cust., | T. Flavius Macedo, | P. Aelius Celsus, | P. Aelius Sextus, | P. Aelius
Bithus tubice., | P. Aelius Domitius, | P. Aelius Petronius, | P. Aelius Severus | tabli-
fer*, I (in altero latere) P. Aelius Senilis, | C. lulius Senilis, i C. lulius Saepinus, |
L. Cassius Tertius, | P. A.elius Neo sign., | P. Aelius Optatus, | P. Aelius Numerius, |
P. Aelius Valens hast.5, | p, Aelius Quintus, | P. Aelius Domitius, | P. Aelius Satur-
ninus sig.

Tituli militares. 443

Romae rep. eodem loco quo A. 2480 (Notizte 4891 p. 428 vidit Gatti). —
1) A. 443. — 2) Qvo anno milites facti sint, non adscriptum est; sed videntur
milites facti esse anno 420. — 3) Idem tribunus equitum singularium memoratur
in similibus basibus anni 442 et anni 443 (henzen l. c. p. 234. 233); idem prae-
fectus vigilum. fuit a. 436 (supra N. 2164) et sub finem vitae praefectus praetorio
(vit. Pii 8). — 4) Tabliferi munus apud solus equites singulares inventum (cf. Gatti
bull. com. 4891 p. 287). — 5) Cf infra N. 2204.

2184 (protome dei Solis) Soli invicto deo, | ex voto suscepto, | accepta
missione I honesta ex numejro eq. sing. Aug., P. | Aelius Amandus [ d. d.,
Tertullo et | Sacerdoti (sic) cos.*.

Romae incertum quo loco rep. (f^I 743 vidit Henzen). — \) A. 438.

2185 Herculi invicto et | dibus omnibus deabusjq. sacrum pro
salutem | imp. L. Sept. Severi et | M. Aurelio Antoni|no' Caesari Aug.
nn. et [C. Fulvio Plauti\ano^ c. v. pr. pr. , et trijbunis* Helio Monimo*,
1 Trebio Germano*, ] exercitatoribus * | Helius Sabinianus*, | Aur. Titianus*,
Genio | t.^ Optati ob reditum | numeri^ volis feli|cissimis, T. Fla. Res|pec-
tus*, C. Severin^jjus | Vitalis, Secius Gemellinus Pudes, a. s. s.* | fecerunt, |
dedikararunt® | V idus lunias Laterjano et RuGno cos.'

Romae, extabat in basilica Lateranensi (FI 224 descr. Pighius aliique). —
1) Requiritur casus secundus. — 2) Turmae. — 3) Apparet numerum equitum sin-
gularium participem fuisse expeditionis alicuius, contra Albinum nisi fallor. —
4) Huius Flavii Respecti equitis singularis turma Optali titulum sepulcralem habe-
mus C. VI 5237 ; in eodem memoratur etiam Severinius Vitalis. — 5) Aram suo
sumptu(?) (Scaliger). — 6) Sic Pighius, idque videtur fuisse in lapide. — 1)9 hm. 497.

2186 pro salule, | itu, reditu ] et victoria | impp. Caess. | L. Sept.
Severi | Pii Pert. Aug. , | Arabic, Adiab. , | pont. et Part. | niax. , tr.
pot. VHF, I imp. XI, cos. II, | procos., p. p. , et | M. Aur. Antojnini
Pii Feli|cis Aug., tr. pot. | Hr, procos., ! i | i / i ! i ( ! i i ! | i i J' et luliae
j Aug. m. k.3 i ! I i i .' .' .' j .' .' ! J^ 6« latere) et Genio | turmae, pro | re-
ditus* eojrum ah ex|peditione | Parthica, | quod voverat, aram | marmoream
I posuit sua I pecunia | M. Aurelius | Nepos re|mansor.' | Dedicala kal. April.
I Severo et | Victorino | cos.' (In altero latere) ( nomina turmae : j lul. Mascel.
dec^ I Nonius Severus dup.', | lul. Victorinus sesq.^, | Aur. Mucalral., ]
Aur. Lucius, [ Ael. Crescens sig.*", | Aur. Victor. arm.", | Aur. Atero
cur.'^ I Ael. Victor. bf.", | Cl. Victorinus Jib.", | lul. Vindex bf.", | (sequun-

tur nomina gregariorum XVII).

Romae rep. prope basilicam Lateranensem, nunc in aedibus Corsiniis (VI 223).
— 1) A. 200. — 2) Erasa nomina Getae et Plautiani. — 3) Matris kastrotntm. —
4) Scr. reditu. — 5) Remansor videtur appellari quoniam domi remansit. — 6) A.
200. — 7) Decurio, 8) duplarius , 9) sesquiplarius , 10) signifer, II) armorum
custos, 12) curator, 13) beneficiarius, 14) librarius.

2187 Cl. Maximus arm. cu.*, (sequuntur

alia nomina undetriginta , equitum singularium, ut ex infra scriptis apparet:

in fine) Aur. lanuarius factus dec* in pro|vinc. Syria Foinicia et Aurel.

444 Caput IX.

Maxirainus fact. dec^ in pro. | Dalmatia, sub | Maecio Laeto et Aemilio
I Papiniano^ p[r.] p[r. v. v.]em.*, \ Octavio Pisone® et Valerio | Hercu-
lano tribb. equit. sing. | ddd. nnn. Auggg., et Aelio | Flaviano et
Aur. Lupo" et | Ulpio Paeto v y y exercitator. | Dedic. impp. M. Aurelio
I Antonino 11 [e]t P. Septimio | Geta cos. V kaL lunias.®

Romae rep. loco non suo, in coemeterio CalHsti (FI 228 semel descripta,
a Boldetto). — l) Armorum custos. — 2) Aurelius lanuarius et Aurelius Maxi-
viinus eo tempore quo titulus dedicalus est, promoti erant ad decurionatus alarum,
cf. Domaszewski ad C. III S. 7449. — 3) Papiniani iuris consulti praefecturam
praetorianam memorant etiam Paulus Dig. 12, I, 40, Dio 76, 10, 14. 77, 1, Fictor
Caes. 20. Successit (una cum Maecio Laeto) sine dubio Plautiano. — 4) Praefectis
praetorio viris eminentissimis ; p. p. p. p, mem. (vel itemj traditur. — 5) Octavivs
Piso tribunus equitum singularium, Aurelius Lupus exercitator eorundem fuerunt
iam a. 202, teste titulo C. FI, 226. — 6) 28 Mai. 203.

2188 Herculi Macusano* | ob reditum^ domini nostri | M. Aureli An-
tonini Pii | Felicis Aug. , equites singularcs | Antoniniani eius, cives |
Batavi sive Thraces adlecti | ex provincia Germania | inferiori^ votum sol-
verunt | libentes merito, HI kal. Oct. | imp. d. n. Antonino Aug. H et |
Tineio Sacerdote H cos."

Romae rep. ibi ubi N, 2180 (Henzen ann. inst. 1883 p. 272). — 1) Numen cultuvi
in Germa7iia inferiore et praecipue a Batavis (Brambach 31. 130. 154; ann. Rhen.
75 p. 74, 77 p. 43; nummi Postumi ap. Eckhel 7, 444). — 2) Elagabalus, cum secun-
du7n consulatum (a. 219) inierit Nicomediae (Dio 79, 8), Romam intravit anno
demum 219. — 3) Intelleguntur equites singulares Augusti, sumpti sive allecti, ut
dicebatur (cf. infra N. 2203. 2209. 2210) ex exercitu provinciae Germaniae in-
ferioris; saepius ex alis provincialibus milites allectos esse inter equites singulares
tituli infra N. 2189. 2208 seq. aliique docent. — 4) 29 Sept. 219.

2189 L 0. m. I deo Sabadio sacrum | lulius Faustus, dec. n. | eqq. sing.
d. n.\ ex votum (sic) | posuit et conalarium | nomina inseruit, | ex ala prima
Darda. prov. Moesiae inf.^ (In latere) Fl. Bassus dec, | Fl. Valens dupl., | Aelius
Bonus dupl., I Aurel. Vitalis du[p]l., | lulius Longinus tab.^, | Aelius Severus sig., |
Aurelius Victor tur.'*, | lulius Valentinus, | Aurel. Pistus, | Aurel. Sudius, | Aurel. Mesi-
bius, I Aurel. Mucianus, | Aurel. Diogenes. (In altero latere) dedicata | IIII non. Aug. |
domino n. Gordiano Aug. | II et Ponipeiano cos.*

Romae rep. cmn ea quae praecedit (Hen&en ann. inst. 1883 p. 275). —
1) Decurio numeri equitum singularium domini nostri. — 2) Cf. N. 2188 not. 5.
Ala prima Dardanorum recensetur inter auxilia exercitus Moesiae inferioris supra
N. 1999 aUbique. — 3) Cf N. 2185 not. 4. — 4) Turmarius (cf Henzen l. c. p. 285).
— h) 2 Aug. 241.

2190 pro salute | eq. sing. | Geuio turmes, | Herculi sancto, ) Aur.
Hermogenes | et . . ibius Sabinus | et Aur. Maximianus | tec[/]ores* n. s.
s.^ f.^ Maximi ex votum | tu[r]malibus bene | mer[e]ntes animo | animo
pleno I posuerunt | columna et | lucerna aenea, | Decio Aug. | II et
Grato cos.*

Tituli militares. 445

Romae rep. non longe a platea Lateranensi (Gatti bull. eom. 4889 p. i4S).
— 1) Cf. supra jS. 2090 not. 1. — 2) Numeri supra scripti. — 3) Scribendum
esse t. (turma) putat Gatti. — 4) A. 230.

2191 I. 0. m. I pro salute | imp. Aug. n., | turma Maxi.' | Aurel.
Syrus I cera Candidiana^, | allec. ex provinci[a] | . . . [ala] . .'

Romae sine dubio rep., est Pano-rmi (Eph. ep. 4, 759). Titulum esse equitis
singularis probabile est. — 1) Scr. Maximi. — 2) Non intellegitur; explicationem
temptatam a Mommseno vide Eph. l. e. — 3) Cf. N. 2188 not. 3.

2192 . . I Mansuetu[s]* | singulari[s] | imp. Traiani | t.^ Marini, | v.
s. 1. m.

Romae rep. una cum N. 2188 (Henzen ann. inst. 1883 p. 238). — 1) Inter
equites singulares mililes factos a. 106 et konesta missione missos a. 155 (ann. l. c.
p. 243), memorari M. Llpium Mansuetum, ab hoc Mansueto fortasse non diversum,
monnit Henzen. — 2) Turma.

2193 M. Llp. Crhsimus (sic) . . . . eri ... (a parte ApolUnis) natione
Parthjus et ex gener|osis MHNA^ tur. | Issi, | fecit pro salu|te imp. et

sing. I Aug. et omni|bus amici | mei. | Q. Marcius Arjtemidorus^

(a parte Dianae quae scripta fuerunt, perierunt praeter vocabulum) templa.

Romae, tabula cum imaginibus ApoUinis et Dianae (C. L. Visconti bull. com.
1889 p. 221 tab. IX). — 1) Idem ut videtur M. Vlpius Chresimus dedicavit titulum
editum ann. inst. 1883 p. 290. — 2) Non intellegitur. — 3) Idem redit N. 2193".

2193" lovi I DoHcheno | pro salute n. | eq. sing. Aug., | Q. Marcius
I Artemidorus | medicus cas|trorum aram | posuit.

Romae rep. una cum N. 2188 (Henzen ann. insl. 1883 p. 289).

2194 Aesculapio et Hy|giae M. Ulpius Ho|noratus dec. | eq. sing.
imp. n., I pro salute sua | suorumque et | L. luU HeHcis mejdici, qui curam
I mei diHgenter egit | secundum deos, ( v. s. 1. 1. m.

Romae (VI 19 vidit Henzen).

2195 T. Aur. T. f. Genetivo | dec. eq. sing. Aug. nat. | iNoricuS,
vix. an. XXIX | mil. ann. X, amici | faciend. curav. (homo equos tres ducens).

Romae in museo Capitotino (yi 5206 vidit Henzen). — De anaglypho cf.
Alb. Miiller Philol. 40, 1881 p. 261 qui agnovit equos tres ab Hygino de mun. castr.
c. 16 decurionibus alarum tribulos.

2196 d. m. I P. Ael. Basso arm. cust. | eq. sing. Aug. tur. Aeli
Crispi, I nat. Bessus Claudia Apris', | vix. an. XLI mil. an. XXI, | T. Fl.
MarceUinus signifer, h.*, et | AureHus Quintus dup. sec. h.^ municipi et

, amico b. m. f. c.

Romae (FI 5177 vidit Henzeyi). — 1) Significatur colonia Claudia Apri Thra-
ciae. — 2) Heres, 3) seeundus heres.

2197 d. m. I T. Aur. Vitelliano vex.* eq. | sing. Aug. tur. Valeri, j
nat. Pann., v, a. XXX, mil. a. | XH, T. Aur. Verus fratri pientissimo f. c.

446 Caput IX.

Prope Romam rep. ad secundum fere milliarium viae Labicanae prope aedi-
ficium Tof^e Pignatarra dichtm, quo loco equites singulares sepeliri solitos esse
tituli ibi reperti monstrant (VI 5259 vidit Henzen). — 1) Fexillarius Tvex. voca-
bulum postea addilum videtur, quippe inter lineas positum).

2198 [d.] m. I [5]ecundinio Vero | s. f.* equi. sing. imp. n. | natione
Suaebo, j vixit an. XXXI, mil. an. XIII, | faciendum quravit | . . . . catus
dupli |[carms] ....

Romae (Eph. ep. 4, 953 vidi). — 1) Signifero.

2199 d. m. I P. Aelius Avitus | Traianopoli, j tubicen eq. sing. Aug.
I turm. Aeli Lucani, | natione Thrax, \ v. a. XXXV mil. a. XV, | P. Aelius
Aurelius her. et lulius Maximus | decurio secus' heres optimo | amico
faciend. CUraver. (vir eqimm tenens).

Romae (FI 5176 vidit Henzen). — 1) Scr. secundus.

2200 d. m. I Aelius Lucius ( qui vixit ann. XL, | P. Ael. Decimianus
I eq. sing. Aug., | bucinator, heres | pientissimo | amico titulum | fecit.

Romae (VI 5479 saepius descripta saec. XFI).

2201 d. m. I T. Aur. Tacito eq. | sing. Aug. n. | hastiliarius,' nat. | . . .
Romae (FI 5226 Henzen vidit eelypuvi). — 1) HasLiliarii saepius reperiunlur

inter equites singulares (VI 5192 ; Henzen ann. inst. 1883 p. 282 ; supra N. 2185) ;
vocabulmn ductum ab hastili sive ligno hastae.

2202 T. Aur. Fi|rmino libr.* eq. | siug. imp. | n., uat. Nori|co, milit.
an. I XV, vix. an. | XXXII, Aur. | Marcus | h. f. c*

Ancyrae (III S. 6765 Domaszewskius vidit ectypum). — 1) Alii librarii equi-
tum singularium sunt supra N. 2186, Eph. ep. 4, 955. — 2) Heres faciundum curavit.

2203 d. m. I T. Aur. Africano | eq. sing. Aug. ex tur. | Germani,
nat. I Raetus, vix. ann. XXIIII, | mil. ann. V, T. Aur. | Faustinianus ft* |
tribuni heres | amico optimo f. c.

Romae rep. ad viam Labicanam (VI 5190 vidit Huebner). — 1) Beneficiarius.

2204 d. m. AureUus Victorinus | eques singulari (sic) d. n. | castris
prioribus* turma | Sabiniani, inmunis tur.^ nati|one Daqus, domum
coloni. I Zermiegete^ vix. anos XXXV, | militavit anos XI, Aurel. | Lon-
ginus paganus et Ma | nu nep[o?«] pientissime | . . . .

Romae (VI 5256 vidit Henzen). — l) Castra priora opponuntur castris novis
Severianis (supra N. 2009, infra N. 220617). — 2) Immunis turmae. — 3) Significa-
tur colonia Sarmizegelusa Daciae.

2205 (vir equo vectus , sub cuius pedibus aper, approperante altero viro
pone equum) d. m. | Aurel. Antonio curat.' eq. sing. d. n., tur. | Herod[?]s,
kastr. prior.% nat. Dacus, allect. ex j ala Gallor.^ vix. ann. XXXX mes. V
dies XXV, | mil. ann. XXI, Aur. Curia., tur. Rufiniani, et Aur. | Leo
libert. eius, hered., b. m. f. c. |

Optamus cuncti, sit tibi terra levis."

Tituli militares. 447

Romae, nunc Albani (VI 3191 vidit Mommsen). — 1) Curatores reperiuntur
etiam in turmis alarum auxiliariarum. — 2) Cf. iV. %tOi not. 1. — 3) Cf. supra
N. 2188 not. 5. — 4) Cf. infra N. 2210.

2206 d. m. Aurelio | Romano equiti | singul. d. n. ex cas|tra uova',
turma | Vitalis, qui vixit | ann. XXXXIII, milita[vit ann. XXIII, duplaliius,
ex bonis suis | Amandus decur.^ cur.

Luceriae (IX 793 vidit Mommsen). — 1) Cf. N. 2204 not. 1. — 2) Idem vide-
tur postea factus esse centurio legionis terliae Augustae, infra N. 2212.

2207 d. m. I Aurelius Constans eques sin^^i.] | Aug. n. castris nobis*,
t.* Balerian[t] inferioris^ stip. XX, natus in Pa[w]|nonia inferiore domo Bri-
get[i]one* at^ legione prima At[i]utri[ce] ®, | fecit Aurelia lanuaria coiugi
dulcissimo bene merito.

Romae (VI 5198 semel descripta saec. XVI). — 1) De castris novis cf. N. 220i.
— 2) Turma. — 3) Mommsehus coUatis aliis quibusdam titulis (VI 3209. 3213. 3293,
quibus accedit fragmentum editum Bull. com. 1886 p. 150) coniecit, decuriones
eognomines disiingui adiectis vocabulis, si bini essent, superioris et inferioris, si
terni, summi medii infimi. — 4) Tempore quo hic titulus positus est, videtur Bri-
getio cum legione prima Adiutrice legato Pannoniae superioris ablata et Pannoniae
inferiori adiuncta fuisse (cf. infra N. 2375). — 5) Sic traditur. — 6) at utri traditur.

2208 d. m. I Aurel. Vital. t. b.*, equ. | sing. turm. Lupionis, | nat.
Dacus, ala Camjpacon.*, vix. ann. XXX mes. II die. V, mil. ann. | XII,
Aurel. Severus | protect. pr. pr.^ b. m. f.

Florentiae, originis urbanae (VI 3238 vidit Henzen). — 1) Tribuni beneficia-
rius. — 2) De ala Campagonum cf. supra N. 2006 not. 2. — 3) Protector prae-
fectorum praetorio (Mo. eph. ep, S p. 122. 126).

2209 d. m. I Aurel. Victori eq. | sing. tur. Costan|tini, nat. Dacus,
I allect. ex ala 1 Illy[ricor., vix. an. XXXIII | mil. an. XIII, Ulpius | Macedo
et Ulp. Ma|ternus dupl. hered. b. m. f.

Romae rep. ad viam Sabicanam, ibi ubi N. 2197 (VI 3234 vidit Henzen).

2210 d. m. I Ulpi Titi eq. sing. Aug. n. | tur. Eraeriti, nat. Boius,
vix. I ann. XXXV mil. ann. XVI, aljlect. ex ala I Thr. ex Pann. | sup.*,
Ulpius Felicio pat. | et her. et Septim. Provinciajlis et Marcellin[ijus Venis
I her. b. m. f., curant. C. Cestio | Severo vel. Aug. n. | (equi figura).

Optamus cuDCti, sit tibi terra levis.*

Romae (Fl 5508 solus descr. Sirmondus). — 1) Cf. supra N. 2005. — 2) Idem
pentameter tegitur adscriplus ad aliuvi titulum equitis singularis supra N. 2205.

2211 diis manibus | T. Flavius Quitinus* [ eq. sing. Aug., lectus |
ex exercitu Raetico | ex ala Flavia pia fidelis* (sic) \ miliaria, stipendio|rum
sexs, vixit annis | XXXVI, PubUus Crescens | et Claudius Paternus | here-
iles benemerenti | posuerunt.

Castel-Gandolfi in agro Albano rep. (VI 5255. XIV 2287 saepius detcripta
saec. XFIII). — 1) I. e.: Qmntinus. — 2) De hac aia cf. stipra N. 2002 nol. 2.

2212 [d.] m. [s.] I Aurelius A[»iau]|dus y leg. III A^Mp.], hic situs
e[sf], I T. fil.*, ex dec. | eq. sing. imp.', | vix. annis XLV, | heredes eius |

44:8 Caput IX.

[iMJrelius Amandu[s] | [e]t Aurelius Gen|tilis y leg. eiusldem facere | cura-
verunt | ex -SS- II mil. n.

Prope Lambaesim (Flll S817 descr. Renier). — 1) T. fil. male hoc collocatum.
— 2) Cf. N. 2206 not. 2.

2213 I. o. m., I lunoni, | Herclenti, | Campestribus, ] M. Ulpius Mar-
tialis I ex decurione' | factus y ab | imp. Caesare | Hadriano | leg, I Mi-
nervae (sic), voto suscepto | d. d.

Romae rep. una cum iV. 2185 (Notizie 1891 p. 129 vidit Gatti). — 1) Decurio
fuit equitum singularium, teste loco quo tituhis repertus est; titulum posuit pro-
motus ad centurionatum , sed antequam in provinciam ad legionem abiret.

2214 d. m. s. I M. Aurellio M. f. | Pal. Sextiano Os|tia y frumen-
ta|rio, exercitatojri singularium | imp., hastato | leg. III Aug. , | vix. an.
XLVIII, I Paccia Prima | coniunx et he|res eius marito j piissimo.

Lambaesi (FIII 2823 semel descripta).

Castra peregrina; stationes frumentariorum.

2215 Genio sancto | castrorum | peregrinorum* | Aur. Alexander |
[c]anahclarius*, | quod peregre | [c]onstitutus vovit, | aedil.^ castrorum |
[wo]tum libens solvit.

Romae rep. in monte Caelio inter ecclesias S. Stepharii Rotundi et S. Mariae
in Navicella (Fl 2S1 vidit Henzen). — 1) Castra peregrina fuerunt in regione
secunda Caelimontio, teste Notitia urbis, id est eo ipso loco quo hic titulus et
N. 2218. 2219 reperti sunt. Genio castrorum peregrinorum, praeter hunc et qui
sequuntur, dedicatus est eliam titulus supra N. 484. — 2) Idem munus reperitur
etiam in titulo mutilo, qui et ipse ad castra peregrina videtur pertinuisse, F1 1110.
— 3) Aedilis, iudice Mommseno^ idem qui aedituus. Ceterum aedilis inter vigiles
est supra N. 2i78.

2216 pro salute imp. Caes. M. Aur. Severi | Alexandri Aug.\ Genio
sancto kast. per.^ | totiusque exercituus, Q. Haterius Valeriajnus frum.
leg. VIII Aug. et M. Aurelius | Sophaenetus frum. leg. XIII Gem. Se-
veri|anarum, stationem coUegiis^ suis | impendis fecerunt.

Romae rep. ad viam Appiam (VI 230 bis descripta hoc saeculo). — 1) Alexandri
nofrien erasum. — 2) De ratione quae intercedebat inter frumentarios et cattra
peregnna cf. Henzen Bull. delV Inst. 1884 p. 21 seq. — 3) Intellege : coUegis.

2217 Genio kastrojrum peregrinor. | Optatianus etPudens | frumm.*
fratres | ministerio !!'.(! '.^ j vota solverunt.

Ostiae, titulus incisus sub imagine Genii, de qua cf. lordan ap. Preller, Rom.
Myth. 2 p. 201 (XIV 7 descripsi). — 1) Frmnentarii. — 2) Litterae nonnullae erasae.

2218 Isidi reginae | pro salute et incolumitate | impp. Caess. L,
Septimi Severi Pii Per|tinacis Aug. Arab. Adiab. Parth. | maximi et |
M. Aurelii Antonini Pii Fehcis | Aug. (Britt. max.)^ | principis iuventutis,

Tituli militares. 449

et I luliae Aug. matris Aug. (n.)^ et | castror. et (senatus | et patriae)*,
1 L. Ceius L. fil, Privatus | quod, cum exampliaretur | balneum, subprin-
ceps I voverat, princeps castr. | peregrinorum v. s. 1. m.

Romae rep. in monte Caelio ibi fere ubi N. 22i3, est Parisiis (VI 554 cf.
p. 833). — 1) Verha uncis inclusa reposita sunt in locum aliorum erasorum.

3219 pro salute et reditu d. n. imp. Caesaris / / i .' | (C. lulio
Vero Maximino Pio Felici | invicto Aug.)S Domitius Bassus y fr.^ agens

I vice principis peregrinorum, templum lovis reducis c. p.^ omni | cultu
de suo exornavit. (luxta, a sinistra intuenti) votis | Xannalib."* I feliciter
(a dexira) votis | XXannalib. | feliciter.

Romae rep. in monte Caelio ibi fere, ubi ea quae praecedit, ubi fuerunt castra
peregrinorum (FI 428 vidit Ilenzen; cf. Huebner ex. scr. ep. 499). — 1) Quae uncis
inclusimus, nomen et agnomi7ia Maximini, reposita sunt in locum aliorum nominum
erasorum, Alexandri ut videtur et Mamaeae (cf. Borghesi opp. 5 p. 43o); ipsum
deinde Maximini nomen (id quod punctis subiectis notavi) erasum ut vix legi
possit. — 2) Centurio frumentariorum. — 3) Castrorum peregrinorum, — 4) Decen-
nalibus.

2220 Cocceius | Patruinus | princ. | peregri[norum.

Romae rep. m monte Caelio ibi fere ubi N. 221 o (/'7 3327 ^^ vidit Henzen;
una reperta est basis iisdem verbis inscripta VI 3327'').

2221 Cocceius ] lulianus* | / frum. | v. a. princ. | pereg.^ j devotus
I numini | maiestat. | aeorum.^

Romae, columella marmorea (VI 3326 vidit Henzen). — 1) Num idem sit
Cocceius luUanus Synesius xQaxiaxoq dovxTpxeQiog, kvxiojrsvg Ttav nQog JdgiVTjv,
qui uxorem et filium condidit in sarcophago rep. Romae ad S. Clementis (Henzen
bull. insl. arch. 1862 p. 82 = Inscr. Gr. Sicil. Ital. 1347), nescio. — 2) Centurio
frumentariorum , vices agens principis peregrinorum. — 3) Titulum dedicatum
fuisse imperatoribus quibusdam apparet.

2222 [yjictor subprinc. peregrinor. j [stationem ad mil.]

111 vie Appie frumentaris de | suo refecit.

Romae rep. ad viam Appiam una cum N. 2216 (VI 3329 vidit Henzen).

2223 imp. Caesari M. [i]urelio | Severo Alexandro | Felice Aug. et
lulie Mameae* | matri domini n. et castror. | totiusq. d. d.% statio n. fr[MJ-
mentariorum.^ 1 Locus adsignatus ab Agricola Aug. lib. proc. p. u.'' | et
Petronio Maxsimo / ann.* et Fabio Maronae (ric) y \ operum ; dedic. III
non. Aug. Appio Cl. luliano et Brult. | Crispino cos.*, patrono Q. Tur-
ranio Masila, cura | agente P. Fiavio Fl. filio Felice iuniore | et Valerio
Donato cur.

In Portu Romano ad Ostia Tiberina (XIV I2S vidi). — 1) Verba quae punctit
subiectis noiavi^nus , data opera trasa sutit, sed non ita ut legi nequeant. —
Ubssau, iDicripiiones LatiDae. 29

450 Caput IX.

2) Totiusque domus divinae (expectaveris totiq. d. d,^. — 3) Statio numeri frumen-
tariorum. (Latet causa rasurae, sed conferri potest, quod etiam in titulo iV. 2217
aliquod vocabulum erasum est). — 4) Procuratore portus utriusque. — 5) Centurione
annonae. — 6) A. 224.

Legionarii.

2224 N. Granonius N. f. CAI » | domo Luceria, llllvir^ centujrio
Cornelei Spin[r]eri^ [ legio. XIIX'' et Cn. Pompei | Mag.' legione secunda.

Athenis rep. a. 1872 (III 6341'^ descr. Lueders et nuper If^olters; litterae
male exaratae, nimirum a quadratario titulis Latinis scribendis non adsueto, pro
G posita C, pro D semel 0). — 1) Cognomen Granonii, fortasse: Catulus. — 2) IIII-
vir legitur inter v. 1 et 2, fortasse postea i?isertum. — 3) P. Comelius Lentulus
Spinter cos. a. 697 ; is fuit propraetor in Hispania a. 693 (Caes. b. c. 1, 22, Cic.
ad fam. 1, 9, 15), proconsul in Cilicia a. 698 — 701 (cf. Cic. ad fam. 1, 1 seq.) —
4) Diversa sine dubio a legione decima octava quae fuit in exercitu Augusti.
Videtur Spinter antiquam consueiudinem, legionum quotquot in exercitibus Romanis
essent co7inumerandarum, observasse, ut legio in qua Granonius vieruit fuerit octava
decima inter eas quae eo anno erant legiones Romanae (Mo.). — 5) Sub Cn. Pompeio
potest militavisse Granonius aut in Hispania, quam ille absens rexit per legatos
a. 700 — 70S, aut in Macedonia bello civili; idque praefert Mo., cum ita explicetur,
quomodo Athenis sepulcrum nancisci potuerit Granonius.

2225 C. Canulei[M]s | Q. f., leg. VIP, evocat.^ mort. est ann. nat.
[ XXXV, donat. torq. armil. | paler. coron.; | Q. Canuleius Q. f., | leg.
VII S occeis. in Gall., j annor. nat. XVIII, | duo fratr. | leis monum.
pat. fec^

Capuae (1624. X 5886, Ritschl tab. LXXFI d). — 1) Q. et C Canuleii fratres
meruerunt in legione sepiima , ea ipsa quam inter veterrimas et spectatissimas
legiones exercitus sui enumerat Caesar b. Gall. 8, 8, ut inde coUigitur quod alter
ex eis occisus est in Gallia. — 2) Evocatus est ab Octaviano. Feteranos ex septima
potissimum legione, in Campaniam a Caesare patre deductos, ab Octaviano a. 710
ad militiam revocatos esse ait JMcolaus Damascenus vit. Aug. c. 51 (Mueller p. 4SS).
— 3) lis monumentum pater fecit.

2226 L. Firmio L. f. | prim. pil., tr. mil., [ Illlvir. i. d., | colonia
deducta | prim. pontifici', | legio IIII Soran.a^ j honoris et virtutis j caussa.

Sorae (X 371 5 vidit Mommsen). — 1) Fidetur fuisse quattuorvir ante de-
ductam coloniam, post deductam eam pontifex primus (Mo.). — 2) Legio vide-
iur conscripta a triumviris rei pubUcae constituendae ex civibus potissi?num Soranis
ideoque dicta Sorana, ut habemus Sabinam infra N. 2227. Dei?ide cu?ii posl proelium
ad Philippos victoris exercitus militibus in Italia agri adsignarentur , Sora autem
inier municipia esset ei adsignationi destinaia, consentaneum est eo potissimuvi
deductam esse legionem ibi co?iscripta?n (Mommse?i, cf. etiam Herm. vol. 18 p. 171).

2227 C. Aclutius L. f. Ter. Gallus | duovir urbis moeniundae bis, |
praefectus iure deicundo bis, | duovir iure deicundo , tr. mil. ( legionis
[pr]imaeS tr. militum ( legionis secundae Sabinae.

Tituli militares. 451

Venafri (X 4876 inlegram descripsit de Vlris Venafranus , paucas litteras
vidit Mommsen). — 1) IX imae traditur.

2228 f Tro. Maximo Illlvir. I i. d., Illlvir. quinq. bis,

I flamini Augustali, | trib. mil. leg. VI Gemell.S | praef. fabr., auguri,
I quaestori d. d.

Aesemiae (IX 2648 vidit Dressel). — 1) Legio gemella memoratur inter
legiones Caesaris dictatoris a. u. c. 706, ita dicta quod ex duabus facta erat
(Caes. b. e. 5, 4). Praeterea legio aliqua gemella videtur memorari Eph. ep. 4, 942.

2229

i. 2. 3. 4. 5.

L. Sergius C. f. Salvia Postuma Sergi. L. Sergius L. f. (vacat) Cn.SergiusC.f.
aed., Ilvir. Lepidus aed., aed.,IIvir.quinq.

tr. mil. leg. XXIX.

6.
Salvia Postuma Sergi de sua pecunia.

Polae in arcu qui dieitur Porta Aurata (V oO vidit Mommsen).

2230 [Q.] Caecilio Q. f. | Attico tri. mil., | [cjoloni leg. XXXXI.»

Tuder (Henzeii bull. inst. 1880 p. 70). — 1) Legio quadragesima prima, nisi
in iiluiis Tudertinis non memorata, videtur esse Tuder deducta temporibus triujn-
viraUbus; cf. Mommsen Herm. 18 p. 182.

2231 C. Edusius Sex. f. CIu. | natus Mevaniae, | centurio legion.
XXXXI I Augusti Caesaris | et centurio classicus, | ex testamento.

In agro Tudertino (Orell. 3S71 cf. Bull. inst. 1880 p. 72 semel deseripta).

2232 . .' Aticius T. f. Pol. | Mutina, y I. XXX | classicae.'

Prope Locros (X 18 ad exemplum Locrensis cuiusdam accurate ui videtur
factum). — 1) Deesse aliquid non traditur (fortasse nomen non recte exceptum). —
2) Legio tricesima classica praeterea non memoratur; fortasse non fuii diversa ab ea
legione tricesima, cuius veteranis Augustus Beneventi agros adsignavit (cf. infra
iV. 223S). Legio decima septima classica memoratur inter legiones M. Anionii
(Eckkel 6 p. 51).

2233 C. Vettius C. f. Ser. | centur. leg. XXX», | Ihir iterum, |
c. c. G. lul.* sacrum dat.

Osunae prov. Baetieae , ubi fuit colonia lulia Genetiva irso, litteris aetatis
sive Augusti sive Caesaris (II 1404. II S. 5438 Huebner vidit ectypum). —
1) Haec quoque sine dubio legio Caesaris vel potius triumvirorum. — 2) Colonis
coloniae Genetivae luUae.

2234 ~ ^^

M. Papius Sex. f.Vol. Sex. Papius N. f. C. Papius Sex. f. L. Papius Sex. f.Vo[/.J

imus* princeps tertius

1. XXXIII

coerarunt

29*

452 Caput IX.

In Samnio, non longe a Boviano vetere, prope Fasto Girardi (I 1278. IX 2770
vidit Dressel). — 1) In lapide fuit pilus (vel hastatus vel princeps^ primus (vel
septimus vel decimusj.

2235 M. Albio M. f. Ste. leg. | XXX S signifero, | Albiae M. 1. Hila-
rae, | Curtiai P. 1. Chilae, | Epaphroditus et Celer | liberti f. c.

Beneventi (IX 1603 vidit Dressel). — 1) Legionis tricesimae milites deductos
esse Beneventum lapides mtdtorum militum eius legionis ibi reperti (cf. C. IX
p. 157) docent. Factum id est sine dubio temporibus triumviralibut. (Inter oppida
Italiae anno 712 militibus destinata Beneventum enumerat Appianus b. civ. 4, 5).
Praeterea eo deducti sunt etiam milites ex legione sexta Ferrata. Omnino diversa
est legio tricesima Ulpia conscripta a Traiano.

2236 C. Titi C. f. Ro[m.] | Magni, leg. V | urb.^ signifer.

Prope Ateste rep. (V 2S14 vidit Mommsen). — 1) Eiusdem legionis quintae
urbanae miles memoratur in titulo item Atestino V 2318, tertius in titulo
qui et ipse videtur olim Ateste stetisse V 2615. Eiusdem videntur fuisse milites
duo legionis quintae Aleste sepulti F 2S08. 2S10, quamvis urba?iae vocabulum ad
numerum legionis no?i adscripse?nint. Apparet aliquando milites ex ea legione
Ateste deductos esse. Factum id esse videtur post bellum Actiacum, quo tempore
eo deducti siint etiam multi milites legionis undecimae (cf. ad N. 2245).

2237 T. Campusius C. f. Ser. | vetranus de legione | V Galica (sic).

2238 T. Cissonius Q. f. Ser. vet. | leg. V Gall.

Dum vixi, j bibi libenter; bibite vos | qui vivitis.
P. Cissonius Q. f. Ser. frater | fecit.
Antiochiae Pisidiae (III S. 6824 descr. Sterrett, 6S2S descr. Ra?nsay). —
Tituli hi cum tertio III S. 6828 doce?it milites e legione quinta Gallica Antiochiam
deductos esse. Legione??i eandem esse, quae alibi appellatur Alaudae , coniecit
Henzen. Coloniam Romanam Antiochiam deductam esse testatur Strabo 12, 8, 14
p. S77 cf. Plin. h. n. S, 94 et mimmi ap. Eckhel 5, 18.

2239 C. Cabilenus C. f. Fal. | Gallus leg. VIII Mutinensis.'

Teani (X 4786 aliquoties descripta saec. XFIII). — l) Legiones octava haec
Mutinensis, nona triumphalis (N. 2240), decima Fe?ieria (N. 2241), duodecima
paterna (N. 2242), in singulis tantum titulis memorantur.

2340 L. Vinusius | L. f. veter. | leg. VIIII | triumph.S | Septumiae |
P. f. Sabinae | uxori, 1 Vinusiae TertujUae f. anno[r.] | X . . .

In Histria rep. prope vicum Fisinada, est Fenetiis (f' 597 vidit Mommsen).
— 1) Cf N. 2259 not. 1.

2241 C. Lanius | C. f. Ani-S de ] leg. X Vener.^ | L. Lanius C. 1.
(sic) I Eros fllius' I (le suo | ,

Bagnoli, nunc Brixiae (F 4191 vidit Mommsen). — 1) (T^-ib??) Aniensi. —
2) Cf. N. 2242 not. 1. — 3) Fortasse filius naturalis patroni (Mo.).

2242 . . . Tertia [ [uxo]r. \ L. Vettidius C. f. | veteranus leg. XII |
paternae^ sexvir, aed.

Tituli militares. 453

Prope Parmam rep. (XI iOS8 vidit Bormann). — 1) Patemae cognomen, ut
et Feneriae cognomen supra N. 224/, m iitulo qui videtur esse temporum Augusli,
alludit ad Caesarem dictatorem. Fidetur esse igitur haec ipsa legio duodedma
quae fuit in exercitu Caesaris dictatoris (Caes. b, Gall. 2, 23, b. civ. i, 13). Eadem
videtvr legio Xll antiqua memorata in nummis M. Antonii (Eckhel 6 p. 54).
Cf. Benzen bull. delV Inst. arch. IS67 p. 179.

2243 M. Billienus M. f. | Rom. Actiacus | legione XI', proe|lio na-
vali facto | in coloniam^ delductus, ab ordijne decurio allecj^iMs] . . .
mo Eruc. . . |

Prope Ateste loco dicto Pojana maggiore, postea Ficetiae (V 2301 vidit
Mommsen). — 1) Praeterea Ateste reperta sunt epitaphia aliorum militum eiusdem
legionis quinque (infra JS. 2536. C. r 2493. 2312. 2859, nam hic quoque, quain-
quam Patavii descriptus, Ateste olim stetisse videtur, denique is quem edidit Pietro-
grande nolizie degli scavi 1891 p. 217), quorum duo, ut hic Billienus, dicuntur
Actiaci (infra iV. 2356 ^ C. V 2859; tertius Aetiaeus est in titulo descripto primum
in vicina Ferraria, V 2589, quartus in t. Aquileiensi V 890). Apparet milites e
legione undecima post proelium Actiacum Ateste deductos esse. Eodem sine dubio
tempore eo deducti sunt milites e legione aliqua quinta dicta urhana, quae postea
non memoratur (cf. supra N. 2256), item aliarum quoque nonnullarum legionum
milites (cf. C. V p. 240). — 2) Colonia sine dubio facta est Ateste ipsis his militum
deductionibtis. Cf. Mommsen Herm. 18 p. 172. Enumeratur Ateste inter colonias
(Augusti) a Plinio h. n. 5, 150.

2244 protome miles indutus lorica protome
M. Caelius torquibus et phaleris M. Caelius

M. 1. omata, dextra tenet M. 1.

Privatus vitem Thiaminus

M. Caelio T. f. Lem. Bon.S

O^ leg. XIIX^ ann. LIIIS\

[cejcidit bello Variano, ossa

[ijnferre licebit. P. Caelius T. f.

Lem. frater fecit.

Ad Castra Fetera (Xanten) Germaniae inferioris rep., est Bonnae (Bram-
bach 209 ; imaginem dedit Lindenschmitt Alterthiimer unsrer heidn. Forzeit 1 fasc. 6
tab, 3). — 1) (Tribu) Lemonia, (domo) Bononia. — 2) Nota centurionis, quo per-
iinet etiam viiis quam tenet Caelius. Ceterum in lapide non D fuisse, sed 0, ad-
firmant testes oculati complures ; ea ipsa nota significari cenlurionevi, id autem ex-
plicandum ex prisco usu, quo 0 vel 8 numerum centenarium significaverit, ait
Buecheler mus. Rhen. 46, 1891 p. 259. — 3) Legio deleta proelio Fariano una cum
undevicesima , de cuitts exitu testem habemus Tacitum ann. 1, 60, itejn ut videtur
cum decima septima; harum trium legionum nulla posiea restituia. — 4) Annorum
quinquaginta triuvi semistit.

2245 P. Clodio P. f. Vol. I Alb.S mil. leg. \\ \ an. XLIIX stip. XXV,
I h. s. e.

Bonnae (Brambach 486 vidit). — 1) Significatur Alba Helvorum provinciae
Narbonensis (C. XII p. 556). — 2) Legio prima conscripta ul videtur post cladem

454 Caput IX.

Varianam (cf. Tac. ann. ■/, 4j2> in Germania inferiore tetendit inde ab excessu
Augusti (Tac. ann. 4, 51 seq. ; Mo. ad mon. Ancyr? p. 68 not. 1) usque ad a, 70,
■postea non memoratur. Aliorum quoque complurium eiusdem legionis militum et
veteranorum epitaphia reperta sunt Bonnae, unum Coloniae Agrippinae (ann. Rhen.
1886, infra N. 2324). Eadem in titulo infra N. 2342 videtur appellari Germanica.

2246 C. Largennius | C* Fab. Luc^ mil. | leg. IP v Scaevae, | an.
XXXVII stip. I XVIII, h. s. e.

Prope Strassburg ad vicum Konigshofen rep. (Straub antiquites Gallo-romaines
de Kijnigshofen, cf. ann. Rhen. 66, 1879 p. 72). — 1) Nota f. omissam, ut non raro
in inscriptionibus militum provincialibus praeterea accurate scriptis (infra N. 2279;
tituli Carnuntini arch. ep. Mitth. 4 p. 128, S p. 205, Poetovionenses ib. 10 p. 236, 13
p. 47, Britannicus C. FIl 794). — 2) Tribu Fabia, domo Luca. — 3) Eiusdem
legionis militum eodem loco tres alii tituli sepulcrales prodierunt (cf. Mommsen
Korrespo7idenzbl. der westd, Zeitschr. 5 p. 151), unde colligi potest, legionem non
procul ab eo loco per aliquod tempus stativa habuisse, unus prodiit Moguntiaci (Bram-
bach 946). In omnibus his titulis legio appellatur secunda, sine cognomine. Signi-
ficatur uutem legio secunda cognomine Augusta, i?i Germania superiore tenderis
a. p. Chr. 14 (Tac. a. 1, 57), a Claudio in Briianniam translata (Tac. hist. 5, 44
cf. Suet. Fesp. 4; Tac. a. 14, 57, hist. 5, 22 cet.). Argentorati postea stetit legio
octava Augusta.

2247 C. Niger C. f. Pol. miss.' | Amasia, et M. | Longinus M. f. Pol.
Gangr.^ | mil. leg. IIF v Laeli Tiron.

Nicopoli prope Alexandream Aegypti rep. (III S. 6607 Mommsen vidii ecty-
pum). — 1) Missicius, — 2) Gangris (Gangra oppidum Paphlagoniae). — 3) Legio
tertia Cyrenaica, quae una cum duoetvicesi^na Deiotariana primo p. Chr. saeculo
Alexandriae castra habuit (Tac. h. S, 1 ; cf. infra N. 2282).

2248 L. Cattoniu|s L. f. Secund|us Claud. Viru. | m. leg. IIIIS an.
XXIV, I sti. IIII, h. s. e. Herejdes Cotti f. c.

Moguntiaci (Brambach 20SS cf. p. XXXIF). — 1) Multa alia epitaphia militum
huius legionis prope Moguntiacum prodierunt (Brambach 11S0 seq.) , unde apparet
eam per aliquod tempus castra ibi habuisse, scilicet a temporibus Claudii, qui eam
accitain ex Hispania suffecisse videtur legioni decimae quartae in Britanniam trans-
latae (cf. N. 2262), usque ad a. 69 (Tac. hist. 1, 18 cet., cf. infra N. 2285. 2284) ;
sed in illis epitaphiis omnibus, ut et alibi, appellatur quarta Macedonica.

2249 Q. Annaeus | Q. f. Pol. Balbus Favenltinus', ann. LIII, meiles |
leg. V^ donatus bis, II|vir Thuburn., h. s. e. Vixit | honeste. Et tu

avei Arbi]tratu Q. Annae[« .SJcapulae.

In Africa eo loco ubi fttit Thuburnica (FIII S. 14697 vidit Schmidt ectypum).
— 1) OriuJidus fuit Faventia. De domo per adiectivtim significata cf. supra N. 2016.
2027. 2029. 2051, infra N. 22S8. 2264. 2274. 2277. 2541. 2489. — 2) Fortasse legio
quinta exercitus Caesaris dictatoris (bell. Afr. 28. 47. 60. 81. 84). Sub Augusto
et eius successoribus duae fuerunt legiones quintae, Alauda et Macedonica.

2250 T. TurpiUus | T. f. Pap., m. leg. | VII, h. s. e.

In Andalusia prope Estepam, ubi fuit Ostippo Baeticae (II 1442 descr. Crepo
Estepanus). — 1) Intellegitur legio sexta Victrix, anno p. Chr. 70 ex Hispania in
Germaniam (Tac, hist. 4, 68), sub Hadriano e Germania in Britanniam (supra

Tituli militares. 455

N, 1400) translata. Titulos, quos in Hispania reliquit composuit Boissevain de re
inilitari HisjiaJiiarum p. 79. Praeterea Foro Clodii extat titulus qiiem tribuno mili-
tum posuerunt centuriones leg. VI ex Hispania (XI 53i2).

2251 P. Puticius I P. f. Mae. Niger | mil. leg. VI, | missus. | H. s.'

Tarenti (IX 6W descr. Fiola). — 1) Hic situs.

2252 T. Ancharenus j T. f. Ser. | dom. Laranda, 1 mil. leg. \U\ an.
I XLV stip. XXIII, I h. s. e.

2253 Cn. Domiti|us Cn. f. Vel. | Pessinunte, | an. XLIV stip. | XXV,
veteran. | ex leg. VIP, h. s. e., | testamento | fleri iussit.

In Dalmatia prope Trigl rep., ubi fuit Delminium (III 2709 vidit Mommsen).
Hi duo tituli dicuntur in eodem lapide extitisse. — 1) Legionem septimam castra
stativa saec. p. Chr, primo habuisse Delminii in Dalmatia tituli compositi a Momm-
seno III p. 281 ostendunt. Hic, ut et alii non pauci (cf. Mo. l. c.) antiquior esse
videtur amio 42, quo a^ino legio Claudia pia fidelis dici coepta est (Dio 35, 25.
60, IS). Legio septima Macedonica aliquoties memorata (III S. 7386. FI 36o8?.
X17H. 4725. 8241) fortasse haec ipsa est (Mo. mon. Anc- p. 69 not. 4). Ex Dal-
matia in Moesiam translata est legio septima Claudia ante a. 68 p. Chr. (Tac. hist.
2, 85 cf 1, 79).

2254 Cn. Acilio Relato | mil. leg. VIII ' | missicio, | Cn. Acilio |
Saturnino f., | anno. V, | Caesiae Sp. f.^ | Proculae f.

Aquileiae rep. a. 1885 (Pais n. 1160 vidit Gregorutti). — 1) De legione octava
cf. infra JS. 2264. — 2) Sp. f. originem illegitimam significat.

2255 C. Saufeio | C. f. Fab. Her.' | miUt. legio. | VIIIF, [ ann. XXXX
I stip. XXII, I h. s. e.

Lindi (Lincoln) in Britannia rep. anno 1863 (FII 183 semel vel bis descripta).
— 1) Tribu Fabia, domo Heraclea. — 2) Legio nona, dicla Hispana vel etiam His-
paniensis (cf. N. 2521) , eadem fortasse non diversa a nona Macedonica (supra
N. 928 not. 2), a. p. Chr. 14 fuit in Pannonia (Tac. ann. 1, 25), postea, cum sub
Tiberio per aliquod tempus in Africa fuisset (cf. supra N. 940), certe inde ab a. 61
(Tac. a. 14, 52) in Britannia. Hisp. cognomiiie modo caret in titulis Britannicis
(ut hic etiam in attero titulo Lindensi FII 184 et in Eburacensi FH 245), modo
eo ornatur (FII 241. 244. 1224. Eph. ep. 7, 928).

2256 M. Volumjnius C. f. Anie. | Crem.», miles | leg. X^ h. s. e.

In Asluria loco dicto Fuente Encalada (II 2651 fortasse 7ion plus semel
descripta saec. XFI). — 1) Tribu Ajnensi, domo Crejnona. — 2) Legio decima
Gemina, sub imperaloribiu luliis Claudiisque in Hispania castra habens.

2257 T. Cominius j C. f. R[o]miIia | Ateste, miles | leg. XI ^ annojrum
XL stip. XVI, I h. s.-e., frater | fralri posuit. |

Vixsi quad (sic) potui sem|per bene pauper honeste, |
[/r]audavi nullum: nunc iuval | [os]sa mea."
Kistagne in Dalmatia, ubi fuit Bumum (III 2853 vidit Mommsm). — 1) Legio
undecima una cum seplima sub Tiberio et eius successoribus Dalmaliae praesedit,
slativa autem habuit Bumi in conventu Scardonitano. De aetate huius tituli el
eorum qui sequuntur item dicendum quod de J\. 22S2. 2235; nam eliam undecima
legio a, p. Chr. 42 cognomina Claudiae piae fidelis abslulit. Anno 70 translata est

456 Caput IX.

in Germaniani superiorem (Tac. hist. 4, 68, cf. infra N. 2286). — 2) lidem fere
versus sunt supra N. 2028.

2258 P. Cornelius P. [f.] Epor[e]diensis' | mil. leg. XI, ann. XXX
stip. VIII.

Scardonae (III 6413 semel descripta saec. XFIII). — 1) Cf. N. 22i9 not. 1.

2259 A. Sentius A. f. | Pom. Arreti., | vet. leg. XI h. s. e., t. f. i.,
I hic est occisus | finibus Varvari|norum ^ in agello | secus Titum^ flu|men
ad Petram ] Longam. F. c. her.* | Q. Calventius L. f. Vitahs.

Ad montem Prominam Dalmatiae rep., ihi fere ubi fuit Burnum (III 6418 ad
duo apographa). — 1) Cf. Plin. h. n. 5, 439. — 2) Faciundum curavit heres.

2260 Quartus Iventus T. f. | missicius' leg. XI, | ann. XXXV, | h. s. e.

Salonis (III 2037 vidit Mommsen). — 1) Hxmc militem missum esse non per-
functum stipendiis, quae anno vitae XXXV emerita esse non potuerunt, sed ex causa,
fortasse propter morhum, ideoque dici non veteranum, sed missicium, ait Mommsen.
Ceterum missicii vocabulum aetate primorum imperatorum reperitur semel certe
usurpatum de milite, qui iustum numerum stipendiorum emeruerat (infra N. 2267),
item semel coniunctum cum vocabulo veterani (infra N. 2321).

. 2261 P. Urvinus | P. f. Vol. For. | Fulvi^ specjulator leg. | XIIP,
stipend. | XIIX anoru. ] XXXV, b. s. e. | M. Aruntiujs cosob. cur. | egi.
Moguntiaci (Brambach 1171). — 1) Tribu Foltinia, domo Foro Fulvii (cf.
C. V p. 840). — 2) Legio decima tertia (Gemina) fuit in Germania anno p. Chr. 14
(Tac. a. 1, 57); postea, ante a. 69, translata est in Pannoniam, ubi stativa eiu*
fuerunt Poetovione (Tac. hist 5, 1). Cf. infra N. 2350. Commorationis in Germania
praeterea nullum documentum reliquit (nisi fortasse tegulas ap. Brambach 1577 d;
velerani est inscr, Helv. 267).

2262 Sec. Metius C. | f. St. F. Vibi^ \ mi[/.] | leg. XIIIP, ann. |

Castelli Mattiacorum (Kastel) prope Moguntiacum (Bramhach 1339 semel
descripta saec. XVIII). — 1) Tribu Stellatina , domo Foro Vibi (Foriim Vibii
Caburrum, hodie Cavour, sub Alpibus Cottiis, cf. C. V p. 82S). — 2) Praeterea
multorum alioi'um militum legionis decimae quartae epitaphia Moguntiaci pro-
dierunt, sed in his omnibus (excepto solo titulo edito Korrespondenzbl. der
westd. Zeitschr. 8, 1889 p. 24S) legio appellatur aut XIV Gemina (ut etiam in
epitaphio quod videtur esse fratris huius Sec. Metii, Brambach 1179: Qu. Mettius |
C. f. Stel. For. | Vibi, mil. leg. | XIIII Gem., ann. | XXX stip. VII, | b. s. e.; | fratres
I pro pietate | d. d. s.^, aut XIV Gemina Martia Victrix. Legio decima quarta
Gemina Moguntiaci stetit cerie inde ab extremis temporibus Augusti usque ad
Claudium, iterum, cum in Britannia cognomenta Martiae et victricis sihi peperisset,
inde ab anno 70 (Tac. hist. S, 19) usque ad tempora Domitiani ut videtur.

2263 Sex. Cliternius | miles, | AniensisS | Cremona, | leg. XIIIP, |
aerorum | V [////], h. s. e.

In Gallia rep., in finihus Biturigum, ad vicum Neris les Bains, ubi fuerunt
Aquae Neri (de Laigue memoires des antiquaires de France 49, 1888 p. 176). —
1) Tribus Aniensis. — 2) Legio decima quarta Gemina Germaniae superioris.

2264 L. Oclatius Tar|quiniensis ', vet. | leg. XV^ h. s. e. | T. Cal-
ventius | T. f. vet. leg. VIIP | et Oc[/jalia L. 1. | Expectata de [ suo
posuerunt.

Titali militares. 457

Laibach, ttbi fuit Emona Pannoniae (III 384o vidit Mommsen). — 1) Signi-
ficaivr origo ; ef. ad ^. 2249. — 2) Inielleguntur legiones decima qitinta Apolli-
naris et octava Atigusta, quas anno p. Ckr. ■/4 tetendisse non ita longe ab
Emona apparet ex Tacito a. 1, 33 cf. 1, 20 (ubi meniio fit manipulorum missorum
J\iauportum, qui locus fuit prope Laibach, ubi hodie est Oberlaibach). IHa , si ex-
ceperis absentiam annorum 63 (Tac. ann. 15, 25) ad 70 (loseph. bell. 7, 5, 5), per-
mansit in Pannonia usqve ad saec. II, haec sub Claudio vel Nerone translata est
in Moesiam, ubi fvit a. 69 (Tac. hisL 2, 85), et deinde in Germaniam (Tac. h. 4, 68).
Et videtur hic titultts Claudio non, aut vix recentior (ef. Hirschfeld arch, ep.
Mitth. 5 p. 248 not. H).

2265 rniles leg. | XVI • 0* Viato|ris, Sex. Lartidius | Sex. f. Vel. |
Pistoris^ I anno. | XXVI stip. | IV, h. s. e.

Prope Moguntiacum ad vicum Zahlbach rep. (Brambach 1200 vidit). — 1) Prae-
terea Mogtmtiaci prodierunt multorum aliorum militum eiusdem legionis inscriptiones
sepulcraies (Brambach H97 seq. 1503), qui milites paene omnes, quod indicium est
temporum primorum imperatorum, cognomine carebant. In Germania superiore
legio tetendit a. 14 (Tac. ann. 1, 37), in Germania inferiore anno 69 (Tac. hist.
1, 55). Ipsa legio dicitttr XVI GaUica supra 3". 2034, item C. X 1711, XFI Ger-
maniae supra iV. 975. — 2) Centuria. — 3) Pistoriae oppidum Etruriae.

2266 L. Aelius Fab. Brixia veteranus, | militavit legione XVI | in
Germania ann. XXII, | vixit ann. XXX . ., j P. Aelius Fab. Brixia, idem frater,
veter[an,], | milit. legion. XVI in Germania an. XXII, v. a. XX[X] . .

Jtomae (VI 3560 descr. Pighitts).

2267 Ti. Caesaris | divi Aug. f. Augusti | miles missiciusS T. lulius
I F^stus, militivit annos XXV ] in legione XVI, decreto decurion. | accepit
fnimenti m. L', balneum et | sui^ graluitum in perp. et aream* in|ter du6s

>; turr^s per P. Pusonium Pere|grinum Illlvir. et XI vir.* adsignatam.
Nemausi (XII 5179 vidit Hirschfeld). — 1) Fuisse hunc inter milites Ger-
maniae superioris, quibus a. p. Chr. 14 missio qttamvis non flagitantibvs oblata est
(Tac. ann. 1, 57), ideoque appellari missicium, non veteranum, conteeit Hirschfeld
(l. e.). — 2) Modios quinquagenos. — 3) Aon intellegitur ; fortasse debttit esse et
balnei usum (pro baln. et %m) (Hirsehfeld). — 4) Ad aream hane pertinent titttli
XII 5255°''. — 5) Lndeeimviri Nemattsi praeterea non reperiuntur (cf. Hirsehfeld.
p. 582).

2268 T. Atidius T. [f.] \ Bom. Porcio | miles leg. XIIX.'

Ateste (Este) (F 2499). — 1) Cf supra N. 22U.

2269 L. Artorius C. f. mil. | veteran. leg. XIX» | Artoria L. 1. Cleo-
patra | L. Artorius L. 1. Licinus.

Inter Ravennam et Ariminum rep. (XI 548 descr. Bormann). — 1) Legio XIX
una eum faro periit (Tae. ann. 1, 60). Militem veteranum Mommsentts ptttat hie
seeundum aevi vetttstioris usum diei qui sit multorum stipendiontm.

2270 L. PUnius Sex. f. | Fab. domo | Trumplia', | mil. leg. XX* |
annorum XLV, ] stipendionim XVH, | hic situs est, | testamento fieri | iussit
I Secundus | L. Plin. et P. Mestri | libertus fecit.

468 Caput IX.

In Bulgaria rep. ad Isker (Oescum) fl. non longe a Plevna, i. e. in provincia
Moesia inferiore (III S. 74o2 ad apographa duo). — 1) Trumplia praeterea non
memoratur, Trumplini memorati inter gentes Alpi7ias ah Augtulo deviclas (cf. supra
iV. 8VI), addicti fuerunt rei publicae Brixianonim (C. V p. 313). Horum tribus
Fabia fuit. — 2) Legio vicesima a. p. Chr. 6 sub Messallino in lUyrico pugnavit (Fell.
2, H2). Eadem — dicitur enim apud Tacitum a. 4, 42 Tiberio multorum proelio-
rum socia fuisse — a. •/4 fuit in Germania inferiore , translata eo sine dubio
post cladem Varianavi. Hic titulus fortasse pertinet ad militem ex ea legione qui
militaverat in Illyrico. Alia et certiora stationis Illyricae documenta suTit III 2836,
2911. III S. 9909. 9910.

2271 M. Sulpicius j P. f. Fab. Pat-S | mii. leg. XX ^ | anno. XXXVII
I stip. XVII, ( h. s. est.

Prope Novaesium (Neuss) Germaniae inferioris rep. a. 4391 (Brambach 268
bis descripta). — 1) Fabia^ Patavio. — 2) In Germania inferiore videtur stetisse
legio vicesima usque ad a. 45, quo anno translata esse videtur in Britanniam, ubi
fuit a. 61 (Tac. a, 14, 54. 57) et morata est per saecula (cf. N. 2288), dicta etiam
Britannica C. XII 5182.

2272 L. Antonius L. f. | Fab. Quadrajtus, donatus | torquibus et |
armillis ab | Ti. Caesare bis ', | leg. XX (dona militaria, signum legionis).

Brixiae (V 4563 vidit Mommsen). — 1) Donis militaribus donatum esse bello
Pannonico (Fell. 2, 112) coniecit Domaszewskius Fahnen im rbm. Heere p. 58
tiot. 2; idem signifermn in legione Quadratum fuisse putat, propler imaginem signi.

2273 L. Marius L. f. Pu|pinea Baeterris | miles leg. XXF sti|pen-
diorum | XVI, anno. XXXX, | hic sit. est, frate|r faciendum | curavit.

Moguntiaci (Brambach 1037 vidit). — 1) Legio vicesima prima a. 14 fuit in
Germania inferiore (Tac. ann. 1, 51), postea, certe a. 69, in Germania superiore
(Tac. hist. 1 , 61). Cognomen Rapacis, menioratum a Taeito (hist. 2, 45), etiam
in compluribus epitaphiis militum eius Germanicis adscriptum est (item infra
N. 2284). — Post Domitianum legio non memoratur ; ei-asum nomen eius reperi-
tur in titulo Findonissensi inscr. Helv. 248 [== C. XIII 3200. 3201]; cf. supra N. 1058
not. 5.

2274 Sex. Mu[n]atius' Sex. f. | [Gjalata^ | meiles leg. | XXII.^
Prope Alexandriam rep. (Nerontsos revue arch. 1891 t. 18 p. 541). — 1) Mua-

tius (correxit editor) , 2) C. alala traditur. Significatur origo ex Galatia. —
3) Est legio vicesima secunda Deiotariana dicta, in Aegypto tendens. Legionum
sub Augusto in Aegypto tendentium milites ex bona parte fuisse oriundos ex Galatia
osieiidit titulus Coptitanus infra N. 2485.

2275 (imago militis) Q. Petilius Q. f. Ofeu.' | Secundus dom. Medio.,
miles leg. | XV Prim.^, ann. XXV | stip. V, h. ex t. f. c.

Bonnae (Brambach 479 ; Huebner ex. scr. ep. 201). — 1) Sic nofi raro scribi-
ur pro eo quod consuetudo requirebat, Ouf. — 2) Legio decima quinta Primi-
genia, conscripta ut videtur a Claudio et in Germania inferiore collocata, certe
ibi tetendit anno 69 (Tac. hist. 1, 33 cet.). Post annum 70 non memoratur. In
Germania reliquit praelerea alium cippum sepulcralem una cum hoc repertum
(Brambach 480) et tegulas nonnullas.

2276 C. Vibulhus C. f. | Ofen.' Valentin|us Mediola., | mi!. leg. XXIF,
an. XXXVIII, stip. | XVIII, h. s. e.

Tituli militares. 459

Moguntiaci (Brambach 1223 vidit). — 1) Cf. IS. 2273 not. 1. — 2) Est legio
vicesima secunda Primigenia , conscripta ut videtur a Claudio et in Germaniain
superiorem missa (Tac. hist. i, 33 cet.), in cuius provi?iciae capite , Moguritiaci,
per saecula tetendit, nisi quod temporibus Flaviorum primum in Illyrico videtur
fuisse, deinde i?i Germania inferiore. Ex ?nultis epitaphiis ?nilitum huius legionis
Moguntiaci vel p?'ope Moguntiacu?n repertis quattuor ta?itum (hoc et Bramb. 932.
1073. 1247), reliquis nisi fallor antiquiora, cognomen Primigeniae omittunt.

2277 L. Appuleius | L. f. Sergia | ladestinus* | lader^, mil. | leg. I
Adiut.' I an. XXV, stip. | VI, h. s. e., h. f. c.

Prope Mogu?itiacum ad vicum Zahlbach rep. (Brambach •/•/4/ vidit). — \) Cf.
A. 2016 ?iot. •/. — 2) lader oppidu??i Dalmatiae. Praeterea epitaphia Moguntiaci reperta
dederunl tres alios legio?iis primae Adiutricis milites oriundos ex Dalmatia, quat-
tuor oriundos ex Pannonia (Mo. eph. ep. 3 p. 200). Hos om?ies fuisse ex eis qui
cum primum militassent inter classicos, a. 69 in formam legionis redacti sunt, pro-
babiliter coniecit Domaszewskius vius. Rhe?i. 46 p. 603 ?iot. Classici enim illis
tempo?'ibus mag?ia pars Dalmatae Panno?iiique erant, testibus Taeito (hist. 3, 42)
et inscriptionibus (cf. supra 4989. 4991 ; Mo. eph. 3 p. 484. 483). — 3) Legio prima
Adiut?nx, de cuius origine ex elassicis cf. supra N. 4988 ?iot. 2, a Fiteltio in Hispania?n
relegata (Tac. hist. 2, 67. 3, 44), anno 70 accita est in Germaniam (Tac. hist. 4, 68
cf. Mo. flerwi. 49 p. 440 not. 4); Moguntiaci per aliquod te??ipus stetisse testantur
tituli; fuit in Ge?nnania superiore etiam initiis Traiani, cf. infra iV. 2286; paullo
post in Pannoniam superiorem translata est.

2278 T. Valerius T. f. | Cla. Pudens Sav.^ | mil. leg. II A. p. f.* | y
Dossenni | Proculi a. XXX, | aer. X . . ., h. d. s. p., h. s. e.^

Lindi rep., est Londini (FIl 483 vidit Huebner). — 1) Savaria. — 2) Alia
quoque epitaphia co?nplura milittim legionis secu?idae Adiutricis in Britannia
reperta sunt (Fil 48. 486; Haverfield Athe?iaeum 46 Apr. 4892); unde colligi potest
eam per aliquod tempus, a?itequa??i i?i Pannonia sedem figeret, in Britannia mora-
tam esse. — 3) Heres de suo posuit, hic situs est.

2279 L. Magius L.' | Ouf. Dubius | Mediolani, mil. | leg. I F. M.
p. f. D.% arjmorum custos 9^| Aufidi Martialis, 1 ann. XXXI stip. XIII, | h. f. c.

Prope Bo?inam rep. <i. 4873 (Freudenberg ann. Rhe?i. 37 p. 70). — 1) Cf,
N. 2246. — 2) Miles legio?iis primae Flaviae (?) Mi?ierviae piae fidelis Domi-
tianae (?). Legio prima Minervia pia fidelis in hoc solo titulo videtur dici Flavia
et Domitiana (Mo. eph. 3 p. 202; Ritlerling de legione decima Gemina p. 43), quae
cognomina post morte?n Do??iitiani abolita esse consenta?ieu?n est. — 3) Ce?ituria.

2280 Ti. Caesar divi Aug. f. | Augustus imp.*, pontif. max., | trib.
potest. XX % cos. III. I Leg. VII, leg. XI ^ | P. Corneho Dolabella* | leg.
pro pr.

Zarae, ubi fuit lader (III 2908 saepius descripta). — 1) Cf. supra N. 435
not. 4. — 2) A. 48119. — 3) Duae legio?ies Dal?natiae (Tac. a?m. 4, 3), cf supra
N. 2232. 2255. 2257 teq. — 4) Cf supra N. 438.

2281 Ti. Caesare Aug. f. | Auguslo imperator., | pont. max., tr. pot.
XXXV.^ I Leg. IIII Scyt., leg. V Maced.^

460 Caput IX.

Ad Danuvium non longe a Boljetin Serbiae, tj-es tituli in viva rupe incisi
(III 1698 Mommsen vidit ectypa). — 1) A. 55, 5i. — 2) Hae sunt duae legiones,
quae, teste Tacito ann. 4, S, Tiberii temporibus Moesiam tiitabantur. Temporibus
Neronis utraque missa est in Armeniam (Tac. ann. 16, 6. 7. 26, cf. etiam N. 4005 not. 2).

2282 Ti. Claudius Caesar | Aug. Germanic. pont. | maximus, trib.
potest. VIF, I cos. [I]\\ imp. XV, p. p., censor. | Leg. III et leg. XXIP,
I Cn. Vergil[«o] Capitone praef.^

In Aegypto loco dicto Aqfahas (III 6024 semel descripta). — 1) A. i7j8. —
2) cos. V traditur. — 3) Legiones sunt ter-tia Cyrenaica et XXII Deiotariana (cf.
supra JS. 22i7. 2274); nota cognomina non adscribi quamquam erant eo tempore
legiones tertiae tres (Mo.). — 4) Praefectus Aegypti notus etiam ex C. I. Gr. 49S6.
Successerat C. lulio Postumo ipso anno 47 8 (cf. supra N. 210).

2283 leg. IIII Mac'

caput bovis caput capri

M. Vinicio Tauro Stat[i7t]o

II, Corvino [co]s.^

C. Vibio Ruf ino leg.^

C. Horatio o princ. p[rae^]*

Prope Cremonam rep. a. 1887, tabula aenea, arculae ligneae olim ut videtur
integumentum (Barnabei Notizie 1887 p. 209 cf. Mommsen Korrespondenzbl. der
Westd. Zeitschr. 7, 1888 p. 36; Cagnat revue arch. 11, 1888 p. 51). — 1) Cremonam
venisse arcula piitanda est ex Germania superiore a. 69 cum legione quarta Mace-
donica, ibi relicfa esse post proelium Cremonense, qiio legio illa a Flavianis fusa
fugataque est (Tac. hist. 2, 22 seq.). — 2) A. 4S. — 3) C. Fibitis fiufinus legatus
pro praetore Gennaniae .tuperioris fuit etiam a. 45 (tiiulus Moguntiacensis , ap.
Klein mus. Rhen. 1880 p. 1S4). — 4) Supplevit Mommsen. De principe praetorii,
inter centuriones legionis post primum pilum honoratissimo, ad qttem prope omnia
quae ordinanda erant in legione pertinuisse ait Fegetius 2, 8, cf. Mo. eph. ep. 4 p. 252.

2284 . . . \mmi kg.] \ IIII Mac, | ann. XXV | stip. II, | vexilMri |
leg. trium | leg. IIII Mac, I leg. XXI Rap., | leg. XXII Pri.S | p. d. s.=^

Veleiae rep., est Parmae (XI 1196 vidit Bormann). — 1) Est titulus sepul-
cralis militis Fitelliani ex legione quarta Macedonica, a. 69 in proeliis circa Placen-
tiam commissis (Tac. hist. 2, 12 seq.) occisi; titulum posuerunt commilitones eius ex
tribus legionibus Gemianiae superioris (cf. supra N. 2248. 2275. 2276). — 2) Postierunt
de suo.

2285 vexil. legionum | 1 VIII XI XIIII XXI.

Tegulae repertae in finibus Lingonum prope Dijon loco dicto Mirebeau- sur- Beze
(Mowat Bull. epigraphique 5, 1885 p. 223, 4 p. 66, cf. Mommsen Herm. 19 p. 459).
Eo ipso loco prodierunt etiam tegulae inscriptae leg. Vlll Aug. L. Appio leg., de
quibus supra N. 1066 not. 2, factae aetate Domitiani. Has quoque sub eodem
imperatore factas esse, cum ad quattuor legiones exercitus Germaniae superioris,
primam Adiutricem, octavam Augustam, undecimam Claudiam, quartamdecimam
Geminam belli Germanici gerendi causa legio XXI Rapax ex Germania inferiore
adiecta esset — id quod ipsum nititur coniectura, sed satis probabili — coniecit
Ritterling de legione decima Gemina p. 73 ; factas esse anno 69 putaverunt Mowat
et Mommsen.

Tituli militares. 461

2286 [j]mp. Nen-a Tra|[tan.] pontif. max. | [Le]g. I Adi., [l]eg. XI C[/.]'
Aquis (Baden), duo fragmenta (Brambach 1666 vidit alterum). — 1) Titulus

videtur positus esse pinmis temporibus Traiani, cum legiones prima Adiutrix (cf.
N. 2277) et undecima Claudia {cf. N. 22o7 not. 1) etiamtum tn Germania superiore
tenderent.

2287 imp. Caes. M. Aurel. | Antonino Aug. pont. | max., tr. pot.
XXIIIP, cos III, I vexillationes leg. II Piae | et III Concordiae-, ped. CC*
I sub cura P. Aeli Amyntiani | 7 frumentari leg. II Traian.

Salonis (III 1980 vidit 3Iommsen). Eiusdem lapidis alterum exemplum nuper
prodiit (IH p. 1030 cf. III S. 8370). — 1) A. 170. — 2) 'Legiones II Pia et III
Concordia, nusquam praeterea sub his nominibus memoratae, sine dubio sunt duae
institutae a M. Aurelio II et III Italicae (Dio SS, 24: a xal 'irahica xexh}xai),
neque tiUus extat eamim legionum titulus, qui hunc aetate superet primitivave earum
nomina prodat. Quibus locis eae legiojies eo tempore steterint, ex hoc titulo non
apparet, cum non nominet nisi vexillationes missas ad Salonas muniendas; steterunt
tamen sine dubio in Pannonia occupatae in bello Marcomannico , quod eo ipso
tempore vel maxime fervebat^ Mommsenus l. l. Piae et Concordiae nomina novis
legionibus videntur imposita ad significandam pietatem et concordiam fratrum
imperatorum. — 3) Pedes ducentos. Ad eandem jnunitionem Salonarum spectant tituli
cohortium primae et secundae Dalmatarmn, infra editi inter tiiulos cohortium
[= /// 1979. 6374].

2288 nomina leg.

II Aug. II Adiut.'* mi Scyth.

VI Victr. IIII Fiav. XVI Flav.'"

XX Victr.' VII Claud." VI Ferrat.

VIII Aug. 1 Italic. X Frete."

5 XXII Prim.=' V iMaced. III Cyren."

I Miner. XI Claud.' II Traian.''

XXX Ulp.» XIII Gem.« III Aug."

I Adiut. XII Fulm. VII Gem.'*

X Gem. XV Apol.» II Italic."

10 XIIII Gem.^ III Gallic.'» III Italic."

I Parth." II Parth.^» m Parlh.*»

Romae, columellae duo persimiles, quarum altera superest in museo f^ati-
cano (VI 3492). — Enumerantur legiones, id quod vidit primus Borghesitu ann.
inst. arch. 1839 p. 176 = opp. 4 p. 260 ordine geographico, id est ordine provin-
ciarum, ubi castra habuerunt saec. p. Chr. II, priyicipio facto a legionibus BritaJi-
niae; ita tamen, ut tuperiojmm provinciarum legiones semper praemittantur legioJiibus
inferiorum ; solae secunda et tertia Italica, institutae a .1/. Aurelio, item tres Pqj^
thicae inslitutae a Severo, Jieglecto hoc ordine recejisejitur in fijie. Id ipsum testi-
monio est, hunc elenchum, quamvis lapidi iJicisuvi noji ante Severum, digestum esse
aliquanto aJitea. — 1) Tres Britanniae legioJies. — 2) GerjJianiae superioris. —
3) Germajiiae inferioris. — 4) Pannoniae superioris. — 5) Pajviojiiae inferioris. —
6) Moesiae sjiperioris. — T) Moesiae inferioris. — 8) Daciarum. — 9) Cappadociae.

462 Caput IX.

— 10) Syriae. — 11) ludaeae. — 12) Arabiae. — 13) Aegypti. — 14) Numidiae.

— 15) Hispaniae. — 16) Norici. — 17) Raetiae. — 18) Sub Severo in Mesopotamia,

— 19) Sub eodem in Italia. — 20) Sub eodem in Mesopotamia.

2289 Genio | leg. VII [G. f.] | L. Attius I Macro | leg. Aug.»

Leon Hispaniae (II 5085 Huebner vidit ectypnm). — 1) Consul suffectiis fuit
a. iSi (dipL), postea legattis Pannoniae superioris (III 4339).

2290 Genio sancto | legionis' et conima[nipiilorum bonorum, | Q. Cae-
cilius Kalendi|nus optio posuit.

Eas Aegypto Bononiam adlata (III S. 6377 vidit Bormann). — 1) Fidetur
significari legio secunda Traiana.

2291 Genio castrorum | leg. III Aug. , pro | salute et incolu(mitate
dd. nn. ] impp. .' .' .' .' j | .' .' / / i .' .' .' '• | M. Aurel. Decimus | v. p. p.
p. N.'^ ex prin|cipe peregrino|rum, votum | solvit (devojtus [nMwYm majes]|tati-
que eius).'

Lambaesi (VIII 2329 descr. Renier). — 1) Erasa esse nomina Carini et Nume-
riani probabile est, coUatis aliis eiusdem praesidis titulis Numidicis, supra N. 607.
609. — 2) Fir perfectissimus praeses provinciae Numidiae. — 3) Quae uncis inclu-
simus, remansisse ex vetustiore titulo deleto ait Renier.

2292 Genio | leg. IIII F. V [et] \ dd. nn. Dioc[?ef]|iani .' .' .' .' .' (
'. '. '.'.!* Augg., I [i]urel. Maximj . . ius expraef. | leg. eiusdem, j votum
posu[?Y].

Semendriae,postea Belgradi (III ■1646 cf.Eph. ep.2, 484 ter descripta saec. XVI 11).
— 1) Legio quarta Flavia felix cum septima Claudia per saecula Moesiae superiori
praesedit. Harum certe altera, septima Claudia, stativa habuit Viminacii (Kostolatz)
cf. Mo. (111 p. 264) ; ubi fortasse hic quoqrie titulus olim positus fuil. — 2) Verba
et Maximiani erasa esse apparet (cf. supra N. 627. 650).

2293 I. o. m. I vexillatio [ [l]eg. VII G. f., | [s]ub cura [ [rjuni
Victo][r]is 0 leg. ei [M]sd., ob na[[f]alem aquilae.

Emporiis (Ampurias) rep. a. 4S71 (II S. 6185 vidit Huebner).

2294 I. 0. m. I Sabasio | [c]onservatori, [ honori aquilae | leg. XXII
Pr. p. f. I ....... ( Germanus j ... | ..(...(. .

Moguntiaci rep. a. 1886 (KeLler JVestd. Zeitschr. 6 p. 80; eadem deseripta
saec. XVI, sed male, ap. Orell. 4261 = Bramb. 972).

2295 dis militaribus, [ Genio, Virtuti, A|quilae sanc, signis[que leg. I
Ital. Sevejrianae \ M. Aurel. ( lustus domo Horjrei Margensis m.'' [ Moesiae
superio[ris, ex CCC p. p.^ [ d. d. (In latere) dedic. XII kal. ( Oct. luliano (
II et Crispino [ cos.^ [ [pe]r Annium Italicum® ( leg. Aug. pr. pr.

Prope Bukarest in villa ducis Mavros, incertum ubi reperta, iam Bukaresti
(III 6224. III S. 7391 vidit Domaszewski). — 1) Castra legionis primae Italicae, inde a
Vespasiano in Moesia tendentis, primum fortasse Durostori fuerunt, si credimus
Ptolemaeo 5, 10, 10, ubi tamen iam sub Antonino Pio non primam Italicam, sed
undecimam Claudiam fuisse titulus III S. 7474 docuit (cf. Domaszewski III S. p. 1549),

Tituli mintares. 463

postea certe Novis (prope Sistovam) testibus itinerario Antonino p. 221 et geographo
Ravennate p. 187. 189, item Not. imp. or. p. 102, item titulis III S. 7458. 7U1 ;
et potest etiam hic titulus ex Sistova Bukarestum allatus esse. — 2) Municipii (?).

— 3) Ex trecenario, primus piliis. De trecenariis cf. Mo. eph. ep. 4 p. 243, item
infra inter titulos centurionum. — 4) 20 Sept. 224. — 5) Cf. supra N. 1174.

2296 deo I Marli militiae ( potenti statuam | in honorem leg. | III
Aiig. Valerianae | Gallienae Valerianae' | Sattonius Iu[cundus pp.*, qui |
primus leg. reno[vata^ aput aquilam vitem posu|it, votum dedit, | dedi-
cante | Veturio Vetu[riano* v. c. leg. j Auggg.' pr. pr.

Lambaesi (FIII 2634 vidit Wilmanns). — \) Ita dicta legio in honorem Fale-
riani et Gallieni et filii huius. — 2) Primipilus. — 3) Renovata legio est, oIi?n sub-
lata a Gordiano, a Faleriano anno 255, cf. supra N. 531. Documento sunt (ut
vidit Henzen ann. inst. arch. 1860 p. 58, cf. C. FIII p. XX) vocabula leg. III in
multis titulis Africanis, sed antiquioribus Gordiano , erasa et postea restituta
(N. 505. 1070. 1082. 2599. 2455. 2478). — 4) Idem legatus po.mit titulum FIII 2614.

— 5) Anggg. non raro adhibitum de duobus Augustis et Caesare, cf. supra N. 1152
not. 3.

2297 1. 0. m., I lunoni, Minervae, | Genio praetorii | consularis, |

diis p[ena/]ibus, | T. Fl. Titianus leg. Augg. | pr. pr. | [ef] ia ' | eius

I dicaverunt.

Tarracone rep., nunc in Anglia (II 4076 vidit Huebner). — 1) Periit nomen
uxoris Titiani.

2298 dis conser[vatorib. Q. Tar[quitius Catu[Z]|us leg. Aug., cuiu[s]
j cura praeto[r][ium in ruina^w co]|nlapsum ad [Mo][vam faciem ( resti-
tut[im esi\.

Coloniae Agrippinae rep., est Darmsladt (Brambach 551 vidit).

2299 I. 0. m., ( Soli invicto, Libero ( patri, Genio praetor., | Q. Mamil.
Capitolinus \ iurid. per Flaminiam j et Umbriam et Picenum, [ leg. Aug.
per Asturiam et j Gallaeciam*, dux leg. VII [G.] p. [/".], praef. aer. Sat.,
pro salute [ sua et suorum.

Asturicae (II 2634 bis descripta saec. XFIl. XFIII). — 1) Scr. Callaeciam.

2300 I. 0. m., I veterani | leg. XIII Ge[m.], j milit. fact. ( Serviano II
[ et Sura', et Tra(iano V cos.^ | num* . . .

Apuli (Karlsburg) in Dacia (III S. 7754 servavit Mezerzius). — 1) A. 102.

— 2) A. 105. Hic titulus antiquistimus est eorum qui docent, saeculo p. Chr. altero,
certe inde ab Hadriano, milites legionarios altemis tantum annis dimissos esse. —
3) Focabulum vix recte exceptum; expectaveris m. h. m. (missi honesta missione).
In fine deesse aliquid non traditur.

2301 1. 0. m., [ lunoni reg., [ iMinervae, [ veteran. leg. [ XIII G., m.
h. m.' [ per lul. Bassum [ leg. Aug. pr. pr. [ idibus Decemb. | Pontiano
et I Atihano cos.', [ mihtes fac[fi]'

Apuli (III 1078 ad accuratum exemplum nescio a quo saec. superiore factum).

— 1) Missi honesta missione. — 2) A. 155. — 3) Deesse aliquid non traditur.

464 Caput IX.

2302 \pro saljute \ [imp. Cae]s. T. Ael. | [Anton. A]ag. Pii | [et Veri]
Caes., I [vet. le]g. VII [Cl. p. f., pr]obati | [Servia]i\o et | [Faro' et Pojntian.
I \et Attic]o^ cos., | [m. h. m. pe]r Cur\[tium lm]l.nm | [leg. Aug.] pr. pr.^

I [et per le]g. leg.*, | [qui SUn]t n. CCXXXIX (In/ra et in latere supersunt
nomina militum circiler XXXFII, multa alia perierunt).

Kostolatz Serbiae, ubi fuit Viminaeium provinciae Moesiae superioris^ ^^P; ^st
Belgradi (III S. 8H0 vidii Domaszewski). — Supplevit et commentatus est Momjnsen
arch. ep. Mitth. aus Oestr. 7 p. 490. — 1) A. 15i. — 2) A. iSS. — 3) Ad hunc
legatum pertinet titulus Mediolanensis V 3809. — 4) JSomen legati legionis ideo
omissum esse, quod sub idem tempus publico iudicio damnattis fuerit, coniecit
Domaszewski.

2303 [«]mp. Caes. M. Aujrelio Antonino Aug. | Armeniaco pont. | max.,

lrib[Mn. |?ofe]st. XX*, | imp. III, cos. III, [p. p.\ | liberalissim^o^. j3]rinj-

cipi, dedicante | P. Caelio Op[fa]to leg. Aug. | pr. pr., 7* et v[«fe]rani
leg. I III Aug.^ qui militare | coeperunt divo Pio | III et M. Aurelio Vero

II ^, et I Stloga et Severo COS.* (In latere leguntur vel legebantur nomina
militum, sine distinetione centuriarum, adiectis patriis).^

Lambaesi (Eph. ep. S, 714 vidit Schmidt). — \) A. 166. — 2) Centuriones. —
3) leg. III Aug. verba rasura temptata. — 4) Imp. Antoninus consul tertium, Marcus
primum fuerunt a. 140 (U post Vero errore adiectum). — 5) A. 441. — 6) Origine
hi milites vel omnes vel paene omnes fuerunt Africani; cf. Mo. Herm. 19 p. 10.
Praeterea alios complures titulos huius generis habemus Lambaesi, militum proba-
torum a. 124 et 1SS (supra N. 10170); militum probatorum a. 128 et 129 (Eph. ep. 3,
1277); militum probatorum a. 1S2 et 1SS, dimissorum anno ut traditur 176 (FIII
2347. 274S cf 2744).

2304 imp. Caesari | L. Septimio Severo Pertinaci | Aug. pontif. max.,
trib. pot. IP, I imp. III, cos. II, procos., p. p., | veterani leg. II Tr. fort.^
missi I honesta missione qui militare | coeperunt Aproniano et Paulo |

[COS.^, . . . 5]ui[6]us et perpetuam | (Deinde perscripta

erant in ima parte frontis ei in utroque latere nomina veteranorum, quorum super-
sunt XLFI, in his)

coh. II
y Faustiniana

onius L. f. Col. Valerianus Antioch. tub.''

lius T. f. Pol. Alexander castr.*

nius M. f. Col. Rufus Nicomed.

s P. f. Pol. Isidorus Thebes"

[/] Aemili Ammoni

C. f. Col. Priscillianus Caesar. sig.'

[y] Aureli Antigoni

ius M. f. Pol. Capitolinus -fi- pr. cas.*

ius M. f. Pol. Sarapammon Tani.®

[y] Paterniana

* . . s L. f. Pol. Dionysius cas.

[y] . . . . diana

Tituli militares. 465

s C. f. Pol. Dioscorus cas.

[y] .... oni Luciani

L. f. PoL Ischyrion cas.

(post alia)

coh. V

y Celeriana
M. Gabinius M. fil. Ammonianus castr.

y Fl. Philippiani
T. Aurelius T. fil. PoL Chaeremonianus cas.
C. Valerius C. fil. CoL Apollinaris HierapoL

y Severiana
M. Aurehus PoL Isidorus Alexandr.
C. Pompeius C. f. Pol. Serenus kastris

y ServiH Pudenlis
P. AureHus PoL ProcHon Alexandr.
C. luHus C. f. PoL GemelHnus castris
P. AeHus P. L Col. Hermias castris
T. AureHus T. i. PoL Sarapammon castr.
T. Flavius T. f. PoL ApoUinaris caslr.
M. Furfanius M. f. CoL Longus Paraeton.®

/ Mariniana
M. AureHus M. f. PoL Herodes castris

Prope Alexandream Aegypti rep. a. 1802 in ruderibut tunc dictis Kasr
Kiasera (i. e. castra Caesaris) , expeditione Anglorum, nunc in Briiannia (III
S. 6380 descr. Ilaverfield). — Titulum posuerunt a. 19i milites legionis secundae
Traianae, Alexandriae castra habentis, post viginti quinque stipendia exauctorati.
Apparet imperante Severo milites non altemis, sed suis quibusque annis dimissos esse.
Idem testatur simHis Utulus positus Lambaesi anno ut videtur 499 a mililibus legionis
tertiae Augustae, qui militare coeperunt anno 175 (f^III S. 18068 = Cagnat melanges
d^archeologie et d'histoire 10, 1891 p. 314), Idem iam anno 191 faclum esse testa-
tiir titulus Apulensis positus a veteranis legionis decimae tertiae Geminae qui
militare coeperant anno 166 (III 1172). — 1) ^. 194. — 2) Legionis secundae
Traianae forlis. — 3) A. 16S. — 4) Tubicen. — 5) Castris. Eos qui ex castris
oriundi erant, tribui Polliae adscriptos essc, etiam alii tituli docent (cf. Mo. Eph.
ep. 4 p. 1SS, 3 p. 15). — 6) Thebae, Tanis, Paraetonium oppida AegypU. Nota
bonam partem horum militum oriundam fuisse ex castris, paene omnes ex Aegypto,
paucos ex Syria Bithyniave (cf. Mo. Herm. 19 p. 6. 10). — 7) Signifer. — 8) Bene-
fieiarius praefecti caslrorum.

2305 L. Flaminius D. f. Arn. | miL leg. III Aug. | / luH Loogi,
dilecto I lectus ab M. Silano', mil. | annis XIX, in praesidio | ut esset in
salto PhilomujsiaDo , ab hostem (sic) in pugna j occissus (sic)^ vixit pi6 |
annis XL, | h. s. e.

Simitthu (Schemfu) provinciae Africae rep. (flll S. 14603 Cagnat vidit
eclypum). — 1) .M. lunius Silanus Africam pro consule rexit a. p. C. 35 — 58 ulti-
DissAO, InscriptioDes Latiaae. 30

466 Caput IX.

mus eorum, quibus legio pareret. Eo igitur fempore proconsuli ius fuit dilectus
in sua provincia instituendi (militem origine Karthaginiensem fuisse etiam tribus
ostendit), ut ius ei fuit donorum militarium tribu^dorum (Tac. ann. 5, 21 ; Suet. Tib.
52) [Mo. Eph. ep. 4 p. S57].

2306 d. m. I M. Sili M. f. Quir. | Fausti Am.^ mil. | leg. III
Aug. I def. in Parthia^ | vix. an. XXXXI, | fratri pientissim., | L. Silius
Rufinus sig.^ I leg. III Aug. et Silius | Quietus mil. leg. eius.

Lambaesi (FIII 2973 vidit Wilmanns). — 1) Ammaedara. — 2) Defuneti in
Parthia, fortasse, ut coniecit ff^ilmanns, in expeditione Severi. — 3) Signifer.

2307 . . . [wafer] miserissima, Sept. | Ingenuo eq. leg. ( XIIII Gem.,
qui Partia (sic) \ decidit in bello, | Sept. luliano eq. | [i]eg. XI *

Carnunti (Petronell) (III 4480 vidit Mommsen). — 1) Extrema incertae lectionis.

2308 I et perpetuae &ec[uritati] Aur. Satull[mo] mil. leg. | I

Adi., [qui] vixit annis XX|IIII, stip. VI, incursu ho|stis Daciae decidit, et
Aur. Satjullo q[ui] vixit annis XIIII, | Aur. Acutus mil. leg. I Ad. pat. |
fihs bene merentibus posuit.

In Pannonia, inier Aqtiincum el Brigetionem , loco dicto Bajna (III 5660
temel descripta).

2309 d. m. I Aur. lustino militi | leg. II Ital., -O-* in exp. | Daccisca,
an. XXIII, I Aur. Verinus vet.'' et | Mess. Quartina pajrentes fecerunt.

Celeiae (Cilli) (III S2i8 vidit Mommsen). — 1) Obito. — 2) Feteranus.

2310 d. m. I Aur. Vitali | mil. leg. IIII FL, | stip. VII, vlxit | ann.
XXV, agens | expeditione | Germaniae', Fljavius Procjlus mil. leg. s. s., |
secundus he|res contuber|naU bene mere[nfi] f. c.

Spirae rep. a. 1600 (Brambach 4800 a prioribus). — 1) Fortasse significatur
expeditio Caracallae.

2311 T. f. Poha Marci|[anws] cas.', vet. leg. V Mac. ex |

[6. f. cjos.^ milit. coep. imp. ] [in<onj]n. IIII cos.^ funct. ex|[perfi]t. Orien-
tali'' sub St|[a?. Pn]sco^ lul. Severo^ M[arf. [ VeroY c. v., item Germ.* sub
1 [CaZ]pur. Agricola^ 01. Fronto|[n]e^° c. v., m. h. missione in Da]cia
Cethe. et Claro cos." | sub Cornel. Clemente*'' c. v., r|evers. at lares
suos*^ et*" I Marcia BasiUss. matre | dend.*'* enupt. sibi, Val. Lonjga sorore,
pro sal. sua suor. q.

Troesmi (Igli(zae) rep., est Bucaresti (III S. 7503 vidit Domaszewski). —
1) Oriundus fuit ex ipsis castris legionis quintae Macedonicae Troesviensibus. De tribu
Pollia castrorum cf. ad iV. 2504 not. 3. — 2) Ex beneficiario consularis. — 3) A. 143. —

4) Miles eiusdem legionis quintae Macedonicae defunctus in expeditione Parthica, quae
est ipsa nisi fallor haec Orientalis, memoratur in alio titulo Troesmensi III 6189. —

5) Cf. supra N. 4092. — 6) Fidetur esse C. lulius Severus consul ord. a. 435 et
postea legatus Syriae Palaestinae (C. I. Gr. 4029). — 7) Cf vit. Feri c. 7, Dio 74,
23, Suidas s. v. MccQTiog (ex Dione, cf. Dio ed. Dindorf 4 p. 474), Fronto adVerum
imp. 2, 5 p. 454 Nab. Consul fuit suffectus a. 466 (dipl), iterum ordinarius a. 479.
— 8) Germanica, scilicet expeditione. — 9) Sex. Calpurnium Agricolam, legatum

Tituli militares. 467

Britanniae sub Marco et Fero (vit. Marci 8; C. FIl 7S8) etiam bellum Marco-
mannicum gessisse hinc apparet. — 10) Cf. supra N. i097. 1098. — \\) A. 170;
viginti quinque igitur stipendia meruit. — 12) Cf. supra N. 1099. — 13) Lares
sunt ipsae canabae legionis Troesmenses. — 14) Debuit esse cum. — 15) Mater col-
legii dendrophorum (mater eadem quae patrona),

2312 d. m. I et memoriae aeternae | Attoni Constantis | vet. leg.
XXII P. p. f., misslus honesta missio|ne, castris inter ce|teros convete-
ra|nos suos revocitus (sic), \ quique bello inter|fectus obiit. Attia | Floren-
tina conjiugi carissimo | et sibi viva ponen|dum curavit et sub | ascia
dedicavit.

Lugduni (Boissieu inscr. de Lyon p. SSS a prioribus).

2313 d. m. I T. Camul. L. f. Laveni» | emeriti leg. III Gallic. |
honesta missione dojnati ab imper. Antonino | Augusto Pio et ex volum-
tate I imp. Hadriani Aug. tor]quibus et armillis aurejis suffragio legionis
I honorati, Camulia Soror* et Partegoria . . ro . .e' [06] | merita eius,
patrono op|timo et piissimo.

Grenoble, ubi fuit Cularo poslea dicta Gratianopolis (XII 22S0 fortasse temel
tantum descripta saec. XFl). — 1) Nomina corrupta.

2314 d. m. s. I P. Aul. Apo|linario | mil. leg. III | Aug. ex lU
Ga|U.% vix. ann. | XLVII, mil. XXV, | lul. Lucilla | mar. dulcis.

Lambaesi (yill S0i9 vidit Renier). — 1) Milites ex legione tertia Gallica in
legionem tertiam Augustam translatos novimus non minus quinque (N. 23H — 2S17.
FIII S11S). Translatos esse temporibus Elagabali, cum legionis tertiae Gallicae
legatus locum imperatorium appetivisset (Dio 79, 7), cui tempori etiam rasuram ad~
tribuendam esse quam nomen legionis passum est in duobus tilulis Syriae, coniecit
Henzen bull. inst. arch. 1863 p. S8, quem secutus est Mommsen C. FIII p. XX.
Certe non multum ante Severum Alexandrum has translationes factas esse colligi-
tur ex N. 2S1S.

2315 dis manib. sacr. | . . lulius C. fil. domo Arethusa' Livianus,
I vet. ex aquihf. leg. III Aug. Severiae*, translatus | ex leg. III GaUic, se
vivo in memor. mortis aeterjnae obventure cum suis fecit dedicavitque.

Lambaesi (FIII 2904 vidit IFHmanns). — 1) Fidetur fignificari Arethusa
Syriae (Strabo 16, 2, 10 p. 7S3); cf infra N. 2316 not. 1. — 2) Cognomen legionis
aetatem Alexandri indicaL

2316 d. m. s. | Vibia Maxima | vixit an. XXXI, C. | lul. Valens vet. |
natio. Sur., | prob. in III Gal.* | missus de leg. III ( Aug., con.* mer{enti
cum I Basila et Valentin|o fil. comujnibus fecit.

/n Numidia non longe a Lambaesi (FIII 4310 semel vel bis descripta). —
1) Natione Surtu, probatus in tertia Gallica. Legio tertia Gallica, in Syria castra
habens, ex ea potissijnum provincia suppleta est. — 2) Coniugi.

30*

468 Caput IX.

2317 d. m. s. I Levis sit ] tibi ter|ra. | Pallajdi.* | C. lul. Nestor iunior,
vix an. [ VII m. VIIII, C. lul. Nestor vet. pa|ter, contributus ex | leg. III
Gallicae'' in | leg. III Aug., et Agria | Fabia[n]a mater filio dul|cissimo fecerunt.

Lambaesi (Vlll 51S7 descr. Creully). — 1) Agnomen defuncti. — 2) Scr.
Gallica.

2318 I. o. m. I C. lul. Rog|atus mil. leg. | III Aug.', vet. | leg. II
Adi., ex voto | ara posuit | libens Genltiano et Basso ( cos.^

Alt-Ofen rep., est Pesti7ii (Froehlich arch. ep. Mitth. 4i p. 61). — 1) Trans-
latus esse videtur ex legione tertia Augusta in legionem II Adiutricem fortasse,
ut coniecit Froehlich^ tempore belli Marcommanici, quo tempore vexillationem legionis
terliae Augiistae in Pannoniam venisse apparet ex VIII 619. Translatus ex legione
tertia Augusta in secundam Adiutricem fuit etiam is cui positus est titulus The-
vestinus VIII S. 16355, sed is videtur fuisse centurio. — 2) A. 211.

2319 Q. lul. Primus i. mag. f.^ m.^* leg. II Tr. | Ger.' for. Anto-
ninianae stip. XXII, | hat. Afer domo Thevesti, tra[ns|i]at. [e]x^ leg. III
Aug. p. V., vixit an|nis XXXXV, Aurelia Dios|corus marito amanlis|simo fecit.

Prope Alexandriam Aegypti rep. (Revue arch. 1891, 18 p. 559 descr. Neroutsos).
— 1) Intellege: imaginifer. — 2) Miles. — 3) Cf N. 2543 not. 1. — 4) trav|iat.
IX y traditur.

2320 dis militaribus | et Genio loci pro ] salute et reditu | imp. Caes.
M. Aur. Antonini Pii in|victi Aug., Clod. | Marcellinus s. c. | trib. mil.*
leg. II I A. p. f. Ant., translat. | ex leg. X Fr. Ant., nu|mini eius semper
I devotissimus.

Budae (III 5472 semel ut videtur descripta saec. XVI). — 1) Fortasse:
subcornicularius (cf. Mo. ad III 5272) tribuni militum.

2321 M. Aemili M. f. Pob. | Soteriae equitis, domo | Oscensis, tor-
quibus armill. | phaleris ab imperalore | donatus, militis missici | veterani'
leg. VIIII Hispanies.^ | hic ossa sita sunt.

Calibus rep. (Eph. ep. 8, 350 descr. Ihm), — 1) Nota coniuncta veterani et
missicii vocabula. — 2) Hispaniensis (pro Hispana) dicilur legio nona etiam V7445.

2322 M. Fraxsanius Sex. f. | Pol. domo Regio Lepido, | veteranus
leg. XI, eques, ( annorum XLIIII, stipendiorum XXV, donatus | phaleris
torquibus ( armillis, h. s. e. ( Primu. I.* pro meritis.

In Dalmatia, non longe a Scardona, loco dicto Rozki Slap (III S. 9883 edidit
Bulic). — 1) Haec incerta esse ait editor.

2323 d. m. s. I M. Valerius ( Fortunatus ( eq. legionarijus, v. a.
XXVIl, ( Larcia Tertuljla soror pojsuit. H. s. e.

Lamhaesi (VIII 5260 descr. Renier).

2324 .. . relius A. f. ( [Ze]m. Bon.S eques ( [/ac]tus^ anno. XLV (
[mts]sus ex leg. V \ [wea;]ssillo ^ G. Lucreti ( . . . onis, mili. anno. ( [X]XV,
h. s. e.

Tituli militares. 469

Coloniae Agrippinae (1. Klein Rhein. Jahrb. 8i, 1886 p. S33; Mommsen Korrespon-
denzbl. der fFestd. Zeitschr. S, 1886 p. 168. 217). — l) Lemonia tribu, domo Bononia.
— 2) Supplevit Momrnsen, vexilli vocabulo significari putans CXX equites legionis
ab uno praeposito rectos. — 3) Cf. supra N. 2S43.

2325 C. Valerilus C. f. Gal. | Proculus | Calagurri, | eq. leg. XI C. f.
(sic) I y Vindicis, | an. XXX stip. IX, | h. s. e., | t. f. i. | H. f. c.

Camunti rep. a. 188S (Domaszewski arch. ep. Mitlh. aus Oestr. 10, 1886 p. 28).

2326 Ael. Severus | eq. leg. III Aug. | 7 lul. Candidi , exjplicitus
desidejrio animi sui, | aram quam vo[verat Fortunae | Aug. I. a. reddidit
I eamque dedic.

Lambaesi (FIII 2S9S vidit fVilmanns).

2327 d. m. I C. Secundijnio luliano | equiti leg. 1 XXII Pr. p. f.,
an|n. XXXV stip. XV, | C. Seranius Ve[getus secun|dus heres et | collega | f. c.

Ancyrae (III 269. III S. 676S Domaszewski vidit eclypum).

2328 lulius Donatus eq. leg. III Aug. ex opti|one, vixit anis LV
et milex anoru. | XXV, efectum fili* coniugi mer.

Lambaesi (f^III 2894 vidit fFilmanns). — 1) Haec corrupta.

2329 M. [/Julius M. f. Qui. | Maternus Aug. N.», | mil. leg. III Aug.
y I Cripini*, vix. ann. | XXVII mil. ann. V, h. s. e. | Sex Valerius
Att[i]ci[a]nus | vexillarius eq. leg. III Aug.

Theveste (FII1 10629. FIII S. 16S49 vidimus ego et L Schmidt). — \) Aiigusto-
nemeto (Mo. Eph. 3 p. 207, Herm. 19 p. 8 not. 2). — 2) Scr. Crispini.

2330 C. Rufius I C. f. Ouf. | Med.», mile[s] | leg. XIII | Gem., an.

XXXVI I stip. XVI, fratre (sic) [ pos. | H. S. e. (supra eques, dextra vexillum tenens,
in quo legitur) vex. eq.

Poetovione (III 4061 vidit Mommsen). — 1) (Tribu) Oufentina, (domo) Medio-
lanio. — Titulus, ut indicat eliam cognomen militis omissum, saeculi p. Chr. primi,
quo tempore legio decima tertia hibema Poetovione habuit (cf. supra N. 2261
not. 2), a Traiano translata in Daciam.

2331 d. m. s. I Herennius \ Victorinus | disc. eqq.^ leg. | III Aug.,
vixit I ann. XXVII, | h. s. e.

Lambaesi (FIII 2882 vidit Wilmanns). — 1) Discens equitum.

2332 [iM]r[c]lius Ius[f]inus equ[e]8 [ej l[e]g.* | XI CI., provitu* annoro
X[F]IP et I militavit munif[e]x^ annis VII, equ[e]s* annis IIII, mililavit in
corte I statuposteriore® ex pluris | maicis derisus ipsius in ipso [ titulo XCI.''

Aquileiae (F 896 vidit Mommsen). — 1) . . RLIIVS IV2I1NVS EQVIS ILIG
lapis. — 2) Intellege: probatus. — 3) XNII, 4) MVNIFIX, 5) EIQVS lapis. — 6) In
cohorte illa (numenu videtur excidisse), centuria hastati posterioris. — 7) Haec
non intelleguntiir. Titulus quamvis barbare scriptus, saeculo quarlo antiquior est.

470 Caput IX.

S333 lulius centurio | supernumerarius * | leg. XI Claudiae | stip.
XXXIIII, annor. | circiter XXXX^; tiro probitus ann. | XVI, postea pro-
fecit I disces equitum, | ordine factus mag. | equitum', positus hic.

Aquileiae rep. (V 8278 Mommsen vidit ectypum). — 1) Centuriones super-
numerarii praeterea non reperiuntur. Fortasse opponuntur centurionibus ordinariis
saepius memoratis aetate labente. Mo. putat significari equites supernumerariot
legionis memoratos a Vegetio S, 8. — 2) Expectaveris L. — 3) Magistri equitum
(certe sub hoc nomine) nuUa alia mentio.

2334 bonum eventum | ee. qq.' leg. XXII Pr. p. f., | Albanius Agri-
cola I et Macrinius Iuli|[ajnus qd. cives Sumelo.*, ( [Pojmpeiano et
Paelignian. | cos.^

Moguntiaci (Brambach i054; Becker Inschr. des Mrueums d. Stadt Mainz
n. 6S). — 1) Equitum (cf. Mommsen eph. S p. 250). — 2) Quondam (sed pro qd
habet qq Becker) cives Sumelocennenses. — 3) A. 251.

2335 imp. Caesari | M. Aurel. Antojnino Pio Felijci Aug., Parthic.
I max., Brit. max., j German. max., | pontif. max., | trib. pot. XVIIII', |
cos. IIII, imp. III, ( p. p., proc, ( equites, in | his actarius [ leg. VII Gem.
Ant. p. fel., dejvoti numini [ maiestatiq. eius. (In latere) dedicat. [ VII
k. Oct. [ Cattio Sab ino II et Cor. ( Anullino ( cos.*

Prope Leon Hispaniae rep. (FII 2665 vidit Huebner). — 1) A. 216.
Tiluliim ab equitibus legionis tertiae Augustae potitum habes C. VIII 2SS0.

3336 Q. CoeHus L. f. | leg. XI, ActiacusS ( signifer.

Prope Este (Ateste) ad vicum Moldiriemi rep. (F 2S05 vidit Mommsen). —
1) Cf. supra N. 2245.

2337 L. CoeHus Q. f. miles leg. VIIII, signifer, ob virtutes palaris'

torquibus armillis don[afMs].

Prope Taurinos rep. (F 7493). — 1) In secundam litteram corrector aliquit
litteram h videtur intrusisse.

2338 P. TutiHus P. f. 0[w/".] veteranus, sign[t/er], aquilifer leg.
V . . ., [ curator vete[ran.], ( accepit ab impe[ra^] ( praemia dupl[jcia], [
nalus est A. Hirtio [i. f. C] [ Vibio Pansa cos.*, de[cessi?] [ C. Fuflo Gemino
L. Ru[6e/Zjo] | Gemino cos.^ sibi [et] P. Atecingi^ f. [et] \ Demincae^ [/"., cf]
I Andoblationi^ P. f. [ei\ Gnatae P. f., ( t. f. i.

Mediolani (V S852 vidit Mommsen). — 1) A. u. c. 711. — 2) A. u. c. 782
(p. Chr. 29). — 3) Nota nomina Gallica.

2339 (miles stans signum cum aquila tenens) L. Sertorius L. f. [ Pob.
Firmus ( signif. aquil. leg. XI | Claud. piae fidelis, ( missus, curat. veter.*
[ leg. eiusdem, | Domitiae L. f. [ Priscae uxori.

Titali militares. 471

In agro Feronensi rep., est Feronae (F 5575 vidit Mommsen; imaginem ex
Ortio dedit Domaszewski Fahnen im rom. Heere p. 50 fig. 4). Eodem loco repertus
est titulus hic Q. Sertorius | L. f. Pob. Festus | centnr. leg. XI | Clandiae piae | fidelis
cum imagine centurionis (F5574), qui videtur pertinere ad fratrem Sertorii Firmi,
Nota duos fratres in eadem legione miKtantes, sed alterum centurionem. — 1) Cura-
tor veteranorum.

2340 C. Vetti L. f. I Vel. Tusci | legionis IIII | Macedonicae ] aqui-
liferei (equus (?) alatus triceps cauda taurina).

Prope Firmum Picenum in oppido Monsampietrangeli (IX SS27 Mommsen
vidit ectypum gypsaceum). Alium aquiliferum legionis quartae Macedonicae habe-
mus in titulo Atestino, ap. Pais n, 514. Eiusdem legionis aquiliferum, sed nomine
non posito, memorat Tacitus hist. i, 56.

2341 Cn. Musius T. f. | Gal. VeleiasS an. | XXXII stip. XV, | aquilif.
leg. XIIII Gem.% | M. Musius 0 frater posuit.

Moguntiaci (Brambach 1185; imaginem dedit Lindenschmil Alterth. u, h,
Forz. I fasc, 4 tab. 6 et ex eo Domaszewski die Fahnen im r. H. p. 29). — 1) Cf.
supra N. 2249. — 2) Cf. N. 2262 not. 2. Titulus videtur Claudio antiquior.

2342 Sex. Sammio Volt. | Severo [Oy leg. prim. ) Germanic.*, qui
I [e]o[d.]^ cos. quo milit. ] coepit, ] aquilifer | factus est, anno[s] XIII | aqui-
li[/']er'' militavit, | [9]^ factus C. Antis[tio Vetere [ety M. Suiljlio Nerul-
lino cos.', I ex [fe]sta[OTcnfo].

Grenoble (XII 2254 ad tria exempla saec. XFII non bona), — 1) c vel e,
2) germanica vel germanico apographa, De legione prima Germanica cf. supra
N.2245. — 3) for. traditur (resiituit Seeckius); intellege: eodem consule quo militare
coepiL — 4) anno XIII aquiiiater, 5) d, 6) II apographa. — 7) A. 50.

2343 d. m. I M. Aur. Sosius | v. 1. IIII Y,\ v. f. s. et | lul. Valen-

t[ina6]. (In utroque lalere miles tenens vexillum, in quo litteris parvis) ex aquil.*
Gradi prope Aquileiam (F899 cf. Pais 72 qui vidit). — 1) Feteranus legionis
quartae Flaviae. — 2) Ex aquilifero (sic recte Pick, ap. Pais p. 279).

2344 d. m. s. I L. Tullio Felici, | vixit anos XXV | meses II dies
XVII, I discens | aquiliferu * | leg. III Aug., memorie | eius posuit L. Bon|-
cius Secundus, | aunculo.

Lambaesi (FIII 2988 vidit JFilmanns). — 1) Idem recensetur inter milites
enumeratos C. FIII 2568 v. 22, ubi ad nomen eius adseriptae sunt litterae daq,
quibus significari discentem aquiliferum (vel aquiliferorum) sine hoc titulo nemo
divinare potuit.

2345 (miles inter duo signa militaria) d. m. ( Aurel. Alexandrus quan-
dam (sic) I signifer leg. II Traianae for. Ger.' | cohor. II hastati pr.,
natione Mace|don., stipendiorum XIII, annos vixit | an.' XXXI, Aurel. Helio-
dorus libertus | et heres monimentum fecit dignis|simo patrono suo.

Nicopoli ad Alexandriam rep. (III S. 6592,- imaginem militis dedit Doma-
szewski Fahnen im r. Heere p. 57). — 1) Germanica dicta legio seeunda Traiana
fortU etiam in aliis tiiulis nonnullit (supra N. 2519. III S. 6594". 6609). —
2) Abundat an.

472 Caput IX.

2346 d. m. s. I Val. Genialis milex | legionis secunde | Divitensiura
ItaliceS I singnifer (sic), vixil annos L, | militavit annos XXVI, | posit
Verina bene merenti.

Romae (VI 3637 vidit Henzen). — 1) Divitensium dicitur legio secunda Ita-
lica etiam in titulo Spolelino Orell. 3391. Idem agnomen reperitiir dalum numeris
nonnullis aetale labente.

2347 • • • I militia leg. princ. sig.^ explevit, | honeste miss. vicsit
electus fl. pp. I in civitatem sua, omne cultu | corporis perquam nitore
I est usus, annis super LX agens | faciendum sibi dum viveret | . . . .

In Numidia loco dicto El Madher (FIII 4333 vidit JVilmanns). — 1) Fide-
tur intellegendum esse: militiam legionariam principalis, signifer (Mo. eph. ep. 4
p. 238 not. 3).

2348 d. m. s. I Longini Victoris vet. | Aug. n. qui vixit ann. XXXV
dies I XIII, rail. ann. XVIII, duplarius, | aiutor signorum*, natus Pan|noniae
superiorae, fecit | Longinius Euprepes libertus | patrono benemerenti, et
lijbertis libertabusq. posterisq. | eorum, ne de nomine eorum | exeat. |
H. m. h. n. sequetur — | sine dolo malo — exlerum.^

Romae, nunc fragmentum Cusercolis (VI 3472 ter descripta saec. XVI), —
1) Legionarium fuisse hunc adiutorem signorum minime constat. Signiferi (vel
signifer) adiutor miles praetorianus videtur esse Bull. com. 1887 p. 2S8. Cf. etiam
infra N. 24iS. — 1) Exterum vocabulum videtur, postea adscriptum, iungendum
cum h. (heredem) quod praecedit.

2349 in h. d. d.* Genio vexillar.* et | imaginif., Attianus Coresi.
vex.^ 1 Fortionius Constitutus | imag.*, signum cum edicla | et tabl. mar-
moreara d. d. D.® | irap. d. n. Gordiano Aug. et Aviola cos.®

Prope Neuwied rep. (Brambach 693; cf. Huebner ex. scr. ep. 636). — l) In
honorem domus divinae. — 2) Vexillariorum. — 3) Vexillarius. — 4) Imaginifer.

— 5) Dedicatum. — 6) A. 239.

2350 in h. d. d.^ pro | salule imp. Severi | Alexandiri (sic) Aug.,
deo I Apollini Dyspro lu." S|ohq. de.^ mihtes leg. | XXX U. v. p. f.*, sub
cura I agent. T. F. Apri Com|modiani leg. Aug. p. p. et | Cannuti Modesti
leg. I leg.*^, Sept. Mucatra | imag.* et Sept. Callus [ et Sept. Mucatra et (
Sept. Deospor et Sept. | Samraus et Sept. Mucatra | candidati^ v. s. 1. m.,
I Maximo it. et Aehano cos.*

Prope Cliviam rep., est Bonnae (BrambachiSI ; cf. Hucbner ex. scr. ep. 628).

— 1) In honorem domus divinae. — 2) Nofi intellegitur. Subest fortasse cognomen
Apollinis Thracicum. De deo Dusari (cf. C. X ISS6) cogitavit Mommsen. Lu. noli
interpretari de Luna dea. — 3) Deis (?) — 4) Milites legionis tricesiniae U/piae
victricis piae fidelis. — 5) Legati kgionis. — 6) Imaginifer. — 1) De candidatis
in re militari cf. Mommsen eph. ep. 4 p. S32 not. 2 ; Domaszewski arch. ep. Mitth.
aus Oesterr. 10 (1886) p. 23. — 8) A. 223.

Tituli militares. 473

2351 (tubicen cum tuba) C. Vettieni. | C. [f.] \ Pupinia Urbiqus | tubicen
exs I legione [XX, h.] exs | te[s/a]mento | . . e . . . .

Coloniae Agrippinae rep. a. 1632 (Brambach 578 e prioribtis).

2352 (miles tubam tenens) d. m. | Aur. Salvianus | tub. leg. XI Cl.,

I qui militavit | annos XIIII vijxit annos XXXVi.

In Chersonesi Tauricae ruderibus (non longe a Sebastopoli quae hodie est)
rep. (III 7S2 cf. p. lOlO Jf^ilmanns vidit ectypum gypsaceum). — Milttes Romanos
tetendisse in Bosporo Cimmerio testatur losephus bell. lud. 2, 46, 4. Hos consen-
taneum est delectos esse ex exercitu proximo , id est Moesiae inferioris ; euius
exercitus pars fuit legio undecima Claudia.

2353 Minervae | Aug. sacr. | scola* tu|bicinum^ | ex vot. pos., | imp.
d. n. Alexanldro III et [Z>j]one^ cos.''

Brigetione (Szoeny) rep., deinde Findobonae (Eph. ep. 4, 505). — 1) De
vocabulo scholae cf. Mommsen eph. l. c. — 2) Intellege tubicines legionis primae
jidiutricis Brigetione consistentis. — 3) Mone lapis. — 4) A. 229.

2354 pro felicitate et incollumitatem saeculi dojminorum nn .' *
Augg[5.]S I L. Sep. Severi Pii Pertinacis | Aug. et M. Aureli Antonini |
Aug. (Part. Brit. Germ. | max.)^ Aug. et luliae Aug. | matri Aug. (n-)*
et castr. | (et senalus et patriae)^ Antonini Aug. nostri {invicti)^ | cor.^
leg. lll Aug. p. V.: | L. Clodius Secundus opt., | C. lulius Felix, (sequun-
iur alia nomina XXXIF). Scamnari n." dabunt col. qui fac. fuer.* | S® DCCL.
Si qui de col. tram. pro., cum pr. s., acc. viat. pro.^ m.® X' CC, eq.^ a. R.^** D.
j Item vetranis anularium" nom. X:® D. | Item si qui ex coll. amplio. grad.
prof.", accip." X^ D. | Item si qui obitum naturae red.", acc." her. ips.
sive proc." X* D. [ Item quod abom.*® si q. locu. sun. (sic) amis.", accipiet
X CCL. I EISTM'* qui arc. solut.'^ sunt et si quis de tironib. ab hac die
satis I arcae fec, accipiet quitquit debet.*" Lex fact. XI kal. Sep. .' .' .' i .'

II et Geta II ^' cos. *Ceninis, Antoninus, Filinus, Marcus.^

Lambaesi, nunc Parisiis (FIII 2SS7 vidit ff^ilmanns). — 1) Tertia n tertia-
que g pertinentes ad Getam, erasae. — 2) Quae uncis inclusa sunt, ieguntur in
Utura, sciiicit intrusa in locum nominum Getae et Plautillae erasorum. — 3) Comi'
eines, non cornicularios intelligendos esse, coUegit Renier inde, quod in alio quo-
dam titulo Lambaesitano (FIII 2S64) duorum ex his hominibus nomina recensentur,
adscripta eadem nota cor. post tubicines nonnullos, ante bucinatores. (Intellegendos
esse corporatos, nuper in mentem venit Mommseno). — 4) Scamnari nomine. Scam-
narium reperitur etiam in simili titulo Lambaesitano infra N. 2438; apparet significari
summam quae pro introitu, pro sedendo in scamnis collegii comicinum, solvi
debebat. — 5) Collegae qui facti fuerint. — 6) Denarios. — 7) Si qui de collegis
tramare proficiscelur , cum promotus sit, accipiet viaticum processus (non omnia
certa). — 8) Miles , 9) eques autem. — 10) Scribendum esse % putat Mo. — 11) Ex-
pectaveris anularii (de anulario cf. infra N. 2458). ■ — 12) Si qui ex coUegio ampliore
gradu proficiscetur. — 13) Accipiet. — 14) Reddiderit. — 15) Heres ipsius sive procura-
tor. — 16) Abominamur. — 17) Amiserit. — 18) Fortasse scr. item. — 19) Arca
soluti. — 20) Debetur. — 21) ^. 205. Plautiani nomen erasum, Getae, fratris Septimii
Severi , rasura temptatum errore. — 22) Nomina haec quo pertineant, ignoratur.

474 Caput IX.

2355 excubitorium ad tulel. | signor. e[t] imagiD. sacrar. | P. Turran.
Firminus vet. ex | cornic* leg. II Adi. Anto|niniane p. s.^ a solo res[f.], [
Sabino II e[t] Anullino c[os.]^

Aquinci (III 3326 seniel descripta). — 1) Feterantu ex comieine. — 2) Pecunia
sua. — 3) A. 216.

2356 . . . I C. lul. Mac[er] ] signifer, | L. Sep. Vitalis j tesserarius,
I L. Sep. lanuarius | c. armor.', | Max. et Aeliano cos.^ | v. s. 1. m.

Aquinci (AU-Ofen) rep., est PesUni (Eph. ep. 2, 695 vidii Mommsen). —

1) Custos armorum. — 2) A. 223.

2357 1 L. lulius Prim[Ms] | sig. leg. III A^m^.], | L. Fur-

nasi[d?its] | Asclepiades | arm. cus. leg. eiu[srf.], | heredes eiu[s] | fecerunt.

3358 d. m. s. ( C. Terentius | Secund. Opiter.* ( tesserarius | leg. III
Aug., [ vix. an. XLII, j L. Furnasidius j As[clepiades]^, \ armorum^ | h. e. f.^

Lambaesi (FIII 2912. 2983 vidit Wilmanns). — 1) (Domo) Opitergio. —

2) Asclepiades nornen erasum nescio qua de causa. — 3) Nota hic dici armorum,
qui N. 23S7 dicitur armorum custos. — 4) Heres eius feeit.

2359 d. m. I T. FL T. f. Pol. Se|cundus cast.', ( miL leg. XV
ApoL, ( cust.^ y Anni Cassi, ( stip. XXII, T. Fl. Ingenus ( signif. h. f. c.

Carnunti rep. a. 1878 (Eph. epigr. 4, S33 Hirschfeld vidit eclypum). —
1) Castris (de tribu Pollia cf. N. 2304 not. 5). — 2) Fidetur significari custos
armorum.

2360 d. (aquila) m. [ Aur. Dizza c. a.' ( leg. II Part. 7 lUI p. (
post[er.]^ y[ix.] ann. [ XXXVI [di]es . . II, mi[l.] \ ann. [X]IIII, [Aurel.]

I Muc [mil.] \ leg. s. s. 7 ( et AureL Pyrr[ws] [ heredes

frat. I posuerunt.

fFormatiae rep. (Hettner JVestdeutsche Zeitschr. f. Gesch. u. Kunst 2, 1883
p. 432). — 1) Custos armorum legionis secundae Parthicae. Legio secunda Par-
thica, castra habens prope Romam in monte Albano (Henzen ann. inst. arch. 1867
p. 93, C. XIF p. 217), quemadmodum Caracallam comitata est in Syriam (Dio 78, 34
cf. Henzen l. c), ita cum Severo Alexandro potuit proficisci ad Rhenum. — 2) Cen-
turid quarli pili (vel: principis) posterioris.

2361 . . . . j sexto pilo prior[e* leg. II Particae^ | stipendiorum XI,
[ armigustori (sic).

Gradi, nunc Aquileiae (C. I. L. suppl. ItaL 190 vidit Pais; Gregorutti archeo-
grafo triestino 1887 p. 1SS). — 1) Meruit in centuria sexti pili prioris. — 2) Legio
secunda Parthica circa Aquileiam morata est a. 238, cum Maximinus eam urbem
obsideret ; milites enim, qui uxores et liberos reliquerant prope Romam ad montem
Albanum, a quibtts consilium interficiendi Maximini captum esse scribit Herodianus
8, S, 8 (inde vit. Maximin. 23, 6), nulli alii su7it quam milites eius legionis. Eo
tempore igitur potest hic miles prope Aquileiam defunctus et sepulerum nactus csse.

2362 G. [ lul. Mar|inus Ara* | armatura^' ( leg. XIIII G. ( M. v., an.
XXX, ( stip. XII, h. [s.] e. I T. F. Arbiter | f. c.

Tituli militares. 475

Moguntiaci (Brambach 4-178 semel descripta saec. XFIII). — 1) Colonia
Claudia Ara Agrippinensis. — 2) De vocabulo armatura cf. Eph. ep. 4 p. 440.
Munus aliquod in militia significari certum videtur.

2363 Marti et Minerv. | Aug., coll. | armatura.^ | leg. II Adi. | p. f. j

Antoninia nae.

Aquinci {Alt-Ofen) rep., deinde Grani (Eph. ep. 2, 687 vidit Mommsen). —
1) Collegium armaturarum.

3364 (1. m. I L. Gratii L. f. Clau. | Verini Cemene|li^ miL frum. leg. II
Aug., vix. ann. | XXXI militavit | an. XII, fecit hejres Q. Aemiiius | Marinus
sinjgular. leg. ei|usd.^

Romae (FI 5559 vidit Henzen). — 1) Cemenelum caput Alpium marilimarum,
hodie Cimiez. — 2) Singularis legionis praeter hunc unus tantum innotuit FI 5614
(Cauer eph. ep. 4 p. 405).

2365 d. m. I M. Ulpio Ner. | Quinto Glevi' ] miL fr. leg. VI V.^ |
Calidius | Quietus coUega j fratri observato | piissimo b. m. f. c.

Romae (P^I 5546 vidit de Rossi). — 1) Intellegitur Glevum (Gloucester) , cf.
C. FII p. S9, colonia facta a Aerva, ut ex hoc titulo intellegitur. — 2) Militi
frumentario legionis sextae Fictricis.

2366 d. m. I T. Fiavi Fruendi ] fr. leg. VIII Aug.S | M. Sabionius
I Cinna et j L. Flavius Tertius | et C. Mellonius | Severus fr. leg. XXII
I Pr.» h. f. c.

Romae, postea Parisiis (VI 55S4 vidit Mommsen). — 1) Octava Augusta et
vicesima secunda Primigenia, ambae legiones Germaniae superioris; cf. J\. 2568 not.

2367 d. m. I M. Taricius^ Atto fr. | leg. I Adiutrices r«c)', Gar|tinio
Grato fr. | leg. X Gem. coUe.^ | b. m. f.

Romae ad viam Appiam (VI 5552 vidit Henzen). — 1) TARICIVS lapis. —
2) Prima Adiutrix et decima Gemina ambae legiones Pa7inoniae superioris; cf,
N. 2568 not. — 3) Collegae.

2368 d. m. I Cornelio Florin. | frumentario leg. X GeminaeS | Elpi-
nius Festianus | frumentarius leg. I Adiutricis' | ag^ns curam carceris, |
in memoriae causam | contubernah carissimo.

Ephesi (III 455 servavit Cyriacus). -- 1) Et decima Gemina et prima Adiu-
trix legiones tendebant in Pannonia superiore. De titulis frumentariorum positis
a frumentariis aliarum legionum eiusdem provinciae cf. Ritterling de legione
decima Gemina p. S2 not. 5.

2369 d. m.* Fulv[to C]apratiIno ex p[rowt]ncia | Baetic[a //]aHcen|si,
probato in leg. | VI Ferra[f.], tra[ns]|lato frura. | in leg. VII G. p. f., |
facto [h. f.y cos., I miUtavit ann. | XXI, vixit ann. | XXXX, Ful. Corne|-
lianus lib. pat. | be. me. fec.

Tarracone (II 41S4 aliquoties descripta saec. XVI). — 1) Inter d. et m. prae-
nomen Cn. interponit unum ex apographis, fortasse reete. — 2) RE (pro BFj tradi-

4:76 Caput IX.

tur. — Similis fuit titulus Coloniae Agrippinae rep., suppletus a Momviseno Korre-
spondenzbl. der westd. Zeitschr. 2 p. 63.

2370 T. V[a]rronius | Maro frumen[fjarius | leg. III QuirenariceS \
qui cucurrit TRVM^ ] ann. XL, et c. frum.^ fac|tus mod. 0.* Firminus |

libertUS eius posuit. | LoCUS COncesSUS (reliqua non scripla).

Salonis (III 2063 cf. III S. SS81 vidit Hirschfeld). — l) Intellege: Cyrenaicae.
— 2) Scr. frum. — 3) Centurio frumentariorum. — 4) Factus modo centurio, sc.
decessit (Hirschf).

2371 I. 0. m. I pro salute impp. | L. Septimi Severi | et M. Aur.
Antonini | Augg. j i .' .' .' .' .' .' .' .' .' .'* | et lul. Aug. matr. cas., | sub cura
Fl. Muciani | 7 fr., M. Firmidius Specta|tus fr. leg. II Ital. p. f., | optio
consacravit | item dedicavit, | III idus Apr. Severo et Victor. | cos.*

Lunae (Carrara) (XI 1322 ad exemplum accuratum Accursii). — 1 ) Erasum
Getae nomen. — 2) 14 Apr. (die natali Severi, ut monuit 0. Hirschfeld) a. 200.

2372 d. m. I Val. Paterni | specul. exercit. | Britann.', | cura agenti-
bus I Semp. Pudente | mil. frum.* | et Cutio Euplu j ministro spec^ | b. m.
fecerunt. | In fr. p. VII, in ag. p. V.

Romae, nunc Oxonii (FI 33S8 vidit Huebner). — l) Speculatoris exercitus
Briltanici (miles fuit sine dubio unius ex legionibus Britannicis, fortasse vicesimae
Valeriae ; legionem non enuntiari non miru7n, cum speculatores militaverint in
praetorio legati, cf, Domaszewski mus. Rhen. 43 p. 209 not. 5). — 2) Frumentarius
fuit legionis vicesimae Faleriae victricis in Britannia castra habentis; cf. C. Vi
53S7. 33S9. — 3) Ministro speculatorum (de hoc munere praeterea nihil compertum).

2373 Q- Annio | Apro | speculat6ri | leg. VII Gem. fel., in|intestato^
defunct., | coUegae eius | d. s. f. : | T. Flavius Reburrus, | L. Valer. Festus,
I L. Valer. Maternus, | L. Sempr. Maternus, | L. Annius Vitalis, [ M. Mem-
mius Celer., | P. CorneL Gratianus.

Tarraco7ie (II 4143 vidit Huebner). — 1) in litterae errore bis positae.

2374 Hercujli Aug. | spec. ( P. s.»

Car?iunti (Petronell) rep., est Findobonae (III 4402 vidit Mommsen). —
1) Speculatores Pannoniae superioris.

2375 scola speculatorum | legionum I et II Adiutricium | piarum
fidelium Severianar.* | refecta per eosdem, quorum | nomina infra scripta
sunt, dedijcante Fl. Aeliano leg. Aug. pr. pr. , kal. | Octob. Modesto et
Probo COS.^ — (Sequuntur 7iomina viginti, speculatorum si7ie dubio^; deinde)
curanle Aur. Pertinace frumentario.

Aqui7ici (Budae vete7'e) (III 3S24 saec. XFjXFI quatter descripta). —
1) Apparet ex hac inscriptione legio7ies duas Adiutrices a. 228 non fuisse diver-
sarum provinciarum , ut saeculo p. C/ir. altero* atque etiam a. 212 (cf. N. 2382
not. 2), sed ambas eius provi7iciae cuius caput fuit Aquincum, Pannoniae in-
ferioris. Etiam Dio S8, 24 legionem prima^n Adiutricem Pannoniae inferiori ad-

Tituli militares. 477

scribit. Cf. supra N. 2207 not. 4; Ritterling de legione X Gemina p. 35; Doma-
szewski mus. Rhen. 4S p. 203 seq. — 2) A. 228. — 3) Speculatores denos in singuHs
legionibus fuisse etiam N. 2382 ostendit.

2376 Genio ] scholae suae, | P. Aurel. Felix | speculator | leg. III
Aug. I dorao Thamug., I donum dedit.

Lambaesi (FIll 2603 vidit fFilmanns).

2377 I. o. m. . . . upp.* I d. d,'' et Gen[/o] | stationis, | pro s. d. n.
imp. I Severi Ale[xandri^ Aug., | Valerianus | specul. leg. IIII | [Fjl. S. A.*
V. s. 1. m., Aug.' I Severo Alexand. Aug. | [II] et Aufid. Marcello | [// cos.].'

Batus Albaniae, ibi prope ubi fuit Ulpiana Moesiae superioris (111 S. 8173
HirschfeJd vidit ectypiim). — 1) Videtur latere cognovien lovis optimi maximi. —
2) Dis deabus. — 3) Severi Alexandri vocabula rasura temptata. — 4) Speculator
legionis quartae Flaviae Severianae Alexandrianae. — 5) Dele Au?. — 6) A. 226.

2378 (speculator repraesentatus in raeda vehens) d. m. | L. Blassius

Nigellio I specul. leg. VII Cl., vixit i ann. XXXV

Fiminacii (Kostolatz) rep. (111 1630 p. 1021 cf. arch. ep. Mitth. aus Oestr. 13
p. 50). — Fehicula speculatoi-um memorat Suet. Gai. 44.

2379 d. m. I Tib. 01. lanuario | spec. leg. XIIII G., comm. cos. prov.
1 Delm.', stip. XIIF, | Aebutia laouaria | fll. piissimo et | Visellia lulia
majrito,

Salonis rep, (III 201S descr. Gliuhich). — 1) Speculatori legionis decimae
quartae Geminae, commentariensi con.tularis provinciae Delmaliae; cf. Domaszewski
mus. Rhen. 43 p. 211. — 2) XIII C traditur.

2380 lulius Ingenus obit in Gallia morte.
Coniunx patriae gremio mandat Virula corpus.
Germaniae meruit specula[f]or et cornicul[ar]ius
legionis; initium vitis' vitae fuit flnis.

Kissera prov. Byzncenae (VIII S. 12128 melius quam VIII 702). — 1) Signi-
ficatur gradus centurionis, quo illepost speeulatoris et comicularii munera pervenerat.

2381 qui imagines sa|cras aureas fecerunt:
corniculari: | L. Considius Paulus Rusic' |

C. Calventius lanuar. cas.* |
comment.: | Aufldius Rufus Lamb. |

L. Orbius Felix trib. leg.^ |
speculatores*: | L. Publicius Florentin. Lamb. |
C. Caecilius Felix Bisica |
C. lulius Dexter Theves. |
Fadius Dubilatus Hadr. |
beneficiari cos. . | (nomina triginta, in his ^) Q. lulius Catulus
Lamb. q.*, ] (30) C.Iulius Verus* Ammeder.

478 Caput IX.

quaestionari : | (nomina quinque)

WBr sexm.': | (nomina quinque)

harusp. : (nomen unum)

(In latere) cura agente I C. Memmio Vic|tore Y leg. III Aug.
Lambaesi (FJIl 2386 vidit fFilmanns). — 1) Rusicade Numidiae (cf. C. FIII
p. 684). Nota paene omnium militum patriam esse Africam. — 2) Castris. —
3) leg. vocabulum videtur trakendum ad versum superiorem, ut aller commen-
tariensis fuerit legati, alter tribuni (Mommsen ap. Henzen syll. 6792 "). — 4) Causa,
cur quattuor tantum speculatores hic habeamus, non decem (cf. N. 2575. 2382),
Domaszewskio (mus. Rhen. 43 p. 210 not. 2) videtur esse, quod reliqui missi erant
in officium proconsulis. — 5) Intellege: quaestor, ut sit is qui arcae ad imagines
faciendas institutae praefuerit (Wilmanns). — 6) Idem beneficiarius consularis
redit infra N. 2H9. — 7) Beneficiarii (Iribuni) semenstris.

2382 imp. Caes. | M. Aur. Antonino ] Pio Felici August. [ Part.
niax., Britt. max., | pontif. max., trib. pot. | XVI \ imp. II, cos. III, desig.
I IIIIS p. p., procos., corniculari commenlariens. | speculatores | legionum
III I Antoninianar. | P. s.^ devotissimi | numini eius. | Cornic: (nomitia tria),-
COmm. : (nomina tria); specul. : (nomina triginta). ^

Carnunti (Petronell) rep., est Findobonae (III 4432 descr. Mommsen). —
1) Consul quartum fuit a. 24S , ut titulus posilus sit a. 212; pro trib. pot. XVI
expectaveris trib. pot. XV. — 2) Legiones tres Pamioniae sttperioris sunt decima
Gemina (Findobonae), quarta decima Gemina (Carnunti) , prima Adiutrix (Bri-
getione). — 3) In singulis legionibus fuisse corntcularios singulos, commentarienses
singulos, speculatores denos ex hoc titulo videtur colligi posse,

2383 d. m. I lulio Fl|avino colm. 1. VII G. f., | quaestion|ario\
am|ico carissijmo, Here[nius Rog|atus.

Tarracone (II 4136 saec. XFI aliquoties descripta). — 1) Commentariensi
legionis septimae Geminae felicis, quaestionario.

2384 d. m. I L. Gargilio Rufo | com. ab actis j civilib. , homini |
optimo et honesltissimo.

Tarraeone ut videtur rep., nunc in Anglia (II 4179 vidit Huebner).

2385 d. m. I C. Octavius Cae|cilianus mil. exacjtus leg. III Aug.,
vixit an|nis XXVII, hic situs est.

Lambaesi (FIII 2936 vidit fFilmanns).

2386 d. m. I T. Fl. Primano patri, et | Traian. Clementinae | matri,
et I T. Fl. Clementi fratri | mil. leg. III Italic. | exacto cos.S | qui vixit
annis XXIIII, | T. Fl. Martialis sibi | et parentibus suis | vivos fecit.

Oberkausen prope Augsburg rep. (JII 3812 vidit Mommsen). — 1) Exacto
consularis.

2387 d. m. I C. Florio | C. fll. Hono|rato mil. | leg. IH Aug., |
exacto I at praet.\ | vix. ann. | XXII, | Florius | Mauricus | filio | dulcis-
si[mo fecit.

Tituli militares. 479

Verecundae prope Lambaesim (FIII 4240 vidit fVilmanns). — 1) Exactu*
ad praetorium diverstis non videtur esse ab exacto consularis vel legati legionis.
Similiter in titulo Aquincensi III 3634 militis legionis secundae Adiutricis fuisse
videtur exaclus ad praetorium, non, ut traditur praaticom (IVilm.).

2388 d. m. I et memoriae L. Antisli | Belliciani vet. leg. 1 Adiujt.,
et luliae Proculae eius, | Luci Antisti Bellicus | mil. leg. II Adiut. b. f.
cos.', et ] Bellicianus mil. leg. s, s.* esactus off. presijdis^, parentibus
karissimis f. c. c.

Brigetione (Szdny) rep. a. 1865 (III 4511). — 1) Beneficiarius consularis.

— 2) Miles legionis supra scriptae. — 3) Exactus officii praesidis, scilicet legati Pan-
noniae superioris.

2389 \d. m.] I et memoriae aet[er]|nae Celerini Fide[/is] | civis Batavi,
mil. \\eg.\ | XXX ^ exacti proc. p. L.^ [5] ui vixit ann. XXXX, m[o]jriens
reliquit super[sft]|tes liberos tres, Cel[«]|rinius Augend[Ms [ e.] vir, a mill.%
fratri [/3tji]ssimo et Matur[tnt][a Pia coniugi ca|rissimo facienjdum curarunt j
[e]t I sub ascia dedicav[e]|runt.

Lugduni (Allmer et Dissard musee de Lyon I p. 224). — 1) Significatur
legio tricesima Llpia victrix, Feteribus in Germania inferiore castra habens. —
2) Procuratoris provinciae Lugdunensis. — 3) Egregius vir, a militiis (cf. N. 11S4
not. 2).

2390 Minervae | Aug. | officium | corniculiariorum | v. s. 1. m.
Aquinci (Alt-Ofen) rep. (Frohlich arch. ep. Mitth. aus Oestr. 14, 1891 p. 66).

2391 L. Cassio Pudenti quond. | mil. leg. [// A]d., adiutori ofQci |
corniculariorum cos.*, | stip. XIII, qui vixit ann. XXXII, | L. Cassius Regu-
lianus vet. | leg. II Ad. ex b. f. cos.\ pater infejlicisimus (sic) filio piissimo f. c.

Prope Ofen (Aquincum) rep. (III 3345 vidit MomTnsen). — 1) Consularis.

2392 pro sal. Augg. [ Mart. conser. | P. Ael. Rufinus | coadiutor* |
off. rat.* vovit, | co[r]nic. prae^/".]' | kastr. leg. XIII G.* | v. 1. p.

Carlsburgi (Apuli) rep. (II1 1099 semel descripta, ab auctore accurato Ariosto).

— l) Iniiium vocabuli male suppletum esse suspicatur Mo. — 2) Officii ralionum
(significatur officium legati Daciae). — 3) conDic. prae. traditur. — 4) Legio iertia
decima Gemina Apuli tendens.

2393 P. Tarruteinio Slel. Pro|cuIo Taurinis, | evocalo leg.' II Adi. |
stip. XVI, I an. LXVII, h. s. e. | C. Cornelius | Felix cornijcular. praef. |
leg. eiusdem, | h. ex t. f. c, et im|munes et discent.

Alt-Ofen, nunc PesUni (IIJ 556S vidit Mommten). — 1) Fide N. 2452 not. 5.

2394 C. Octavio C. f. Cla. | Valenti mil. leg. XXII * y | Critti Firmi,
corniculario | Castrici Proculi praef. castror.

Alexandriae Aegypti rep. (III S. 6608 Mommsen vidit ectypum). — 1) Significa-
tur legio vicesima secunda Deiotariana.

2395 m. d.' I M. lul. Proculo | vet leg. 1 Ad., mil. an. | XXVI,
corni. trib.^" an. | XVI, vixit an. LXXX, lul. | [PJrimio [i]ug. m. Bri[^.' |

480 Caput IX.

et] lul. Eutyches | [Zj]be[rfj] et heredes, | [et] Gellia Quintil[/]a | [co]niux
bene meret, | f. cur.

Prope Brigetionem rep. (lU 4522 semel descripta). — 1) Scr. d. m. — 2) Cor-
niculario tribuni. — 3) Augustalis municipii Brigetionis.

2396 d. m. s. | Q. Laelius | Faustus cor|nicul. laticl.S | st.^ XXIII,
V. a. XLI, I Antonia Silva|na coniugi karis.

Lambaesi (FIII 2950, vidit Wilmanns). — 1) Comicularius (tribuni) laticlavii.
— 2) Stipendiorum.

2397 imp. Caes. L. Septimio Severo Pio Pertinaci Aug. | Arab.
Adiab. Parth. maximo, et M. Aurelio Antonino | Aug. Augusti n. filio, (Part.
Brit. Ger. maximo)* | Augusti 77. Antonini (Fel.)* filio domini iT. Severi,
et I luliae Aug. matri Aug. (n.)^ et caslrorum, | dedic. Q. Anicio Fausto
leg. Auggg.^ pr. pr. cos. desig.% | cornicularius et b. f. trib. laticlavi mil.
leg. III Aug. p. v." I ex arca sua fecerunt, quorum nomina subiecta sunt:

I M. Annius HonoratUS COr., (sequuntur nomina hominum XII).

Lambaesi (FIII 23S1 vidit Wilmayins). — 1) Verba uncisQ inclusa substituta sunt
in locum nominis Getae erasi. — 2) Pro Fel. primum in lapide fuisse putandum
est fratri, pro Aug. n. Augg. — 3) Tertia g erasa, sed legitur (de Auggg. adhibito
de duobus Augu^tis et Caesare cf. supra N. 41S2 not. 5). — 4) A. 198 (cf. N. 2458
not. 5). — 5) Comictflnrius et beneficiarii tribuni laticlavii, milites legionis tertiae
Augustae piae vindicis (pia vindex appellatur legio tertia Augusta inde ab
a. m, cf C. VIII S. 17726).

2398 imp. Caes. L. Sept. Sever. Pii' Pert. Aug., et imp. Caes. |
M. Aurel. Ant. Pii Felic. Aug., Parth. max. , Britann. [ max.^ p. p., et
luliae Aug. matr. Aug. n. et senat. et pajtriae et castr. , Minerv. Aug.
sacr., Dasimius | Firmin. corn. leg.^ et Aur. Victorin. actar.* | cum imm.
libr. et exactis vot. m. f.

Albani (XIV 22SS vidit de Rossi). — 1) Genetivus videtur indJcare, inilio
periisse pro salute vel simile quid. — 2) Verba Parth. max. Britann. max. sub-
stituta esse crediderim in locum nominis Getae erasi; item pro Aug. n. in lapide
fuisse crediderim Augg. — 3) Cornicularius legionis (scilicet legionis secundae Par-
thicae, in agro Albano castra habentis). — 4) Actarius.

2399 Gradivo | patri, Genio | stat. Vaza|ivi et diis | conservatoribus,
1 M. Baebius | Speratus | cor. prae.' | (leg. III)* Aug. | p. v.^ vot. s. 1. | a.

In Numidia rep. loco dicto Ain-Zui, ubi fuit statio Vazaivi (Eph. S, 66S.
7, 729 vidi). — 1) Cornicularius praefecti, — 2) Quae uncis inclusi, in litura
reslituta .nmt (cf. N. 2296 not. 5). — 3) p. v. litterae insertae, cum legio piae
vindicis agnomen abstulisset (a. i9i, cf. N. 2597 not. S), postmodum erasae, cum
legio dissolvereiur ; restituere eas oblitus est qui leg. III vocabulum restituit.

2400 deo Marti [^m^.] | Genioque sanjcto scolae bf.* | Paconius
Casltus bf. cons.* [ leg. III Aug. cum [ suis exacta sta.' [ v. s.

In Numidia rep. ibi ubi N. 2599 (Eph. ep. 7, 726 vidi). — 1) Beneficia-
riorum. — 2) Beneficiarius consularis. — 3) Statione.

Tituli militares. 481

^Ol in h, d. d. | (imago Genii) Geoio bf. cos. G. s.' et loci, Concord.
var. I stat.« C. lul. Adventus | bf. cos., im[p.] .' i i i / .' .' | i i .'^ Aug. III
el Burro cos.'' | v. s. 1. 1. m., | tem[p]l. rest.

In vico Nemetum Alta Ripa ad Rhenuin (Altripp), iam Spirae (Brambach 1791
cf. Huebner ex tcr. ep. 412; vidi ectypum). — 1) Genio beneficiariorum consularis
Germaniae superioris. — 2) Concordiae variarum stationum (Mo. Eph. ep. 4 p. 383,
110). — 3) Erasum nomen Commodi. — 4) J. 181.

2402 Mercurio ] L. Cominius | Pollio miles | leg. XIII Gem. j bene-
ficiarius | legati consularis, | aram et tectum | v. s. 1. m.

In vico agri Comensis Arcisate (V S4o1 bis descripta).

2403 M. Antonius Longus veteranus | leg. XII F.*, bene^/".] consu-
larium^ | Ba^ uxori karissimae m. c* [/".]

In Pisidia vel Isauria loco dicto Kavak (III S. 6800 descr. Sterrett). — 1) Fete-
ranus legionis duodecimae Fulminatae. — 2) benes. coHSular. ium traditur. —
3) Ba no7nen muliebre saepe in his partibus invenitur (Mo.). — 4) Memoriae causa.

2404 d. m. I Umidii Aviti milit. | leg. VII Gemin. felicis, | bene-
ficiari | lunii Omulli consular.\ | cura T. Vitrasii PoUion.^ | legati Aug.

Nemausi (XII 3168 aliquuties descripta saec. XFI. XFII). — 1) luniut
Homullus legatus consularis videtur fuisse Hispaniae Tarraconensis (II 341S), in
qua legio septima Geinina tendebat (cf. Waddington ad Borghesii opp. 8 p. 417 not. 6).
Miies hic potest defunctus esse in itinei'e. — 2) Cf. N. 111S.

2405 d. ascia m. I et memoricie ael[/g]rnie Constanti | [Ce^ladiani'
filii I dulcissimi, qui vix. | ann. V m. VI, et luliae | Celerinae coniug. in|-
comparabil., quae vix. | ann. XXIIII m. I, et cum | coniug. vix. sine ulla
1 animi laesion. ann. VII, | Secund. Constans^ mil. | leg. VIII Aug., b. f.
trib. sexm.^ | fil. et coniug. et sibi vius, | et Conslant. Celado ' fil. | p. c*
et sub ascia dedicajvit.

Lugduni rep. a. 1886 (Alimer et Dissard inscr. de Lyon I p. 31S). — 1) Nota
genlilicium Constantiorum Celadi et Celadiani ductum a cugnomine patris. Ita
formata gentilicia saepius reperiuntur in inscriptionibus Germaniarum. Cf. Mommsen
Korrespondenzbl. der Wesld. Zeitschr. 1892 p. 81. — 2) De tribuno semestri cf.
Marquardl Slaatsv. II* p. 368 nul. 2. — 3) Ponendum curavit.

2406 Aurel. Velerajnus benef. latijclavi leg. XIII Ge|min., aciae
desijderatus, qui vijxit annis XXVI | menses VII dies | XV, Aurel. Secujn-
dianus ima|ginifer leg. s. s.* conjsubrino benejmerenli memo[riam posuit.

Dertonae (Tortona) (V 7366 vidit Momtnsen). — 1) Legionis supra scriptae.

2407 d. m. | et memoriae aeternae | Titi Vetti Decimini vetejrani
leg. VIII immuni' | consularis, hominis | optimi et verecundissimi | et
probissimi, | Mercurialia Casata | coniugi karissimo, cum | quo vixit annis
XXIU dieb. | XXV, et Decimina filia | vivae ponendum cura|verunt et sub
ascia dejdicaverunt.

Lugduni (Boitsieu inser. de Lyon p. 524 ad apographa facta saec. XFI. XFII).
— 1) Ser. immaDis.

Dkssau, ln»cripUones Laiinae. 31

482 Caput IX.

S408 d. m. Claudio | lustiano y ordinar.* [ leg. 11 Adi., salarior. XII,
I qui vi[icj]t* annos XXXVIII, | Aurel. Severianus b. f. | offici praesid.
Pann. ] inferiori[s] leg. s. s.^ | secundus heres, | b. m. memoriam posuit.

Aquileiae rep. 1869 (F 83,78). — 1) Centurio ordinarivs est etiam infra
N. 2669. Notabile hunc non stipendia numerare, sed salaria, ut solent facere qui
militant loco honestiore (Mo.). — 2) vit lapis. — 3) Legione supra scripla.

2409 Aesculapio | et Hygiae | Aug., Aur. ( Artemidorus b. f. leg.
leg. II Ad. p. f. S.\ I agens c. c^ | v. s. 1. m. | Modesto | et Probo | cos.^

Prope Aquincum in oppido ff^aitzen, nunc Pestini (III 5412 vidit Mommsen).

1) Beneficiarius legati legionis secundae Adiutricis piae fidelis Severianae. —

2) Curam carceris (Mo. in indice p. 4138, cf. supra N. 2568). — 3) A. 228.

2410 I. 0. m. I lunoni Reginae | sacrum, M. Ulp. | Emeritus [e]t'
Tib. Cl. I Exuperatus b. | cos. leg. II Adi. age[ntes curam leg. et | colonia
Aq."^ V. 1. m. s. | Fausstino (i>ic) et RuQno cos.^

Ali-Ofen (Aquinci) rep. a. 4879 (Diner arch. ep. Mitth. aus Oestr. 7 , 4885
p. 94 ; III S. 40429 vidit Domaszewski). — 1) t lapis. — 2) ludice Mommseno duo
beneficiarii consularis, agentes curam legionis, et colonia Aquincum hunc titulum
dedicaverunt. — 3) A. 210.

2411 deae Eponae ma[fri?] . . pilius Restio m[i7. | /]eg. XXII Anto-
ni|[nt]anae P. p. f.', immu[[nj]s cos.^ curas al[^e]ns vico Salod., | XIII kal.
Septemb. [ d. n. Antonino | II et Sacerdo[fe] [ II cos.^ j v. s. 1. m.

Solothurn, ubi fuit vicus Helvetiorum Salodorum (Mommsen inscr. Helv. 218
vidit). — 1) Primigeniae piae fidelis. — 2) Immunis consularis. — 3) A. 219.

2412 deo Neplun. j C. Vitalinius | Victorinus | miles | leg. XXII - | a
curis^ I v. s. 1. m.

Prope Genavam in alveo Rhodani rep. a. 4884 (XII S878 Mommsen vidit
ectypum). — 1) Significatur legio vicetima secunda Primigenia Moguntiaci tendens.
Eius miles propter nescio quas causas Genavae votum solvere potuit. — 2) Munus
idem significari quod domicurii vocabulo designatur infra N. 2415, curam prae-
torii appellat biographus Claudii Gothici 44, 41, coniecit Mommsen.

2413 I . .* et leg. I III Aug. Gallie[nae, Aemililus

Florus [ domicurius'^ | eius patrono | [pr]aestantis! [siVno].

Lambaesi (FIII 2797 ad editionem Renieri). — 1) Omisi litteras nonnullas
dimidiatas, relictas fortasse, ut coniecit fFilmanns, ex [lej. Aug. provinc]iae [Numi-
dia]e. — 2) Si non eodem, at certe simili officio functus est apud legatum Panno-
niae Triccianus aequalis Dionis, cum in exercitu Pannonico militaret (Dio 78, 45 :
Tov Tgixxcavov ev xe rw nXrjQ^ei z(p IIawovix(5 iaT^arsvfi^vov xal B^vqojqov noTS
Tov ccQXOVTog avTTJq ysyovoTa).

2414 deae Dianae [ C. Lucilius | Messor mil. ( leg. XXII Pr.* f. (
cus. basil.% | Dextro et | Prisco cos.^

Moguntiaci rep., est Mannheim (Brambach 4454 cf. Huebner ex. tcr. ep. 612).
— 1) Sic Cp et r litterae ligatis) lapis , expectaveris P. p. (Primigeniae piae). —
2) Custos basilicae. — 3) A. 496.

TituU militares. 483

2415 I. o. m. Dol. I p. p.* Flavi Studijosi, Sabinius | Ingenuus el [
Aurelius Sed|atus sig. leg. | III Aug., agentes | cura. macelli, | v. I. a. s.,
cum a|zutoribus suis.

Lambaesi (Revue arch. 1891 t. 17 p. 238 edidit Cagnat). — 1) Non inlellegitur.

2416 Marti campestri sac. | pro sal. | imp. M. Aur. Commodi | Aug.
et equit. sing.*, | T. Aurel. Decimus | v leg. VII G. Fel., praep.' simul et
camp.^ Dedic. k. Mar. | Mamert. et Rufo cos.''

Tarracone (II 4085). — 1) De equiiibus et peditibus (N. 2418. 2419) singularibus
praesidum cf. Mommsen eph. epigr. 4 p. 404; Domaszewski arch. ep. Mitth. 10
p. 22. Multi vel adeo plerique eorum videntur fuisse ex alis cohortibusque auxiliariis
(N.2S24cet., 2S88 cet.); sed fuisse eos sub centurionibus legionariis cum tiluli doceant,
hos titulos hoc loco proponere placuit. — 2) Praepositus, 3) campidoctor. Nota, ut
hic campidoctor sacrum fecit Marti campestri, ita ab alio campidoctore (supra
N. 2088) Nemesi campestri, ab exercitatore equitum singularium Campestribus
(N. 2417) sacra facta esse. — 4) A. 182.

2417 Eponab. et | Campestrib. sacr. | M. Calventius | Viator r leg.
IIII F. f., I exerc. eq. sing.' | C. Avidi Nigrini^ j leg. Aug. pr. pr.^ | v. s. 1. m.

Sarmizegetusae in Dacia rep. (III S. 7904 vidil Domaszewski). — 1) Exer-
citator eqvitum singularium. — 2) C. Avidius Nigrinus occisus a. 117 (vit. Hadrian.
7, 1. 23, 10 cf. Mo. ad C. X6706) si non diversus est, titulus positus est sub Traiano.

— 3) ludice Domaszewskio (arch. ep. Mitlh. aus Oestr. 15 p. 145) legatus fuit eius
provinciae, ad cuius exercitum legio quarta Flavia felix pertinebat, Moesiae supe-
rioris; sed videndum an legatus fuerit Daciae; equites singulares exercitatvrem
habere potuerunt ex exercitu provinciae finitimae.

2418 pro salute [tjmp. n., | I. o. m. | ceterisque diis | et Genio loci, |
M. Verecundini|us Simplex 7 leg. ( XXX Ulp., curam | agens stratolrum
et peditum | singularium cos., | v. s. I. 1. | Macrino et Ce[/]so | cos.*

Coloniae rep. a. 1891 (Ihm Korrespondenzbl. der Westd. Zeitschr. 1891 p. 112).

— 1) A. 164.

2419 memo|riae | C. lul. Nepotis | domo Amme'dara, ped. sing.*, j
vix. ann. XVIII, | C. lul. Verus b. f. ( cos.'' frat. piissim.

Lambaesi (FIII 2911 descr. Renier). — 1) Pediti singulari. — 2) Idern recen-
setur inter beneficiarios consnlaris supra N. 2381,

2419* M. Aurel. Sa[tot]anus vet. leg. II It. p. f. | Severiane, e[x st]ra-
tore cos.S et Aurel. [ Martia coni., [t;t]vi fecerunt sibi et M. | Aur. Ursi[ct]no
fil., [mil.] praetoriano ch. IIII p., st. IIII, O'* an. XX.

In vico Sliriae Semriach, qui locus fuit provinciae Norici (III S449 vidit
fFilmanns). — 1) Contularis. — 2) Obito.

2420 d. m. M. Ulp. Silvino | stra. pr. pr. cc. vv.* | ex leg. II P. p.
f. f. a.*, Vajlerius lulianus ( her. b. m. f.

31»

484 Caput IX.

Romae (FI 5408 aliquolies descripta saec. XVI). — 1) Stratori praefectorum
praetorio clarissimorum virorvm (horum stralorem ex legione sumptum esse inde
non mirum, cum legio illa prope urbem castra habuerit, cf. N. 2360 not. 1. 2427.
2455). — . 2) Ex legione secunda Parlhica pia felice fideli aeterna.

2421 Genio y | Nigidi | Censorini, | Ael. Verin. ( architec, | Geminius
I Primus c. a,', | ex voto suscep. posuer.

Moguntiaci rep. anno 1877 (Becker ann. Rhen. 55J54 p. i4S). — 1) Custot
armorum.

2422 d. m. s. I LoUius Vic|tor librator | leg. III Aug., | stipendior. j
XI, ann. XXXIII, | mat. f. f. car.'

Lambaeti (FIJl 2954 mdit Wilmanns). — 1) Maler fecit filio carissimo (Wi.).

2422*^ d. m. I L. lulius Priscus | miles leg. I Adiut[r.], | mesor
agrari[Ms].

Prope Romam ad viam Labicanam, sex mil. pass. ab urbe (FI 5606 vidit
de Rossi).

2423 L. Titius I L, f. Vot. j veteranus | leg. VIII Aug,, | stipendiorum
|XXV, mensor | frumenti, v. f.' sibi et | Titiae Fuscae 1. | concubinae, | *
Vitali f,, I * Ingenuae f., | ^ Veneriae | delicatae | et lib. lib. q.
suis I et eorum natis | nascentibus. | Q. Titius L. f. Vot. | veteranu[s]
I leg, VIII Au[^.], I imaginife[r] , | stipendioru[m] | XXV, t. f. i. sibi [et] \
Paciliae T. 1. Severae | coniugi et ( Q. Titio Q. f. Severo f., j '-^ V^enustae,
1 et lib. lib. q. suis ( et eorum natis [ nascentibus. (| L. m.^ in fr. p. XVI,
in agr. p. XXXII.^

y4quileiae, duo tituli iuxta in eodem lapide positi (V 956p vidit Mommsen).

— 1) Fivus fecit. — 2) Fidentur spatia vacva destinata fuisse nomiriibus gen-
iiliciis Fitalis, Ingenuae, Veneriae, Venustae. — 3) Locus monumenii. — 4) Haec in
fine infra titulos Titiorum scripta sunt.

2424 d. m. 1 C. luL Sabini mil. leg. XIII G.', Ii|brarius a rationibus,
vix. an. XXX, ( C. lul. Valens Ilvir i. d.^ et Cominia ( Florentina parentes
infelicissimi.

Ex Transsilvania advecta Budam (III 1477. III S. 7979 descripta saec. XV).

— 1) Legio tertia decima Gemina Apuli in Dacia tendebat certe inde a tempori-
bus Antonini Pii (C. III p. 182). — 2) Duovir iure dicundo.

2425 L, Tonneius Martialis ( cerar. leg.* se vivo sibi suisq. ( fecit,
2436 d, m, s, ( L, Tonneio Marjtiali vet., vixit ( annis LXXXXIII, [

Tonneii Martia|Iis lib. leg.^ III Aug. ( filius et Mar(tialis nepos [ fecerunt.
Lambaesi (VIII 2986. 2985 vidit fVilmanns). — 1) Cerarius legionis, 2) libra-
rius legionis; idem niunus videtur significari. Cerarii legionum praeterea non
commemorantitr. Henzenns confert, inter scribas coloniae Ostiensis alios dictos esse
librarios, alios cerarios.

Titnli militareB. 485

S427 Sept. LiciD[ia]oo | fil. cari[ss]imo, | qui vix. ann. III ( m. IIII
d. XXIIII, I Sept. Licinius j imm. libr.* leg. ( II Par., pater.
In agro Albano (XIF 2289 vidi). — 1) Imnmnis libraritu.

2428 d. m. s. I P. Aelio P. f. [ Crescentiano | notario legali*, [ in
officio* Iuvena(lis praef. praetori^ [ defuncto, vixit [ annis viginti duo j et
militavit an. IIII, ( Aelia Processa [ mater filio [ innocenti.

Lambaesi (VIII 27oS descr. Renier). — 1) Legatus videtvr intellegi legionis
iertiae Augustae et provinciae Numidiae. — 2) Intellege non officialem, sed missum
in offieium (Mo.). — 3) Flavius luvenalis^ praefectus praetorio Severi (vii. Sev. 6,
vit. Get. 2).

2429 lulius Vita(lis fabriciesjis ^ leg. XX V. v.*, [ stipendior[um IX
anor. XXjIX, natione Bejlga, ex colegio [ fabrice.^ elatu[s, h. s. e.

Aquis Sulis (Bath) Britanniae, Utteris bonis saeculi fortasse secundi (FII 49
vidit Huebner). — 1) Fabriciensis legionis et coilegium fabricae (vel: fabricensium) ad
armorum fabricam referenda sunt (Hue.). Cf. Mommsen ad titulum Albintimiliensem
ap. Pais 985; in quo ipso titulo tamen nulla fabriciensium mentio fieri videtur
(cf. ind.). — 2) Legionis vicesimae Faleriae victricis.

2430 d. m. ( Fl. Amabil. poUionV leg. [ IIP, v. an. XL, Fl. Amando
fi., [ V. an. IIII, et Fl. Constanti vivo, Fl. Maternina [ coniux f. c. [ 0.
s. t. t. 1.^

Castris Reginis (Regensburg) rep. , iam Monachii (III S949 vidit Mommsen).
— 1) Inter immunes recensentur a Tarrutenio Patemo libro primo militarium
(Dig. oO, 6, 7 [6]), iuxta stratores et custodes armorum aUosque , etiam polliones.
Quo pertineant, ignoratur. — 2) Significatur legio tertia ItaUca, Regensburgi
castra habens. — 3) Id est: Opto sit tibi terra levis (Mo.).

2431 I. 0. m. [ lunoni regiine sacnim ( Sep. lulianus ( miles pe-
quar|ius' leg. II Ad. p. f. j et Elius H[i]lar|us pro salute sua | et suorum
[ V. s. 1. m. I Pio et Proc|lo cos.*

Alt-Ofen rep. a. 1889 (III S. 1042S vidit Domaszewski ,- FroehUch arch. ep.
Mitth. 14 p. 6i). — 1) Pecuarii legionum reperiuntur etiam in tituUs Africanis
(infra N. 2438; C. FIII p. 4080) et in Germanico Brambach 577, qui videtur esse
anUquior anno p. Chr. 43. — 2) A. 258.

2432 d. m. [ C. Papirio Aelian|o medico ordiDa|rio' leg. III Aug.,
vix. I annis LXXXV m. VII j d. XV, Papiria Vilal(is coniugi dignissimo.

Lamhaesi (Eph. ep, 7, 406 vidi). — 1) AHus medicus ordinarius legionis
est C. III 4279, medicus ordinarius cohorti* VII 690, numeri incerti III 5959.

2433 I GypsaDi[ae Ze]pidae coniugi [ incomparabili , |

quae vixit anuis [ XIX m. IIII dies XIIII, ( P. Septimius Proculus ( dupUc*
leg. II Part. Seve[rianae maritus b. m. f.

In agro Albano (XI F 2290 deseripsi). — 1) Duplicarius.

486 Caput IX.

2434 d. i. m.* I Aurelius | lovinus | veter. leg. | XIII Gem., | mil.
torquatus ] et duplarius^ | *eraesis sup.^, | Aurel. Urse ] coiugi | karissime.

Laibach (Emonae) (III 3844 vidit Mommsen), — 1) Fortasse: dis inferis
manibus (Mo.). — 2) Cf. Fegetitis S, 7. Duplarius voeabulum et quae sequuntur
aliam manum prae se ferre visa sunt Mommseno. — 3) Emesis potius quam et
mesis lapis (Mo.); intellegendum esse: e Moesia superiore, priorum editorwn aliquis
coniecit.

2435 I. o. m. I et lunoni | reginae | T. Albanius | Primanus sig. |
leg. XXII Pr. p. f. I optio nava|liorum*, pro | se et suis | v. s. 1. 1. m. |
Materno et | Bradua cos.'

Moguntiaci (Brambach 4501 semel descripta saec. XFIII), — 1) AUtis signifer
eimdem legionis, idem optio navaliorum, est Brambach 1302 (praeterea hoc munus
nondum repertum est). — 2) A. 185.

2436 . . . . re . . ul . . . . I SoUius | Gallicanu[s] I mil. leg. I
A[dt.]' I Y Val. Fron [fonjs], | optio cust[odmrMm]*, | d. d.

Moguntiaci (Keller Korrespondenzbl. der Westd. Zeitschr. 4 p. 7). — 1) Cf.
N. 2277. 2286. Tiiulus est Traiano non recentior, — 2) Supplevit Mommsen (Korr.-
Bl. l. c. p. 29).

2437 domui ] divinae | Augg[</.]' | L. Gaecilijus Urbanus opt. | val.,
cur. o]peri arm." | posuit.

Lambaesi, nunc Parisiit (FIII 2S65 vidit ff^ilmanns). — 1) Tertia g erasa,
pertinens scilicet ad Getam. — 2) Optio valetudinarii, curator operi armamentarii.
(Optio valetudinarii recensetur inter immunes a Tarruteno Paterno libro primo
militarium, Dig. SO, 6, 7 [6]; optio valetudinarii in cohorte urbana est supra N. 2117 ;
alios receusuit Cauer eph. ep. 4 p. 449).

impp. Caess. L. Septimio [Severo Pio Pertinaci Aug., et M.]
Aurelio Antonino P[jo Aug., et L. Septimio Getae Caes.],
et luliae Aug. matri Aug[^.]^ et [castrorum, dedicante Q. Anicio]
Fausto'^ cos. ampl.', ex largi[ssjmts stipendiis, quae in]

eos conferunt, fecerunt optiones valet[Mdinar«^],

pequari^, librarius, et discentes capsario[rum® ob quam sol]-

lemnitatem decreverunt universi, arca u[t fiat, ex qua numerentur iis qui ex]
eodem colleg. dimittentur, anulari n.'' sing[M/js i& . . . .],
item discentib., pro port. scamnari sui% IS-oo n.

Lambaesi (FIII 2SS3 vidit Wilmanris). — 1) Altera % erasa est. — 2) Legatus
Numidiae notus ex plurimis Africae titulis (cf. C. FIII p. 106S). — 3) Consule am-
plissimo (consul designatus cum dicitur Anicius Faustus in titulis scriptis a. 197
et a. 198, consulatu functus est aut exeunte anno 198 aut a. 199). — 4) Cf. N. 2457.
— 5) Cf. N. 2431. — 6) Capsarii memorantur a Tarruteno Paterno loco citato ad
N. 2437. — 7) Anularii nomine (id vocabulum usurpatur de summa numerata vete-
ranis etiam in similibus titulis Lambaesitanis supra N. 23S4, infra N. 244S. VIII
2SS2 ; cf Mommsen Staatsr. IP p. 894 not. 1). — 8) Cf N. 23S4 not. 4.

Titnli militares. 487

2439 Libcro patr. | et Libere, G. | Maximius | lulianus op|tio praet.*
leg. V ] Mac.', visu molnilus pro sal. | sua et suorum 1. p.

ApuU (Alba lulia t. Karhburg) (III 4094 III S. 7765 ad apographum factum
saec. Xyi a Feraniio). — 1) Optio praetorii (cf. Mo. Epfi. ep. 4 p. 252). — 2) Legio
quinta Macedonica, saec. p. Chr. II Troesmi in Moesia inferiore castra habens
(N. 2311. 2474), a Severo videtur translata esse in Daciam (Dio 5o, 23).

2440 d. m. s. I L. Munatijo Repenjtino dojmo Karth., | t. a. LX XXVII,
I L. Munatius | Repentinus | optio praejteritor|. . .*

Lambaesi (FIIl 2947 descr. Renier). — 1) Incertum utrum hic fuerit optio
praetorii, an re vera optio praeteritorum , an praeteritor. vocabulum coniungi de-
buerit cum eis quae sequebantur. Fortasse idem homo in titulo VIII 4294 appella-
tur optio pr. Aoia in tiiulo Poetovionensi III 4050 reperiri militem legionis de-
cimae Geminae dictum adiut. praeter.

2441 . . opt[i]onis ad spem | ordinisS V Lucili | Ingenui, qui | nau-
fragio perit. | [£f.] s. e.

Chester rep. anno 1891 (Haverfield Alhenaeum 16 May 1891 p. 643). —
1) Optionibus singularum centuriarum, a quibus disiinguendi sunt optiones vale-
tudinarii, navaliorum, alii^ supra j\. 2435 seq., ef. Mommsen eph. ep. 4 p. 449
not. 1, praemii loco propositum fuisse ordinem, id est centurionatum, ex hoc titulo,
collatis aliis (N. 2442. 2445) colUgitur. (Optio ad spem ordinis, deinde facius cen-
turio in eadem legione, est in titulo nuper reperto in Bulgaria, arch. ep. Mitth.
aus Oesterr. 15, 1892 p. 209.)

2442 L [o. «I.] I pro salute d. n. | M. Aureli An[/onr,n]i* Pii Felicis
Aug., I L. Sept. Constjantinus optio | spei' leg. II | Adi. p. f. Anton|i-
nianae v, s. \. m. | [imp. Antonino \ ety Advento cos.'

Aquinci in Danuvii alveo rep. (III 5445 vidit Mommsen). — 1) Antonini
(Elagabali) nomen erasum. — 2) Cf i\. 2441. — 3) A. 218.

2443 Gen. 7 sacr.* | G. Servilius | Rogatus optio | dimissus votum |
L a. s.

Lambaesi (VIII 2531 vidit Wilmanns). — 1) Genio centuriae sacrum.

2444 In h. d. d. Minervae sanjcte et Genio loci G. Amanjdius
Finitus opt. princi[pis]' | et T. Gelsius Victorinus | libr. principis' refecenint
I Muciano et Fabiano cos.^ | G. Q. Gatilus opt. pr.* inchQatum d. s. per-
fecit duob. | Augg. Sev[e]ro IIT et [in/]on[i]n. cos.'

Argentorati (Strassburg) rep. a. 1849, aliquoties descripla, donec periit
a. 1870 (Brambach 1883). — 1) De optione principis (tive praetorii) et Ubrario
principis cf Mo. eph. ep. 4 p. 232. — 2) A. 204. — 3) A. 208.

2445 pro salute Augg. | optiones scholam suam cum statuis et ima-
ginibus domus [dt]vinae, | item diis conservatorib. eorum, ex largissimis
stipend[tt]s et | liberaUtatib. , quae in eos conferunt, fecer., curante
L. Egnatio Myrone q.* | Ob quam sollemnitatem decreverunt, uti collega
proficiscens ad spem suam confirman|dam^ accipiat i^ VUI mil. n., veter.
quoque missi accipiant kal. lan. anularium' singuli 4S- VI mil. n., | quae

488 Caput IX.

anularia sua die quaestor sine dilalione adnumerare curabit. (Deinde in
pilis adiunctis perscripta sunt nomina LXIV*, in his) (6 — 11) Q. Semp. Felix,
I .1 j .1 .1 .' .1.1» I P. Ael. Macrin. ] L. Val. lanuarius, | C. lul. Longinia., \
M. Anto. Silvanu.®; (22-25) i'' L. Cornelius Cato, | M. Valerius Speratus, j
L. Aemilius Calianus cor., | T. Flavius Surus act. leg. ; (29, vel 44) [I. jB^Jna-
tius Myro.*

Lamliaesi rep., hemicyclitim cum pilis duabus, est Parisiis (FIII 2SSi vidit
Wilmanns). — t) Quaestolre, scil. collegii optionum. — 2) De hac spe optionum
cf. JS. 244/. — 3) De anulario cf. N. 2458 not. 7. — 4) Scilicet si connumeramus
nomen erasum loco septimo. — 5) Nomen unum erasum. — 6) Quinque hi optiones
aliquanto postea posuerunt titulum N. 2446. — -7) Significaiur hunc postea factum
esse centurionem. — 8) Idem est Myro qui memoratur supra ut quaestor.

2446 [fa]bular[8]um princi[pts cnm ima]g. | d[om]us divinae option[es
coh. pn]niae* de suo feceru[nf]: | Q. [5em;)]ronius Felix p. p.^ P. Aeli[«s
Macrinus j)]rinc. ', | L. [Fate^rius lanuarius has.*, C. Iu[/. Longinian.
pr.] pos.*, C. [4n^]onius Silvanus has. pos[f.].' (In pila sinistra intuenti) tabu-
lari|um princ. | [c]um iraag. domus dijvinae r[c]|novatum ] ab Ulpio | [4]nto-
nin[o I jo]rinc., t\t] \ option[es] | coh. pr[i»i.] | et adiut.' | de suo f[cj|cerunt:
I M. Aureli|us Aureli|anus p. p.^ | (in pila dextra) M. Aurel. | Terentius | pr.
pr.®, C. Ma|nil. Donatus | has. pr.'°, Q. Ae|bulius Saturjninus pr. pos.", |
M. Aurel. Lijcinius has. | pos.'*; | C. lul. Satur|ninus, C. | lul. Num!|dius
lib. I princ."

Lambaesi, hemicyclium cvm pilis duabus (FIII 2SSS, plenius Eph. ep. S, 709).
Titulus pertinuit ad tabularium legionis terUae Augustae, dictum tabularium-
principis, propterea quod princeps (sive princeps praetorii), inter centurionet
cohortis secundus (cf. supra N. 2285 not. 4), eius curam agebat. — 1) lidem quin-
que optiones eodem ordine enumerantur inter optiones qui scholam fecerunt,
supra N. 244S , sed non primis locis ^ verum post quinque alios. Apparet hunc
titulum incisum esse aliqunnto post N. 244S, cum hi homines successissent in locos
quinque illorum promotorum aut defunciorum. In cohorte prima quinque ta?itum
optiones fuisse ex his titulis satis intellegitur. — 2) Primi pili, 3) principis, 4) hastati,
5) principis posterioris, 6) hastati posterioris (scilicet optiones). Cf. Mo. eph. ep. 4
p. 251 seq. — 7) Adiutor, scilicet principis (cf. N. 2448). — 8) Privii pili, 9) prin-
cipis prioris, 10) hastati prioris, 11) principis poslerioris , 12) hastati posierioris
(scilicet optiones); postremus inter hos, M. Aurelius Licinius, optio hasiati posterioris^
hominatur etiam in titulo pertinente ad diem 22 Oct. anni 2S5 supra N. S51, sed
una cum alio optione principis; unde apparet hanc partem tiluli, pertinentem ad
renovationem tabularii, scriptam esse non multo post vel non multo ante d. 22 Oct.
2S5. — 13) Librarii principis. Cf. N. 2444.

2447 Genio | tabuL | princ' | Minejrvae | Augus.

Lambaesi (Eph. ep. S, 7H vidit I. Schmidt). — 1) Genio tabularii principis.

2448 d. m. s. | L. Sentio Va|leriano vet. | ex adiutore | princ* leg.
III ( Aug., vixit an. LIII, | L. Sentii Verus | et Victor fili et | her. eius

Tituli militares.

489

patri I frugalissimo. Iuli|us Victor vet. avus eo[rum^ ex ^S^ oo n. fac.
curavit.

In Nmnidia loco dicto el-Madher (Plll 4532 descripserunt Creully et Poulle).
— \) Alius adiutor principis (legionis alieuius, ut puto, quamquam id non adscri-
bitur), est in t. Tarraconensi II S. 6441. — 2) Idem est VIIl 4330.

2449 [pro salnte domus] \ divinae, M[ar]iti Minervae | Fortunae

Vic|toriae Dianae, | T. Atarenus | Prudens | princeps | leg. III Aug. | v. 1. s.

Lambaesi (Eph. ep. S, 7SS vidit Schmidt).

2450 d. m. I Cocceiae | Marciae j coniugi ( carissimae | et Mattiae |
Cocceiane | fil. dulcis., | Q. Matlius | Quartus | [rjicino' | princ. leg. | III
Aug. I faciend. | curavit.

2450* d. m. I Zosimo | liberto | Matius | Quartus | p. p. leg. III |
Aug.^ I beneme|renti | fecit.

Lambaesi (FIII 2944. 2768 hanc solam vidit IFHmanns). — 1) Ficino tradi-
tur. — 2) Apparet Mattium sive Matium Qvartum, post positum titulum J\. 24S0,
ad primipilalum legionis promotum esse.

2451 Sil[tJa«o] I Aug. sa[cr.] | centuriones | leg. III Aug., | curante
I Memmio | Donato | decimo | pilo.

Lambaesi (Eph. ep. S, 7S9 vidit I. Schmidl).

2452 imp- Caes. M. Aurelio
Anlonino Aug. divi An-

tonini fil., divi Hadriani nep.,

divi Traiani Part. pronep., divi

Nervae abnep., irib. pot. XVI' cos. III,

primi ordines^ et centuriones

et evocatus^ (leg. III)* Aug., dedic.

D. Fonteio Frontiniano leg. Aug. p. p.', cos. des.

coh. I

Satrins Crescens p. p
Gigennaus Valens p.
Aorelius Geminas
lanius Verns
Veranius Gandidas
Capronius Secundas
Aninius Priscus

II

Aarelius Gentilis"
Annius Corus
Clodius Crescens
Ceionius Rufus
Antonius . . . . us
Patius Firmus

III

V

VII

6

nomina

nomina

nomtTia

P-

tex

sex

sex

IIII

VI

VIII

nomina

nomina

nomina

tex

oeto

seplem

vnii

lulius Urbanus
Domitius Fuscianus
Domitius Niger
Ulpius Emeritus
Minicias Censor^

X

lulius Africanus
Lurius Saturninus
Aetrius Rufinus
Aelius Amandus
Cordius Asclepiodorus
Faltonius lanuarius
LibelliasPrimitiTos evocatas'

490 Caput rx.

2.
Lambaesi rep. (Eph. ep. S, iSi76 cf. 7, 36S Schinidt vidit ectypum). — 1) A. 161.

— 2) Primi ordines cum olim ei centuriones dicerentur qui loco et virtute super

ceteros eminebant, inde ab Hadriano certam partem centurionum legionis certo

quodam sensu dictos esse prirnos ordines putat Mommsen eph. ep. 4 p. 239, in in-

certo relinquens quatenus pervenerit haec appellatio primorum ordinum. — 3) De

evocato legionis cf. Mommsen Eph. ep. S p. 130. 151. — 4) leg. III erasum et

postea restitutum (cf. N. 2296 not. 3). — 5) Cf supra N. 1082. — 6) Mirum duobus

centurionibus adscriptum esse vocabulum primi pili. Mo. putat eo tempore quo

vionumentum factum est primipilo substitutum esse alterum, utrumque autem ad

impensas monumenti contulisse; similiter explicandum esse quod cohortis octavae

septem, sextae octo recensentur centuriones. — 7) Quod in cohorte nona quinque

tantum centuriones recensentur , Mommsenus ita explicat ut in ea cohorte unus

forte locus vacaverit. — 8) Jdem qui supra N. 2212. — 9) Cf. not. 3.

^53 Marti Aug. sac. | C. Cusp. Secundus | exercitator leg. | II Adi.
pro salute | militu et sua, | quod evocajtus vovit, cen|turio solvit | 1. m.
Aquinci (III 3470 bis descripta).

2454 ter. Augu|st.* dividit | prat. leg. | IIII* et agr|um luliolbrig.^
Prope RelortiUo qui locus est prope Reinosa, inter Burgos et Santander, rep.

cippi complures eadem inscriptione inscripti (II 2916 bis descripti).

2455 [?]er. Aug|[M]st.' dividit | [p]rat. leg. IIIP | [et] agrum Se]-
[flijsajmon.*

Prope yillasidro rep., deinde Burgos, cippus similis (II S. S807). — 1) Ter-
minus Augustalis. — 2) Legio quarta est Macedonica, de qua cf. supra N. 2248. —
3) luliobriga oppidum Cantabrorum Plin. h. n. 3, 27. — 4) Segisamo memoralur a
Plinio h. n. 3, 26 et in itinerario Antonini, item ut videtur a Ptolomaeo 2, 6, S1.

2456 imp. Caesar [ M. Aur. Severus | [Alexander P. F. Aug.] \ balneum
a solo I territorio leg. | II Ad. p. f. S.* fecit, | curante Fl. | Marciano cos.^

Aquinci (Ofen) (Eph. ep. 2, 696 vidit Mommsen). — 1) Legionis secundae
Adiutricis piae fidelis Severianae. — 2) Consulari.

2457 therraas maiores | leg. II Adi. Claudianae | magno tempore in|-
[fgjrmissas et destitutas, | [re]tractatis porticibus | [a]ditibusque (complura
legi non potuerunt) .... C[/]eme[n/ts] Silvi ^ et cura Ael. Frontini prajef.
Ie[^.J eiusdem, Pater|no II et Mariniano co[s.] *

Aquinci (Alt-Ofen) rep., est Pesth in museo (III 3S2S cf. eph. 2, 6S3 vidit
Mommsen). — 1) Idem praeses est in titulis Aquincensibus supra N. S4S et arch.
ep. Mitth. 14 p. 6S. — 2) A. 268.

2458 Hercul[i] | L. Calpur|nius Pro|clus^ leg. Au^^.] | leg. I M. p. f.»
I [p]eracto ope|[r]e valetudinar[t].

Bonnae (I. Klein ann. Rhen. 75, 1882 p. 64). — 1) Ad eundem pertinet titu-
his Ancyranus C, I. Gr. 4011. — 2) Legatus Augusti legionis primae Minerviae
piae fidelis.

Tituli militares. 491

2459 sub lulio CasjtiDO* leg. leg. I M., { cura Petroni | Aquiiae "J,
fur|nus factus ar|val.* a M. An. Diojcente, / .' J .' .'' j Aug. .'' cos. .''

^d Iveriheim prope Miinstereifel rep., est Bonnae (Brambach 320; Heitner
catalog. mus. Bonn. p. 32 n. 426; Huebner ex. scr. ep. 620. F ab E vix differi in
hoc titulo). In parie adversa eiusdem lapidis litterae extant [I.] o. m. et G . . .,
ex titulo antiquiore ut puto relictae. — 1) Cf. supra N. H55. — 2) Num vere fumus
dicatur arvalis significeturque fumus rustieus factus in usum militum, ut putat
Heltner dubito. — 3) Erasum sine dubio vocahulum daobns cum litteris g et n ad
alterum ex Augiutis pertinentibus. Significatur aut annus 203 quo Geta fuit consul
cum fratre iterum, aut a. 208, quo fuU eonsul iterum eum fratre tertium.

2460 dis manibus | C. lulio C. f. | Longino, | domo Vollinia | Phi-
lippis' Macedo|nia, veteranus | leg. Vlll Aug., deductus | ab divo Augusto
I Vespasiano Quirin.' | Reate', se vivo fecit | sibi et luliae C. libert. | Hel-
pidi coniugi suae, | et C. lulio C. libert. Felici, | et posterisque suis fec,
j et C. lulio C. 1. Decembro | et luliae C. 1. Veneriae | et C. lulio C. I.
Prosdoxo.

Reate (IX 4684 vidit Mommsen). — 1) Philippi., unde Longinus oriundus
fuit, fuemnt tribu Foltinia, Reate, quo deducius est^ tribu Quirina. — 2) Reate
deducti sunt a Fespasiano etiam veterani legionis nonae (IX 4683 et 4689), item
veterani e cohortibus praetoriis (IX 4682. 4683).

2461 Q. Petronilus M. f. Sca. | Rufus | vet. leg. VII C. p. f., | de-
ducticius'- I t. f. i.

Prope Scupos (Ueskiib) Albaniae loco dicio Kuceviste (III S. 8199 descr.
Domaszewski). — 1) Fidetur Scupos colonia militum deducta esse (cf. Domaszewski
l. c. p. i460).

2462 C. CorneUus C. f. | Pom. Dert.' Verus, | vet. leg. II Adi., |
deduct. col. U. T. P. | missiou. agr. IP, | milit. b. cos.', | annor. L, h.
s. e., I test, fier. ius., ] beres | C. Billienus Vitalis | f. c.

Poetovione (III 4037 vidit Mommsen). — 1) (Tribu) PompUna, (domo) Der-
tona. — 2) Deductus eoloniam Llpiam Traianam Poetovionem missione agraria
altera (sic legil Mommsen C. III p. 550). — 3) Militavit beneficiariiu consularis.

2463 d. m. I M. Aurel. Primus | veteranus leg. I M., | missus honest
mis|sion., civis Rem.', vius | sibi fecit et C. | Modestin. Peregri no veterano
leg. ( eiusd., | misso honest. | mission., civ. Agripp.', | contubernal. mihi
I carissim., et sub as|cia dedicaverunt.

Lugduni (Alimer et Dissard musee de Lyon p. 270). — 1) Dubitari potest,
utrum Primus fuerit origine Remus, Peregrinus origine Lbius, an post militiam
deducti sint ille Duroeortorum Remorum, hic in coloniam Claudiam Agrippinensem
(ef. Mommsen Herm. 49 p. $4 not. 7, Eph. ep. S p. 46i).

2464 .... Plancus curator Teteranorum leg. IIII Macedonic[a]e \
decurio, U f. i.

492 Caput IX.

Taurinis (V 700S semel descripta saec. XFl). — 1) De legione quarta Mace-
donica cf. supra ad N. 2248. 2285. Alios curatores veteranorum habes supra
N. 2538. 2359. Et hi tituli et qui sequuniur N. 2i6S — 2468 scripti sunt tem-
poribus luliorum vel Claudiorum imperatorum.

2465 C. Sertorius L. f. | Ouf. Te[rfM«]us | veteranus leg. XVI S |
curator civium Roman [or.] | Mogontiaci ] . . . .

Monzae (F 5747 vidit Mommsen). — 1) Cf. supra N. 226S.

2466 C. Vettius Q. f. I Pol., eq. leg. VIII Aug.', [ ann. XLIIX stip.
XXVIII, 1 idem quaestor | veteranorum, | et Q. Vettius Q. f. | Pol. frater,
eq. leg. | VIII Aug., ann. XL st. XX, | h. s. e.=^ | M. Metilius eq. leg. 1 VIII
Aug. et P. Arrius her. | C. Vetti test. posuerunt

In ruderibus Viruni rep., est Klagenfurti (III 48S8 vidit Mommsen). — 1) De
legione octava Augusta cf. supra N. 2264. — 2) Debuit esse h. s. 8.

2467 . . . Appinius | Pol. Faven|[??]a Qua(lr|atus, D vete|ranorum*
I leg. IIII Mac, I ano. na. XL | bis.^ Huc pietas.' | Ossa bene | quicant (sic).

Scardonae (III 2817 vidit Mommsen). — 1) Centuriones veteranorum alii
reperti non sunt. — 2) Annos natus quadraginta bis, i. e. octoginta (?). — 3) Non
intellegitur.

2468 L. Salvius | C. f. Fab. | vexillarius | veter. leg. IIIF, sibi [ et
Popiliai T. \. | Hispan[a]i et Capito|ni f. et Priscai f. et j Firmo f.

Boami prope Brixiam (V 4905 semel descripta saec. XF). — 1) Fexillarius
veteranorum legionis quartae.

2469 Fortunae | Aug. sac. C. | Nemonius Se necio c. v.* et T. | Ter-
tius Fehx q.^ | et Catius Vere|cundus act.^ d. s. p.

Moguntiaci (Brambach 4049 vidit). — 1) Curator veleranorum, 2) quaestor,
3) actor (cf Mo. Herm. 7 p. 517).

2470 L. Silicius Opta|tus vix. an. L, | interceptus | in itinere. | Huic
veterani | morantes | Simittu de | suo fecerunt.

Simitthu (Schemtu) provinciae Africae rep. (FIII S. 14608 vidit Cagnat).

2471 locus I sepultura[e] | gentilium | veteranor. | In fr. p. XXV, |
in partem | posterior. |

Aquileiae rep., deinde Veronae (V 884 vidit Mommsen).

2472 pro salute imp. M. Au|rel. [Commo]d\^ Antonini | Pii Felicis,
I Forlunae reduci | leg. XXII Pr. p. f., C. Gentiljius Victor vet. leg. |
XXII Pr. p. f., m. h. m.^ negotjiator gladiarius, | testamento suo fieri [
iussit ad IFS n. VIII mil.

Moguntiaci rep. (Brambach 1076 vidit). — 1) Commodi nomen erasum. —
2) Missus honesta missione.

Tituli militares. 493

2473 Volcano | sacrum | vet. et [c.] R. cos. ad | leg. II Ad.', cujram
agen|t[?]b. Val. Resjpecto et Ut|tedio Max[t]m[j]no | ma[^.]

Aquinci (Alt-Ofen) (III 3305 semel descripta saec. XF). — 1) Feterani et
cives Romani consistentes ad legionem secundam Adiutricem.

2474 [v\ro sal[M«e] ] imp. Caes. | Tra. Hadr. I Aug., C. Val. | Pud. vet.
I le. V Mac, et M. Ulp. Leont. i mag. canabe.* et | Tuc. Ael. aed.^ d. d.
I vet. et c. R. cons. ad canab. leg. V M.^

Troesmi (Iglitzae) rep. a. 4865 (III 6166). De hoc titulo et iis qui sequuntur
cf. Mommsen Herm. 7 p. 506 seq. — 1) Magister canabensium, 2) aedilis. —
3) Dono dederiint veteranis et civibus Romayiis consistentibus ad canalas legioni*
quintae Macedonicae.

2475 I. o. m. I pro salute imp. Caes. T. Aeli Ha|driani Antonini
Aug. Pi et Ve|ri Caes.', templum et statuam | c. R.^ et consisstentibus
(sic) in I canabis Aelis leg. XI Cl.^ | Cn. Oppius Soterichus et | Oppius
Severus fil. eius | de suo fecerunt. Dedica|tum est per Tib. Ci. Saturni|-
num leg. Aug. pr. pr.

Prope Silistriam, ubi Durostorum Moesiae inferioris fuisse iam apparet, rep.,
est Bucaresti (III S. 7474 vidit Domaszewski). — 1) A. 138—461. — 2) Civibus
Romanis. — 3) Legionem undecimam Claudiam Durostori coUocant etiam itinerarium
Ant. p. S25 et J\otitia dign. Or. p. 402; ante Antoninwn Pium fortasse ibi fuerat
legio prima Italica, cf. supra N. 2295 not. 1.

2476 Fortunae | Aug. sacr. et Genijo canabensium | L. Silius Maximus
( \[et.] leg. 1 Ad. | p. f., magistras | primus in can., | d. d., | et Silia
lanuaria | et Silius Firminus.

Apuii (Carlsburg) (III 4008 accuraie descr. saec. XFI Bongarsius).

2477 Victoriae | Aug. | L. lul. T. [/".] Galer. | Leuganus Clunia, vet.
leg. I XIUI G. M. V., aedis | custos c. R. leg. XIII, | nomine suo et j
C. lul. Paterui fili j sui d. d.

Apuli (Kartsburg) in Dacia (III 4138 aliquoties descripta).

2478 . • . I cuius viai millia passus sunt | CLXVII, munit per vexil-
larios | leg. VH et XI *, | item viam Gabinianam | ab Salonis Andetrium*
aperuit | et munit per leg. VII.

Salonis (III 5200 cf. III S. p. 1631 aliquoties descripta). — 1) Legione»
Dalmatiae, cf. supra iV. 2280. Titulus fortasse posilus est ab eodem Dolabella a
quo N. 2280. — 2) Andetrium non longe a Salonit, ibi ubi hodie est Much. Gabiniana
videtur dicta via a Gabtnio, non quod is eam muniveril, sed memoriae causa (Mo).

2479 imp. Caes. T. Aelio | Hadriano ADtoDino | Aug. Pio p. p. IIII

et M. I Aurelio Caesare II | cos.*, per Prastina | Messalinum'' leg. | Aug.
pr. pr., vexil. | leg. VI Ferr.' via fecit.

In Nujnidia, in monte Aurasio, incisum in rupe aliqua supra viam aetatis
Romanae (FIIl 10230 aliquoties descripta). Ad idem opus pertinuerunt tituli mutili

494

Caput IX.

FIIl 2446 cf. add. p. 932, hic pessime exceptus, et 2490. — \) A. US. — 2) Con-
sul ordinarius fuit a. 447. — 3) Nota vexillationem legionis in ludaea ten-
dentis missam in Numidiam.

2480 vexillationes | leg. II Aug.^ et | leg. XX V. v.' f.

2481 imp. C. T. Aelio | Hadriano Antolnino Aug. p. p., | vex. leg. VI
Vic. 1 p. f.S opus valli, p. oo oo oo oo CXLI.''

2482 imp- Caesari | T. Aelio Hadri|ano Antonino Aug. Pio p. p., j
vexillation. | leg. XX Val. vic^ f., | per mil. p. III.

In Britannia rep. ad vallum Pii, nunc Glasgoviae (VII H39. H40. 4145 vidit
Huebner). Tituli korum similes multi in eodem tractu Britanniae reperti sunt, cf.
Huebner C. VII p. 492. Pertinent omnes ad vallum, quod, post Hadriani similem
aedificationefu, imp. Antoninus Pius a Clota ad Bodotriam duxit. — 1) Legiones
secunda Augusta, vicesima Valeria victrix, sexta Victrix pia fidelis, Britanniam
tutabantur inde a temporibus Hadriani. — 2) Pedes MMMMCXLl.

24^

[coh. 1111]
y Longi^:

C. Marcius'^ C. f. Pol.^ Alexand.
7 Catti:

L. Longinus L. f. Ser. Tavio''
1 Vedi:

L. Licinius L. f. Pol.^ Sebastop.*
y Servati:

M. LoUius M. f. Pol. Ancyr."
7 Caecili:

C. Cornelius C. f. PoL Anc.
7 Aquilae:

C. Sossius C. f. PoL Pompeiop.'

coh. V
7 Publili:

C. Didius C. f. Pol. Ancyr.
7 Gavisidi:

C. Helvius C. f. PoL Gang.»»
y lustiana:

T. Antonius T. f. Ser. Tavio
7 Licini Veri:

C. Sentius C. f. Ser. Tavio
7 Numeri:

C. lulius C. f. PoL Alexan.
7 Lucretiana:

L. lulius L. f. Gal. Lugdun.

[mh. 1111]
y Etri*:

L. Longinus^ L. f. PoL Ancyr."
7 Vetti Rufi:

C. Longinus C. f. Pol. Alex.
y Casti:

M. Cassius M. f. PoL Isinda*
y C. Mammi:

M. Petronius M. f. Pol. Alex.
7 P. Mammi:

Cn. Otacilius Cn. f. Pol. Anc.
y Oeniana:

M. Longinus M. f. Pol. Eten.'

coh. V
y Canini:

C. Valerius C. f. Pol. Anc.
7 M. Corneli:

M. lulius M. f. Pol. Alex.
7 Materni:

M. LoIUus M. f. Pol. Ancyr.
7 Cliterniana:

Sex. Lusius Sex. f. Pol. Tavio
7 Clementis:

C. Vibius C. f. Ani Verg." (sic)
7 Gavisidiana:

C. Aufidius C. f. Pol. Anc.

Tituli militares.

495

coh. VI
y Treboni:

M. Valerius M. f. Pol. Sid.'^
7 Curti:

C. Valerius C. f. Pap. Nicae."
7 Mini:

C. Granius C. f. Pol. Anc.
7 Coti:

C. Valerius C. f. Gal. Lugd.
7 Curiali:

C. Trebius C. f. Pup. Paraet."
y Galbae:

C. Aufidius C. f. Pol. cast.'»

coh. VI
y Firmi:

C. Spedius C. f. Pol. Cyren.
7 Longi:

C. Antonius C. f. PoL Alex.
7 Flacci:

P. Papirius P. f. Pol. Anc.
y Vari:

C. Longinus C. f. PoL cast.
7 Pacci:

P. Flavius P. f. Anien. Paph.
7 Hordioni:

C. Romanius C. f. Fab. Ber.'«

coh. VII

(Perierunt ut videtur nomina militum
cohortium septimae, octavae, nonae, de-
cimae; deinde nomina alarum trium^ cum
nominibus decurionum quinque , dupli-
carii unitu, sesquiplicariorum quattuor).

[A «• «.]

alarum III" dec. V,
dupl. I, sesquiplic. KII,
equites CCCCXXIIII

coh. V[/i]

(Perierunt nomina militum cohortium

septimae, oclavae, nonae, decimae; deinde

nomina cohortium auxiliariarumsex cum

nominibus centurionum septem).

coh. I Theb., cui praeest
Sex. Pompeius Merula:
y C. Terentius Maximus,
y C. lulius Montanus,
y L. Domitius Aper.

sum.: y Iir*:
f. s. s. coh. VII •» 7"" X,

eq.=" LXI, mii.^* DCCLXXXIIX.
Per eosdem^, qui supra scripti sunt, | lacci^ aedificati et dedicati
sunt: Apollonos hydreuma^* VII k. lanuar., | Compasi^ k. Augustis, |
Berenicide'" XVIII k. lanuar., j Myoshormi" idus lanuar.; | castram (sic)
aedificaverunt et refecerunt.

Copti in Thebaide rep. a. 1883 tabulae duae, quae videntur fuisse ex sex
tertia et sexta: repperit Maspero, ad ectypa edidit Moimnsen III S. 6627 (=:Eph.
ep. S, 13) et commentario illustravit, ex quo pleraque desumpsi. — Titulus testi-
bus ipsis litteris et aliis quibusdam rebus (cf. infra not. 2. iS), scriptus est sub pri-
morum imperatorum aliquo, fortasse sub ipso Augusto. Pertinuit ad vias factas
in Aegypto superiore, operaque nonnulla iuxta eas vias extmcta, a militibus, lectit
e legionibus et alis cohortibusque auxiliariis exercitus Aegyptiaci. Ex legionibus
lecti erant pauci, scilicet singuli ex singulis centuriis, — et hi nominatim perscripti
erant — , multo plures ex alis cohortibusque (cf infra). — 1) Apparet recenseri
iuxta positos duarum legionum milites , e singulis centuriis singulos. Legiones
duae fortasse sunt tertia Cyrenaica et vicesima secunda Deiotariana, a temporibus
Tiberii usque ad Traianum in Aegypto tendentes. — 2) Nota milites omnes cogno-
mine abstinere, id quod indicium est aetatis antiquioris, praeterea nulli eorum fuisse

496 Caput IX.

pairem praenomine diverso ; cuius rei fortasse causa est, quod iis omnino non
fuerunt paires cives Romani, taniumque propter usum in matriculis militum recep-
tum singulis adscriplum est C. f. vel L. f. — 3) Tribus his hominibus, cerle magna
ex parte propter miiitiam demum civitate donatis, viritim data; PoUiae plerique ad-
scripti boni ominis fortasse causa. — 4) Cf. not. 6. — 5) Sebastopolis Ponii Cappadocici.
— 6) Cum supersint jiomina legionarioimm triginia sex, horum decem oriundi fuerunt
Ancyra, capite Galatiae, tres Tavio quod et ipsum oppidum est Galatiae, alii sex
ex regionibiis finiiimis Pisidia Paphlagonia Ponto , ita ut legionarionim Aegyp-
tiacorum pars plus quam dimidia videatur lecta esse ex regno quod olim fuit
Galatiae. — 7) Pompeiopolis Paphlagoniae. — 8) Isinda, 9) Etenna oppida Paphla-
goniae. — 10) Gangra (cf supra N. 2247 not. 2). — 11) Significaniur Fercellae. —
12) Side Pamphyliae (poiius quam Sidon Syriae). — 13) Nicaea Bithyniae. — 14) Parae-
tonium civitas Graeca Aegypti, — 15) Caslris. — 16) Berytus Syriae, — 17) Alae tres
et cohortes septem quae fuerint nescimus, praeier unam cohortem primam Thebaeorum,
Alas ti'es et cohortes septem recenset eiiam constiiuiio anni 83 de exercitu Aegyp-
tiaco supra N. 1996. Suh Augusio in Aegypto tendebant tres alae et cohories
novem (Slrabo 47, 1, 12 p. 797). — 18) Smiima centuriones tres. — 19) Fit summa
summarum (sic Mowat) cohortium septem (cf.noi.17), 20) centtjriones, 21) equites,
22) miliies. — 23) Haec et quae sequuntur postea adiecta sunt. — 24) Lacci
cisternae sunt magnae, Graecis vdQev/zaxa ; cf. Buecheler Archiv fiir lat. Lexiko-
graphie I, 1884 p. 283, — 25) Berenicis, sive poiius Berenice, et Mvoq OQfJ.oq, noti
portus sinus Arabici, Hydreuma Apollinis et Compasus mansiones viae Coplo Bere-
nicen duceniis. Narrat Strabo 17 p. 813 vias Copto Berenicen et Copto Myoshormon
ducenies, a Ptolemaeo Philadelpho primum stratos, sua aeiate multo commodiores
factas esse cisternis iuxta eas instituiis. Inter eas cisternas fuerunt sine dubio
hi ipsi lacci a militibus supra scriptis aedificati et dedicati.

2484 1. 0. m. I et INyunjhis | pro salutem | impp. L. Septimi 1 Severi
Aug., M. I Aur. Antonino* | Aug. (Pio Felijce' Part.)^ lulia' | Aug. matri
Augg. I et caslr., totiuslque dom. divin., | per vex. (ieg. III)^ | Aug.
morantes | ad fenum sec* | v. s. 1. a.

In Numidia loco dicto El-Madher (FIIl 4522 vidit fFilmanns). — 1) Bequi-
ritur casus secundus. — 2) Verba quae uncis () inclusi, reposiia suni in locum
nominis Geta erasi. — 3) Cf. N. 2296. — 4) Ad feiium secandum.

2485 I. 0. m., lun. reg., Min., | Marti, Vict. Auggg., | pro salute |
impp. L. Septimi Sejveri Pii et M. Aureli | Antonini Augg. et | [P. Sept,
Getae\\ vexill. | \leg. III Aug.y p. v. mojrans in procinct., | cur. Aemilio
Emerito | dec. al. I Pan.* Salur[ni. et Gallo cos. V n. | Maias^ v. s.*

2486 \]pr6\ salute im|[j9e]ratorum L. [Sjeptimi Severi | [Pejrtinacis
Aug. I \ei\ M. Aureli Antoni|[m* i]ug. [et P. Septi\mi Getaey totiusjque
domus divi|nae et victoria | . . . i Cens[j]ti' leg. Aug.® | pr. pr. cos. desig., j
[vexiU\al. [leg. III Aug.] p. v. (in latere dextro) mor[anj/]es in pro[cmc/.]
I sub cura Fo[n]tei Fortun[fl/«] | dec. alae I Pann.^: | Severo et Pomp.'

co[s.]: Numis. Gemellu[s], | cos. s.': Caecil ian., | Flac. et Gal. cos.^:

M. An. . . 1 Saturni.; Pis. et lul. | cos."": Longinius Trijton, Polione et Apr.
I cos.": luli Verecu[ndj., | imp. et Vero [cos.]'*: | Va]eri[?<]s

Tituli militares. 497

In Numidia, in saltu Aurasio, inter Lambaesim et Biskram, loco dicto hodie
31ena'a (FJII 246S. S466 vidit Wilmanns). Tituli positi a vexillatione legionis tertiae
Jugustae Lambaesi castra habentis, alter (N. 248S) anno 498, alter (N. 2486) non
multo postea ut puto. Una extabat similis titulus FIII 2464, imperfecte descriptus.
— 1) Quae punctis subiectis notavtmus, data opera erasa sunt, alia post caedem
Getae a. 212, alia post damnationem legionis a. 238. — 2) Alam primam Panno-
niorum aliquarido in Africa stetisse indicant tituli sepulcrales ab equitibus eius in
Afinca relicti. — 3) 3^ Mai. 198. — 4) In latere huius quoque arae perscripta erant
nomina militum (ut in N. 2486), sed ea plane evanuerunt. — 5) Nomen legato
fortasse fuit Naevio Censito (FIII 70S4. 70S6). — 6) Requiritur Augg. — 7) A. 173,
8) consulibus suprascriptis , 9) a. 174, 10) a. 17S , 11) a. 176, 12) a. 179; signi-
ficantur anni quibus hi milites nomina militiae dederant.

2487 Hadriani adlocutiones ad exercitum Africanum.

etis pro causa ves[fra] \quae excu\-

[sajoda vobis aput me fuissent, omnia mihi pro vobis ipse* di[a;jY; quod\

cohors abest, quod omnibus annis per vices in officium pr[ocon]-

sulis mittitur^ quod ante annum tertium cohortem et qua[?emos]

ex centuris in supplementum comparum tertianorum^ dedis-

tis, quod multae, quod diversae stationes vos distinent, quod

nostra memoria bis non tantum mutastis castra sed et nova fecis-

tis''; ob haec excusatos vos hab[erem, si legio] diu exercitatione cessas-

set. Sed nihil aut cessavi[sfis]

vobis excusatione

retis va

(multa perierunt)

rium vide-

[tur af/endi]sse vobis; primi ordines et centuriones agiles
[et fortes mo]re suo fuerunt.

eq. leg.*
[jBa7]ercitationes mihtares quodammodo suas leges
[Aajbent, quibus si quit adiciatur aut detrahatur, aut minor
[ej7er]citalio fit aut difficilior. Quantum autem difficultatis
[additur, f]antum gratiae demitur. Vos ex difficilibus difficii-
[limum fecistis], ut loricati iaculationem perageretis'
o, quin immo et animum probo

(In latere intuentibus dextro)
tationis [munitiones quas] alii [per]

Obssau, Inscriptioaet Latinae. 32

498 Caput IX.

plures dies divisis[scn?, e]as uno die peregistis^; murum \o[ngi]
operis et qualis mansuris hibernaculis fieri solet non [mwZ]-
to diutius exstrucxistis quam caespite exstruitur, qui m[o]-
dulo pari caesus et vehitur facile et tractatur et sine mo[/cs]-
tia struitur, ut moUis et planus pro natura sua: vos lapi[dj6Ms]
grandibus gravibus inaequahbus, quos neque vehere n[e]-
que attoUere neque locare quis possit, nisi ut inaequa[/tYa]-
tes inter se conpareant. Fossam glaria duram scabram[gMe]
recte percussistis et radendo levem reddidislis. Opere pr[o]-
bato introgressi castra raptim et cibum et arma cepistis,
equitem emissum secuti, magno clamore revertentem per

(nonnulla perierunt)
laudo, quod convertuit vos® ad hanc exercitat[jonem, quae verae di]-

micationis imaginem accepit et sic exercet, [nt lau]-

dare vos possim. Cornehanus praefectus \es[ter officio suo sa]-

tisfecit. Contrari discursus non placent mih[t], ®

est auctor. E tecto transcurrat eques et pe^rsequatur caute; nam si non]
videt qua vadat aut si voluerit ecum T[etinere nequit, non 'potest]

quin sit obnoxius cahcuhs tectis

. . . tis congredi debetis concurr[cre]

. . . iam adversus hosti facienda

[iV]on. lul. Zarai*°, coh

varetis et di

~ ° " (In latere intuentibus sinistro)

.'.'.". [Catullinus leg. meus c. v. copiis omni]-

bus quibus praeest parem curam suam exhib[ef]" [prae]-

fectus vester solhcite videtur vobis attendere. Congiar[«]-
um accipite, viatoriam in Commagenorum campos Allete[os]."

eq. coh. VI Commagenorum.*'
Difficile est cohortales equites etiam per se placere, difficilius post ala-
rem exercitationem " non disphcere: alia spatia campi, alius iacu-
lantium numerus, frequens dextrator, Cantabricus densus**,
equorum forma armorum cultus pro stipendi modo.'^ Verum
vos fastidium calore vitastis", strenue faciendo quae fieri debe-
bant; addidistis ut et lapides fundis mitteretis et missilibus con-
fligeretis; saluistis ubique expedite. CatuUini leg. mei c. v."
[insignis cura] apparet, quod tales vos sub i[ll]o v

Lambaesi, basis fracta, nuper Parisios translata (FIII SSS2 FIII S. 480ii
viderunt Wilmanns et Cagnat, ectypa accuratissime recognovit I. Schmidt, quem
in supplementis quoque secutus sum; praetermisi fragmenta minora nonnulla quae

Tituli militares. 499

non intellegi possint, in his fragmentum additum a Purgoldo eph. ep. 7, 564). Trac-
tavit Dehner Hadriani reliquiae particula I (diss. Bonn. 1875). — Verba facere
Hadrianum anno fere 129 colligitur ex mentione Catullini legati (cf. infra not. 18).
In fronte basis videntur perscripta fuisse verba facta ab Hadriano Lambaesi ad
legionem tertiam Augustam, in lateribus verba quibus idem adlocutus est auxilia
exercitus Africani tam Lambaesi quam aliis locis tendentia. — 1) Intellegitur lega-
tus, de quo infra not. 18. — 2) De hoc legati Numidiae erga proconsulem Africae
officio agit Marquardt Staatsv. I^ p. 469. — 3) Intellegenda est aut legio tertia
Gallica aut tertia Cyrenaica. — 4) De mutationibus castrorum exercitus Africani
cf. Mo. C. FIII p. XXI not. 4. — 5) Equites (vel: equitibus) legionis Ceq. leg.
erasum, temporibus sine dubio Gordiani, cf. JS. 2296 not. 5, sed legi potuit a Wil-
mannsio). — 6) De iaculatione pelrina, de qua Arrianus tact. 57, 4, agere Hadrianum
(et petrinae vocabulum supplendum esse initio versus sequentis) censet Dekner p. 14.

— 7) Ad cuius generis milites haec verba facta sint, non apparet (fieri potest ut
fragmentum quoddain adlocutionis cum mentione cohortis secundae Hispanorum
Lambaesi ut videtur tendentis, cf. C. f^III 2787 , praecesserit, et verba facta sint
ad eam cohortem) ; hoc apparet agi de munitione castrorum subitaria. — 8) Haec
pertinere videntur ad alam aliquam, ut colligi potest ex mentione praefecti et equi-
tum, et maxime ex mentione ''alaris exercitationis infra (cf. not. 14) iniecta.

— 9) Fidetur excidisse nomen auctoris, cuius praecepta vel cuius disciplinam pro
norma haberi voluit Hadrianus. — 10) Zarai oppidum Numidiae, quo loco Hadria-
num mense lulio cohortem aliquam adlocutum esse videmus. — 11) Spectare haee
ad pedites cohortis sextae Commagenorum inde colligi potest, quod sequuntur
verba facta ad equites eiusdem cohortis. — 12) Campi hi praeterea ignoti, —
13) Equites (vel: equitibus) cohortis sextae Commagenorum. Ea cohors videtur
fetendisse Zarai in JSumidia (cf. C. FIII 4326), — 14) Apparet Hadrianum paullo
antea spectavisse equitum alarium exercitationes. — 15) Explicare haec temptavit
Dehner p. 18. De Cantabrico cf. Arrian. tact. 40: inl rovro) 6h Kavxa^Qixt'i xiq
xalovfievrj iniXaaiq ylyvsrai, t«e Soxuv sfioiys unb Kawd^Qcov ^^rjQixov ysvovg
Tovzo ovofiaa&slaa , oti ixslS-sv avrj}v nQoasnoiTjaav atpiai ^Poi/xaZoi , sx,si de
(p6s xx).. — 16) Equites alares quantopere super cohortales eminuerint, exposuit
Mommsen ad papyrum anni 136 a se editam (eph. ep. 7 p. 46S). — 17) Foluit dicere
equites suo ardore evitasse, ut spectanti fastidium nasceretur. — 18) Intellegitur
Q. Fabius CatulUntu, legatus pro praetore exercitus Africani certe a. 129 (C. f^III
2S55), consul ordinarius a. 150.

Alae, cohortes auxiliaxiae, numeri vaiii.

2488 . . . et' Sabino* praef. . . .

[au]xsiliariei Hispan[ci]
In SaMnis, prope rudera Amilemi, loco dicto Cavallari (I 129S. IX 4S0S
vidit Dressel; Ritschl tab, LXXf^II d). — 1) Pro et, quod in lapide vidit Dressel,
alii exhibent f. — 2) Hunc esse Sabinum, a quo, teste Appiano b. c. 5, 152, a. u. c,
718 latrones urbem Romam et Italiam infestantes coereiti sunt, conieeit Mommsen
Staatsr, II* IffJS not, 1,

2489 Herculei d. [rf.] | milites Africa[nt] | Caecilianis', | mag. curavit
I C. Saltorius C. f.

32*

500 Caput IX.

Avezzani ad lacum Fucinum, prope Albam Fucenlem (J 1172. 1X3907 ; Ritschl
tab. LXXf^II l). — 1) Fidentur significari milites Africani iam Albae consistentes,
antea Caecilianis, sive haec fuerunt castra Caecilia in Lusitania (Plin. h. n. 4, 117
cf. C. II p. 82), sive alia eius nominis in ipsa Africa sita (Mo.).

2490 Q. Anchari | C. f. PoL' ] Narbones.^ eques, | evocatus^, annor. j
nat. XXIII, ala | Scaevae."

Traetii, ubi fuerunt Mintumae (X 6011 vidit Mommsen). — 1) Nota tribum
Polliam hominis JSarbonensis, cum plerumque Narbonenses censerentur in Papiria.
Cf. Kubitschek imp. Rom. p. 210. — 2) Cf. supra N. 2249. — 3) Fortasse miles
Caesarianus, ut evocatus is qui est supra N. 222S (cf. Mo. eph. ep. S p. 142 not. 1).
— 4) Alam nomen habuisse a M. Caesio Scaeva centurione eximiae fortitudi?iis in
exercitu C. Caesaris (Caes. b. civ. 5, S3; Faler. Max. 3, 2, 23) coniedt Mommsen l. c.

2491 [Neronis Claudi \ Cae]saris Aug. Ger. im[p.,

L. ^njtistio Veter[e l]eg. A[ug. | pr]o [pr.] Q. V[o]lusio Saturlnin^o et]
Corn. Sc[«]p. cos.S | ala Ga[Wo]r. Petriana^ per | C. lulium Augurinum |
praefectum.^

Moguntiaci (Korrespondensblatt der ff^estd. Zeitschr. 5, 1884 p. 52 cf. eph.
ep. S p. 171 not. 2 Mommsen vidit ectypum). — \) A. S6. — 2) Ala Petriana
memoratur a Tacito hist. 1, 70. 4, 49; ex illo loco apparet, eam etiam a. 69 castra
habuisse in Germania superiore. Postea fuit in Britannia, teste diplomate a. 124
(fortasse etiam diplomate a. 98, cf. Eph. ep. S, 2S1) et titulis nonnullis Britannicis
(quibus titulus Eph. ep. 7,960 non videtur adnumerandus esse), item Notitia dign.
occ. c. 58 p. 114 B. Ala Petriana milliaria civium Romanorum bis torquata appel-
latur in titulo praefecti infra N. 2728, ala Augusta Petriana torquata milUaria
civium Romanorum C. FII 929. — 3) lulius Augurinus, eques Romanus, particeps
coniurationis in Neronem a. 63 (Tuc. ann. 1S, SO), fortasse idem est.

2492 imp. Caesari divi ( Hadriani fil., div. Tr. | nepo., Tito Ael.
Hadrijano Antonino Aug. ( Pio pontif. maximo [ p. p., consul. III, tribun.
( pot. IIII*, ala I singular. ( p. f. c. R.*

Biburg prope Pfbring vicum, qui est ad Danuvium inter Ingolstadt et Regens-
burg (111 S912 cf. Eph. ep. 4, 619 vidit Ohlenschlager). — 1) A. 141. — 2) Ala
prima singularium pia fidelis civium Romanorum enumeratur inter alas exercitus
Raetici tam a. IffJ (supra N. 2002), quam a. 166 (dipl. LXI, Eph. 2 p. 462) ; antea
fuerat in Germania superiore, teste diplomate anni 90 (supra N. 1998). Haec
est nisi fallor ala singularium, quam'' excitam a f^itellio, deinde in partes Fespasiani
transgressam' memorat Tacitus hist. 4, 70. Apparet eognomen Flaviae, quod tri-
buitur ei in diplomate anni 166, ut et cognomina piae fidelis, ei data esse a Vespa-
siano ipsis imperii initiis.

2493 imp. Caesari ( L. Septimio | Severo Pio [ Pertinaci ( Aug. Arab.
Adia[6.] [ Parth. maxim., ( trib. potest. [ VIIII*, imp. XI, cos. III, ( p. p.,
p[rocos.], ( eq. alae I Aug. ( Parth. ( AntoniQia[n]ae.*

In Mauretaniae loco dicto Sidi Ali ben Yub (FIII 9827 vidit IFilmanns). Una
repertus est siinilis titulus Caracallae (FIII 9828). — l) A. 201. — 2) Propter

Tituli militares. 501

Antoninianae nomen alae inditum Mo. putat titulum. dedicatum esse aliquanto post
annum quem enuntiat,

2494 luliae Mameae Aujgustae matri saDCJtissimi imp. Caes. | Severi
Alexandri | Aug. et castrorum | senalusque, ala | Frontoniana' Ale|xan-
driana ex | quaestura sua^ | dedicante | [/a]sdio Domitia|[«o^ /]eg. Aug.
pr. pr.

Also-llosvae in Dacia rep. (III 79S vidit Mommsen). — 1) Est ala prima
Tungrorum Frontoniana, per multum tempus castra Also-Ilosvae habens, ut apparet
ex multis Utulis ibi ab ea relictis (cf. infra 2495. 2S22). Sub Domitiano et sub
Traiano fuerat in Pannonia, ut apparet ex diplomaUbus militaril/us. — 2) Quae-
sturae mentio quo perUneat et quid significet, obseurum. (Mommsen coniecit, quae-
sturam dictam esse pro quaestu, agi igitur aut de donationibus aut de praeda).
Similiter ''ex quaestura^ a cohorte quadam positus est titulus item Dacicus III 1579,

— 3) Nomen legati suppletum ex titulo simili qui iuxta extat, dedicato Severo
Alexandro, III 797; cf FI U28.

2495 Marti | ala I Tungr. | Front.* per | T. Vettulenum | Nepotem j
praef. eq. j v. s. 1. m.

Also-Ilosvae in Dacia (III 795 deser. Torma). — 1) Cf N. 2494 not. 1.

2496 Argiotalus | Smertulitani j f., Namnis', equ. ) ala Indiana^ |
stip. X anno. | XXX, h. s. e., | eredes posuejrunt.

Wormatiae (Brambach 894 vidit). — 1) Najnnetes populus GaUiae (ubi hodie
Nantes). — 2) Ala Indiana aut ea ipsa est quam a. 24 lutius Indus Trevir duxit
contra Treveros (Tac. ann. 5, 42), aut certe nomen ab eo traarit.

2497 Silius Attonis f. | eq. alae Picent.', | an. XLV stip. XXIV, |
h. f. C. (equus a famulo duetus).

Rep. inter Dienheim et Ludurigshdhe , est Moguntiaci (Brambach 923 vidit).

— 1) Ala Picentina (sic C. I. Gr. 5994) sive Picentiana (sic diplomata) memoratur
inter auxiUa exercitus Germaniei a Taeito hist. 4, 62 et in diplomatibiu annorum 74
(N. 1992) et 82 (N. 1993). Deeurio eius est Brambaeh 4544.

2498 Samorix Liamari^ f. | Remus, eq. ala Longini|ana^ an. XXXI
stipen. XII, | h. s. [c.] . . . et singu | fr

Chdlon rep. a. 1859 (Canat inscr. de Chalon-sur-Saone p. 56). — 1) Nomen
vix recte exceptum. — 2) Etiam Bonnae nuper prodiit epitaphium equiUs eiusdem
alae Longinianae ; is fuil natione Biturix (KorrespondenzbL der Westd, Zeitschr.
14, 4892 p. 66). Praefecti eiusdem alae sunt C. XII 592. 5466.

2499 M. Valerius C. f., | Hispanus domo | Leouica', eques de | ala
Patrui^ hic situs [ est.

Larini (IX 755 vidit Mommsen). — 1) Leoniea oppidum Edetanorum nomi-
natur a Plinio 5, 5, 24 el Ptolemaeo 2, 6, 25. — 2) Cf N. 2500 not. 2.

2500 Adbogius Coi{nagi f. na. Petrjucorius', eq. al. Rusouis*, an.
XXllX sti. X, I hic situs est, | ex testamenjto hbertus | feciU

Prope Mogunliaeum rep. (Brambach 4250). -- 1) Natione Petrucorius (Petro-
corii populus Aquitaniae). — 2) Ala haec Rusonis, ala Patrui (N. 2499), ala Pom-
poniani (N. 2304) ex singuUs tantum inscriptionibus notae.

502 Caput IX.

2501 Niger Aetonis f. | Nemes*, ala Pomponi|ani^ anno. L, | aera
XXV, I h. s. e.

Bonnae (1. Klein Rh. Jahrb. 88, 1889 p. 428). — 1) Nemetes populus Ger-
maniae superioris, ibi ubi hodie est Speier. Auxiliares Nemetas memorat Tac,
ann. 12, 27. — 2) Cf. N. 2S00 not. 2.

2502 (virin lecto iacens) M. Aemilius Durises eq. al. | Sulp.* tur.
Nepotis, an. XXXVI | stip. XVI, heredes ex t. f. c. (calo equum ducens).

Coloniae Agrippinae (I. Klein Rhein. Jahrb. 1886 p. 89). — 1) Eiusdem alae
equites memorantur in titulis Coloniensibus Brambach SH. 544. Praefectus eius est
supra N. 1590.

2503 (eques sequentibus duobus peditibus, vel servis) PartUS Mutii f. | eques

ala Agripilana^ natione Trever, | annoru. XXXV stip. | IIII, hic situs est, |
fratres posuerunt.

ff^ormatiae (Brambach 895 descripta saec. XFII). — 1) Alias mentiones alae
Agrippianae habes infra N. 2704 (not. 1). 2724. Praefectus alae secundae Flaviae
Agrippianae est C. I. Gr. 5497.

2504 (eques, hostis victus; iuxta: tuba) Andes Sex. f. | cives Raetijnio ',
eq. ala | Claud., an. XXX, stip. V, h. s. e. H. f. c.

Moguntiaci (Brambach 122S; Lindenschmit Alterthiimer unsrer heidn. Vorzeit I
fase. 11 tab. 6, 2). — 1) Cf III S. p. 1659 cap. XL.

2505 Surus Sparuci f. | dom. Tribocus, | eques alae Claud|iae novae',
ann. XXX | slip. XIII, h. s. e., t. f. i., | arbitratu Celati sesjquiphcari heredis.

In Dalmatia non longe a Frlika (III 5164. III S. 9816 Glavinic vidit ectypum).
— \) De ala Claudia nova cf. supra N. 1992 not. 2.

2506 Virdomdrus | Thartontis f. | domo Biturix, | missicius^ dlae |
Glaudiae novae, | t. f. i. et | P^mae sor6ri.

Salonis, nunc Feronae (III 2063 vidit Mommsen). — 1) Missicius alae secundae
Aravacorum videtur esse in titulo Pannonico III 5275 III S. 102S8.

2507 Muranus [ eq. ala I Flavia*, | Andiouri f., civis | Secuanus, stip.
XXII I ... n ... .

Wiesbaden (Brambach 1S2S). — 1) FOAIAIILAVIA traditur. Ala prima Flavia
Gemina memoratur inter auxilia exercitus Germanici a. 74 (supra N. 1992).

2508 (vir in lecto iacens) L. Crispi f.' cives | Marsacus'' eq. alae |
Aflfro.^ turma Flavi, | ann. XXVIII stip. VIIII, | h. f. c.

Colofiiae Agrippinae rep. (I. Klein Rhein. Jahrb. 81, 1886 p. 92). — 1) Similiter
nomen formatum est supra N. 1990: M. Damae f. — 2) Marsacii, gens Germaniae
inferioris, memorantur a Plinio h. n. 4, 101. 106 et a Tacito hist. 4, S6. — 3) Alam
Afrorum tetendisse in Germania inferiore colligitur ex frustulo diplomatis mili-
taris (Eph. ep. 4 p. 184) titulisque nonnullis (Brambach 66 al.).

Titnli militares. 503

2509 (eques) Albaous Exciogi f. eques | ala Asturnm, natione Ubius,
I stip. XII an. XXXV, h. s. est. Rufus frater et Alba . . .

Chalon rep. a. 1839 (Canat imcr. de Chalon-tur-Saone p. 33 cum tab.).

2510 Scaurus | Ambitouti f. | domo Nantuas, | eques ala | [Bjospho-
ranorum\ ( h. [s.] e.

Prope Europum (DJerdbis) ad ripam Euphratit (III S. 6707 Momtnsen vidit
ectypum). — 1) Alam (primam) Bosporanorum praeierea testatam habemus in Dacia
tantum (cf. supra N. 2006).

2511 Bargathes | Regebali f. | eq. alae Aug. | Ityraeorum do\vao
Ityraeus, an. j XXV stip. V, h. s. e. | Zanis dec. et Barjamna Beliabi f.
I et Bricbelus fratres | heredes posienint.

Olim Ebersdorf prope Vindobonam, rep. ut videtur Arrabonae (III 4371 bis
descripta saec. XFI).

2512 (eques hosiem prostratum interficiens, pone servus) T. Flavius Bassus

Mucalae | f. Dansala*, eq. alae Nori|coni. tur. Fabi Pudentis, | an. XXXXVI
stip. XXVI, h. f. c.

Coloniae Agrippinae rep. (1. Klein Rk. Jakrb. 4886 p. lOi eum tab. 4). —
1) Eiusdem originis sunt miUtes cohortis quartae Thracum, ap. Brambach 980.
4290. Significantur Denseletae (sic Cic. m Pis. 54, 84; Piin. h. n. 4, 40) sive Dan-
theletae (Strabo p. 548 cet.) populus Thraciae.

2513 (eques, hostis prostratus) Ti. Claudius M[i]n}tai f. Cihus* Lusij-
tanus, eques ala|e Pannoniorum I, | t. a. XLV, mihtavit | a. XXVIl, h. s. e.,
h. p.* Cla|udia Primigeni et | Fortunata 1, L^

In agri Cirtensis pago, cui nomen fuit Phua, rep. (FIII 6509 cf, Eph, ep. 5,
889 vidit Schmidt). — 1) Ciliiu cognomen est in Lusitanis frequens (cf. C. II
p. 756). — 2) Ueredes posuerunt. — 3) Libertae (?).

2514 \Ti. Claud]\\is, Congonetia|[cti«] eq. alae II Thracum*, | [njatione
Biturix, anjnonim LX stipendiojrum XXXII, h. s. e., s. t. t. 1. | Ti. Clau-
dius Viator et Ti. CIau|dius Clemens et Claudia | [ifaii]rica fili eius heredes
I \ex\ testamento facien|[dt<m ciir]averunt.

Caesareae (Cherchel) Mauretaniae (Eph. ep. 5, 988 descr. Schmidt). — 1) Cf.
supra A. 2005.

2515 (eques eum pedite pugnans, pone eqtdtem servus) T. Flavius | Crensces
I equ. ale Tam. ve|x. Brit.', an. XXX st. XV, | dom. Durocor. Rem.*, |
h. s. e. Flavius Silvanjus dec. a[lae et]usd. | h. [e.] f.

Camunti (Petronell) (III 4466 semel deseripta). — 1) Eques alae Tampianae
vexillationis Britannicae. (Ala prima Pannoniorum Tampiana recensetur inier
auxilia exercitus Britannici a. 105, supra A. 2001.) — 2) Domo Durocorloro Ro-
morum (vel: Remus).

2516 (eques hastatus, infra iacet hostis caesus) luhus Lonjginus Doles^
I Biticenti f., Bessus, eques ala | Tautor. vic. c. R. e.', | an. XL aer. XXll,
h. s. e. I Sulpicius Susulla | et Fuscus Bilius | h. ex t £ c

504 Caput IX.

Calahorrae, ubi fuit Calagurris lulia, rep. a. 1788 (II 2984 semel descripta).
— 1) Nomen videtur Lovgini patrium (Hue,). — 2) Ala Tautorum victrix civium
Romanorum (e. quid, signifieet, obscurum) praeterea ignota, ut et ipsi Tauti.

2517 L. Vitellius Ma|ntai' f. Tancinus^ | cives Hisp. Cauriesis^ | eq.
alae Veltonum c. R.^ | ann. XXXXVI slip. XXVI, | h. s. e.

Aquis Sulis (Bath) Britanniae (FII 32 cf. p. 506 vidit Huebner). — 1) For-
tasse idem nomen quod supra N. 2SI5. — 2) Nomen non ramim in Hispania. —
3) Caurenses populus Lusitaniae, — 4) Ala Hispanorum Fettonum civium Roma-
norum recensetur inter auxilia exercitus Britannici a. 105 (supra N, 2001). AUud
epitaphium equitis ex eadem ala Britannicum est Eph. ep. 4, 670.

2518 dis manibus | C. lulius Dexter vet. , mil. in ala | eq., cur.
turmaeS armor. custos, signi|fer tur., milita. annos XXVI, dimis. emer. |
honesta missione, duoviratu egit in col. | sua Thelepte, vixit an. LXXXV,
hic crematus. | Tutia Tertia marita luli Dextri, vix. an. LXX, | hic cre-
mata est.

In Numidia prope locum dictum Bir-um-Ali (FIII 2094 ad exemplum accu-
ratum Bosredonii). — 1) Curatores turmarum fuerunt etiam inter equites singu-
lares, cf. N, 2186 not. 12, 220S not. 1.

2519 (eques hastam gerens) d. m. | Ulpius Terti|us curator | alae I
contari.^ Fl. Tutor emag.^ he|res amico pientiss|imo posuit.

Tipasae in ora Mauretaniae rep. (VIII 9291). — 1) Ala prima Ulpia con-
tariorum sub Antonino Pio fuit in Pannonia superiore (supra N. 200S). — 2) Sic
lapis teste tFilmannsio ; videtur intellegendum esse: imaginifer.

2520 (eques cum signo ; sub eo hostis prostratus) dis manibus Flavinus
eq. alae Petr.* signifer | tur. Candidi, an. XXV | stip. VII, h. s.

Hexham in Britannia non longe a vallo Hadriani (Eph. ep. 7, 99S descr.
Bruce; ex Bruceo imaginem lapidis repetivit Domaszewski Fahnen p. 70). —
1) De ala Petriana cf. N. 248S.

2521 Sex. Mevius Sex. | f. Fab. Domittius | eques, signif. ala Apriana \
ann. XXIV, hic situs est. | ^i^arog Mrjoviog j ^e^arov vtog Oa§ia \

Jo(xLtTiog InTtevg arifxacp.^ \ akrjg ^^Ttgiav^g , itwv x(J, | awqog ev-
■d-ade ycelTai.

Syene (Assuan) apud mercatorem quendam (III 6026 Mommsen vidit ecty-
pum), — 1) Ala Apriana enumeraiur inter auxilia exercitus Aegyptiaci a. 85
(N. 4996) ; praeterea nominatur in titulo Memnonis statuae inscripto a. 170 (C. III 49)
et in Notitia dign, or, c, 2S, ubi collocatur in Aegypto quidem, sed Hippone loco
longe remoto a Syene (Mo.). — 2) Semaforum habemus etiam in titulo Latino
edito infra inter titulos militares aetatis labentis.

2522 d. m. I Aurel. Themaes librar. j ale Fronto.', vixit annis | L, et
Aelia lulia coiug. et 1 Aelia Pupula vixit annis | II, Aurel[«]us Themen-
tianus fiUus parentibus bene | merentibus posuit.

Aho-Ilosvae rep. a. 1865 (III 804 cf III S. p, 157S vidii Domaszewski). —
1) Cf N, 2494.

Tituli nulitares. 505

2523 C. lulio Adari f. ( Primo Trevero, ] eq. alae Noric. j statori,
an. XXVII, I stip. VII, h. a. s. f. c.

In Gerjnania inferiore rep., inter Xanten (Castra vetera) et Cliviam, est
Treviris (Brambach 1S7).

2524 Victoriae | Aug. sac. | Fl. Tacitus | s. c^ alae Aug., | Ael. Martius
( s. c* cob. I Ael. Brit. | pro se suisque omnibu[s] [ v. s. 1. 1. m. kal.
Febr. Pio et Pontiano cos.''

Zollfeld Carinthiae, ubi fuit Virunum caput JSorici (111 4812 vidit Mommsen).
— 1) Singularis consularis (cf. Mommsen ad 111 3272). — 2) ^. 258.

2525 in h. d. d., ( deo Mercujrio, Fortun. re|d.S sacr,, [ 31. Vir. [
Marcellus DEiCIAL. I. F. S. A.^ sing. cos.^ p. p. k. IIP d. s. 1. ( 1. m." d.
L. X. K. IVN. L. V.«

Untersaal ad Danuvium (prope Regensburg) , iam Monachii (III 5958 vidit
Mommsen). — 1) Fortunae reduci. — 2) Decurio alae primae Flaviae singularium
(cf. snpra j\.2492) Antoninianae (?) (Mo.). — 3) Singularis consularis. — 4) Praepositus
kastris tertium (vel: ternis) (Mo.). — 5) De suo laetus libens merito. — 6) Die
Lunae, X kalendas lunias, luna quinta (cf. Mo. chronoi. p. 512), explicat Mommsen.

2526 d. m. I Victorini j Longini eq. al. II | Y\.\ sing.^ Ci. Latinus
I aedituus singula|rium^ h. f. c

Prope Augsburg rep. (111 S822 vidit Mommsen). — 1) Ala secunda Flavia pia
fidelis miliaria recensetur inter alas exercitus Raetici a. 107 (supra iV. 2002). —
2) Singularis (^sing. non trahendum esse ad ea quae praecedunt monuit Domaszewski
Korresp. d. Westd. Zeitschr. 1891 p. 2S1 not. 9). — 3) Munus praeterea ignoium.

2527 pro salu[fe in][tonini imp. [«.] [ Mercurio sa[crum, FI. Rae|ticus
optio ( eq. al. Aur.^ [ v. s. 1. I. m., | [Pr]aesent. et [iJ«/]ino cos.^

Emetzheim bei Weissenburg, ad limitem Raetiae (III S924, melius Ohlenschlager
Sitzungsber. der philos.-phil. Cl. der Akad. zu Miinchen 1887 p. 201 qui vidit). —
l) Optio equitum alae Aurianae (de ala prima Hispanorum Auriana cf. N. 1564.
2002). — 2) A. 135.

2528 Aggaeo ( hexarcho [ alae celerum, [ viro sagittandi [ peritissimo,

vi [ miiitum interemjto (sic), Monna [ marito amantissimo.

Rep. prope Klagenfurt in vico Amdorf, periinet ad Firunum (III 4852 vidit
Mommsen).

2529 (miles cum duobus equis) Nertus [ Dumnotali ( f. veteranus ( ala
Hisp. I', ses|quip.^ Lingaus|ter\ ann. LX [ stip. XXXVI, ( b. s. e. ( Valens
frater | h. t. m. p.

Allofen (Aquinci) rep. a. 1881 (Arch. ep. Mitth. aus Oestr. 7, 1885 p. 91). —
1) Incertum num haec sit ala prima Hispanorum Auriana, quae N. 2327. — 2) Nota
sesquipHcarium cum duobus equis. — 3) /n titulo Moguntiacensi semel descripto
(Brambach 1101) reperitur natione Lig. austr. (Forlasse sunt ipsi Lingones, Aty-
xuaiOL appellati a Strabone 4, 1, 12 p. 186: Mo. eph. S p. 200).

506 Caput IX.

2530 Cloutius Clutami f. | duplicarius alae | Pannonior. Susarru' |
domo Curunniace^ | an. XXXV, stipen. XI, | [h.] s. est, posit Ca. . . .

Saloms (III ^016 cf. III S. 8S77 vidit Hirschfeld). — 1) Non intellegitur
(pagum aliquem Asturum significari coniecit Mommsen Herm. 19 p. 2S not. S). —
2) Cogitaverunt de Curunda Hispaniae (cf. Huebner ad C. II 2462).

2531 C. lulio Agedil[/« f. Fabi]a^ Macro j Sant.^ duplicario alae
Atectorigiana[e]', ( stipendis emeritis XXXII aere incisso'*, evocat[o] ! gesa-
torum DC Raetorum castello Ircavio^, clup[eo] | coronis aenulis aureis
donato a commiliton [jfcus]. | lulia Matrona f.®, C. lul. Primulus 1. h. e. t.^

Saintes (Mediolani Santonum) rep. a. 4887 (Esperandieu epigraphie du Poitou
et de la Saintonge p. 472 et tab. X; Cagnat revue celtique 9, 4888 p. 78 vidit).

— 1) Supplevit Cagnat (vocabulum tribus periisse vidit Mommsen; Fabia commen
datur spatio paucis tantum litteris sufficiente; cf. praelerea N. 8H not. 4). —
2) Santoni. — 3) Eadem ala memoratur infra N. 2SS7, item, sed nomine defor-
mato, supra N. 4474, ex quibus titulis colUgitur eam posteriore aetate in Moesia
inferiore tetendisse. Nomen habuit ab Alectorige quodam Gallo, fortasse eo ipso
cuius nomen legitur in nummis quibusdam reperiri solitis in Gallia (Mionnet suppl. I
p. 4S1, 3). — 4) Significalur civitate Macrum donatum esse. — 5) Cf. Mommsen
Herm. 22 p. SS4. — 6) Filia, 7) libertus, heredes ex testamento.

2532 . . I C. lul. Tl)[i]ridat[i]s^ f., | dec. aia Phartho., | an. XXVI,
dom. I Roma, h. s. e. | Sex. CoeUus | . . . .

Clissae (prope Salonas) (III S. 8746 vidit Hirschfeld). — 1) Cognomen patris
ostendit, hunc decurionem alae Parthorum fuisse natione Parthum, C. lulii nomen,
vixisse eum primis imperii temporibus. Notabile adscriptam ei esse domum Romam;
cf. Mommsen Staatsr. III p. 787.

2533 M. Sempronijus L. f. domo | Termestinus* | anno. XX • • • |
dec, eques^ alae | Sebosianae' | h. s. e.

Moguntiaci (Brambach 894 vidit partem). — 1) Cf. Ptolem. 2, 6, SS; C. II 874.

— 2) Eques fuit in ala^ deinde decurio. — 3) Ala Sebo.na?ia, sive ala Gallorum
Sebosiana (supra N. 2001), primum videtur tetendisse in Germania, tnemorata ut
pars exercitus FitelUani a Tacito hist. 3, 6. Postea fuit in Britannia (supra
N. 2001, infra N. 2348).

2534 M. Mdrius Valens Galata, | veter. [ex rf]ec. alae classianae', |
s\h[i et 5empr]oniae Severae uxo|[rt optima]ii fecit.

Coloniae Agrippinae rep., deinde Bonnae (Buecheler mus. Rhen. 42, 4887
p. 4S4, qui ait Utteras esse saecuU p. Chr. primi). — 1) Ala classiana praeterea
memoratur inter auxiUa exercitus Britannici anno 40S (dipl.).

2535 rius de[c.] al. II Ulp. | Aur.', stip. | XXII, vix. an[w.]

I XLV, lul. Phil[«p]{pus dup. al. eiu[s]|dem frater [p.]

In dextra ripa Euphratis e regione oppidi Penga sive Pingan (III S. 6743).

— 1) Alam Aurianam exercitus Cappadocici memorant Arrian. sxta^. P- 80, 6 et
Notitia dign. Or. 38, 22, cuius tempore stetit Dascusae, quod oppidum videtur
fuisse ibi ubi hic titulus repertus est.

Tituli militares. 507

2536 deae Vagdaver. Custi,', Sim[p]li|cius Super dec. alae Vocontior.
I exerci[f]uus Britannici.*

fiep. in fl. Linge, in Hollandiae regione Geldriensi, basis aenea (Brambach 67).
— 1) Non intellegitur. — 2) Cf. infra ad N. 2610.

2537 d. m. I Ulpia Dana^ | ex Mauretania | Caesariensi, t. a. XXIIX,
I C. Valerius Maximus, | decurio alae Atectorigi|arse* (sic) exercitus Moesiae |
inferioris, coniugi | [p]ientissimae fecit.

Romae rep. ad viam Labicanam (Lanciani Nntizie 4889 p. 540). — 1) Cf. N. SS51
not. 5.

2538 C. Vibius C. f. I Cor. Quartus | mil. leg. V Macedonic, | decur.
alae Scubulor.S \ prae[/".] coh. III Cyrenei[c.], | (complura evanuerunt).

Philippis (III 647 desci: Heuzey). — 1) Nota militem legionarium promotum
ad decurionatum alae; cf. Domaszewski ad III S. 7449 fin.

2539 M. Ulp. Super dec. ( alae praetoriae c. R. | , ex s. c^ alae I c
R.^ an. XXXII | stip. XVI, h. s. e. | M. Ulp. SimiUs sesq.^ | alae I c R.%
frater, et Ulpia | Siscia soror fratri pi|entissimo iuventutijq. eius parum
sibi fru| [ntYac], facie[nd]um c[M]r.

Ddlya ad Danuvium, non multum inde ubi in eum influit Dravus (III 5272.
III S. 10257 vidit Domaszewski). — 1) Ex singulari consularis. — 2) Ala prima
civium Romanorum ipsa est ala praetoria civium Romanorum, ad cuius decurio-
natum Super pervenit. Cf. supra N. 1092 not. 6. — 3) Sesquiplicarius.

2540 I. o. m. Barsemis Abbei | dec ala firma 1 katafractaria* | ex
numero Hosiroruorum ^ mag. | cob. oo Hemes.^ | n. d.* Carris [e]t | Aur.
lulia coniux | [et]us v. s. 1. m. | Aurelia Phicimim (sic) \ [e]l Aurel. Asalia
[«]t I fiiias (sic) Barsimia tit. | o. e. c s. s.*

Duna Pentele, ubi fuit Intercisa Pannoniae , rep., est Pestini (Eph. ep. 2,
S98 vidit Mommsen). — 1) Praefecium alae novae firmae milliariae catafract,
habebimus infra N. 2171. — 2) Videtur male scriptum esse pro: Hosroenorum, vel
Osroenorum. Cf. Mo. Herm. 19 p. 227. Praepositum aliquem huius numeri habebimus
infra N. 276S. — 3) Cohors miiliaria Hemesenorum eodem loco etiam alios tilulos
reliquit non paucos. — 4) Aut lege: natione domo, aut n. coniugendum cum Hemes.
(Mo.). — 5) Non intellegitur.

2541 lulius Can|didus vetrajnus ex dup|l.' Val. drum.'

In Syria inter Damascjim et Canatham loco dicto Rimet-el-Lohf (lll 125
descr. Waddington et Wetzstein), — 1) Ex duplicario. — 2) Inteltegitur ala prima
Faleria dromedariorum quae castra habuit in Thebaide (Nol. dign. Or. c. 28). (Mo.).

2542 d. m. M. Ulpio cl. fil. sporo' medico alar. | Indianae' et | terliae
Ast[ii]rum^ | et salariario* | civitali[s] splcndidissimae | Ferentiensium', |
Ulpius Protog[c]nes | lib. pat. b. m. f.

Viterbii (XI 5007 descripta saec. XFI a Viterbiensi quodam, non sine mendis).
— 1) Haec corrupta. Fidetur latere cognomen Ulpii , fortasse, ut coniecit Mo.,
Telesphorus. Cognomina Graecanica fuerunt eliam medicis cohortium auxiliariarum
infra N. 2601. 2602, et equilum singularium sitpra N. 2195". 2194, item medicit

508 Caput IX.

vigilum (C. VI 4057. 1059). — 2) Cf. supra N. 2496. — 3) astorum traditur (ala
tertia Asturum praeterea ignota, notae prima et secunda cf. Mo. eph. ep. 5 p. 168).

— 4) Medicus salariarius dicitur, quod iam salaria accepit, factus medicus civi-
tatis. — 5) De oppido Ferentio cf. Bormann C. XI p. 454.

2543 [imp. Caesari]

divi M. [Antonini Pii German. Sarmat.]

filio, divi Commodi fratri, divi Anlon[jm]

Pii nepoli, divi Hadriani pronepoti, divi

Traiani Parthic. abnep^of^], divi Nervae

abnepoti (sic), L. Septimio Severo P[io]

Pertinac. Aug. Arabic. Adiabeni[co Parth. max., pont.]

max., tribunic. potestatis VII', im[p. XI],

cos. II, p. p., proconsul.,
decuriones alares
veteranae Gallic. et I Thrac. Mau[refan.]^

Messius Furianus Asclepiodorus qui et G. . . e

lulius Heronianus

Aurel. Sesarion C. lulius Antonin[M*]

Ulpius Marcianus Arrius Quodratus (sic)

Flabius Eudaemon Annellus Quodratus (sic)

Aurelius Protogenes Aelius Martianus

Aelius Antiochianus

lulius Longinus Aurelius Heraclides

Antonius Antiochianus Claudius Agrippas

Umbricius Yitalius Aelius Hadrianus

Aurelius Isidorus Aurelius Aelius

Secundinus Verus Antesstius Numisianus

Marcus Fuscus Plotius Marcus

Ulpius Victor lulius Bassus

Aelius Heraclianus Gominius Ro . . .

Antonius s

Prope Alexandriam Aegypti rep. a. 1861 (II1 14. III S. 6581 descr. Waddington).

— \) A. 199. Eo anno Severum fuisse in Oriente monuit Mommsen. — 2) Alarum
duanim, qiiarum decuriones hunc titulum posuerunt, altera, veterana Gallorum,
etiam saeculo p. Chr. quarto stetit in Aegypto, Rhinocoruris (Not. dign. Or. c. 25).
Nota utriusque alae enumerari decuriones senos denos (nisi quod in secunda duo
loci vacant) ; eo numero decuriones fuisse in alis quingenariis scribit Hyginus de
mun. castr. 16.

2544 C. Valerio C. f. | Stel. Clementi J primipilari, ( Ilvir. quin-
quennali, | flamini divi Aug. perpetuo | , patrono coloniae | , decuriones
alae Gaetulorum* | quibus praefuit bello ludaico | sub divo Vespasiano
Aug. I patre, | honoris causa. | Hic ob dedicationem statuarum equestris
et I pedestris oleum plebei utrique sexui dedit.

Taurinis, lamina aenea (V 7007). — 1) Fortasse haec est ala veterana Gaetu-
lorum quae fuit in ludaea etiam a. 86 (dipl.).

TituU militares. 509

2545 P. Ael. Paul[?]|n[M]s templ. | instituit | pro se suo]rumque |
salute I Genio sanclto scolae de|curionum.*

Also-Ilosvae in Dacia (JIJ S. 7626 semel descripta saec. XFIIJ). — 1) In-
tellege decuriones alae primae Frontonianae, Also-Ilosvae tendentis (supra N. 2494).

2546 I. 0. m. Heliopolitano , vexiliatio alae ItureorumS praebe|nti-
bus* Cla. I Rufino et Ur|sione, decuriones posuerunt.

Romae in vinea quadam viae JSomentanae (FI 421 vidit de Rossi). — 1) Quando
haec vexillatio Romam venerit, incertum. Ala prima Augusta Ituraeorum memo-
ratur supra N. 2004, — 2) Praebere quid sit in hoc titulo, obscurum.

2547 Ti. Attio Ti. fil. Pu[p.] | Hilaro | dec. emerito alae I Fl. fid.,
I Antistia Ilias coniugi v. f., | lib. lib. q. post. q. eor.

Tergeste (V S38 semel deseripta saec. Xf^II).

3548 '.'.'!.'.'*! balineum refect. | [et 6]asilicam

vetustate conlabsam | a solo restitut[a]m eqq. alae Sebus3ia| [nae]'' J .' J J J*
sub Octavio Sabino v. c, | praeside n., curante Fla. Ammau sio praef. eqq.
D. d. XI kal. Septem. | Censore II et Lepido II cos.^

Lancaster (FII 287 cf. p. 507 vidit Huebner qui ait litteras videri aetatis
Severianae vel Alexandrianae). — 1) Erasum nomen imperatoris, item agnomen
alae Sebosianae inditum ab imperatore. — 2) Cf. N. 2SS5 not. 5. — 3) Consules
hi ignoti.

2549 Fortunae | coh. I Batavor.*, | cui praeest | M. Flaccinius |
Marcellus prae.

2550 I. o. m. I et numinibus | Aug. coh. 1 Tu|ngrorum | mil.\ cui
praeejst Q. Verius | Superst[e]s ( praefectus.

2551 Fortunae Aug. | pro salute L. Aeli | Caesaris* ex visu | T. Fla.
Secundus | praef. coh. I Ham|iorum sagittar.' | v. s. 1. m.

In Anglia rep. ad vallum Hadriani, in ruderibus stationum, quibus Pro-
colitia, Borccvicium, Magnae nomina fuisse videntur (FII 617. 640. 648 vidit
Huebner). — 1) Batavorum cohortes nescio quot el Tungrorum duas in exercitu Bri-
tannico aetate Domitiani memorat Tacitus Agr. 56; antea fuerant pars exercitiu
Germanici (de Batavorum cohortibus cf. Tac. ann. 14, 58, hist. 1, S9 cet., de Tun-
grorum Tac. hist. 2, 14. 4, 16). Prtma cohors Tungrorum milliaria recensetur in
diplomatibus a. 98 (Eph. ep. 4 p. SOO) et a. 105 (supra N. 2001). — 2) A. 15617,
Titulus est igitur ex antiquissimis eius regionis. — 3) Cohors haec recensetur inter
cohortes in Britannia tendentes in constitutione Hadriani (dipl.). Hamii ipsi ignoti.

2552 . • . [Sarmatico] \ maximo', | coh. oo Maur.* | Maximi[n]ian. |
devotissim. | numini m2\iesta\tiq. eius].

Battae ad Danuvium, ubi fuit Matrica Pannoniae (Eph. 2, 625 vidit Mommsen).
— 1) Maximino aul Maximo titulus dedicatus fuit. — 2) Eadem cohors milliaria
Maurorum eodem loco etiam tegulat reliquit (Eph. ep. 2, 777/

2553 I. 0. m. I coh. I Ael. Dac^ | Postumi[ana]^ | c. p.^ | Marc. |
Galhcus I trib.

510 Caput IX.

In Britannia ad vallum Hadriani rep. loeo hodie dicto Birdoswald, olim
Amboglanna (VII 820 semel descripta saec. XFIII). <— 1) Eadem cohors multos
alios iitulos reliquit Amboglannae. Tribunus cohortis primae Aeliae Dacorum
Amboglanna recensetur etiam in Notitia dign. Occ. p. 144 Boeck. — 2) Cf. supra
N. S60. — 3) Cui praeest.

2554 I. 0. m. I coh. II Tungr. ] oo eq. c. L.' cui | praeest Alb.
Severus pr|aef. Tung., in|sta. Vic. Severo princip[e].*

In AngUa rep. ad vallum Hadriani loco dicto Castle-Steeds (P7I 879 vidit
Bruce). — 1) Cohors secunda Tungromm milliaria equitata civium Lati?io7ntm (ita
explicavit Hodgson, adstipulati sunt Huebner l. c. et Mommsen Herm. 19 p. 73 not. 5),

— 2) Simililer 'instante principe^ positi sunt ab eadem cohorte tituli FII 880.
882. De principibus cohortium auxiliariarum cf. infra N. 2393.

2555 Marti et Victo|riae Aug. c. Raejti milit. in coh. ( II Tungr.',
cui I praeest Silviu[s] | Auspex praef.^ | v. s. 1. m.

Birrens prope Middleby Caledoniae rep., est Edinburgi (FH 4068 vidit Huebner).

— 1) Cives Raeti militantes in cohorte secunda Tungrorum. Similiter cives Philip-
popolitani militantes in praetorio posuerunt tilulum supra N. 209i, cives Italici et
Norici militantes in legione sexta Victrice titulum Britannicum VII 4095, Texandri
et Sunuci militantes in cohorte secunda Nerviorum titulum N. 2336. In hac ipsa
cohorte secunda Tungrorum militantes pagus Vellaus et pagus Condrustis, intellege
milites ex his pagis oriundos, posuerunt titulos VII 4072. 407S, quos i?ifra dabimus
inter titulos sacros in capite de numinibus peregrinis. De cohorte seeunda Tun-
grorum cf. N. 2334. — 2) Idem praefectus eiusdem cohortis est VII 4075.

2556 Genio | huus* lo|ci Texand. ( et Sunic^ ( vex.^ cohor. ( II
Nerviorlum."

In Anglia rep. ad vallum Hadriani, loco dicto Carrawburgh , ubi fuit
Procolitia (Eph. ep. 3, 405 Huebner vidit ectypum). — 1) Scr. huius. — 2) Texandri
et Sunuci populi Belgicae finitimi Nerviis, a quibus haec cohors nomen traxit (cf
Mommsen Herm. 49 p. 42 not. 2). Cohors prima Sunucorum fuit in Britannia
a. 424 (dipl.). — 3) Vexillarii. — 4) Cohors secunda Nerviorum memoratur inter
auxilia exercitus Britannici in diplomatibus militum missorum a. 98 (Eph. 4
p. 300). 424. 446 (Eph. 3 p. 96), item in titulo Britannico VII 704.

2557 Genio et signis | coh. I f. Vardul. | c. R. eq. JXIS [ T. Lici-
nius Valeri|anus trib.

In Anglia rep. trans vallum Hadriani non longe a finibus Scotiae, loco dicto
Rochester (VII 4054 vidit Huebner; supra titulum sculpta est luna et ab huius
utraque parte y^, qua nota Solem significa?n putant). — 1) Cohors prima fida Vardu-
lorum civium Romanorum equitata milliaria memoratur inter auxilia exercitus
Britannici a. 98. 424. 446 (dipL). Varduli populus Hispaniae Tarracone?isis.

2558 ille ego Pannoniis quondam notissiraus oris
inter mille viros fortis primusq. Ratavos^
Hadriano polui qui iudice vasta profundi
aequora Danuvii cunctis transnare sub armis^
emissumq. arcu, dura pendet in aere, teluro,
ac redit, ex alia fixi fregique sagitta;

Tituli militares. 511

quem neqiie Romanus potuit nec barbarus unquam
ooD iaculo miles, non arcu vincere Partbus:
hic situs, hic memori saxo mea facta sacravi.
Viderit anne aliquis post me mea facta sequatur.
Exemplo milii sum primus qui talia gessi.
Incertum quo loco vel quando descripta, sed ante saec. IX: legitur in codiee quo-
dam scripto saec, IX f^^alenciennes adservato et in aliis codicibus compluribus medii
aevi, item inter inscriptiones Daciae in codice Ferrarini Re^ensis saec. Xf^, unde post
alios ediderunt Mommsen C. III 3676 cf. p. 1042 : JI. Riese anthol. Lat. n. 660; de
Rossi inscr. chr. II I p. 260, 2. Partem inscriptionis prosa oratione scriptam, qua
nomen militis scriptum fuisse putandum est, apparet omissam esse a descriptore
(^militis Sorani' quod adscriptum est in codicibus Montispessulano saec. XII et
Parisiejisi saec. XIII, non intellego ; militi nomen fuisse Sorano non credo). —
1) 3files fuerat cohortis Batavorum milliariae. — 2) Cf. Dio 69, 9.

2559 Marcinus Surconis f. Breucus, | mil. ex coh. VIII | Breuc.*,
ann. XXXV, | stip. XII, h. s. e.

01 im Cliviae, in pago Birten dicebatur reperta, nunc Bonnae (Brambach 1S9).
— 1) Eiusdem cohortis alius miles sepullus est Coloniae Agrippinae (Br. 232).
Praeterea de hac cohorle nihil innotuit. (Allae cohortes Breucorum memorantur supra
l\. 373. 15S0. 1374. 1398. 2002. 2003, infra .\. 2608., et alibt, cf. Mo. eph. ep. 3 p. 182).

2560 d. m. I Catavigni j Ivomagi f., | militi coh. | III Britanjnorum
y Gesati, | vix. ann. XXV, | sti. VI, exercijtus RaeticiS | Paternus | h. f. c.
I commilitoni | carissimo.

Cunei (V 77^7 vidit Mommsen). — 1) Cohors tertia Britannorum recensetur
inter auxilia exercitus Raetici a. 407 (supra 7V. 2002) et a. 166 (cf, ib. not. 5).

2561 Dassius Dajetoris fil. | Maeseius* | mil. coh. V | Delmatarum, |
an. XXXV sti. | XVI, h. s. e.

Aqnis Maltiacis (Wiesbaden) (Brambach 1S18). — 1) Maezeii (sic plerumque
scribiturj populus Dalmatiae.

2562 (sagittarius) Monimus I lerombali f., | mil. chor. I | Iluraeor., \
ann. L, stip. XXI, | h. s. est.

Moguntiaci (Brambach 1254 vidit).

2563 Flavos Bo|uti' f. mil. j coh. I Luce.*, | ann. XXXI, [ stip. X,
dom. I Luco Aug., h. f. c. | H. s. e.

In Dalmatia prope Teplju (III S. 9854 Bormann vidit ectypum). — 1) Nomen
in Utulis Hispaniae , unde originem duxit Flavos, saepius obvium. — 2) Cohors
prima Lucensium., testibus hoc et aliis nonnuUis titulis, saec. p. Chr, primo videtur
tetcndisse in Dalmatia, cf Hirschfeld C. III S. p. 1476; a. 80 iam fuit in Pannonia
(dipl.). De cohorte quinta Lucensium et Callaecorum cf. supra N. 1987. 1997 , de
aliis cohortibus Lucensium Mo eph. S p. 169.

2564 Adiutor ( Lauci f. | cives ( Menapius' j mil. coh. I j Panno-
niorum* | v Bassi, slipen. XI ( ann. XXXII, j h. s. e.

Aquileiae rep. (V 88S bis descripta). — 1) Menapii populus Belgicae. —
2) Epitaphia militum cohortis primae Pannoniorum praeterea prodierunt in Ger-
mania superiore (Brambach 740. 745. 1S19).

512 Caput IX.

2565 (1. m. s. I D. Domitio | Sardonico | Polia Alexcan|dria r«'c)S
vixit an|nis LXX, fecer|unt Domitiae | patri piissimo, | d. m. s. | Q. Domitio
I Polia castris | Sardonico | mil. coh. VII | Lusitano|rum, ] vixit annis XVIII,
[ fecerunt | Domitiae | fra[fn rfejsid [eran^Jissimo.

Lambaesi (FIU 5104 vidU Wilmanns). — l) Videtur fuisse oriundus ex
castris Alexandrinis, cf. Kubitschek imp. Rom. trib. descr. p. 264. 262.

2566 Q. I Vibius Ag|ustus* Raetus | mil. coh. II Raet.^ | ann. XXX
stip. XIII, I h. f. c.

Wiesbaden rep. una cum iV. 2361 (Brambach 1S21 cf. eph. ep. S p. 244 vidit
Zangemeister). — 1) Agiustus Brambach. — 2) Cohors secunda Raetorum enume-
ratur inter auxilia exercitus Gertnaniae superioris a. 82 et a. 90 (supra I\\ 199S. 1998).

2567 . . . .' I Tib. lul. Car|etis f. Sedebjdas domo | Turo, missijcius
ex coh. I Silauciensjiu.^ h. s. e., Tib. luL | Antus f. c; | et Primigenia |
lib. eius, anno. | III, h. s. e.

Asber^ ad Rhemim rep., ubi fuit Asciburgium, nunc Bonnae (Brambach 2S0
vidil sed evamdam). — 1) In margine quae scripta fuerunt, legi non potuerunt.
— 2) Focabulum obscurum.

2568 C. luhus Dapnus chorte | Surorum*, annorum L, militav|it
annis XXX, misione acepit pro | meritis suis; fecit luha Vartinigig (sic)
I viro SUO ob meritis , h. S. e. (vir tunica ac palHo indutus, d. vitem tenens).

Caesareae (Cherchel) Mauretaniae (Eph. epign. S, 99S vidit 1. Schmidt). —
1) Fortasse significatur numerus Syrorum in Mauretania tendens (FIII p. 8S1 ;
eph. ep. S, 983).

2569 C. luhus C* Gale|ria* Baccus Lugu|duni, mil. coh. I Thjracum,
ann. XXXllX, | stip. XV, Antistius | Atticus et Bassius | Communis h. f. c.

Coloniae Agrippinae (Brambach 510). — 1) Cf. N.2246 not. 1. — 2) Raro re-
periuntur tnilites cohortium auxiliariarum tribum habentes (Mo. Herm. 19 p. 26
not. 2; ubi adde titulum supra N. 2S21).

2570 (imago militis) Hyperanor Hyperanojris f. Cretic. Lappa, mil.
cho. I I sag., ann. LX, stip. XVIII, | h. s. e.

2571 (imago militis) Tib. lul. Abdes* Pantera'* ] Sidonia^ ann. LXII,
I stipen. XX XX, miles exs | coh. | sagittariorum, | h. s. e.

Prope Bingen rep., deinde Kreuznach (Brambach 759. 738). — 1) Civitatem
accepit a Tiberio. — 2) Agnomen Abdae ut videtur. — 3) Fidetur significari
origo ex Sidone Phoenices (Mo. eph. ep. S p. 244).

2572 D. Senio Vital[t] | mil. coh. VI [m]genu. | c. R civis

Brit. . ., I ann. LV, stip. XVHII, | heredes | f. c.

Coloniae Agrippinae rep. a. 186S (Brambacb 2033).

2573 L. Reburrinius | L. f. Cl. Candidus | Ara', mil. ch. XXVI |
vol. c. R., ^Anici Vic|toris, stip. XIII, | h. f. c.

Baden, nunc Carlsruhe (Brambach 16S9 vidit). — 1) Significatur Claudia Ara
Agrippina. — 2) Videtur excidisse / (centuria Anici Fictoris).

Tituli militares. 513

2574 Sex. Nonius L. f. | Vot. Severus | veter. d6duct. Anti.S | mil.
coh. I classic. | annis XXII, vixit | annis XXXXV, | L. Nonius Rufus |
frater et heres \ eius posuit, | mil. coh. I classi., | h. s. e.

j4ntii (X 6672 deser. Marinius). — 1) Fortasse hic fuit e veteranis deduetis
Antium a Nerone (Tac. ann. 14, 27 cf. Suet. Ner. 9).

2575 Freioverus | Veransati f. | cives Tung., eq. ex | coh. I Astur.,
an. I XL, stip. XXII, h. s. e., | t. f. i. H. f. c.

Prope Moguntiacum ad vicum Zahlbach rep. (Brambach 4231 vidit).

2576 Dazas Sceni f. Ma[e2e]jius, eques coh. VI Delmajtarum' turma
Licconis, | annorum XXVII, stipendiorum X.

Caesareae (Cherchel) Mauretaniae (FIII 9577 ; Huebner ex. scr. ep. 430). —
1) In fine v. S post Delma. pars litterae conspicitur, quae fortasse ad z ex Maezeius
pertinet (Hue.).

2577 Licaus lauletis f. miles* c. VII | Delmatarum^ turma Anni, j
annorum XXVII, stipendior. | XI, h. s. e. Heres ex testamento fecit
(eques hostem prostemens; iuxta duo alii hostes prostrati).

Caesareae (Cherchel) Mauretaniae (Eph. ep. 7, S16 vidit Purgold). — l) Nota
militem appellari quem turma adiecta et atiaglyphum demonstrant meruisse equitem.

— 2) Cohortes Dalmatarum sexta et septima in Mauretaniae tantum titulis memo-
rantur.

2578 T. Flavius | Bitus eq. ] coh. II gemel. | TracS vix. ani. | LV,
mil. an. XXVII, \ luHa Marcella | [sojror et Bitus [fd. f.].

Masculae (Kkenchela) in Numidia (FIII 2251 vidit fFilmanns). — 1) Ad
alium equitevi cohortis secundae gemellae Thracum pertinet titulus item Numidicus
VIII S88S cf. add. p. 964; praelerea ea cohors non memoratur.

2579 . . emans | Platoris | [Dajesitias ' vexiil. | [ejquit.^ coh. I Belgar.^
I turma Valeri | Proculi, ann. XLV | stipendior. XXIV, h. s. e., | fieri
Curavit lulia Ves. | COniunx (vir freno equum tenens).

Delminii in Dalmatia (III S. 9739 vidit Glavinil). — 1) Cf. supra N. 1989
noL 6. — 2) Alitis vexillarius equitum cohortis eiusdem est infra N. 2394, vexillariiu
equitum cohortis III Alpinorum III 2012. — 3) De eohorte prima Belgarum ef. C. III
p. 282. III S. p. 1476.

2580 (miles dextra signum tenens) Pintaius Pedilici | f., Astur Trans|-
montanus caslelo | Intercatia^ signifer | cho. V Asturum, | anno. XXX,
stip. VII. i H. ex t. f. c*

Bonnae (Brambaeh 478, imaginem lapidis dederunt Lindenschmit AUerth.
unsr. heidn. Forzeit I fasc. 11 tab. 6, 1 et ex hoc Domaszewski Fahnen im rovi.
Heere p. 72). — 1) Intercatia haec Asturum memoratur a Ptolemaeo 2, 6, 51, ef.
Huebner C. II p. 574 et ad n. 2786. — 2) Heredes ex testamento faciundum curaverunt.

2581 .... Virssuccius . . si | eq. imag.' coh. I* | Brit. tur. Monta., |
ann. XXXV sti. XV, | h. s. e. | Bodiccius imag.' et | Albanus h. p.

Tilel in Hungaria (III 5236 temel descripta circa a. 1690). — 1) Imaginifer.

— 2) T traditur.

DissAD, Inscriptiones Latinae. 33

514 Caput IX.

2582 Primus Titi | f. tubicen, do. | Caturix^ mil. | coh. III Alp., |
an. XLIIX st|ip. XXIII, h. s. e. | t. f. i. L. optio^' 1 et Tullius veiler. h. p.

Kutac in Dalmatia (III 6566 III S. 8491 vidil Hirschfeld) . — 1) Caturiges
populus Alpinus. — 2) OpHo fortasse accipi potest etiam de nomine.

2583 . . Ulpio Nepoti | mil. coh. VIII | volunt.S bucin., \ def.* an. XXX
stip. I X, Maxim. Projcul. mater fil. | infeli[cisstmo], | ic def. e[sf].

In Dalmatia prope Stobrec rep. (III S. 8S22 vidit Hirschfeld). — 1) Cf.
infra N. 2386. — 2) Defuncto.

2584 Minervae | aeneatores | coh. I Seq. | et Raur. eq.^ | v. s. 1. 1. m.
Steinbach (Baden, Unterrheinkreis) rep., est Carlsruhe (Brambach 4758 qui

vidit). — 1) De hac cohorte cf. infra N. 2614.

2585 Marti et Victo|riae | Soemus Severus | cornicul. coh. I* FI. |
Damas. oo eq. sa[^.]*, | v. s. 1. 1. m.

Strassheim rep., nunc Friedberg (Brambach 4412 a prioribus). — 1) t,
2) sac. traditur. Cohors prima Flavia Damascenorum miUiaria (equilata sagit-
tariorum) recensetur inter auxilia exercitus Germaniae superioris a. 90 (supra
N. 4998) et a. 446 (dipl.) ; eadem multas tegulas reliquit Friedbergi (Brambach 4447 e).

2586 T. StatiUo | Maximo | mil. coh. VIII vol.', | adi. corn. cos.^ |
def. an. XXV, [ lul. Fructula | hospita | et sibi.

Salonis rep. (III 2032 vidit Mommsen). — 1) Cohors octava voluntariorum
civium Romanorum per multum tempus in Dalmatia stetit^ eerte ab a. 92 (dipl.)
usque ad a. 243 (III 2706); cf C. III p. 282. III S. p. 4476. — 2) Adiutori comi-
culariorum consularis.

2587 . . . Zosime, Sta|til. Pulcher | mil. coh. I Belg.', | ex strat cos.*
1 uxor. b. m. | dupl.'

Salonis (III 2067 vidit Mommsen). — 1) Cf N. 2379. — 2) Ex stratore con-
sularis. — 3) Duplicarius (?).

2588 Faustinio Faustino, Sennauci Florionis fil., mil. | coh. I F. D.*,
ped. sing. cos.^ Gemellinia Faustina mat. | et Faustinia Potentina sor.
[Ae]r. secundum volunt. | testamenti pos., vixit an. . . ., decidit in flore
iuvente, | f. c.

Alsheim (Rheinhessen) rep., est Moguntiaci (Brambach 944 qui vidit). — 1) De
cohorte prima Flavia Damascenorum cf. N. 2383. — 2) Pediti singulari consularis ;
cf. N. 2418. 2419. (Non recte ut videtur nonnulli ped. coniunxerunt cum eis quae
praecedunt, et acceperunt de cohorte prima Flavia Damascenorum peditata).

2589 d. m. I Vereius Victor miles ch[o]jrtis quarte Sucambrojrum *,
pedis sing.^ centuri|a Flori, militavit annis VjVII (sic), vixit annis [X]XX,
Corn|ehus Maximus ei qui (sic) Vereiu[s Viator heredes b. m.

Caesareae (Cherchel) Mauretaniae (FIII 9595 vidit Wilmanns). — 1) Cf. supra
N. 2005. — 2) Pedes singularis.

Tituli militares. 515

2590 d. m. j L. Calpurnius Valens optio | coh. I Lepid. eq. c. R.'
y2 Pontici, I vixit an. XXXX mil. an. XVllI, Calpurnia Leda coiux fecit.

In Atia, fortasse Smymae, rep., est Lugdum Batavorum (Leemans act. maior.
acad. Ajnstelodamensis 19, 1890 tab. IV n. 16 cf. p. H ; vidi ectypum). — 1) Cohors
prima Lepidiana civium Romanorum a. 80 fuit in Pannonia (dipl. XI), a. 99 in
Moesia inferiore (supra jS'. 1999) ; eadem ut videtur secnndum yotitiam dign. (Or.
c. 53) fuit sub duce Armeniae. — 2) Centurid; t. (turma) Leemans, non recte.

2591 .... Sirm., optio | coh. T> Alp. eq.» y Majximi, an. XLVI
I stip. XXVI, h. s. e. | Titul. p.^ FL Rufi nus eq. buc. coh. ejiusde. h. ex t.* t'

Stuhhoeissenburg , nunc Pestini (III 5332 vidit Mommsen). — 1) Scr. I, —
2) Cohors prima Alpinorum equitata sub Domitiano fuit in Pannonia (cf. supra
N. 1997), sub Traiano et sub Antonino Pio in Pannonia inferiore (dipi). — 3) Titu-
lum posuit, — 4) Heres ar testamento. — 5) Extremam litteram videtur ipse quadra-
tariiu delevisse (Mo.).

2592 d. m. I Sabinio Sabiiniano ex opti|one cortale, | miL an. XVII,
opti|o mil. an. VIIII, | yix. an. XXXX, najtion. Raet., Clau|dius Diodonis
I her. b. m. f.

Romae rep. ad viam Labicanam una cum N. So51 (Lanciani Notizie 1889 p. 540).

2593 .... I m ul . . . d{ec.y | cho. XI Gall.» | domo Patavi, |

ann. XLVl stip. | XV.

Prope Naronam Dalmatiae (III S. S439 vidit Hirsehfeld). — 1) Supplemt
Domaszewski , qui propter originem Patavinam antea stipendia in legione httnc
hominem fecisse censet. — 2) Cohortes Galiorum a prima usque ad septimam dudum
ex titulis notae, octava nona decima ignotae (Mo. Eph. ep. 5 p. 172); undeeima hic
primum reperitur (cf. Mo. Herm. 19 p. 47 noL 2).

2594 C. VaL . . f. Azinas* | Procl[us] eques | coh. I [4]lp.*, ve[a;.] |
equitj[«m coh.] \ I Relg.^ dec. equit. j coh. eiusdem, | hunc sepulci-um |
vivos paravi mihi | et Apuleie Sabine | uxori meae, lib. j libertabusque. |
H. m. h. n. s.

Salonis (III S. 8762 Hirschfeld vidit ectypum). — 1) Patriam Procli signi-
ficari conieeit Hirschfeld. (Mommseno videntur esse cognomina duo, barbarum
alterum, alterum Romanum, ut supra N. 2385). — 2) Cohors prima Alpinorum in
Illyrico stetit iam sub Nerone (supra N. 1987). — 3) Cf. N. 2S79.

2595 C. Cassio Pal. Rlaesiano | dec. coh. Ligurum, | principi equi-
tum', I ipsi famiUae posteris | Hbertis libertabusque eius, | Ti. Claudius
Actes 1. Eutychus* | amico optimo ex testamento | eius fecit.

Prope Olbiam (Tet^anuova) Sardiniae rep. (Huelsen descr. ex ectypo quod
misit Tamponius). — 1) Prineipes in cohortibus aujnliaribus raro memorantur
(supra N. 2534 cum not. 2 ; III S. 7651. 8029 quos titulos recte ad auxiUarias cohortes
rettulit Domaszetoskius). Ex hoc titulo videtur colligi posse, ita dictum esse in cohorU-
bus equitatis eum qui erat inter deeuriones equitum primu*. — 2) De Actes libertis
et Actenianu cf. X 7980. VI 150^.

2596 T. Calidius | P.* Cam.* Sever. | eq., item optio, | decur.
coh. I Alpin., | item y leg. XV ApoU., | annor. LVIII, stip. XXXIIII, |

33*

516 Caput IX.

h. S. e. I Q. Calidius fratri | posuit (loriea sqnamata, vitis, galea cum erista
transversa, ocreae; infra: servus equum ducens).

Camunti rep. (Domaszewski arch. ep. Mittk. S p. S03 tab. F ; de ornamentis
cf. Alb. Miiller Phil. 47, 1889 p. S20. S22). — 1) De f. omissa cf. supra N. 2U6 not. 1. —
2) De tribu militis ex cohorte auxiliaria dixit Mommsen Herm. 49 p. 26 not. 2.

2597 I .... 0 Arimin., | mil. leg. XIII, donat. torq.

I armil. phal., et v coh. I | Camp.S an. LX, t. f. i.^ Posidonius | et Prunicus
lib. posuer. | et ah ne', h. s. e.

Naronae in Dalmatia rep. a. 1S77, videtur periisse (III S. 8438 descr. Glavinic).

— 1) Incertum num eadem cohors prima campestris (vel: campana, cf. N. 2600)
voluntariorum civium Romanorum, III 3237 (cf. dipl. mil. datum ab Antonino Pio,
III p. 884. 88S, item infra N. 2731). — 2) Testamento fieri iussit. — 3) Et alii
nemini.

2598 d. m. I C. Campani Vitajhs / coh. I Bat. | oo>, stip. VIIII, |
vix. an. XXVII, | Florius Viri|Hs vet. ex dec, | nepoti p. p. c.

In Hungaria loco dicto Romlot sive Romiid rep., est Ktausenburgi (III 839
cf. III S. p. 1378 vidit Domaszewski). — 1) Centurio cohortis primae Batavorum
milliariae.

2599 d. m. s. j memori|ae Fulvi | Quintuh | y coh. sing.*, | v. a. XLVI.

II d. m. s. I luUae Saturnin|ae b. m. f. | Fulviu|s Quintjulus y coh. |
sing., con., | v. a. XXXV.

Auziae (Aumale) in Mauretania (FIII 90SS vidit Wilmanns). — 1) Cohors
siTigularium ex solis titulis Auziensibus hoc et C. FIII 9047 (infra N. 3f7&7) 90S4.
90S8 innotuit.

2600 P. CloeHus miles cho. campanaeS custos Traguri*, j v. s. L m.
Salonis (III S. 8695 vidit Hirschfeld). — 1) Cohors sub hoc certe nomine

praeterea non memorata. Mommsen (in epistula ad Bulicium, bull. Dalmato 1884
p. 146) eam non diversam fuisse coniecit a cohorte octava voluntariorum , quam
in Dalmatia tetendisse scimus (cf. N. 2S86). — 2) Tragiirium oppidum Dalmatiae.
Mommsenus (l. c.) confert praetorianum stationarium Ephesi (supra N. 20S2).

2601 M. Mucius I Hegetor j medicus» j coh. XXXII voI.S j an. XLVII,
I h. [s.] e., I Mucia Corint|hia sibi et | patrono p.

Prope Sisciam rep., est Agram (III S. 108S4 vidit Hirschfeld). — 1) Cf N. 2602

not. 3. — 2) Cohors XXXII voluntariorum memoratur etiam in alio titulo prope

■ Sisciamreperto (III 4006), praeterea memoriam reliquit in vicis Praunheim et Heddem-

heim (Brambach 1467. 1496, Korrespondenzbl. der Westd. Zeitschr. 1882 p. 2). Titu-

los tribunorum eius habes supra N. 141S, C. III 320. 586. XI 1937.

2602 Apollini et Aesjculapio, Salut., | Fortunae sacr., | pro salute
L. Pejtroni Florentijni praef.' coh. IIII j Aq. eq. c. R.^ M. Ru|brius Zosi-
mus I medicus coh. s. s.^ j domu Ostia [rji^ftJler. v. s. 1. 1. m.

In vico Obernburg sito ad Moenum inter Miltenberg et Aschaffenburg (Bram-
bach 1747 a prioribus). — 1) Idem praefectus eodem loco posuit titulum Br. 1748.

— 2) Cohors quarta Aquitanorum recensetur inter auxilia Germaniae superioris
a. 74. 82. 90 (supra N. 1992. 199S. 1998). Comicularius eius Moguntiaci posuit
titulum Br. 1284. — 3) Medicus cohortis supra scriptae. Nota medici cognomen

Tituli militares. 517

Graecanicum (cf. JS. 2S47). Hic non est putandus stipendia fecisse in cohorte
Aquitanorum, natus Ostiis Tiberinis in Italia.

2603 M. m.* I L. Naevius | Verus | Roscianus | praef. coh. II | Gall.
eq., j votum ex | Britannia^ | rettulit | 1. m.

Prope vicum Travi agri Placentini (XI 1305 ad apograpkum factum saec. XFI).

— 1) Minervae memori (sic plene alii tituli eodem loco reperti). — 2) Cohors secunda
Gallorum in Britannia stetit certe sub Antonino Pio (dipl. a. i46, cf. Mo. eph.
ep. 3 p. 99).

2604 Campestribus [ sacrum | P. Quintius L. fil. | Quir. [Ftjrminus^
I domo Sicca | Veneria, trib. | coh. XXIIII vol. c. R.*

Prope Benningen rep., est Stuttgarti (Brambach 1396 qui vidit). — 1) ter-
minos lapis dicitur exhibere. — 2) Cohors XXIIII voluntariorum civium Roma-
norum memoratur etiam in aliis titulis repertis ad limitem Germaniae superioris
(Brambach 1593. 1368. 1370. 1700).

2605 in h. d. d., deae | Fortunae saincte balinea}ri* reduci, Va|le-
rius Valerijanus trib. c|oh. I Germano|rum' Philippianjae votum pos|uit,
impp. dd. njn. Philippis Aug|g. III et iterum | cos.^ 1. 1. m.

lagsthausen rep. (ff^estdeutsche Zeitschr. 6 p. 76). — 1) Apparet titulum per-
tinuisse ad balneum aliquod; ad eiusdem balnei cohortis primae Germanorum
restitutionem pertinet titulus eodem loco repertus Brambach 1608. — 2) Cohors
prima Germanorum recensetur inter aiueilia exerdtus Germaniae superioris iam
anno 82 (supra N. 1995) et a. 116 (dipl). — 3) A. 248.

2606 I. 0. m. I Cn. Clodius Cn. | fil. Classicianus | trib. coh. XIIX
vol. c. R. I et translat. ab opti|mis maximisq. imp. in 1 coh. I Ul[p.] Pan.
oo eq.*, I V. s. [l.] m.

Stojnik in Serbia rep., est Belgradi (III 6302. III S. 8162 vidit DoTnaszewski).

— 1) Tam cohors duodevicesima voluntariorum civium Romanorum quam prima
Ulpia Pannoniorum miliaria equitata in Pannonia tendebant saec. p. Chr. II
(supra N. 2005 cum not. 5).

2607 dis Mauris | salutaribus | Aurehus Ejxoratus dec. | alae Par-
torum, I praepositus | cohortis II | Sardorum Se|verianae.'

In Mauretania loco dicto Hadjar er-Rum., iam Lamoriciere, ubi fuit Altema
(Demaeght bull. de la societe de geographie d'Oran 10, 1890 p. 400). — l) Ab alioprae-
posito eiusdem cokortis Sardorum, decunone alae Tkracumy positus est a. p. Ckr. 208
titulus FII1 10949 eodem loco repertus. Cokortem secundam Sardorum per aliquod
tempus stativa habuisse illo loco declarant tituli C. FIII 9831. 9835. Praeterea
epitapkia militum kuius cokortis reperta tunt prope Auziam, loco dicto Sur DjHab,
in Mauretania quidem, sed loco multum distunte ab Altava (C. nil 9198 cf. eph.
7, 496. FIII 9200. 9202). ^^^^

2608 side* | sacrum posuit | Aelius Servan|dus dec.*,

praepo|situs coh. II Brejucoru. [G]or[dt]ane^, | III kal. lan. Arri|ano et
Papo cos.\ I salvis Augg., | multis annis felicijter.

In Mauretania, loco dicto Suik prope Tagremart, rep. (Epk. epigr. 5, 1047
descr. de la Blanckere). — 1) Superest ex vocabulo numinis, cui tHubis dicatus fuit.

— 2) Decurio alae cuiusdam rine dubio, ut N. 2607. — 3) Eo ipso loco quo hic

518 Caput IX.

titulus repertus est, stetisse saee. III cohortem secundam Breucorum atque ei etiam
nomen dedisse docent miliarii ibidem reperti (supra N. S75. Eph. ep. 7, 671). —
4) A. 2i5.

2609 Ca6si6 dec* | f61icit6rl | homiDi bon6, | gratias agimus | omnes
commilitones | qui sub cura eius sumus.

2610 Q. Caesio Valenti | dec* ^lae V6contior.^ | feli[ci]terl hdbeas
propitium imp.

2611 omnibus | commilitonibus | qui hic fuerunt ad | custodias felic 1
I coh. scut. c R. feHcit6rl | coh. III Itur.^ felicit.1

In Aegypio, in collium qui dicuntur Djebel-el-Tukh, lapicidinis vetustis, tituli
minio picti (Eph. ep. 7 p. ii7 descr. Sayce). — 1) Caesius Falens decurio alae Focon-
tiorum praefuit militibus cohortium scutatae civium Romanorum et tertiae Itu-
raeorum et fortasse aliarum quoque, deputatis ad custodiam in metallis damnatorum.
Decurionem alae curam agentem vexillationis legionariae habuimus supra N. 248S.
— 2) Alam Focontiorum, cuius Caesius fuit decurio, tituli (supra N. 2356; C. FII
4080) testantur aliquando in Britannia fuisse. — 3) Cohors tertia Ityraeorum
memoratur inter auxilia exereitus Aegyptiaci in diplomate anni 85 (supra N. 4996) ;
cohortem scutatam civium Romanorum aliquando in Aegypto fuisse non traditur.

2612 Annius Rufus / leg. XV | ApolIinarisS praepositus ] ab optimo
imp. Traiano | operi ma[r]morum monti | Claudiano^ v. s. [/.] a.

In Thebaide ad montem hodie dictum Djebel-Fatire, olim^ ut ex hac inscrip-
tione apparet, Claudianum (III SS descr. ff^ilkinson) . — 1) Nisi fallor, etiam hic
centurio legionarius praepositus fuit militibus unius vel complurium cohortium, —
2) Claudianus dictus mons sine dubio a Claudio, sub quo primum lapicidinae eius
porphyreticae exercere coeptae sunt (Plin. h. n. 56, S7). Ad easdem lapicidinas
j)ertinent tituli Graeci C. I. Gr. 4745 <^ seq.

2613 Fortunae | Respicienti sacr. | Nasellius Pro|clianus 7 leg. | VIII
Aug., praejpositus chor. | I Helvetiorum *, | Torquato et luliano cos.^

Prope Bdckingen (fFUrtemberg, Neckarkreis) rep., est Stutlgarti (Brambach
4S85 vidit). — 1) Eadem cohors prima Helvetiorum, una cum Brittonibus Aurelia-
nensibus (de quibus cf. infra ad N. 267S) in vico Oehringen posuit titulos Bram-
bach 4SS9. 4S60, similiter sub cura centurionis legionarii (Korrespondenzbl. der ff^estd.
Zeitschr. 4889 p. 48). — 2) A. 448.

2614 I. 0. m. I vexil. ] coh. I | Seq. et Raur. | eq. sub cur. | Anton.
Nata|l[i]s 7 leg. XXII P. | p. f.\ ob burg. ex|plic.=' v. s. 1. 1. m.

In castello Schlossau prope Baden (Korrespondenzblatt der ff^estdeutschen
Zeitschr. f. Gesch. u. Kunst 4884 p. 8S). — 1) Alius titulus quem cohors prima
Sequanorum et Rauracorum equitata, vel etiam vexillatio eius, a. 492 posuit curam
agente centurione legionis vicesimae secundae Primigeniae, prodiit Frankofurti ex
ecclesia cathedrali (ann. Rhen. S5j4, 4875 p. 4S4). Eiusdem cohortis centurio
Miltenbergi, ubi et aliud fragmentum ad eam pertinens repertum est (Brambach 4744),
posuit titulum editum a Christio ann. Rhen. S2, 4872 p. 86 [= Brambach 4740]. Cf.
etiam supra N. 2S84. — 2) Ob burgum explicatum (burgum explicare, fortasse idem
quod consummare; explicito balineo titulus Briiannicus FII 984 positus est).

Tituli militares. 519

2615 inip. Caesar. T. Aelio Hadriano | Antonino Aug. Pio p. p., |
coh. I Fl. Cil. eq.* basilicam fecit per | C. Avidium Heliodorum praef.
Aeg.^ et I T. Flavium Vergilianum praef. castr.^, | cura agente Statilio
Tauro 7 leg. H Tr. f.* | curatore coh. eiusdem.

Syene (III 6023 cf. Huebner ex. scr. ep. 4S6). — 1) Cohors prima Flavia
Cilicum equitata in Aegypto tetendit iam sub Domitiano (supra N. 4996) ; memora-
tur etiam in papyro scripta a. 136 quayn edidit Mommsen eph. ep. 7 p. 439, tri-
bunus eius in papyro pertinente ad a. 125, quam edidit Mo. Zeitschrift der
Savigny-Stiftung f. Rechtsgesch., romanist. Abth. 1892 p. 283. — 2) Pater Avidii
Cassii qui sub Marco rebellavit (Dio 71, 22; C. I. Gr. 4933). — 3) Praefectus
castrorum sine dubio legionis secundae Traianae. — 4) Centurione legionis secun-
dae Traianae fortis. Similiter cohortis primae Belgarum in Dalmatia tendentis, cum
a. 173 iemplum aliquod restitueret, curam egit centurio legionis primae Adiutricis
(III 1790= III S. 8484), et alio tempore eiusdem cohortis praeposittu fuit centurio
legionis primae Minerviae (III 1918).

2616 imp. Caes. M. Aur. Anto|nino Aug. pont. max., trib. | pot.
XXHU S p. p., coh. I c» Del.* | sub cur. Grani Forlunati | trib. coh. eiusd.,
muri p. I DCCC*, in his turr. una.

2617 imp. Caes. M. Au|rel. Antonino | Aug. pont. max., tr. j pol. XXHH \
cos. HI, p. p., I coh. H 00 Del.^ ped. DCCC^ ] in his turris I, sub cura |
L. Annaei ServiUani trib. | vice tertia.

Salonis (III 1979 vidit Mommsen; III 6374 cf III S. 8633 vidit Hirschfeld).

— 1) A. 170. Spectant hi tiiuli ad eandem Salonarum munitionem ad quam N. 2287.

— 2) Cohortes Dalmatarum prima et secunda saec. p. Chr. II tetenderunt in
Britannia (cf Huebner C. FII p. 83 et ad FII 760). — 3) Pedes octingentos.
Nota singulas has cohortes multo plus muri struxisse vel refecisse quam legionum
vexillationes (N. 2287).

2618 [im^p. Caes. L. Sept. Severo Pio Pert. Arab. Adiab. Parthjico
maxi. I cos. UI*, et M. Aurel. Antonino Pio | cos. IV Augg.i j ! .' 1 ! i .' .' .' '. '. *
I portam cum muris vetustate di|lapsis iussu Alfeni Senecionis v. c. | cos.',
curante Oclatinio Advento proc. | Augg. nn.*, coh. I Vangion. 00 eq.'* |
cum Aem. Salviano trib.' | suo a solo resl.

In Britannia rep. trans vallum Hadriani loco dicto Risingham, est Newcastle
(FII 1003 vidit Huebner). — 1) Severus consul tertium fuit a. 202, Caracalla con-
rul iterum a. 203, consul tertium a. 208 ; inter hos igitur annos titulus positus esL

— 2) Rasura periit nomen Getae. — 3) Idem legatus consularis Britanniae memo-
ratur FII 269. 270. 313. — 4) De hoc homine cf. 0. Hirschfeld Verw. p. 258.
Consul fuit a. 218. — 5) Cohors prima Fangionum milliaria equitata in Britannia
fuit iam a. 103 (sttpra N. 2001). — 6) Idem tribunus memoraiur FII 986.

2619 imp. Caes. M. AureUo | Severo Alexandro Pio Fel. Aug. |
pont. maximo, tr[i]b. pot., cos., p. p., coh. I Ael. | Hispanorum 00 eq.,
devota nunimi | maiestatique eius, baseUcam | equestrem exercitatoriam {
iam pridem a solo coeptam | aedificavit consummavitque, sub cura Mari
Valeriani leg. | Aug. pr. pr., inslante M. Aurelio | Salvio trib. coh., imp.
d. n. I Severo Alexandro Pio Fel. | Aug. cos.*

520 Caput IX.

In Britannia repertum trans vallum Hadriani loco dicto Netherby (Fll 963
descr. Bruce). — 1) ^. 222 (omisso nomine Elagabali, cum quo Alexander con-
sulatum inierat).

2620 imp. Caes. M. Ant. Gordialnus P. F. Aug. balneum cum ]
basilica a solo instruxit [ per Egn. Lucilianum leg. Aug. | pr. pr., curante
M. Aur. I Quirino pref. (sic) coh. I L. Gor.'

2621 imp. Caesar M. Antonius | Gordianus P. F. Aug. | principia
et armamen|taria conlapsa restitu[it per Maecilium Fuscum leg. | Aug. pr.
pr., curante M. Aur. | Quirino pr. coh. I L. Gor.*

In Britannia non longe a vallo Hadriani, loco dicto Lanchester (prope Durham)
rep. (VII 443. 446 vidit Huebner). — 1) Praefecto cohortis primae Lingonum
Gordianae.

2622 P. Ael. Antonianus [trib.] ' \ coh. III CoU.'' j ./ } J j [ j i J | .' / / / / '
portam praetoriam | cum turre a fundamento | sumptibus suis et instanltia

■fabricavit, Tusco et Basso cos.''

In vico Bulgariae Kutlovica (III S. 7430 vidit Domaszewski). — 1) Supple-
vit Domaszewski. — 2) Cohors haec tertia Coll. ignota. — 3) Erasa tndentur voca-
bula Valerianae Gallienae. — 4) A. 238.

2623 I. 0. m. ve[a;t] (llatio Reto|rum Gaesa.\ | q. c. a.'' lul. | Sever. trib.

Jedburgh (Roxbvrghshire) in Scotia meridionali rep. (Eph. ep. 7, 1092 Haver-
field vidit ectypum). — 1) Raetorum gaesatorum in Britannia praeterea meminit
titulus C. yil 1002; ceterum cf. de eis Mo. Herm. 22 p.349. — 2) Quorum curam agit.

2624 Nymphis n. | Britton. | Triputien.^ 1 sub cura | M. Ulpi Malcjhi
y leg. XXII Pr. p. f.

Apud Amerbachium in Othonis silva, i. e. Amorbach im Odenwald (Bram-
bach 1743 ex Apiano). — 1) Numerus Brittonum Triputiensium. Ab eisdem Brittoni-
bus Triputiensibus alii tituli positi sunt in eadem parte limitis Germanici, ex his
unus, qui nuper prodiit Hesselbach, imperatori Antonino Pio a. 146; cf. Hammeran
Korr.-Bl. d. Westd. Zeitschr. 1889 p. 161. JSomen Triputiensium videntur habuisse
a loco aliquo in limite sito, ubi tetenderunt, cf. Mommsen Herm. 19 p. 223 not. 2,
Domaszewski Korr.-Bl. d. Westd. Zeitschr. 1889 p. 49, item infra ad N. 2763.

2625 Mercurio Aug, sac. | pro salute imp. Caesaris M. Aure|li Anto-
nini Aug. Pii, M. Annius | Valens y leg. IIF Aug., praepositus ( n.
Palm[j/re]norum^, pro salute | sua et suorum v. s. 1. a.

In Numidia rep., loco dicto el-Kanlara, est Biskrae (FI II 2486 cf. p. 935,
Eph. ep. 3, 703 viderunt IFilmanns et Schmidt). — 1) Numerum erasum esse in-
dicat Wilmanns. — 2) Numerus Palmyrenorum etiam alios titulos reliquit in limite
Numidiae, cf C. FIII p. 1077.

2626 I. 0. m. ( et lun. reg., [ Finitius Fi(deHs mil. | n. Cadda[ren-
sium* ( in suo ( posit, ( Fusco et ( Dextro cos.^

Kastel prope Moguntiacum (Brambach 1317 qui vidit ectypum). — 1) CABBAj-
RENSIVM lapis; B signo in titulis Germaniae et Galliae non raro significatur d
spirans. Idem numerus memoratur in titulo Moguntiacensi Brambach 1295, quejn

Tituli militares. 521

posuit Silvestrius Servandus circ. n. Cattharensium, item in teguUs nonnullis repertis
ad limitem. Ipsi Cattharenses praeterea ignoti sunt. — 2) A. 223.

2627 d. m. s. I titulus Itajmonis I[r]ujveri* ex p. | G. s.^ n. Melej-
nueos.^ s. t.^ XIIII, | concibones* | f. et d. d.

Auziae (Aumale) in Mauretania (FIII 9060 vidit Wilmanns). — 1) ^on
plane certum est nomina ita legenda esse. — 2) Ex provincia Germania superiore.

— 3) Numerus Melenuensium memoratur eiiam in titulo Thracico III 728 cf. III
S. 7387 (monuit Hettner Wesid. Zeitschr. o, 1886 p. 24o nol. 2). — 4) Stipen-
dionim (?). — 5) Concibonum vocabulo videntur barbare significari ii qui titulum
posuerunt, ut conterranei Itamonis. (Significari in cibatione sodales nuper
coniecit Mo.).

2628 d. m. s. I Ti. loincatio* | Sabino mil. | n. Divitiensis | G. s.%
militavit | an. XII, loincatius | Severus fratri | fec. et dd. et Qu|. . . . or [A]er. s.^

Auziae in Mauretania (FIII 9059 vidit Wilmanns). — 1) loincatius nomen
reperitur etiam in titulo Treverensi Brambach 823. — 2) Militi numeri Divitiensis
Germaniae superioris (Divitiensium cognomen reperilur datum non paticis numeris
auxiliariorum, cf. N. 2629. 2632, atque etiam legioni secundae Italicae, cf. N. 2546.
2777 ; ductum id putant a Divitia, hodie Deutz, cf. infra N. 2784). — 3) Fecit et
dedicavit, et Quintius Fictor (vel simile nomen) heres secundus.

2629 d. m. 1 Aur. Maximi | exar. num. Dal. | Divit.*, qui vix. ( ann.
XX, I Aur. Victorin. | D^ posuit.

Taurinis (V 7000 vidit Mommsen). — 1) Exarchi numeri Dalmatarum Divi-
tensium. (Cuneus equitum Dalmatarum Divitensium memoratur in Nolitia dign. Or.
c. 39 sub dispositione ducis Daciae ripensis. Sed hic titulus, ut et alii duo Tauri-
nenses militum eiusdem numeri V 7001. 7012, Diocletiano videntur antiquiores esse).

— 2) Centurio.

2630 Nymphis | sanctissimis | P. Aelius Marcejllinus signifer ] et
quaestor n. Brit.* | mortis periculo lijber v. s. 1. m., | imp. Comm. Aug.
I Felice V et Glabrione I[/] co[s.].*

Broos sive Szdsz-Fdros Transsilvaniae (III 1396 temel descripta saec. XFI).

— 1) Numeri Brittonum. — 2) A. 186.

2631 d. R. s.' I dupl. n. explor. | Bremen.* aram | instituerunt | n.'
eius, C. Caep. | Charitino trib., | v. s. 1. m.

Rochester in Anglia rep. trans vallum Hadriani, est Cantabrigiae (FII 1037
vidit Huebner). — 1) Deae Romae sacrum. — 2) Duplarii numeri exploratorum
Bremeniensium. Exploratores hi Bremenienses memorantur etiam in alia inscripiione
eodem loco reperta FIl 1030. — 3) Numini.

2632 d. ra. I Togio Statjuto militi j numeri explioratorum | Divitiesium
I Antoninia|norum, stip|endiorum | XVIII, Togia | Faventina | soror et |
heres | [/ra/]ri [pHSsi]mo.

Prope Moguntiacum rep. (Brambach 1257 vidit).

2633 I. o. m. I Tib. Dexter | r explorajtorum* | v. s. 1. m.

Tilel in Hungaria, iam Pestini (III 32S4 vidit Mommsen). — 1) Alius cen-
turio exploratorum est in alio litulo Hungarico III 3648.

522 Caput IX.

2634 deo I sancto | Aulisvae | Fl. Cassi|anus praelfect. alae | explo-
raltorum | Pomarijensium* | S[eye]rianae.^

Tlemcen in Mauretania (FIIl 9906 vidit Wilmanns). — 1) Alius praefectus
eiusdem alae exploratorum eodem loco posuit titulum FIII9907. Pomariensium nomen
videntur hi exploratores traonsse ab eo ipso loco, huic enim nomen fuit Pomaria vel
Pomarium (Vlll 40i6S. 40470, Mo. ib. p. 847). — 2) Focabulum erasum legit JVilmanns.

2635 [^]eg. Aug.' in c[M]|neum Frisionlum^ Aballav|en-

sium^ Philipjp.*, XIIII kal. et XIII ka. | Nov., Gor. II et Pompei[ano] |
cos., et Attico et Pre[fe]xtato cos.*, v. s. 1. m.

In Angliae regione Cumberland rep. loco dicto Papcastle, non longe a vallo Ha-
driani (FII 44S cf. Eph. ep. 5 p. 450 descr. Bruce). — 1) Translatus fortasse a legato
Augusti in numerum Frisionum fuit is qui hunc titulum posuit. — 2) Conferendus
est titulus quem numinibus compluribus posuerttnt Ger. cives Tuihanti cuoei Frisio-
rum ver. ser. (?) Alexandriani (Eph. ep. 7, 4044), quem vide infra inter titulos sacros.
Dixit de cuneis Mommsen Herm. 49 p. 234 seq. — 3) Aballava memoratur in noti-
tia Dign. occ. p. 444, ut sedes praefecli numeri Maurorum. — 4) Philipp. vocabulum
erasum, sed legi potuit. — 5) 49 et 20 Oct., a. 244 et 242.

2636 imp. Caes. M. Aurelio | Severo Autonino Aug., burjgum specu-
latoruni* Anto.* | M. Val. Senecio^ leg. eius pr. | pr. c. v. fieri iussit,
c. a.* C. lulio Ae|lurione V leg. III Aug.' Anto., prae. n. H. Ant.®
(supra et iuxta, diversa manu) bis posuit Calelamera in tepore suo.

In JNumidia, inter Batnam et Biskram loco dicto el-Kantara (VIII 2494 vidit
JVilmanns). — 1) Non longe ab hoc iitulo stetit titulus VIII 249S periinens ad
burgum speculatorium (sic) inter duas vias ad salutem commeantium constitutum. —
2) Antoniniani dicti speculatores a Caracalla. — 3) De hoc legato Numidiae ef.
supra N. 4462. — 4) Curam agente. — 5) / leg. III Aug. erasum, sed legitur, —
6) Praeposito numero Herculis (?) Antoniniano (numerus Herculis videtur memo-
rari in titulo eiusdem regionis FIII 2496).

Centuriones.

2637 M. Helvius M. f. Cam. Rufus | Civica* prim. pil. | balneum |
municipibus et incolis^ | dedit.

In oppido Ficovaro, ubi fuit Varia, oclo milibus passuum a Tibure (XIVS472
descripsi). — 1) Hic est Helvius Rufus qui miles gregarius anno p. C. 20 in Africa
apud Thalam castellum fortiter se gessit et a proconsule torquibus et hasta, a
Tiberio corona civica donatus est (Tac. ann. 5, 24 cf. Gell. S, 6, 44), postea, ut
ex hoc titulo apparet^ ad centurionatum promotus et a civica corona Civica appella-
lus (merum agnomen esse Civicam etiam inde colligitur, quod non cum nominibus
in v. 4, sed cum titulo primipilaris in v. 2 coniunctum est). — 2) Munidpes et
incolae videntur esse municipii Tiburtini, ex quo , teste tribu Camilia, oriundus
fuit Helvius Rufus; quamquam etiam Vana fortasse fuit municipium.

Tituli militares. 523

2638 T. Statius P. f. | Serg. Marrax | prim. pil. leg. XIII | Geminae,
I donatus | torquib. armill. [ phaleris, hasta | pura bis, coron[ts] | aureis
qmn[que].

Aquileiae (Pais n. 1165 vidit Gregorutti).

2639 M. Paccio C. f. Gal. | Marcello primilpilari leg. IIII Scythicae.

Inter Abellinum ct Compsam (IX 1005 vidit Dressel).

2640 Q. Crittio C. f. | Cor., | primipilari ffl.'

Atinae in Campania , litteris pulchris (X 5065 vidit MomTnsen). — 1) Ter
primipilarem alium nullum novi.

2641 M. Blossio I Q. f. Ani. Pudenti | v leg. V Macedonic, | donis
raiUtaribus | donato ab | imp. Vespasiano Aug. | torquib. armillis | phaler.
corona aurea, j vix. an. XLIX sanctissime, | et prope diem | consumma-
tionis I primi pih sui debitum | naturae persolvit. | M. Blossius Olympicus
I patrono optumo | fecit, item sibi et libertis | et libertabus suis, posteris|-
que 'eorum. | Long. p. XXX, lat. p. XVII.

Romae, titulus in eodem cippo bis repetitus (VI 3580 vidit Henzen).

2642 Herculi | invicto ] P. Lucihus P. f. | Ouf. Succes|sor. Mediolan.,
I quot votum | fecerat centurio, | p. p. sol. I. m.*

Tibure rep., nunc Romae (FI 526. XIF 5545 vidit Henzen). — 1) Primus
pilus solvit libens merito.

2643 . . Gargiho T. fil. Quir. | Venatori p. p. praero|gativo tem-
pore facto | [a] divo HadrianoS praef. | cum

In Africa ibi ubi fuit Bulla Regia (FII1 10579 = rill S. 14471 descr. Tissot).
— 1) Primipilus factus praerogalivo tempore, id est anticipato, cf. Mo. C. L c.

2644 . . [5a]bidius C. f. Pap., prim. pil., | [y ?e]g. V et leg. X et leg. VI \
ita ut in ] [/e^.] X primum pil. duceret eodem|[yMC /e]mpore princeps*
esset leg. VI, piaef. [9]u[t>i}.] | . . [Ca]esar.^ divi Aug. [/".] et Ti. Caesar.

k[ug., t]dem . . | a don . . . cu . . ., | [Com]eHa [C]n. f. Pu-

pilla uxsor, | [C]rispina neptis.

In Aequieulis , in vico Corvaro (IX 4122 bis descripta). — 1) Significantur
legiones decima Gemina et sexta Fictrix , tunc temporis in Hispania (cf. supra
iV. 2250. 2256) et fortasse unis in castris tendentes (cf. Domaszewski mus. Rhen.
1890 p. 6, arch. ep. Mitth. aus Oestr. 15 p. 189 not. 58). — 2) De principe,
sive principe praetorii, inter centuriones legionis post primum pilum honoratissimo,
dixit Mommsen eph. ep. 4 p. 251, cf. supra iV. 2285 not. 4 et ad N. 2446. — 3) Domi
jiraefeclus fuerat iure dicundo primum loco C. vel L. Caesaris, posiea loco JV.
Caesa/ns.

2645 d. m. I C. Appio C. f. Lem. | Adiutori | principi leg. XXII |
Primigeniae 1 primi pili', | C. Appius Eutyches hb.

Hispelli (XI 52!75 vidit Bormann). — 1) Princeps primipili fortasse idem qui
alibi princeps nude dicitur (Bo.).

524 Caput IX.

2646 Antonio Va[/en]Itino princi[pj] [ leg. XIII Gemin [ac, mfer]jfecto
a latro[«t]lbus in Alpes Iul[ms] | loco quod appellajtur Scelerata, | Anto-
nius Valenltinus fllius pa[?n].

Aidussinae (prope Tergeste) inter rudera castrorum Romanorum rep. a. 4881
(Pais n. 38. iiiO descr. Majonica).

2647 Q. Raecio Q. f. | Cl. Rufo | p. p. leg. XII Fulm. [ trecenarioS
I donis don. ab imper. | Vespasian. et Tito imp. | bell. lud., ab imp. Trai.
I bell. Dacic, princ. praet.', | Trebia M. f. Procul. | marito | t. p. i.

Zarae, ubi fuit lader (II J 2917 vidit Mommsen). — 1) Alii trecenarii sunt
N. 2081. 2648. 2661. 2665. 2667. De centurionibus trecenariis egit Mommsen eph.
ep. 4 p. 242 seq. — 2) Cf. N. 2644 not. 2.

2648 M. Vettio M. f. Ani. | Valenti | mil. coh. VIII pr., benef. praef.
pr., I donis donato^ bello Rritan. | torquibus armillis phaleris, ( evoc. Aug.,
corona aurea donat., | y coh. VI vig., y stat.% i coh. XVI urb.^ / cho. | II
pr., exercitatori equit. speculatorum , princip. | praetori" leg. XIII Gem.,
ex trec* leg. VI | Victr. , donis donato ob res prosper. | gest. oontra
Astures torq. phaler. arm., | trib. coh. V vig., trib. coh. XII urb. , trib.
cob. I III pr., [?rt6.]^ leg. XIIII Gem. Mart. Victr., | proc. imp. Caes. Aug.'
prov. Lusitan., | patron. coloniae, speculator. X h. c^ | L. Luccio Tele-
sino C. Suetonio Paulino cos.'

Arimini (XI 593 semel descripta saec. XV). — 1) ^ Claudio, quem prae-
toriani in Britanniam secuti esse putandi sunt. — 2) Centurioni statorum; cf.
supra N. 2155 seq. — 3) Cohors decima sexta urbana praeterea non memoratur;
cf. supra N. 2128; Mommsen Herm. 14 p. 54, Marquardt Staatsv. II ^ p. 482
not. 5 — 4. — 4) Cf. N. 2644 not. 2. — 5) p. p. (primo pilo) interiisse coniecit Mommsen
Eph. epigr. 4 p. 245 cf. p, 251 n. 4, ut hic non fuerit ex trecenario legionis sextae
Fictricis, sed ex trecenario factus sit centurio legionarius. — 6) trib. periisse coniecit
Borghesius. — 7) Significatur Nero, cuius nomen rasura periisse coniecit ff^ilmanns.
— 8) Speculatores decem (cf. N. 2582 not. 5) , honoris cama. — 9) A. p. C. 66.

2649 ... I princeps IV leg. XIIII | Gem., an. LXIIII, stip. | XLVI,
milit. XVI, curajtoria veteran. IIII, | evocativa IIL^

Boppard rep., est Coblenz (Brambach 717 qui descripsit). — 1) Intellege:
princeps posterior aut: princeps iterum, ut princeps fuerit in duabus legionibus
(cf. Mommsen eph. ep. 4 p. 258 not. 1), — 2) Post stipendia militaria , id est
gregalia sedecim, quae meruit sine dubio in cohorte praetoria, curator veteranorum
fuitper annos quattuor, evocatus per annos tres, postremo centurio per annos XXIII.

2650 P. Aelio P. f. Papir. | Marcello^ cent. | frum., subprincipi |
peregrinorum'', adstato^ | et principi et primipilo | leg. VII Gem. pie
(sic) fel.*, adlec|to ad munera praeff. | legg. VII Clau. et primae | Adiu-
tricis^ v. e., flamini | luculari Lauren. Lavina, | patrono et decurioni
cojlonie (sic) Apulesium, patrono | civitat. Forofla.® Fulginia. | itemque
Iguvinorum, splenldidissimus ordo Foroflam.® | Cuius dedicat. decurioni-
bus I et liberis eorum panem | et vinum et -S* XX n.^ item | municipi-
bus -SS- IIII n.» dedit.

Titali militares. 525

Fulginiis (XIo2iS vidit Bormann ; fragmenta lapidis gemelli XIS216). — 1) Eius-
dem hominis est titulus Dacicus III 1180 = /// S. 779S mutilus. — 2) pe peregrinorum
lapis. — 3) Sic etiam lapis gemellus ; requiritur hastato, intellegitur auterri hastatus
primus, qui fuil inter centuriones legionis tertius. — 4) Piae agnomen legioni
septimae Geminae felici datum ostendit titulum Severo esse recentiorem. — 5) In
titulo Dacico dicitur ex praef. leg. VII Cl. et Adiut. — 6) De civitate Foro Fla-
minii, vicina Fulginiis et fortasse cum re publica Fulginatium aliquo modo coniuncta,
(Beloch der ital. Bund p. 25. Hl) cf. Bormann C. XI p. 754. — 7) Sestertios vicenos
nummos, 8) sestertios quatemos nummos.

2651 Sal. Frebranus T. f. | Quir. Baculus has. | pri. leg. XX.^

In Dalmatia prope Kistanje ibi ubi fuit Bumum (III 2836 vidit Mommsen).
— i) Hastatus primus (cf. Mo. eph. ep. 4 p. 255) legionis vicesimae. Tituliis videtur
esse antiquior anno 40, quo anno legio vieesima in Germaniam translata est (cf.
supra N. 2270 not. 2).

2652 M. Titio M. f. | Cl. Ti. Barbio | Titiano | decurioni | Emonae,
y leg. II Adiutric. , item leg. X Fretens., | hastato in coh. V \ leg. II

Traian., | ex cornicular. | pr. pr.^ | Lartia Vera fiUo ( piissimo I. d. d. d.
Emonae (Laibach) rep. (III 5846 vidit Mommsen). — 1) Mommseno (eph. ep. i
p. 254) videtur fuisse hastatus posterior mhortis primae, nam in hastato primo
cohortem non solere enuntiari. — 2) Antea militaverat in praetorio, ibique fuerat
comieularius praefecti praetorio.

2653 (protome viri librum tenenUs) d. m. | T. Fl. Virihs / leg. II Aug.,

I y leg. XX V. v.S 7 leg. VI Vic, | y leg. XX V. y.\ \ y leg. lU Aug.,
I y leg. III Parth. Sever. | VIIII hast. poster.', | vixit annis LXX, | stip.
XXXXV, LoUia | Bodicca coniux | et Flavi Victor et | Victorinus fili |
heredes ex H-S- | ICC n.' faciendum curaver.

Lambaesi (FIII 2877 vidit Wilmanns). — 1) Nota Firilem bis fuisse centu-
rionem in legione vicesima Faleria victrice, divertis tine dubio temporibus et non
eodern gradu. — 2) Nonus (sive, ut praefert Mommsen eph. ep. 4 p. 250, nona
cohorte) hastatus posterior. Mommsenus (eph. 4 p. 258) putat hune fuisse cen-
turionatum Firilis prtmum. — 3) Ex sesterUis mille ducentis nummis.

2654 Sex. Pilonius | Sex. f. SteL Mode|slus Benevenlo, | 7 leg. IIII
F. f. III hast. I post.*, ann. XXXVII, orjdine accepit ex | equite Romano*,
I mihtavit in leg. | VII C. p. f. et VIII Aug., | XI C. p. f., I Miner. p. f.
I stipendis centurionicis XVIIII, j h. s. e. S. t. t. 1.^

Sarmizegetusae in Dacia (III 1480 vidit Mommsen). — 1) Centurio legionit
quartae Flaviae felicis , tertius hastatus posterior. In hoc centurionatu videtur
defunctus esse. — 2) Ut fierent centuriones, equites Romani equum puhlicum red-
dere debebant, cf. Mommsen Staatsr. III p. 504 not. 2. — 3) Sit Ubi terra levis.

2655 C. Octavio i Q. fiL Cornel. | Honorato 7 | adlecto ex eq. |
R.' a divo Pio in ( leg. II Aug., y leg. ( VII Cl. piae fidel., ( r leg. XVI
Flavi[ae fir., 7 leg. X ( Gem. p. f. V princ. ( posteriori', | Q. Octavius
Celsus pater d. d. ( s. p. f. itemque dedicavit.

526 Caput IX.

In Africa eo loco ubi fuit Thuburnica (FIII S. i4698 Schmidt vidit ecty-
pum). — 1) Centurioni adlecto ex equite Romano (cf. N. 2634 not. 2). — 2) Post
tres alios centurionatus factus est in legionis decimae Geminae piae fidelis cohorte
quinta princeps posterior.

2656 Ti. Claudio Ti. f. [G]a[?.]' Vitali ex equ[i]te R.^ ordinem
accepit in leg. V^ successione promotus [eaj]* leg. V Ma^c.]" in leg. [/
/if]al.^ donis d. torquib. armill. phaler. corona val[?.] bello Dacico, succes-
sione promot. ex leg. I Ital. in leg. I Miner., [tY]er.^ donis d. torquib.
armil[/.] phaler. corona val[l.] bello Dacico, successione promot. ex leg. I
Miner. in leg. XX Vict. , item prom. in leg. ead., item successione pro-
motus ex leg. XX Vict. in leg. IX [fft]sp.*, succ. promot. ex leg. IX
[/rt]sp.* in leg. VII Cl. p. f. , item successit in leg. ead., milit. y in II
pr. post.^ annis XI, vixit annis XLI.

Romae (VI 5S84 ad exemplum unicum quod servaverunt lucundus et Mazo-
chius). — 1) lac, 2) ex eq. veter. traditur (cf. N. 26S4 not. 2). — 3) Insere Mac.
— 4) in (pro e\), 5) mag., 6) phal. (pro ital.J, 7) mer., 8) III sp. traditur (minora
sphalmata non notavi). — 9) Militavit centurio in secunda (cohorte) princeps
posterior.

2657 M. Septimio M. f. Fab. Magno» y | leg. III Gal.^' iter. et
leg. IIII Scy. et | leg. XX V. v. iter. et leg. I Miner. et leg. X Fr. II, |
L. Septimius Marcellus fratri optimo. | MaQxiot ^eTtrifiltoi MaQy.[o]v
vldJi Oa^, Mayvtoi, [Ix.] | Xeyeuivog y Ta\laxvM]\Q,'^ to /S' '/.a\ ley. d'
^[x]t;i9-fx^g xal \ Xey. x' OvaXeQlag Netxr^q^oQOV ib /J' xat Xey. a
MtvEQ^ovLag y.a\ Xey. t OQerTfjvalag ro /J', | ^. ^eTctifitog MaQxeklog
adeXq)(Jot aya&wt.

Aradi rep., est Parisiis (III 186 vidit Mommsen). — 1) Eidem homini, cum
esset centurio legionis quartae Scythicae , positus est titulus item Aradius C. I.
Gr. 4356 g p. H79 (monuit Renan). — 2) Legionis tertiae Gallicae nomen abrasum
(cf ad N. 25U not. 1).

2658 I militavit L annis, IV in leg. III

A^M^".] ( librar., tesser., optio, signifer; | factus ex suffragfo leg. [i^u^pf.
Tpr. pr. 7] ' I militavit y leg. II Ital., [v] leg. VII. . . ., | r leg. I Min., / leg. X

Gem., y leg. II , | y leg. III Aug., / leg. II[/] Gall., / leg. XXX U[/]p., |

y leg. VI Vic, y leg. III Cyr., y leg. XV Apol., | r leg. II Par., y leg. I
Adiutricis, [ consecutus ob virtutem in | expeditionem Parthicam | coronam
muralem vallarem | torques et phaleras, agit in | diem operis perfecti
annos LXXX, [ sibi et ] Claudiae Marciae Capitolinae ] koniugi karissimae,
quae agit ( in diem operis perfecti ( annos LXV, et [ M. Petronio Fortu-
nato filio [ militavit ann. VI y leg. X[X]II Primig., [ r leg. II Aug., vixit
ann. XXXV, ( cui Fortunatus et Marcia parentes [ karissimo memoriam
fecerunt.

Tituli militares. 527

/n Africa loco dicto Henchir Gasrin, ubi fuit Cillium, in mausoleo quod nuper
dirutum est (Vlll %17 aliquoties descripta hoc saeculo et superiore). — 1) leg.
IV .... ve/ leg. IIII . . . vel leg. e . . . apographa ; supplevit Domaszewski arch.
ep. Mitth. aus Uestr. 10 p. 24 not. 47, collato titulo eph. S, 1045.

2659 d. m. I P. Aelio P. f. Ro|mano ex Myjsia, 7 leg. III Au. | et
VII Cl., XX 1 V. V. et I Ital.S | donis dolnato, de|bel]alori | hostium |
prov. His. I et Mazicum | reg. Mon|tens.', Vale|ria lnge|nua con|iunx cum
1 Turbone | et Romajna filis | fec.

Lambaesi (FIII 2786 vidit JFilmanns). — 1) Centurioni legionis III Augustae
et VII Claudiae, XX Valeriae victricis et I Italicae. — 2) Mazices gens Maurorum.
Fieri potest ut hi Hispaniam vastaverint, cf. supra N. 45Si. 15S4'.

2660 N. Marcio | N. f. Gal. | Plaetorio Celeri | quaest., Hvir.,
y leg. Vll I Gemin., y leg. XVI Fl. Firm., | donis donato a divo | Traian.
bello Parthic. | corona murali torquib. | armillis phalaris, 7 leg. W \ Gall.,
r leg. Xim Gem. Mart. Victr., | r leg. Vll Cl. p. f., 7 leg. I Adi. p. f.,
p. p.* leg. I eiusd., praeposit. numeror. | tendentium in Ponto Abjsaro',
trib. coh. III vig., | patron. colon., \ d. d.

Abellae (X 1202 vidit Mommsen). ^tz_ 1) Scr. III. — 2) Primopilo. — 3) Cf.

Arrian.peripl. 6: rj}.&ofiev sig ^AipaQOv/ivansQ al nsvxs anslQai siaiv idQVfiSvai'

xal xrjv /xia9o<poQlav ry aTQaxia sdoaxa xal xa onXa slSov xal xo xsTxog xal
XTjV xd(pQ0v xal xovq xdfxvovxaq xal xov aixov xtjv naQaaxsvriv xtjv ivovaav.

2661 L. Aemilio | L. f. Gal. | Paterno p. p., | praef. fabr., 0 leg. VII G.,
I a leg. I M., D leg. VII Cl. [p. /.] | 0 leg. XIII G., 0 coh. X . .^ [urh.\

0 coh. IIII pr., CCC* leg. II Au^gf.J, et p. p., ter donis donato | ab imp.
Traiano torquibus armiUis phaleris | corona vallari bis | in Dacia semel
in Par|thia. | Atiha L. fil. Vera be|ne de se merito.

Aesone (hodie Isona) provinciae Tarraconensis (II 4461 ad exemplum accu-
ratum factum saeculo superiore, accurate editum a Labordio). — 1) X litterae partem
exhibet Labordius (non recte cohortem quintam urbanam introduxit Hue., quae nulla
umquam fuit). — 2) Centurionis notam periisse (et traditur lineola quaedam fuisse
eo loco), ita ut Patemus fuerit centurio cohortis quartae praetoriae trecenarius,
centurio legionis secundae Avgustae, coniecit Mommsen eph. ep. 4 p. 242.

2662 M. Pompeio M. f. Ani. Aspro | / leg. XV Apollinar., y coh.
III pr., I primop. leg. III Cyren., praef. castr. | leg. XX Victr., | Atimetus
lib. puUarius' | fecit, et sibi et | M. Pompeio M. f. | Col. Aspro | filio suo,
et I M. Pompeio M. f. Col. | Aspro fiho minori, ] et Cinciae | Saturninae

1 UXOri suae. (Aquila legionaria, varia dona militaria, cavea in qua pulli duo ;
a dextra et a sinistra signa militaria eum inscriptione) cob. III pr.

In agro Tusculano, nunc Romae (XI F 2525 vidit Bormann; imaginem ex-
hibet Zoega bassirilievi I tab. 16 et ex eo Domaszewski die Fahnen im rom. Heere
p. 51). — 1) Ad hunc Atimetum pertinet cavea sub titulo exsculpta, eum reliqua
anaglt/pha spectent ad Asprum.

2663 Sex. Vibio Gallo tr[e][cenario', primipilajri, praef. kastror. leg. j
XIII Gem., donis dona|to ab imperatoribu[s] | honoris virtutisq. | causa

528 Caput IX.

torquib. armi[^]|lis phaleris coronis | muralibus III vallari|bus II aurea I
hastis I puris V vexillis II, | Sex. Vibius Cocce|ianus patrono | benemerenti.
(In lateribus sculpta sunt dona miUtaria, singulisque adscriptum quid essent, tam
Latine , quam Graece, sed eae inseriptiunculae pleraeque legi non potuerunt. In
postica eques, et barbari prostrati.)

Amastri in Ponto (III 434. III S. 6984 descr. Cyriacus et nuper G. Hirschfeld).
— 1) Cf. N. 2647 not. 1.

2664 M. Apicio T. f. I Cam. Tironi 1 p. p. leg. XXII Primig. p. f.,
I praef. leg. XIII Gem.\ | r leg. XV ApoUin., evoc* | a comment. cust.,
optioni j evoc, salar. curat. ab indicib.^ | patron. mun. Raven., | pontif.

Ravennae (XI 49 vidit Bormann). — 1) Mirum, munus praefecturae legionis
eJiumerari inter primipilalum et alium centurionatum. — 2) f^idetur Tiro primum
militavisse inter praetorianos et postea factus esse evocatus. — 3) Oe his muneri-
bus, quibus Tiro evocaius functus esse putandus est, dixit Mommsen eph. ep. S
p. 448 (cf. etiam supra N. 2150).

2665 C. Statius C. f. I Serg. Celsus | evoc Aug., donis | donatus
bis corona | aurea torquibus | phaleris armillis | ob triumphos beUi |
Dacici* ab imp. Caesa|re Nerva Traiano Aug. | Germ. Dac. Parthico |
optimo, Y leg. VII Geminae | in Hispania, t. p. i. et epulo | dedicavit.

Risinii (Risano) in Dalmatia (III 65S9 cf. III S. p. 1491 vidit Hirschfeld). —
1) A. m et 107.

2666 Sex. Aetrio S[ea7. f.\ \ Ouf. Feroci | centurioni leg. II | Traiauae
fortis; | huic primo omnium ex cornicul. | praef. [tj]igil. | imp. Caesar
Antoninus Aug. | Pius p. p. | ordinem' Alexandriae^ dedit, | quod per |
gradus militiae suae tam | industrie se administraverit, | dec dec et con-
sensu plebis | ob merita eius. | Hic dedicatione statuae | municipibus | et
incolis utriusq. sexus | epulum et #& IIII n. dedit.

2666^ T. Hoenio Severo M. Peducaeo Priscino cos.^ | VI k. Dec,
decr[e]t(um) decur(ionum) : |

Quod C. Caesius Silvester pr(imi)p(ilaris) v(erba) f(ecit), Aetrium |
Ferocem centur(ionem) leg(ionis) II Traian(ae) fortis per incremen|ta
gradus militiae suae tam singulis quam rei p(ublicae) n(ostrae) [ quotiens
necesse fuit multum praestitisse , proxime quoque petitioni nostrae ab
optimo I maximoque principe Antonino Aug(usto) Pio | vectigal viae silici*
stratae ita injstitisse ut mature impetraretur^ et | impendis urbicis res-
p(ublica) beneficio eius | relevaretur, et optimus imp(erator) n(oster) ex |
corniculario praef(ecti) vigulum primo | ei omnium ordinem Alexandriae
I dederit, debere nos itaq(ue) ei statuam | pedestrem secus merita eius (
decernere, q(uid) f(ieri) p(laceret), d(e) e(a) r(e) referente | L. Vario Firmo
Illlvir(o), censente® C. | Cluvio Sabino, ita cens(uerunt): placere uni-
versis consensu plebis | Aetrio Feroci y secus merita 1 eius statuam ubi
ipse desideravelrit quam primum poni. Cens(uerunt).

Tituli nulitares. 529

Tufici in Lvibna (Fabriano) rep., duo tiluli fortasse olim in eodem lapide per-
scripti (Orelli-Henzen 34o6. 7170 hunc vidit Henzen). — 1) Intellege centurionatum.
Cornicularii praefectorum praetorio saepius ad centurionatus legionarios promoti
sunt f-A. ifioS. S745. 2775 C. XI 3108) , hic non sine causa videtur gloriatus esse,
primum se ex comiculario praefecti vigibtm centurionem factum esse (cf. Cauer eph.
ep. 4 p. 47S). — 2) Alexandriae tendebat legio secunda Traiana. — 3) ^. iil. —
4) Scr. silice. — 5) Dicere voluerunt, Aetrium Ferocem ita petitioni suae institisse,
ut ius vectigalis exigendi mature impetraretur. Simile vectigal ab eodem impe-
ratore Antonino Pio impetraverunt Milevitani in Numidia, testibus titulis FIII
10237. 10238: ex auctoritate imp. Gaes. T. Aeli Hadriani Antonini Aug. Pii p. p. via
a Milevitanis munita ex indulgentia eius de vectigali rotari. Cf. etiam X 69oi. —
6) Cf Mommsen Staatsr III p. 1010 not. 1.

2666" d. m. I L. Val. L. f. Proclus | mil. leg. V M., * lega.», |
opt. ad spe ordin.^ | f leg. eiusd., d. tor. ar. \ pha[/e]r. bel. Dac, / leg. I
! Ital., y leg. XI Cl., 7 leg. | XX V. v., r leg. Vllll Hisp., [ mis. h. mis.,
Tix. au. LXXV, | h. s. e.

In Bulgaria loco dicio Nedan (H. et K. Skorpil arch. ep. Mitth. aus Oester.
1S, 1892 p. 209). — 1) Beneficiarius legati. — 2) Alius optio ad spem ordinis est
supra N. 2i41. — 3) Donatus torquibus armidis. — 4) phar. traditur.

2667 M. Tiliio M. f. I Ter. Rufo r leg. | XX Val. Vict., ex CCC |
coh. IIII pr. p. V., prin[cipi castror.*, eq. p. | exor. et donis dojnato ab
impp. Seve!ro et Antonino Augg. j hasta pura corona aujrea, y coh. XII
urb. et I vi[^.], | evoc. Augg. divor. M. Antojnini et Commodi, patrono |
municipi, liberti. L. d. d. d. (In latere) dedicavit ipse | X kal. lun. | imp.
Antonino III cos.^ | et dedit sportulas | dec. ■ftS" XII n., plebei | urb. iiS- VI n.'

Atinae in Campania (X S064 aliquoties descripta saec. XFI — XFIII). — 1) De
trecenariis cf. N. 2647 , de prineipatu castrorum Mommsen eph. ep. 4 p. 241. —
2) A. 208. — 3) Decurionibus sestertios duodenos 7iummos, plebei urbanae sester-
tios senos nummos,

2668 d. m. I lul. Crescens ex ] leg. VII CL, ordinalus Y in leg. IIII
Scyt., I vixit aun. XLIIII, | filii et heredes eius | posuerunt.

Romae (Fl 3605 vidit Henzen; cf. Huebner ex. scr. ep. 494).

2669 L. PuUio Peregrino y legion. | deputato*, qui vix. ano. XXVIIII
I mens. III die I hor. IS^ | eq. R.

Romae (FI 5SS8 vidi in museo Torloniae). — 1) Centuriones depuiatos
Henzen ei Mommsen diei putant centuriones propter legionum negotia rnissos ad
imperaiorem (Mo. eph.A p. 240 et ad III S. 7526; mentionibus horum centurionum,
collectis a Mommseno eph. l. c, addendi sunt tituli III S. 7526 ei urbanus editut
Bull. com. 1885 p. 217, posilus virgini Feslali a duobus ceniurionibus depuiaiis).
— 2) Hora una semis.

2670 d. m. s. | VaL Longinianus | vixit annos XLV, | mihtavit optio
leg. 1 XI Ciau. ann. XV, centurio | ordin.' ann. VI, natus in Mensia* |
infer. castell. Abritanor.'

Aquileiae rep. (f' 942 cf. Pais 7S qui vidit). — 1) Alius centurio ordi-
narius esi supra N. 2408; cf. etiam N. 2355. — 2) Sic videtur esse legendum;
Dessau, Inscriptiones Latinae. 34

530 Caput IX.

intellege Moesiam. — 3) Hic esl, ut monuit Mo., locus, quo Decium a, 2Si oecisum
esse narrant chvonographus a. 3S4 (chron. min. ed. Mo. I p. H7) et Eusebius chron.

2671 hic situs est iusti iu[rfea7] | laudator et aeq[wt],
Sassina quem genuit, | nunc Aquileia tenet; |
[sjeptimae qui cohortis | centuriam reguit ]
praetoriae fidus, non | barbaricae legioni[s], |
C. Manlius hic Valeri|anus nomine dictus; ]
Sentilius fratri quia | meritus posuit.
Aquileiae rep. (F 923 vidit Mommsen).

Tribuni, praefecti, praepositi.

2672 C. Baebius T. f. Clu. | tr. mi[/. leg.] XX S praef. | 6ra[e marit.
lfts]pan. I citer[jom 6]ello | Actiensi, Illlvir. i. d.'' Arb.* M. Sappini L. f.
et Gallae 1.

Prope Forum Livi (Forli) rep. (XI 623 vidit Bormann). — 1) Potest fuisse etiam
XXX CXXXX spatium non admittit). — 2) Quattuorvir iure dicundo. — 3) Arbitratu.

2673 \bello\ I Batoniano* praefuit | lapudiai et Liburn., ]

sibi et libertis | t. f. i.

Veronae (V 5346 vidit Mommsen). — 1) Significatur bellum gestum in Dal-
matia a.p. Chr. 6—9, cf. Vell. % iiO. H4, DioSS, 29; 0. Hirschfeld Herm. 23 p. 3S2.

2674 L. Pontio L. f. | Straboni 1 d^vir. III S | tr. miL III, | praef.
eq. et classis.

Lunae (Notizie degli scavi 4890 p. 380). — 1) Duoviro ter.

2675 C. Claudius C. f. C. n. | Sardus | praefectus cla.

Romae, litteris vetustioribus (FI 5166 vidit Bor^nann).

2676 A. Castricius Myrio | Talenti f.', tr. mil., praef. eq. | et classis,
mag. colleg. | Lupercor. et Capitolinor.^ | et Mercurial.^ et pagajnor.

Aventin."*, XXVIvir" | moni per plures | . • i sortitioni-

bus I dis redemptis.

Lanuvii (XIV 210S bis descripta). — 1) Nomen patris mirum; videtur
Myrio peregrini hominis filius fuisse, civitate donatus. — 2) Alius magisler Luper-
corum et Capitolinorum est supra N. 1924. — 3) MercuriaUum collegium memorat,
una cum Capitolinis, Cicero ad Q. fr. 2, S, 2. — 4) Collegium paganorum Aven-
tinensium praeterea non memoratur. Dixit de his pagis intramuranis urbis Romae
lordan top, 1, 1 p. 278 not. 45. (In lapide fuisse AmentiD., ut Myriu fuerit magister
pagi Amentini, cf. C. VI 2S1, coniecit Mommsen Herm. 17 p. 44 not. 2). — 5) Cf
supra N. 908. 909. Titulus est aetatis Augusti, ut reliquae inscriptiones vigint
sexvirum. I

2677 P. Baebio P. fil. ] Pob. Tulicano | trib. mil. a populo*, | prae^
eq. pro leg., | pontifici, Illlvir., | plebs urban. | permiss. dec. , .

Veronae (V 5554 vidit Mommsen). — 1) Cf. Mommsen Staatsr. IP p. S78. \

Tituli militares. 531

2678 L. Ti[f]inio L. f. Aem. Sulpiciano | pontif., praef. pro Ilvir. et
Ilvir. quinq.\ | tr. mil. et tr. mil. pro legato, et praef. quinq. [ T. Statili
Tauri^ patri.

Dyrrhachii (III 605 vidit Heuzey). — 1) Praefecto pro duoviris et duoviris
quinquennalibus ^ Dyrrhachii. — 2) De Tauro cf. supra N. 875; de honore quin-
quennalitatis ab eo Dyrrhachii suscepto Mommsen Staatsr. II ^ p. 8S8 not. 5 (=11^
p. 801 not. 4).

2679 L. Rustius Picen[s] | tr. mil. vovi[f], | praef. eq. fec[iY].
In insula Dalmatiae Lesina (III S. 10094 Hirschfeld vidit ectypum).

2680 Minervae | sacrum | L. L. Volumni | Verus et Severus | praef.
coh., tr. mil., | praef. eq.

In agro Tusculano (X 2495 vidi).

2681 • . . tio P. f. Ani. Varo | [pra]ef. fabr., praef. cohort. German.,
I [|>ra]ef. equit., trib. mil. legionis V*, | . . . P. f. Ani. Varo q., pr., pontif.,
pr. quinq. ] Capituli Hernico'' | fil et sibi fecit.

Prope Praeneste rep. (XIF 2960 vidf). — 1) Hic post praefecturam cohortis
ad praefecturam aUie, post hanc ad tribunatum legionis promotus est: et ita
equestres militias a Claudio ordinatas esse tradit Suetonius Cl. 25. Tituli tamen
reliqui plerique testantur praefecturam alae tribunatu legionis superiorem fuisse,
Cf Hirschfeld Verw. 1 p. 247. — 2) Quaestor, praetor, pontifex , praetor quinquen-
nalis Varus fuerat in oppido Hemicorum Capitulo, quod memorant Strabo S
p. 238, Plinius h. n. 5, 63, liber coloniarum p. 252; cf. C. X p. 590.

2682 I Nigri, annos XXXVIIII u[n]i* | nupta

viro summa cum | concordia ad ultumum j diem pervenit, tres ex [e]o |
superstites reliquid libero[s], unum maximis municipi honorib. | iudiciis*
August. Caesaris usum, | alterum castresibus eiusdem | Caesaris August.
summis [e5]u[es] tris' ordinis honoribus* et iam | superiori destinatum
ordini, | filiam sanctissimam probissimo viro coniunctam et ex ea duos |
[wepo/es] (non pauca perierunt) dedit | quas | rib

In vieo Popoli, prope rudera Corfinii (IX 5158 descr. Accursius, partem ex-
iremam vidit eliam Dressel). — 1) "Vivi traditur. — 2) Cf. Mommsen Staatsr. II*
p. 1082 noi. 2 [=in p. 887 not. 5]. — 3) FOV . . . (pro EQVES; Aceursius;
tris litteras, et quae sequuntur, vidit Dressel. — 4) Significantur iribunatus cohortis
et praefectura equitum, quibus vir ille functus esse putandus est.

2683 Q. Aemilius Q. f. \ Pal. Secundus [inj \ castris divi Aug. s[ub]
j P. Su]pi[c]io Quirinio le[^a/o] | C[a]esaris* Syriae honoribus decoratus^
pr[a]efect. | cobort. Aug. I, pr[a]efect. | cohort. II classicae ; idem | iussu
Quirini censum* egi | Apamenae civitatis mil[Hum homin. civium CXVII;
I idem missu Quirini adversus | Ituraeos in Libano monte* | castellum
eorum cepi; et ante | militiem praefect. fabrum | delatus a duobus cos.
ad ae|rarium', et in colonia | quaestor, aedil. II, duumvir II, | pontifexs.

34*

532 Caput IX.

I Ibi positi sunt Q. Aemilius Q. f. Pal. | Secundus f. et Aemilia Chia
lib. I H. m. amplius® h. n. s.

Fienetiis prodiit saec. Xf^II, ibique partem inferiorem nuper invesligavit
Zdekauer (III S. 6687 = Eph. ep. 4 p. SS7 integrarn descripsit Ursatus Patavinus
a. 467i). — \) De P. Sulpicio Quirinio cf. supra N. 918. — 2) ludice Mommseno
non dona militaria significantur , sed praefecturae cohortium mox memoratae. —
3) Censum Syriae provinciae a Quirinio actum memorant Lucas ev. 2, / et losephus
ant. 17, 15, 5. 18, 1, 1. 18, S, 1. Cf Marquardt Staatsv. /2 p. 409 not. 3, IP p. 21S.
— 4) De his Ituraeis, aetate Augusti nondum pacaiis, cf. Strabo 16, 2, 18 p. 7SS. —
5) De praefeeti fabrum delatione ad aerarium cf. Mommsen Staatsrecht I^ p. 500
not. S fin., II ^ p. 98 not. 1. — 6) In vocabulo amplius iure haesit Mommsen.

2684 Sex. luUus S. f. Pol. Rufus | evocatus divi Augusti, j prae-
fectus [7]^ cohortis | Corsorum^ et civitatum | Barbariae in Sardinia.

In agro Praenestino (XIF 29S4 servavit lucundus). — 1) T traditur. —
2) Cf Mommsen C. X p. 776.

2685 C. Atihus A. f. Glabrio | Illlvir. quinq.', praef. fabr[M»n] (
delat. a cos.^ praef. cohor[a's] | Tyriorum sagittar., | Titia A. f. minore natus.'

Perusiae (XI 1954 vidit Bormann). — 1) A quattuorvirit Perusiam rectam
esse antequam a. 714 deleretur et mox ab Augusto restitueretur, coniecit Bormann
(C. XI p. 5S5). — 2) Cf. N. 2685 not. S. — 3) Nomen matrit adiectum, vetusto
more Etrusco.

2686 Paullo Aemiho D. f., | primo pilo bis, | praefecto equit., | tri-
buno chort. | IIII praetor., | Senecio 1.

Capuae (X 5881 vidit Mommsen). — 1) Incertum num hic pertineat ad
nobiles Paullos Aemilios (cf. supra N. 949). f^ixit sine dubio sub primis impera-
toribus, cum cognomine abstinuerit.

2687 L. Cirpinio T. f. Vel. | pri. pil. iter., praef. | leg. XXIF, Ilvir.
iterum | quinq., | municipes.

Ricinae (Macerata) in Piceno (IX S748 vidit Mommsen). — 1) Significatur
puto legio vicesima secunda Deiotariana, in Aegypto tendens et loco legati a prae-
fecto recta.

2688 Sex. Auheno Sex. f. | Ani. | primo pil. II, tr. mil., | praef.
levis armat.*, | praef. castr. imp. Caesar | Aug. et Ti, Caesaris Augusti, |
praef. classis, praef. fabr., Ilvir. | Venafri et Foro luli, [ flamini | Augustah,
I Nedymus et Gamus | hb.

Venafri (X 4868 vidit Mommsen). — 1) Alii praefecli levis armaturae sunt
N. 2689 et C. X 6098.

2689 [5]ex. Pedio Sex. f. An. ( Lusiano Hirruto' ( prim. pil. leg.
XXI, pra^e/.] ( Raetis Vindohcis vaUi[s | P]oeninae'' et levis armatur., |
llllvir. i. d., praef. ( Germanic[«] | Caesaris quinquennalici ( [jjuris ex s. c,
quinquen. iterum. ( Hic amphitheatrum d. s. p. fecit. | M. DuIIius M. f. Gallus.

Tituli militaxes. 533

In agro Paelignorum , in vico S. Falentini (1X3044 vidit Dressel). — 1) Pater
ut videtur Sex. Pedii Hirruti praetoris, avus Sex. Pedii Hirruti Lucilii Pollionis
eonsulis (FI U8S. 1486 = XI F 5994. 3993). — 2) Cf. supra N. 1348.

2690 Lusia M. f. PauUina | Sex. Veltuleni Cerialis, \ sibi et ] M. Ver-
gilio M. f. Ter. Gallo Lusio | patri, prim. pil. leg. XI, praef. cohort. |
Ubiorum petlitum et equitum, donato | hastis puris duabus et coronis
aureis | ab divo Aug. et Ti. Caesare Aug., praef. fabr. | III, trib. miL
cohort. primae*, idio[/o]go | ad Aegyptum^ Ilvir. iterum, pontif., i
A. Lusio A. f. Ter. Gallo fratri, | trib. mil. leg. XXII Cyrenaicae^
praef. equit.

Venafri (X 4862 deser. de Utris Fenafranus). — 1) Ante primae excidisse
pr. coniecit Mo. — 2) Jlius idiologus est supra N. 4445. 4444; cf. Marquardt
Staatsverw. II ^ p. 344 not. 4. — 3) ludice Mommseno eadem legio XXII quae alibi
dicitur Deiotariana.

2691 L. Voluseno | L. f. CIu. Ciementi | trib. mil., praef. | equit.,

praef. tir. | Gall. Na[r&onen]lsis, II | noi * | accepit

missus a 1 divo Aug. Hic cum | mitteretur a Ti. Caes. Aug. | in Aegypt.
ad iur. dict., | decessit provinc. | Aquitania.

Sestini in Umbria (Bullett. inst. arch. 48S6 p. 442; vidit Bormann). — 1) Tres
versus non expletos esse ait Bormann.

2692 M. Tarquitio T. f. | Tro. Saturnino* | praef. cohort. scutatae*,
} primo pilo leg. XXIF, trib. miht. leg. IIF, leg. XXII. | Cn. Caesius
Athiclus" adlect. | inter Cvir.' statuam ex ruina ] templi Martis vexatam
sua inpensa | refecit et in publicum restituit.

Feiis rep., est Romae (XI 3804 vidit Bormann). — 1) M. Tarquitius Satur-
ni7ius, qui fuit inter centumviros municipii Feientis a. p. Chr. 26 (C. XI 580S)
idem videtur esse. — 2) Cf. supra N. 2644. — 3) Fidentur intellegi duae legiones
in Aegypto tendentes, tertia Cyrenaica et vicesima secunda Deiotariana. Earum
altera hunc titulum posuit. Titulum privato homini a iegione positum habes etiam
supra N. 930. — 4) Qui statuam refecit Caesius Athictus, vixit saeculo p. Chr.
tertio (XI 3807). — 5) Adlectus inter centumviros (Feientium).

2693 P. Cornelio P. f. | Sab. Cicatriculae | prim. pil. bis, praefecl.
I equitum, praef. clas., | praef. cohortium | civium Roraanor. | quatuor in
Hispan., Irib. mil., Ilviro III, | llvir. quinq., pont., | d. d. | piibhc.

IHsauri (Fabretli 700, 244).

2694 C. Meffio C. f. I Cla. Saxoni | primo pilo, praef. | cohort.,
praef. fabr., | pontiflc, quinquen., | cohors Carietum et ( Veniaesura.*

Brixiae (F 4573 semel descripta). — 1) Carietes el Fennenses conventus Clu-
niensis Hispaniae memorantur a Plinio h. n. 5, 26.

2695 I leg. VU Macedonic.', pr[imi>i7o] | leg. lUI

Scythic, trib. coh. . . ., | primipilo iter. leg. XVI Ga[W.]^ | proc. Ti. Claudi
Caesaris Au^^i.], | d. [d.].

534 Caput IX.

Miseni rep. (X 1711 semel descripta saec. XFII). — 1) Cf. supra JS. 22S2
not. 1. — 2) Cf. N. 2263.

2696 P. Anicio | P. f. Ser. Maxi|mo praefecto | Cn. Domiti Aheno-
bar|bi', p. p. leg. XII Fulm., praef. | castror. leg. H Aug. in | Britannia,
praef. ex[cr] cilu qui est in Aegypto'^ | donato ab imp. donis | miiitaribus
ob expedijtionem, honorato | coron. murali et | hasta pura ob bellum (
Britannic, civitas | Alexandr. quae est | in Aegypto, h. c^

Antiochiae in Fisidia (III S. 6809 Mommsen vidit ectypum). — 1) Pater
Neronis consul a. 52, defunctus a. 40 (Suet. Ner. 6) is cum Antiochiae duumvira-
tum admisisset, Maximum praefectum videtur nominavisse, cf. Mommsen Staatsr.
II ^ p. 828 not. S. — 2) De munere praefecturae exercitus Aegyptiaci disputavit
Mo. l. c. — 3) Honoris causa.

2697 [C.] lul. C. f. Fab. C^millo | [s]ac. Aug. mag.', trib. mil. ]
[/]eg. IIII Maced. hast. pura | [e]t corona aurea donato | [a] Ti. Glaudio
Caesare Aug. | [tjter. cum ab eo evocatus | [t]n Britannia militasset, |
[c]ol. Pia Flavia Constans | Emerita Helvetior.^ | ex d, d.

Aventici Helvetiorum (Avenches) (XIII S093 = Inscr. Helv. 179 viderunt
Mominsen et Schmidt), Titulus gemellus eidem Camillo positus a filia Festilla
prodiit Aventici a. 1870 (XIII S094). — 1) Sacerdos Augusti magnus (?) (C. XIII 2
p. 6). — 2) Titulus positus non ante f^espasianum , a quo civitas Helvetiorum ius
coloniae et vocabula Piae Flaviae Constantis Emeritae accepit.

2698 L. Pinario L. f. Gal. 1 Nattae' | aed., Ilvir., q., tr. mil. leg. III,
( praefecto Bernicidis (sic)^., \ M. Bivellius C. f. Gal.

Atripaldae prope Abellinum (X 1129 vidit Mommsen). — 1) Idem fortasse
Pinarius Natla memoratus a Tacito ann. 4, 34 et a Seneca ep. mor. 122, 11. Num
coniunctiis fuerit cum Pinariis Nattis liberae rei publicae, non constat. — 2) Cf,
N. 2700.

2699 D. Severio D. f. ( Pal. Severo aed., [ IlUvir. i. d., praef.
prae|sidiorum et montis Beronices', | scribae quaeslorio, [ Decimia Proposis
marito | optimo.

Sulmone (IX 3085 semel descripta saec. XVII). — 1) Cf. N. 2700 not. 1.

2700 M. Artorius M. f. Pal. Priscilius Vicasius | Sabidianus trib.
coh. XV volunt. c R., tr. leg. | VII Claud. piae fid., praef. alae I Pann.,
praef. | montis Berenicidis*, flam. divi Aug., patr. col., ( epistrateg. Thebaid.^
ex voto d. d.

Romae olim in aedibus privatis (Grut. 150, 1 aliquoties descripta saec. XF.
XVI). — 1) Praefectos montis Berenicidis (vel praefectum praesidiorum et montis
Beronices, ut est N. 2699) habemus hos N. 2698 — 2700, et praeterea in titulis colossi
Memnoni inscriptis C. III 52. SS cf. 40. Mons hic Berenices vel Berenicidis (sub
hoc certe nomine) alibi non memoratur. Fortasse non diversus est a monte Clau-
diano supra N. 2612. — 2) Haec postea addita fuisse suspicor.

2701 C. Gavio L. f. ( Stel. Silvdno' ( [p]rimipiMri leg. VIII Aug., |
[f]ribuno coh. II vigilum, ( [f]ribuno coh. XIII urban., ( [fr]ibuno coh. XII

Tituli militares. 535

praetor.^ | [<i]onis ddoato a divo Claud. | bell6 BritanDico | [/ojrquibus
armillis phaleris | corond aure^^ | [pjatrono colon., d. [d.].

Taurinis (FT005 vidit Mommsen). — 1) Hic est Gavius Silvanus tribunus cohortis
praetoriae qui coniuravit in Neronem et sua manu cecidit a. 63 (Tac. ann. 13, 30.
SO. 61. 71). — 2) Cf. supra N. S031 not. 2. — 3) Dona haec meruit non tribunus
cohortis praetoriae , sed multo anlea , fortasse cum legionis octavae Auguttae cen-
turio esset (cf. supra N. 967; Huebner Herm. 16 p. 321).

2702 P. Palpellius P. f. Maec. Clodius | Quirinalis p. p. leg. XX,
trib. nailit. leg. VII | C. p. f., proc. Aug. praef. classis', dedit.

Tergeste (V 353 vidit Mommsen). — 1) Cf Tac. ann. 13, 50 : Clodius Quiri-
naHs, quod praefectus remigum, qui Ravennae haberentur, velut infimam nationum
llaliam luxuria saevitiaque afflictavisset, veneno damnationem anteiit (a. 36). Ad
eundem hominem spectat titulus fortasse origine Aquileiensis Notizie 1S85 p. 157 =
Pais 474.

2703 Ti. lulio C. f. I Fab. Viatori | subprae[^] coh. III | Lusit^-
norum, ] Illlvir. iur. dic, i praef. coh. Ubi6r. | equilatae; | Erboniae Sex. f.
I Gratae, uxori, | C. Iiilius Aug. 1. | Linus' filio et ( nurui.

Prope Aquileiam rep. (Pais 183 qui vidii). — 1) Linus libertatem nacttu est
sub Augusio, filius praenomen mutuatus est a Tiberio.

2704 [d.] m. [s.] I M. luho Ti. f. Sabino .| subpraefecto alae Scubul.*,
I Illlvir. i. d. quinquenal., | pupilli luli Diomedis 1. | Sabinus et Sabina.

Aquileiae (Pais 1162 viderunt Gregorutti et Majonica). — \) De ala Scubu-
iorum cf. supra N. 1992. 1993. 1998. 2358. Subpraefeetos alarum non novi praeter
kune et subpraefectum equitum alae Agrippianae tiluli GraUanopolitani XII 2251.

2705 Q. Manilio | C. f. Cordo r | leg. XXI Rapac, | praef. equit.,
exact. I tribut. civitat. Gall.*, | fac. cur. | Certus lib. | In agr. p. XLIV, in
fro. p. XLIV.

Bononiae (XI 707 vidit Bormann). — 1) Exactori tributorum civitatum Galliae.

2706 C. Vibius C. f. Vel. | Publilianus scr. q.', I praef. coh. IIU ]
Thracum equita[f]ae, | tribunus militum [6t]s, | leg. IIII Macedonicae et |
legion. XXI Rapacis | in Germania*, | reversus inde | Herculi invicto d. d.

Tibure rep., est Romae (XI F 5548 vidi). — 1) Scriba quaestorius. — 2) Titulus
positus ante a. 69, eo iempore quo legiones quarla Macedonica et prima et vicesima
Rapax una in Germania tendebant (cf. supra N. 2284); quarta Macedonica post
annum 69 (cf supra N. 1447), XXI Rapax post Domitianum (cf. supra N. 2275)
non memorantur.

2707 [Q.] Atatino P. f. Quir. | Modesto | trib. mil. leg. X Geminae
I in Hispania* annis XVI*, | praef. alae II Gallor. | in eadem pro^incia,
I praef. fabr., | P. Atalinus Flaccus | patri optimo.

2707* Q. Atatino Q. f. | Quir. Modesto | praef. fabr. bis, | tubicini
sacroru, | flamini Romae, praejfecto classis Moesic, | P. Atatinus Flaccus
I fratri optimo ac piissim.

636 Caput IX.

In oppido Civita di Bagno agri Vestinorum (IX 5610. 5609 vidit Dressel).

— 1) Cf. supra N. 2tS6. — 2) Intellege: annos natvs sedecim. (Sane tribunus
militvm ann. VIIII, id est per annos novem, reperitur C. III 599).

2708 [praef.] \ fabr., pra[e/". ojlae Aug. Ge[r]|mani[c]ianae *,

I [L.] Calpurnius | Frugi [/.] Philippus j b. c.

Antiochiae in Pisidia (III S. 6821 descr. Sterett et Ramsay). Eidem homini
eodem loeo positvs est titulus III 6851. — 1) Eadem ut videlur ala memoratur in
titulo eiusdem loci III S. 6822, sed dicta ala Aug. Germanica.

2709 Vasiens. Voc' | C. Sappi6 C. fili6 Volt. ] F]jiv6 | pr^efect.
Mli^nsium^ tribiin. | militum leg. XXI Rap^cis, prdef. | dlae Thracum
H^rcuMniae^ pr^ef. | rfp^e fliiminis Euphrdlis*, | quiiiS |XIIj rel publicae
Iiili^nsium* | quod ad •ffSr jXXXX| ussiiris per<Iu|cer6tur, testdmento reliquit,
idem | iJS- L ad porticum ante thermds | marmoribus 6rnandam 16gdvit.

Vasione (Vaison) rep. (XII 15S7 descripsit Hirschfeld). — 1) Cf. supra
iV. 1521 not. 1. — 2) Cf. not. S. — 3) Alius praefectus eiusdem alae est II 4259.

— 4) Munus praeterea ignotum; diversum puto fuisse mvnus lulio Tutori a Vitellio
iniunctum (Tac. hist. 4, SS), de quo monuit Ilenzen. — 5) Respublica luliensium
iudice Hirschfeldio (C. XII p. 161) est ipsa Vasio, distinguenda a republica
Vocontiorum.

2710 [Ti. aaudio] \ Ti. f. Quir. Alpino* | praef. alae GaUic, | trib.
leg. II Aug., I praef. coh. II pr.^ | don. don. bello Germ.^, | Claudia Ti.
f. MarceUina | marito optimo.

Veronae (V55S6 vidit Mommsen). — 1) Filius Ti. Claudii Avgustani (C. V5557),
idem postea dictus Bellicius Sollers (supra N. 1051). — 2) Nota praefectum cohortis
praetoriae, pro tribuno; fortasse significatur non cohors secunda ex praetorio impe-
ratoris, sed cohors quaedam auxiliaria, dicta praetoria (cohors Lusitanorum dicta
praetoria est supra N. 617 ; de ala quadam praetoria cf. supra ad N. 2S59).

2711 M. Valer. M. f. | Gal. Propinquo | Grattio Cereali | Edetano',
flam. p. H. c^ I cui honores civitatis | suae resp. ac genio | lusit.^
adlecto in | equite a T. imp.'', praef. | fabr. bis, praef. cohor. | secund.
Astur. in | Germ., trib. leg. V Mac | in Moesia, praef. alae | Prhygum (sic),
item praef. [ alae III Thracum in Syr^ta], [ p. H. c'

Tarracone (II 42S1 semel descripta saec. XVI). — 1) Edetani populus His-
paniae Tarraconensis ; cf. Huebner C. II p. S09. — 2) Flamini provinciae His-
. paniae citerioris. — 3) Haec non recte excepta. — 4) Videtur equo publico exomatus
esse a Tito. — 5) Provincia Hispania citerior.

2712 I I in Bri-

tan[nm fraef. coh.] \ II Vasconum equit., [trih. »w?]|litum legionis II Aug.,
praef. | alae I Asturum', donis donato | corona murali et coronis | aureis
IIII item vexillo et hastis ( puris V, honorato ab exerci|tibus in quibus
mihtavit bigis | auratis et statuis equestribus^ 0« Fulvius Euchir | Illlllvir
Aug. I amico bene merenti.

Alcald del Rio, ubi fuit Ilipa provinciae Baeticae, rep. (I1 1086 Huebner vidit
ectypum). — 1) Tam cokors secunda Vasconum quam legio II Augusta et ala I

Tituli militares. 537

Jsturum tetenderunt in Britannia. — 2) Si a compluribus exercitibus honoratus
(st, meruisse putandus est etiam in aliis provinciis ; unde sequitur initio complura
munera militaria periisse (Hue. l. c).

2713 Q. Cornelio [M. f. Gal. Valermno] . .

[itid.] de V decuriis

praef. cohort. I . ., [praef. vexiUationib.y
trib. equitum, coho[rf.]

donato coroni[s]*

clipeis imaginib

laudatione a numer[js]

[i]tem ab eis numeris q

inpensa loco se\)[ulturae]

[ijtem ab Hieropolitanis i

[i]tem d. d. Fiorentinor. IHb[err.] ....

Q. Corndius Q. f. C

Granadae, ubi fuit municipium Florentinum Iliberris, litteris saecnli p. Chr.
primi (II 2079 cf. p. 882 vidit Huebner). Eiusdem hominis est titulus II 3272,
unde nomen supplevi, sed et ipse mutilus. — 1) Fortasse huc pertinent ex titulo
II 3272 praef. vexillariorum in Tractiia XV. — 2) Huc pertinere videntur ex titulo
II 3272 . . . [a leg. ^ il/ace]donica , a leg. VIII Augusta, a tribunis \ai[ticlavis et
wimor]ibus (?), a praef. chortium statuis coroni[* donato]. — Similes honores mili-
tares memorantur etiam VI 3617,

2714 Q. Licinio | M. f. Gal. Silva[no Graniano*, | flamini Romae | et
Aug. provinc. | Hispan. citer., | praefecto orae | maritimae, | proc. Aug., |
p. H. c.''

2714* Q. Licinio Sil[vano Grania[no flam. Aug. | prov. Hisp. j citer.,
] praefecto orae | maritimae Laee|tanae^ procuraltori Augusti, ( C. Teren-
tius Phileltus domo Roma.

Tarracone (II 422S. 4226 huius partem vidit Huebner), — 1) Pater ut vide-
tur Q. Licinii Silvani Graniani consulis a. 106, supra N. 1028. — 2) Provincia
Hispania citerior. — 3) De leclione cf. Huebner Herm. vol. I p. 340.

2715 L. Antonio | T. f. Gal. Siloni | praef. fabr., praef. | chor. UII
Thrac.', praef. chor. no[vae tironum, praef. | orae maritumae*, | conventus
Tarjraconensis.

Tarracone (II 4138 ad apographum factum taec. XFI pluribus codicibus
tervatum). — 1) Tarrac. plerique codices. — 2) jllius praefectus chor. novae tironum
crae maritumae est II 4224. Cf. etiam N. 2716. 2717.

3716 L. Caecinae | G. f. Gal. Sevejro Ilvir., q., | flamini, praef. |
fabr.,praef. cho|ort. (sic) I et orae | marit., | L. Valer. Latinus [ Barcinonen.
Tarracone (II 4264 bit puto detcripta taec. XFI).

538 Caput IX.

2717 L. Cornelio | C. f. Gal. Celso | Ilvir., praefecto j orae mari-
tumae | cohortis I et II, | Pompeia Donace | uxor.

Tarracone (II 4266 vidit Huebner).

2718 divi luli flamini, | C. Antonio | M. f. Volt. Rufo | flamini din
Aug. I col. Cl. Aprensis' et | col. lul. Philippens., | eorundem et principi,
I item col. lul. Parianae, | trib. mil. coh. XXXII volun|tarior. , trih. mil.
leg. XIII I Gem., praef. equit. alae I | Scuhulorum, | vic. 11.^

Alexandriae Troadis rep., nunc Londinii (III 386 cf. p. 977 vidit Huebner).
Praeterea bases innotuerunt similes tres, in quarum una in fine est vic. VII (haec
hodie extat Catai prope Patavium) , in altera vic. VIII, in tertia ftiit vic. IX. —
1) Colonia Apros Thraciae (Plin. hist. n. 4, 47). — 3) De vicis Alexandriae cf.
supra N. 4018 not. 2.

2719 . . [Sjatrio Q. f. Hor. Sep|. . . . to Illlvir. viarum cur^an]-
dajrum, trihuno mihtum \[eg. \ sec]undae Adiutricis p. f., donis [mt|Wjtari-
bus bello Suebico it[m ( 5ar]matico' corona murali coro[na | t;a?]lari hastis
puris duodus (sic) vex[j7/. | ar]genteis duobus, optioni tribun[or. | /e]gionum
quinq.^ quaest. pro[]?r. | pr]ovinciae Cretae et Cyren[ar., | tr]ih. plebis,
praetori, | patrono municip[iY, | ea;]testamento fili eius | [L.] d. d. d.

Potentiae in Lucania (X 433 vidit Mommsen), — 1) Cf. supra 7V. 4047 not. 5.

— 2) Optio tribunorum legionum quinque hoc solo loco nominatus videtur esse
tribunus militum is qui vexillationibus legionum quinque cum suis tribunis missis
in expeditionem aliquam collegis, fortasse per optionem eorum, praeesset (Mo.).

2720 Q. Attio T. f. I Maec. Prisco | aed,, Ilvir. quinq., | flam. Aug.,
pontif., 1 praef. fabr., praef. coh. I | Hispanorum el coh. I | Montanorum
et coh. I I Lusitanor., trib. miL leg. 1 | Adiutric, donfs donato | ab imp.
Nerva Caesare Aug, | Germ. bello Suebic' coron. \ aurea hasta pura
vexill., I praef. alae I Aug. Thracum, | plebs urbana.

Serravalle in Liguria, ubi fuit Libarna (F7i2S ad quattuor exempla antiqua).

— l) De bello cum Suebis ad Danuvium gesto a. 97 cf. Mommsen Herm. 5 p. 446.

2721 [L] Calpurnius L. f. Ouf. | Fabatus' | Vlvir.*, Hllvir. i. d.,
praef. fabr., | trib, iterum ' leg. XXI Rapac, | [pr]aef. cohortis VII Lusitan.
I [et] nation. Gaetulicar. sex | quae sunt in Numidia, ( [/]lam. divi Aug.,
patr. munic, ( t. f. i.

Comi, lapis evanidus (V S267 vidit Mommsen). — 1) Prosocer est Plinii
iunioris, et apud hunc passim nominatus et apud Tacitum ann. 46, 8. — 2) Haec
paene evanida sic legit saec. XFI lovius (seviri ingenui saepius reperiuntur Comi).

— 3) trib. iterum probabile neque tamen certum esse ait Mommsen.

2722 C. Cornelio ( C, f. Vot. | Miniciano* [ praef. coh, prim, |
Damasc, trib. mil. j legi6nis III August., ( praef. fabr., curat6ri ( reip.
Otesin6rum^ ( llllviro i. d., pontifici, ( flamini divi Claudii | Bergomi,
patr6no, [ fldmini divi Traiani | Mediolcini, [ plebs urbin.

Bergomi (F S426 bis ut vidttur descripta saec. XFjXFI). — 1) Amicus
Plinii iunioris, ad quem ille dedit epistulas 5, 9. 4, 44 et cui tribunatum militarem

Tituli militares. 539

petivit, epistula 7, 22 a Pompeio Faleone (ef. supra N. 40Z6. 1056). — 2) Cf. Plin.
h. n. 3, 416.

2723 L. Paconio L. f. PaL j Proculo | praef. coh. I FL Hisp. eq. |
p. L, trib. rniL leg. XI CL p. L, | praeL vexillatioD. eq. Moe|siae infer.
et Daciae eunti (sic) \ in expeditione Parthic, donis | militar[t6.] donato,
praef. eq. | alae pr. Aug. Parthorum, | patrono et curatori | municipi, |
d. d. I publice.

Romae, incertum quo loco rep. (Bull. inst. arch. 4868 p. 60 Henzen vidit
ectypum).

2724 M. Valerius M. L Quir. Loliianus prae|fectus cohort. I Apa-
menorum ia[gittariorum\ \ equit., trib. milit. leg. VII Gem. feL, praef.
eq. aiae Fla. Gae.S | praepositus in Mesopotamia* vexillationibus equitum
electorum alarum | praetoriae, Augustae, Syriacae, Agrippianae, Herculianae,
I singularium, item cohortium I Lucensium, II Ulpiae equi[f. | c.] R., I Fl.
[c.] R.^ I Thracum, III Ulpiae Paflagonum, II equitum*, I | Ascalonita-
norum feL, V Chalcidenorum, V Petreorum, UII | Lucensium, I Ulpiae
Petreorum, II Ulpiae Paflagonum, I Ulpiae | sagittariorum , III Dacorum,
I Sygambrum, | viand pub[/tcam] quae a coL Byllid. per Astacias* ducit
angustam fragosam [pe]riculosamq. | ita muoit, ut vehiculis commeetur,
item [pon]tes in Argya flumine' et rivis d. s. [/".] | et inscr[tp]sit, d. d.

Prope Gradistam, ubi fuit colonia Byllis Macedoniae, in viva rupe incisa
(III 600 bis descripta, satis accurate a. 4838 a Gaultier de Claubry). — 1) Fide-
tur significari ala prima Flavia Gaetulorum (cf. N. 27S1 not. 2). — 2) Ctim in
titulo posterioris aetatis indicium nullum adsit, satis probabile est, significari bellum
a Traiano in Mesopotamia gestum. — 3) EQVI|OR-I-FLOR traditur. — 4) Sic utrum-
que apographum. — 5) Astaciae et Argya flumen praeterea non memorantur ('A^yvaq
castellum in Epiro nova memoratur a Procopio de aed. 4, 4 p. 278 Bonn).

2725 T. Annio T. L | Quir. | Maximo Pomponiano | flam. divi Aug.,
auguri, praef. | aiae mil. pr. U[/p.] cont., praef. alae | pr. praelor.', \trih.
rn\\\. leg. pr. Miner.

Prope Comum rep., est Mediolani (F 5266 vidit Mommsen). — 1) Eadem ut
videtur ala est supra N. 4092 (not. 6).

2726 T. Pontio T. f. PaL | Sabino ( p. p. II, proc. provinc. | INarb.*,
Illlvir. i. d. quinq., \ flamin. et patron. | municipi, | Valeria L. f. Pro-
cula I uxor. | L. d. d. d. (A tergo) T. Pontius T. L Pal. Sabinus | praef.
coh. I Pann. et DalmaL | eq. c. R.*, trib. mil. leg. VI Ferrat, | donis
donatus expeditione Parjthica a divo Traiano hasta pura | vexillo corona
muraU, r leg. XXII | Primig.', / leg. XIII Gemin., primus pijlus leg. III
Aug., praepositus vexiUa|tionibus miUiaris tribus expedi tione Brittannica,
leg. VII Gemin. | VUI Aug. XXII Primig.^ trib. coh. III ( vig., coh. XIUI
urb., coh. II prael., ( p. p. U', proc. provinc. Narbonens., [ Ullvir. i. d.
quinq., flamen, patron. ( municipi.

540 Caput IX.

Ferentini (XS829 vidit Mommsen). — i)Nota in titulo frontis enumerari culmina
tantum honorum quos adeplus est Pontius Sabinus, primipilatum iteratum (cf. not. S)
et proctirationem provinciae Narbonensis, in titulo secundario , qui perscriptus est
more elogii casu primo, omnes eius honores recenseri. — 2) Praefectus cohortis
primae Pannoniorum et Dalmatarum equitatae civium Romanorum. — 3) ludice
Mommseno (eph. ep. 4 p. 25S not. 1) Pontius Sabinus post praefecturam cohortis
et tribunatum legionarium desiit esse eques Romanus et factus est centurio (cf.
N. 26S4 not. 2), unde rursus solita via ad militiam equestrem promotus est. —
4) Cum vexillationibus harum trium legionum praeficeretur Sabinus, legio septima
Gemina videtur una cum octava Augusta et vicesima secunda Primigenia stativa
in Germania superiore habuisse (cf. N. 2729). — 5) Primopilo iterum (de primi-
pilatu post militiam equestrem iterum suscepto dixit Mo. ad C. V 867 = supra
N. 4359; cf etiam N. 1549. 1561).

2727 d. m. I A. Atinio A. f. Pal. | PaterDo | scrib. aedil. cur. |
hon. usus, ab imp, | equo publ. honor., | praef. coh. II Bracar. | Augustan.,
trib. mil. | leg. X Fretens., a divo | Trajano in expedition. | Parthica donis
donat., I praef. alae VII Phryg., cur. | kal.' Fabraternor. novor., | Atinia
A. f. Faustina patri | optimo fecit.

Romae (Vl 1858 saepius descripta saec. XV. XVI). — 1) Curalori kalendarii.

2728 C. Camurio C. f. | Lem. Clementi praef. fabr. IIIP, praef. i. d.
imper. | Caes. Traiani Aug., praef. coh. | VII Raet. equ[i]t., trib. mil. coh.
I Ulpiae Petraeor. miUiar. | equit., praef. alae Petrianae | milliar. c. R. bis
torquatae^ | proc. Aug. ad Miniciam, | proc. Aug. epistrategiae | septem
nomor. et Arsi|noitae^ Treienses patron, ] ob merita eius, decr. dec. |
publice.

Prope Attidium Umbriae rep. (Orell. S16 = XI S669 vidit Bormann). —

1) Praefecto fabrum quater. — 2) Cf supra N. 2491 not. 2. — 3) Cf sitpra N. 1421
et Marquardt Staatsv. I^ p. 44S.

2729 Tito Staberio | T. f. Quir. Secundo | praef. coh. Chalciden, | in
AfricaS tribuno | mihtum leg. VII | Geminae fehcis | in Germania^, praef.
I equit. alae Moesicae | fehcis torquatae^ | Staberia mater inpensa | sua.

Romae rep. extra portam Ostiensem (VI 3S58 vidit Henzen). — 1) Extant
tituli positi a cohorte prima Chalcidensium equitata in Africa, eph. 7, 511. 515. —

2) Legionem septimam Geminam aliquando fuisse in Gennania in hoc solo titulo
legitur, sed cf. ad N. 2726 not. 4, item Boissevain de re militari Hispaniarum p. 69.
— 3) Eadem ala memoratur supra N. 1394, item ul videtur in tiiulo mutilo Bram-
bach 458; stetisse videtur in Gernnania inferiore.

2730 M. Stlaccius C. f. Col. | Coranus | praef. fabrum, equ6 j pubhco,
ex quinque | decuriis*, praef. coh. V | Bracar. Augustanorum | in Ger-
mania, trib. mil. leg. II | Aug., praef. equitum dlae | Hispanorum in Bri-
tannia, | donis mihtaribus d6nAtus | corona mur^h hast^ pilr^, | sibi et |
C. Sllacci6 Capit6ni patri, | C. Stlacci6 C. f. Col. Capitoni fratri, |
L. Stlaccio C. f. Col. Front6ni fratri, j Claudiae Secundae ux6ri.

Prope Romam rep. ad viam Ostiensem (VI 5S59 vidit Henzen). — 1) Intel-
lege decurias iudicum.

Tituli militares. 541

2731 L. Flavio T. f. | Quir. Seculari | praef. coh. primae | equi-
tatae | civae (sic) RomaD. | in Germ. inferior., | trib. coh. primae | volupta-
riae | campanorum' 1 in Panonia (sic) inferiore, | praef. alae primae |
Flaviae Gaetuloru.* | in Panonia (sic) inferiore, | ex testamento Flavi

Cationis fratris.

Romae rep. (FI 3320 vidit Henzen). — 1) Fidetur significari cohors prima
voluntariorum campestris (cf. iV, S5P7 not. 1), errore quadratarii facla voluptaria
campanomm. — 2) Ala haec in Pannonia inferiore fuit iam a. H5ji (dipl.) ;
anno 99 fuerat in Moesia inferiore (supra N. 4999).

2732 P. Septimio P. f. Tro. | Paterculo | praef. coh. I Pannoni[or.J
I in Brittania, praef. coh. ... I Hispanor. in Cappadoc, 1 flamini divi
Traiani, | patrono municipi, | Illlvir. i. d., Illlvir. quinq., q. II, | d. d.

Aesemiae (IX 2649 aliquoties descripta saec. XFIIVXIX).

2733 C. Vecilius C. f. Lemon. | Modestus | equo pub., de quinq. |
dec.', Vlvir., aed., Ilvir. | iure dic. colon. His;pellatium , quaestor. II, |
augur, praef. fabr., trib. mil. | leg. VI Ferr. in Syr., praef. coh. | I Thrac.
Syr. in Moesia eq.% | coh. I Thrac. Syr. | praef. suo.

In Serbia ad flumen Timok (III S. 8261 vidit Domaszewski). — 1) De quin-
que decuriis, intellege iudicum. — 2) Praefecto cohortis I Thraeum Syriacae in
Moesia equitatae.

2734 T. Attio C. fil. I Tutori | praef. alae I Batalvor. miliar., j praef.
alae I Tung. | Frontonian.S | trib. mil. leg. II Ad. p. f., | praef. coh. I
Betas. (sic) c. R.*, | dec. Fl. Solva, | Sedatius Quietus.

Seckau, ubi fuit Flavia Solva^ iam Gratzii (III 5554 vidit Mommsen). —

1) Cf. supra N. 2495. — 2) Vt praefectus cohortis primae Baetasiorum memoraiur
in titulis Britannicis FII 586. 590. 594.

2735 M. Maenio C. f. Cor. Agrip|pae L. Tusidio Campestri', | hos-
piti divi Hadriani, patri | senatoris, praef. coh. II Fl. | Britton. equitat.*,
electo I a divo Hadriano et misso | in expeditionem 6rilan|nicam, trib.
coh. I Hispanor. | equitat.^ praef. alae | Gallor. et Pannonior. catafractajtae,
proc. Aug. praef. classis | Brittannicae, proc. provin|ciae Brittanniae, equo
pu|blico, patrono municipi, | vicani Censorglacenses* | consecuti ab in-
dulgentia | optimi maximique imp. Anto|nini Aug. Pii beneficio inter{pre-
tationis eius privilegia, quibus in p[e]rpetuum aucti | confirmatique sunt.
I L. d. d. d.

Camerini (Oreli. 804 = XI 5652 vidit Bormann). — 1) L. Tusidius Campester
est C. IX 5784, M. Ulpius Puteolanus L. Tusidius Campester est C. FI 3544. —

2) De hac cohorte cf. III S. p. 4549. — 3) Tribunus cohortis primae Hispanorum
posuit vel ponendos curavit titulos FII 579—582. — 4) Ficus hic Ceiuorglacensis
ubi situs fuerit, nescio.

2736 M. Calpurnio M. f. | Gal. Senecde Fabi6 | Turpi6ni Sentina-
ti^no^ I prief. classis Misenenjsis, praef. classis pr^etori^e Ra|vennatis, proc.

542 Caput IX.

provinciae | Lusitaniae et Vettoniie, p. p. leg. | I Adiutricis, ordo c. c. R.^
I M. Calpurnius Seneca honore | usus impensa remisit.

Sevillae, ubi fuit colonia lulia Romula Hispalis (II 4178 vidit Hiiebner). —
1) Ad eundem pertinent etiam tituli II 1267, quem posuit ipse nondum praefectus
classis Misenensis, et II 1083 (mutilus). Praefectus classis Misenensis fuit a. 15i
(dipl. mil., C. III p. 878). — 2) Ordo colonorum coloniae Romulensis.

2737 L. Volcacio Q. f. | Vel. Prirao | praef. coh. I Noricor. | in
Pann.', praef. ripae | Danuvi et civitatium | duar. Boior. et Azalior.^ |
trib. milit. leg. V | Macedonicae in | Moesia, praef. alae I | Pannonior. in
Africa^ | llviro quinq., | flamini divorum | omnium, p. c^ | ex testamento
eius I posita, | M. Accio Seneca 1 . . Manlio Planta | Ilvir. quinq.' | L. dat.
dec. dec.

Firmi Piceni (IX SS6S saepius descripta saec. XV. XVI; fragmentum similis
tituli vidit Mommsen IX 3364). — 1) Cohors prima Noricomim recensetur inter
auxilia exercitus Pannonici supra N. 1997. — 2) Boii et Azali in Pannonia supe-
riore collocantur a Ptolemaeo 2, 14, 2. — 3) Cf. supra N. 2483/6 not. 2. —
4) Patrono coloniae. — 5) Duoviris quinquennalibus.

2738 P. Aelio P. fil. Palatijna Marciano | praef. coh. I Augustae j
Bracarum, | praeposito n. Illyricorum', | trib. coh. Ael. expeditae, ( praef.
al. Aug. II Thracum^ | praeposito al. Gemin. | Seba[sfen.]^ | praeposito
classis I Syriacae et Augustae, | praef. classis Moesiaticae, | C. Caesius Mar-
cellus I veter. ex dec. | al. II Thracum.'

Caesareae (Cherchel) Mauretaniae rep. (VIII 95S8 vidit fVilmanns). — 1) Prae-
posito numeri Illyricorum (videtur significari vexillatio equitum lUyricorum, memo-
rata ut pars exercitus Dacici in diplomate anni 129, cf. Mommsen Herm. 19 p. 126).
— 2) Cf. supra N. 2005 not. 2. — 3) Sebasten. vocabulum erasum, nescio qua de
causa, Alius praefectus eiusdem alae Geminae Sebastenorum est C. VIII 93S9;
eadem fortasse ala memoratur supra N. 1456 et in titulo Caesarierai eph. ep. 5, 1000.

2739 C. Nonio | C. f. An. Caepian[o] | equo publ.,_ex quin[g.] |
decuris iudicu[m], | praef. coh. III Britt[o]|num veteranor^wm] | equitatae,
trib. leg. I Ad[m]|tricis Piae fidelis, pra^e/".] | alae l Asturum, praepos[jYo]
I numeri equitum elector^ww] | ex Illyrico, | C. Valerius Saturninus d[ec.]
alae I Asturum, praef. optim[o]. | L. d. d. d.

Arimini (XI 595 vidit Bormann).

2740 Gn. Munatius M. f. Pal. | Aurelius Bassus | proc. Aug., | praef,
fabr., praef.coh. III | sagittariorum, praef. cob. iterum* II | Asturum^ censitor
civium I Romanorum coloniae Victri[censis quae est in Brittannia | Camalo-
duni, curator | viae Nomentanae, patronus eiusdem | municipi, flamen per-
petus, I duumviraU potestate, | aedilis, dictator IIII.

Prope Nomenlum, iam Romae (XIV 59SS vidit Henzen). — 1) Praefecturas
cohortium ita numeratas praelerea non inveni. — 2) Cohors secunda Asturum in
Britannia tendebat ad vallum Hadriani (C. VII p. 152); in huius praefectura Bassus
censum egit coloniae Camalodunensis (hodie Colchester).

Tituli militares. 543

2741 C. Nasennio C. f. Marcello seniori, | praef. coh. I Apamenae,
trib. coh. I Italicae civium Romanorum volun[tJU*iorum, praef. alae Phry-
gum, praef. fabrum, aediliS quaestori, duumviro quinquennah UF, cura-
tori operum pubhcorum et aquarum | perpetuo^ praetori et pontifici
Laurentium Lavinatium, p. c* Ostensium, | Nasennia Helpis fecit patrono
indulgentissimo et C. Nasennio Sa|turnino coniugi carissimo, sibi hberis
hbertis hbertabus posterisjque eorum.

Romae, videtur pertinere ad Ostiam (XIF 471 vidil Henzen). — 1) Hoc munere,
et eis quae sequuntur, Nasennius Marcellus funclus est Ostiae. — 2) Duumvir quin-
quennalis (fortasse primum) fuit a. 166 (C. XIF 4US). — 3) J. 184 (supra N. 1429).
— 4) Patrono coloniae.

2742 d. m. I L. Comini L. f. Maximi domu Mantua | p. p. bis*,
procuratori M. Antonini Aug., pr|aef. leg. II Troianae (sic) fortis^ CC, trib.
chor. I VII praetoriae, XlIIl urbanae, III vigul., | centurio chortis I pr.,
X urbanae, V j vig., evocato Augustorum, beneficiar. | praef. praetori,
vixit annis LXXXII 1 dieb. XVIII, Numitoria C. f. Moschis j coniux bene
merenti, heres.

Tibtire (XIV 3626 bis descripta). — 1) Cf. N. 2726 not. S. — 2) Ut tres
legiones Parthicae (cf supra N. 13S3 not. 2), ita secunda Traiana quoque a prae-
fectis regebatur ex ordine equestri. — 3) Ducenario (dueenarii dieebanlur, a sti-
pendio sine dubio, praefecti legionum quae legato carebant, cf. Domaszewski Wiener
Studien f. etass. Phitol. 1887 p. 298; infra N. 2771).

3743 L. Petronio L. f. Pup. Sabino Foro Br'ent.^ corn. pr. pr., [y]*
leg. X Fret. et IIII Fl., | donis don. [a]b imp. Marco Antonino in j bello
German. bis, hasta pura et co^ronis vallari et murah, p. p. legion. | III
Cyreneicae, curatori statorum^, trlibuno coh. . . ., [procuratori Augg. rationis
hereditatium] el* provinciae Narbolnensis.

Urbini (Herzog Gall. Narb. p. 138 n. 676 ex schedis saeculo XFI ut puto
confeclis). — 1) Forobrentani memorantur inter civitates Umbriae a Plinio h. n.
5, 115. — 2) Centurionis notam, omissam in apographo, supplevi. De comiculariis
praefectorum praetorio promotis ad centurionatus cf. supra N. 2666 not. 1. —
3) Munus praeterea ignotum; fortasse significantur statores praetoriani (supra
N. 2133 seq.). — 4) Traditur coh. et sine laeunae nota ; sed apparet complura ex-
cidisse. Procurationem hereditatium adsumpsi ex titvlo supra N. 1386, eiusdem
nisi fallor hominis.

2744 Q. Livio Q. f. [Pal] \ Velenio Pi[oj | Severo ducen[ano] | trib.
sem.' leg. X[X//] | Primig., praef. sem.' coh. [7] classicae', patrono A[e5Mi]|-
culanonim, Caeni^nensfJ* . . .

2745 Q. Livio Q. f. Pala[r.] | Fdjlenio [Pt]o Sever[o] | rfucenar. |
trib. s«m.' \ leg. XXII Primig., praef. | semens.^ coh. I classic^ | patrono
Aequ\c\ila\nor. , Caeninensi^ ma|gistr. iuvent. Trebul. | Mutuescae, qui
oblajta sibi statua ab | eis honore cooten[tus impensam remisit. j L. d. d. d.

In oppido Monteleone, ubi fuit Trebuia Mutuesca (IX 4886. 488S vidit
Stevenson praeter huius particulas rupra expressas typis inclinatis; eae sumptae

544 Caput IX.

ex apographis antiquis). — 1) Tribuno semenstri, 2) praefecto semenstri. Tribuni
semeslres saepe memorantur cf. supra N. 2403. 258i (not. 7); praefectorum seme-
strium alibi nulla mentio. — 3) Cf. supra N. 2374. — 4) De sacerdotibus Caeninensi-
bus ef. Marquardt Staalsv. III ^ p. 480.

2746 C. lul. C. fil. Thevest. | Corinthiano praef. | coh. VII GalL,
tribun. ] coh. I Britt.^ item vexil. j Dacor. Parthic^ cui | ob virtute sua
sacra|tissimi imper. corojnam muralem hastam | puram et vex[t7]lum argent.
I insignem dederunt, | praef. alae Campag.^ | idem c»'', vixit annis | XXXVIIII,
I Marcius Arrianus [ et luli CHnias et | Pisonianus he|redes f. c.

Jpuli in Dacia (III 1193 ad exemplum potissimum. accuratum Bongarsii). —
1) Cohors prima Brittannica in Dacia tendebat (cf. supra iV. 2004). — 2) Fexil-
lationi Dacorum Parthicae Corinthianus videtur praefuisse etiamtum tribunus
cohortis primae Brittanicae. — 3) Eliam ala Hispanorum Campagonum in Dacia
tendebat (cf. supra N. 2006. 2208). — 4) Significatur Corinthiamim etiam alae
cuidam miUiariae praefuisse ('idem dictum adverbialiter).

2747 ApoUini patrio Aug. sacr., | Ti. Plaulius Ti. f. Papiria Felix
Ferrunti|anus praef. alae I Thracum veterano rum sagittariorum, proc. ad
solaminia* | et horrea, trib. miht. leg. I Itahcae, praepositus | vexillationi-
bus Ponticis aput Scythia et Taulricam^ praeposilus vexil. leg. III Aug.
aput Mar|commanos^, donatus donis milit." (reliqua erasa).

Mactari in Africa (FIII 619 cf FIII S. 11780 vidit Schmidt). — 1) Cf
supra N. 1405 not. 3. — 2) Significantur praesidiarii Ciiersoncsi Tauricae, sumpti
sine dubio ex exercitu Moesiae inferioris ; eis praefuisse videtur Felix in ipso
tribunatu legionis primae Italicae, quae legio tendebat in Moesia inferiore (cf Mo.
ad FIII 619). — 3) Fexillationi legionis tertiae Augustae Felix videtur praefuisse
bello Germanico M. Aurelii (fFi.). — 4) Dona militaria fortasse accepit a Commodo.

2748 C. Aelio P. fll. Cl. Quirin. | Domitiano Gauro* | ab imp.
M. Aurel. Antonino Aug. | Pio'^ equo publico orn., praef. | fabrum, praef.
cohort. III Aug. I Cyrenaicae, trib. leg. XII Ful. | certae constantis^ scri-
bae I aedihum curulium, scribae | librario quaestorio trium | decuriar.,
sacerdoti aput | Laurentes Lavinates, calatori | Marciano Antoniniano^
adlelcto in ordin. decret. d.* remissis | omnibus muneribus.

Puteolis rep. (Eph. ep. 8, 568 Mommsen vidit ectypum). — 1) Agnomen for-
tasse Domitiani (Gaurum aliquem, nomine ut videtur ficto, saepius appellat Mar-
tialis, 2, 89. 3, 82. 8, 27. 9, 30). Mommsenus (Roem. Mitth. 1888 p. 78) Claudia
Gauro verbis significari putat patriam Domitiani, Gaurum eandem esse atque Gaulum
coniciens. — 2) Crediderim significari M. Aurelium iam defunctum (nam vivus
M. Aurelius numquam appellatus est Pius) ; Caracallae temporibus praefecti fabrum
videntur desiisse nominari (Hirschfeld Ferw. I p. 249). — 3) Cf. N. 2760. Constans
Commoda dicebatur per aliquod tempus legio octava Augusta, teste titulo Vrbinate
Orell. 5714. — 4) Calaior fuit sodalium Antoninianorum. — 5) Decreto decurionum.

2749 P. Ael. P. f. Pal. | Tironi | saho arcis | Albanae, quem [ imp.
Caes. j 1 .' .' .' .' I .' .' .'» Antoninus | Aug. Pius .' .' .' .' .'» | Germ. Sarm. Britt.
I agentem aetatis j annum XIIII | militia prima* | praefecturae | equit.

Tituli militares. 545

Brauco|Dum^ D^ exornare | dignatus est, ( dec. dec^; | Blandus pater | pro
amore civi|tatis summam et | sumptum omnem | rei p. remisit.

Supra Praeneste in castro S. Petri (XIF S947 vidi). — 1) Focabula duo
erasa, Commodus puto et Felix. — 2) Militia prima equitibus Romanis plerumque
fuit praefeclura cohortis; hic coepit a praefectura alae (cf. Mommsen Staatsr. III
p. 347 not. 2). — 3) Braucones praeterea ignoti; Mommsen eph. ep. S p. 499 confert
BQavov s. Bgavvov memoratum a Ptolemaeo 2, 6, 31 in descriptione Tarraconensis.
— 4) Quingeyitorum (ala fuit quingenaria). — 5) Decreto deeurionum.

2750 diis Mauricis | M. Pomponius Viitellianus tribus | militiis per-
functus', ( proc. Aug. ad curam [ gentium, praef. clas[sis Germanicae.

Caesareae (Cherchel) Mauretaniae (FIII 9527 vidit Wilmanns). — 1) Signi-
ficantur tres militiae equestres ; cf. Mommsen Staatsr. III p. 343.

2751 Sertio* ( Optantius.^ ( M. Plotio Fausto | eq, R., praef. coh. (
III Ityraeorum, | trib. coh. 1 Fl. Cana|thenorum, praef. j alae I Fl. Gal-
lorum I Taurianae^ fl. pp.^ ( sacerdoti urbis, ( M. Pompeius Quin|tianus
eq. R., fl. pp., ( parenti caris|simo.

2752 Sertiae ( CorneUae ( Valentinae ( Tuccianae | fl. pp.' j M. Plotius
j Faustus I a milit.^ fl. pp., \ coniugi [ desideran|tissimae.

2753 M. Plotius Faus[tus eq. R., a mili[tiis UP, fl. pp., [ sacerdos
ur|bis, ad exorlnationem opejris macelli [ quod cum Vajlentina con|iuge
patri[ae suae fecit, ( sibi posuit.

Thamugade (Comptes rendus de VAc. d'Hipp6ne 1888 p. 107= FIII S. 17904;
C. FJII 2397. 2399 vidit WHmanns). — Ad eosdem homines pertinent etiam tituli
Thamugadenses FIII 2394. 2393. 2396. 2398. FIII S. 17903. — 1) Sertius agnomen
Fausti, 2) Optantius Quintiani. — 3) Ala Tauriana Lugduni tendens a. 69 memo-
ratur a Tacito hist, 4, 39. — 4) Flamini perpetuo, 5) flaminicae perpetuae. —
6) A militiis, 7) a miliiiis tribus. Apparet significari praefecturas et tribunatum
eiusdem Fausti enumeratos in titulo N. 2731. Cf. Mo. Staatsr. III p. 343.

2754 d. m. ( T. Fl. Salviani ( expraef. explora;torum Divitiensium*,
[ miUtiae quartae^ ( equiti Romano, [ Baebius Isidorus ( D leg.^ amico | f. c.

Moguntiaci (Brambach 991 qui vidit). — 1) Cf. tupra IS. 2628. 2652. — 2) Cf.
supra N. 1134 (not. 2). 1455. — 3) Centurio legionis (vel: legionarius).

2755 Fabiae Fortunatae ( Attius Tuticanus | a tribunatu leg. II
Aug., I coniugi unius exempli.

Langres rep. a. 1675 (Mowat bull. ipigraphique de la Gaule 1885 p. 250, ad
exemplum factum saec. XFII).

2756/7 (i. m. ( C. luli C. f[i]I. Martiali[s] ( qui vixit ann. XXIIII d. VII,
[ ord. equestr. milit.' ( comparato, [ C. luHus Martialis ( pater filio pientis|-
simo b. m. fecit.

Romae rep., deinde Foro Sempronii (FI 1615 lemel detcripta). — 1) Ordine
equestris militiae.

DusAD, iDscriptiones Latioae. 35

546 Caput IX.

2758 Tib. Glaudio Glaudiano eq. Rom., | mil. pelit.S sapienti et
innocenti | adulescenti, qui vixit an. XXIIII | mensibus VIIII diebus VIIII,
Glau. I Ingenus 7 coh. VI praet., pater, | sarcofago corpus posuit.

In agro Romano sub oppido Marino rep. (VI 2606. XIF 2429 vidit Bormann).

— \) De petitoribus militiae cf. Mommsen Staatsr. III p. 547 not. 3.

2759 d. m. I M. Ulp. Silvano eq. | publ.' ornato ab imp. | Gommodo
Aug., pett. ( mili.^, Ati[/.]^ Hospitalis | fralri dulcissimo | fecit.

Romae (FI 5330 vidit de Rossi). — 1) Inter eq. et publ. litlera c erasa. —
2) Petitori militiae. — 3) Atii Uzpis.

2760 d. m. I C. lul. Quir. Puden|li Q. fil., domo Gaesa. | Manr.S
trib. coh. XXX | volum. (sic) in Ger. sup., | item trib. leg. XII Ful. |
c. c.*, vix. annis XXX|VII mens. VI dies | XX.

Ancyrae (III S. 6738 Mommsen vidit ectypum). — 1) Caesarea Mavretaniae.

— 2) Legionis diiodecimae Fulminatae certae constantis (cf. supra N. 2748).

2761 d. m. I Q. Aelio Q. f. | Quir. Rufino | PoHano praef. | coh.
Nuritanor.*, | tr. mil. leg. III Aug., | T. Atilius P. f. Quir. luvenalis |
praef. coh. VI | Gomm.^ amico | et municipi | fraternae | adfectionis | dilecto.

Batnae prope Lambaesim (FIII 4292 vidit Wilmanns). — 1) Cohors prima
Nuritanorum (vel Nurritanorum) in Mauretania tetendit (cf. supra N. 2005),
2) cohors sexta Commagenorum in Numidia (cf. N. 24S7 not. 15).

2762 d. m. s. I P. Furio Rusllico praef. | coh. II Astu.* | prov.
Britt. I infer.^ trib. | mil. leg. III | Aug. p. v., vix. ( ann. XL, P. Furius
Rusti|cus pater ( fiHo karissijmo fecit.

Lr/mbaesi (FIII 2766 cf Eph. ep. 3, 750 vidit I. Schmidt). — 1) Cohors
secunda Asturum in Britannia tendebat cf supra N. 2740. — 2) Britannia pro-
vincia a Severo divisa in superiorem et inferioi-em, cf. Herod. 5, 8, 2, Dio 33, 25 ;
FIII 4378. 3180.

2763 d. m. s. Sex. lul. luhanus [ ex Germania superiorem (sic), j
tribunus n.^ Syrorum Me|vensium, hic sepultus est, j dum deducit Eumo-
risbas^ S. s. j oo' in Tingitana (sic) provinciam, j qui vixit annis XXXXV,
cui I monimentum fecit j lul. Ingenuus frater ( et heres, curante ( Saci-
matho [ liberto eiusdem | defuncti.

Prope Caesaream (Cherchel) Mauretaniae rep. (FII 9584 cf eph. ep. 3, 969
viderunt Wilmanns et I. Schmidt). — 1) Nuvienis Syrorum iendebat loco Maure-
taniae Caesariensis dicto Lalla Magknia non ionge a confinio provinciae Tingi-
tanae (cf C. FIII p. 834); Mevenses dicti foriasse a nomine loci eius proprio. —
2) Focabulum obscurum; de lectione videtur constare. — 3) Fortasse significatur
numerus Syrorum sagittariorum milliarius (Mo.).

2764 G. Sulgio L. f. Pap. Gaeciliano^ praef. leg. III Gyrenaijcae,
p. p. leg. XX Valeriae Victricis, praeposito relijquafioni* classis praetoriae
Misenatium piae ( vindicis et thensauris domini[m ejtbastagis^ copia|rum
devehendar., 7 leg. III Aug. et septimae Geminae | et primae Parthicae

549

Titali miiitares.

et XVI Fl. f. et XIII G. in provincia Daci|a, navarch. classis pr. *'

Mise[w]atiuni piae | vindicis, opl[i]oni peregrinorum et ex[erci

mil[i]|lum fruraentarior., et Sulgiae ae et Sulgio | Apro

[S]ulgio ......... io irsi | pici fs *^ae-

patri et coiu[^i],

Tuccabor (Tukabor) provinciae Africae rep., esl Florentiae (f^III 4SS2, VI
S. 448S4 vidit Henzen). — 1) Idem Sulgius Caecilianus memoratur in lapide fraeti\
Misenensi X 5542 scripto sub Elagabalo aut Alexandro. — 2) Alius praepositu^
reliquationi classis Misenensis est X 5543. — 3) Praepositi bastagarum Tnemoran-
tur in Notitia dignitatum sub dispositione comitis sacrarum largitionum (Not. or.

c. 12, occ. c. 40), bastagarii cod. Theod. 40, 20, 11.

2765 um, [/)]ra[epostYo] . . | . . . . ianor., praeposit[o sagittar\\?,^

Orrhoenis, praepos[j7o } e]xplorationis Seiopensis* [ety \ numeri Aurelia-
nensis*, | praeposito numeri Brijtonum, praeposito ann[o]|nae expeditionis
[6rer]|manicae,

Faleriis rep. (XI 5104 descr. Michaelis). — 1) Supplevit Domaszewski Korr.-Bl.

d. Westd. Zeitschr. 1889 p. 49. — 2) Significantur, ut vidit Domaszewskius, explora-
tores Seiopenses memoraii in titulo Moguntiacensi Bramb. 1759, Seiopenses dicti a
nescio quo loco Seiopa (id nomen praeterea ignotum fortasse proprium fuisse
stationi Romanae silae ubi hodie est Miltenberg coniecit Do.) Explorationis voca-
bulum adhibitum de exploratoribus, simiiiter reperitur in Utulo qui nuper prodiit
prope Homburg, quem posuit Mamaeae Augustae expl. Halic. Alexandriana devo[fla
nnmini eius. — 3) Supplevit Domaszewski. — 4) Numerus Aurelianensis memora-
tur in lapide rep. Oehringen Bramb. 1SS9 ; nomen fortasse traxit a vico Aureliano
(Brambach 1S61) sito ibi ubi est Oehringen, cf. Domaszewski l. c.

2766 P. Ael. P. f. Q.' Primiano | eq. R., trib. coh. IIII Synlgb.»,
a mil.^ primop., trib. | coh. IIII vig., ex dec. al. | Thrac, prp. vex. eqq.
I Mauror,^ defenso|ri prov. suae, dec. III | coIU. Auz. et Rusg. | et Equiz.*,
P. Aeh|us Primus dec. col, | Auz., prius morte | praeventus quam | ded.
pat.« piissirao. | Ael. Audi f. fil. pat.'' | D. d. XIII kal. | Mar. p. CCXVI.'»

Auziae, hodie Aumale, in Mauretania (FIII 904S vidil Wihnanns). — 1) Qui-
rina. — 2) Iniellege : Sygambrotnim (cohors quarta Sygambrorum saepius redit in
titulis Africanis, cf. supra N. 2589). — 3) Cf. supra N. 27S5. — 4) Praeposito
vexillationi equitum Maurorum (cf. N. 2^767). — 5) Decurioni trium coloniarum
Auziensis et Busguniensis et Equizetensis. — 6) Qtiam dedicaret patri. — 7) Aelia
Audi fecit filia patri(?). — 8) (Anno) provinciae (Mauretaniae) CCXFI, sive p. Chr. 2SS.

2767 [Q. 6?]argilio Q. f. Q.' Marliali» eq. R., | [prjaef. coh. I Astyrum
pr.' Brilta|[n]iae*, trib. co. Hisp.' pr.^ Maur. Cae., | [a] mil.^ praep. coh.
sing.' et vex. | [e]qq. Mauror. iu territorio | [i4]uziensi praetendentium, | dec.
duarum coll.^ Auzien|sis et Rusguniensis, et pat. | prov.", ob insignem in
ci|ves amorem et singula|rem erga patriam adfec|tionem et quod eius
virjtute ac vigilantia Fa|raxen rebeUis'** cum sa|tellitibus suis fuerit |
captus et interfectus, | ordo col. Auziensis, | insidiis Bavarum" de]cepto
p. p. f.'* D. d. VIII kal. I [A]pr. pr. CCXXI."

35»

Caput IX.

9

Hziae, hodie Aumale, in Mauretania (f^JII 9047 vidit JVilmanns). — 1) Qui-
mno- 2) Idem ut videtur qui parentibus posuit titulum editum Eph. ep. 5, 1500
CWppellatur eques Romanus, militiae petitor, col. pat. Gargilius Martialis qui
'H de re rustica (cf. Teuffel hist. litt. § 580) et fortasse etiam vitas imperatorum
_ ■ Jlex. 57, 9, vit. Prob. 2, 7) idem esse potest, cf. K. Cichorius Leipziger
• V- ^ jg^ p ^jg — 3j provinciae. — 4) Cohortem primam Asturum,

quando in ^ . .] ^ . . . \ ^

„, . „. "'''^'«o exercitu^ Germamae superions (cf. supra N. 4992. 4995), ali-
Flavia mspa, ..... . . , ,. , ,

,., . . ..'^nia tetendisse hic solus tituhts docet. — 5) Fortasse cohors prima

re i in t "^* -^- ^upra ]\. S005. — 6) Cf supra N. 2732. — 7) Eadem cohors
provineiae. H)) Ao ^jj^ ^^^^ ^^^^ ^^^^ _ Coloniarum. - 9) Patrono

rraxinenses supra N.4i. . ^ . , '

... , „ ... 'v.tne praeterea tgnoto nomen videntur traxisse gentiles

tttulum Zuccabantanum Ma. ^> „ „ ., „ ,, .

.,. f. .. Hox ^^ ^ \) De Bavanbus cf supra N. 628 not. 4 (ubi adde
publica fecit. — 13) (Anno) pr^ . _, , „ „„^, ,,„. „' „

1- 1 '— ±JL.j:iae, Eph. ep. 7, 550) et 4494. — 12) Pecunia

2768 M. Antonio | Vitelliai^ (Mauretaniae) CCXXI, sive p. Chr. 260.
Apuliae I Calabriae Lu|caniae Brutti. g., patr. col. | Canus., pp.» tracjtus
ac I cives adfectionem | et singularem i.^ insignem eius | erga patriam
servandam | postulatu populi | d. d. p. -.^ ^d quietem | regionis

Canusii (IX 554 vidit Mommsen). — l) Praepo«.

situvi huius generis habemus N. 2769. Cf. Mommsen Staat». „, ...

2) AUum praepo-

3769 T. Aurelio Flaviano p. p. leg. | IIIl Fiaviae ite.. 4075 not. 2.
Umbr. Picen. et Apul.', Aurelius | Quietus et Aurelius Audax.qgpQgjj^ i
cissimo et Claudia | Quieta coniunx marito, cum | quo annis XX ^jpj ^jjjj,

Pisauri (Orelli 5475 semel descripta). — 1) Cf N. 2768. ^ ■ -.

2770 d. [m.] I L. Artori[Ms /w]stus / le[^.] | III Gallica.

[y le]g. VI Ferra|tae item 7 leg. II Adi[M/n«s, tjtem 7 leg. V ^^^
item p. p. eiusdem . . . ., praeposito ( classis Misenatium . . ., [p,i|c
leg. VI Victricis, duci legg. c[ohort. alaru]m Britanici|miarum' adv„if
Arm [oncano]s^ proc. cenlejnario L\h[urniae iure] gladi, vi|vus ipse sii^jg
suis . . . [e]st. gj

Postranae prope Salonas (III 1949 cf. p. 4050 et III S. 8545 descr. BuUc

1) Scr. Britannicarum vel Britannicianarum. — 2) Supplevit Mommsen. Arr,,
cani popuU orae maritimae GaUiarum ; adversus eos nescio quo tempore rebella;,
j)otest hic praefectus legionis sextrae Fictricis Eboraci tendentis vexillationes ex
citus Britannici duxisse.

2771 lulio luliano v. e., ducenar. ( praef.* leg. I Parthicae ( Philip
pianae, duci devotis(simo, Trebicius Gaudinus^ ( praef. alae novae firmae
oo catafract.' Philippianae, ( praeposito optimo.

Bostrae (III 99 cf p. 969 descr. fFaddington). — 1) Cf supra N. 2742. —

2) Gaudinus potius quam Gavoinus lapis. — 3) Cf. N. 2540.

2772 memoriae ( Val. CI. Quinti ( pp. leg. II Ital., ( duci leg. III
Ital., ( duci et praep. leg. III ( Aug., viro innocenjtissimo, ( lul. Euty-
chianus [ et lul. Auxanon ( alumu.

In Caranthaniae vico Herzendorf non longe a Klagenfurt et ruderibtu Firuni
(III 4855 vidit Mommsen).

Titali mmtares. 549

2773 . . . [praef.] \ Yeh[icul.\ proc.] \ lud. ma[^i, proc.] | Lusit.,
trib. p[raef.J | Philipporum A[ugg.], \ p. p. , duci legg. Dac^ | 7, corn.
praeff. pr.^

Prope Romam rep. in luco fratrum Arvalium (FI 4643 vidit Henzen). —
1) Supplevit Hirschfeld. — 2) Duci legionum Daciae. — 3) De comiculariis prae-
fectorum praetorio promotit ad centurionatus ef. supra N. 2666 not. 4.

2774 M. Cornelio Ocjtaviano* v. p., praef. | classis praet. Misen., |
duci per Africam ] INumidiam Maureta|niamque*, splendijdissimus ordo |
municipi Bisicensis | patrono incomparajbili ob merita.

Bisicae provinciae Africae (FIII S. 42296 vidit I. Schmidt). — 1) Idem Cor-
nelius Octavianus posuit titulum Sitifensem FIII 8435. — 2) Titulus seriptus videtur
saec. p. Chr. tertio. Flavius Leontius, dux per Africam qui Lambaesi posuit titulum
FIII S. 48249 [= Eph. ep. S, 732] videtur vixisse saeculo quarto.

Res militaris aevi labentis.

2775 di manes | Claudi Herculani ( protectoris | Aureliani Augusjti,
vixit annos | quadraginta, memojriam Claudius Dion[t/]sius ] protector
Augjusti, frater | ipsius.

Nicomediae (III 327 descr. Perrot).

2776 d. m. I Val. Va[/]enti | [p]rotectori defu[ncfo] | bello civile* in |
[/f]alia, ann. L. . .

In Dalmatia prope Teplju rep. (III S. 9853). — 1) Ad bellum a Constantino
contra Maxentium gestum, quod apud auctores civile appellatur, probabiliter refert
Bormann arch. ep. Mitth, 44 p. 90.

2777 d. m. | Florio Baudioni viro ducenario, | protectori ex ordi-
nario* leg. II Ital. | Divit.*, vix. an. XL mil. an. XXV, Val. | Vario optio
leg. II Italice Divit.* | parenti karissimo | m. f. c^

SpoleUi (XI 4787=0rell. 3394 vidit Bormann). — 1) Fidetur fuisse een-
turio ordinarius (cf. supra N. 2670) antequam protector fieret. — 2) Cf. supra
N. 2628 not. 2. — 3) Memoriam faeiendam euravit.

2778 d. m. j M. Aurelio | Processano v. e., | ex cent. praet.* | cohort.
YI, I prot. ducenario, | Bononia Metrodora | coiugi karissimo, | cum quo
vixit ann. XI | m. XI dies XV, b. m.

Mulinae, sarcophagut (XI 857 aliquoUes deseripta saee, XFI). — 1) Ex cen-
turione praetoriano.

2779 Valerio | Vincentio actuario* | protectorum, Antia | marito dul-
cissimo, | cum quo con|vixi annis sex.

Nicomediae (III 6039. III S. 6988). — 1) Nota actuarium proteetorum de-
funetum Nicomediae, qua in urbe Diocletiaiius et successores eius saepius morati sunt.

560 Caput IX.

2780 Pontiae Eupliae h. f.', kalrissime coniugi bene | merenti, a
fundamentis | memoriam exslrucxit | Val. Sabinianus v. p.^ ex | militia
comitatenssi (sic), meritum.

Treiae in Piceno (IX 3649 vidit Mommsen). — 1) Honestae feminae. —

2) Vir perfectissimus.

2781 d. m. I omamenta varia \ Val. Thiumpo, qui militavit in leg. | XI
Cl., lectus in sacro | comit. lanciarius, | deinde protexit' | annis V, missus,
I pref. leg. II Hercul.^ | [e]git ann. II semise, et decessit, vixit ann. |
XXXXV m. III d. XI, Aurel | . . . aspi

Troesmi (Iglitzae) , nune Parisiis (III 649i imaginem edidit Renier comptes
rendus de V Academie des inscriptions et belles-lett?'es i864). — 1) Militavit pro-
tector. — 2) '^ Praefectura legionis II Herculianae 7>o[e]«mt*' recensetur in Notitia
Orientis "^sub dispositione ducis Scythiae.^

2782 Marcella Martino coiugi bene merenti fecit, qui vijxit ann.
XXXVIII, in prima Minerbes' mil. ann. V, in und.' | ann. IIII, in lanciaria*
ann. V, in pr.^ ann. V, fecit cum co|[tu^]e suo an IIII, bene mer., in pace.

Romae (Eph. ep. 4, 911 vidit de Rossi), — 1) Intellegendae legiones primo
Minervia et undeciina. — 2) Similiter supra' N. 204S legitur: in praetoria. —

3) In protectoribus Martinum militasse, non in praetorio, posuit Mommsen eph.
ep. S p. 1S4 propterea quod titulus scriptus videtur post CoTistantinum, quo tem-
pore nulli praetoriani fuerunt. Ceterum ef. titulum similem supra N. 204S.

2783 resta viator et legel Fl. Marcus protector, | natus in Dacia
provincia in vico Valentiniano, | mihtavit in v[e]xiliatione Fesianesa^ annis
XXIII, I unde factus protector, i[n]dequ[e] * militavit in [ scola protectoru[w]
annis [9]uin[j]ue, qui petivit sibi | memoriam fieri de proprio virum^
quique mandavit | Marian[e] coniugi suae et Thalarioni puerum su[M]m,
qu[em] et liberum dimisit, et presentibus coUegibus | suis, id est Perulam
et Frontinum, Superianum, | Maxentium et Ursinum, astantibus qu[t]bus
su|pr[a], mandavit d^tjh^^fjentia fieri. ( Havete transitores! | balete, tran-
sitores 1

Cy&ici (III 371 cf. p. 977 semel descripta saec. XFHI). — 1) Focabulum prae-
terea non repertum, fortasse corruptum (de equitibus Stablesianis cogitavit Momm-
sen; fieri posse ut descriptor primas vocabuli litteras omiserit). — 2) idequi tradi-
tur. — 3) Fortasse scr. bisomum (Renier).

2784 Viatorinus protjector mitavit (sic) a|nos triginta, ojccissus in
bar|barico iuxla D|ivitia* a Franco, ] vicarius Divitesi m.*^

Coloniae Jgrippinae rep. a. 1888 (Zangemeisler Korresqondenzbl. der Westd.
Zeifschr. f. Gesch. u. Kunst 8, 1889 p. 59). — 1) Nomen loci siti in barbarico e
regione Coloniae , hodie Deutz. — 2) Sic lapis, spatio inter Divitesi et m vacante.
Significari vicarium tribuni numeri Divitensium coniecit Mo. (Herm. 24 p. 270
not. S).

Tituli militares. 551

2785 Fl. Gaudentius v, d/ p. t. 1. d.^ et Honorata coniunx | d. pt.
n. Sept.^

Romae (de Rossi bull. com. 1873 p. 31 tab. 5, bull. crist. 1875 p. 32). — 1) Fir
devotus. — 2) Protector lateris divini (ex protectorib. lateri[s] divini perscriptum
legitur in titiilo Dalmatico anni 280, C. III 1803, prot. divini lateris Aug. n. in
titulo fortasse scripto ante annum 269, Orell. 1869 cf. Eph. ep. 3 p. 121, 4). —
3) Deposita nonis Septembribus.

2785* (corona, columba) in hoc locu depositus est I Eareter ' protector
domesticus, | qui vixit annus XXV, requiescit | in pacem.

Romae (Eph. epigr. 4, 913 vidit de Rossi). — 1) Nomen insolitum, fortaste
a quqdratario corruptum.

2786 hic iacet Heraclius civis | secundus RetusS filius Lupicijni ex
presidibus, qui fuit | praepositus miiitum | Fotensium^ et vixit | annis
XXXV, dep. Xn kal. | AugUStUS (.lic). (Inmedio lapide protome defuncti, supra
inscriptionem monogramma Ckristi cum columbis duabus).

Romae (Eph. epigr. 4, 943 vidit de Rossi). — 1) Intellege ex Raetia secunda.
— 2) Videtur scribendum esse: Fortensium; milites Fortenses saepius memorantur
in Nolitia imperii.

2787 Fl. lovinus ex p. p.* | miiitum Histricorum | et Fl. Paulus
biarcus, | pater et filius, domum'* | a fundamentis ] iusserunt fabricari.

In Pannonia, inter Ofen et Stuhlweissenburg loco dicto Csuth, nunc Pestini
(III 5570 vidit Mommsen). — 1) Ex praeposito. — 2) De domo privata aceipit Mo.

2788 bene pausanti in pace , Fl. Memorio v. p. qui milit. ( int.
lovianos annos XXVUI, pro. dom.' an. VI, prae.^ lanciaris s,e\nioribus\ ....
rib. an. III, comes ripe an. I, com. Mauret. Ting. an. IIII, | vix. an. LXXV,
Praesidia coni^Mna;] marito dulcissimo.

Arelate, nunc Massiliae, sarcophagus (XII 673 vidit Hirschfeld). — Tractavit
lullian bull. epigr. 4, 1884 p. 1 seq. — 1) Protector domestieus. — 2) Praefuit.

2789 (monogramma Christi cum litteris A et Q) b. m.* | Derdio ex iri-
buno militavit ann. | XL int. lovianos sen., vixit ann. LXXV, j req. XVI
kaL lan., memori. sibi et | uxori suae Gaudentiae fecit

Mediolani in ecclesia S. Ambrosii (V 6215 vidit Mommsen). — 1) Bonae
memoriae.

2790 b. m.' in pace, Fia. Higgo scutarius scoia tertia^ qui vixit
annus p. m. XXV, et miiitavit annus VI, cocnatus dulcissimus sororio
amantissimo c. u. m. p.'

Brixiae (V 4369 semel deteripta taee. XV). — l) Bonae memoriae. — 2) '5«A
dispositione viri iltustris magistri officiorum ' in Oriente scholas seutarionim duas,
in Occidente tres recentet Notitia dignitatum. — 3) Cum uxore memoriam potuii
(Mo., dubitani).

552 Caput IX.

2791 d. m. s. I Val. Maxentio | aeq. ex numero | lanciarorum (sic),
I vixit an. XXVI, mil. | an. VI, iscola aequi|tum^ b. m. f.

Romae (Gatti notizie degli scavi 1888 p. 373 ; Huelsen ap. Mo. Herm. 24 p. 230
not.). — 1) Apparet intra nufnerum lanciariorum fuisse scholam equitum (cf.
Mommsen l. c). Titulus videtur esse temporum Diocletiani.

2792 d. m. Val. luventinus exarcus, | qui miiitavit annos XX in
vexilla|tion. eqq. Dal. comit. Ancial|itana', vixit annos XL, collectla[rjii*
titulum conscriptum ex | bonis eius posuerunt | bene raerenti. Vale, | viator.

Thyatiris Lydiae (III 403 bis descripta saec. XFIII). — 1) Fexillatio equitum
Dalmatarum comitatensis Anchialitana (Anchialus oppidum est Thraeiae) alibi
non memoratur, alias vexillationes comitatenses plures recenset Notitia. — 2) coUecta
pii traditur; collectarii, iudice Mommseno, ii sunt qui bona luventini distrahenda
curarunt.

2793 d. m. I

Acipe (sic) nunc, | frater, suprejmi munus h|onoris
Val. I Vasse exarco | in vexil. eq. | Stablesianoru|m S militavit | annos XXV
I m. V d. XVII, vixit I an. XXXXIIII m. VII | d. XIII, Val. Donatus \ fratri
pientisimo | d. s. p.

Brixiae (V 4376 vidit Mommsen). — 1) Stablesiani equites nominantur saepius
in JSotitia; nominis origo adhuc latet.

2794 d. m. s. I Valerius Marcellinus | eques de sub cura Valeri |
[pjraef/".] equitum Sta[6Z]e|sianorum', Valerius | Valerianus memori|am fecit
parentis | bene meriti.

Sitifi, in Mauretania (FIII 8490 de-icr. Delamare). — 1) Stariesianorum tradi-
tur (correxit Renier) ; cf. N. 2793.

2795 Aur. Supero ( circit. sub cur. | lusti, qui vix. ann. | XXX,
coniugi kar. memo|riam fecit Aur. Quintin[a], | in funus et memoria erog.
1 X XXX.'

Cremonae rep. (V 4100 vidit Mommsen). — 1) Erogavit denarios triginta.

2796 Fl. Sindia senator' de numero | Herulurum^ seniorum in eam
arcam | iacet, quem emit propio suo. Si quis eam aperi|re voluerit, davit
fisco argenti pondo XII. Vite | sue vixit annos LX.

2797 Flavius Savinus duce|narius' de numero Batavjorum seni.',
vixit* annos p. m. ( cinquaginta, arcam sibi [ comparavit de proprio suo.
Si I quis eam aperire volu|erit ester, inferat fis|co auri pondo dua.

2798 [F]lavii Servili Otraustaguta^ e[f] Uateuta" Felicitas ( [Fjlavio
Andiae centenario' numeri brachiatorum', col|[%e o]ptimo, arcam de labore
suo comparavimus, quem j [arca]m comendamus sancte acclesiae [c]ivitatis
Concodien|sium (sic) ; si quis eam aperire voluerit, dabit fisco j auri pondo
duo sinle mora.

Tituli nulitares. 553

2799 in hanc arca iacjet Ursacius bearcus* de numero Bataorulm
seniorum^ qui vixit ( annos XXX; si si (sic) quis eam vo|luerit aperire,
det in fisco aujri [/t]bras doas.

2800 FL Ampio semissalis* de n. Mattiajcorum sen.* de propio suo
arca sibi | posuit; si quis eam aperire voluerit, | davit fisci viribus argenti
libras | decem.

2801 FlaviusHariso majgister primus® de nulmero Erolorum seni|orum*
arcam de proprio suo | conparavit; si quis eam aperijre voluerit, dabit in
fisco auri p. duo.

2802 Flano Launio n. . . s. semaforo *° | de numero Bataorum seni|orum'
qui vissit annos X . . . . ; | si quis voluerit oc est s . . . |luerit arcam aperire,
p. II I auri fisco reddebit.

2803 arcam Vassioni camped." ( numeri Bataor. sen.', quem sepejlivit
coniux Suandacca'^ q. vixit cum | [e]o ann. XXII, milit. ann. XXXV, feret
a|pud se ann. LX; si quis eam arcam vojluerit movere, virib. fisci dabit
sol. XXV. (In latere operculi, monogramma ChrUti).

Prope Concordiam Fenetiae, sareopkagi permulti, reperti loeo antiquo, plerique
a. iSIZ et imequenlibus, nonnulli a. 1890 (Notitk degli scavi 1890 p. 170; C. V 8^59.
8^40. 8776. 8739. 8730. 8732. 8775 primus edidit Bertolini Concordiensis, non paucas
vidit Mommsen). — 1) Significantur munera militaria tribunatu inferiora nola
et ex aliis nonnullis inscriptionibus (cf. N. 2804) et ex memorabili hoc loco Hiero-
nymi (allaio a Mommseno) contra loannem Hierosol. c. 19 (Migne P. Lat. XXIII
p. 586): ''Finge aliquem tribuniciae potestatis suo vitio regradatum per singula
militiae equestris offieia ad tironis vocabulum devolutum, numquid ex tribuno statim
fit tiro? non, sed anie primicerius, deinde senator, ducenarius, centenarius, biarchus,
eircitor, eques, deinde tiro' — 2) Heruli seniores, 3) Batavi seniores, 4) Mattiaci
seniores una recensentur in Notilia Occidentis inter auxilia Palatina sexaginta
quinque constituta ''sub dispositione viri illustris magistri peditum praesentalis'
(c. F, p. 24 Boeck.), et mox inter numeros"^ intra Italiam habitos^ (c. FU, p. 55 Boeck).
Horum trium numerorum, quos loeis iisdem vel non multum inter se distantibu*
tetendisse apparet inde quod in Notitia nomina eorum iuncta sunt, muiti Tniliies,
testibus inscriptionibus his harumque similibus, sepulturam Concordiae nacli tunt,
aliorum numerorum — nam alii quoque numeri memorantur in illis inseripiioni-
bus — pauci tantum. — 5) sen. ivixit lapis. — 6) Nomina barbarica^ fortasse etiam
a quadratario corrupta. — 7) De brachiatis cf. infra N. 2804. — 8) Semitsalis non
recenseiur ab Hieronymo loco supra citato, sed nomen eius firmat et gradum demon-
sirat , ut monuit Mo., corutitutio lustiniant (cod. lutt. 4, 27, 2, 20 seq.) , ubi in
officiis ducum provinciarum Africanarum posl primicerium, numerarium, ducenarios,
centenarios, biarchos, circitores, recensentur semissalii. — 9) Magistri primi dignitas
praeterea ignota. — 10) n. 8. iitterae , supra lineam adiectae, non intelieguntur ;
de semafori vocabulo cf. supra N. 2321 (not. 2). — 11) Campedoctor (cf. supra
N. 2416 not. 5). — 12) Fortasse coDiuxs Vandacca.

2804 FL Saume biarco de numero equitum bracchiatoru.' ( arcam
illi emerunt frater Viax et Euingus semtor', Alujgiidus biarcus; si quis
illam aperire voiuerit, dabit fisco auri | libram unam.

554 Caput IX.

2805 . . . [i^Jlorus patri pie ia . . . . | memoriam pos. in sib[i

c]olleg[e]s . . . . re. I Si quis aute hanc sepulturam move. | temptaverit, in-
ferre debe[bit /]isco a|uri libr. VI. Fl. lovinianus bearcus j draconarius
ex numero | Octava Dalmatas*, militavit annos | XX, vixit anos XL, posuit
memoria | lovinus prot. parens suus.

Concordiae, arca rep. una eum iV. 2796 seq. (F8760 vidit Mommsen; Bertolini
Notizie 1890 p. 345). — 1) ^lius biarchus eiusdem numeri (ie n. brac. sen. equit.^
est in titulo Concordiensi Notizie 1890 p. 171. Equites brachiatos seniores recenset
Notitia Occidentis inter vexHlationes palatinas intra Italiam, equites Octavo-
Dalmatas (cf. supra N. 66i not. 5) eadem inter vexillationes comitatenses intra
Galliam habilas (c. FI. HI p. 51. 59 Boeck). — 2) Scr. senator (cf. N. 2796).
Senator de numeru bis electum (?) est C. FIII S. 17414.

2806 + b. [m.y I hic requiescit | in pace Macrobis | primicerius''
primi Thojdosianorum numeri^ qui j vixet annis pl. m. quinqu|aginta
tantum, deposit. | est sb. idus Maias, sex. p. c. 6as|ilii iun. v. c* ind.
decima. +

Florentiae (XI 1695 vidit Bormann). — 1) Bonae memoriae. — 2) De primi-
cerio cf. supra N. 2796 not. 1. — 3) Primi Theodosiani memorantur in Notitia
Orienlis F, 64 (p. 20 Boeck.) inter auxilia Palatina decem et octo. — 4) Sextus
post consulatum Basilii iunioris est a. p. Chr. S47.

2807 Bantio draconarius | hic requiescit in pace, | qui vixit annos
trigin|ta quinque cum suis.

Romae (Eph. epigr. 4, 949 vidit de Rossi).

2808 lohannis j mil. de num. | Cadisiano* | cum uxore | sua Seve-
rina ( fecer., p.* XXV.

2809 Laurentius mi|lis de numero | Tarvisiano*, et filius dom|ni
fecit, p.2 XXV.

2810 lohannis | miUs de nu|mero equit. | Perso Ius|tinianiS vo[tum
solvit.

Gradi in ecclesiae patriarchalis pavimento (V 1390. 1S95. 1S91 descriptae
saee. Xf^ et rursus saec. XFIII, N. 2808 etiam saec. XIX). — 1) Numeri hi prae-
terea ignoti. Tarvisianus numerus nomen sine dubio traxit a Tarvisio oppido
f^enetiae, memorato saepius temporibus bello Gothici (Procop. 2, 29. 5, 1. 2).
Numerus eqtdtum Perso-Iustinianus videtur a lustiniano e Persis conscriptus esse;
similiter numeri equitum e Fandalis conscripti appellati sunt Fandali lustiniani
(Procop. bell. f^and. 2, 18). — 2) Pedes (ita perscriptum est in titulo eiusdem pavi-
menti C. F1S88). Ceterum, ut apparet ex N. 2810, hi tituli non fuerunt sepulcrales
sed votivi.

2811 + Buraido milex | de num. Hipp. reg.', | vixit in pace |
ann. XL, mihta|bit XCjIP, quiebi | sbd. III n. lul. indilt[to]n. nona.^

Prope Hipponem Regium rep. (FIII S229 cf FIII S. 17401 vidit miefosse,
ectypum vidit Schmidt). — 1) Numerus Hipponensium regiorum praeterea igno-
tus. — 2) Militavit (annos) XFIII. — 3) Quievit sub die III nonas lulias indic-
tione nona.

Titoli militares. 555

2812 -|_ jnem. Fl. Ziperis | tribn. d. prnj. fel. | lust.^ deposilus est
I in pc* agens tribujnatu Rusg. ann. XII.'

Algerii (Flll 9248 vidit Wilmanm). — 1) Tribwii numeri primanorum Feli-
cium hulinianorum. Cf. N. 2810. — 2) In pace. — 3) Rusguniae oppidum situm
in ora Mauretaniae non longe ab Alger (lcosio); et potest hic lapis RusguniU
Algerium adlalus esse.

2813 Hariulfus protector | domesitigus (sic), [/"Jilius Han|havaldi re-
galis' gentijs Burgundionum, qui | vicxit annos XX et men|sis nove et
dies nove. | Reuglo avunculu[s] | ipsius fecit.

Treviris, arca rep. a. 4ST7 (Ann. Rhen. 61 p. 86 cf. Eph. ep. 5 p. 124; lit-
terae, iudice Bettnero qui vidit, sunt saeculi fere quinti incipientis). — 1) Regalis
vocabulum saepius adhibitum ab Ammiano ; cf. Mo. epk. 5 p. 136 not. 1.

2814 Francus ego cives, Romanus miles in armis
egregia virtute tuli bello mea dextera sem[|)]er.

Aquinci (Alt-Ofen) rep. (III 5376 vidit Mommsen).

Classes.

2815 Ti. lulio Aug. 1. I Optato | Pontiano | procuratori et | praefect.
classis', I Ti. lulius | Ti. f. Fab. | Optatus Ilvir.

Tarracinae (X 6518 vidit Mommsen). — 1) De hoc Optato cf. supra N. 1986
(not. 2).

2816 Ti. lulio Aug. lib. ( Xantho tractatori | Ti. Caesaris et | divi
Claudi I et subpraef. classis | Alexandriae *, | Ateliia Prisca uxor | et Lamyrus
1. heredes, | v. a. LXXXX.

Rornae (Eph. ep. 4, 926 descr. Lanciani). — 1) Significatur classis Alexan-
drina (infra N. 2914, cf supra N. 1341).

2817 C. lulio Caesaris | 1. Automato trierar., | lulia C. I. Plusia
soror j fecit, et sibi et suis.

Miseni (X 5337 ad apographum nescio a quo factum).

2818 Ti. lulius Aug. et | August. L* Diogenes tr.', | sibi et Nigi-
diae Eutychiae | coniugi et suis, Nigidia Eutychia | S[fa]beriae C. I. Mar-
garitae amicae | suae. H. m. h. n. s.

Neapoli in museo, pertinet ad Misenum (X 35S8 vidit Mommsen). — 1) Augtuti
et Augustae, scilicet Tiberii et matris eius, libertus. — 2) Trierarchus.

2819 lulia Cleo|patra quae et | Lezbia, C. luh MeD|oetis f. Anti-
ochensis | Syriae ad Daphnem, | uxor Malchionis | Caesaris, trierarchi de
I triere Triptoiemo.

Brundisii (IX 41 cf. p. 632 semel deseripta).

556 Caput IX.

2820 Helios Caesaris trierarchus.

Romae, nunc Florentiae (VI 8929 vidit Henzen).

2821 Caspius | trierarchus | Ti. Caesaris hic | situs est.
Romae, nunc TJrbini (Fl 8928 vidit Bormann).

2823 Antho Caesaris 1 trierarcho' Liviano, | C. lulius laso f. c.

Foro lulii rep. (XII 2S7 semel descripta saec. XFII). — 1) Teste loco quo
titulus repertus est, pertinuit ad eam classem quae sub luliis Claudiisque impera-
toribus Foro-Iulii stationem habuit.

2823 Ti. lulio Aug. 1. Hilaro, | navarcho Tiheriano, | Claudia Basilea
I viro suo.

Romae (FI 8927 vidil Henzen).

2824 C. Numisio S[p. /".]* | Qui. Primo na|varcho, sacer[rf.] | imp.
Caesaris Aug., | aed., Ilvir. iter., Ilvir. | quinq., Numisia PauUa fiha eius.

Sinope (III S. 6980 ad apographum nescio a quo factum). — 1) Numisios traditur.

2825 V6r6 Misai f., | miles ex clas. | Raven. ( stip. XII, vix. | a. XXX,

h. s. e.

Rep. ad lacum Fucinum, esi Neapoli (IX 5892 vidit Mommsen). Etiam alius
titulus sepulcralis militis classis Ravennatis ad Fucinum lacum repertus est (1X5891) ;
fortasse classiarii Ravennates perpeluam stationem in eo lacu habuerant (Mo. l. c).
Hic titulus potest esse aetatis Claudii, qui a. 52 in lacu speclaculum per classiarios
fecerat (Tac. ann. 12, 56). '

2826 Scaeva Liccai, | miL de lib.^ Triton. [ 3^ M. Vetti, vixi an. |
XXXV, mil. an , | h. s.

Brundisii (IX 42 Mommsen vidit ectypum). — 1) Liburna. — 2) Centurid.

2827 Horus Pabec|i* f. proreta A[/]|exandrinlus^ ex classe^ ann. LX,
miHt|avit ann

Coloniae Agrippinae (Brambach 410 qui vidit). — 1) Nomina Aegyptiaca.

— 2) Aijexsandrinus lapis. — 3) Significatur sine dubio classis Germanica.

2828 L. Octavius | L. f., Eiaites, gub|ernator, ann. | LVHI stip. XXXIII,
I h. s. e. Dionysius | Plestharchi (sic) f. Tra|llianus, scriha, | pro merit.

Ih-ope Coloniam Agrippinam rep. a. 1879 (Aschbach ann. Rhen. 66 p. 78 tab. F).

— Hic quoque titulus, teste loco quo repertus est, pertinuit ad classem Germanicam.

2829 Phallaeus | Dioclis f. guber. | de Galeat.S Pieris | et Nice
1. p. V I In fr. p. VI, in agr. | p. XV.

Ravennae (XI 88 vidit Bormann). — 1) Galeata nomen navis. — 2) Libertae
patrono fccerunt.

Tituli militares. 557

2830 [P]os[f]umo . . I Aristonis . . . | [c]eleustae.*

Foro lulii, lilteris aetatis Augusti (XJI S756 vidit Fillefosse). — 1) Supplevil
Mowat bull. epigr. S, 1883 p. 17. Apud Graecos saepius memorantur xeksvatal
remfgum (Arrian. anab. 2, 22, 9. 6, 5, 5; alibi).

' 2831 M. Sabini Fadi ] f. Herae, fabri de lib.' | Tauro rubro.
BauUs prope Misenum (X 5421 vidit Mommsen). — 1) Liburna.

2832 dis manib. | C. lulio Capiton. | manipl.* de III Vest.^ | vix.
an. XXXV, mil. an. XVI.

Puteolit, nune Neapoli (X 5383 vidit Mommsen). — 1) Manipulario, veli
maniplari (cf. N. 2887. 2901. 2905). — 2) De triere Festa. — Titulos classiariorum in
agro Neapolitano repertos vel Neapoli adservatos oriundos esse apparet ex seputcris
classis Misenatis.

2833 d. m. I T. Terentio Maiximo milex* | III» love, nat. Bess., |
vix. ann. XL rail. an. | XX, C. lul. Philo IIP Mer|cur., Q. Domitius
Optatus I IIIF Minerva, heredes, | curant. Sulpicio Prisco j option. III love.

Miseni rep. (Eph. ep. 8, 444 vidH-JIuelsen). — 1) Fortasse mil. ex. —
2) Triere (trireme), 3) tetrere (piadrireme).

2834 M. Ant6nius Rufinus | miles ex V* Vict6ria, sibi | et L. luUo
ApoUinciri fratri, | militi ex IIF Diana, vixit | annis XXXVIII, mil. an.
XIIX, I et lib^rtis libert;ibus poste[rlsque e6rum.

Baiis rep. (X 5325 bis ut videtur descripta circa a. 1700). — 1) Pentere (non
frequens est mentio penterum in titulis, iisque paene omnibus nomen fuit Fictoria ;
cf. Ferrero V ordinamento delle armate romane [Taurin. 1878] p. 28. 50). — 2) Triere.

2835 . . . [vix. ann.] \ XXXU, mil. [ann.j . . . | h. b. m. f. | Anto-
nius Lon|gus 3 VI Ope.'

In Porlu Romano (XI F 252 descripsi). — 1) Centurio hexere Ope (rara
mentio hexerum in classibus Romanis, FI 5165. 5170 X 5611 ; his omnibus, nisi
forte una eademque navis significetur, nomen fuit Ops).

2836 dis manib. | L. Pomponio Varo | mil. ex class. pr. | Mis. y*
C. Taruhi j Vitalis, vixit aD|nis XXXV, milit. | ann. VIIII, | C. Aeternius
Rujfus, L. Statius | Valens 7^ eadem, | M. Musidius Pejtra y' Clementis, |
hered. b. m.

Neapoli (X 5587 vidit Mommsen). — 1) Centurid.

2837 d. m. I Aureliae Fabiae | coniugi | Memmius Magnus mil. |
7 III Hercul.' ] bene merenti fecit.

Neapoli (X 5579 vidit Mommsen). — 1) Fidetur legendum esse: miles cen-
turia triere Hercule.

558 Caput IX.

d. m. I C. Lysio TertuUo | militi classis pr. | Misenatium pie
(sic) I vindicis centur.* | triere Minerva, | natione Dalmat., | stip. III, |
b. [m.].

Neapoli rep. (Sogliano Notizie degli scavi 4892 p. H9). — 1) Centurid.

2839 dis manib. | L. Antonius Leo q. ] et Neon, Zoili f., | natio.
Ciiix, mil. cl. | pr. Mis. 7 III' Asclepio, | vixit annos XXVII | militavit
an. VIIII, I C. lulius Paulus he|res cur. egit.

Neapoli (X 5577 vidil Mommsen). — 1) Centurid triere.

2840 I imp. Anto[nmt Aug.] Pii p. p. filio^ | classis prae-

toria I Misenensis.

Neapoli (X 5559 vidit Mommsen). — 1) Titulus dedicatus fuit aut Marco
Caesari aut L. Vero nondum Augusto. — Titulum positum a. 196 M. Aurelio Anto-
nino Severi filio, a navarchis et trierarchis classis praetoriae Misenensis , habes
supra N: 445.

2841

div[«] Ne[r]vae abnepotib.*,

[navarchi et trter]arch\ classis praetor. Misen.
[quod ad alteros ce]nturionatus^ quibus divus Pius
[classem suam ^onojraverat^, adiecto tertio ordine
[optimum princi]pem aequaverint.

Baiis rep., est Neapoli (X 5540 vidit Mommsen). — 1) Titu/us dedicatus fuit
Marco Aurelio et Lucio Vero, divi Pii filiis, divi Nervae abnepotibus. — 2) Ad-
scripsi supplementa proposila a Mommseno, quorum explicationem et defensionem
vide apud ipsum (C. l. c).

3842 C. lulio C. f. I Fal. Magno | navarc. princ. | clas. pr. Misen.S
I adlec. in ord. decur. | et inter IIvirale[s] | decret. decur. p. p.'' | munic.
revere[nf«s]. | Cuius dedi[caaone] | decurion[«6Ms] | HS XX [m. n. dedit]. (In
(latere) dedic. pr. idus Au[g.] \ Saturnino et [Gallo cos.y, \ curant. Q. Ser-
vili[o] , 1 Ti. Cf. Phile[fo Ilviris].

Castelvolturni, ubi fuit Volturnum, rep. (X821S vidit Mommsen). — 1) Navarco
principi classis praetoriae Misenensis. — 2) Postulatione populi (Mo.). — 3) Supplevit
Mommsen referens ad a. 198.

2843 d. m. Thiasus j Valerius Verus | bis navarcus' clajsis (sic) prae-
torio Mese|natium (sic), vixit | annis XXIIII, Valerius | evok. pater et luha
I mater fiho fecerunt.

Romae (Eph. epigr. 4, 922 descr. Lanciani). — 1) Bis navarchus est etiam X55S0.

2844 C. Marcius Volson. | f. Serg. Maximus tr. | de lib. Aquila',
sibi et ] Siliae Eutychiae uxori ] et libertis libertab. posterisq. ( eorum
omnib. t. f. i.^ ex ifS^ iiE>^ adiecit eo | Silia Eutychia coniunx H^ U?
oo oo oo CCC."

Tituli militares. 559

Neapoli (X 5361 accurate descripta saec. XFI ab Antonio Augiutino). —
1) Trierarchus de libuma Jqvila. — 2) Testamento fieri iussit. — 3) Ex sester-
tium decem milibtu. — 4) Sestertium octo milia nummtim et trecentos.

2845 d. m. I M. IVaevius Ascle|piades adiutor | tr. Illl VeoereS |
vixil annis XXII | mensibus V.

Londinii in mtueo Britannieo (X 3391 vidii Huebner; extant in museo Bri-
tannico non pauci tituli classiariorum oriundi sine dubio ex Italia: eos in agro
Neapolitano repertos esse et pertinere ad milites classis Misenensis statuit Mommsen).
— 1) Adiutor trierarchi tetrere Venere.

2846 d. m. I P. Petroni Afrodisi, | ex trierarchis^ navarc. | et prin-
cipe cl. pr. Raven[n.] | et Gaviae Gorgoniae eius, | Aelius Carpophorus |
parentibus.

fiavennae (XI 86 semel descripta saec. XVI). — 1) Similis inconstantia in
numeris est in titulo Saloniiano III S. 8741: ex protectore et ex praepositis (ex
trierarcb. seribi iusserat Mommsen).

2847 d. m. I T. Fl. Antonino | p. p. leg. I Adiutri. | ex n. princ.
cl.*, I qui vix. ann. LXX, ] fili patri b. m.

Neapoli (X 3348 vidit Momm^en). — l) Primo pilo legionis primae Adiutrieis,
ex navarcho principi classis. Notat Mommsen, nullum alium repertum esse clas-
siarium promotum ad centurionatum legionis.

2848 d. m. I T. Minucius Saturjninus 7 veteran.*, | Helpidi vernae
I suae et sibi et lib. | hbertab. posterisq. | eorura.

Miseni, deinde Puteolis (X 3369 vidit Mommsen). — 1) Ccnturio veteranus
(ut N. 2843 et alibi), minus accurate dictum pro veterano ex centurionibus (Mo.).

2849 d. m. I C. Velonius Macer y vetera|nus ex class. praet. Misen.,
I militavit ann. XXVI vixit | annis LXI natione Bessus, | C. Velonius Macer
miles ex eadem | classe et Valerija Velonia fili | patri piissimo fecerunt.

Neapoli (X 3576 vidit Mommsen).

2850 d. m. I L. Salvio Pudenti militi | ex classe praet. Mis. | de
III' I Concordia, nat. Besso, vixit | ann. XXXV milit. ann. XVI, | Barbius
Crescens veter. ex | centurionib.* eiusd. classis, ( heres b. m. fecil.

Neapoli (X 5570 vidit Mommsen). — \) De triere. — 2) Cf. N. 2848 not. 1.

2851 d. m. I Cn. Arrius Myro | n.' Formianus vet. ex 3' cl. pr.
Misen. IIII* Vejsta, vix annis L m|ensibus VIII diebus | XII, Valeria
Crispijna coniunx | b. m. f.

Neapoli (X 5566 vidit Mommsen). — 1) Natione. — 2) Feteranus ex een-
turione. — 3) Tetrere.

2852 d. m.* I Aurelio Candido navarcho archigylberni * cl. pr. Misen.
el Aureliae De|metriae coiugi eius et liberjtis libertabusque posterisque |
aeorum, se vivi fecerunt.

560 Caput IX.

Neapoli (X 55i9 vidit Mommsen). — 1) d, m. litterae collocatae sunt iuxta
versum primum a sinisira et a dextra. — 2) /. e. aQXi-xv^BQVi^zriq. JSon liquet utrum
unum munus sit navarchi archigyberni , an Candidus factus sit navarchus ex
archigyberno.

2853 dis man. | L. Percennio Maxim. | gubernatori ex class. ] prae-
toria Misenens., | vixit ann. XXXXVI | militavit

Miseni rep., nunc Florentiae (X 5454 vidit Mommsen).

2854 d. m. I Sex. Sallustius | Faustus miles | gyber. IIII | FideS ]
milita. annis ( XXVI vixit annis | L, heredes b. m. f.

Baiis (X 5456 semel descripta saec. XFII). — 1) Gybemator tetrere Fide.

2855 d. m. I Hammonius | Aristo optio IIF | Rheno, Luciae | natione
Syrae, | vixit an. XXII.

Neapoli (X 5472 vidit MomTnsen). — 1) Triere.

2856 d. m. s. I T. A. Longiniano | optioni ex III Venere | cl. pr.
Mis., luha Rufina | mater; locus datus est | a pontif.' luho Flaviano | patrono.

Puteolis, ara (X 5458 descripsit MomTusen). — 1) Pontifice (oppidi Miseni, ut
putat Mommsen).

2857 d. m. I C. Terentius Longijnus optio factionis | artificum, vixit
an|nis XXX mihtavit anjnis XI, Tulhus Titiajnus tr. clas. pr. Misen., |
h. b. m. f.

Neapoli (X 5479 bis descripta saec, XFIII).

2858 d. m. I M. Naevio Proculo | opt. conv.^ IIIF Vener., | mil.
ann. III, qui vix. an. | XXI m. II d. XV, parentes | fiho dulcissimo.

Londinii in museo Britannico (X 5478 vidit Huebner; de origine cf. supra
ad N. 2845). — 1) Idem munus reperitur etiam inter vigiles, supra N. 2i57 (not. 50);
quid significetur , nescio (de optione convectionis cogitavit Mowat bull. epigr. 6,
4886 p. 194). — 2) Tetrere.

2859 d. m. I C. Domitio Regino [ mil. cL pr. Rav., | suboptioni |
nii Fortuna, | mil. ann. XVIII, | vix. ann. XXXVI, | secundus h.* fec.

Centumcellis (Civitavecchia) (XI 5551 vidit de Rossi). — 1) Heres.

2860 M. Aurel. | Macedo | vet., nat. Delm.*, | ex subopt.^ sibi et |
Aurel. Victoriae | libertae, vivus | posuit. ( Si quis hanc arc. ( po[s]t
excess. s. s. [ a. d. f. C^ . . . .

In vico agri Ravennatis qui dicitur Cervia (XI 549 aliquoties descripta inde
ab ineunte saec. XFI). — 1) Natione Delmata. — 2) Ex suboptione. — 3) pont.
exce SSSS | a. d. i. g. vel p. ex f. s. s. s. s. ] a. d. f. c. apographa, Rocchius
monuit, intellegeyidum esse: Si quis hanc arcam post excessum supra scriptorum
aperuerit, dabit fisco Caesaris . . .

Tituli militares. 561

2861 d. m. j Q. Servili lasonis nauf. IIII VestaS | nat. Cilix, mil.
ann. XXII, | C. lul. lanuar nauf. III Part[A]ic.^ | tutor Aureli lasonis fil.
et heredis | eius, b. m. f.

Neapoli (X 54Si vidit Mommsen). — 1) Naufylax tetrere Festa. — 2) PARTIIIG
lapis; navi videtur nomen fuisse Parthico. Idem nomen reperitur FI 54H , XI 5527.

2862 d. m. I C. lulio Maxirao 1 veterano ex | naofylace, | vixsit
annis | LX, Turrania | Maxima nepos ] et lulia Filete ] liberta, heredes j
b. m. f.

Puteolis rep., nunc Feronae (X 54SI vidit Mommsen).

2863 d. m. I L. Baebio Silvan. | vet. ex naup.* j cl. pr. Rav. n. Syr.,
I V. a. LXXX, Vatria | Tyrannis con. | et L. Baebius | Phileros lib. et |
her. patr. digniss. | pos. S. p. obit. e. q. s. s. s. | h. planc. a. , d. d.

F. p. R. I-HS-N. \><\.n.^

Ravennae (XI 45 vidit Bormann). — 1) Ex nauphylace (?). — 2) Fidetur in-
tellegendum esse: Siquis post obitum eorum qui supra scripti sunt has plancas
aperuerit, dare debebit rei publicae Ravennatium sestertium duo milia nummum.

2864 d. m. j L. Fulvius Datius ] proreta cl. pr. Mis. | III Vesta, vix.
an. XL, I ordo proretarum, | heredes, collegae | sanctissimo b, m. ff.*

Miseni rep., deinde Neapoli (X 5485 vidit Mommsen). — 1) Bene merenti
fecerunt.

2865 d. m. ( C. Aponio Eudemoni | prorete III lunone, | vix. annis
XLV, mili. | annis XXIII, n. Egypti. j Lycopolites, Aiezia Biltahs uxor eius
et Publius I Aieza filius eius et C. | luUus lerax IIII Dacico, | proreta,
frater et hered. j b. m. f.

Puteolis (X 5482 descr. Nissen).

2866 d. m. I Q. Panenti Quintijani mil. cl. pr. Rav.', III Aesc.*, n.
Del.^ st. XXXII, I C. Postumi. Valens | pror.*, her,*, et M. Pla|rentius
Syrio | subhe. et proc.®, merenti.

Neapoli (X 5486 vidit Mommsen). — 1) Miles hic classis praetoriae Raven-
nalis casu aliquo videtur decessisse circa Misenum. Litterae huius tituli ita contignatae
sunt, ut numquam in his partibus, sed in iit fiert solebat, unde oriundus erat Quin-
tianus (Mo.). — 2) Triere Aesculapio. — 3) Natione Debnata. — 4) Proreta. —
5) Heres, 6) subheres et procurator,

2867 d. m. I M. Antoni Isid6lri pausari* dupl. IUI | Dacico*, Aegypt.,
vixit I ann. XLVIII mil. an. XXVI, | Maria Eutychia c. h. m.

In agro Neapolitano (prope Bacoli) rep., est Neapoli (Eph, ep. 8, 585 vidit
Ihm). — 1) Cf. Seneca ep. S6, S: ''pausarium voce acerbissima remigibus modot
dantem.' — 2) Duplicario, tetrere Dacico.

2868 dis minib. | P. Pac6nio Nigr6 | fahr6 ex classe | pr., Mfsenense
I nation. Nicaens, j vix. ann. L militavit | annis XXVIII, | P. Paconius
Graptus | patrono henemerent.

Puteolis, nunc Neapoli (X 5419 vidit Mommsen).

DissAD, InscriptioDes Latinae. 36

562 Caput IX.

2869 d. m. I T. lul. Proculi | fabri principa[Z.] | III Concordia,
na[t.] I Sur., mil. ann. XXVII | vix. ann. IIL (sic), C. Saeniu[s] | . . . mulus
h. b. m. f.

Neapoli (X 5427 vidit Mommsen) in parte aversa lapidis extat titubis qui sequitur.

2870 d. m. ( L. Aurelio Forti fabro dulplicario lib.* Fide, natione |
Sardo, vixit annis LII mi|litavit annis XXV, M. Cari;sius Fronto heres
b. m. fecit, | curante Arruntio Petroni|ano amico optim[o].

Neapoli (X 5425 vidit Mommsen). — 1) Libuma.

2871 d. m. I L. luli Valentis dupl. | caementari ex clas. pr. | Misens.
(sic)^ natione Syri, | vixit an. XL, mil. an. XXII, ( Flavia Marina uxor (
viro bene merenti.

Neapoli (X 5414 vidit Mommsen).

2872 C. Vettio C. f. Claud. [ Grato archit.' class. | pr. Mis., sibi et
Meviae j Quintae coniug. suae ( et Sallustiae Secundae ( matri eius, et
libertis libertabus | posterisque eorum meis. j H. m. s. s. h. n. s.*

Tersat prope Fiume, videtur esse ex agro Neapolitano (X 5592 vidit Conze),
— 1) Architecto. — 2) Hoc monumentum sive sepulcrum heredem non sequetur.

2873 d. m. ( I.* Seleucus nation[e] Seleu|ciensis miles clas. pr.
Mise|natium, militavit annos [ XXX, scenicus principalis*, ( vixit annos L,
Antonia ( Theodote soror fecit.

Neapoli (X 5487 aliquoties descripta saec. XFI. XFII). — 1) Apographa
variant inter 1, T, L. — 2) Cum scenae vocabulum in re nautica adhibitum esse
testetur Pollux 1, 89 (ixsZ icov, sc. xaxa TtQv/xvav, oxtjvtj 6vofiat,eTai ro nrjyvv-
fisvov GXQaxTjym tj XQiTjQaQXcp), Ferrero (armate romane p. 60) putat ab hac scena
hunc scenicum appellatum.

2874 . . . . ilo Pinthsi ( f. de triere ( Quadrig., vixit ( an. XXXV
h. s., ( symphoniacus.

Brundisii (IX 45 vidit Mommsen).

2875 d. m. ( L. Valerius Victor ( ex II[/]* Fide, natione ( Sardus,
victimari|us principalis, ( militavit annis | XXIII vixit annis ( XXXI, Aurelia
Spjes coiugi b. m. ( fecit.

Miseni rep. (X 5S01 solus descripsit Accursius). — 1) II traditur.

2876 Athenio de ( III Danae coro|narius*, Quartae | Aufidiae uxori
suae ( benevolenti eius et ( honoris caussa ( fecit, h. s. e.

Ravennae (XI 50 vidit Bormann). — 1) Coronarnum eum fuisse putant qui
confecerit coronas ad omandas naves et diebus festivis et redeuntes in portum
(Ferrero armate romane p. 61).

2877 L. Domitius Demetri f. ( Demetrius subunc* de III ( Concord.,
sibi et Arruntiae ( Gennae coniugi bene ( merenti et L. Annio Sp. f.
Prisco ( et Ubert. libertab. posterisque [ suis eorumque omnibus fecit.

Tituli militares. 66S

Puteolis rep., est Neapoli (X 3498 vidit Mommsen). — 1) Subunetorem tn-
tellegi putant. Unctores fuerunt in cohortibus vigihim cf. supra N. H56 (not. 44)
2137 fin.

2878 d. m. I Valenlinae | Nucherinae, | vix an. XXII d. XV, | lul.
Maximus | vel. dup.* b. m. f.

Neapoli (X 5499 vidit Mommsen). — 1) Felarius dupKeariut c/. N. S879 (ted
eum \ eti in hoc lapide vix differant, potest etiam intellegi de veterano duplicario).

2879 d. m. I Valerius | nat. Alexandrin., | ex velar.

duplicar.*, | mil. ann. XXVI, vix. | ann. LVI mens. IIII | diebus XII, |
L. Valerius lustus, | Varenia Helena, | b. b. m. f.

Neapoli, nunc Florentiae (X 3S00 vidii Mommsen praeter prima verba nune
deperdita). — 1) Ex velario, duplicario.

2880 d. m. s. I C. lulio Panisco | pituio septesemijodialiS lUI
Da . . . . I t . . oli ae . . . .

2881 d. m. I C. Sereni Ma|ximi pituli | m. VII S*, UII Vesta, | nat.
Aeg., vix. I ann. XXXVII, j miL an. XIII, | Apuleius Nepos | scriba b. b. m. f.

NeapoU (X 3480. 5484 vidit Mommsen). — 1) Cf not. S. — 2) Manifesto
significatur idem munus quod in N. 2880 dieitur pitulus septesemiodialis (TII S =
septem semis). Hlxv/.oq, adnotavit Mommsen, strepitus est remi aquam pereu-
tientis usurpaturque item pro ipso remigio; sed quomodo miles hoc vocabulo
apvellari potuerit et quid omnino sibi velit vocabulum septesemiodialis, obseurum est.

28^ d. m. I Ti. CL Marinus j nonagen.* cL pr. Mis., | et Aelia

Mcolais I coniux eius, sibi | libertis libertajbusq. posterisq. eor. | fecerunt.

Neapoli, deinde Florentiae (X 5456 aliquoties deseripta saee. XVIII). —

1) Nonagenarius clastis quis sit, obscurum.

2883 d. m. I Antonia^ Domina[e], | vix. ann. XIX, Camuriu[s] | Colo
harm.* III Lucifer.* | coniugi santissimae (tie) et | Antonius Colo matr. |
pientissimae b. m. fec.

Miseni rep., iam Florentiae (X 5595 vidit Mommsen). — 1) AHi aeeeperunt
de harmoniaeo eontuleruntque symphoniaeum N. 2874, aliis videtur harm. seriptum
pro ann., ut sit armorum ctutos. — 2) Triere Lueifero.

2884 d. m. C. Ulpius Licinlian. armor.* IIH \es[t.]\ | N. P.», Fl.
luc. MarceL | STRIG.^ ex ead.», et AeL Exorat. STRIO* IIII Ann.«, |
munici. b. m. f. d. s.'

Puteolis, nune Neapoli (X 3495 vidit Mommsen). — 1) Armorum (euttos). —

2) VESI lapis; intellege: tetriere Festa. — 3) Natione Pontieus(f) (Mo.). — 4) strig. vel
strio idem munus videtur significare. Fuerunt qui cogitaverunt de strigHario (ef.
Ferrero armate romane p. 60, qui contulit unctores et a balneis vigilum); Momm-
senus admonuit tituli dedicati a trierarcho quodam lovi Strigano (X 5357), quod
agnomen, sane et ipsum obscurum, ab eodem vocabulo videtur esse ductum. —
5) Ex eadem, se. tetrere. — 6) Tetrere Annona. — 7) Munidpi bene merenti feee.
runt de suo.

36*

564 Caput IX.

2885 d. m. I M. Valeri6 An|tonin6 armor., j III Rheno, nat. | Syrus,
vix. ann. 1 XXXVIII mil. ann. | XVIII, heres | b. m. f.

Puteolis, nunc Neapoli (X 3407 vidii Mommsen).

2886 T. Suillio Alban6 | qui et Timotheus | Menisci f., natione |

Nicaens., arm. custod. | lib. Virtut., mil. a. XXV, | vixit ann. X | ,

Anto[n]ius Quadratus | et Aemil. Quadratus | [a]rm. cus[f.] ex IIII Minerv.

j heredes, et SuilUa ] Eugenia lib. ben. mer. | fecerunt.

JSeapoli, fragmenta duo disiecta, coniectura coniunxit Garrucciut (X 5406).

2887 C. lulio Silvano ( man.' ex lib. lustit. | natione Bithyno qui et
Diophanes I Diophani, militavit an. XIX, | vixit an. XL, benemerenti,
Q. I Naevius Propincus scrib. et \ Nonnius Sura.

Puteolis, nunc Neapoli (X 5492 vidit Mommsen), — 1) Manipulari.

2888 d. m. I L. Calpurnio Rufo | scribae cl. pr. Mis. ( Hic Epheso
in munere missus* [ defunctus est et ibi sarcophag6 ( marmoreo situs est.
I M. Sittius Africanus municeps et ( heres ad castra memoria fecit. (In
postica) CLA.

Miseni rep. (Eph. ep. 8, 426 Ihm vidit ectypum). — 1) Cf. staiionarium
Ephesi militem praetorianum supra N. 2052.

2889 d. m. ( M. Valerio ( M. f. Claud. Co|lono Liburn. | Varvar.»,
scrib. cl. ( pr. Raven., vix. ann. L, | mil. ann. XXVI, | Valerii Colonus et j . . .

Ravennae (XI 404 bis descripia saec. XVI). — 1) Fuit Libumus Varvarinus
(cf Plin. h. n. 5, 21, 459; supra N. 2259).

2890 [mc]onpara|bili , qui vixit ann. LV, ( et C. lul.

Marciano libr.' [ principali, q. v. ann. XXIII, ( fratres fratri dulcissimo
b. m. f.

Neapoli (X 5440 vidit Mommsen). — 1) Librario.

2891 d. m. ( Lucio Aurelio Tito ( militi class. pr. Mis. [ librario
dup.S qui bixit ( annis plus minus XXXX | mesibus V die. I, Aurelia [
Ermogenia coiux et ( fili eius patri bene ( merenti fecerunt.

Neapoli (X 5458 descripsit Mommsen). — 1) yilius librarius dupUcarius classis
est Eph. ep. 8, 450.

2892 M. Marcio Sempronio ( Ptolemeo except.' dupl. V^ Vic^ [
M. Marcius Menelaus ( vet. ex scrib. filio ( dulcissim. et sibi ( posuit.

Ravennae (XI 77 saec. XV fortasse semel iantum descripta). — 1) Ferrerius
confert exceptorem iribuni ei exceptorem praefecti qui fuerunt inier vigiles (supra
N. 2457 noi. 48. 29). Exceptor trierarchi Ferrerio (nuove ricerche n. 702) videiur
esse in tiiulo agri Ravennatis C. XI 545, ubi tamen lectio Bormanni differt. —
2) Pentere Vicioria (cf. supra N. 2854 noi. 4).

Tituli militares. 565

2893 d. m. s. I Valerius S|ilvanus na|t. Italicus, q|ui bix. an. XXXIVII,
ex lib.* NejptuQo, bene|ficiarius, m|ilitavit ani. (sic) | XV, Ortesia | Celerina
{ coiugi l b. m. f.

Neapoli (X 5H2 vidit Mommsen). — 1) Libuma.

2894 dis man. | C. Atini Eutyc[Aefts] | % stolarch.S v. [ann.] \ XXII
m. VIII, mi[/. a . . .], I Gracilia Gal[/a] | pientissimo et i[«cojwpara] jbili filio.

Neapoli (X 5415 vidit Mommsen). — 1) Beneficiarii stolarchi, i. e. ut videtur
praefeeti classis.

2895 d. m. 1 C. Publius Mari|nus mil. clas. pr. | Mis., sec. tr.\ |
n. Syr.^ stip. Ilir, | v. ann. XX, parenjtes b. m. f.

Neapoli (X 5494 vidit Mommsen). — 1) Secutor trierarchi. — 2) Natione Synu.

2896 d. m. I C. Arrio Montano | vetrano cornici.* du|pliciario ex
classe I Misen., natio. Nicaens., | Valeria Doris natio. Grae. | coiugi optimo
b. m. I titlum (sic) posuit. (In parte aversa) d. m. | Arontio Monta|no
vetrano cornici.* | Valeria Doris | coiugi dupliciar. | b. m. f.*

Neapoli in museo , tabula utrimque scripta (X 5446 vidit Mommsen). —

1) Comicini, potius quam : comicl(ariir}t 2) Apparet titulum partis avertae reiec-

tum esse propter errores.

2897 d. m. I T. Trebio Prisco vet. | signif.' ex classe pr. | Mise-
nensium, militavit ann. XXVI vix. | ann. LX, Valeria | Festa coniunx
pienjtissima coniugi dulcisjsimo, et T. Trebius | Priscus fil. patri kajris-
simo b. m., fuit | natione Bessus, sibi et suis.

Nuceriae Alfatemae, postea Pompeiis (X 4080 cf. p. 969 vidit A. Mau). —
1) Signifer ex classe alius nullus innotuit.

2898 d. m. ( luliae Veneriae | M. Satrius Longin. | medic. dupl.'
III Cupid., I et lulia Veria liber. | ber. ben. mer. | fecer.

Baiis, nunc Dretdae (X 5442 Uuebner vidit ectypum). — 1) Medicus, dupU-
ciarius.

2899 C. Octavius Fro[n]to | quondam medicus | duplicar. ex III
Tigr.S I natione Cilix, C. lulijus Fabianus manip. | fratri suo b. m. fec.

Parisiis, in agro Neapolitano repertum esse coniecit Mommsen (X 5445 vidii
Henzen). — 1) Ex triere Tigride.

2900 d. m. I Valeriae | Isidorae | vern. Misen.' | vix. an. XVIII j
mens. V d. VIII, | M. lul. CasuUin. | med. duplic. | coniugi b. m. f.

Miseni rep., postea Baden Austriae (X 5444 Mommsen vidit ectypum). —
1) Femae Misenensi, sc. nato m castris Misenatium.

2901 dis manib. | C. Ravonius Celer, qui et Bato Scejnobarbi ',
nation. Dal[ffi.], manipl. ex III Isid[e, mil. ann.] \ XI, vixit [ann.] . . . . |
P. Aelius V I Vener[e] . . .

Neapoti (X 5648 vidit Mommsen). — t) Nomina Dalmatica.

566 Caput IX.

2902 d. m. I M. Ant. Sopater | mil. cl. pr. Raven., | lll Apoll.» st.^»
XXVII, I nat. Libucus, | Ammo^ laso er." | et Babu^ Tarsa sub.* | b. m. p.

Cumis rep., est Neapoli (X 5S27 vidit Mommsen). — 1) Triere Apolline. —
2) Stipendiorum. — 3) Nomina Libyca vel Aegyptiaca. — 4) Heres, 5) subheres.

2903 d. m., c. b. m. f.^ | Memmiae Fortunate, | n. Picenesis, vix.
ann. XLV, | Arrius Isidorus manu|plarius, n. Alexandrinus, | in qua ex-
pesavt (sic) X CCC.='

Neapoli (X 5608 vidit Mommsen). — 1) Coniugi bene merenti fecit. — 2) De-
narios trecentos expendisse se in funus muUeris, videtur significare Isidorus. Ad
eundem Isidorum perlinet X 469.

2904 M. Aureli Vita|lis militis cl. ( praet. Antoni|niane Ravenn., |
natione Pann. | III Providentia, | stip. XXVII, | Valeria Faustilna focaria* |
et heres eius ( bene merenti ( posuit.

Ravennae (XI 59 vidit Bormann). — 1) Focaria concubina militis, cf. cod,
Itist. S, 16, 2. (Falsus videtur Utulus Orell. S672 = C. IX IS6*).

2905 L. Trebius T. f. L. Trebius L. f. Ruso

pater, fleri iussit.

Natus sum summa in pauperie, merui post classicus miles
ad latus Augusti' annos septemque decemque,
6 nullo odio sine offensa, missus quoq. honeste.
L. p. q.^ XVI.

Prope Aquileiam (F 958 semel ut videtur descripta saec. XF). — 1) SciUcet
Romae in castris Misenatium vel Ravennatium (Mo.). — 2) Locus pedes quadratos.

2906 Septimus | imp. Traidni ( Caesaris Aug. ( Germ. Dacici ( ser.,
disp. classis, [ Fl^viae Carae ( coniugi j sanctissimae.

Prope Misenum, iam NeapoU (X 5546 vidit Mommsen).

2907 . . • I \pro sflZ]u[f]e imp. | Anton. Aug. [ Pii, vex. cla. [ Germ.
p. f.S quae ( est ad lapidem ( citandum ( forum^ c. U. T.^ [ iussu Claudi
( luliani leg. Aug. pro prae.'', | curam agente ( C. Sun[t]cio [I. fil.?] \
Fausto tri[e]rarc., ( Bradua et [y]a[r]o ( cos.', v. s. 1. m. (in lateribtu
columna rostris navaUbus omata; urna).

Bonnae rep. a. 188S (1. Klein ann. Rhen. 80 p. 1S4; Mommsen Korrespondenzbl.
der Westd. Zeitschr. S p. 77). — 1) VexiUatio classis Germanicae piae fideUs. —
2) Haec non inteUeguntur ; Mommsentis coniecit culpa quadratarii nonnuUa omissa
esse, scribi debuisse ad lapidem caedendum ad excitandum forum. — 3) Coloniae
Ijlpiae Traianae (colonia Traiana prope Castra Fetera Germaniae inferioris). —
4) Fortasse, ut conieeit Klein, hic Ti. Claudius luUanus qui fuit consul suffectus
sub Pio non ante a. I4S (dipl. mil.), idem legatus legionis undecimae Claudiae
(III S. 7474). — 5) A. 460.

Titali militares. 567

2908 d. m.* I L. Domit. Domitiani | ex trierarch. class. Genn. j
p. f., Cocceia Valentina | coniugi pientissim.

Arelate (XII 681 detcr. FiUefosse). — 1) d. m. Utterae a lateribus inscrip-
tionis primariae positae sunt.

2909 Claud. Albinae j Tib. Cl. Albini, | navarc. clas. | Germ., filiae,
I T.* Pompeius | Pr | coiug. optim.

Romagnieux prope Aoste (XII 2412 vidit Hirsehfeld). — 1) Praenomen non
eertum est.

2910 d. m. I Q. Arrenio | Verecundo | tr. cl. Br.* | heredes f. c.

Prope Boulogne-sur-mer rep. (Desjardins Geographie de la Gaule romaine I
p. 36S). — 1) Trierarcho classis Britannicae.

2911 . . . ntius Satuminus ex [trierardio] classis Brittannicae Phi-
[Uppianae, \ najtione Afer Bizacinus, o[ritindus \ m]unicipio Septimia
libe[ra | r]hy-Dritanus*, te[stamento] . . .

Arelate (XII 686 vidit Hirschfeld). — i) InteUege : Thysdritanus (de-B-Uttera
ef. supra ad A. 2626); ceterum expeclaveris : Thysdro. De Thysdro civitate Byzaeii
cf. C. FIII p. 12. Inter oppida Ubera recensetur a PUnio h. n. 5, 50.

2912 I. 0. m. I L. luL | Maximu[s, { fjrierarcha | cL FL Panjno-
nicaeS | v. s. L m.

Poetovione (Pettau) (III 4025 vidit Mommsen). — 1) AUas inscriptiones ad
eUusem Flaviam Pannonicam pertinentes composuit Ferrero armate romane p. 187
(praefectus eius est supra N. 1146).

2913 haec arca C. luli | Hilari trierarchi | clasis (sic) Syriacae', |
liburna Grypi, | et Domitiae | Grap[f]ae uxoris | eius, coniugis | carissimae.

Ephesi (III 454 bis descripta). — 1) AUas inscriptiones ad classem Syriacam
pertinentes eomposuit Ferrero armate romune p. 474 (praefectus eius est supra

N. 1400).

2914 Ti. Claudio Aug. lib. Eroti, | trierarcho Uburnae Ni|U, exacto
classis Aug. | Alexandrinae , L. luUjus C. f. Fab. Saturninus et M. | An-
tonius Heracla trier., | heredes eius fecerunt.

Caesareae (Cherchel) Mauretaniae (Eph, ep. 5, 989 vidit I. Schmidt).

CAPVT X.

TITVLI VIEORYM NONlSrYLLORYM IN LITTERIS

CLAEORYM.

2915 Quintus Hortensius.

, Romae in villa Albania, sub protome marmorea (I p. 281, VI 4309 ; delineavit
lordan ann. inst. arch. 4882 tab. L cf. p. 65. 64).

2916 M. Cicero, an. LXIIII.'

Sub protome marmorea , quae adservatur Matriti, (I p. S84 FI 452S vidit
Huebner; titulus fortasse Cicerone non multum recentior ; ipsam protomen non anti-
quam sibi videri ait Aldenhoven arch. Zeitung 488S p. 25S). — 1) Cicero natus
d. 3. lan. a. u. c. 648, occisus d. 7. Dec. a. 711 , anno aetatis sexagesimo quarto.

2917 2wy.[Q\aTrjg — Seneca.

Romae, nunc Berolini in museo, herma duplex (FI 5858; Konigl. Museen zu
Berlin, Beschreibung der antiken Sculpturen p. 1S8 n. 591).

2918 [vlpjolonius Thyaneus.

Romae, pictum in pariete aibiculi domus privatae, cuitis rudera lucem vide-
runt in monte Esquilino (Bull. comunale 1884 p. 49 aegre legit Lancianius; aliae
nsc- cum imaginibus suis perierunt).

2919 T. Livius C. f. sibi et | suis, | T. Livio T. f. Prisco f., | T. Livio
T. f. Longo f., I Cassiae Sex. f. Primae | uxori.

Patavii (F297S vidit MomTnsen). — Titulus temporum circiter Augusti,nam postea
raro duobus nominibm contenti erant. Fieri potest ut hic habeamus Livii rerum scrip-
toris titulum sepulcralem. Hunc enim duobus tantum nominibus T. Livium appel-
latum esse constat. Eundem nullis publicis honoribus functum esse paene certum
est; si quae patriae praestitit, non putandus est ea in lapide sepulcrali incidisse.
Livium Patavii defunctum esse tradit Hieronymus (chron. ad an. Abr. 2055). Livii
filius memoratur a Plinio inter auctores adhibitos (lib. S. 6) et a Quintiliano 10,
4, 59. — Non recte a Patavinis per multum tempus pro Livii rerum scriptoris titulo
sepulcrali habitus atque etiam cultus est hic titultis: v. f. | T. Livius | Liviae T, f.
I Quartae 1. | Halys | Goncordialis | Patavi | sibi et suis | omnibus (F 2863 vidit
Mommsen). Auctor huius erroris Patavinis videtur fuisse Franciscus Petrarcha,
epistula scripta FIII kal. Martias a. 45S0 (ep. de reb. fam. 24, 8 t. 5 p. 284 ed.
Fracassetti) .

Tituli virorum nonnullorum in litteris clarorum. 569

2920 L. Cornelio C. f. | Boccho ^ | flam. provin[c.], tr. mil., | colonia
Scal[Z]abitana | o[b] merita in colon.

2921 [l- C]ornelio [C.] f. | [5]occho^ j [flamin]i provinc, | [tr.] mil.
leg. III Aug.

In Lusitania repertae duae inscriptiones locis non multum inter se distantibus^
illa loco dicto Alcacer do Sal, ubi fuit Salacia, haee prope Seiubal, ubi fuit Caeto-
briga (II 53 ad apographum factum saec. XFIII, II S. oi84 ad apographum Soro-
menhi). — 1) Fidetur esse Comelius Bocchus, ex cuius libro aliquo Plinius com-
plura hausit de Hispania (h. n. 16, 2i6) et potissimum de Lusitania (h. n. 57, 24.
97. 1t7). Bocchus citatus a Solino (cf. Mommsen praef. ad Solinum p. XVII) num
idem sit, incertum.

2922 L. Sergio Regis f. | Arn. Plauto^ q.^ | salio Palatino, | patrono.
Ursone (Osuna) in Baetica (II 4406 vidit Huebner). — 1) Eundem esse Ser-

gium Plautum memoratum a Plinio inter auctores historiae naturalis lib. 2 et
lib. 18 (ubi tamen Plauti cognomen in singulis tantum codieibus repertum est, cum
illo loco plerumque scriptum sit Sergius Plato, hoc Sergius Paulus), Plautum memo-
ratum a Quintiliano 2, 14, 2. 5, 6, 25. 10, 1, 124 coniecit Detlefsen ilber einige
Quellenschriftsteller des Plinius (progr. Gliickstadt. 1881 p. S) ; eundem memorari
ab eodem Quintiliano 8, 5, 55, ubi Sergius Flavim traditur. — 2) Quaestori.

2923 L. lunio L. f. GaL | Moderato | Columellae' | trib. mil. leg. VI
Ferratae."^

Tarenti (IX 25S semel descripta saec. XFII). Titulum contra suspiciones
defendit Grotefendius Zeitschrift fiir Alterthumswiss. 1853 p. 179. — 1) Est is
cuius extant libtn de re rustica duodecim. Eius origini Gaditanae (de re r. 8, 16, 9.
10, 183) convenit tribus Galeria. — 2) Fortasse in hoc tribunatu Columella viderat
''Ciliciae Syriaeque regiones' (de rer. 2, 10, 8).

2924 . . . itio^ M

. m comill

. umina arus a

. ovis et iustitiae et . , .
. erandum discipuU[nae] .
. i carminibus edidit . .
. ta annis ampliu[s] . . .

[Pri]scus trib. m[i7.] ....
. . . Priscu[s]

Tarquiniis (XI 5570 vidit Bormann). — 1) Significari coniecit Bormann
(arch. ep. Mitth. aus Oesterr. 11, 1887 p. 96) Tarquitium Priscum qui tcripsit de
Etrusca ditciplina (Plin. h. n. 1, 2. 11, Macrob. sat. 5, 7, 2. 5, 20, 5 aliique; Pritci
cognomen habet solus Macrobius 5,20,5); idem titulum in hunc modum supplevit
(l. c. p. 105): [M. Tarq]\i\l\o M. [f. Stell. Prisco, qui primus rilu]m comili[/j/eOT et
sacra, quibut placare n]uinina Arns (i. e. Arunt) a m[agittro edoctus erat ex /Jovis
et lustitiae e{[fatis, et reliquom uerjjerandum di$cipuli[nae antiquae ritu]m carminibus
edidit, [et in urbe Roma lrigin]{& annis ampiiu[t artem tuam docuit, M. Tarquitius
/Wjscus trib. m[il. leg . . . et . . Tarquitiut] Priscu[* . . parenti caristimo posuerunt].

570 Caput X.

In his muUa incerta esse apparet. Tarquitiut Priscus ille quo tempore vixerit non
constat. M. Tarquitius Priscus proconsul Bithyniae sub JSerone (Eckhel 2, 402}
Tac. ann. ii, 46) fortasse idem est. (Apud Fergilium catal. 7, 5 neque Tarquitii
nomen certum est, et multo minus, hunc Tarquitium significari.)

2925 C. Passenno | C. f. Serg. | PauUo | Propertio | Blaeso.'

Jsisii (Murat. 4723, 4 — XI S40S vidit Bormann). — 1) Passennus Paulus
memoratur a Plinio ep. (6, 4S. 9. 22) ut elegorum scriptor, imitator Propertii, a
quo etiam genus ducebat.

2926 C[ere]ri sacrum ( [D. /wjnius luvenalis | [trih.] coh. [/] Delma-
tarum*, | \\[vir\ quinq., flamen | divi Vespasiani, | vovit dedicav[t/^]ue j
sua pec.

Supra Aquinum, prope locum dictum Roccasecca ad fluvium Melfi (X S582
ad exemplum factum saec. XFIII a Cayro Aquinate). — 1) luvenalem specie honoris
Roma summotum, scilicet cohorti praepositum esse in provincia longinqua tendente,
narratur in vita eius codicibus carminum eius tradita (luvenal ed. lahn a. I8S4,
p. 586 seq.). Cohors prima Delmatarum tendebat in Britannia (cf. supra N. 2646
not. 2). Et legitur in aliquo codice, "^contra Scotos' luvenalem ''praefectum esse
facttim', cum plures codices de Aegypto loquantur.

2927

C. Plinius L. f. Ouf. Caecilius [Secundus^ cos.^j
augur^ legat. pro pr. provinciae Pon[/i et Bithyniae]
consulari potesta[f.] in eam provinciam e[a; s. c. missus ab]
imp. Caesar. Nerva Traiano Aug. German[!co Dacico p. p.*,]
curator alvei Ti[6]eris et riparum e[t cloacar. Mr6.',]
praef. aerari Satu[r]ni^, praef. aerari mil[rt.^, yr.', trih. pV^
quaestor imp.*, sevir equitum [Romanorum^

trib. milit. leg. [///] Gallica[e^ Xvir stli]-

tib. iudicand., ther^was ex HS-] '° adiectis in

ornatum flS- CCC .... [et eo amp]lius in tutela[m]

ftS- CC, t. f. i.", [item in alimenta] libertor. suorum homin. C

H* |XVIIl| LXVIMlLXVI'^ rei [p. legavit, quorum «n]crement. postea ad

[epulum
[pZ]eb. urban. voluit pertin[ere] .... [item vivu]s dedit in aliment." pueror.
et puellar. pleb. urban. •HS-[Z>"', itemhybliothecam^^ et] in tutelam bybUothe-
cae"> -ftS-a

Mediolani, quattuor fragmenta magni lapidis, medio aevo adhibita apud
S. Ambrosii in arca mortuaria, nunc primum tantum (v. 4 — 8 dimid.) extat;
Mediolanum adlata sunt sine dubio Como (F S262 descr. Cyriacus et Alciatus,
partem quae extat vidit Mommsen). Titulzis pertinuit ad thermas testamento
Plinii (cf not. 44) Comi sine dubio, ubi natus fuit, constitutas. Titulos Plinio
Comi vel prope Comum positos habemus complures (V S265. S667). Ex testamento
Plinii positus est titulus Hispellas Eph. ep. 7 p. 444 cuius particula tantum extat
(ad Plinium relatus a Bormanno arch. ep. Mitth. aus Oesterr, 4S p. 57). De vita
Plinii iunioris egit Mo. Herm, 5 p. S9 seq, — 1) Plinii nomen videtur accepisse ab

Tituli virorum nonnullorum in litteris clarorum. 571

avunetdo , testamento eius adoptatus; antea appellabatur P. Caedlius Secundus
(r S279 cf. Mommsen Herm. 3 p. 60). — 2) Cons7d suffectus fuit a. 100 (Plin.
paneg. 60. 92; Mo. l, c. p. 91). — 3) Auguratum memorat Plinius ep. 3, 8 recens adeptus,
anno 403 vel /04. — 4) In Bithyniam missus est a. ut videtur Hi. De hae lega-
tione, quae fuit extraordinaria , egit Mo. Herm. 5 p. 96seq., Staatsr. II^ p. 24o
not. 4 (=11^ p. 25i not. S). Ex titulo Hispellate huc pertinent verba : ex s. c.

pro et Bithynia et legatus ; quae quomodo supplenda sint quae-

sivit Mommsen eph. ep. 7 p. 443. — 5) Curator riparum Tiberis videtur fuisse
a. 403 et insequentibus; cf. Mo. Herm. 5 p. 47. — 6) Praefecluram aerarii ipse
Plinius meinorat ep. ad Trai. 5, paneg. 92. Praefectus aerarii Satumi videtur
fuisse a. 98 — 401, praefecius aerarii militaris a. 9i vel 95 seq. cf. Mo. p. 89. Utra-
que praefectura iisdem fere temporibus functus est Atilius Rufinus (supra N. 4044).
— 7) Praetor videlur fuisse Plinius a. 93, tribunus plebis a. 92, cf. Mo. Herm. 3
p. 86. — 8) Quaestorem imperatoris se fuisse Plinius ait ep. 7, 46, 2 ; fuit quaestor
Domitiani anno ut videtur 89190 (Mo. l. c). — 9) Legio tertia Gallica in Syria
tendebat. In Syria se tribunum militum fuisse Plinius ipse testatur ep. 4, 40, 3.
5, 44, S. — 10) Numerus millium sesiertiorum, ex quibus Plinius thermas exstrui
iusserat, periit. — 11) Testamento fieri iussit. — 12) Decies octies centena et sexa-
ginta sex millia cum sexcentis sexaginta sex (4,866,666) ; notam bessis (^js) periisse
coniecit Mommsen (Herm. 3 p. 402); ita enim pecunia legata usuris semissibus
reddere debebat annuos sestertios 442,000. De ipsa donatione cf. Mo. l. c. — 13)'^n«wo*
sumptus in alimenta ingenuorum ' municipibus suis Comensibus pollicitus erat Plinius
iam a. 97 (ep. 4, 8, 40) ; eandem donationem memorat ep. 7, 48, 2. — 14) Summa quin-
gentorum millium suppleta ex Plin. ep. 7, 48, 2. — 15) Bibliothecam municipibus
suis dedicavit Plinius a. 97 vel paullo antea (Plin. ep. 4, 8, 2).

2928 M. CoFDelio I T. f. Quir. ] FrontoDi' | Illvir. capital., | q.
provinc. | Sicil., aedil. pl., | praetori, | municipes | Calamensijum patrono.

Calamae (Guelma) in Numidia (FIII 5350 semel descripta), — 1) Notus
orator origine Cirtensis. Idem memoratur supra N. 4429. Hic titulus dedicatus
est ante mensem lul. 443, quo Fronto consulatum iniit.

2929 \M. Posjtumium Fest[Mmj* | oratorem utraque facund. | maxi-
mum, procos. Asiae destinat. , | Vllvirum, flam., venerabilis | memoriae
virum, | T. Fl. Postumius Varus' cos., j pronepos, sectator | eius.

Romae (FI 4446 vidit Bormann). — 1) Hic est Postumius Festus aequalis et
conterraneus Frontonis, cuius eloquentiam laudat Fronto ep. ad amic. 2, 44 (p. 200
ed. Naber) et qui memoratur praeterea d Gellio 49, 45 (praenomen suppletum est
ex N. 2944). — 2) Fidetur esse Poslumius Farus praefectus urbi a. 274 (chronogr.
a. 354) Ad eundem pertinet titulus iV. 2940. Etiam alius pronepos Postumii Festi
dici voluit sectator eius (N. 2944).

2930 '.Avvia 'FriyiXXa \ 'Hq(68ov yvvrj t6 qxZg | xrjg oixiag, rivog
Tttv\xa xa xi^Qicc ysyovav. | Annia Regiila | Herodis uxor | lumen domus,
I cuius haec | praedia | fuerunt.

Romae, lapis, quo temporibus Maxenlii usi sunt pro milliario viae alicuius
tuburbanae (X 6886), est in museo Capitotino (f^I 4542; Inscr. Gr. SicH. Ilal. 4594;
Buelsen mus. Rhen. 45, 4S90 p. 284 tab. delineavit). — AUas inscriptiones ab

572 Caput X.

Herode Attico, noto sophista, consule ordinario a. 445, Anniae Regillae eoniugi
dicatas vide C. 1. Gr. €183. 6280 = Inscr. Gr. Sicil. Ital. 4589 (= Kaibel epigr.
Gr. 4046). 4592.

2931 P. Alfio P. f. Gal. I Maximo Numer. | Liciniano Xviro stlitibus
iudicand., | quaestori urbano, tribuno plebei 1 candidato, praetori j Parthi-
cario', | P. Alfius Avitus Numer. | Maternus'' filius, | patri dulcissim.

Tarracone, nunc in Anglia (11 4110 vidit Huebner). — 1) Praetor Parthi-
carius is est, cui cura ludorum pro victoria Traiani Parthica ab Hadriano in-
stitutorum competebat (Mommsen Staatsr. II' p. 257 not. S). — 2) Forlasse hie
est Alfius Avitus qui dimetris scripsit libros complures rerum excellentium , lau-
datus a Terentiano Mauro (v. 2448) et a Mario Fictorino art. gramm. III (p. 457 Keil).

2932 d. m. I P. Livius Larensis' ] pontif. minor, | hic situs est. |
Corneha Quinta | marito incomparabih | fecit.

Romae (VI 2426 vidit Henzen). — 1) Hic est AaQ^vaioq apud quem dipno-
sophistas suos convivantes inducit Athenaeus. Cf. quae exposui Herm. vol. 25
p. 4S6.

2933 [M. Cajecilius ' Q. f. Q." Natalis aed., Illvir., quaes|lor, q. q.^,
praef.* coloniarum Milevitanae et ( Rusicadensis et Chullitanae, praeter H^
I LX n.*, quae ob honorem aedihtahs et lllvir. | et qq. rei p. intuht, et
statuam aeream Securijtatis saecuH®, et aediculam tetrastylam | cum statua
aerea Indulgentiae do|mini nostri®, quas in honore aedi|htalis et Illviratus
posuit, et ludos scaejnicos diebus septem, quos cum missi|hb. per IIII
colonias' edidit, arcum trijumphalem cum statua aerea Virtutis domini n.
I Antonini Aug.*, quem ob honorem quinquen|naHtatis poIHcitus est, eodem
anno sua | pecunia extruxit.

Cirtae (Constantine) (VIII 709S vidit fVilmanns). Eodem loco repertae sunt
tres aliae inscriptiones plane iisdem verbis inscriptae sed minus integrae (VIII
7096 — 7098), praeterea una eadem verba exhibens sed in brevius contracta
(VIII 7094). Quinque hae inscriptiones pertinuerunt ad arcum triumphalem a Cae-
cilio Natale ob honorem quinquennalitatis imperante Caraealla (cf. not. 6. 8) ex-
struclum. Caecilius Natalis is qui apud Mimicium Felicem in dialogo qui inscri-
bitur Octavius verba facit contra Christianos, Cirtensis fuit (cap. 9: '^Cirtensis
nostri^, cf. c. 51: ''tuus Fronto') , nec diversus fortasse ab hoc nostro. — l) Tres
primas litteras supplevi ex VIII 7097. 7098. — 2) Quirina. — 3) Quinquennalis. —
4) De praefectura trium coloniarum coniuncta cum triumviratu et quinquennalitate
coloniae Cirtensis cf. C. VIII p. 619. — 5) Pro singulis honoribus, pro aedilitate,
pro triumviratu, pro quinquennalitate , rei publicae intulerat sestertium vicena
milia. — 6) Statuam Securitatis saeculi posuit aedilis, aediculam cum statua In-
dulgentiae imperatoris , dedicavit triumvir. Ad hanc aediculajn pertinuit titulus
VIII 6996, e.T quo colligitur triumviratu functum esse Natalem anno 210. —
7) Significantur Cirta et tres coloniae cum ea contributae, Milev, Rusicade, Chullu.
— 8) Significatur Caracalla.

2934 C. SalHo Aristaeneto^ c. v., j septemviro epulonum, | sodali
Augustali, iuridijco per Picenum et Apuliam, | curatori viarum Aureliae j
Corneliae triumphaHs, j praetori k. tutelario, quaestori | designato et eodem

Tituli yiroruin nonnuUorum in litteris clarorum. 573

anno ad aediilitatem pronioto, Xviro | sttlilibus iudicandis, oratori | maximo,
I decuriones et plebs coloniae Asculajnorum propter humanitatem ab-
stinentiam. (In latere) cura agentibus | Aetrilio Prisciano et | Tettieno
Proculo.

Romae (VI ioH saepius descripta saec. XVI). Similis est VI 15H eidem
homini dedicata ab Anconitanis. — 1) Hunc nisi fallor Arislaenetum oratorem
memorat Philostratus vit. soph. 2, H. Cf. quae exposui Herm. 24 p. 1S8.

2935 L. Mario L. f. Quir. | Maximo Perpetuo | Aureliano' cos.', |
sacerdoti fetiali, leg. Augg. pr. pr. ] provinc. Syriae Coelae, leg. Augg.
pr. pr. I provinc. Germaniae inferioris, item | provioc. Belgicae, duci exerciti
(sic) Mysiajci aput Byzantium et aput Lugudunum^ | leg. leg. I Italic.'', cur.
viae Latinae, | item reip. Faventinorum, allecto in|ter praetorios, trib.
pleb. candidato, | quaestori urbano, Irib. laticl. leg. | XXII Primig., item III
Italicae, | IIII (sic) viarum curandarum, | M. lulius Ariemidorus | leg. III
Cyrenaicae.

2936 L. Mario Maximo | Perpetuo Aureliano ' | c. v., praef. urbis', |
proconsuli provinc. | Asiae iterum®, | proconsuli provinc. | Africae', |
M. lulius Cerialis | Maternus ex civitatr | Foroiuliensium, y, | patrono optimo.

Romae , bases duae, quarum alteram constat repertam esse in monte Caelio
(VI HSO. 1452 vidil Henzen). — 1) Eiusdem Marii Maarimi praeterea habemus
bases duas urbanas (VI 14SI. 14S3), et ipsas repertas in monte Caelio, ubi aedes
Marii Maximi fuisse videntur, Ardeatinam (X &764) positam a. 225 , Velitemam
(X6S67), mutilam. Marius Maximus qui vitas imperatorum scripsit idem esse vide-
iur. Ad homines eiusdem stirpis pertinent tituli supra JS. ii6S. H66. 1389. Eiusdem
stirpis fuit Marius Perpetuus consul ord. a. 237 (Herm. 22 /». 3H). — 2) Consul
fuit suffectus sub Severo, non ante a. 197 (cf. Borghesi opp. S, 464, item not. 5). Multo
postea consul iterum factus est, ordinarius a. 223. — 3) Dux exercitus Moesiaci
apud Byzantium fuit (ut vidit Borghesius opp. S, 462), cum Byzantium a Nigrianis
teneretur, dux eiusdem apud Lugdunum, cum Severus non longe ab illa urbe cum
Clodio Albino confligeret (a. 197). JSon multo postea videtur consul factus esse,
certe antequam Germaniam regendam susciperet. — 4) Legio prima Italica pars
fuit exercitus provineiae Moesiae; cum huius legionis legatus esset, videtur prae-
positus esse vexillationibus legionum Moesiae, cf. supra iV. 11S3 not. 4, 1147 not. 7.
— 5) Praefectus urbi sub Macrino (Dio 78, 14. 56). — 6) Proconsul Asiae iterum,
id est ut videtur per duos annos continuos, fuit Maximus Caracalla in Asia morante
(a. circ. 21418), teste titulo Thyatireno bull. de corr. helt. 10, 417. — 7) Tam Africae
quam Asiae proconsulem Maximum fuisse ante annum 225 ostendit titulus Ardeatinus.

2937 Vocontio. | P. FI. Pudenti Pompo|niano* c. v., erga | civeis
patriamque | prolixe cultori, ex|erciliis militaribus | elTecto, muUirari|am
loquentes Iit|teras amplianti, At|ticam facundiam ad|aequaDti Romano |
nitori, | ordo incola fontis | patrono oris uberis | et fluenlis, nostr[o] |
alteri fonti.

Thamugadi in foro, basis litteris uneiaKbus (VIII 2591 vidit fVilmanns). —
1) Videtur scripsisse grammatica quaedam; nam vix diversus est Fiavius Pompo-
nianus citatus a Charisio p. 14S ed. Keil (nionuit Buecheler mus. hhen. 42 p. 475).

574 Caput X.

2938 Ti. Claudio Herodi|ano* c. v., leg. prov. Si|cil., iudici raris-
si|mo, palrono coi. | Panhormit. princi|pales viri ex aere coljlato d. d.

Panormi (X 7286 vidit Mommsen). — 1) Hunc esse Herodianum, qui scripsit
ab excessu divi Marei libros octo qui extant, olim coniecit Borghesius (opp. 5 p. iSO,
S p. 228). Id quamvis mihi non probetur, tamen titulum hoc loco proponere volui.

2939 M. Caecilio | Novatilliano | c. v., oratori et po|6tae inlustri,
aljlecto inter con|sulares, praesidi | prov. Moes. sup., iurid. His|pan. cit.,
iurid. Apul. et Ca|labr., praet., trib. pleb., | q. prov. Afric, | splendidiss.
ordo I Beneventanorum, | privatim et public. | patrocinio eius j saepe de-
fensi, p. d. d.

Beneventi (IX 1S72 viderunt Mommsen aliique). Eiusdem hominis Benevejiti
extabat titulus plane gemellus (IX 1S71), Tarracone, ubi sedem habuerat cum iuri-
dicus esset Hispaniae citerioris, extabat hic (II 4113): M. Caecilio | Novatil[/Jiano
I V. c, leg. iur., | abstinentis|simo, iustis|simo, (li[«]er|tissimo , spleD|didissimus { ordo
Tarra[c.] patrono.

2940 d. m. I T. Fl. Postumius Varus* | v. c, cos., orator, aug.,
XVvir., praef. urb.,

Vixi beatus diis amicis literis.
Manes colamus, namque opertis manibus
divin[a] vis est ae[tJt]terni temporis.
Romae in monte Pincio (FI 1417 semel descripta saec. XFI). — 1) C/". ad
N. 2929 (not. 2).

2941 T. Fl. Postumio Titiano ' v. cos.*, ( procos. prov. Africae, cos.
aquarum et Miniciae, | corr. Campaniae, | corr. Italiae Transpadanae |
cognoscenti vice sacra, | p. k.^ q. k.*, pontifici dei Solis, | auguri, oratori,
pronepoti et seCjtatori M. Postumi Festi orat.^ [ T. Aelius Poemenius v. e.^,
suffragio eius 1 ad proc aquarum promotus, | patrono praestantissimo.

Romae ad montem Pincium rep. a. 1391 (FI 1418 aliquoties descripta). —
1) Fortasse Postumius Titianus praefectus urbi a. SOS (chronogr. a. 534); ut titulus
posittts sit ante eum annum, Postumii Titianus hic et Farus supra N. 2940,
cum ambo fuerint pronepotes M. Postumii Festi, aut fratres fuerunt aut fratrum
filii aut nepotes. — 2) f^iro consulari. — 3) Praetori kandidato^ 4) quaestori
kandidato. — 5) Cf. N. 2929. — 6) Fir egregius.

2942 Tatiani. ( C. lulio Rufiniano [ Ablabio Tatiano c v., Rufijniani
oratoris^ filio, fisci pa(trono rationum summarum, ( adlecto inter consu-
lares iudi(cio divi Constantini, legato pro(vinc. Asiae, correctori Tusciae (
et Umbriae, consulari Ae(miliae et Liguriae, pontifici ( Vestae matris et
in colle(gio pontificum proma(gistro , sacerdoti Her[culis, consulari Camj-
paniae. Huic ordo splen|didissimus et populus ( Abellinatium ob insignem
( erga se benevolentiam et ( religionem et integrit. eius ( statuam coulo-
candam censuit.

AbeUini rep. (X 112S aliquoties descripfa saec. XVIII). — 1) Rufijiianus hie
prator fortasse, ut coniecit Mo7nmsen, non diversus est a lulio Rufiniano, cuius

Tituli virorum noanulloram in litteris clarorum. 575

extat liber de figuris sententiarum et elocutionis (ap. Halm rhet. min. p. 38seq.);
Tatianus filius eius potest esse is qui dicitur seripsisse de arte rhetorica (Halm l. c.
p. 571).

2943 beatissimo sa[eculo d. n. \ C]onstantini ma[a;tmt] ] semper Aug.
et [Crispi] \ el Constantin[t nobb. Caess.]\ | plateam v[e]terem [omni] \
lapid[e] spoliatam | Nonius Marcell[ws]* | Herculius so[/tde?] | constravit [et
f^cr]jmas et ce[tera rui] na dilap[sa aedificia] . . .

Khamisae, ubi fuit Thubursium Numidarum (FIII i8f78 ed. Masqueray). —
1) Si recte descriptus et suppletus, titulus positus esl anno 524, antequam Constantiut
Caesar faclus est (cf. s^upra N. 712). — 2) Videtur esse idem Nonius Marcellus
peripateticus Tubursicensis' , cuius extant libri ^de compendiosa doctrina (monuit
Mo. Herm. 15 p. SS9).

2944

R. Festus* V. c. de se ad deam Norti[am].'
Festus, Musoni* suboles prolesque Avieni,
unde tui latices traxerunt, Caesia, nomen*,
Nortia, te veneror, Lari cretus Vulsiniensi',
Romam babitans, gemino pcoconsulis auctus honor[e]",
5 carmina multa serens, vitam insons, integer aeum,
coniugio laetus Placidae numeroque frequenti
natorum exultans, vivax sit spiritus ollis!
Cetera composita fatorum lege trabentur.
Sancto patri filius Piacidus.

Ibis in optatas sedes: nam luppiter aetbram^

pandit, Feste, tibi, candidus ut venias.
lamq. venis, tendit dextras chorus inde deorum,
et toto libi iam plauditur ecce polo.

Romae (FI S57 vidit Henzen). — 1) Fidetur esse Rufus (vel potius Rufius)
Festus Avienus qui scripsit phaenomena Arati aliaque (cf. v. S: carmina multa
serens) ; quamquam mirum est non ipsum dici Avienum, sed patrem eius. Num
idem sit Rufius Festus qui dedicavit breviarium rerum Romanarum Valenti impe-
ratori, incertum. — 2) Nortia dea Etruscorum, Fulsiniis, unde oriundus erat
Festus, potissimum culta (XI 2686; Tertullian. apol. 2i, cet.). — 3) Significatur
C. Musonius Rufus philosophus stoicus, temporibus Neronis et Fespatiani clarus
(Tac. ann. 14, S9 al.); is enim Folsiniis oriundus fuit, teste Suida (s. v.). —
4) Haec quo spectent ignoratur; videtur aqua aliqua Caesia nescio quod alterum
nomen adsumpsisse ab Avieno. — 5) Voltiniis vel in regione VoUiniensi titulos reli-
quemint complures Rufii Festi, ex eadem sine dubio stirpe ex qua hic (C. XI 2698.
2997). — 6) Rufio Festo proconsuli Achaiae positus est titulus Atticius C. I. Att. 5,
63S. — 7) fVemsdorfius contulit principium Arateorum Festi (v. 2): ^" celsam reserat
dux luppiter aethram^

2945 [t;«]terum principum clemeDtiam | [sa] nctitudinem munificentiam
I supergresso, | d. u. Fl. Theodosio pio victori j semper Augusto', | Sex.
Aur. Victor v. c, urbi praef.^ | iudex sacrarum cognitionum, | d. n. m. q. e.

576 Caput X.

Romae prope columnam Traiani (VI ii86 semel descripta saec. XFI). —
1) A. 578 — 59S. — 2) Fidetur Victor scriptor historicus, a. 56i Pannoniae secundae
a luliano praepositus, ''multo post urbi praefecius^ (Amm. Marc. 2i, iO, 6). —
Falsus est titulus eidem Fictori attributus Orell. 57iS (= C. V 486*).

2946 Eusebii.^ | Q. Aur. Symmacho v. c, | quaest., praet., ponlifici
I maiori', correctori Lucaniae et Brittiorura^ | comiti ordinis tertii, | procons.
Africae'', praef. ( urb.^ cos. ordinario^ | oratori disertissimo , | Q. Fab.
Memm. Symmachus^ | v. c. patri optimo.

Romae in monte Caelio , ubi Symmachos habitavisse apparet ex Symmachi
oratoris ep. 5, i2. 88. 7, i8, rep., ibi ubi hodie est villa Casali (Fl i699 vidit Henzen).
Titulus positus Symmacho oratori a filio Q. Fabio Memmio Symmacho. De vita
Symmachi egit Seeck praef. ad Symm. p, XXXIX seq. Patris eius tittdum habuimus
supra N. i2S7. — 1) Agnomen Symmachi praeterea ignotum. — 2) Sacerdotium
saepius memoratur ab ipso Symmacho (cf. Seeck p. XLFI not. 157). — 3) A. 56S
(cod. Theod. 8, S, 2S). — 4) Proconsul AfHcae fuit a. 575— 57 i cf Seeck
p. XLFIIjXLFIII not. i48 seq. (sed nota Constantium qui ei videtur successisse, non
mense Sept. a. 57S proconsulem fuisse, ut legitur in cod. Theod., sed aliquanto antea,
cf. supra ad N. 1287). In proconsulatu posuit Carthagine titulum hunc nuper reper-
tum (Comptes rendus de PAcad. des inscr. i889 p. 428): Q. Aurelius | Symmachus
V. c. I proconsule p. A. | v. s. i. constitui iussit. Praeterea huc pertinet FIII S547.
— 5) A. 584. — 6) A. 591. Titulum positum esse crediderim non multo postea,
una cum N. 2947. — 7) Idem posuit titulum qui sequitur.

2947 Virio Nicomacho Flaviano^ v. c. | quaest., praet., pontif. maiori,
consulari Sicihae, | vicario Africae^ | quaestori intra Palatium^ ( praef.
praet. iterum^ j cos. ord.% | historico disertissimo^ [ Q. Fab. Memmius
Symmachus^ v. c. | prosocero optimo.*

Romae ibi ubi N. 2946 (FI 1782 vidit Henzen). — 1) De Nicomacho Flaviano
egerunt de Rossi, cum primum titulum N. 2948 ederet, ann. inst. arch. 1849 p. 291 seq,,
item Seeck praef. ad Symmachum p, CXIIseq. Ei positus est etia.m titulus A\ 2948.
Ad eundem datae sunt epistulae Symmachi ep. 2, i seq. In eundem ut videtur, sed
nomine non posito, invehitur auctor carminis e codice Parisiaco editi et ab aliis
et a Mommseno Herm, 4 p, 534. — 2) A. 577 (cod. Theod. 16, 6, 2; Ammian.
28, 6, 28; Augustin. ep. 87, 8, nam hic quoque locus ad eundem videtur spectare,
cf de Rossi ann. inst. 1849 p, 294; Seeck Symm, praef p. CXIF not. SS6). — 3) Ad
quaesturam sacri Palaiii promotus est a Theodosio (^quaestor aulae divi Theodosi
dicitur N, 2948) paullo ante a, 585, cf de Rossi p. 296, Seeck p. CXFI. — 4) Prae-
fectus praetorio primum fuit a. 585 (cod. Theod. 7, 18, 8. 9, 29, 2), praefectus
iterum a. 591 et 592 (cod. Theod. 1, i, 2 cet.; ib. 10, iO, 20), fortasse iam a. 589
(cf. Seeck p. CXFII not. S79). — 5) Consul ordinarius factus est ab Eugenio
tyranno, cuius partes secutus est et cuius caedi non supervixit, anno 594, unde in
fastis legitimis nulla eius consulatus mentio cf. de Rossi p. 508, Titulus videtur
positus eo ipso anno ante mortem Eugenii et ipsius Flaviani. — 6) Annales Nico-
machi quos dedicavit Theodosio, memorantur infra N. 2948 (not. 12). Praeterea
videtur scripsisse de Apollonio Tyanensi (Apoll. Sid. ep. 8, 5) et fortasse alia quo-
que (Seeck not. S62). — 7) Idem qui posuit titulum qui praecedit. — 8) Progener
fuit Nicomachi Flaviani, ducta videlicet in malrimonium filia Flaviani iunioris,
cui nomen videtur fuisse Galla (Seeck p. LII).

Titali virorum nonnuUorum in litteris clarorum. 577

2948 INicomacho Flaviano cons. Sicil., vicar. Afric, quaest. aulae |
divi Theodosi, praef. praet. Ital. lllyr. et Afric. iterum', | virtutis auctori-
tatisq. senatoriae el iudiciariae ergo | reddita in honorem filii Nicomachi
Flaviani* cons. Camp.^ | procons. Asiae\ praef. urbi saepius*, nunc praef.
praet. | Itahae Illyrici et Africae.^ |

Imperatores Caess. Fl. Theodosius et Fl. Placidus Valentinianus |
semper Augg.' seuatui suo salutem.

Clarorum adq(ue) inlustrium in rep(ubhca) virorum adversum casus
condicionis | humanae* interpolatum ahquatenus adserere honorem, et
memoriam ] defuncti in lucem a[e/ern]a[m]® revocare, emendatio quaedam
eius sortis | videtur, quae praeiudic[m]m [sw7n]mumq. [rfe/ri>n]entum^ vir-
tutum exsistimatur. | Bono nobiscum, p(atres) c(onscripti), [fausto{que)Y
omin[e] intellegitis profecto, quidquid in restijtutionem ^r[istini Aonor]is'
inlustris et sanctissimae aput omnes recorjdationis Flaviani senio[n]s adi-
mus, divi avi nostri*" venerationem esse, | si eum quem vivere nobis, ser-
variq(ue) vobis — quae verba eius aput vos fuisse | pleriq(ue) meministis ",

— optavit, sic in monumenta virtutum suarum titulosq(ue) revo|cemus, ut
quidquid in istum caeca insimulatFone conraissum est, procul ab eius |
principis voto fuisse iudicetis; cuius in eum effusa benivolentia, et usq(ue)
ad an|nalium*% quos consecrari sibi a quaestore et praefecto suo voluit",

provecta, | excitavit livorem inproborum. (Paullo post) Ex quo quidem

ipso non min[i/5] | memoriae ilhus quam nobis, p(atres) c(onscripti), supra
omnia praestitistis, ut non inmerit[o] patientiae vestrae gratias agamus, ne
quid erga restitulionem honoris eius | admoniti potius quam sponte fecisse

videamur. (Rursus post alia). Gaudete ergo nob[iscum], | p(atres)

c(onscripti), optimo imperii nostri opere, ut nobiscum recognoscitis, et
redditam vobis c[f] | patriae senatoris eius memoriam et dignitalem probate,
cuius consorti[o] j clariores fuistis, et in posteris eius eadem aput nos
reverentia vigetis. |

Appius Nicomacbus Dexter" v. c. ex praef. urb.", avo optim[o] | sta-
tuendam curavi.

(In latere) .... Septb. | [Basso et Antioc]ho w. cc. conss.*®
Romae tn foro Traiano rep. a. 1849 (Fl 1785 primus descr. diligentissiTne de
Rossi, recognovil Bormann). Titulus spectat ad eundem Flavianum cuius est i\i. 2947,
sedpositus est multo postea, anno 431 (not. 16) ; ipsi titulo subiuncta est epistula impe-
ratorum, quo memoriam eius celebrari permiserunt. — 1) De honoribus Flaviani cf. ad
N. S947. Consulatus omissus, quippe a tyranno datus. — 2) Uuitu quoque Nico-
maehi Flaviani multa mentio in epistulis Symmachi. — 3) Consularis Campaniae.

— 4) Proconsul Asiae fuit a. 383 (cod. Theod. 12, 6, 18; cf Seeck Symm. p. CXFII).

— 5) III praefectus urbi appellatur kic Nicomachiis Flavianus in subscriptione librorum
nonnullorum Livii a se emendatortim , quam servaverunt codices decadis primae
Livianae ajitiquiores (excepto f^eronensi). — 6) Praefectus praetorio fuit tiinc cum
titulus positus est, id est a. 451. — 7) A. 425—460 (cf. supra N. 804 seq.). —
8) AUndunt imperatores ad exittm Flaviani occisi vel mori coacti anno 594 (cf.

Dbssau, loscriptiones Latinae. 37

578 Caput X.

ad N. S947 not, o). — 9) Pleraque svpplevit de Rossi, nonnuUa Seeckius. —
10) Significatw Theodosius maior. — 11) Apparet Flaoianum contra Theodosii
voluntatem occisum esse. — 12) Propter hos sine duhio annales Flavianus in N, 2947
appellatur historicus disertissimus. — 13) Fortasse excidit: acceptionem, vel simile
quid, — 14) Filius sine dubio Flaviani iunioris (cf. Seeck praef. ad Symmachum
p. 4). Idem una cum patre partem decadis primae Livianae (cf. not. S) emendavit.
— 15) Praefeclus urbi fuit inter annos 427 et 451. — 16) A. 451.

2949 [Cl.] Claudiani v. c. | [C/a]u(lio Claudiano v. c. , tri|[6M]no et
notario, inter ceteras | [rfe]centes* artes prae[^]loriosissinio | [po]etarum,
licet ad memoriam sem|piternam carmina ab eodem | scripta sufficiant,
adtamen | testimonii gratia ob iudicii sui | [/"^idem, dd. nn. Arcadius et
Honorius | [/e]licissimi ac doctissimi'' | imperatores senatu petente | statuam*
in foro divi Traiani | erigi coUocarique iusserunt.

Eiv €vl BiQyiUoio voov \ "Kal ^ovoav '^Of.iiqQOv^ \
KXavdiavov 'Pojf^r] -/.al \ ^aGi?.^g ed^eoav.
Romae in foro Traiano, nunc Neapoli (Fl 1710 vidit Mummsen). — 1) Supple-
vit Mommsen. — 2) Nota doctrinae laudem iributam imperatoribus in titulo qui
positus est poetae. — 3) Hanc statuam memorat ipse Claudianus de bell. Poll. praef,
7 seq. — 4) Aequare dicitur Claudianus Homerum f^ergiliumque , quia et Graeca
et Lalina carmina condidit (ff^tlamowitz ap. haibel ep. Gr. p. 353).

2950 [Fl, Merob]audi^ v. s., com. s. c^ | Fl. Merobaudi aeque forti
et docto viro, tam facere | laudanda quam aliorum facta laudare praecipuo,
I castrensi experienlia claro, facundia vei otiosorum | studia supergresso;
cui a crepundiis par virtutis et elojquentiae cura; ingenium ita fortitudini
ut doctrinae | natum stilo et gladio pariter exercuit, nec in umbra | vel
latebris mentis vigorem scholari tantum otio | lorpere passus, inter arma
litteris militabat | et in Alpibus acuebat eloquium : ideo illi cessit in prae-
mium I non verbena vilis, | nec otiosa hedera, honor capitis | Heliconius,
sed imago aere formata, quo rari exempli | viros seu in castris probalos
seu optimos vatum | antiquitas honorabat: quod huic quoque cum [
Augustissimis Roma principibus | Theodosio et Placido Valentiniano rerum
dominis | in foro Ulpio detulerunt^ remunerantes in viro | antiquae nobi-
litatis novae gloriae vel industriam | mihtarem vel carmen, cuius prae-
conio gloria | triumfaU crevit imperio.* (In latere) dedicata HI kal. Aug.
conss. dd. nn. Theodesio XV et Valentiniano HH.*

Romae in foro Traiano rep. (VI 1724 descr. Bormann). — 1) Hiiic Mero-
baudi Niebuhrius tribuit reliquias carviinum ex codice rescripto Sangallejisi a
se primum editorum. — 2) Firo spectabili, comiti sacri consistorii. — 3) Cf. quae
de se praedicat auctor carminum Sangallensium (p. 9 ed. Nieb.), Aetiu7n adloquem:
''pro his me laudibus tuis Roma cum principe victuro aere formavit.' (Roma cum
principibus detulerunt, minus accurate dictum). — 4) Significatur, gloriam impera-
torum auctam esse carminibus Merobaudis. — 5) A. 453.

2951 Fl. Magnus v. c. rhetor urbis aeteruae, cui tantum ob meri-
tum suum j detulit senatus ampHssimus, ut sat idoneum iudicaret, a quo

Tituli virorum nonnullorum in litteris clarorum. 579

lex I dignitatis inciperet^ praeceptor fraudis ignarus et intra breve temj-
pus universae patriciae soboli lectus, magister eloquentiae ita inimij-
tabilis saeculo suo, ut tantum veterib. possit aequari.

Romae, sarcophagus (FI 9858 delineavit de Rossi bull. crist, 1, 1863 p. 1S).

— 1) Extat epistula Hieronymi'' ad Magnum oratorem urbis Romae' (Hieron. ep. 70),
hunc ipsmn sine dubio. Magrium christianam fidem professum esse ex Hieronymo
apparet. — 2) Fidetur agi de dignitale quadam, a senatu in hunc rhetorem pri-
mum collata. Rossius accepit de comitiva primi ordinis, a Theodosio iuniore a. 425
professoribus in urbe ConstanUnopolilana docentibus tributa (cod. Theod. 6, 21).

2952 Ennodius vatis* lucis rediturus in ortu
hoc posuit tumulo corporis exubias.
Clarus prole quidem, generosior ipse propinquis,

quos functus^ laudum iussit habere diem.
Reddedit hos caelo vivacibus ille figuris,

cum fecit famae vivere conloquiis.
Quid mirum si morte caret post busta superstis,

qui consanguineos restituit superis?
quantos' iste foret, mnmU caelebrator'' in hortu^

nec silet occidui cardinis oceanus.
Scismata* coniunxit dudum discordia legi

adque fidem Petri reddedit aeclesiis.
PoIIens aeloquio, ductrinae (sic) nobiUs arte,

restituit Cristo innumeros populos.
Largus vel sapiens dispensaturq. (sic) benignus,

divitias credens quas dedit esse suas,
templa deo faciens ymnis decoravit et auro%
et paries functi ^ogmata nunc loquitur.
Depositus sub d. XVI kal. Augustas. j Valerio v. c. consul.*
Ticini (F 6464 vidit Mommsen). — 1) Episcopus (nam id puto significatur vatis
vocabulo) Ticijiensis factus est Ennodius circa annum 514 (cf. Fogel praef. ad
Ennodium p. XXIF); antea fuerat diaconus ecclesiae Mediolanensis. — 2) Scr.
functos, 3) quantus, 4) celebratur, — 5) Significantur legationes susceptae ab
Ennodio iussu Hormisdae papae Constantinopolim ad Anastasium imperatorem
(Togel l. c. p. XXy seq). — 6) Agitur de schismate exorso anno 498, cum simul
Symmachus et Laurentius Romae episcopi creati essent (cf. Fogel l. c. p. IXseq.);
ex scriptis Ennodii huc pertinet libellus pro synodo (p. 48 ed. Fogei). — 7) Signi-
ficatur carmina Ennodii in parielibus ecclesiarum inseripta esse litteris aureis
(nimirum in opere tesselato). Habemus carmina ab Ennodio in honorem episco-
porum Mediolanensium inde ab Ambrosio facta (carm. 2, 77—89, p. 162 seq. ed.
Fogel, p. 581 ed. Hartel), quae medio aevo proslitisse Mediolani inde apparet quod
recepta sunt in sytlogen quandam inscriptionum Mediolanensium medio aevo factam.
(Cf. Mommsen C. F p. 618, de Rosti inter. chr. urb. Romae I1 1 p. XXXIX et p. 176).

— 8) A. 521.

37'

680 Caput X.

2953 d. m. I M. Pomponio M. f. M. n. M. pron. ( M. abn.* Cor.
Bassulo I Ilvir. qq.'^

Ne more pecoris olio transfungere[r]^

Menandri paucas vorti scilas fabulas,

et ipsus etiam sedulo finxi novas.

Id quale qualest cbartis main]datum diu.

Verum vexatus animi curis anxiis,

nonnuUis etiam corpo[m rfoijoribus,

utrumque ut esset taed[j]o[sM»i ultr]di modum,

optatam mortem sum ^ot[itus; ea] mihi

suo de more cuncta 6[at /ey]araina.

Vos in sepulcbro* [h]oc [elogium m]cidite,

quod sit docimento post f[uturis^ omn]ibus

inmodice ne quis vitae sco[pulis Aae]reat,

cum sit paratus portus eiac[M/an?]ibus,

qui nos excipiat ad quiet[em perpet]em.

Set iam valete, donec vi[uere exped\it.
Cant. Long.* marit. opt. b. m. f.

Aeclani rep. (IX H64 recognovit Dressel). — 1) Haec maiorum enumeratio
Bassulum nobilem inter suos fuisse ostendit. Vixisse Bassuhim saeculo p. Chr. primo
exeunte videtur effici posse ex aliis quibusdam titulis Aeclanensibus (Mo. l. c),
Avus fortasse fuit C. Eggii Ambibuli ■ Pomj)onii Longini supra N. 40S4. — 2) D710-
viro quinquennali. — 3) Versus mutilos et alii tractaverunt et nuper Buecheler. —
4) Hiatum tolerari posse ait Buecheler. — 5) Sic supplevit Haupt, retinuitque Bue.,
quamvis 0 post F agnoscere sibi visi sint nonnulli. — 6) Ad eandem Cantriam
Longinam spectat titulus Aeclanensis IX HS5.

2954 Silvano caelesti | Q. Glitius Felix* | VergiHanus poeta | d. d.
Romae (FI 658 vidit Henzen). — 1) Ab eodem ut videtur Glitio Felice positus

est titulus VI 659.

2955 I Ovidianus poeta | hic quiescit.

Jtri, qui locus est inter Formias et Fundos (X 6127 bis descripta saec. XV ;
initio defuisse aliquid non traditur).

2956 (principium praeter paucas litleras periit) [proJpinquo[rwm]

j amator etpatriae; [/]a[esrt nej minem; clarissimoru [m ujrorMmJ ] et equit.

R. propinqus; [e]mi[nensj | eloquentia [jjndustr[m et in dicen]do

orn[afMj m . . . is dictam[mej | facilis extemporab . . [d/aJ|logorum et
epistolarum e . . . . | edyUorum conscriptos .... quae ex . . (reliqua
nimis lacera).

Thibili in Numidia (VIII SS50 cf. eph. ep. S, 8S0 viderunt Wilmanns et
Schmidt). Tractavit Buecheler mus. fihen. 4S (1890) p. 528, cuius pars est supple-
mentorum supra propositorum.

Lipsiao : typis I. B. Hirschfeldi.

n

^,^^^MMams>-'km^mm^%mmki:dk.*,^^^%^^,^-it'^

GH

521

v.l

Dessau, Hermann (ed.)

Inscriptiones latinae se-
lectae

PLEASE DO NOT REMOVE
CARDS OR SUPS FROM THIS POCKET

UNIVERSITY OF TORONTO UBRARY

For use in

the Library

ONLY